N°. 14 1917 Donderdag 1 Februari 104de jaargang. Steenkolennood. 94 FEUILLETON, WAL IER. Uitgave dexer Courant geschiedt Maandag', Woensdag- en Vrydaga«fond uitgezonderd op (eestdagen. Prf» par kwartaal, in Goes f 1,—buiten Goes, franco f 1,25. AfzonderUjke nommert 5 cent. unending van advertantldn op Maandag:, Woenadas en VRIJDAG vóór 19 uien. DeprgsdergewoneadvertentiSnisvan 1-5 rogais 50 ct„ elks rage) m eer HOet BJ directe opgaaf van driemaal plaatsing derxelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huwoigk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbent t dankbetuigingen worden vso 1—10 regels h f S,— berekend Bewijsnummers sent. Teleloonnumnser t'i Ustgava vu do Nataal. Vuiaootsckap Gjcsshe Coaraat". BiiMtrar G W. tah Babnivbib. Juist op het oogeublik, dat de uiterste bezuiniging op steenkolen ge boden is, heeft de felle vorst de be hoefte aan het onontbeerlijke zwarte goud dubbel groot gemaakt. Waar eenigzins mogelijk werd door rijk en gemeente het voorbeeld tot bezuiniging gegeven. De spoorwegmaatschappijen voerden een beperkten treinenloop in, de scheep vaartmaatschappijen een minder snelle vaart voor de Atlantische stoomers en de gemeentelijke gasfabrieken stelden ten eigen nadeele een premie op het spaarzaam gebruik van licht- en kook- gas vast. Zoo werd van alle zijden er toe medegewerkt, het tekort aan steenkolen in het dagelijksch leven zoo weinig mogelijk hinderlijk te doen zijn. Want een tekort aan brandstof be- teekent voor eeu zeer groot deel der bevolking gemis van warmte. De kolennood deed de prijzen stij gen en het is te begrijpen, dat daar door juist het minst kapitaalkrachtige volksdeel van brandstoffen verstoken dreigde te worden. En dit is juist iets, dat veel drin gender een ingrijpen van hooger hand behoefde dan een geregelde voorziening van levensmiddelen. Wie op een oogeublik geen aard appelen of slechts een beperkten voor raad brood kan krijgen, zal er allicht in slagen, zijn hongerige maag met andere voedingsstoffen te vullen. Maar wie geen steenkolen krijgt is noodwendig aangewezen op audere en in den regel duurdere brandstof als hout en turf, die sneller door de kachel gaan en in den regel vrij wat minder warmte geven. En hoevele on- en minvermogenden zijn er niet, die dit duurder stook- materiaal niet kunnen betalen, wanneer het zelfs in voldoenden voorraad te verkrijgen zou zijn. Door de hevige vorst der laatste dagen zien wij de steenkolennood de dezer stede als het ware door-een ver grootglas. De particulieren, die niet zoo voor zichtig geweest zijn, bij het begin van den winter een voldoenden voorraad brandstoffen op te doen, zijn thans in de noodzakelijkheid, van den eenen steenkolenhandelaar naar den anderen te loopen om overal te hooren ver kondigen, dat de voorraad uitgeput is en dat niemand weet wanneer er weer brandstof verkrijgbaar zal zijn. Er is hier en daar nog wat anthra- ciet, doch dat is bestemd voor de rijks gebouwen. De Coöperatieve kolen vereeniging heeft reeds geruimen tijd haar leden in den steek gelaten. Nog enkele weken daarna hebben Historische Bomen door M. C. VAN DEN ENDS. (Nadruk verboden). Gij zult echter boete doen. Gij gaat voor minstens twee jaar op reis. Ge durende dien tjd hebt ge gelegenheid n te beteren, en tevens zult ge haar leeren vergeten, die u minder dan ooit aai wenschen toe te behooren. Belooft ge te doen, wat ik begeer V* Ja, heer, ik aal gaan I' antwoordde 'Dirk geheel verpletterd. Hü zag nu paa klaar het ichandeiyke van zgn handelwjze in. .Goed, lk houd u aan die belofte I* xei Adriaen en daarna wendde hij zich tot Julia.Laat ons nu vertrek ken, kind. Niets behoeft ons hier langer op te houden 1" Nu bleek het, dat de oude edelman een vrouwenhart nog niet goed be greep. HO stond versteld, toen hy haar met betraand galaat en uitgestrekte hand tot Dirk zag gaan. Dese was z(n aandoening niet langer meester. Snikkend smeekte hy de steenkolenhandelaren een gruismeng- sel van het merk „Limburg mijn vaderland" verkocht, dat wel veel geld kostte doch geen warmte gaf en zijn daarna met de levering van turf en den zgn. gepersten veengrond begonnen, die hij liooge uitzondering tegen oorlogs- prijzen verkrijgbaar gesteld werden. Dat is dien steenkolenhandelaren niet kwalijk te nemen, want waar niet is, verliest zelfs de keizer zijn recht. Maar de man, die zijn eenigen en laat- sten grniszak in het kolenhok op ons administratiekantoor ledigde waar nu administratie en redactie noodge dwongen bij een klein „salamardertje" vereenigd zijn vertelde van de vele armen en behoeftigen, die met tranen in de oogen om kolen smeek ten, welke de handelaren hun niet meer kunnen geven. En dat is bij de vorst van de laat ste dagen een onhoudbaren toestand. Nu kou te lijden is erger dan weken lang beperkt te worden in de keuze van zijn voedsel. De Rijkskolendistributie heeft Dins dag de volgende zeer practisehe wenken gegeven Hoewel op het oogeublik in verband met de felle koude heel veel huisbrandstof gebruikt wordt en dus de behoefte aan huis- brandstof groot is, mag dit niet ten gevolge hebben, dat door de kolenhandelaren voor authraciet, eierkolen en kachelkolen hoogere prijzen worden gevraagd, dan aan gegeven zijn in de circulaire van den minister van Landbouw, Nij verheid en Handel, dd. 15 No vember 1916aan de burgemeesters, te welen f 2,20 voor Limburgsche en Üuitsche anihraeiet, f2,50 voor Belgische anthraciet, f 1,60 voor eierkolen en f 1,75 voor kaehelkolen, alles per H.L., franco buis. Op deze prijzen kan alleen voor sommige, ten opzichte van de vracht ongunstig gelegen plaatsen, met goedkeuring van de Rijks kolendistributie, eeu uitzondering worden gemaakt.- Mochten derhalve toch hoogere prijzen gevraagd worden, dan wordt het publiek in zijn eigen belang verzocht zich te wenden tot den burgemeester der betrokken ge meente. Het ligt in het voornemen van de Rijkskolendistributie om, moch ten dergelijke gevallen haar be kend worden gemaakt, den be- treffenden handelaar van het verder betrekken van kolen uit te sluiten. Maar we vragen ons in gemoede af, wat we aan een dergelijke fraaie rege ling en prijsbepaling hebben wanneer er absoluut geen kolen te verkrijgen zijn. In Middelburg was dit dezer dagen nog wel het geval. Julia vergiffenis voor zijn laakbaar gedrag, en hartstochtelijk koste b(j haar hand. ,M{n vriend, wat ge miadeedt, ge schiedde nit liefde voor mj. Ik ver geef u volkomen. Ik gevoel me zelfs gestreeld, dat znlk een veelbelovend, dapper, doortastend edelman mij met zoo'n kracht begeert, geen hinderpaal tellend. Ik verzeker n, dat het mj leed doet, dat ik n met m(jn weder liefde Diet gelukkig maken kan. Ook dank ik n, dat ge Walter gered hebt. Tracht in den vreemde de ongelok- kige Julia te vergeten!" Dit zeggende, zag ze hem vol mede leden aan. Daarna verwijderde ze zich snel. Weinige oogenblikken later heerich- te in heer Dlrk'a woning doodsche stilte. Voor 't raam oogde bfl de vertrek kende na, wier koet» omstnwd werd door gewapend gelelde. Af en toe looide hg een diepe zucht en wreef met den rng van zijn haad zijn door tranenvocht benevelde oogen. Zelfs toon de groep heel ln de verte zleh aan hem slechts vertoonde all een kleine stip en de aich snel voort bewegende personen niet eens meer ffaow te onderscheiden waren, stond hfl daar nog. Dirk wist, dat xfjn aan. ■lag waa mislukt, en dat al) na dit incident nimmer de zgne aon worden. Wie hier van het gebrek de schuld is, willen wij op het oogenbük buiten be schouwing laten. Wij mogen vertrouwen, dat er van gemeentewege gedaan wordt, wat er gedaan kan worden en herinneren ons nog heel goed hoe in de jongste raads vergadering de burgemeester de vele moeilijkheden geschetst heeft, die een gemeente om steenkolen te krijgen heeft te overwinnen. We hebben thans onze kachel volge stopt met alles wat maar branden wil zonder eenige warmte te krijgen. We hebben op zolder een petroleum kachel ontdekt en als een kostbaar kleinnood naar beneden gebracht. Zoolang er nog petroleum is, zullen we althans eenige warmte hebben. Maar als ook de petroleum niet meer te krijgen zal zijn Eu zoovelen zijn er, die zich niet in het bezit van eeu dergelijke minder aangenaam ruikende warmte- bion verheugen, die kou moeten lijden omdat er nu eenmaal geen brandstof voor hun kachel meer te kou pen is. Maar laten we niet meer klagen, want er is uitkomst gekomen. Het gemeentebestuur heeft gepubli ceerd, dat voor de ingezetenen een beperkte hoeveelheid eierkolen ver krijgbaar zou worden gesteld tot een hoeveelheid van niet meer dan één half mud per gezin. Het distributiebureau zou daarbij zijn medewerking verleenen. Wanneer zouden die kolen verkrijg baar zijn f De omroeper zou het tijdstip wel bekend maken. Inderdaad heeft deze gemeente- dienaar, de groote concurrent van de stedelijke nieuwsbladen, op alle hoeken der straten zijn krachtig geluid doen hooren. En die in de huizen zaten, staakten een oogenblik hun conversatie en vroegen elkaar wat er omgeroepen was, waarbij ieder iets van „de burge meester maakt bekend" en van „brood kaarten" gehoord bad, zonder strekking en beteekenis van de mededeeling ver der te kunnen omvatten. Over „eierkolen" wist niemand iets te vertellen. Gepubliceerd daarover was verder niets, ook niet door het gemeentelijk distributiebureau, waarvan een alge- meene verwarring het gevolg is geweest. Gisteren was aan dit bureau een kennisgeving aangeplakt, dat de bons voor de lang begeerde eierkolen daar, en de kolen zelf bij de handelaren ver krijgbaar waren. Het gevolg was, dat het gistermiddag al storm liep om bons, waarna echter medegedeeld werd, dat deze eerst heden te 9 unr zouden verkrijgbaar zijn. En andermaal stond heden na negen uur een dringende, de straat versperrende, volksmassa voor de deur van het ge- Het was, alsof een groote leegte in z^n ziel ontstond; ja, alsof een stak van zf]n ziel tras afgescheurd. Veel liover ware 't hem geweest, dat ze hem, diep gekrenkt over z(|n laag bedrijf, den rog toegekeerd had, want haar vriendelflke woorden klon ken hem voortdurend in de ooren als muiiek. Dy had er haar te meer om lief, waardoor hjj haar sterker miste. De oude bediende, die reeds een dertigtal jaren z(|n vader als lfjfknecht ter zyde stond en hem nu dezelfde diensten bewees, alleen met dit onder scheld, dat hy vaak een toon aansloeg, alsof by voogd over den „jongen heer* was, wekte hem uit zgn droef gepeins. Geheel de belangen van zyn meester toegedaan en met hart en ziel voor hem y verend, had hfl groot medeJflden met hem. Al was hem niets ln ver trouwen meegedeold, toch was hy goed op de hoogte van 't gebeurde. Hier ving hfl wat op, daar zag hg Iets en 't een by 't ander gevoegd, vormden zfln waarnemingen een goed verbandhoudend geheel. Met niemand sprak hy er over. Met zgn muts in de hand en in gebogen houding, ver toonde hy zich ln de deuropening en vroeg orderdanig, of de koetsier nog moest Inspannen. Ëfl deze vraag zag hfl heer Dirk met zyn helder blauwe oogen vrfl aan en wachtte eerbiedig zyn bevelen af. meentelijk distributie-bureau. Waarna werd medegedeeld, dat de bons eerst om half elf zouden verkrijg baar zijn. Wat beteekent nu die gekheid Waarom moest aan dit bureau reeds gisteren een kennisgeving aangeplakt worden, dat bons verkrijgbaar waren, die toch niet konden afgegeven worden Hoevele mannen en vrouwen worden daardoor in de hoop op een kleine hoeveelheid van de zoozeer begeerde kolen, niet noodeloos uit hun werk gehaald. Wij prijzen het, dat het gemeente bestuur bons, al is het dan ook weinig, voor de ingezetenen beschikbaar stelt, maar wij zouden er ernstig op willen aandringen, te bevoegder plaatse en zoo nauwkeurig mogelijk te publiceeren waar, wanneer en hoe laat deze ver krijgbaar gesteld worden. Wie thans den omroeper niet ver staat krijgt geen kolen. En wie op de mededeelingen voor de ramen van het distributie-bureau afgaat, krijgt slechts een half mud nadat hij van het kastje naar den muur ge stuurd is. Het tijdstip waarop de bons kunnen worden afgehaald zal nader worden omgeroepen, zegt een publicatie in ons vorig nummer. Dat velen, mannen en vrouwen, telkens weer vergeefs naar het gemeentelijk distributie-bureau zijn geloopen, is het beste bewijs, dat deze wijze van publi ceeren allerminst de voorkeur verdient. Ilier moet terdege worden ingegrepen, Ter voorkoming van verkeersstrem ming moeten de bons voortaan op ver schillende plaatsen verkrijgbaar worden gesteld, tenzij aan een regeling als bij de verstrekking van gemeentelijke distributieboekjes, naar alphabetisc'ne volgorde der namen, de voorkeur wordt gegeven. Wordt dan op behoorlijke w(jze be kend gemaakt waar en wanneer de bons te verkrijgen zijn, dan zal veel teleur stelling en verontwaardiging voorkomen kunnen worden En dan zal het niet meer voorkomen, dat willekeurig de een reeds Dinsdags morgens wordt geholpen terwijl den ander wordt medegeeld, dat eerst Woensdagsmorgens de gemeentelijke bons verkrijgbaar gesteld zijn. Een bediende van onze administratie, die wij hedenmorgen om half elf, nadat hij zich reeds om negen uur vergeefs aangemeld had, opnieuw naar het dis tributiebureau zonden, kwam kwart over twaalf moe van het dringen en stijf van de kou weer op ons kantoor terug. Hij was toen, dank zij zijn volhar ding en zijn stevige beenen, in het bezit van een bon voor een half mud eierkolen. Maar er was bijna evenveel brand stof noodig om hem weer warm en op zijn verhaal te krijgen. Terwijl wij dit schrijven, duurt de Zyn rug was gekromd onder den last der jaren en onder 't juk der dienstbaarheid, dat or evenwel nooit drukkender wat goweesf voor hem dan hy dat zelf wilde, want zyn hoer kon niet beter voor hem zyn Die man was een geboren bediende, die voor zyn meester zen willen sterven als een hond. Als men hem nlt zfln sfeer rnkte, ging hy dood. Zóó waren er vroeger meer. Langzaam wendde Dirk 't hoofd om en zeide: „Stoffel, lk zal nu niet nltryden, maar stel dit nit tot morgenochtend. Ga de koffers Inpakken voor een langdnrlge reis en hond u gereed voor de afreis, want ge znlt me verge zellen 1" „Goed heer, niets liever, maar ver oorloof me één vraag!" „Welnu?" „Waarheen gaat de reis?" „Ja, dat weet ik zelf nog niet, Stoffel. Je znlt dns je nieuwsgierigheid niet bevredigd zien 1" Mynheer gelooft toch niet, dat ik nieuwsgierig ben Ik vraag 't maar, om te weten, wat ik moet inpakken. Gaan we naar 't Noorden of naar 't Zuiden Voor koude en warme landen maakt dit ln de kleeding zoo'n ver schil I" „Ja, ja, je weet het wel goed te praten. Waarheen aon je denken dat bestorming van het distributieburea voort. Men vertelt ous van vrouwen, die om één uur sluitingstijd hun plaatsje in de voorste rij niet wilden verlaten, uit vrees anders om twee uur, bij de wederopenstelling van het bureau, haar kans op een kolenbonnetje te verliezen. Die menschel) staan uren lang in de kou voor een bon voor een half mud eierkolen. Dat is een toestand, die dringend verbetering eischt. Inmiddels is er gegronde hoop, dat hij het invallen van de dooi, de kolen- voorziening niet meer zulke moeilijk heden zal veroorzaken dan thans. Trouwens het werd tijd. De vriesdagen van Januari 1917 zullen in menig Goesch huisgezin in minder aangename herinnering blijven. .Buitenland. De strijd in en buiten Europa. Dutischland's gevaarlijkste wapen is ongetwijfeld de duikboot. Want waar zijn voornaamste vyand de grootste maritieme mogendheid ter wereld is, een eilanden rflk, dat voor zjjn verdediging op een sterke oorlogs vloot en voor zyn voedselvoorziening en voor handel en nyvorhold uitslui tend op de zeevaart ls aangewezen, daar spreekt het vanzelf, dat dednlk - boot als ichsepsvernleler den vijand op zyn zwakste plek moet aantasten. Waar esn dnikboot botrekkelflfc spoedig gefabriceerd kan worden en vele onderzeeërs tegen de kosten van sen moderne kruiser opwegen, ls het begrflpeiyk, dat de Dmtsche marine, autoriteiten voor den strgd ter zee op een zoo krachtig mogelyk voeren van een duikbooioorlog aandringen. Trouwens, waar de vloot der goal lieerden bednidend sterker dan de Dnitsche is, zon een gevecht van kruisers Duttschland niets dan nadesl knnnen brengen. Slechts de dnikboot, het modern zeewapen, slaagt er ln de blokkade te verbreken en ongezien en ongehinderd op leder gedeelte van den oceaan een vy'andel(jken stoomer in de golven te doen verdwijnen. Engeland ls te treffen ln zyn koop vaardij vloot. Wanneer zfln koopvaarders totzinken worden gebracht, gaan niet alleen de voorraden munitie en voedings stoffen voor regeering en volk ver loren, doch wordt tevens de tonnen- maat der Engelsche handelsvloot geleideiyk verkleind. Is een dnlkbootactie van langen dnnr, dan kan de aanbouw van nieuwe schepen geen gelflken tred honden met de vernieling onder de reeds bestaande en moet er noodzakeiyker- wflza een tekort aan scheepsralmte komen, dat den dagelykschen gang van zaken in het eilandenrflk ernstig dreigt te verstoren. Zooals reeds meermalen geconsta teerd werd, was de Engelsche handels- ik 't beste eens koers kon zetten „Mynheer Dirk, nw vader amuseerde zich vroeger bijzonder in Frankrijk en Boigié." -Goed. My is 't om 't even. Morgen ga je mee naar Vllsslngen. Vandaar xellen we naar Antwerpen I" Zoo liet heer Dirk zich leiden door zyn tronwe bediende. „Waarhoen?* 't Was hem om 't even. Den volgenden morgen was zyn huls gesloten. HjJ ging volgens be lofte een reis ondernemen. En die dnnrde jaren. Hy stierf als vrygezel, weltedaagd. Julia zag hem nooit meer. Had de nlttocht van heer Adriaen met zyn volgelingen veel opzien ge baard en Btof tot allerlei gissingen gegeven, de aankomst van Walter in zgn zonderling kostnnm en diens af gemat en slordig voorkomen gaf veel te denken. Dat er iets gebeurd was, stond vast. Toen heer Adriaen eindelgk terug keerde en de manschappen zich gingen verspreiden, omdat ze niet meor noo dig waren, bleek de belangstelling levendiger dan ooit. „Een klopparty gehouden?" vroeg een bnrger aan een der ruiters. „Niet mjt al, vriend. Een uitstapje, anders niets I" gaf deze ten antwoord, getronw aan zfln consignes. (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1917 | | pagina 1