N°. 150 1916
Dinsdag 19 December,
103de jaargang.
NIEUWJAARSWENSCHEN
FEUILLETON,
WALTER.
GOESCHK
uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- an Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prfs por kwartaal, In Goal 1,—, bolton Goe«, franco 1,25.
Afzonderlijk* nommerr 5 cent,
••trending van hdvortentlën op Maandna;, Woensdag
en VRIJDAG vóór 13 aren.
Do pr-Js dergowouoadvertentiënls van 1-5 regelt 50 ct., elke regel meer 10 et
BJ directe opgaaf van driemaal plaattlng dorzelfde advertentie wordt
de prjjt slochtt tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljk- en doodsberichten oa de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels 1,— berekend.
Bswlanummert 5 («ut.
Telefoonnummer 88.
Uitgave vak de Naami. Yeastotstk»? ,G»es«hs Courant". iJtrssteer 9. W. van BaaNsvuns.
Zij, die zich met ingang van
I Januari a.s. op ons blad abon-
neeren, ontvangen de tot dien
datum verschijnende nummers
gratis.
in het Nieuwjaars-nummer wor
den, zooals gebruikelijk is, bij
vooruitbetaling geplaatst tegen
35 cent, voor hoogstens 8 regels.
Deze advertentiSn zullen Vrij
dag 29 Oecembsc aan ons bu
reau moeten bezorgd zijn.
DE ADMINISTRATIE
Buitenland.
De strijd in en bniten Europa.
Langzamerhand begint ook in de
pers der entente landen de overtui
ging veld te winnen, dat, alvorene
van een bruut afwCzon der v{lande
lijke vredesvoorstellen sprake kan s{jn,
men tegenover de menschheia en de
geschiedenis toch verplicht is, van den
inhoud daarvan kennis te nemen. Dat
het dien kant uit ion gaan, heeft men
In Duitschland waarschijnlijk begre
pen, toen men den maatregol trof, met
de eigenlijke voorstellen niet direct
voor den dag te komen, maar deze
eerst later aan de regeeringen der
vijandelijke staten mede te deelen.
Frankrijk, Engeland noch Rusland
kunnen er thans Iets op tegen hebben
van den Inhoud der vredesvoorstellen
kennis te nemen.
De mogelijkheid kan toch bestaan,
dat die voorstellen zoo ln hun geest
vallen, dat zij gesn bezwaar maken,
zich daar onmiddellijk moe te ver
eenigen.
Inmiddels ls, begrjpeHjkerwijze, de
kans, dat dit laatste het geval Zal zijn
ai bijzonder klein.
Waar Duitschland vredesvoorstellen
doet, die het zvgt te kunnen doen als
overwinnaar, ls het wel te begrijpen,
dat bg den thans geschonken wijn
nog heel wat water moet gegoten
worden, willen de geallieerden ln het
voorgestelde compromis toestemmen.
Maar juist omdat er een begin most
z{jc, een vredesvoorstel, hos ongerijmd
en overdreven dan ook, juist omdat
het eerste voorstel de besprekingen
tot een volgend kan uitlokken, ls de
daad waartoe de centrale mogend
heden thans zUn uitgegaan, ln werke
lijkheid de eerste stap op den weg
naar den zoozeer begeerden vrede.
Het is een opmerkenswaardig ver
schijnsel, dat de hoogdravende afwij
zing van iedere poging tot toenadering
in de laatste dagen ln de Engelsehe
pers minder sterk tot uiting is geko
men. Men begint meer en meer het
standpunt in te nemen, dat de centralsn
eerst den inhoud hunner vredes-
76
Historische Roman
door
M. C. VAN DEN ENDB.
(Nadruk verboden).
Beide jonge menschen overdachten
stilzwijgend een en ander.
Julia zag de gevolgen van do ont
sluiering van 't geheim in al haar
omvang in. Van Walter dead ze in
die oogenblikken voor haar gansche
leven atstand, en daarmee van alle
levensgeluk, want na hem zou ze
niemand meer kunnen beminnen, zoo
als zjj hem in stilte gedaan had.
Doodsbleek stond ze voor den jonge
ling en zag hem treurig aan.
Toen boog ze zich over hem heen
en gaf hem een kus, waarna ze, vóór
hQ iets tot haar zeggen kon, zich
ijlings door een zijdeur verwijderde,
ter prooi aan een hevige gemoeds
beweging.
Zoo bleef Walter alleen. Dat was
't geheim dus. Daarin lag de oorzaak
van de vreemde verhouding tusschen
Nossa en zjn meester.
De tot heden onzichtbare draden,
die gespannen waren tusschen den
Dombargh en de hoatvesterswouing,
zag h(j nu.
voorstellen zullen moeten bekend
maken vóór er van het Inaemen van
een bepaalde houding sprake zal kun
nen zgn.
In Rusland houdt men op het
oogenbllk nog het halsstarrig st aan
het onverzwakt vooitzetten van den
oorlog vast, wellicht omdat Rusland
van het doel waarvoor het tsn strgde
trok, Constantlnopel en de Darda
nelles nog verder verwijderd is dan
bg het uitbreken vau den oorlog en
omdat het Czarenrijk, wat Polen en
Litbanen betreft, wsarschgnlgk aan
bet kortste eind zal moeten trekken.
De Russische minister van Buiten-
lardaehe Zaken Pokrofrky wgit al
bi] voorbaat elke bespreking af. Zelfs
al moohten dus Engeland en Frank
rijk geneigd blgken, op de vredes
voorstellen der ccntralen nader in te
gaan, dan zou Rusland zich daartegen
met alle kracht bljjveu verzetten.
Langzamerhand zal dus kunnen blij
ken, dat bet, .samen nit, samen thuis"
door de geallieerden tot nu toe ge
huldigd, groote bezwaren met zich
brengt.
Geen enkele mogendheid zon een
afzonderlgken vrede mogen sluiten,
maar bij het bespreken van vredes
voorstellen kan bet thans evengoed
voorkomen, dat alle conferenties mis-
lakken omdat één mogendheid de
door den oorlog meest gedesillusio
neerde blgft weigeren op de voor
anderen aannemelijke vredesvoorstel
len iu te gaan.
Ook de Russische Doema heeft een
verklaring aangenomen, welke aan
dutdelgkhnid niets te wonschen over
laat. Zg nam een motie aan ten gunste
van een besliste weigering door de
geallieerden om onder do tegenwoor
dige omstandigheden in eenige vredes
onderhandelingen te treden.
Do motie acht de Daitsche voor
stellen e:u nieuw bewijs van zwak
heid en een huichelachtige daad waar
door beproefd wordt, de verantwoor
delijkheid voor den oorlog op anderen
te schnivon. Zjj meent, dat een voor
barige vrede gevaar zou bloden voor
een niauwsn bloeiigen oorlog en dat
een duurzame vrede alleen mogelgk
is, nadat de militaire macht van den
vgand ls gebroken bn Duitschland
definitief heelt afgezien van het
streven, dat het verantwoordelgk
maakte voor den wereldoorlog.
Het is natuurlijk nog de groote
vraag of de Russischs regeering, welke
nog al eens veranderingen ondergaat,
zich per slot van rekening veel van
deze opvatting van de weinig geraad
pleegde Doema zal aantrekken.
Zooals bekend, hebben de centralen
hun vredesvoorstellen in banden van
de regieringen van eenige neutrale
staten gesteld met het verzoek, ze aan
do vijandelijke regeeringen over te
brengen.
Iu Amerika schflnt men er over in
twQfel te zijn geweest of da tijd
al dan niet was aangebroken om deze
vredesvoorstellen, bij het overhandigen
aan de betrokken regeeringen, van
een zelfstandige meanlDgsuUing te
doen vergezeld gaan.
Wat had Nossa zijn invloed op heer
Jan jarenlang misbruikt! Wat had
zijn vador langen tijd zuchtend ge
bogen voor den druk van dien man,
die een misstap van zjjn heer had te
wreken, omdat deze niet tot een
huwelijk met Cordula kon overgaan,
toen dat wenscheljk was.
Hoe diep verachteljk kwam de
houtvester hem voor, dat hij den zoon
tot vadermoorder wilde maken.
Zeker zou Walter, had hij uren
moeten wachten, stof ts over gevon
den hebben, om den t{|d te korten
met allerlei overpeinzingen. Maar de
rust van heer Jan, wlen kwellende
gedachten bezighielden en hem ln
den vorm van boozo droomen zelfs
't genot en de verkwikking van den
slaap ontnamen, duurde sleohts wei
nige oogenhllkkon.
Direct vroeg hj bg 't ontwaken, hoe
laat het was en of heer Walter ook
niet op 't kasteel gearriveerd was.
En Waltor moest bg hem komen.
Zoodra deze aan het ziekbed zat,
begon de oude man tot hem te spre
ken, hem welwillend aanziend en zijn
hand in de zgne houdend:
,Go hebt dus aan mgn oproeping
gehoor gegeven, mgn jongen? Dat ls
goed, want mijn leven spoedt ten
einde en misschien zou lk later niet
meer in de gelegenheid i{jn, je mgn
laatste wilsbeschikkingen te doen
kennen
Ofschoon Walter getroffen werd
Thans Is officieel bekend gemaakt,
dat voor het oogenbllk het aanbod
der centralen zonder meer zal worden
overgebracht.
Griekenland heeft bakzeil gehaald.
De gezanten der geallieerden hebben
de regeering een nota overhandigd,
waarin van de Grieksche regeering
zekere verplaatsingen van troepen en
materieel worden verlangd, wslke de
veiligheid van het leger van Salonlkl
verslecht. De verplaatsingen zouden
binnen 24 uur tot stand moeten ge
komen zgn on een weigering zou door
de entente gezanten ais een vgandlge
handeling beschouwd worden,
Nader wordt bericht, dat de Griek-
sche regeering het nRlmatnm in zfin
geheel heeft aangenomen. Er zijn reeds
bevelen gegevon betreffende de bewe
gingen van troepen en oorlogsmateriaal
en de overbrenging van materieel naar
het Noorden zal d&delUk stop gazet
worden. Wat de gebeurtenissen op
1 December betreft, vraagt do Griek -
sehe regeering een seheidsreehterigke
beslissing en spreekt tevens het ver
trouwen nit, dat de blokkade door de
entente-mogendheden niet zal voort
gezet worden.
Opmerkeigk voor de eerigkheid van
diplomatieks uitdrukkingen is do door
de Grlektche regcering uitgesproken
wensch, dat de uitstekende traditio
neel» batrekkingen met de entente,
die op wedarzgdsch vertrouwen ge
grond z8o, hervat zullen worden.
Inmiddels is de Fransoho admiraal
Fournet, door wiens optreden de on
geregeldheden op den eersten Decem
ber zgn voorgevallen,teruggeroepen en
vervangen door den meer diplomatiek
aangelegden vlee-admiraal Gauchet.
De Franschen hebben de Dnltschers
bg Verdun een Hinken slag toegebracht.
Zg hadden zich teeua ln het bezit
gesteld van het gebesle gebied van
de permanente versterkingen. Thans
hebben zg cao belangrgk terrein her
overd en zich in het bezit gesteld
van Louvemont, Haudromont en
Bezonvaux. Bovendien vielen 7500
gevangenen, w. o. 200 officieren In
Fransche handen.
De terugtrekkende legers der Rus
sen en Roemeniërs hebben ln de
Inderhaast ingenomen stellingen geen
stand kannen bonden. Buzeu is
gevallen en de Dobroedsja stellingen
worden thans, ovenals die in Walachge,
ontruimd.
De Russen laten oudergewoonte de
dorpen, weike zg op hun terugweg
doortrekken, iu de vlammen opgaan.
Staten-Generaal,
Tweede Kamer.
Het reeds door ons besproken amen
dement-Van Doorn heeft bij de ver
dere bespreking der Registratiewet nog
eenig debat tengevolge gehad.
Men voelde er over het algemeen
ets voor, bij de openbare verkoopingen
de belanghebbenden op zoo weinig
door 't bleek en uitgeteerd gelaat van
den ïgder en diens stem erg verzwakt
was, meende hg toch door bemoedi
ging to moeten aanvoeren
aHeer, uw ziekte zal wel, naar ik
van harle hoop, van voorbggaanden
aard zgn. Komt de lente weer leven
en warmte en zonneschgn brengen,
dan zal zs aan u wonderen verrichten.
Hond u er den moed maar goed in I"
aIk wen echte wel, dat hot zoo zgn
mocht, niet cm mg zelf, want de
wereld schenkt meer verdriet en teleur
stellingen dan gelnk aan den mensch
over 't algemeen, maar om mgn kle
deren. Doch 'tmag zoo niet zgu,
Walter, ik voel het en vergis mg
daarin niet. Mgn loven was veelbe
wogen. Ik bon afgeleefd, 't Binnen
werk van de machine is versleten.
Maar zonder afschrik heb lk de waar
schuwende stem van den naderenden
dood vernomen. Het verhengt me,
dat lk je nog eezs zie voor 't laatst,
want de slag, die mg door Nossa
werd toegebracht, verhaast mgn wei
nige schreden, die me van de eindpaal
schelden. Zeg me nu eeas eariyk,
Walter, hoe je verhouding is met
Julia 1"
,Als die van een broeder tot een
zuster, heer!" «el Walter,begrgpend,
hoe dit antwoord heer Jan gerust
stellen moest en in één adem voegde
hg er bgaIk wilde u tevens bg
deze gelegenheid mgn voorgenomen
huweiyk met Galeintje, meester Maar-
mogelijk kosten te jagen, maar achtte
het tevens onbillijk, deurwaarders en
notarissen zonder eenige vergoeding
een voornaam onderdeel van hun in
komsten te ontnemen.
Ten slotte vond de minister van
Financiën een oplossing door te be
palen, dat de periodieke openbare ver
koopingen van voortbrengselen van een
zelfde bedrijf buiten deurwaarders en
notarissen om zullen kunnen geschieden,
waarna de lieer Van Doom (U. L.)
zijn amendement introk.
De Kamer ging daarna tot behan
deling van de Zegelwet over.
Bij de regeling van werkzaamheden
werd besloten Donderdag de eindstem
ming te houden over de Grondwets
herziening en Dinsdag na de Zegelwet,
de gewijzigde Successiewet aan de orde
te stellen benevens de Hoofdstukken
I, II, III A, en de Middelenwet van
de begrooting.
Door uitstel van de besprekingen
over de ambtenaren-salarissen en de
uitvoering der Disrtibutiewet tot J anu-
ari, hoopt men dan nog vóór de Kerst
dagen door de Algemeene Beschou
wingen heen te komen.
Betreffende de regeerings-bemoeiing
met de productie en een comité-gene
raal met minister Bosboom over de nood
zakelijkheid om de weermacht op de
been te blijven houden, zullen nog
nader data en uren voor gemeen
schappelijk overleg vastgesteld worden.
Derate Kamer,
De leening van 125 millioen is door
de Kamer goedgekeurd.
Vervolgens werd de discussie over
den Volksrrad voor Indië voortgezet.
De minister van Koloniën heeft nog
eens uitvoerig uiteengezet hoe naar
zijn opvatting die Raad zal moeten
werken én daarbij de opmerkingen
van de heeren Colijn (A. R.) en Van
Kol (S. D. A. P.) zooveel mogelijk trach
ten te ontzenuwen.
Het wetsontwerp werd vervolgens
aangenomeD, waarna eenige ontwerpen
van minder algemeene beteekenis onder
den hamer zijn doorgegaan.
Binnenland.
Een comité generaal 1
Het Nederl. Correspondeatiabureau
iu den Haag schrgft:
Naar aanleiding van da zinspeling,
in de vergadering der Tweode Kamer
vau gisteren, door den voorzitter go-
maakt op een mogelgk nog vóór het
Kerstreces te houden comité-generaal
der Kamer in verband met een
bespreking over het bg aanhouden van
de weermacht, vernemen wg nit
parlamentaire kringen, dat het hier
slechts een zeer vaag plan tot het
honden van zulk een besloten verga
dering betreft.
De quaestio ls, dat de voorzitter
aaavanxel{k, met het oog op het
ten, den mnlder, bekend maken en
wsnschte, dat het nw hoogo goed
keuring wegdragen mocht, heer."
Heer Jan glimlachte even en zei
vriendeigk
„Go slaat de oogon niet hoog,
Walter. Nochtans vind ik nw kenze
een goede. Eigen ervaring heeft mg
geleerd, dat onder een eenvoudig
kleed vaak een edel, liefdevol, trouw
hart schuilt en liefde laat zich noch
dwingen, noch aanpreeken. Als ge
meent, dat zg je gelukkig maken
kan, trouw se dan.
Geldzorgen zult ge niet kennen. De
houtvesterswoulng zal je onbezwaard,
onvervreemdbaar eigendom zgn en
lk draag jou 't ambt van houtvester
op in plaats van Nossa, zoodra de
belegering van Middelburg beëindigd
is. BO de op-orde stelling mgner aan
gelegenheden heb lk daarvoor gezorgd.
Bovendien heb ik hier voor je ga-
reed gelegd een balde! met gerande
dnoaten, die een aardig vermogen
vertegenwoordigen I*
Toon heer Jan even zweeg, hem
den zak met goudgeld tor hand stolde
en de oogen sloot, alsof hg vermoeid
was, terwyi hg la waarheid slechts
naging, wat hg hem verder nog op
te dragen had, verraste het antwoord
van Walter hem sterk.
De jongeling wist natuurigk, waar
om hear Jan hem als 't ware mat
weldaden overlaadde. Hg ontving zgn
vadorigk erfdeel, dat hg gaarne aan-
tgdgebrek, onder de bg het houden
van het algemeen debat over de
Staatsbegrootlrg uit te schakelen
onderwerpen, ook de bespreking van
het vraagstuk der landsverdediging
tot een later tgdstlp wilde verschoven
zien. Hiertegen werden echter uit
de kringen der rechterzyde o.a. door
den heer Dnymaer van Twist en
niet minder door den heer Snoeck
Hcnkemans en diens politieke vrien
den, zooals nit de woorden van den
president zon zgn op te maken
bezwaren kenbaar gemaakt, welke den
voorzitter nader deden afzien van
oen voorstel tot uitschakeling ook van
dit punt. Bg de besprekingen na, die
ln 7erband met het bovenstaande
plaats hadden, werd nitteraard de
mogeiykheid geopperd van de even-
tuasle noodzakeiykheid vau een
comité-generaal bg of tgdens het
defensie-debat. Maar hierdoor staat
h6t inderdaad plaats hebben van dat
00mité generaal allerminst vast.
Qroeniemeüt.
De Kunstmestcommiesio maakt be
kend
dat een aanvang zal worden gemaakt
met de eerste distributie van den be
stelden groentemeBt ten behoeve van
de bemesting voor den oogst 1916/17
en wel tot een hoeveelheid van 50 pet.
van Iedere door haar goedgekeurde
aanvrage
dat de prys, door bestellers voor
deze ter beschikking komende hoeveel
heden te betalen, ls vastgesteld op
f 16,50 per 100 K.G., brnto voor netto,
iu zakken, vrq nit schaal aan het
pakhuis der fabriek, waar de aflevering
plaats vindt
dat da aflevering zal geschieden in
zakken van 50 K.G. brnto;
dat de prgs Blechts verhoogd mag
worden met de werkeigk betaalde
vervoerkosten, daar alia provlslën en
verhoogingen in dezen prys zgn be
grepen
dat eon gehalte wordt gewaarborgd
van 5 pet. stikstof, 6 pet. fosforzuur
en 8 pet. kali;
dat demomterncmlngzal geschieden
door de commissie aan de fabriek vóór
de aflevering, terwyi de aldus genomen
monsters sullen worden onderzocht
aan het Bykslandbouwproefctatlon te
Maastricht
dat de uitkomst van de analyse van
het monster eener party bindend zal
zgn ten aanzien van het gehaite van
de daaruit aan de bestellers af te leveren
hoeveelheden
dat de commissie door middel van
een briefkaart aan lederen besteller
kennis zal geven van de beschikbaar
stelling dor voor hem bestemde hoe
veelheden.
Schoenen.
De dageiyksche besturen van de
Armenraden te Rotterdam, Delft,
Groningen, Amsterdam, Utrecht en
Arnhem, hebben een adres gezonden
aan den minister van landbouw,
waarin tg er op wgzon, dat iu de lQat
van artikelen, vastgesteld Ingevolge
de bepalingen der Dlstrlbutiewet, niet
voorkomt het artikel schoenen, terwSl
vaardde, schoon hg liever van al die
schatten voor oen naam afstand deed.
Evenwel liet hg daarvan niets biyken.
Maar voor de aanstelling tot hout
vester bedankte hg en de woning,
met al wat daarin was, wilde hy niet
ln bezit keggen.
Heer Jan keek hem met groote
oogen aan.
„Ei, en waarom niet, jongen, is 't je
te gering?'
„Integendeel heer, 't ls te veel!'
Dat gaat je niet aan, Walter, als
ik 't maar gGschikt vind. Trouwens,
op dat eigendom heb je het volste
recht, 't Is immers de nalatenschap
van je pleegouders
.Maar die hebben 't u ontstolen,
heer I"
„Daar li veel van waar. Daarom
geef ik je, wat je anders-van hen
zoudt erven!"
Walter eindigde met toestemmen;
hQ was eigenaar van een sehoone
bezitting, die misschien meer voor
werpen van waarde inhield dan de
Domburgh.
Hartelijk dankte hg heer Jan voor
zgn goedheid. Heer Jan noemde alles
slechtsplichtsbetrachting.
Evenwel had hg nn nog iets te
verzoeken. Met meer gerustheid kon
Walter reeds vóór hg 't verzoek kende,
beloven, dat hg trouw sou naleven,
wat van hem verwacht werd.
(Wordt vervolgd.)
