N°. 127 1916.
Donderdag 26 October.
103ie jaargang.
AMBUIANTISME.
OESCHE
De uitgave deier Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrij dagavond
Ultgeionderd op feestdagen.
Fris per kwartaal, In Goes f 1,bulten Gobi, franco f 1,25.
Afzonderlijke nommera 6 cent,
inzending ran advertentlSn op Maandag, Woensdag
en VRIJDAG vóör 13 uien.
Telefoonnummer 88. Uitgave vaa de Naam!
(Slot.)
In liet rapport der Haagsdie Com
missie worden achtereenvolgens bespro
ken de meest aangevoerde argumenten
vóór het amhulantisme, alscontrole
uitoefenen, invallen voor afwezige klasse-
ouderwijzers, leiding geven aan jongere
leerkrachten, regelen van het onderwijs
en de orde van de school in haar
geheel, enz.
De tegeustanders van het amhulan
tisme meenen, dat de controle niet als
argument vóór kan gelden, aangezien
het veel voorkomt, dat de Hoofden
zelden of nooit in eene klasse verschij
nen. En wat het invallen door het
Hoofd bij afwezigheid van een der
leden van het personeel betreft, zeggen
zij, dat regel is, dat in zoo'n geval de
klasse van den afwezige wordt verdeeld
over andere klassen, dat een paar
klassen worden gecombineerd, of dat
een kweekeling met akte er voor gaat.
De Commissie heeft uit tal van
opgaven de overtuiging geput, dat,
wat gezegd wordt over dit invallen in
overeenstemming is met hetgeen wer
kelijk op zeer vele scholen gebeurt, of,
beter gezegd, wordt nagelaten.
Door de tegenstanders wordt de
preventieve werking van een schoolhoofd
te eenenmale ontkeud. Toch draagt
deze alleen reeds door zijn dagelijksche
aanwezigheid hij lot de handhaving
van orde en regelmaat in den dage-
lijkschen dienst in het gebouw. Eu
meer nog mag daarbij als een reeht-
streeksch belang voor het eigenlijke
onderwijs genoemd worden de preven
tieve waarde van het recht, dat het
schoolhoofd heeft, om zelf zijn tijd te
verdeelen. Hierdoor zal worden tegen
gegaan, dat bijv. de onderwijzer voor
rekenen cijferen neemt, omdat dit laatste
de correctie vergemakkelijkt, dat de
ouderwijzer een lievelingsvak doet uit-
duren over de grens van het lesuur,
dat de onderwijzer met het begin wel
eens treuzelen en dan met het einde
wel eens haasten wil, dat de leertoon
van den onderwijzer dreigt ruw en
onaangenaam te worden, enz.
Dat de niet gecontroleerde vrijheid
van de Hoofden aanleiding heeft ge
geven en aanleiding geven moest tot
misstanden, neemt de commissie als
vaststaand aan en als grootste dier
misstanden wijst zij aan de zeer veel
voorkomende geheele of gedeeltelijke
onttrekking der Hoofden aan een der
voornaamste onderdeden van hun taak,
n.l. om door overneming eener klasse
zeiven veel les te geven, wanneer hunne
andere werkzaamheden zulks maar
eenigszins toelaten, en bovendien om
in te vallen vjjor afwezige klasse-
nnderw'jzers.
Om dien misstand weg te nemen,
IjSut aan het amhulantisme een vaste
lm gegeven te worden. De te geven
órschriften mogen voor vele Hoofden
overbodig zijn, toch zullen zij voorzeker
voor menigeen nut opleveren.
Zoo luidt bijv. eeue bepaÜDg in
Arnhem als volgt
„Hel Hoofd van elke openbare lagere
school is verplicht om, bij voltallig
personeel, ten miuste één uur per dag
onderwijs te geven, in dier voege, dat
hij in veertien dagen in elke klasse
minstens één uur is werkzaam geweest".
Voorts ware daarbij te bepalen, dat
hij het ontstaan van ééne tijdelijke
vacature onder de klasse-onderwijzers
niet eerder dan na een tweetal weken
voorziening door een tijdelijke leerkracht
door het Hoofd aangevraagd mag wor
den, gedurende welken tijd het Hoofd
verplicht zal zijn, zelf de klasse waar
te nemenaldus met uitdrukkelijk
verbod om de klasse aan den kweeke
ling toe te vertrouwen, dan wel door
combineeren van klassen het gebrek te
verhelpen.
De slotsom, waartoe de Ilaagsche
commissie komt, is, dat zij als correc
tieven op het huidige stelsel aanbe
veelt
omzichtige keuze der schoolhoofden
verplichting van onderwijs geven door
de schoolhoofden
opheffing, waar mogelijk, van de
administratieve werkzaamheden der
schoolhoofden gedurende den school
tijd
conciërge-schoonmakers aan testellen;
vaste spreekuren, buiten schooltijden,
te stellen voor ouders en verzorgers
van kinderen
vaste spreekuren, buiten schooltijden,
te stellen voor bezoeken, door school
hoofden aan autoriteiten te brengen
benoemingen in examencommissies
tot een mininum terug te brengen
vaste tijden, buiten schooltijd, te
stellen voor leveranties van brandstoffen
en schoolbenoodigdheden, alsmede voor
reparatie door gemeentewerklieden
schoolvergaderingen te reglementee
ren en verplicht te stellen.
Buitenland
De strijd In en bulten Europa.
We zullen ona voor ditmaal tot een
kort overzicht van de voornaamste
gebeurtenissen op het gevechtsterrein
bepalen.
Allereerst vraagt dan de itrfjd ln
de Dobroedsja onze onverdeelde aan
dacht.
Hier, zooals bekend, rukte de Dalt-
■che geueraal-voldmaarsohalk Von
Macken-on, onmiddellijk na de oorlogs
verklaring van Roemenie, de nlt het
Noorden komende Ru3sch, die een
poging aanwendden den Balkanipoor-
weg door te «n(]den en naar (Jon-
atantlnopel op te marebesren, tege
moet.
Dultschara an Balgaren begrepen,
dat juist op dit smalle gevechtsterrein
too spoedig mogaiyk de oprukkende
vijandelijke legermachten tot staan
gebracht moesten worden, waartoe te
meer mogelijkheid bestond, daar Roe
menië, op een Inval van die zijde niet
voorbereid, zijn voornaamste strijd
krachten aan de Zevenburgsche grens
had verzameld.
Wjj hebben reeds vroeger gemeld,
hoe aanvankelijk de opmarsch der
der Duitsoh-Butgaarsche troepen een
succes was en de Russen steeds verder
achteruit worden gedrongen, zoodat
de Dultsche keizer in eon telegram
aan de keizerin reeds van een vol
slagen vernietiging der vQandeiyke
strfdkrachten sprak.
Met die vernietiging schgnt het
evenwel niet zoo'n vaart te bobben
geloopon. Wel werd de vijand terug
gedrongen, wel vielen belangrijke
plaatsen als Toetrakan, Stliitrla en
Dobrltz den Dnitschers in handen,
doch Russen en Roemenen herstelden
zich met het gevolg, dat een even
wichtstoestand intrad ten Zuiden van
de belacgrQke Unie Cernavoda—
Constanza.
Inmiddels gelukte het den Dultsch-
Oostenrijksche troepen ln Zevenburgen
het Hougaarscho gebied, door bet
terugwerpen der Roemeniërs naar do
grenspasssn, van vijanden te zolveren
waardoor de aandacht van de Do
broedsja voor eenlgen t0d werd afge
leid.
We wezen er evenwel in ons vorig
overzicht reeds op, dat op dit deel
van het Europeosche gevechtsterrein
nog bjzondere gebeurtenissen te
wechten waren.
Von Mackonzen was toeh opnieuw
tot het offensief overgegaan. Da
Duitech-Bulgaarsche etrQdm&cht viel
over het geheele front aan en dr0ng
de reeds verzwakte Rnssisch Roamean-
sehe troepen terug, ten einde tioh
meester te kunnen maken van den
helangr?ken dwarsspoorweg Cerna
vodaConstanza, de eenlge verbin
ding van Roemenië met de Zwarte
Zee.
Reeds is Constanza in Dultsche
handen gevallen, waardoor Roemenië
van de zee is afgesloten.
BO de vervolging der Bnssen namen
de centralen Medzjldia en Rasova.
In Macedonië, waar Monastir door
de Serviërs dreigde genomen te
worden, zfln de Dultschers den Bul-
gaarsohen bondgenoot te hulp gesneld.
Volgens een Bulgaarsch bericht
heeft een tegenaanval ln de bocht van
de Czerna zich voorspoedlgontwlkkeld.
Da Roemeniërs zjn van uit het door
hen zoo leer begeerde Zevenburgen
gehael op eigen gebied teruggedron
gen. Zij verdedigen zich ln de grens-
pasaen hardnekkig tegen de steeds
meer opdringende Duitseh-Oostenrijk-
sche troepen, maar werden in den
Predealpas en den Törzburgerpas
reeds ver op Roemeensch gebied ga-
dreven.
Ten W. van Luzk i» de Btrya niet
van karakter veranderd.
Bi) een aanval op gvooter schaal
wonnen de centralen eenlg terrein
aan de Narsjofka.
Tevergeefs trachtten de Russen door
te breken voornamelijk bj Dorna
Watra aan den Drlelandenhoek, waar
de centralen hun ulte<ate krachten
Inspannen de Russisch? en Roemson-
sche legers gescheiden te houden.
In het Westen veroverden de Engel
sehen eenlg terrein ln de riohtlng van
Grandconrt—Pys, de PranBohen bij
Sallly—Salllsel.
De Dnitschers heroverden ten Z. van
de Somme eenlge loopgraven tusschen
Biaches en La Masounetts. Ten N. van
Chaulnes duurde de strijd in de
bosschen voort.
Juist terwgl wij dit schrijven, komt
□en telegram binnen, dat een belang-
rQk succes der Fransehen vermeld.
Uit Parijs wordt toch gemeld, dat de
Fransehen op bet frost by Verdun de
Dnitsche linie over een breedte van
1 E.M. en een diepte van 3 K.M.
indrukten, hst dorp en het fort Douaa-
mont heroverden, de si»engroeven bg
H&ndromont namen en ds stellingen
langs den weg Bras—Donanmont
bezetten. Er werden 3500 gevangenen
gemaakt, waaronder 100 officieren.
Gemeenteraad van Goes.
Buitengewone spoedolschende ver
gaderingvan Dinsdagmiddag half vier.
Voorzitter de heer J. B. de Beaufort,
burgemeester.
Alwezig de heeren Kakebeeke, Van
der Leeuw, Rlsch, Van Dissel, Brants
en De Paauw.
De Voorzitter deelt mede, deze spoed
elschende raadsvergadering te hebben
Uitgeschreven in verband met de
stjgende gserprya en demogelijkheid
van voordeellgen aankoop van een
party bnlzen. De aanvraag daartoe
Is uitgegaan van den directeur van
de gasfabriek.
In besloten zitting zal deze een en
ander betreffende deze materialen, voor
Kloetlnge bestemd, nader knnnen
toelichten. Spreker dankt de heeren
dat zy zoo bereidwillig aan den op
roep tot deze vergadering hebben
gehoor gegeven.
De heer lJonner vraagt, waar do
pryzen van het yzer reeds lang stegen,
of deze spoedelschende raadsvergade
ring wel noodlg was. Kon men deze
kwestie niet besproken hebben op de
raadsvergadering van Vrydag jl.
Do Voorzitter wyst er op, dat men
met een steeds stggenden gzerprgs te
maken heeft en thans op een voor-
deellge offerte binnen twee maal vier
en twintig uren mocBt worden geant
woord.
De heer Donner acht deze verga
dering toch onnoodlg. Ds directeur
wist, dat de (jzarprflaen niet zullen
dalen. Waarom deze spoedeischende
vergadering na die van Vrydag I De
directeur heeft verleden week al dat
gene kunnen aanvragen, waarvoor bij
thans de raad bg elkaar doet komen.
De heer Dekker heeft een ander
bezwaar. Zoolang de raad niet be
sloten heeft, een accoord aan te gaan
met Kloetlnge, kan men voor Kloe
tlnge geen buizen koopen.
De heer Van den Bout wy»t er op,
dat feet hier een aanbod geldt, dat
steeds kans op winst biedt, zoo men
de bulzsD al dan niet voor Kloetlnge
wil gebrniken.
De heer Franse van de Putte acht
het wenscheiyk, eerst een besloten
zitting te honden.
De heer Dekker noemt dit juist. Men
kan dan Inlichtingen van den direc
teur ontvangen, welko wellicht den
oproep tot deze vergadering zullen
biliyken.
De raad gaat vervolgens gedurende
een nar ln besloten zitting over.
Na heropening der deuren, deelt de
Voorzitter mede, dat B. en W. hun
voorstel tot aankoop van gasbuizen
voor een leiding naar de gemeente
Kloetlnge weer terug nemen en sluit
daarna de vergadering.
Binnenland.
Suiker.
Sedert eenlge weken Is de cam
pagne in de suikerfabrieken begonnen,
maar nog steeds is de regeling, waarhg
bestemming aan het product wordt
gegeven, niet geheel ln orde. Niet
voor het binnenland en niet voor het
buitenland.
Wat de blnnenlandsche voorziening
betreft, weet men, dat er een regeling
afgekondigd 1b, waarby althans ge
zorgd Is, dat by het ei&de van het
seizoen zich geen tekort zal voordoen.
De uitvoering vso deze regeling brengt
nogal wat moeilijkheden mede. Zoo
b.v. Is nu reeds gebleken, dat het
verplichte Inleveren van dagstaten
voor tnsschonhandelaren, die een he-
trekkeigk geringen afzet hebben,
behalve don groeten laat, ook ln ver
houding tot de winstmarge, oneven
redig hooge kosten met zich brengt.
En hyna onoverkomeigk is het be
zwaar voor vele atnemers dier tus-
schenbandalaren, dat zg telkens en
telkens weer, als z8 een kleine hoe
veelheid Bnlker willen betrekken,
daarvoor eerBt eon gang naar het
gemeentehuls moeten maken.
Ook over de prysregeliag heerscht
zeer veel ontevredenheid. Daaroter
hebben de vorige week raffinadeurs,
tusschenhandelaren en kruideniers
eenlge malen vergaderd, waarby be
sloten werd aan te dringen op herstel
van dezelfde prgsregellsg als van het
vorige jaar.
Wat nu de uitvoerregeling betreft,
deze is zelfs nog niet gereed. Voor
zoover oub bekend is geworden, schgnt
de regeering het recht van nltvoer
te willen verleenen aan een op te
richten of reeds geconstitueerde ver-
eenlging van fabrikanten. Deze ver-
eenlglng heeft echter al aanstonds
met groote moellykheden te kampen.
Dnitschland schynt n. 1. den elsch
gestold te hebben om alles, wat wy
niet noodig hebben veor ons binnen-
landseh verbruik, te ontvangen. Deze
eisch wordt kracht bygezet door de
bedreiging, dat we anders het volgende
jaar geen kalksteen zullen krijgen
(noodlg bg de rnwfabrieage) en ook
geen zaaizaad voor de suikerbieten.
Het kweeken van dat zaaizaad la n 1.
een atzooderiyke teelt, dlevoorname-
ïyk in Dultschlznd wordt uitgeoefend.
Goroum. Zondagavond, omstreeks
8 nur, verscheen op een hoogte van
ongeveer 60 M, een Zeppelin boven
het station van Arkel en dreef ln de
richting HoorenaarGoroumLeer
dam. Het geraas van de motoren was
dnideigk hoorbaar.
Velen hebben het luchtschip waar
genomen. Buiten het lnchtschlp hing
een gekleurd licht, dat later werd In
gehaald.
Een vlag of naam was niet te onder
scheiden.
Toen het schip boven den Blok-
landiohen weg gedreven was, viel
plotseling een brandbom, die naby het
Henltje in Hoog Blokland terecht
kwam. Er word een ontzettende knal
gehoord. In den weg werd een gat
geslagen en werden eenlge hoornen
ontworteld. De overhiyfselen van den
hom werden ten stadhulze te Goroum
gedeponeerd.
Er heerschta in Goroum een paniek.
Persoonigke ongelukken hadden niet
plaats.
Zonder resultaat is op het luchtschip
geschoten. Het dreef in N.O.rlchting af.
Nader wordt gemeld dat het ook te
Baren is waargenomen, waar het met
zoeklichten werkte.
De „Dordtsche Ct." schryft over de
bom, die een Zeppelin by Hoog-Blok-
land zou hebben geworpen
Het schgnt, dat de berichtgever
Uchteigk onder den indruk van bet
gebeurde is geweest en daardoor de
zaken wat overdreven heeft.
Toen wg althans Maandagmiddag
een onderzoek ter plaatse instelden,
hebben we niets kunnen vinden van
ontwortelde hoornen, vernielde wegen
en dergeigke oorlogsgruwelen.
Het eenlge, wat van dit incident
nog zlohtbaar was, waren een plak
kaat jmodder, welke uit de sloot ge
baggerd was, een strookje weg van
li/i M. lang en V» M. breed, dat uit
los pas geworpen grint bestond en
een boom, waarvan een reepje bast
ter lengte van een dertig centimeter
was afgescheurd.
Het ls dan ook hoogst on waarschgn-
lijk, dat hier een hom haar moord
dadig werk heelt verricht.
Wat er van overgebleven was, ls
hedenmorgen door den garnlzoens- en
den groepscommandant alsmede den
Inspecteur van politie en eenlge offi
cieren per auto nit Hoog Blokland
gehaald en in Goroum door de mili
taire autoriteiten opgeborgen en of
schoon men ons nit een oogpunt van
militair belang het overschot niet kon
laten zien, hebben w0 toch ongeveer
het signalement kunnen vaststellen
dit is i een soort hak van allumlnium,
on geveer een hal ven meter in doorsnede
en voorzien van koperen kraantjes.
Nog afgezien van het resultaat der
explosie, is ook deze fceichryvlng op
een bom niet van toepassing en ver
moedelijk ls hier dan ook een benzine-
bus neergevallen.en is door den schok
ds bezlne ontploft met het gevolg, dat
er een gat van een 35 cM. diep en
1 ijl M. lang ln den weg geslagen werd
en de stokken wyd en zijd vlogen,
waarbg één ervan de boomontvelling
varoorzaakt heeft.
Dat de benzinebus zoo overwacht
naar lagere sferen gedaald is, zon mis
schien te verklaren zyn, doordat da
Zeppelin plotseling overgeheld heeft.
Ooggetuigen toch hebben gezien,
dat het luchtschip eerst snel lager
kwam om dan plotseling styi omhoog
te varen.
Het schoen, alsof er iets aan het
luchtschip onklaar waa geworden, het
was onzeker in zyn bewegingen en
bleef lang op versohillende plaateen
hangen, alsof het niet tegen wind in
kon komen.
Wanneer men de tyden, waarop
het schip gezien is, vergeiykt met do
afstanden tusichon de waarnemings-
punten, bigkt ook wel, dat het lncht
schlp zeer langzaam gevaren heoft.
Het spreekt, dat het gebeurde ln
omliggende plaatsen veel consternatie
teweeggebracht heeft, doch uit boven
staande moge bigken, dat het zoo'n
vaart niet geloopen heeft.
V
De N. R. Ct. schryft
WO stelden de vraag, of er nergens
op den ongewenschten gast was ge
schoten. Men deelt ons het volgende
mee
De wacht aan de inundatiewerken te
W0k bg Duurstede deed niets, dan
genieten van het ongewone schouw
spel. Toen een politieagent vroeg, of
er niet geschoten moest worden, ver
klaarde de militair, dienaangaande
geen instructies te hebben. De politie
agent nam eenlge oogenblikken den
post waar, waarop de wachthebbende
soldaat op zoek ging naar den com
mandant, teneinde diens meening te
hooren. Toen de man terugkwam, was
de Zepoelin natuurigk verdwenen*.
Ernstige zaken hebben toch ook
altyd een humorlstlschen kant, niet
waar
In verhand met het bericht, alszon
het voorwerp, Zondagavond b(j Gorin-
cbem door een Zeppelin uitgeworpen,
geen bom zyn, meldt men aan do
R. R. Ct., dat men niet aan de moge-
ïykheid mag denken, dat het he waste
voorwerp een eenvoudige benzinebus
is; immers het ls uitgesloten, dat een
bus, welke benzine of benzol bevat
en die omlaag valt of geworpen wordt,
tot ontploffing kan overgaan. De bus
zon dan slechts vernield z{n, terwijl
de benzine of benzol zich over den
grond zou verspreiden. Waar in het
onderhavige geval een ontploffing Is
gehoord en bovendion een flink gat
ln den grond geslagen werd, is de
veronderstelling volkomen gewettigd,
dat hier wel degeiyk van een bom
sprake ls geweest. De aard van den
bom zal echter nog door de militaire
antoritelten moeten worden vastge
steld.
igNador seint men
Het projectiel, dat Zondagavond by
Hoog Blokland uit een Zeppelin is
geworpen, is, gezien de betrekkeiyk
geringe schade, welke werd aange
richt, zeer waarschgniyk een brand
bom, welke wellicht ter orienteering
werd neergeworpen. Do overbiyfselen,
welke gevonden zgn en op het politie-
burean gedeponeerd werden, geven
den absoluten indruk, dat men hier
met een bom te doen heeft gehad, te
meer wgi daaraan verschillende me
chanisme was bevestigd, niet slechts
gewone koperen kraantjes.
De For tuna' gezonken.
Reuter seint uit Londen, dat biykens
een bericht van Lloyds het Neder-
landache stoomschip „Fortnna* ge
zonken ls. Tien overlevenden zjr, m
den nacht van Zaterdag op Zondag
door een patrouille-vaartuig aan land
gebracht. Men vreest, dat de gezag
voerder en 15 man verdronken zyn.
De .Fortuna', groot 1254 ton brnto,
behoorde tot de Koninklijke Nederl.
Stoomb. My. te Amsterdam en was
20 dezer van Botterdam naar Cardiff
vertrokken. Het schip voer ln ballast
om ln Engeland kolen te laden.
De dlrestle heeft eveneens bericht
ontvangen, dat het stoomsahip ,For-
DeprgsdBrgewoueadvertentiSnisvanl-5regels50ct., eikeregel meer lOet
B| directe opgaaf van driemaal plaatsing derxelfda advertentie wordt
da prijs slechts tweemaal berekend;
Geboorte-, huweigk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels h f 1,— berekend
BewStnunnert 5 sent.
Veanootsekap sGe#s«ke Courant". 9i?e«teir 9, W. van Babnuvkib.
COURANT.