N°. 148 1916
Donderdag 14 December,
103d" jaargang.
Binnenland.
Vredesvoorstellen.
FEUILLETON.
WALTER.
GOESCHE
COURANT.
Da uitgave deier Ooui'ant geschiedt Haandag-, Woenidag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen
Pr|i per kwartaal, in Goos f I,—, buiten Goes, franco f 1,25.
Afionderlijka nommera 5 cent.
Inzending van advertentlSn op Maandag, Woensdag
en VRIJDAG vóór 13 uren.
Telefoonnummer 33. Uitgave tan da Nasial, Vemsootsekap Gstseke Coarant".
De prji der gewone advertentitn li van 1-5 regeli 50 et., elke regel meer 10 et
B| directe opgaaf van driemaal plaatilng denelfde advertentie wordt
de pry» ileohti tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelgk- en doodiberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regsli a f 1,— berekend.
BawSinnamari i n»et.
Sireetemr G. W. tam Barnivzl».
van wie Europa een beëindiging van
dezen afschuwelijken massa-moord in de
naaste toekomst beeft te verwachten.
De centralen doen een vredesvoorstel.
En daarvoor kunnen we dankbaar
zijn, zooals we dankbaar moeten zijn
voor iederen maatregel, die aan deze
afschuwelijke moordpar'ij een einde
beoogt te maken.
Nog zullen de voorwaarden wellicht
onaannemelijk blijken, doch het voor
gestelde kan den grondslag voor een
latere minnelijke schikking vormen.
Weigeren de geallieerden, die in
deze omstandigheden moeilijk van een
vredesvoorstel door zwakte van den
tegenstander kunnen spreken, hoog
hartig de hun toegesproken hand te
aanvaarden, dan rust op hen de volle
verantwoordelijkheid voor het bloedbad,
dat Europa nog te aanschouwen zal
krijgen.
Want een weigering om mede te
werken tot een minnelijke schikking,
een besluit om den massa-moord nog
langer te bestendigen, zal de centralen
slechts tot grooter inspanning opwek
ken en de oorlog in een stadium van
uiterste wreedheid en onverzettelijkheid
brengen.
De hand ter verzoening is uitge
stoken.
Aan de tegenpartij thans om haar
niet met een onverdedigbare hooghartig
heid van zich af te wijzen.
Buitenland.
De strijd in cn buiten Europa.
Het Engolsehe kabinet beitaat tham
uit een ministerie en eon klein college,
waarvan de eerste mi-later het hoofd
Is, dat de eigenlijke kern van bet
ministerie vormt en als zoodanig de
leiding van het kabinet in handen
heeft.
Dit kleinere college zal tovens op
treden als oorlogsraad.
Vroeger, onder Aiquith, was het
kabinet zeer groot en moest de daar
uit gevormde oorlogsraad voor be
langrijke beslissingen steeds de goed
keuring van het kabinet verkregen.
Thans bestaat het oorlogskabinet,
dat zelfstandig handelt, alt Lloyd
George als eerste minister en verder
uit lord Cnrzon, de arbeiderslelder
Henderson, lord Mllner en Bonar Law.
Bonar Law zal tevens als leider der
regeering in het Lagerhnls optreden
en dm aan de beraadslagingen in
het oorlogakabinet slechts gedeeltelijk
deelnemen, terwijl Henderson waar
schijnlijk daarin slechts ls opgenomen
om de zekerheid te hebben, dat de
arbeiderspartij zgn steun aan het
kabinet niet zal onthonden.
Lord Ourzon aanvaardt de leiding
in het Hoogerhals, Henders n, Lloyd
George en Milnes z(jn ministers zon
der portefeuille, wa&rdoor zij das han
Volle aandacht aan hst vraagstuk van
het zoo krachtig mogelflk voeren van
den oorlog kannen schenken.
In het gewone ministerie, waarin,
naast twee arbeldersleiders, bekende
zakenmannen zitting genomen hebben,
worden geen liberalen gevonden.
Lezen zijn den verdreven premier
Asquith en den eveneens afgetreden
minister van buLenlandseho zaken
Grey troaw gebleven en vormen thans
ln het parlement de groep der oppo
sitie, welke oppositie hot kablnet-Lloyd
George slechts van korten dnaracnt.
Dit kabinet heeft vogels van zeer
diverse plnimage bjj elkaar gebracht.
De radicale oerste minister is er in
geslaagd, een kabinet te vormen, dat
vóór den oorlog ondenkbaar was,
conservatieven en arbeidersvertegen-
woordlgen in één ministerie voree-
nigd.
Sir Edward Carson ls thans defini
tief als chef der marine aangewezen,
terwijl z(jn voorganger, Balfoar, de
portefeuille van boltenlandsche zaken
overneemt, daarbij gelukkig voor
de neutralen terzijde gestaan door
den bedachtiamen Hubert Cecil.
Volgens bet Engelsche blad de
Weekly Ditputch, staan op het regee-
ringsprogram de bewapening van
koopvaardijschepen, de voorbereiding
voor het voorjaarsoffensief, de mobi
lisatie van burgers tnsscben 16 en 60
jaar, maatregelen om de blokkade
doeltreffend te maken, uitgifte van
levensmlddelenbocs, verhooging van de
lnlandsche levensmiddelenprodnctie,
bod van werk, dat ondienstig is voor
den oorlog, krachtige toepassing van
het verbod op weeldeartikelen en in
voering van vleeachlooze dagen.
Het program van het nienwe En
gelsche kabinet omvat das tal van
maatregelen, welke oorspronkelijk ln
Duitschland zyn ingevoerd.
DestQds heeft men er in Engeland
onbedaarlijk om gelachen en ze als
een bewijs van uitputting vau Dult-
sche zijde aangemerkt, thans biykt
wel, dat men het in Duitschland ge
geven voorbeeld nog zoo slecht niet
acht en zyn best doet, het zoo nauw-
kenrig mogelijk na te volgen.
De mobilisatie der burgerlijke be
volking, ln Duitschland de vader-
landache hulpdienst genoemd en be
oogende, door de organisatie der
burgert goede strijdkrachten voor het
front beschikbaar te krijgen zal
thans in Engeland worden nagevolgd
en zal waarschynl'Jk ook in Frankrijk
zijn aanhangers vinden, al zal men,
wat de toepassing betreft, in de belde
laatste staten b(j do op indivldueele
vrijheid gestelde bevolking op heel
wat meer verzet dan ln Duitschland
stuiten.
Thans zal hot niot geblokkeerde
Engeland eveneens tot de uitgifte van
levensmiddelenkaarten en tot Instel
ling van vleeachlooze dagen overgaan.
Wel een bewijs, dat ook in het over-
zeesche rijk een te kort aan levens
middelen zich ernstig doet gevoelen.
De Eogelsche koopvaardijschepen
zullen bewapend worden, wat op een
krachtiger optreden tegen de Dnitsche
dnlkbooten wijst en waarschijnlijk tot
nog scherpere tegenmaatregelen van
de Dultsche marine-autoriteiten szl
lelden.
De Dnitsche Rykidag ls met groo-
ten spoed byeengeroepon.
Toen de Rijksdag de wet op den
vaderlandschen hulpdienst had aange
nomen, is het parlement niet by
Keizerlijk besluit tot midden-Februari
verdaagd, doch is het beleggen van
de eerstvolgende zitting aan den voor
zitter overgelaten.
Op 2 December heeft de voors'tter
reeds aangekondigd, dat een betrek-
kolfjk spoedig samenroepen van den
Rijksdag niet altgesloten was en
daarbij op de gebenrtenissen in Roe
menië gezinspeeld.
Het sociaal-democratische blad de
Voruidrti spreekt onomwonden als zijn
verwachting uit, dat de Rijkskanselier
openlijk een nlenw gematigd vredei-
doel zal verkondigen.
Da vijandelijke regeeringen, aldus
het blad, hebbou niet den moed tot
vrede. De Dultsche regeering kan en
moet dien moed hebben.
Het feit, dat de heer Von Bethmann
Hollweg het noodig oordeelt, na zijn
rede van een maand geleden opnieuw
politieke mededeellngen te verstrek
ken, doet in de nieuwe Rjjksdag-
zitting zeer belangrijke mededeellngen
verwachten.
Na het schrQven van deze regels
ontvingen wj de telegrzmmen, welks
wij In ons hoofdartikel nitvoerlg heb
ben besproken.
Geleidelik zetten de centralen den
overtocht over de Donau voort.
Na de Balgaren by Cernavoda over
de rivier zyn getrokken, worden ook
de Roemenlërs en Rnssen, die nog
aan den Donau tusschen Boeehareit
en de rivier stonden terug gedrongen.
De centralen bezetten nu een krachtig
front van de bergen tot den Donau
over de goheele breedte van Noord-
Walachlje.
De Russlsoh-Roemeensehe troepen,
welke zich ten NO. van de hoofdstad
bevinden, zullen spoedig den snellen
terugtocht in de richting Boezëoe
Bralla moeten aanvaarden, terwjl het
nog van vele omstandigheden zal
afhangen of ay hier al dan niet kun
nen stand honden.
Inkomitcnbdaiting.
Naar aanleiding van het feit, dat
velen nog steeds niet hun aanslag
biljetten voor de inkomstenbelasting,
loopende dienst, hebben ontvangen,
wordt verzocht het volgende onder de
aandacht van het pnbliek te brengen.
Da Invoering van een belasting als
de inkomstenbelasting brengt voor de
eerste jaren een werk van bnitenge-
wonen omvang mede, dat niet spoedig
zon kannen afioopen, ook al konden
de ambtenaren zich geheel daaraan
wyden. Dit na is niet het geval.
De lnspectenrs der directe belastin-
Zij, die zich met ingang van
I Januari a.s. op ons blad abon-
neeren, ontvangen de tot dien
datum verschijnende nummers
gratis.
Zoo juist heeft de telegraaf ons
de tijding gebracht, dat de centrale
mogendheden aan de haar vijandelijke
rijken een nota gericht hebben, waarin
wordt voorgesteld, spoedig vredeson
derhandelingen aan te knoopen.
De Rijkskanselier heeft dit in den
Rijksdag medegedeeld en bekend ge
maakt, dat in de nota wordt gezegd,
dat de voorstellen, die de verbonden
staten ter onderhandeling meebrengen
naar hun overtuiging een geschikten
grondslag vormen tot herstel van een
duurzamen vrede.
Wanneer, aldus de nota, ondanks
dit aanbod, de strijd voort zou duren,
zijn de verbonden mogendheden beslo
ten, hem tot het zegevierende einde
te voeren waarvoor zij echter plechtig
elke verantwoordelijkheid weigeren.
De Duitsche keizer deed hiervan in
een dagorder mededeeling aan leger en
vloot.
Een telegram uit Weenen meldt, dat
ook het kabinet daar ter plaatse, bij
volledige overeenstemming tusschen de
regeeringen van Oostenrijk-Hongarije,
Duitschland, Turkije en Bulgarije, aan
de vijandelijke staten nota's richtte
waarin de bereidwilligheid wordt uit
gesproken om vredesonderhandelingen
met den vijand aan te knoopen en het
voortzetten van den oorlog doelloos
bloedvergieten wordt genoemd.
Te midden van alle oorlogsgeruch
ten, onmiddellijk na de verklaring van
de leiders in het nieuwe Engelsche
kabinet, dat de veranderingen in het
ministerie daar te lande geen wijziging
in de te volgen oorlogspolitiek zullen
brengen, komt dit vredesvoorstel der
centralen als een onverwachte gebeur
tenis.
Duitschland, als leider van de com
binatie, heeft zijn tijd afgewacht.
Het publiceert zijn vredesvoorstel
op het oogenblik, dat het offensief der
geallieerden in het Westen tot staan
is gekomen, dat Griekenland openlijk
in botsiDg kwam met het expeditie-
leger in Macedonië, dat de poging der
Russische legers om Roemenië te be
vrijden verijdeld zijn, dat de Roemeen-
sche troepen gedood, verslagen of ge-
vanpen zijn genomen en het rijke
grondgebied van den jongsten vijand
in zijn volle uitgestrektheid in handen
der centralen is gevallen.
In de regeeringskringen van Enge
land en Frankrijk is de terugslag van
het gebeurde merkbaar geweest en in
Historische Roman
door
M. C. VAN DEN ENDE.
(Nadruk verboden).
De jonge man ichreef dit toe aan
haar droevige stemming, en hy nam
haar niet kwaiyk, dat ze hem een
weinig uit de hoogte behandelde cn
den vriendschappeiyken toon van wel
eer niet treffen kon.
Zy doorleelde op den Domburgh
immera dagen van zware beproe
ving
Als h(j haar intens-bleek gelaat zag,
dat Bprak van ïyden, haar donkera
kykers, die een wereld van leed
weerspiegelden, dan gevoelde h(j innig
medelijden met het sohoone. meisje.
En hj w coachte wel, dat het hem ge
geven was, haar te kannen troosten.
HU nam haar prachtig gevormde
lelieblanke handjes in dezyneenzei:
.Jonkvrouw» Julia, ga ziet er lijdend
uit. Is de krankte van heer Jan dan
zóó ernstig, dat ge aan 't ziekbed
nachten doorwaakt en uw gezondheid
opoffert
't Ia moeilijk te zeggen, wat er op
dat oogenblik ln de ziel der onge
lukkige jonkvrouw omging. Het ge-
Engeland hebben de heide meest po
pulaire staatslieden, Asquith en Grey,
de diplomaten van wie het besluit tot
de Engelsche oorlogsverklaring destijds
is uitgegaan, voor mannen met andere
inzichten moeten wijken.
Op dit historisch oogenblik voelen
de centralen zich overwinnaar, in geen
geval althans overwonnene, en waar hij,
die een vredesvoorstel doet, met zeker
heid verwachten kan voor een zwak
keling te worden uitgemaakt, die
een einde van den strijd verlangt
vóór hij economisch en militair wordt
verpletterd, daar hebben de ceutralen
in het besef, dat aan het doelloos
bloedvergieten een eind moest worden
gemaakt, gemeend, dat thans het oogen
blik is aangebroken om zich met op-
gerichten hoofde naar den vijand te
keeren met het voorstel, den strijd als
geëindigd te beschouwen en Europa
het schouwspel van een voortgezet
bloedbad te besparen.
Zal dit vredesvoorstel thans door de
geallieerden worden aanvaard, zal men
ook van deze zijde gaan inzien, dat,
waar een vernietiging van den vijand
tevens zelfvernietiging beteekent, de
toegestoken hand niet langer mag worden
afgewezen
Zal men thans ook van die zijde
bedenken, dat tegenover de onschat
bare offers aan goed en bloed, welke bij
voortzetting van den krijg nog gebracht
moeten worden, geen voordeel van
eenige overeenkomstige waarde kan
staan
Wij vreezen, dat de thans aangeboden
vredesvoorstellen hooghartig van de
hand gewezen zullen worden.
Niet alleen omdat Duitschland en
zijn bondgenooten, in den roes van
hun succes der laatste weken, hun
eischen te hoog zullen stellen, niet al
leen omdat de groote meerderheid van
de regeeringspersonen en de rijken der
geallieerden nog niet in een stadium
verkeeren, 'waarin zij de steenen, die
Duitschland waarschijnlijk biedt, zullen
aanvaarden voor het brood, dat zij zich
gehoopt hadden, maar ook omdat er in de
staten der Entente nog te velen zijn, die
geloof slaan in een uiteindelijke over
winning, wanneer de strijd slechts met
dezelfde halstarrigheid onder het inzetten
van nog zwaardere offers wordt voort
gezet.
De Russische staatsman, die tijdens
de verplettering van Roemenië verkon
digt, dat Rusland Constantinopel en de
Dardanellen verlangt, de Fransche ad
miraal, die den Griekschen Koning als
de natuurlijkste zaak ter wereld de
uitlevering van 's lands volledig oor
logstuig beveelt en de Engelsche mi
nister, die te midden van de plannen
tot het invoeren van vleeschlooze dagen,
de stelling verkondigt, dat Engeland
zich gereed maakt voor het derde groote
voorjaarsoffensief, zij zijn nietde mannen
mengde gevoelens zag ze den bemin
den jongeling aan.
Een licht blosje, dat spoedig week
voor de vorige bleekheid en een plot
selinge tinteling der oogen, gaven
bljjk, hoe een woord van hem ge
waardeerd werd. Zy trok haar hand
ook niet terug, eer leek 't, alsof ze
bnlp en stenn zoeht by den kracht
vollen arm van den jongen held.
Op zQn vraag wilde zfj antwoorden,
doch zy kon geen woord nltbrengen,
een reeks van afgebroken klanken,
een gestamel zonder zin of samenhang
kwam haar over de lippen. Bloedrood
door inspanning, doch vooral door
verlegenheid, boog ze zich voorover,
zoodat zy de borst van Walter raakte
en even als hy in znlke gevallen
vroeger wel placht te doen, om haar
tot kalmte te brengen, streek hij zacht
met do hand ovzr haar glanzende
lokken.
Doch wat destyds gaarne werd toe
gelaten, scheen haar heden te be-
leedlgen. Verontwaardigd week ze
en trotsch waren blik en houding.
.Vergeef me, jonkvrouw, wanneer
deze onwillekeurige beweging u mis
haagt t Dat was myn bedoeling niet
zei hy.
.Heer Walter*, Bprak Julia, die
zieh nu wat geregelder kon nRdrukken,
.heer Walter, men behandelt een
frenle niet even tamillaar als een
muldersdoehter. Onthoud dat I'
Een donkere blik trof haar na die
woorden, die den welmeenonden jon
geling diep griefden. Byna oogen-
blikkeiyk had ze berouw over haar
onvriandeiykheid, die de jaloezie haar
in den mond gat. Zy kon niet ver
dragen, dat hy boos of ontevreden op
haar was.
Walter bleef zwijgen. Zeer goed
begrypend, dat minnenyd de eigeniyke
dryfveer was, die de zachtmoedige
maagd zoo scherp en onbillijk deed
zyn, wist hy niet, wat te zeggen.
Doch toen Jnlla hem weer naderde
met vochtige oogen, verdrietig, dat
by li ïh nog gekwetst toonde, want
dat leidde ze alt zfla zwijgen af, ver
helderde zyn gelaat.
.Beschouw myn onzinnige praat
als niet geuit, Walter. Uw sehoone
bruid verdient niet dat ik haar zoo
hard beoordesl. Als zy niet deugdzaam
en lief was, zoudt gy ze nw bruid
niet noemen. Ze is wel gelnkkig, en
ik gnn 't haar van harte. Doch, als
men veel verdriet ondervindt, is het,
alsof de lachende zon ons eerder wil
bespotten dan opbeuren, en 't gelqk
van anderen stemt ons verdrietiger,
doet ons eigen leed moaiiyker met
berniting dragen. Vooral tegen n was
ik hard en onblliyk, en dat spyt me
vreoseiyk, want ik heb u I Wilt ga
me vergeven, Walter? Znllen we
vrienden biyven, als lu onze kinder
jaren?*
.Van harte gaarne, Julia 1* ant
woordde Walter, diep bewogen, .Ik
heb n niets te vergeven, gy eerder
my
Hy zei dat, omdat hy overtnigd was,
dat zy hem beminde, waarom hy
zichzelf beschuldigde, aanleiding te
hebben, niet alleen tot het wekken
van teedere gevoelens, maar ook van
hoop op wederliefde.
Julia scheen zeer goed de bedoeling
zyner woorden te begrUpen, al sprak
hy zyn gedachten niet nlt. En zy
vroeg hem niet, waarom hy haar ver
giffenis zou te vragen hebben.
Uit haar blik sprak een wereld van
■mart. Zy zuchtte diep treurig.
Met langzamen ired giDg ze naar
de kamer, waar zy ia die dagen de
meeste nren eenzaam doorbracht,
zorgend voor haar vader en freule
Goraldlne, die ln belendende vertrek
ken aan 't ziekbed gekluisterd waren.
Walter was haar daarheen op haar
verzoek gevolgd en zette zich neer,
in afwachting van 't bericht, of heer
Jan hem zon toelaten.
Kwaad opzet bestond er bU hsm in
dit opzicht echter nooit.
Jnlla kwam hem meedeelen, dat
haar vader sliep. Zy kon den ïyder
nu niet storen. Walter wilde dat
tronweDS niet hebben ook. Hy ver
zocht haar, even naar hem te willen
luisteren, daar hy haar in een niet
gering te achten zaak moest wikkelen.
Verwonderd keek ze hem by dien
omhaal aan.
,Is het over Roland?' vroeg ze.
.Neen, Julia 1* antwoordde hy.
.Over Galeintje toch niet, hoop ik
Een purperen blos dekte haar
wangen.
.Over Victor, den hond van heer
Jan 1" zei Walter.
,Ib die z«ak zóó bolangryk, dat ge
me daarvoor schrik aanjaagt? Wilt
ge een loopje met me nemen 't Oogen
blik ls slecht gekozen daartoe 1"
.Julia, Victor is aan vergiftiging
gestorven. Ik heb ook geen last in
schertsen I
,En wie diende 't beest vergift toe
,Ik. Zoo pas I*
,Gy Komt ge me dat zelf ver
tellen Waarom deedt ge dat
,Om een proef te nemen. Kom,
Julia, zet u hier naaBt my. Ik zal u
alles uitloggen I"
Julia voldeed aan zijn wensch, ten
hoogste nieuwsgierig naar wat hy te
zeggen had.
Toen liet Walter zün stem tot een
gefluister dalen, opdat niemand dan
zy hem verstaan zon en vervolgde
.Heer Jan ontbood me, dat zal u
bekend zyn. Ik vroeg en kreeg verlof,
spoedde mU hierheen, doch ontmoette
onderweg Nossa I"
,Ah! NossaI Waar?' kon ze niet
nalaten uit te roepen. Walter sloeg
er byna geen acht op maar ging voort
f Wordt vervolgd.)