N°. 146 1916 Zaterdag 9 December 103d" jaargang. Bij dit oo. behoort een Bijvoegsel. Onmisbaarheid. ant. Do prQs dorgowono advartentiSn i« van 1*5 regels 50 ct., oik© rogel moor 10 ct Bf dirocte opgaaf van driemaal plaatsing derselfde advertentie wordt de prtyB slechts tweemaal berekend, Geboorte*, huwoljk* en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 1—IQ regels 1,— berekend Bswflnmmawrt «est. TelefoonnansKier 88. Uitgave vaa de Naami Yeaiootsekap *<H»s*ke Comr&at". Uireetear GK W. yah Barnivili?. van een groot denkbeeld, de volvoering van een groot plan voor oogen stelt, vooral wanneer de ontwerper alleen staat. Wie weet, hoe vaak hij, in wiens brein een schepping werd geboren, is weggenomen vóór de arbeid zóóver was gekomen, dat anderen dien kon den voortze'ten in de gedachte richting, die echter nog niet werd aangegeven Het geniale bouwplan, dat de archi tect in zijn gedachte ontworpen heeft, het geestdrift wekkend tafereel, dat het scheppend genie van den schilder ich heeft gevormd, het bezielend gedicht, dat in den geest van den poëet tot vorming komt, behoeven voor hun bestaan nog den werktuigelijken arbeid van de hand des ontwerpers om tot het leven te ontwaken, en ongeboren blijven de vruchten dezer grootsche gedachten, wanneer de hand, die haar onder het bereik van anderen moest brengen, vóór het verrichten van dat werk dóór den dood wordt verstijfd. Zoo ook is vaak de levensduur van één persoon, beslissend voor het al of niet tot stand komen van groote din gen, die invloed oefenen op den gang der zaken in beperkten of ruimen kring. Wanneer de legeraanvoerder reeds in het begin van den oorlog sneuvelt, zal naar alle waarschijnlijkheid de kans op de overwinuing verminderd zijn. Hij toch heeft het plan gemaakt, hij heeft voorbereid hetgeen moet ge daan worden en welke maatregelen moeten genomen worden om het plan uit te voeren hij heeft ook overwogen, wat hem en de zijnen te doen staat, wanneer zijn berekening blijkt gefaald te hebben, of wel de uitkomst niet beantwoordt aan de verwachting. In den modernen oorlog is het ge vaar evenwel op de vermindering van de overwiuningskans door de plotse linge buitengevechtstelling van den opperbevelhebber niet meer zóó groot. Het vaststellen van het plan de cam pagne geschiedt niet meer door één persoon, zonder raadpleging van ande ren, althans zeker niet zonder be kendmaking aan anderen reeds bij voorbaat wordt iemand aangewezen, die eventueel den bevelhebber zal ver vangen. De plaatsvervanger moet dus evenzeer op de hoogte zijn van alle bijzonderheden en alle bescheiden enz. die noodig zijn om de aanvoering naar behooren te doen plaats hebben, worden te zijner beschikking gesteld. De goede gang is dus vooraf zoo goed mogelijk gewaarborgd. Ook op ander gebied ziet men het zelfde, omdat overal de behoefte wordt gevoeld, dat er maatregelen moeten genomen worden om het goede, het nuttige, dat reeds verkregen werd, te behouden en de gelegenheid te verzekeren om voor de voortzetting en uitbreiding er van te kunnen zorg dragen. Naarmate er meer samenwerking ontstaat in de uitwerkiug der denk beelden, in de toepassing van weten schappelijke en economische gedachten, in de volvoering van groote plannen, naarmate het aantal toeneemt van hen, die belangstellen en ook metter daad toonen in de bevordering van aigemeene ontwikkeling, geestesbescha ving en sociale belangen, naar die zelfde mate zal de schade verminderen, teweeggebracht door het heeDgaau van den leider, en zal ook zijn onmisbaar heid geringer worden. Het is dan ook een maatschappelijk belang, en daarom ook een maatschap pelijke plicht, om de onmisbaarheid te verminderen en men bewijst zijn mede- menschen een dienst door eigen onmis baarheid op te heffen. Dit sociale belang is tevens een particulier belang. Buitenland. Da .trl|d In en bulten Europa. Boeeharest is gevallen. Hoe moet het den Roemeniërs te moede zijn, die in den roes der over winning ten strijde trokken, zeker van de nederlaag der centralen, In de meotiing, dat thans het jalsta oogen- biik was aangebroken om sleh open- Ijk aan de zijde van den overwinnaar te scharen I Maar de kansberekening door het Boemeensehe kabinet opgemaakt, leed, zooals trouwen s iedere kansberekening, aan de tout, dat z$ voorbarig was. Duitsehland en Oostenrijk waren nog niet verslagen en lu allen gevalle hadden zij nog voldoende kracht om den nieuwen vijand, als straf voor zijn kortzichtigheid, la het zand te doen bijten. Naast de zekerheid, docr de ver plettering van Roemenië, het Oostelijk front belangrijk te verkorten, naast het vooruitzicht de vruchtbare Koe moensche gronden iu bezit te kunnen nemen, vrnchtbaar niet alleen voor den verbouw van volksvoedsel, maar tevens door den rijkdom aart delfstoffen voor de hlnnenlandache industrie, moet ongetwijfeld bij de legeraanvoerders der centralen de wensch voorgezeten hebben, Roemenië voor zQn ongemo tiveerd Ingrijpen in don wereldoorlog, zoo diep mogelijk te vernederen. Dit doel is thans bereikt, want met dsn val van de Roemesnsohe hoofd- s:ad, nu bijna het goheeie rijk in handen van de legermachten der centralen is,kan geconstateerd worden, dat Roemenië hat lot van Servië vol komen heelt gedeeld. Het zal steeds een ongunstige factor blijven voor de kleinere staten, welke aan een oorlog van combinaties van mogendheden deelnemen, dat zij op zich zelf staande te zwak zijn om zich tegen de vijandelijke groep te verdedi gen en hun succes ln den strQd dus afhangt van den steun, welke zj van sterkere bondgenootoo ondervinden. Blijft deze steun nlt of komt z(J te laat, dan zgn de kleinere staten in een oorlog ais deze onherroepeljk verloren. België, Servië, Montenegro en nu weer Roemenië hebben hot onder vonden. Zfj allen kozen, al dan niet vrij willig, de s(jde der entente en de groote mogendheden van deze combi natie hebben hot onder den voet loopen van hun zwakkere bondge- nooton niet kunnen verhinderen. Zoosls te verwachten was, is Boe- charest zonder «lag of stoot aan den vijand prijsgegeven, hoewel het Boe meensehe leger waarschijnlijk den tijd heeft gevonden, naar da troepen van den Russlsehen bondgenoot uit te wflken. Evenwel, dit Rosmeensche leger is slechts een treurig overblijfsel van dat, wat zich nog kort geleden, vol hoop op de overwinnlDg in don strfld wierp. Duizenden zijn gesneuveld en meer dan 100.000 Roemeniërs zijn als gevange nen ln handen der centralen gevallen. Het deelnemen van Roemenië aan den wereldoorlog is ln dit stadium van den krflg een voordeel voor de contralon gebleken. Tot slot van ons overzicht, dat wij, door plaatsgebrek gedwongen, voor ditmaal niet langer zullen maken en waeriu wij ons dus tot den val van Ëoechareit bepalen, geven wij nog eenlge bijzonderheden over de Roe- meeLBche hoofdstad als vesting. Boecharest, dat als een van de sterkste stellingen ter wereld werd beschouwd, ligt ln een vestinggordel van 72 K M. leDgte, met 18 hoofd- en 18 tusscbenforten, die onderling door een ringspoorweg zijn verbonden. In tegenstelling met de Belgische forten, die nitsluitend beatonden nlt pantserkoepels of fur.doerlngen van gewapend beton, had men bg Bce- chaert ook aardwerken aangelegd. Do hoofdforten met pantserkoepeling boden door hun mindere diepte nog kleiner trefkans voor de zware gra naten dan de Belgische. De sterkste «tellingen van Boechaert bevinden zich in het N. en O blijk- baar ter verdediging tegen RnBland. Niemand zal b(j bet ontwerpeD en bouwen van do sterkste vesting van Europa verwacht hebben, dat de moderne krijgsvoering de Roemeniërs zou noodzaken, haar onverdedigd ln handen van den vfland over te geven. De tijd schijnt rijp voor een alge- heele herziening van het tegenwoor dige stelsel van verdediging. Binnenland. Vergoeding wegens kostwinnerschap. Het lid van de Tweede Kamer, de heer van Wijnbergen heeft 15 Nov. de volgende vragen tot den minister van oorlog gericht betreffende het leggen van risico op den burgemeester of op de gemeentekas bij te veel uit betaalde vergoeding wegens kostwin nerschap. Moet de minister niet erkennen, dat het onbillijk ls hst risico te leggen Men schrijft ods „Niemand is onmisbaar". Wie heeft dit hardklinkend woord niet hooren uitspreken, wie het niet zelf gebezigd, wanneer een man van groote verdiensten, van ongewone we tenschappelijke ontwikkeling uit de maatschappij werd weggeuomen^wanueer de stichter en bedrijfsleider in volle kracht plotseling werd ontrukt aan de zaak, die nog zoozeer zijn machtig initiatief, zijn voortvarende stuwkracht behoefde, wanneer de kostwiuuer on verwacht werd weggerukt van het gezin, dat geheel onverzorgd achterbleef Wij hielden ons wellicht overtuigd, daarmee een volstrekte, onbetwistbare waarheid uit te spreken, die in den loop der eeuwen is bevestigd. En deson danks komt deze meening ons niet onaanvechtbaar voor, wauneer wij een blik werpen op de werkelijkheid van het gewone leven. Het valt niet te ontkennen, dat, gezien van het liooge standpunt, waar van het ons gegund is te zien op de wereldgeschiedenis, aan het individu, hoe zeer het door macht, eer, aanzien en werkkracht boven de massa uitsteekt, het gewicht der onmisbaarheid moet worden onthouden. Zelfs de dood van een Alexander den Groote, den werelddwinger, mid den in de volvoering van zijn ver overingsplannen, heeft den loop der wereldgebeurtenissen niet vermogen te stuiten. Wel werd aan dien loop een wen ding gegeven, wel is voor een korte spanne tijds een toestand van lichte verwarring onstaan door zijn verdwij nen van het wereldtooneel, dat zijn heerschzuchtige plannen onverwacht in duigen wierp, maar deze ongeordende toestand heeft zich hersteld op dezelfde wijz? als, na een stoornis in het na tuurlijke leven, door de werking der levenskracht de geregelde gang in de ontwikkeling terugkeert. Moge de leiding van den voorgan ger een oogenblik wenschelijk, ja meer nog dan dat, noodzakelijk, zelfs onmis baar toeschijnen aan ons kortzichtig oog, op het ingewikkeld samenstel der dingen, die wij gewend zijn de histo rie te noemen, heeft zijn aauwezigheid slechts invloed geoefend. Moeilijk is het in het algemeen, de waarde te beoordeelen en de beteekeuis voor het maatschappelijk verkeer, voor de ont wikkeling der beschaving, voor de be vordering van kunsten en wetenschap pen, enz. vast te stellen van den arbeid van dengeue, die zich de verwezenlijking 72 FKUIL.LETON WALTER. Historischs Roman door M. C. VAN DEN ENDE. (Nadruk verboden). ,Wat? Ge hebt hsm dat ook gezegd? Ea eveneens zonder eenlge verklaring, hoe u dat bekend ls geworden Op het toestemmend antwoord deinsde Walter verschrikt terug. Nu werd het hem eerst rscht duidelijk, waarom het>r Jan vo! verbittering zleh tegen Nossa had gekeerd. .Ge behoeft voor mij geen vrees te koesteren, Walter, want al wat voor gevallen is, geschiedde tot jou wel zjn 1 Doch laat mt) nu voortgaan. Ik heb je nog wat te seggeu, en mi«sehien zou 't ons te lang ophouden, al» wo zóó 't onnut verspillen van den kost baren t(jd met woorden, die toch niet tot een goed einde leiden, voortzotten. Ik heb je beloofd je mee te deelen den naam uwer ouders, hé. Ik kan me voorstellen, dat deze onthullingen op hoogen prijs door je wordon ge steld!' „Jal' zei Walter in spanning, doch 't woord .vader" wilde hem niet over de tong ditmaal. .Weina, die tijd is gekomen, maar ik stel één voorwaarde 1 ,En die is .Ge zolt eerst zweren, dat ge se trouw zult nakomen!" .Noem ze mij eerst. Is het, dat ge me met Julia wilt getrouwd zien .Als ge dat belooft, zal lk je dade lijk 't geheim van je geboorte op helderen I" .Dan is het overbodig, dat lk hier langer bljfl' Dit zeggende, wilde hU zich ver wijderen. Wacht I" risp Nossa, ,ik had daar op gerekend en verlang iets heel anders van jol" Toen Walter weer staan bleef, boog bij zich tot hem over en zei met in gehouden stem, terwijl bil hsm een klein doosje overhandigde: .Hierin bevinden zich de stukken, die je alle aanwijzingen en inlichtingen gevan, wat betreft het geheim van je geboorte. Zweer mij, dat ja 't niet zult openen, vóór je mijn laatsten wil uitgevoerd hebtl" ,En die is?" vroeg Walter voor- zlehtig. .Zweer 1 Ik weet, dat ge uw eed houden zult 1 Zweer En ik zal je een gemakkaljk uitvoerbare taak op leggen .Maar als ge mj iets opdraagt, dat het daglicht verdragen kan, waarom dan een eed gevergd, vóór dat ik recht weet wat?" .Wel, omdat ik wil zien, hoever ja vertrouwen in mij gaat!" antwoordde Nossa met een sweem van ongeduld. .Doch ik bemerk!" vervolgde hij, .dat go wantrouwen lo mijn hande lingen hebt. Daarom zal ik de zaak omkeeren en ge zweert, nadat ik je mijn wensch te kennen gegeven heb. Ben je nu voldasn?" Met een handgebaar verzocht hj Walter te luisteren en sprak hij verder: .Neem dit zakje aan, het bevat eenlg stofpoeder, dat ge heer Jan ongemerkt ln zijn wijn moet strooien Zoo krachtig werkt dit middel, dat h(j van jicht en andere pijnon verder verlost is. Vraagt hjj daarna, wien hi) dat te danken heoft, nosm hem dan mijn naam en hj zal weten, hoe Nossa 't hem aangedane kwaad vergeldt 1* .Anders niet vroeg Walter en hj zag zeer bleek, terwijl zfjn hand beefde, die 't kleine pakje omsloot. .Anders niet I* zei de houtvester bedaard ,en daarna kunt ge het doosje openen en weten wie uw ouders zgn, zoodat ge een naam zult hebben 1* ,Ik zweer het 1" zei Walter na eenlg beraad en hj verborg doosje en zakje zorgvuldig in zijn wambuis. Toen keerde hij zich om en wilde zich weer verwijderen. Doch Nossa hield hem nogmaals staande en zei: .Gaat ge uw pleegvader zonder groet, zonder vaarwel verlaten?" .Vaarwel, vader 1* zei Walter en zijn toon klonk somber, .Wees gelukkig, m{|n jongen 1" zei Nossa, meer bewogen dan h{j wilde laten bemerken, .wees gelukkig en denk, als ge eenmaal de houtvesters- wonlDg bewoont, nog eens aan m{| en moeder Wanda terug, die er oen sehat van goud en zilver voor hun pleegkind verzamelden. Neem er bezit van, het is voor jou. Ik heb 't niet noodig. Hier heb lk niets meer te doen als ge uw eed nakomt 1" ,En dan Waar gaat ge heen Een verzoek van mij maakt wellicht alles goed! B!(jf bfi onsl' .Ik verkies niet, dat ge een goed woord voor mij doet en lk ben gewoon mfin eigen weg te gaan, jongen Vraag mij dus niet naar mgn plannen, maar ga nu, want bet ls niet vroeg meer!" Met een handdruk namen ze af scheid, nadat Walter door Nossa uit geleide gedaan was. Ook de houtvester verliet den kelder en Walter zag, hoe hij 't luik tusschen het kreupelhout weer neerliet en zorgvuldig met mos bedekte Toen de jonge man z|jn paard op een kleinen afstand weer had op gezocht, zette h|j zioh ia den zadel, maakte nog een groetende handbe weging, dis door den houtvester be antwoord werd en vervolgde zijn weg naar 't slot. Een kromming ln den weg onttrok hem weldra aan het oog op den burgemeester of op de ge meentekas Is toch de minister niet van oordeel, dat alleen ln geval van gebleken schuld of nalatigheid aan de z$de van den burgemeester, te veel uitbetaalde vergoedingen ten laste van dezen mogen worden gelaten Het antwoord van den heer Bosboom, minister van oorlog, luidt als volgt: De minister constateert in de eerste plaats, dat geen risico op burgemees ter of gemeentekas gelegd wordt, doch dat het hier bedoelde risico op hen rust krachtens de wet. Het geeft zijns inziens daarom weinig nut thans be- schouwineen te houden over het al of niet bllljke van de wetleljke regeling. Hij toekent hier alleen aan, dat hg het standpunt niet on billijk kan vinden, dat er toe leidt, dat in gevallen als hierbedoeld de te veel uitbetaalde vergoedingen steeds terug worden gegeven, tenzij de militaire autoriteit aantoont geen schuld te hebben. Uit een oogpunt van billijkheid verdient dit standpunt zijns inziens de voorkeur boven een regeling, volgens welke alleen ln geval van gebleken schnld of nalatigheid aan de zijde van den burgemeester te veel nitbetaalde ver- goealngen ten laste van dezen mogen worden gelaten, aangezien het risico van den staat dan ln hoofdzaak af- hankelgk zou zijn van do goode wer king der gemeentesecretarieën, waar over de staat geen zeggenschap heeft. Protestvergaderingen tegen de houding van de Eerste Kamer. Dinsdagavond heeft te Amsterdam een openbare vergadering plaats ge had, uitgeschreven door de Vrjjninnig- democratiache Tereeniglng, om te protesteereu tegen de verwerping van de Successiewet door de Eerste Kamer. Als sprekers traden op mr. H. P. Marchant en de heer Hendrik Wert- helm. V Ook vanwoge de S. D. A. P. werd te Amsterdam onder leiding van den heer W. Vliegen een groote aigemeene vergadering gehouden om te protes teeren tegen de verwerping van de Successiewet door de Eerste Kamer. De vergadering was zeer druk bezocht. De Kediri. Da Magdeb. Ztg. meldt, dat het stoomschip .Kedlri", dat op weg naar Marseille iu den grond ie geboord, een lading suiker voor Frankrijk aan boord had. Landstorm Jaar kloeten 1907 en 1906. De minister van oorlog brengt ter kennis, dat nog niet kan worden bepaald, wanneer de in 1887 en 1886 geboren personen, die tot den land storm bobooren of daartoe op of na 0 December 1916 komen te behocreD, ln werkelfjkeu dienst zullen worden gesteld. Behoudens onvoorziene om standigheden zal hunne opkomst niet ln de eerstkomende maanden moeten plaats hebben. Zoodra de tijd van indienststelllng zal zijn bepaald, zal nadere bekend making volgen. van zijn pleegvader. Stapvoets reed bjj voort. Duizend gedachten bielden hem bezig. Zooveel was er, dat hfl niet begreep. Het leven van heer Jan en z{jn houtvester had voor hem vele duistere punten. Maar b(j voelde, dat heer Jan z(jn pleegvader niet om niet vreesde en dat de houtvester zijn heer niet om niet haatte. Doch dan kou hg er weer geen verklaring voor vinden, dat Nossa hem zoo'c krachtig werkend middel aan de hand deed, om zijn vgand van alle pgn te bevrijden. .Hec-r Jan zou uit zijn Igden zijn," prevelde hij en bjj bekeek 't pakje asn alle zgden, aU rees een verschrik, kelijk vermoeden ln hem op. Eindelijk zette hij zgn paard tot meer spoed asn. Hij scheen een plan gevormd te hebben. Binnen enkele minuten reed hij reeds de slotpoort binnen en bracht zgn paard zelf naar da ruif. Een stalknecht was toege schoten en voederde het edele dier. Walter had er dus eigenlijk niets meer te verrichten en toch bleef hij dralen. Troolgk sprong hem een jachthond tegen en likte zijn hand, want het beest herkende hem onmiddellijk. Wordt vervolgd.) 4e uitgave dezer Oourant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond uitgezonderd op feestdagen. Prfs per kwartaal, In Goes 1,buiten Goes, franco f 1,26. Afzonderlijke nommers S cent, tnaandlng van advertentie» op Masndeg, Woensdag en VRIJDAG vóór 12 uren.

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1916 | | pagina 1