N°. 136 1916 Donderdag 16 November. 103de jaargang. DE STËENKOLENNOOD. WALTER. FEUILLETON GOESCH Ot uitgave deler Courant geschiedt Haandag-, Woenzdag- en Vrijdagavond uitgezonderd op feestdagen. Prgi per kwartaal, In Goez 1,—buiten Goer, franco 1,26. Afsonderiyke noEsmers 5 sent. intending van advertentlën op Maandag, Woenudag en VSIJDAO vóó* 18 uren. - COURAIMT. De prfls der gewone advertentlên !i van 1-6 regels 60 ot., elke regel meer 10 ct «8 directe opgaaf van driemaal plaatilng derzelfde advertentie wordt de prU« slechte tweemaal berekend. Geboorte-, huwelfk- en doodiberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 1—10 regeli k 1,— berekend 3ew|inuameri t (ent. Telefoonnummer 38. Uitgave vaa de Naam! Veauootsekap „Gsesefee Courant". lireeteu 0. W. vah Babnzvklb. De moeilijkheden, die ons land ge durende dezen oorlog heeft ondervon den, waren grootendeels te wijten aan de eigenaardige ligging tusschen twee der groote oorlogvoerende mogend heden. Dank zij de uiterste voorzich tigheid en het verstandig beleid onzer regeering heeft zij tot dusverre de talrijke verwikkelingen, waarin zij is geraakt, met behoud van hare neutra liteit en het vertrouwen bij beide partijen, weten te ontwarren. De voor dat doel in bet leven geroepen parti culiere lichamen hebben daarbij groote diensten bewezen. Zij toch konden zich laten welgevallen, wat voor geen souvereine staat mogelijk was. Het is echter reeds meermalen gezegd en ge schreven, dat men er zich op moet voorbereiden, dat hoe langer de oorlog duurt, boe bezwaarlijker bet zal worden om een uitweg te viuden, die alle partijen bevredigt en tevens de belan gen van den Nederlandschen handel dient. Zoo is in de laatste dagen een queslie op den voorgrond getreden, waarvan de oplossing zeer zeker niet gemakke lijk zal zijn te vinden. Ook hier geldt bet een geschil, waarin de Nederl. regeering zich waar schijnlijk niet zal mengen, maar de oplossing overlaten aan de instellingen, die daarvoor zijn opgericht. De questie, die wij bedoelen, is die van de steenkolenvoorziening. De steenkolenaanvoer uitDuitscbland wordt steeds minder. Als redenen daarvoor kunnen worden aangemerkt, de sterk verminderde productie daarvan in het land zelf en de hooge eischen, die door de groote munitieaanmaak ook aan de steenkolenproductie worden gesteld. Toch zou de invoer van dit onmis baar product niet zoo'n sterken achter uitgang hebben aan te wijzen, ware bet niet, dat er nog een andere reden voor bestond. Men is bij onzen oos telijken nabuur nog wel genegen hierin wat verbetering te brengen, doch ge dachtig aan 't gezegde „voor wat, boort wat", verlangt men van onzen kant een vermeerderde uitvoer van verschil lende levensmiddelen, die, hoewel vol doende voorhanden, niet worden geëx porteerd, omdat wij daardoor in con flict zouden komen met de door Enge land uitgevaardigde verbodsbepalingen. Hierover worden nu door de betrok ken Commissie van Bijstand onderhan delingen gevoerd. Deze zaak is niet gemakkelijk. Er moet aan de eene zijde worden rekening gehouden met de Engelsche eischen, van de inwilliging waarvan afhangt of wij voldoenden aanvoer van graan, veevoeder, meststoffen, ja, wat niet al, zullen krijgen. 62 Historische Boman door M. C. VAN DEN ENDE. (Nadruk verboden). Bovendien deden zijn hoofd- en beenwond hem hevige pijn enhadhy een gevoel, alsof iemand met een knots op z(jn hoofd hamerde. Het eenlge verwondering keek by om zich heen. Na zich wat georiën teerd te hebben en zijn gedachten wat te laten gaan, begreep by zjn toestand. Hy riep niet om hnlp, maar traobtte op te staan. Met veel moeite mocht hem dat ge lukken. Behoedzaam sloop hy naar de deur, met moeite een pyniyk gekreun onderdrukkend. De zucht naar ïyfs- behood was echter zoo groot, dat hfl kracht vond om te gaan en als een Spartaan zwygend de meest duldelooze smart te dragen. Vóórdat by 't schuurtje verliet, be kroop hem de hooze lust tot een daad die hem noodlottig zou worden. Hy viel ln den kuil, dien hy voor zyn vjandon ging graven. De fakkel werd uit den wand go Van die zijde worden allerlei uit voerverboden verlangd en de Com missie van Bijsland moet daarmee natuurlijk rekening houden bij het uitbrengen van advies over aanvragen om consent voor uitvoer naar de andere zijde. Werd toegegeven aan de Duitsclie vraag om uitvoer van verschillende levensmiddelen, dan zou de uitvoer van over zee door Engeland worden stop gezet en hoe onbillijk een der gelijke inbreuk op den vrijen handel tusschen twee neutrale staten, bijv. Amerika en Holland, ook moge zijn, deze oorlog heeft ons onder meer ge leerd, dat macht boven recht gaat. Aan de andere zijde echter zal de Commissie van Bijstand ondervinden, dat een klakkeloos zich onderwerpen aan de voorschriften van Engelsche zijde, bij onze Oosterburen niet vrien delijk wordt opgevat en waar zij in staat is door het geheel of gedeeltelijk staken van den uitvoer van steenkoleu, kalk, profielstaalspauten enz., een ge weldigen druk op onzen handel en indu strie uit te oefenen, zal dat middel zeer zeker als tegenwicht moeten dienen. Beide partijen zullen zoodoende trachten den evenaar naar hunne zijde te doen doorslaan. Deze strijd tusschen de twee groote belanghebbenden brengt ons land in een zeer moeilijke positie en wanneer liet aan bedoelde commissie mocht gelukken hiervoor een bevredigende oplossing te vinden, dan zal zij daar mee aan land en volk een gewiclitigeu dienst hebben bewezen. Zoolang hiervan echter nog geen zekerheid bestaat is de grootst mogelijke zuinigheid gewensclit. Dat dit wordt ingezien en noodig geacht blijkt uit de waarschuwing van de directies van verschillende groote ondernemingen aan haar personeel om geen materiaal, dat in gewone tijden reeds vernieuwd zou zijn, weg te werpen. Men moet alles bewaren om het, als de nood aan den man komt, nog te kunnen gebruiken. Ook zal de Minister vandaag of morgen een circulaire aan de Gemeente besturen verzenden met het verzoek om bij het publiek aan te dringen op en zelf bij het steenkolenverbruik de grootst mogelijke zuinigheid te betrach ten. Als middel om die zuinigheid in de hand te werken, geeft de Minister zelfs in overweging niet terug te deiu- zen voor verliooging vau den gasprijs. In Enschedé hebben B. en W. bekend gemaakt, dat het, inet het oog op den geringen kolenaanvoer, gewensclit is, het gas- en electriciteitsverbruik te beper ken en noodigen daarom de winkeliers en particulieren dringend uit, bij het verbruik daarvan de grootst mogelijke zuinigheid te betrachtenzij hebben voorts besloten met ingang van heden avond te verbieden de verlichting van trokken en ln 't hooi neergeworpen, waarna h(j schielijk de deur sloot. Er was evenwel slechts weinig noodig om Wanda te wekken. Wel was 't te laat, om den brand te blusschen, maar vroeg genoeg, om niet ln de vlammen om te komen. Snel sprong ze op en bemerkte, dat Dumont weg was. Met een kreet deed ze Faolo verschrikt opspringen. „Hy is weg!" jankte ze, „gryp heml" „Er ia brand en de deur Is dicht I* zei Nossa, „die zal hy wel verzekerd hebben, kom, die eerst geforceerd, dat we een uitweg vinden en hier niet ellendig sterven. Had hem maar afgemaakt. Nu zie je 't, hé?' Onderwjl had de houtvester de deur reeds geopend. Ze waB eenvoudig ge sloten. Dumont had zich niet dentjjd gegund tot iets. Hy gevoelde trouwens, dat hy niet krachtig genoeg zou zyn, om den uitgang te versperren, ja, hy mocht zich gelukkig rekenen, als hy in staat bleek zich een paar honderd meter van de plaats te verwyderen. Nog was hy niet ver, toen hy de deur zag opengaan. In de opening zag hy te midden van vuurvlammen Wanda en den grJJ Baard. Snel wierp hy zich na op den grond, overtuigd dat hy zyn vervolgers niet met de vlucht kon ontsnappen en be grijpende, dat men hem niet spoedig vinden zou, als hy zich stil hield. Eén ding was jammer voor hem. winkels en winkelkasten (ook etalages), Maandags, Dinsdags, Woensdags, Don derdags, Vrijdags en Zondags des avonds na 9 uur en Zaterdags na 10 uur. Zij, die dit verbod overtreden, zullen van de leidingen worden afgesneden. Door den opperbevelhebber is opgave gevraagd van militairen, die van be roep mijnwerker zijn, ten einde hen werkzaam te kunnen stellen in de staatsmijnen om zoodoende de Neder* landsche steenkolenproductie zooveel mogelijk te verlioogen. Ook wordt reeds de mogelijkheid onder de oogen gezien van een in krimping van den spoorwegdienst. Zoo zal ieder op zijn gebied moeten meewerken om de dreigeude ramp van een stilstand of inkrimping van ver schillende bedrijven lot zoo klein mo gelijke afmetingen terug te brengen. Mocht niet vrij spoedig een modus vivendi worden gevonden, dan zal het ieder duidelijk zijn, dat nog meer in grijpende maatregelen moeten worden genomen, om den thans beschikbaren voorraad zoo oeconomisch mogelijk te verbruiken. Buitenland Co strijd In en bulten Europa. Een van de volo nieuwigheden, die deze oorlog heef! gebracht, ls de burgerlijke dienstplicht, die nu in DultEchland zal worden Ingevoerd. Een desbetreffend wetsontwerp ls reeds ingediend en cmsat alle Duit- schers van 16 tot 65 jaar, zoowel vrouwen als mannen. De bedoeling hiervan is, om het tekort aan werkkrachten voor de werkzaamheden achter het front, de munitieaanmaak enz. zooveel mogelijk op te heffen. Bet zyn niet zoozeer da arbeiders, voor wie de arboldsdwang most wor den ingevoerd, maar vooral de tallooze mannelijks en vrouwelijke leoglooperi, zooals gepecilonneerde ambtenaren en officieren, renteniers enz., en cok de massa „soldatenvrouwen", die van haro ondersteuningen loven. Een dergeljjk ontwerp zal niet ge- makkoiyk zijn uit te voeren zonder ontevredenheid te wekken by sommige groepen, die zich verongeiykt voelen on by vele individuen, die zich in hun waardigheid te kort voelen gedaan. Dat men het desondanks heelt aan gedurfd, Is een bewijs, dat het gebrek aan geschikte werkkrachten ln Duitsch- land groote afmetingen heelt aange nomen. De nota van Noorwegen als ant woord op het Duitsche protest tegen de door dit land genomen maatregelen voor de behandeling der duikbooten, schyot ln tegemoetkemenden geest gesteld, zonder echter ln allen deele aan de Duitsche eischen toe te geven. Het geschil loopt over het beval van Noorwegen, dat geen duikbooten van eenlge oorlogvoerende mogendheid zich ln de Nooriche watoren mogen In 't Oosten begon 't te lichten, waardoor binnen korten tyd kans op ontsnapping geheel verkoken zou zyn, want hy was door de Inspanning kraohteloozer dan te voren. Opnieuw bloedden zya wonden. Wanda en Paolo, zeer goed kun nende nagaan, dat Dumont niet verre kon zyn, zochten hem in den naasten omtrek en vonden hem weldra, weder buiten kennis. Samen braohten ze hem naar den jachtwagen, waarop ze hem neerleg den. Het paard, dat te voren reeds in veiligheid waB gebracht, werdaange spannen door den houtvester en In middels slaagde Zwarte Wanda er ln, wat bossen stroo te bemachtigen, die in de buurt lagen opgestapeld tot een schelf. Die zouden voor den ïyder de schokken breken. Toch reden zy be hoedzaam voort en zoo kwam het, dat ze vry laat de Manteling bereikten, waar heer Dirk van Valokenlsse het voertuig trachtte te bereiken. Heer Dumont de San Fuentes werd in de kleine achterkamer op een rust bed neergelegd. Hier werd alle zorg aan hem besteed, wat een zieke noodig heelt. In 't halfduister, dat hier steeds hserschte, wyi tusschen 't dichte heestergewas en 't hoogopgaand ge boomte slechts weinig licht door 'f eenlge kleine raam kon blnneudrln- ophouden. Het is natuurlijk niet bekend of Noorwegen dezen maatregel heeft genomen onder de pressie van Enge land, dat door de herhaalde aanvallen der Duitsche onderzeeërs op de Noor- sehe schepen de vraohtvaart Enge land—Noorwegen in gevaar ziet go- bracht, dan wel, dat de Noorsehe regeerlng zelf hieraan een einde wenschte, doch in elk geval zal zy voor de handelsdulkbooten een uit zondering dieren te maken. Deze worden door alle neutralen erkend als handelsschepen en zou een niet- erkenning daarvan tot de conclussie voeren, dat zy wel degeiyk onder pressie van Engeland dit besluit uit vaardigde. Waar de drie Noordelijke rogeerln- gen zich ln dezen oorlog zoo innig hebben verbonden, zou een breuk m6t een van hen verstrekkende gevolgen kunnen hebben. Dat bU eenlge toe gevendheid van Noorwegen de zaak zal worden geschikt, krijgt daardoor groote waarschyniykheid. Nu by de verkiezing van een pre sident der Vereenigde Staten Wilson de meeste kans schijnt te hebben, is het niet van belang ontbloot, welke zyne houding in do toekomst zal zyn ten opzichte van de oorlogvoerenden en welke pogingen hy in het werk zal stellen cm den vrede te bevorderen. Over dit laatste schrijft de corres pondent van New York Evening Post, die als voortreffelijk Ingelicht wordt beschouwd, dat Wilson binnen enkele maanden, misschien al gedurende den winter, ln staat zal zyn, de vredes beweging aan den gang te brengen. Wilson is volkomen op de hoogte van de kansen op een spoedlgan vrede en zal by do eerste de beste gelegenheid handelend optreden, hetgeen wellicht spoediger is dan het groote publiek verwacht. Ot de president iets zou kunnen doen om het eind van den oorlog naderby te brengen, door eenvoudig ?.yn goede diensten aan te bieden, is twijfelachtig. Maar hy zou do oorlogvoerende mo goedheden kunnen verzoeken om ver tegenwoordigers te zenden naar een conferentie, waarvan het doel ware te onderzoeken, welke de minimum vredesvoorwaarden syu van elk land, Zulk een byoenkomst zou uiteraard niet dadeiyk tot staking van den stryd of tot een wapenstilstand lelden, maar als de vertegenwoordigers van de Europeacho regeeringen eenmaal samenkomen, mag toch betwüfeld worden of zy uiteen zullen gaan, zonder toe te stemmen in een wapen stilstand en later in voor allen eervolle voorwaarden. Voor dit doel zcu de president dag en nacht willen werken, zegt de WashlDgtonsche correspondent van De Poit. De vertegenwoordiger van Duitsch- land is, naar men gelooft, bereid Wilson als bemiddelaar te aanvaarden. Da correspondent van de Post zegt verder: „aan tegenwerpingen van da geallieerden zou tegemoet gekomen worden als de man, die zyn goede gen, liep Wanda bearyvig af en aan, alsof een haar dierbaar wezen al haar denken en doen golden. Door die goede verpleging kwam 't yzersterke gestel van den ralter aanvoerder spoedig aan de winnende band. Na een paar dagen kon hy, vry van koorts, reeds wat opzitten, De houtvester schudde bedenkeiyk 't hoofd, toen hy 't van Wanda hoorde. Hy had zich aan Dumont niet meer vertoond sedert zyn aankomst en zyn zuster de meest mogeiyke vry held van handelen gelaten in zake haar strafoefening. Nu kon hy zich toch niet weerhouden te vragen, wat ze dan met hem voor had. „Wel, wat heb ik er aan, als hy zich niet eens bewust ls, waarom hy ïyden moet? Heeft hy my niet voor altyd ongelukkig gemaakt en van heel myn leven ééa lange marteling gemaakt? Moet ik hem daarvoor met een slag afmaken? Neen, laat my myn gang gaan lk zal hem pynigen, zooals hy verdient 1" Toen roerde hij 't onderwerp niet meer aan. Hy, die nimmer liefde voor een vrouw gekend had, daar zyn eenlg jagen steeds was goricht op rykdom en macht, wist dat Dumont tienmaal beter in handen van een barbaar kon vallen dan ln die eener beloedigde, wraakzuchtige vrouw. En Dumont hield zich ln stilte daarvan ook overtuigd, sedert hy de diensten aanbiedt, biyk geelt van bet voornemen om de stichting van een wereldbond voor te bereiden, die eiken staat, ook Engeland, Dultseh- land en de Ver. Staten, zal waarbor gen tegen aanvallende nelgingen van een oorlogsparty of een gewetenlooze regeering. Wilson denkt er niet aan zich te mengen ln de Europeesche politiek, doch hy ls vastbesloten de Ver. Staten een stem te verschaffen in den bond, dia ln de toekomst den wereldvrede zal verzekeren en waarvan de blzon- derheden ln een wereld-conferentie moeten worden uitgewerkt. Het belangrykste nieuws van het gevechtsterrein is, dat de Engelsehen een voordeel van eenlge heteekenis hebben behaald aan de Ancre. Zy hebben daar BeaumondHamel en Divlon veroverd, waardoor de booht, die aan het front was ontstaan, is reeht gemaakt. Binnenland. IJ ter en Staal, Men meldt aan de N. R. Ct., dat in de fabriek van Werkspoor te Zuilen, by Utrecht, de geïnterneerde Belgische werklieden, die werkzaam waren ln dis afdeeling, waarin het bedryf is Ingekrompen, zyn ontslagen. De werk- tyd voor het overige personeel ls met eenlge uren per dag Ingekrompen. Indien de yzer- en itaalnood blijft voortduren, zal de fabriek genood zaakt zyn het bedryf stop te zetten. Aangehouden post. Een vertraagd draadloos Woff tele gram van 6 deser nlt New York luidt De Associated Press verneemt uit Manilla, dat bet Nederlandsche stoom schip „Rarlmoen" (van de Mpy. Ne derland), daar van Java binnen geloo- pen, heeft meegedeeld, dat een Engel sche kruiser het by Borneo heeft aan gehouden en 13 postzakken heeft weggenomen, waarvan 3 met de post voor Manilla. Peulvruchten. De minister van landbouw, nyver- held en handel heeft het volgende bepaald Art. I. De aflevering en het ver voer van alle soorten groene erwten en bruine stamboonen is verboden. Art. II. Het bepaalde ln het voor gaande artikel ls niet van toepassing: a. indien de aflevering en het vervoer plaatB vinden binnen de ge meente van Inwoning van den eigenaar der in art. I genoemde peulvruchten b. op de aflevering en het vervoer van partyen gedekt door een vervoer- bewys, afgegeven door de Bykscom- mlssie van Toelicht op de Peulvruch- tenvereeniglog c. op do aflevering en het vervoer van partyen, die op den dag van afkondiging dezer besehikklng in de St.ct. in spoorwagens of schepen waren geladen d. op monsters van gewone grootte. kennismaking met haar vernieuwde. Alleen was haar optreden nu zeer raadselachtig. Waarom die liefderyke zorg met angstvallige nauwlettendheid aan hem besteed. Hy had Wanda dat gevraagd. „Binnenkort zal lk u dat uitleggen, heer 1* had ze hem geantwoord en zonder nog tot hem te spreken, had ze hem hulp verleend en hem haar kunde gewyd. Den d6rden dag zou hy by 't ont waken weten, wat ze met hem van plan was. Hy moest zeer lang en vast ge slapen hebben, want de richting eener zonnestraal wees een gevorderd uuraan. Tot zyn verrassing, even onaange naam als min-geruststellend voelde hy, dat zjjn handen en armen en ook zyn voeten, zelfs zyn hoofd met leeren riemen, waren vastgebonden, links en rechts vac zyn rustbed en wel zoo stevig, dat hy geen lid verroeren kon. Dat hy van 't ondergaan dier be werking totaal niets gemerkt had, was niet anders te verklaren, dan door 't gebruik van een verdoovings- middel, hem Ingegeven door dat vreese- ïyke mensch. Op zyn eerste geroep verscheen ze direct en trad laohend op hem toe. „Wanda," klaagde hy deemoedig, „slaak die banden, ik ben Immers toch geheel in uw macht.' (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1916 | | pagina 1