N*. 12 1917.
Zaterdag 27 Januari
104de jaargang.
Bij dit no. behoort een
Bijvoegsel,
Zijne Majesteit het Kind.
FHÜK.I,B'S'PN'
WAüifËB.
V
Uitgave dezer Conrmot geschiedt Maandag-, Woensdag- on Vrijdag» -on)
uitgezonderd up feestdagen,
Priji per kwartaal, In Hoes f 1,—buitan Hoes franco f 1,25.
Afzonderlijks nommers 5 cent.
'iï»rsï»dJ.fflg van «üveïïoattëti op Maandag, Woeiisdig
en VRIJDAG vóór 13 uxen.
De prfls der gewone advertentlSn ie van 1-6 regel» 80 et., elke regel meer 10 et
Bf directe opgaaf van driemaal pl»*t»lng deraolfde advertentie wordt
de prfls slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwolflk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen wordea van 1—J.Q regale ik l,~ berekend
BawSsnusansdtt «*nt.
T«leloonnum»ei 33.
Uitgave van de Wanne! Veamootsfiup ,9s«ssh» Gonrnnt". Birwtenr 9. w. vtn Babnivsu.
Men schrijft ons
O, raak niet aan den blanken ff lam
Fan 't klare kinderoog
Want nergens vindt gij meer een licht
Zoo teer, zoo rein, zoo hoog."
„De Eeuw van het Kind. Och
wij weten het maar al te goed, dat
deze eeuw voor het kind bestemd, ge
reserveerd is. Men verkondigt het van
de daken, schreeuwt het ons in de
ooreu „liet kind, ziju belangen, zijn
rechten, zijn eischen.'' Men eischt,
dat al wat het kind betreft, zal beoor
deeld worden naar den maatstaf vau
met wetenschappelijke juistheid opge
maakte conclusies, aldus vas'gesteld
door met weteuschappelijke manna door
voede msnschen. Het kind moet de
spil worden, waarom alles draait.
Er is een tijd geweest-, dat dit niet
zoo was Een tijd, waarin het zoo nu
en dan gebeurde, dat Zijne Majesteit
het Kind nog heel gereedelijk en zonder
heel veel voorbereidende stappen huis
houdelijk en geenszins wetenschappelijk
gedocumenteerd, misschien onpaedago-
gisch op een gevoelige, rake manier
aan den lijve getuchtigd werd.
Een tijd, waarin Z. M. nog niet
geclassificeerd, beëtiketteerd werd.
waarin een kiud een kind moest zijn
in den gewonen zin des woords. 't
Kan wezen, dut ze nog wat vau den
ouden stempel zijn zij, die niet zoo
verbazend veel ophebben met een
nieuwigheid, omdat het eeu nieuwig
heid is maar het sollen met he?
kind zit velen dwars. Ze denken dik
wijls is het kind dan een porseleinen
poppetje, en zijn wij vroeger óók zoo'a
poppetje, zoo n breekbaar glaasje, zoo'n
byouterietje geweest?
Eeu kind is eeu heerlijk brok jong
leven, een wandelende wereld op zich
zelf, maar een wereld zonder zwart
galligheid, e.jn huppeleude maatschap
pij. Het kind is een troost voor on
gel ukkigen, een steun voor ouden van
dagen, eeu bezielende levensbron voor
wie daar treurig of in dorheid neder-
zitten Ziju s'em, zijn bewegingen,
ze verrukken.
En een eerste plicht van de mensch-
heid is, de kinderen te eerbiedigen.
„Geef het kind wat des kinds is",
dat beteekent, geef het al, waaraan het
behoefte heeft.
Een kind is half dier, half God.
Het eet als een wolf en drinkt als
een beeris speelsch en vernielzuchtig
als een jonge kat en springt als een
Historische Roman
door
M. C. VAN DJÖN ENDS!.
(Nadruk vsrbodan).
Was hun boos opzat volbracht, dan
zou toevallig heer Dirk op het juiste
oogblik ali haar redder optraden
Daarbfl koa iQn saak veel wiooen en
niets verliezen. Aldus z^u overleg
gingen.
Reeds waren zijn ruiters mat de
baide booswichten handgemeen, wer
den verschrikkelijke bedreigingen ge-
Uit en verkeerde Julia in doodangst.
Het was haar eindelijk gelukt zich
van den blinddoek te bevrijden, zoo
dat ze ooggetuige wa« van al wat er
om haar voorviel.
Maar begrflpen deed ze er nleti van.
Met een *reet van ontzetting zag ze,
toen de koets plotseling stilstond, hoe
de koetsier voortgesleurd werd na
zwaren val. En.Walterriep ze
fo red hem!' Al het bloed week uit
haar wangen, haar oogen werden
onnatuurlijk groot. ZQ had hem her
kend.
Ook de vechtenden staakten de
vflandelDküeden voor een oogen blik.
om met ingehouden adem te zien, wat
gebeuren zou. Toen kwam heer Dirk.
lammetje.... maar in zijn slaap heef*
het iets van het stil verhevene uit
een andere wereld, waar geen zorg en
verdriet heerschen en als het glim
lacht en zijn klare oogen opslaat, ziet
men daarin de onschuld van het Pa
radijs.
Geef het kind wat het behoeft, laat
het maar eens springen en lawaai ma
ken, geef het desnoods iets om het te
vernielen als hij er geen kwaad mee kan.
Maar bovenalhoudt het kind kind.
D&ar heeft het in de eerste plaats recht
op en wie een kind zijn kindsheid
ontneemt, doet grooter schade aan de
maatschappij dan hij, die haar vast
gestelde regelen overtreedt. Want
't laatste is nog weer goed te maken,
het eerste is ou herstel baar.
Gelukkig hij, die kinderen heeft,
want hij bezit een schat, waarvan
niemand de waarde kan bepalen.
Maar dat sollen met het kind
Zie, eeu kind moet regceren in onze
harten, het mag Koning zijn in het
rijk onzer liefde a tout seigneur
tout houneur: iederen heer zijn eer.
Laat het evenwel niet zoover komen,
dat Z zich van ziju gezag in zijn
rijk al te zeer bewust wordt, hij zou
lichtelijk zijn bemoeiingen uitstrekken
tot andere gebieden, waar de Mensch
regeert, en zich rechten aanmatigen,
die hem niet voegen. Duidelijker ge
sproken een kind is „maar een kind."
Wat den Mensch past, mistaat het
Kind. Niet zij behooreu uit te maken
welke maatregelen er genomen zullen
wordeu, maar gijzelf, gij, Mensch, stelt
die verordening vast, uit de hoogte
van uw Mensch zijn.
Geen oogeublik mogen de ouders
vergeten, dat zij hun kind ten voor
beeld moeten zijn, maar zij zij alleen,
zijn en blijven de hoofden vau het
gezin.
Wat zijn wij, thans volwassen men-
schen, stakkers vau een vroegere ge
neratie, toch veel te kort geschoten
Wat wisten onze moeders bijv. van
opvoedkunde af? Durfde eene moeder
boeken daarover lezen, dan liep zij
gevaar te hooren dat zij „te veel boe
ken over opvoedkunde gelezen had,
om een enkel kind goed op te voeden"
(zie zekeren Hollandschen jongen).
Hoe is het toch mogelijk, dat wij door
deze niet in de paedagogiek'onderlegde
vrouwen niet tot boosdoeners, tot ab
normale individuen zijn gevormd
Van methode was weinig sprake, slechts
twee dingen waren meestal duidelijk:
haar groote liefde, die voor haar kind
bergen kon verzetten, en veel leelijks,
maar liefst met den mantel der liefde,
bedekteten tweede, dat onze moeders
ons kind wisten te houden. Het oud-
Hollandsche gezegde „Eerst menschen,
dan hangooren", was een woord naar
haar hart.
M«t for scha grasp bracht hy de dieren
tot staan. Deze kloeke daad ontlokte
gejuich.
Hfl kon op de groote dankbaarheid
van freule Julia staat maken.
Nog vóór bfl by haar was, werd
de ongelijke strQd hervat, zonder dat
er öooden vielen.
Doch de schermutseling eindigde,
toen heer Dirk hem sommeerde zich
aan hem over te geven.
„Op een voorwaarde heer zei een
van ben.
«Laat hooren 1" antwoordde heer
v#n Valokenisse
«Dat we ongemoeid vertrekken
mogen 1"
„Dankje de duivel! Je zult voor je
euveldaad boeten 1*
«Dan geven wo ons niet over, maar
vechten ons liever dood, nadat deze
dolk vooraf de kans voor u beeft af
gesneden, de freule levend in bezit te
krflgen 1* zei dezelfde woordvoerder,
zön gevaariyk wapen dreigend zwaai
end.
Julia gilde van schrik.
«Laat af, ontaarde booswichtriep
Dirk, die zjjn rol niet minder meester-
ïyk speelde dan de gewaande roover,
«laat af, raak de edela jonkvrouw niet
aan\A
«Alleen, zullen we vrijuit kunnen
gasn
„Ik wil je alles beloven, schurken,
ik moes wel!"
„Zult ge ons niet vervolgen, noch
laten vervolgen?"
Evenals ui3t zooveel, zal zeker ook
hier de waarheid wel in 't middmi
liggen.
Vroeger bemoeide men zich te weinig
met het Kind. Wie zal de rampen
tellen, die de onvolkomen kennis van
het kinderleven veroorzaakt heeft en
nog veroorzaakt;Eere den manueu en
vrouwen, die hun krachten wijden aan
het oplossen der mysteriën van de
kinderziel. Hoe meer kennis van het
Kind, des te meer kans van slagen bij
j het opvoedingswerk.
I Maar nog eens, sol niet met het
j Kind. Laat het zijn plaats, zijn natuur-
lijke plaats, bewaren onder aan de
ladder. Dat niemand de stijging ver-
haaste Z. M. het Kind schrijde lang-
1 zaam naar boven tot de plaats, waar
het zich eensklaps als Mensch gemeta-
i morfoseerd ziet.
Men gunne vooral aan het kind zoo
lang mogelijk de kinderlijke pret. Het
is de vraag of wij ooit zuiverder genot
smaken in ons later leven. O gij,
paedagogen, wees toch wat minder
zwaarwichtig Een fout tegen de Griek-
j sche grammatica,een domheid in de alles
regeerende wiskunde zelfs, ze is heusch
I minder ernstig dan een zonde tegen de
natuurlijke ontwikkeling van de kin-
derziel.
Gij vaders, laat uw kind u niet
boven 't hoofd groeieu, maar wees
ook niet altijd zoo tuk op uw „gezag".
Menig groot staatsman en degelijk ge-
leerde is er op betrapt, dat hij soms
j op handen en voeten door de kinder-
1 kamer kroop, met joelende kinderen
op zijn rug en aan zijn jaspanden. Als
j uw kinderen hun besten kameraad in
j u zien, zullen zij 't meest van u hou-
den. En daar komt 't, op aan, dok voor
j 't noodzakelijke gezag
Pas vooral op, dar gij uw kind niet
blase maakt. Die vroegrijpheid, gevolg
dikwijls van misplaatste goedigheid der
ouders, door de kinderen te veel avond
partijtjes te laten genieten, te groote
reizen maken, vooral te veel weelde
leeren kennen die geblazeerdheid
is voor een kind misschien wel het
allerergste.
Onze kinderen behooren meer vrijen
tijd te hebben voor eenvoudiger ver
maak zij moeten zich niet schameü
voor kinderlijke pret.
Laat hen in Sinterklaas gelooven zoo
lang als 't maar kan.
Laten wij het feest van den Goeden
Heilige met hun meevieren, ook later
nog, als er sinds jaren geen schoenen
en sokken meer opgehangen worden
in den schoorsteen, maar kinderhanden
nog even gauw gevuld zijn met wat
zoets en aardigs, en de oogen van
onze knapen eu meisjes nog stralen
in afwachting van al de verrassingen.
Buitenland.
„NeenIk beloof het je
,Op nw eere woord
„Op mijn woord van eer
Hiermee waren de onderhandelingen
afgeloopen. De helde manrsn gaven
blflk, dat xe groot vertrouwen stelden
in het woord van dan jongen edelman.
Ent dat konden ze In dezen gerust
doen ook. Blijkbaar in de vroolUkste
stemming verlieten xe de koets en
wilden xe hun paarden terughalen,
ten eiDde ze voor te spannen en weg
te rijden.
Daar zagen ze echter, dat er slechts
één paard meer was, en dat de koet
sier het geraden geacht had, van de
goede gelegenheid gebruik te maken
en het hazenpad te kiezen.
Heel In de verte zagen xe bem
voori galoppeeren.
Nu hadden xe niet meer te twijfelen
aan diens verraad Alvorens zoo spoe
dig mogelijk oen goed heenkomen te
zoeken, meenden ze, dat het niet meer
dan een klein staaltje van bun plicht
was, als zjj heer Dirk, die hen voor
dit spelletje met goed-gerande Zeeuw-
sche guldens mild betaald had, op
merkzaam maakten op dat verdacht
Individu,
Terwijl één der belde gelukzoekers
het paard aanspande, fluisterde de
andere heer Dirk stil tn 't oor: „Ziet
ge dien ellendelir g, dien ge zoo goed
waart 't leven te redden, heer?"
„Jawel!" antwoordde de aange
sprokene.
.Wacht u voor hem. Hfl gaat de
De strijd in en buiten Europa.
De verschiller.de Britsche en Dutt-
sehe rapporten over het jongste zee
gevecht atelien niet duidelijk in het
Ucht welke partij er ln dozen strijd
het bezte Is afgekomen, maar doen
ons wel zien, dat bet een betrekkelijk
onbelangrflk treilen van lichtere strijd
krachten is geweest.
Volgens do Engelscha betichten zou
een Dultsche torpedojager gezonken
zfln, maar volgens de Dultsche tele
grammen is het julat deze torpedo
boot, die met zware averij in IJmuiden
Is binnen gebracht,
Het gevecht heeft onder xeer on
gunstige omstandigheden plaats gehad
eo de mogelijkheid l« dus geenszins
uitgesloten, dat de Engelschen ge
msand hebben het oorlogsschip tot
zieken te hebben gebracht terwijl dit
in werkelijkheid nog diflvende in een
neutrale haven kon binnengesleept
worden.
Een zelfde twflfelgeval doet zich bjj
de verliezen aar. Engelsehe zflde voor.
Volgens de Dultsche telegrammen
werd een Engelsehe orpedoboot ge
durende den strijd vernield en zou na
het gevecht een tweede door waar
nemers uit Dultsche vliegtu'gen ln
zinkenden tosstand zfln aangetroffen.
Waar het Londeoscha communiqué
erkent, dst een der Engelsehe torpe
dojagers door een torpedo getroffen
en door de Eogelsehen zelf tot zinken
gebracht werd, kan het zinkende vaar
tuig, dat uit de vliegtuigen is waar
genomen, wal hetzelfde schip geweest
zijn, dat in den strijd hopeloos door
een torpedosehot werd vernield.
Nadere Berlflnsoba berichten doen
evenwel vermoeden, dat het later ln
zinkenden toestand aangetroffen schip
nog een Engelsehe haven heeft kun
nen bereiken. In dat geval zou het
getorpedeerde oorlogschip een ander
vaartnig lijn geweest.
Zqoals wfl reeds mededeelden, ls
Wilsons boodschap aan den Senaat
voornamelijk ln da pers dsr gealli
eerde landen zeer ongunstig ont
vangen.
Be', denkbeeld van den Amerikaan-
schon president ls geenszins nieuw.
Br moet, waar verdragen den vrede
niet duurzaam maken, oen macht
worden getchapen als handhaafster
van da duurzaamheid dor organisatie.
Die macht, welke zeer sterk moet
zijn, kan slechts de georganiseerde
macht van de meerderheid dar mennch-
heid zijn.
In beginsel zijn beide strijdende
partijen het mat dit denkbeeld van
den president volkoman eens. Enge
land WBnscht als eon der voorwaarden
van een duurzamen vrade, dat achter
het volkenrecht en achter alle ver
dragsbepalingen tot voorkoming of
beperking van vijandelijk heden een
of andere vorm van Internationale
sanetle moest worden uitgevonden,
waartegen de sterkste aanrander xou
toedracht der zaak verklikkeo I Let
maar op! De jonkvrouw schflnt hem
te kennen. Zij noemde tenminste zfln
naam, was bezorgd in hem en wilde,
dat we hom zoodon redden
„En hoe noemde ze hem dan
vroeg Dirk van Valckenlsse, verblee-
kenn bfl de gedachte aan verraad.
„Walter 1" werd hem geantwoord
en dat eene woord had een machtigen
indruk op hem, want hij beefde over
al zjjn leden.
„Hij, altijd hl)Hoe heaft bfl daar
van iets kunnen afweten Mijn plan
was toch zoo geheim. En hoe komt
hij alB koetsier hier mompelde
Dirk. Doch bfl was nu niet kalm en
kou alles niet geregeld nagaan. Boven
dien bad bfl zich met Julia te bemoeien.
Met dezelfde koets zou xe vervoerd
worden naar de woning van heer
Dirk, wiens landhuis in den omtrek
stond.
Was ze daar wat op haar verhaal
gekomen, dan zou bfl haar naar
Middelburg terugbrengen. Met dexe
schikkingen was de jonkvrouw zeer
ingenomen. Ze bad behoefte aan rust.
Haar ontvoerders moesten dos met
hun rijtuig nog mee. Zfl schenen er
hoegenaamd geen bezwaar tegen te
hebben.
Julia dankte den jongen man uit
den grond van haar hart voor zfln
redding en xfln verdere bemoeiingen.
Dirk was iu de wolken van gelnk
Toen ze zfln eenvoudig landhuis
bereikt hadden, liet bij haar ver
afdeinzen.
Reeds vroeger heeft ook de Duitseha
Rijkskanselier te kennen gegeven, dat
Dultschland bereid was, elke poging
om een herhaling van oorlogen al» de
tegenwoordige in de toekomst te voor
komen eerlflk mee te overwegen en
tot verwezenlflking van dit doel mede
te werken.
Die richting moet het dan uit en
het ls dan ook niet tegen dit denk
beeld van den Amerikaanschen presi
dent, dat de pers der entente zich
keert.
Dit geschiedt in hoofdzaak tegen
Wilsons uitlating, dat een duurzame
organisatie slechts mogelijk is na een
vrede zonder overwinning.
Dat de entente, die tot nu toe nog
steeds gepropageerd heeft voor een
doorzetten van den strfld tot de uit-
elndelflke overwinning bereikt la,
zich met deze uitlating van den presi
dent geenszins kan vereenigon, laat
zicb volkomen begrflpen.
Wil Wilsons denkbeeld spoedig
werkelijkheid worden, dan dient aller
eerst het wantrouwen, dat bfl beide
strfldende psrtflen nog bestaat, te wor
den weggenomen door een eerlflke
bespreking.
Eerst op deze wflzo zal in de toe
komst een vrede tot stand kunnen
komen waarbfl geen gedeelten van het
gebied eener oorlogvoerende pattfl bfl
vflacdelflke rflken wordt gevoegd, wat
noodwendig weer na korteren of
langoren tfld tot nieuwe oorlogen zal
aanleiding geven.
Ondanks de afkeuring welke WilionB
rede ln Engeland heeft gevonden,
schflnt zfl toch een diepen indruk te
hebben gemaakt.
In de Amerikaansehe per» wordt
den president voor zfln streven naar
een duurzamen vrede alle lof gebracht.
De senator Stone noemde Wilson'»
rede zelf» het grootste ■taatidocnmeut
van deze generatie.
Men gevoelt blijkbaar, dat Wilion
niet opnieuw over den vrede zou be
gonnen zfln als hfl er niet vau over
tuigd was, op den duur met zfln
vredesarbeid kan» van alagen te
hebben.
Senator Cummings heeft voorgeiteld
dat een week zal worden gewfld aan
de beraadslaging over de rede van
WÜBon. Hfl verklaarde dat de beschou
wingen van den president de belang
rijkste waren, nog ooit door een presi
dent van de Vereenlgdo Staten te
berde gebracht. Of hfl gelflk had of
nietde Senaat behoorde de quaetties,
die er bfl op het spel stonden, aan een
volledig ondersoek te onderwerpen.
Stone, de voorzitter van de Senaats
commissie voor de bultenlandsche
aangelegenheden, bestreed het voorstel
van Cummlogs, wflldat maartfldverlle»
zou beteekenen. Redevoeringen, zoowel
instemmende ah beitrfldende, zouden
den president niet wflzer maken. Teil
slotte werd het voorstel-Cummlngs vau
de agenda afgevoerd.
Oerulmen tfld 1» er van de verrich-
verschlngen brengen, welke gerechten
zfl alle eer bewees. Ondertussehen be
gon ze hem velerlei inlichtingen ts
vragen, want in de beele geschiedenis
wa» haar zooveel duister».
„Edele vriend!" zei ze ondermeer,
„één dier bandieten, die mfl dreigde
te doorsteken, heeft met u nog een
fluisterend gesprek gevoerd, hé?'
„Ja, dat is zoo," antwoordde Dirk
met eenig wantrouwen ln de item,
daar bfl niet recht begreep, waar ze
heen wou met die vraag.
„Bad hfl nog iets bflzonders te ver
tellen
„Och neen, jonkvrouw, de schurk
had alle n nog de brutaliteit geld te
vragen 1"
„Zoo! Ik had zoo'n idee, dat hfl
over W.over den koetsier sprak.
Hfl keek in die richting eu u ookl*
Het gesprek kreeg veel overeen
komst met een stil verhoor, waar zfl
als rechter van Instructie fungeerde.
„Dat was ook zoo. Hfl wees er op,
dat hfl zfln paard kwflt was, benevens
alle uitzicht op een losprfls. Daarom
vroeg hfl geldMaar voor u, jonk
vrouw Juli», zal 't beter zfln, niet
moer over die gebeurtenis ts denken
„Integendeel, heer Dirk, lk kan u niet
hartelflk genoeg danken voor uw
hulp. En het doet mU ook zoo goed,
dat ge dien armen Walter 't leven
hebt gered 1"
(Wordt vervolgd)