N°. 152 1916
Zaterdag 23 December
103
jaargang.
de
BIJVOEGSEL
DISTRIB UTIE - W ET.
Binnenland.
Goescue
i gave deser Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrydagavond
uitgeaonderd op feestdagen.
Prijjs por kwartaal, in Goes f 1,—, buiten Gooi, franoo f 1,25.
Afzonderlijks nommers 5 cent.
Snaendlng ran Kdvertantlën op Maandag, Woensdag
an VRIJDAQ vóór 12 uren.
Telefoonnummer 88.
Uitgave vaa de Naaml Veaaootsikap .Sseseke Coaraat". flirestear G W. tin Barnïvïid.
COURANT.
De prQs der gewone advertentlën is van 1-5 regels 50 ct., elke regel meer 10 t
Bf directe opgaat van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelgk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbend*
dankbetuigingen worden var; 1—10 regels k f l,~ berekend
öewgfnafasMr» 5 tnl.
No. Vil.
Verbouw van gewassen volgens art.
7 van genoemde wet of
liet M inisterieele zaai plan.
De heer Jae. Welleman te Krabben-
dijke schrijft ons
In het nummer van 24 Oct. j.l.
plaatsten vij volledig de beschikking
van den Minister van Landbouw, hou
dende aanwijzing van de gewassen,
waarvan het verhouwen, overeenkomstig
art. 7 der Distributiewet, kan worden
verboden, beperkt of niet dan voor
waardelijk worden toegestaan.
Onze lezers zullen zich herinneren,
dat deze beschikking in het kort hier
op neerkomt
De verbouw van geel mosterdzaad,
bruin mosterdzaad, karwijzaad, kanarie-
zaad, blauw maanzaad, spinaziezaad,
zaai-uien, suikerbieten en vlas wordt
niet toegestaan dan onder de volgende
voorwaarden
a. de verbouwer moet voor 1 Jan.
1917 aan den burgemeester opgave
doen van de oppervlakte, die door hem
met één of meer der genoemde gewassen
zal worden beteeld en daarvoor van
den burgemeester een vergunningsbewjj
ontvangen
b. de bedoelde oppervlakte moet
het gemiddelde zijn van de grootte in
1913, 1914- en 1915, met bovenge
noemde gewassen bebouwd
c. De oppervlakte met suikerbieten
en vlas kan telkens met 1 H.A. worden
vergroot, wanneer de teelt der andere
gewassen met 2 II. A. wordt ingekrompen.
Bovengenoemde ministriëele beschik
king heeft thans den Burgemeesters
bereikt, vergezeld van eene circulaire,
waarin de Minister uiteenzet de manier,
waarop hij zich de uitvoering ervan
denkt.
Het komt ons voor, in 't algemeen
belang te zijn, hiervan een en ander
mede te deelen.
Twee dingen laten wij daaraan
voorafgaan
le. Dat de teelt van vlas en suiker
bieten niet vrij is, zooals door verschil
lende Landb. Maatschappijen was be-
pleitf
2e. dat met de hoeveelheid te
velde staande karwij slechts dan reke
ning wordt gehouden, als de verbouwer
daarnaast nog andere hier genoemde
gewassen wil verbouwen.
Bij het lezen der circulaire is de
eerste indruk, dat de minister zich
vrij juist op practisch standpunt heeft
gesteld en zich groote moeite heetf
getroost om de zaak den Burgemees
ters duidelijk te maken Al zeer
practisch vinden wij den wenk van
den Minister om hulp in te roepen
van „eene kleine commissie van be
trouwbare landbouwers."
Wij zouden zelf nu wel ietwat verder
willen gaan en onzen collega's aanraden:
Roept de hulp in van de besturm der
dorpsvereenigitigen of van de bemidde
lingsbureau's Want voorlichting is
inderdaad noodig, daar men voor ver
schillende moeilijke kwesties zal komen
te staan. Iedereen zal dit erkennen,
die zich den gang der zaken goed
indenkt. Op niet alle secretaries b.v.
kent men de grootte der oppervlakte
van „de aangewezen gewassen", door
eiken laidbouwer persoonlijk in de
laatste 3 jaar verbouwd, wel de totale
oppervlakte m de gemeenten
Hoe dus eiken landbouwer bij zijn
aanvrage te controleeren Gelooven op
zijn woord, of hem wijzen op de daarop
gestelde hooge straf bij valsch opgeven
Dan telt men op en dan moet dat
cijfer kloppen met het gewone totaal,
dat wel op de secretarie bekend is, en
eerst de Minister den burgemeester nog
eens voor de oogen draaitWat een werk
is dat geweest I Practiscke wenken geeft
de Minister in verband met gronden,
die b.v. in 1913 nog niet in cultuur
waren. Hel plaatselijke type kan daarbij
ais grondslag worden aangenomen.
Eveneens mag dit gebeuren bij het
uiteen vallen van groote bedrijven in
verschillende kleine bedrijfjes! Bij dit
laatste geval zouden zich moeilijkheden
kunnen voordoen. Wanneer de uiteen
gevallen groote boerderij als grondslag
zou dienen (en iemand, die spijkers op
laag water zou willen zoeken, zou dat
er wellicht uit kunnen lezen) dan
kwamen de kleine gebruikers daardoor
in de verdrukking. Gegeven, de geest,
welke uit de circulaire straalt, komt
ons dat niet juist voor en meenen wij,
dat in dat geval ook het plaatselijke
type voor kleine bedrijfjes als grondslag
moet worden aangenomen, al zal het
totale gemiddeld daardoor stijgen. Kort
om in verschillende gevallen zal moeten
worden geschipperd en zal meer moeten
worden gelet op den geest dan wel op
den letter der wet. Voor dergelijke
zaken is eene „Commissie van voor
lichting" noodig, en uit het voor
gaande zal blijken, hoe bij de leden
dezer commissies groot verantwoordelijks-
gevoel moet voorzitten. Dat verant
woordelijks-gevoel moet grond vinden
in het weten, dat deze bijzondere
maatregelen niet zijn getroffen, dan met
rijpelijk overweging in 't belang van
Land en Volk Is door iedeieen ge
lezen het antwoord van den Minister
aan den heer De Meester inzake levens-
middelenvoorzieniug f Zoo ja, dan zul
len zij gevoelen het gewicht van dezen
maatregel en daarnaar handelen, zoo
neen, laat dan zijn gezegd, dat voor
ons Land en Volk vrij moeilijke dagen
kunnen aanbreken en zeker niemand
vrij zou uitgaan, wanneer hij bewust
de voortbrenging van volksvoedsel in
eigen land niet zou in de hand werken 1
Door dit alles willen wij maar te
kennen geven, dat, zoo ooit, door
iedereen, daartoe geroepen, moet wor-
getracht, om dezen getroffeu maatregel
te doen beantwoorden aan zijn doel.
Op nog een punt willen wij wijzen
onderverhuring.
De Miuistrieele beschikking geeft
ruimte aan den verbouwer, om land,
te bezaaien met eene bepaalde vrucht,
te verhurenDenk in dat geval aan
Vlasen Uienalleen het „fatale
gemiddelde" moet daarbij in acht wor
den genomen
Resumeerend komen wij tot de con
clusie, dat met wat goeden wil en de
noodige samenwerking, deze maatregel
beslist doeltreffend zal kunnen zijn,
alleen, er dient niet getalmd, de tijd
is kort 1 Laat daarom iedereen, daartoe
geroepen, zoo spoedig mogelijk tot uit
voering overgaan, desnoods gebruik
makende van betaalde krachten, waar
toe de Minister de mogelijkheid opent
Alleen eenzelfde gedragslijn is daarbij
gewenscht, men volge daarbij den weg,
bij 't afsluiten der koopcontracten van
granen bewandeld 1
Uitvoer van zaden.
Do minister van L., N. en H. heeft
bepaald
aan exporteurs en producenten van
tulnbouwzaden, Ingeschreven b(j de
rSkscommissie van toezicht op de
Vereenlglng Zaadoentrale, zal ver
gunning worden gegeven voor den
uitvoer van bepaalde partyen augur
ken- en komkoinmorzaad, radijszaad,
kropslazaad, plnksla- en sntjslazaad,
mangelwortelenzaad, voederbieten-
zaad, krotenzaad, veldslszaad, ram-
inenaszaad en snSbletzaad van nader
door genoemde rSkscommissie van
toezicht aan te w(jzen soorten.
Verlof en vry vervoer.
(Officieel.) TJdens de verloven van
langeren duur dan vier dagen, die
met het oog op de Kerstdagen en
Nieuwjaarsdag door den opperbevel
hebber van land- en zeemacht zjjn
verleend, blflven de nlet-beroepsmlll-
talren ln het genot van alle militaire
Inkomsten.
Het bedoelde verlof moet als alge
meen verlof worden aangemerkt, zoo
dat ook het recht op vergoeding
wegens kostwinnerschap bl(jft bestaan.
Voorts wordt medegedeeld, dat een
legerorder verschijnt, waarin Is opge
nomen dat voortaan
lo. aan leden van het administratief
kader en aan werklieden, die, tenge
volge van de eischen van den dienst
voor het genieten van verlof meer
uitsluitend op de Zondagen zijn aan
gewezen zulks ter beoordeeling van
den korps commandant voor zoover
38 geitnshoofden zijn of in overeen
komstige verhoudingen verkeeren,
viermaal in ds maand, aan de overi
gen tweemaal ln de maand vrij ver
voer kan worden verleend.
Vorenbedoelde gunsten zjn nitden
aard der zaak niet toepasselijk op
militairen, die tot bulp van het admi
nistratief kader ln enkele bureelen
werkzaam zjn gesteld
2o. aan officieren dor depóts en asn
hst lnstructlekader dir depóts, als
mede aan de dienstplichtigen, die nog
geen 8>/i maand onder da wapenen
zfln, en aan wie op grond van het
gestelde onder lo. van een order van
den opp3rbevolhebber van land en
zeemacht van 19 Mei 1916 éénmaal
per veertien dagen verlof kan worden
verleend, alsdan vervoer voor rSks-
rekaning kan worden toegestaan.
Gemeenteraad van Goes.
Vergadering van Woensdagavond
8 uur.
Voorzitter de heer D. D. van den
Bout.
Afwezig de heeren De Beaufort en
Flazler.
De voorzitter deelt mede, dat de
heer De Beaufort Donderdagmorgen
tot een vergadering li/ Den Haag
door den minister was ultgenoodlgd
en dus niet aanwezig kan z$n.
Do heer Plazler heeft bericht van
verhindering ingezonden.
Vervolgens wordt kennis genomen
van de
Ingekomen stukken.
Daartoe behooren diverss berichten
van aanneming van herbenoemingen
in verschillende besturen, gedaan bf)
raadsbesluit van 8 December 1916 en
eep. goedkeuring door Ged. Staten
van de verordening op do heffing
van maiktgsló.
Deze stukken worden voor kennis
geving aangenomen.
Subsidie R. K. bewaarscholen.
Daar in de vorige zitting de stem
men staakten over een voorstel-Van
Dissel, om ln principe te besluiten,
gemeentelijke subsidie aan R. K.
bewaarscholen te verleenen, komt dit
voorstel ln deze vergadering opnieuw
in stemming.
De heer Branie vraagt waarom de
belde magistraten tegen hHn eigen
prae advies hebben gestemd. In stem
ming is toch gekomen een voorstal
Van Dissel om ln principe te besluiten
subsidie te verleenen.
Welnu, dat willen B. en W. Immers
ook. Zy zelden, vooralsnog geen
subsidie ta willen verleenen. Dat sluit
in zich, dat men erkent later wel
snbstdle te willen geven. Ook de door
B. en W. aangehaalde woorden der
staatscommissie w8zen hierop.Waarom
hebben B. en W. nu tegen hun eigen
prae-advlei gestemd?
Do voorzitter merkt op, dat hj
togen het voorstel-Van Dissel stemde
omdat de manier waarop de zaak
thans bespraken is, in zich sluit, dat
men zoo spoedig mogeiyk subsidie
zal moeten verleenen.
Do heer Brants bestrijdt dit. De
kwestie zou toch eerst cok bjj da Fin.
comm. komen.
De voorzitter merkt op, dat wanneer
h(j vóórgestemd had, thans ook de
andere scholen zouden gekomen z8n.
Spreker zou vóórstommen voorbarig
aohtan. Al meent de heer Brants nu
zoor spitsvondig een fout te vinden,
dan kan spreker daar toch niet mee
aecoord gaan.
De hear Fransen van de Putte zegt,
dat de heer Brants zal moeten erken
nen, dat B. en W. tot de conclusie
kwamen, dat een wetteiflke regeling
eerst tot stand moest zBn gekomen.
Minister Cort van der Linden heeft
gezegd, dat de wet binnen een be
paalden t8d zou moeten vastgesteld
worden, doch dat eerst de middelen
moeten aangewezen worden,waarmede
de kosteH kunnen bestreden (worden.
B. en W. handelen in den geest van
den minister. Z0 wenschen thans nog
geen subsidie te geven. Men zou een
overfllde stap doen door nu reeds
subsidie toe te kennen.
De heer Brants merkt op, dat nu de
beeren in discussie zfln getreden
De andere heeren bestrjden dit
landpunt en verklaren, dat, waar de
heer Brants een vraag stelde, de toe-
gesprokenen volkomen het reeht had
den, daarop te antwoorden.
De heer Brants zal niet verder op
de kwestie ingaan. B. en W. komen
nu met andere motleven dan in de
vorige zitting.
De heer Fransen van de Putte meent
een afdoend antwoord te hebben
gegeven. H8 haeft dezelfde houding
aangenomen als in de vorige zitting.
Het voorstel-Van Dissel wordt daarna
verworpen met 7—5 stemmen.
Vóór stemmen de heeren Donner,
Dekker, De Paanw, Van Dissel en
Brants.
De raad gaat vervolgens ln besloten
zitting over.
Na heropening der deuren komt ln
behandeling de
Zekerheidstelling door den te benoemen
gemeente ontvanger.
De raad gaat over tot bepaling van
het bedrag, waarvoor door den nieuw
te benoemen gemeente ontvanger ze
kerheid moet worden gesteld.
De voorzitter stalt voor, dit vast te
stellen op f 20.000 reeë! of f 30 000
zakelijk onderpand.
De raad vereenigt zich daarmede.
Benoeming gemeente ontvanger.
De raad gaat over tot de benoeming
van een gemeonte-ontvanger, ln de
vacature H. Dronkers.
De alphabetischs aanbeveling bestaat
uit de heeren:
1. D. A. Constandse, beësdlgd
rijksklerk ter bewaring van de hypo
theken, het kadaster en de scheeps-
bewijzen to Goes.
2. J. J. L. Sehlethart, adjunct
boekhouder ten kantore van den
gemeente ontvanger te Arnhem.
Uitgebracht worden 8 stemmen op
den hoer Constandse en 4 stemmen
op den heer Sehlethart.
Benoemd is dus de heer Constandse.
In verband met een schrijven van
de gasoommissie stellen B. en W.
den raad voor, ten behoeve van de
gemeente-gasfabriek, een geldleenlng
aan te gaan, groot f 30.000, tegen
een rente van niet meer dan 4 pCt.
(annufteitsleenlng) af te lossen ln 30
jaren.
De Fin. Commissie heeft hiertegen
gaen bezwaar.
De raad evenmin.
De voorzitter deelt nog mede, dat
de 3 pCt., vastgesteld voor de f 20.000,
bejtemd voor de gasfabriek, behooren-
de 'ojj de leening van f 60.000, waar
toe ln de vorige raadszitting werd
besloten, 4 pCt. zal moeten worden.
Voor de restende f 40.000 blQft 3
pCt. vastgesteld.
De raad keurt dit goed.
De heer HoUmann vraagt of er niet
nogmaals over het verzoek der K. K.
bewaarschool gestemd moet worden.
De heer Dekker,Ja, als U vóór
wilt stemmen.'
De voorzitter la van meening, dat
het verzoek der R. K. bewaarschool
door het niet-asnnemen van het voor-
stel-Van Dissel, Is afgewezen,
Rondvraag.
De heer Brants merkt op, dat de
verordening op het gasverbruik in
sommige inrichtingen, b.v. ln de
Zoutkeet, zoo opgevat wordt, dat het
gas 's avonds om half elf wordt uit
gedraaid en om 12 uur weer wordt
aangestoken.
De voorzitter wjat er op, dat om
12 uur het café gesloten moet zijn.
De heer Brants merkt op, dat het
door hem vertelde op een samenkomst
van jagers gebeurde, die bfioon bleven
omdat zij logeergasten waren. Spreker
leest de desbetreffende verordening
nog eens voor.
De voorzitter wijst er nogmaals op,
dat van overtreding geen sprake kan
zijn. Na 12 uur toch wordt hot café
volgens politiemaatregel gesloten en
is dit voor anderen dan hotelgasten
niet toegankelijk.
School en Kerk.
Rijksbijdragen.
BS Kon. besluit van 15 dezer is het
bedrag der rUksbSdragen, welke aan
gemeentelSke en bijzondere normaal
lessen en aan hoofden van scholen
zullen worden verleend, voor elk van
de door hen ln den loop van 1917 ter
opleiding tot onderwSzer aangenomen
personen, nadat dezen ln den loop van
1919 of later de akte van bekwaam
heid, bedoeld ln art. 77, onder a, der
wet tot regeling van het lager onder-
wSs, zullen hebben verkregen, vast
gesteld als volgt:
lo. voor hen, die bij gemeentelSke
of bijzondere normaallessen zijn op-
geleidj:
a. gedurende ten minste twee jaren
f350;
b. 'gedurende ten minste drie jaren
f525;
c. gedurende ten minste vier jaren
f700;
2o. voor hen, die door hoofden van
scholen zSn opgeleid
a. gedurende ten mlnBle twee jaren
f200;
b. gedurende ten minste drie jaren
f250;
c gedurende ten minste vier jaren
f 300.
Nabetrachting- van den
Gemeenteraad.
Hoe klelnor de agenda, hoe grooter
het aantal raadsleden, dat zich op
maakt om de belangen der gemeente
ln openbare zitting te gaan bespreken.
Het bleak Woensdagavond weer.
Zelfs de heer Rlseh, die door onge
steldheid zoo menigmaal verhinderd
Is aan de vergaderingen deel te nemen,
had nu zyn plaats ln de voltallige rS
zijner geeatverwanten hernomen en
de heer De Paauw, wiens afwezigheid
door de rechtsche bladen gewoonlijk
met de verklaring .gemobiliseerd"
wordt goed gepraat, decoreerde thans
de raadszaal met het rood en goud
vau zijn ster-bekraagde officiers
uniform.
Slechts de rechtervleugelman van
de coalitie ontbrak.
De heer Plazler toch had bericht
van verhindering ingezonden.
En op de voorzlttersplaats zetelde
andermaal de ondste wethouder als
drager van het gezag, niet bS de
gratie Gods, doch door de toevallige
afwezigheid van den burgemeester.
De heer Brants, de eenlge woord
voerder van rechts ln openbare zitting,
heeft zich, volgens den voorzitter,
ook na weer een spitsvondig man
getoond.
En inderdaad, dat was hS ook.
Wie anders dan hS had ontdekt,
dat er iets allerzotst had plaats gehad,
dat de wethouders, of, om ln de taal
van dezen afgevaardigde te blijven,
de magistraten, ln de vorige raads
vergadering tegen hun eigen prae-
advies hadden gestemd 1
B. en W. hadden zich toch vóór
subsldleverleenlng ln de toekomst
verklaard en ziet, toen het voorstel-
Van Dissel, om in principe te besluiten
subsidie aan de R. K. bewaarscholen
te geven, aan de orde kwam, hadden
de belde wethouders zich onvoorwaar
delijk aan de zSde van de tegen
stemmers geschaard.
Mag ik, vroeg de heer Brants met
z(jn innemendsten glimlach, mag ik
vragen waarom de heeren Van den
Bout en Fransen van de Putte tegen
hun eigen prae-advles gestemd heb
ben 7
Maar het effect, dat de lntsrpellant
zleh misschien reeds dagen te voren
van zQn plotselinge vraag had voor
gesteld, bleef ten eenen male achter
wege.
De ter verantwoording geroepenen
vonden het antwoord op deze spits
vondigheid heel gemakkelSk en legden
den vrager uit, dat het voorstel van
B. en W. heel Iets anders beoogde dan
het zoo spoedig mogelijk toekennen
van subsidie, wat onwillekeurig in het
voorstel-Van Dissel lag besloten.
Had niet zelfs minister Cort van
der Linden te keHnen gegeven, dat
eerst de middelen tot dekking moesten
z$n aangewezen?
En verklaarde het prae-advles van
B. en W. In de laatste zinsnede niet,
dat de betrokken aangelegenheid eerst
te zijnen tijde ln den raad ter sprake
zou worden gebracht?
Die tijd was nog allerminst gekomen.
De heer Brants voelde den vasten
grond onder zSn voeten wegzinken
en wist zich niet beter te redden dan
door een opmerking 07er de her.
opening der discussie te maken, alsof
hij zelf niet door zijn vraag het daar
op passende antwoord ultdrukkelSk
had uitgelokt.
Neen, erg gelukkig li de poging
van den heer Brants, om zieltjes voor
een subsldletje aan de R, K. bewaar
school te winnen, zeer zeker niet te
noemen geweest.
Na vaststelling van de borgtocht, Is
do heer D. A. Constandse tot gemeente
ontvanger van Goes benoemd.
Deze benoeming hebben wij met
gemengde gevoelens ontvangen.
Met voldoening omdat wij het volle
vertrouwen hebben, dat de heer
Constandse een degelSk gemeente-
