N°. 128 1916, Zaterdag 28 October. 103de jaargang.
Bij dit oo. behoort een
Bijvoegsel,
Rcokende schoolkinderen.
se FEUILLETON
WALTEE.
GOESCH
D» uitgave dolor Courant geiohledt Haandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prfs per kwartaal, in Qoes f 1,—, buiten Goes, franco f 1,25.
Afzonderlijke nommera 6 sent,
tnzcndlnsr van adveetentlbn op Maandag, Woensdag
en VRIJDAG vdói 13 uxcn.
teMooniimw 88 Uitgave vaa de Naaml. Veaaootesbap „G-atsskï Coaraat".
De prQs der gewone advertentlfin li van 1-5 regels 50 et., elke regel meer 10 et
B| directe opgaaf van driemaal plaatsing doraelfdo advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels 6/1,— berekend.
Sewlinummsrs g seat.
Sirssfcaar O. W. va* Babnïvblb.
De afd, Goes van den Bond van
Nederl. Onderwijzers heeft dezer dagen
aan den raad onzer gemeente een adres
aangeboden met het verzoek, zoodanige
alinea in onze politie-verordeniug te
doen opnemen, dat het verschaffen,
onder welken vorm ook, van tabak,
sigaren of sigaretten aan kinderen,
zeker niet jonger dan 14 jaar, alge
heel verboden wordt.
In een uitvoerige memorie van toe
lichting herinnert de afdeeling er aan,
dat reeds het raadslid, de heer Brants,
kortelings op het nut van zoodanige
bepaling heeft gewezen.
Ed terecht, daar het rooken door
kinderen van zeer nadeeligen invloed
is èn op hun gezondheid èn op hun
ontwikkeling.
De afdeeling wijst er op, dat wanneer
het kind kwijnt onder een of andere
ziekte of kwaal en daardoor achterlijk
wordt, niet de sigarenwinkelier, maar
wel de onderwijzer grooten last zal
ondervinden.
Een onderzoek in verschillende
plaatsen ingesteld, heeft inderdaad aan
getoond, dat het tabaksgebruik door
schoolkinderen reeds zeer groote afme
tingen heeft aangenomen.
In Amsterdam liep het onderzoek
over 24789 kinderen, waaronder 52%
rookers bleken te zijn, 28% onder de
67 jarigen, 74% zelfs onder de
1218 jarigen.
Onder de schooljongens te Leiden
werden 64% rookers gevonden, te
Tilburg, onder de kinderen van 912
jaar, 66%, te Rheden ruim 50%, te
Utrecht onder de 1012 jarigen ruim
50%, onder de 810 jarigen 40%.
Brochures en waarschuwingen aan
ouders leidden iu den regel niet tot het
gewenschte resultaat.
Tevergeefs trachtte tot nu toe het
hoofdbestuur van den Bond van Neder-
landsche Onderwijzers bij den Minister
van Binnenlandsche zaken gedaan te
krijgen, dat wettelijke maatregelen tegen
het rooken van schoolgaande kinderen
en van jeugdige personen werden ge
troffen.
Waar nergens door schoolkinderen
zooveel gerookt wordt als in ons land
en van regeeringswege, in afwijking
van andere landen, nog geen pogingen
aangewend zij u om het kind tegen het
tabaksgevaar te beschermen, heeft men
in sommige gemeenten gevoeld,' dat
ieder in eigen kring maar moest trach
ten, dit euvel zoo afdoend mogelijk te
bestrijden.
Adressen van Bondsafd. leidden o.a.
te Velzen, Leiden, Baarn, Krommenie,
Historische Roman
door
M. C. VAN DEN ENDE.
(Nadruk verboden).
Hat edele drietal begaf lieh runaar
de kamer, waar zQ reeds eens samen
waren, toen dezelfde jonkman heer
Roland op kwam roepen.
,Doe mj nu 't genoegen, oenlgszlns
omstandig uiteen te zetten 't beele
verloop van den uitval der Spanjaar
den 1' zei heer Jan, toen zQ gemakke-
ljk in 't warme vertrek gezeten waren
en de bediende, die w(jn voorgezet
had, weer vertrokken was.
Heer Dirk voldeed bereidwillig aan
dat verzoek en schetste 't gebeurde
in levendige kleuren, zonder over
drijving. HO geraakte na en dan in
vuur en dan zag hO in den geest het
bflgewoondo en meegemaakte nog
maals gebeuren.
Zijn klein geselschap was vol aan
dacht. Geen enkele maal werd hfl In
zfln verhaal geatoord, tot hfl zei, dat
op 't critleke oogenblik Walter kwam
aanzetten aan 't hooid der bende van
Dumont, achtervolgend die van Sanclo
d'Avila.
Bussum en Kaarden tot het gewenschte
resultaat.
Zoo is o.a. in Velzen bepaald, dat
met geldboete van hoogstens f 10 of
hechtenis van ten hoogste drie dagen
gestraft wordt ieder, die aan kinderen
van of beneden den leerplichtigen
leeftijd, tabak, sigaren of sigaretten
verkoopt of schenkt.
De afdeeling Goes zou aan dit
artikel gaarne nog eenige uitbreiding
gegeven zien en den leeftijdsgrens
willen bepaald zien op 16 jaar, in
geen geval lager dan 14 jaar.
Het mag zeer zeker een gelukkig
verschijnsel genoemd worden, dat in
vele gemeenten het reeds veel te lang
voortgewoekerde kwaad thans met
kracht wordt bestreden.
In navolging van Rotterdam hebben
Vrijdag j. 1. B. en W. van Dordrecht
den raad voorgesteld, in de politiever
ordening een bepaling op te nemen
waarbij het verkoopen, ten geschenke
bieden of op eenige andere wijze verstrek
ken van tabak, sigaren of sigaretten
aan personen beneden de zestien jaren
wordt verboden.
De commissie voor de strafverorde
ningen heeft in deze gemeente de leef
tijdsgrens op 14 jaar gesteld.
De verordening voor eenige weken
door de gemeente Maarden waar een
zeer groot percentage der schoolkinde
reu rookte aangenomen, kan een
voorbeeld voor alle gemeentebesturen
genoemd worden.
De verkooper van tabaksartikelen of
zijn vervanger, die in de uitoefening
van zijn beroep aan een kind beneden
veertien jaar tabak, sigaren of sigaretten
verkoopt, ten geschenke aanbiedt, of
op eenige andere wijze verstrekt, wordt
in deze gemeente gestraft met hechtenis
van ten hoogste drie dagen of geld
boete van ten hoogste tien gulden.
Kinderen beneden veertien jaar, die
op den openbaren weg of in openbare
gebouwen worden aangetroffen in het
bezit van tabak, sigaren of sigaretten,
worden gestraft met geldboete van ten
hoogste tien gulden.
Onder het begrip „openbare weg"
vallen dan alle pleinen, voetpaden,
straten, bruggen, sloppen en stegen,
alle met hun bermen en kantgaten,
die, zij het ook met eenige beperking,
voor het publiek toegankelijk zijn.
Als „openbare gebouwen" worden
beschouwd alle gebouwen met hunne
open of gesloten aanhoorigheden, erven
en tuineD, die, al dan niet met eenige
beperking, voor het publiek toeganke
lijk zijn.
De opsporing van overtredingen dezer
verordening is opgedragen aan de veld
wachters en de dienaren van politie.
Het komt ons voor, dat het aannemen
van een dergelijke verordening ook voor
onze gemeente zeer zeker aanbeveling
verdient.
Wel is hier ter slede nog geen offi-
Toen deed heer Jan hem dezelfde
vraag, die Jnlia tot hem had gericht
„Hoe Is 't mogelijk, dat Walter, die
onder de bevelen van m(jn zoon staat,
daar kon zijn, terwijl z(jn bevelhebber
een past aan de Vlissingaehe poort
had?*
„Edele heer, zooals Ik de jonkvrouw
reeds te kennen gal met een paar
woorden, daar zij zich daar ook over
verwonderde, ik bevond m(j b(J de
hoofdafdeeling onder heer Seotte. Wat
Ik dus verhaal, weet Ik alleen van
anderen. Walter moot gezien hebben,
dat de molen van mulder Maarten in
brand stond, en daar hij tot dien man
in zeer vriendschappelijke betrekking
staat, scbijnt hem op zijn verzoek
verlof verleend te zijn, om hem ter
hulpa te snellen 1"
Jnlia zag den jonker even aan en
knikte hem dankbaar toe, nu hij niet
meer van Galeintje sprak.
Doch toen hi) vertelde, hoe Walter
In de kerk der heilige Brigltta drong,
vnnr en v(jand vorachtesd, alles
wagend, om dat muldersdochtertje te
redden, toen keek ze hem met gloeien
de blikken aan.
Voor een oogenblik waren haar
zachtere gevoelens verre te zoeken.
Zij was bljjde, de arme Julia, die
zich allerlei weelde veroorloven kon,
dat ze zich met het oog op de berei
ding van 't middagmaal, verwijderen
kon.
cieel onderzoek ingesteld, naar het
percentage rookende schooljongens,maar
dat dit voor Goes hoog zal zijn, kan
met vrij groote zekerheid geconstateerd
worden.
Bleeke snuiters vau een turf hoog,
met rafelige broekspijpen en afgetrapte
schoenen, suuffelen na half vier 's mid
dags op alle hoeken van achterstraten
begeerig de vuilnisbakken na. Zelden
mankeert daarbij dan een vurige siga
ret, brani-achtig tusschen de lippen
geklemd.
Rakkers van een jaar of zes-zeven
houden de voorbijganger? staande, vra
gen grootdoenerig om vuur, verzekeren
bij hoog en laag, dat ze van thuis
wel degelijk mogen rooken en zuigen
ever later met welbehagen aan een
afgekloven sigarenstompje of een „pi
raatje" van tien voor een stuiver en
een bonnetje toe.
Zoo gaat het in Goes en dit kwaad
tegen te gaan is een moreele plicht.
Rooken, en vooral het verderfelijke
verslinden van slechte sigaretten, is
voor jonge schoolkinderen minstens even
nadeelig als het gebruik van alcoho
lische dranken.
Waar de drankwet het laatste en
met succes heeft tegengegaan, daar
is het de plicht der gemeentebesturen,
het eerste op doeltreffende wijze te
verhinderen.
Rookende schoolkinderen zijn slechte
leerlingen, zij ondermijnen hun weer
standsvermogen, verslechten de zintui
gen en verminderen het geheugen.
Onze eeuw staat in het teeken van
bescherming van het zwakke, allereerst
in dat van bescherming van het kind.
Naast leerplicht en drankwet moet
thans een regeling worden getroffen
waardoor bet nicotiue-gevaar afdoende
kan worden bestreden.
De politie, wier taak het is, jeugdige
dat zijn in zeker opzicht ontoere
kenbare personen uit dranklocali-
teiten te weren, wier plicht het is,
onmondige straatslijpers na schooltijd
op te vangen en onder de hoede van
hun respectievelijke onderwijzers te
stellen, de politie, wie aldus reeds de
zorg voor het geestelijk welzijn van
het onlezonnen kind is opgedragen,
dient ook de lichamelijke benadeeling
van het jeugdige individu zoo krachtig
mogelijk tegen te gaan, door rookende
schooljongens als opzettelijke en daarom
strafbare benadeelers van de algemeene
volksgezondheid te beschouwen en te
behandelen.
Buitenland.
O© ©trl]d in en bulten Europa.
Het «acces, dat de Franichen b(j
han or, verwachten stoot aan het front
bi) VerdoQ hebben behaald, is zeker
niet zonder betoekenls.
Het hier in ééa dag la hun handen
gevallen terrein is, met opoffering van
Diep treat lg en ongelukkig gevoelde
zij zich. Wat zoo zo niet hebben
willen geven, indien zo zoo rük kon
worden aan geluk als 't dakloozo
Galeintje.
En dubbel neerslachtig maakte haar
de gedachte, dat de jonge edelman,
die daar met haar vader In gosprek
was, zijn linnen zoo klaarbljkeljk op
haar gezet had, terwgl ze hem dezelfde
telenratelllDg moest bezorgen, die haar
levenslast doodde.
O, ze wist zoo goed, dat Dirk haar
beminde. Zijn komst, zijn woorden en
bllkkeD, alles getuigde ervan.
Dirk bleef zoolang hij kon. Onder
den maaltijd sprak hij over den hout
vester, die natuurlek niet zeer gunstig
beoordeeld werd. En die wagen
Heer Jan vond ook, dat het niet
geheel onmogelilk was, dat een ge
wonde daarin langzaam en voorzichtig
naar de houtvesterswoning werd over
gebracht, daar Wanda wjd en zfld
hekend Btond om haar heelkunde.
Men kon haar hulp ingeroepen hebben.
Tot haar eer moest hg bekennen, dat
ze steeds tot hulp der ïgdende mensch-
held klaar stond.
Alleen die geheimzinnigheid begreep
hij niet. Hij voelde een gedachte aan
Roland in de ziel rijzen.
Als dit 't eens was? Kon da hout
vester daarom heer Dirk hebben willen
beletten te naderen? Moest leder er
onbekend mee blijven, opdat hem
tallooza menschenlevens, na zware en
bloedige offers destgds door de Duit-
sehers in bezit genomen.
Toen het fort Douaumont eenmaal
in Duitsche handen was, werd niet
anders verwacht dan dat de geheele
vesting Verdnn spoedig door het
Fransche garnizoen ontruimd zou zijn.
Zoovele andere vestingen hadden
na vermeestering van een der buiten
forten toch reeds hetzelfde lot onder
gaan.
Maar Verdun, weieons de hoeksteen
van Frankrijk genoemd, de machtige
vesting, die zich niet alleen voor ver
dediging maar ook uitstekend als
basis voor een inval in Daitsch ge
bied leent, bleek grooter weerstands
vermogen te bezitten dan men van
Dnltsche sjde wel verwacht bad.
Na het jongste offensief der Fran
sche troepen ls er van een bedreiging
van Frankrgk aan die zijde iu den
eersten tgd geen sprake meer.
De krachtige en met succes be
kroonde aanvallen der Fracscben b|j
Verdun,zijn blijkbaar bedoeld als aflei
ding voor die aan het Sommo front.
De Duitiebe linies ten O. van de
Maas, die bij Fleury en de Torre Froide
het dichtst bg Verdnn waren, werden
den geheelen dag krachtig onder vnnr
genomen. Vervolgens deden de Fran-
■chen een aanval en drnkten de
Dnltsche linies over een front van
zeven kilometer breedte en drie kilo
meter lengte ln.
Zij bezetten daarbij hot dorp en
het fort Douaumont en de steengroe
ven b^ Haudromont en namen een
stelling langs den weg van Bras naar
Donaumont.
Aan de Somme werden Fransche
en Engelsche aanvalspogicgen, volgens
Duitsche telegrammen, bloedig afge
slagen.
Het tweede gevechtsterrein, dat op
het oogenblik onze onverdeelde aan
dacht vraagt, ls de Dobroedsja.
Nog steeds rukt de generaal-reld-
maarschalk Von Mackensen daar naar
het Noorden op, de Russen eu Roe
menen voor zich uitdrijvende.
Het is nu de groote vraag waartoe
het Rusaisch-Roemaeneoho leger zal
overgaan. Wijkt dit nog verdor Noord
waarts terug dan loopt het kans ln
hot Noorden van de Dobroadsjs, waar
zeer slechte verbindingen over den
Donau bestaan, te worden opgesloten
Het meest waarschgnlijk is, dat hst
leger der geallieerden bg Cernavoda
zal trachten, nog bgtjjds over den
Donau te komen.
Daardoor alleen kan insluiting uit
het Noorden voorkomen worden, ea
het Dobroedsja leger dienstbaar ge
maakt worden tot versterking van
de troepen aan de Zevenburgsche
grenzen.
De Dobroedsja ie dan evenwel on
herroepelijk voor Roemenië verloren.
Reeds ls Cernavoda door do centra-
len genomen maar het lot van het
Russisch—Roemeen sche leger is, ter
wijl wij dit schrijven, nog niet bekend.
Wellicht is het oen deel daarvan
nog bljtgds gelukt, over de Donau een
goed heenkomen te zoeken.
Telegrammen uit Roemenië doen
niets van den gevaarvollen, misschien
meer dan bedenkeigken toestand van
zgn eenigen zoon zou ter oore komen
En op dat thema ging bij voort
bouwen. Die gedachte liet hem niet
meer los. Om zich dienaangaande
eenigs zekerheid te verschaffen, zond
hg een bediende naar Nossa. Deze
moest uit zgn naam gaan vragen, wis
er lu 't huls iu de Manteling verpleegd
werd.
Een zekere angstige spanning en
triestige stilte heerschte aan don disch
gedurende den tgd, dat het antwoord
uitbleef.
Elndeigk kwam de boodschap van
den houtvester, dat een kennis van
hem, die ziek was, onder behandeling
van zijn zuster Wanda was en dat
heer Jan zich niet al te veel moest
gelegen laten liggen aan de woorden
van een nog wat onbezadigd jong-
mensoh.
Julia was woedend over de verre
gaande brutaliteit van dien houtvester.
Dirk zei niets. Heer Jan was toornig,
sprak van straf en ontzetting uit zgn
ambt en bleef erg ontstemd. Julia
trok de schouders even op. Dergelijke
woorden had ze zoo vaak gehoord.
Zij hechtte er ongeveer geen waarde
meer aan.
Nosza zou volgens haar, by flinker
optreden haart vaders, wel anders zfln.
Hy at zyn brood, doch menigmaal had
het er veel van weg, alsof heer Jan
evenwol het ergste vreezen, daar zy
vermelden, dat de Boemenen tot ten
N van Cernavoda terug getrokken
zijn.
Na Prodeal is aan de Zevenburgsche
grens de Vulkacpas stormenderhand
door de centralen genomen.
Roemenië heef: inderdaad tot nu
toe niet veel voordeel van zgn deel
nemen aan den oorlog ondervonden.
Dat men thans van Roemeensche
sgde reikhalzend naar afdoende hulp
van de groote bondgenooten uitziet,
laat zich begrfpen.
Van de andere gevechtsterreinen
voor beden niets van beteekenls.
Binnenland.
Tarwemeel en -bloem.
Ds minister van L. N. en H. maakt
bekend, dat door hem is besloten, met
Ingang van 27 dezer:
1. den prys van tarwebloem,
(inlandsch, uitsluitend één soort) te
stellen op f 21,25 per 100 kilogram
2. den prijs van tarwemeel tongo-
build) te Btellen op f 20,25 per 100
kilogram
3. dat de onder 1 en 2 vastgestelde
pry zen zyn netto, contant af fabriek
of molen voor bakkers en dergelijke
verbruikers, en dat aan tnsschenper-
sonen op verzoek eene reductie moet
wordon toegekend als is aangegeven
in zyne circulaire van 23 Maart 1915;
4. den maximumprijs voor tarwe
brood vast te stellen per kilogram
contant, afgehaald van bakkerg of
winkel voor:
a. gebuild tarwewaterbrood op 25
cents
b. gehuild tarwewaterbrood gebak
ken onder rabbinaal toezicht, op 26
cents
(de pryzen van de andera soorten
gebuild tarwebrood naar evenredig
heid).
Distributie vnn ijzer en staal.
By Kon. besluit is ingesteld eene
Rgkacommfasie voor de distributie
van gzer en staal.
De Zeppelin.
Uit Hoog Blokland wordt gemeld:
Eenige jongens vonden in een wel
land ln den polder Arkel, op ongeveer
een kwartier afstand van do plek,
waar Zondagavond een voorwerp uit
de Zeppelin werd gevonden, een
tweeds stukgeslagen voorwerp. Het
weiland ligt tusschen het Heultje en
het station van Arkel, in Noordooste-
igke richting. In het gat, dat er ge
slagen is, was nog een hoeveelheid
benzine. De stukken gevonden metaal,
waaronder er een is van 1% M2.
grootto, zgn van wit metaal en plat.
Ook werden er eenige koperdeelen
gevonden.
De route door het Suez kanaal.
De stoomvaartmaatschappij Neder
land en de Rotterdamsehe Lloyd zullen
hall Februari van het volgende jaar
weder als vroeger met hun mallbooton
op de uit- en thuisreis door het Suez-
kanaal varen.
Een dor overwegingen voor dit
besluit 13, dat de vaart via de Kaap
da ondergeschikte van zyn houtvester
was.
Heer Dirk van Valckenisse maakte
zich tot den terugtocht gereed.
Gaarne bad hij Julia nog een enkel
woord onder vier oogan willen zeggen,
doch zg vermeed het met hem alleen
te zijn.
„Tot weerziens 1" had fcg gefluisterd,
en Jniia boog, doch keek hem niet
aan. Wel wao heer Jan uitermate
karteigk tegen hem en verzocht, zoodra
hy iets omtrent Roland mocht ver
nemen, hst hem onmlddeliyk te willen
melden, maar dat nam niet weg, dat
hy in minder biymoedlge, ja gedrukte
stemming terugkeerde.
Als een drenkeling, die zich aan een
stroohalm hechten wil, zocht hy naar
de gronden voor haar teruggetrokken
houding.
Haar broeder weg, haar vader zieke-
ïyk en Walter, ja, hoe ze over hem
dacht, wilt hy nog niet recht, maar
hg zou wel in zijn plaats willen zyn.
Julia kon ook weer haar taak als
ziekenverpleegster op zich temen.
Nog dienzelfden namiddag werd
heer Jan ernstig ongesteld.
Meer dan hy had willen weten of
zelf vermoed had, had de tgdlng hem
aangegrepen.
(Wordt vervolgd.)