GOESCHE COURANT
BIJVOEGSEL
Binnenland.
Stadnieuws.
VAN DE
ZATERDAG 28 OCTOBER 1916.
Staten -Generaal.
Tweede Kamer.
De vooraanstaande personen van
verschillende partijen hebben thans
hun meening over de regeeringsvoorstel
len kenbaar gemaakt en begrijpelijker
wijze is de belangstelling voor de
redevoeringen van de minder op den
voorgrond tredende kamerleden niet
zoo groot meer.
De heer K. ter Laan (S.D.A.P.)
vond het noodig, den vrijzinnigen te
verwijten, dat zij voor het onderwijs
op zichzelf niet veel gevoelen. Het
socialistische inzicht gaat volgens dezen
afgevaardigde natuurlijk boven alles.
De heeren LieftincJc (U.L.) en Van
Doorn (U.L.) tikten den al te ijverigen
propagandist voor de sociaal-democra
tische inzichten echter terdege op de
vingers. De laatste stelde in het
licht, dat de socialisten destijds zelfs
tegen de Leerplichtwet gestemd hebben
en stelde legen de voorspelling, dat
de voorstanders van het bijzonder on
derwijs bij linancieele gelijkstelling zelf
wel zouden zorgen voor deugdelijk
onderwijs het voorbeeld van, het volle
dig door den staat betaalde slechte
bijzonder onderwijs in België. Ook
van een pacificatie op onderwijsgebied
bleek de heer Van Doorn geen hooge
verwachtingen te hebben.
De waarborgen, welke deze agevaar-
digde voor het bijzonder onderwijs
stelde, waarbij hij al het onderwijs
voor den staat zelf opeischte en de
openbare gezindte-school aanbeval,
waren zeker niet gelukkig gekozen.
De heer Van der Molen (A.R.^ gaf
een historisch overzicht van het on
derwijs. Hij deed zijn waardeering
voor het openbaar onderwijs kennen en
erkende de noodzakelijkheid daarvan
zoolang een zoo groot aantal ouders
het voor hunne kinderen verlangen.
In tegenstelling met zijn partijgenoot
de heer Van der Voort van Zijp, ver
klaarde deze afgevaardigde, dat een
redactiewijziging, welke de bedoeling
van het voorgestelde artikel niet aan
tastte, aannemelijk zou kunnen zijn.
De heer Beumer (A.R.) hield, zooals
van dezen afgevaardigde te verwechten
was, een ouderwetsche beschouwing
over vrouwenkiesrecht.
De heer Van Doom bepleitte eenige
uitbreiding der grondwetsherziening
en critiseerde het regeeringsvoorstel,
aan de Kamerleden een presentiegeld
van f 5 per vergadering te geven.
Donderdag heeft de heer Eerdmans
(U.L.) gesproken, de woordvoerder der
oppositie tegen de regeeringsvoorstellen.
Hij verklaarde zich tegenstander van
evenredige vertegenwoordiging, doch
had van vrouwenkiesrecht gaarne een
begin in de grondwet gezien. De tijd
voor grondwetsherziening achtte deze
afgevaardigde nog niet gekomen, te
meer daar anders veel minder politieke
zaken, welker behandeling wel haast
heeft, op de agenda gebracht konden
worden.
De voorbereiding der onder wijsher
ziening door een staatscommissie van
fractie leiders, keurde deze afgevaar
digde af.
Bij zijn onderwijsbetoog, dat door
het late uur nog slechts door weinige
kamerleden, doch met groote belang
stelling, werd aangehoord, merkte de
heer Eerdmans op, dat velen een meer
nuchterder blik op de voorstellen der
regeering beginnen te slaan. Hij bracht
de linkerzijde nogmaals haar partij
uitspraken onder het oog en waar
schuwde tegen al te groote gerustheid.
Met klem waarschuwde de heer
Eerdmans tegen de opvatting, dat het
gevaar voor de openbare school er
dreigender uitziet dan het in werkelijk
heid wel is.
De rechterzijde heeft immers zelf
verklaard, dat de practijk van dit
regeeringsvoorstel dezelfde zal zijn als
die van het voorstel-Heemskerk, m.a.w.
dat de bijzondere school regel, de open
bare aanvulling zal zijn.
Spreker wees er op hoe op ver
scheidene plaatsen thans reeds pogingen
aangewend worden, de openbare school
te laten verdwijnen.
Arn het bijzonder onderwijs moeten
z. i. wel degelijk dezelfde eischen van
deugdelijkheid worden gesteld als aan
de openbare.
De unie-liberale afgevaardigde be
toogde daarbij, dat, wanneer de open
bare school niet geheel neutraal meer
mocht zijn, dit de schuld was van haar
tegenstanders, die haar in die richting
hebben gedreven.
Hij riep de bezorgdheid van minister
Cort van der Linden voor de gewetens
vrijheid der niet-confessioneelen in en
vermaande de linkerzijde meer waarde
te hechten aan de opvoeding van de
komende geslachten dan aan het alge
meen kiesrecht, dat er toch wel komt.
De heer Marchant (V.D.) motiveerde
tevoren de houding zijner partijgenoo-
ten t. o. van de regeeringsvoorstellen.
Deze afgevaardigde verwacht van aan
neming dezer vooistellen geen verande
ring in de partijformatie, maar wel
meerdere samenwerking. De beteekenis
van grondwetsartikelen werd door hem
niet als van groote waarde geschetst.
Over stemplicht liet deze afgevaar
digde zich nog niet uit. Hij verklaarde
zich een voorstander van evenredige ver
tegenwoordiging en algemeen vrouwen
kiesrecht.
Vóór den heer Marchant had de heer
De Jong (U.L) een goed doordachte
rede gehouden, waarbij hij zijn stem
afhankelijk maakte van de waarborgen
voor het bestaan der openbare school.
Verduurzamen van fruit.
Da minister van L. N. en H. heeft
in de St. Ct. een uitvoerige regeling
inzake het verduurzamen van fruit
getroffen.
L. A. Ditttof Tjasient. f
In den onderdom van 74 jaar izin
Den Haag overleden de heer L. A.
Dittlot Tjasoenz, oud-seoretarlo-gene
raal aan het departement van marine,
staatsraad in buitengewonen dienst.
De .Fortuna'.
Uit Londen wordt aan de Telegr.
gemeld, dat een gewapende treiler
gerapporteerd heeft, Zondagmorgen
een overlevende van de .Fortuna" te
hebben opgepikt.
De stoker G. Luyting, van wiens
aankomst te Duinkerken we hebben
melding gemaakt, blijkt te zjn gered
door het stoomschip .Shad Thames*.
Groenten.
De minister van L. N. en G. heeft
bepaald
Get in de beschikking van 5 dezer
sub 2o. bepaalde wordt als volgt ge
lezen
Aan de sub 1 der beschikking van
12 Augustus 1916, genoemde groen-
tensoorten, waarvoor consenten kun
nen worden afgegeven, worden toege
voegd witte kool (met uitzondering
van Deensche witte kool), roode kool
(met uitzondering van roode kool in
Noodholland benoorden het Noordzee
kanaal geteeld en van roode bewaar-
kool) Savoije kool, boerenkool en uien.
Uien.
De minister van L. N. en H. heeft
bepaald
Het bepaalde sub 1 van de beschik
king van 20 dezer wordt als volgt
gelezenexporteurs van uien zijn
verplicht voor elke 100 K.G. uien,
waarvoor scQ consent aanvragen, 15
E.G. zaal-uien beschikbaar te stellen
voor blnnenlandsch verbruik, tegen
den prijs van 3 Vi cent per E.G. en
bovendien 15 E.G. knolrapen in eigen
bewaarplaatsen beschikbaar te houden
voor binnenlandsch verbruik, tegen
den prijs van H/s cent per E.G.
Broodrantioen.
Naar het Hbld. verneemt, moet
binnenkort een regeeringsmaatregel
te wachten z(jn, waarbfl, evenals thanB
met bruinbrood het geval is, ook de
witbroodverstrekking op beperkte
schaal en onder kaart-verband zal
plaats hebben. Het quantum wordt
hoogstwaarschflnljk 3 kilo witbrood
per hoofd per week, behalve de kin
deren onder 1 jaar.
dlstributib-commissie.
Heden kwam de commissie, benoemd
door de Ver. van Burg. en Secr. op
Zuid- en Noord-Beveland, tot het ont
werpen van een regeling ter uitvoering
van de dlstributlewet 1916, voor de
derde maal bfleen, onder voorzitter
schap van den heer I. D. Fransen van
da Putte. Naar aanleiding van de op
een vorige bijeenkomst gevoerde be
sprekingen, was door den tijdelgken
secretaris der commissie, den heer
F. Wabeke, in overleg met den voor
zitter, een ontwerp-verordening met
toelichting geconcipieerd,waarbij reke
ning was gehouden met de laatste
circulaire aan gemeentebesturen van
den Minister van L., N. en H.
Behoudens geringe wijziging en
aanvulling werd dit concept door de
commissie vastgesteld en besloten on
middellijk de goedkeuring van den
Minister hierover te vragen. Zoodra
deze goedkeuring is verkregen, wordt
de verordening aan de gemeenteraden
op Zuid- en Noord-Beveland toege
zonden.
Het is de commissie bfj de bestu
deering van het dlitrlbntlevraagstuk
hoe langer zoo meer gebleken, dat
centralisatie gewenscht is en vele voor-
deelen biedt voor alle gemeenten.
Aan het eind der vergadering werd
aan voorzitter en secretaris dank
gebracht voor hun belangrijken arbeid
en de wensch uitgesproken, dat de
voorzitter der commissie, hoewel geen
burgemeester, toch b(J de uitvoering
der dlstributlewet voor onze eilanden,
zjjn medewerking zal willen verleenen.
Provincie-nieuws.
ColIJnaplaat. Naar man ons mee
deelt, is tegen de laatstgehouden ver
kiezing van 4 leden in 't kiescollege
der Ned. Herv. Kerk alhier door eenige
leden protest aangeteekend, op
grond, dat hierbi), naar hun meening,
niet reglementair Is gehandeld.
Woensdagmiddag is op deOos-
ter Schelde, in de nabijheid van de
gasboei in het Engelsche Gat een
vaartuig gezonken. Blijkbaar zit 't
erg ondiep, daar van de haven alhier
kan worden waargenomen, dat de
mast voor een zeer groot deel boven
water uitsteekt.
Met de eb zagen we hier al eenig
wrakhout voorbij draven, te ver uit
den wal evenwel om een of ander te
herkennen.
Nlsae. Van de twee candidaten
voor raadslid in deze gemeente werd
de heer Joob Mol gesteld door eenige
oud-gereformeerden en de heer Jan
Vermue Jr. daor hervormden, katho
lieken, gereformeerden en één oud-
gereformeerde, omdat het billijk wordt
geacht, dat ook een katholiek in den
raad zitting heeft, waar bijna een
vierde der bevolking den roomschen
godsdienst belijdt.
In 1797 bedroeg de bevolking van
Nlsse 376 zielen, waaronder 83 katho
lieken.
Krulnlngen. De heeren J. H. J.
Poleij en J. Traas, alhier, behaalden
te Botterdam de acte vrije- en orde-
oefeningen.
