N° 124 1916
Donderdag 19 October
103de jaargang.
WALTER.
De
54 FEUILLETON
GOESC
Da uitgave dezer Courant geichladt Maandag-, Woenidag- an Vrijdagavond
altgeiondard op feestdagen.
Pr|i per kwartaal, in Goei f I,—bulten Goes, franco 1,25.
Afxonderiyke nummers 5 cent.
Inzending van adverteiitliJu op Maandag, Woensdag
en VRIJDAG vódr 18 uren.
ïelüloonnumiKdr 99.
De prjs der gewone adverteutlSn le van 1-5 regelt 50 et, elke regel meer 10 et
B| directe opgaaf ras driemaal plaatilng derielfde advertentie wordt
de prijs «lacht: tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbanda
dMikhotulgingen worden van 1—10 regel» k f 1,— berekend.
Bswlmunuieri 5 eent.
Uitgave vaa de NmmI Vsisootsahap „Qpcgtóe Courant". 8:rê(i,9«ir 9 W, v^h Babnbvh.s.
Waar bij iedere behandeling der
begrooting verschillende gemeente amb
tenaren verhooging van- of een toeslag
op hun salaris ontvingen, daar was het
billijk, dat ook ten slotte eens werd
ingegaan op een adres van de afd.
Goes van den Bond van Nederlandsche
onderwijzers, waarin een grondige her
ziening van de salarisregeling voor het
onderwijzend personeel bij het O. L.
onderwijs bepleit werd.
De onderwijzers-salarissen toch zijn
in onze gemeente niet bijzonder gunstig
te noemen en waar juist de onderwij
zer een tweeslachtig wezen kan ge
noemd worden, die volgens zijn sala-
rieeriug feitelijk tot de arbeidersklasse
behoort, doch volgens den aard van
zijn werkkring, met het oog op zijn
algemeene ontwikkeling, gebaseerd op
het bezit van een rijksdiploma, een
dienaar der wetenschap is en tegenover
de ouders der leerlingen een zekeren
stand zal moeten ophouden, daar is
het duidelijk, dat in deze abnormaal
dure tijden de onderwijzers-salarissen
dringend behoefte aan herziening heb
ben.
Burg. en Wetli. hebben dit begrepen
en de voorstelleu van hun college, welke
dezer dagen een punt van bespreking
in den raad zullen uitmaken, duiden
dan ook een belangrijke verbetering aan.
Is thans het aanvangssalaris f 600
en het maximum-salaris, te bereiken
na 16 dienstjaren, f925, het voorstel
van Burg. en Weth. strekt om het
aanvaugssalans op f 700 eii het maxi
mum-salaris, te bereiken na 20 dienst
jaren, op f 1200 te brengen.
liet is duidelijk, dat, wanneer in deze
tijden de onderwijzers met hun salarissen
niet kunnen rondkomen, zij, die de
laagste bezoldiging genieten, het drin
gendst behoefte aan verbetering hebben
en het voorstel van B. en W. om het
aanvangssalaris van f 600 op f700 te
biengen, verdient dan ook zeker aller
instemming.
[Iet maximum-salaris moet gebracht
van f925 op f 1200, eveneens een
belangrijke verbetering dus, welke
evenwel eerst door de ambtenaren
met meerdere dienstjaren op de juiste
waarde geschat zal kunnen worden.
Burg. en Weth. hebben geen aan
leiding gevonden, de belooningen voor
liet behalen van akten te verhoogeD.
Evenmin zien zij de wenschelijkheid
in, de toelage van f75,voor huishuur
voor gehuwden boven de 28 jaar te
verhoogeu of deze ook aan ongeiluwden
toe te kennen.
Dit laatste lijkt ons juist gezien.
'De vergoeding van huishuur aan onge-
Siuwden is toch niets anders dan een
verkapte toeslag op het salaris en zou
onmiddellijk als een onbillijke bevoor
rechting door andere categoriën ge-
Historische Roman
door
M. C. VAN DEN ENDE.
(Nadruk verboden).
,lk beli heer Dirk van Valekenlsse.
Ge znlt, meen ik, my, een edelman,
niet voor een wilddief kunnen ver-
.iiyton?" iel hg.
,Gewt» niet, heer. Maar gö hebt
hler- niet 't recht, om te jagen of ...1'
tv kom hier niet jagen. Ge weet
heel fcf®-1' wat ik wiU Habt K0 mÜ
n nietVlen wenken Ik moet weten,
wat gij i b dei? wagen verbergt.
Oplette, 'Sh hoüdt gij mij op. Laat
me door, ot ik baan me een weg,
oude riep Dirk driftig.
Dat lou u slecht bekomen, heer
lachte Nos.» valscb, en h« haalde
een pistool viffl onder zjn wambuis
te voorschijn, i® vervolgde rustig
.Stel n niet a« aW oen roofridder.
Ik lal wagenvra chten iCd«>, zonder
U er recht op te gunnen, dat begrijp
je En al» ik u goe, U® raad mag geven,
verlaat dan de bos wien van heer Jan
van den Domburgh
Naar hem ben 1.* «P weg. Hem
zal ik in kennis stellen mot do on-
heuiche bejegening, dier J"9 door zgn
meente ambtenaren gevoeld kunnen
worden.
Het komt ons voor, dat de onder
wijzers hier ter stede over de voor
stellen van Burg. en Weth. tevreden
kunnen zijn, waar deze zich ditmaal
beijverd hebben, de salarissen in onze
gemeente volledig te herzien en de
nieuwe regeling van de gemeentekas
een jaarlijksche meerdere uitgaaf van
niet minder dan f 4000,zal vorderen.
Tot onze verwondering is de finan-
cieele commissie, waarin de districts
schoolopziener, die als bet ware de
beschermheer der onderwijzers is, zitting
heeft, van andere meeuing als het
college van Burg. en Weth.
Niet, dat zij zich een gunstiger
salarisregeling gedacht heeft, integen
deel, worden de voorstellen der finan-
cieele commissie aangenomen, dan zal
de gemeente aan de onderwijzers
salarissen ongeveer f 1000,miuder
teil koste leggen dan bij dc voorstellen
van Burg. en Weth. het geval is.
De fiuancieele commissie toch weuscht
het aanvangssalaris niet op f 700, doch
op f 650 te brengen, waar als com
pensatie tegenover staat, dat ook na 22
dienstjaren nog een verhooging zal
kunnen verkregen worden.
Nu is het een feit, dat een onderwijzer,
die per slot van rekening toch ook
maar een gewoon mensch is, blijder is
met f 50, die hij in deze abnormaal
dure tijden dadelijk ontvangt, dan met
f 300, die hem na 20 of dertig dienst
jaren in het vooruitzicht gesteld worden.
Eén vogel in de hand is nog altijd
beter dan tien in de lucht.
Wij voor ons zijn van meening, dat
waar een toeslag noodig is, men de
verbetering moet aanbrengen, daar waar
hij het dringendst noodzakelijk is, dat
is bij de kleinste salarissen en niet bij
het maximum-salaris.
Een herziening der onderwijzers-
salarissen in dezen lijd moet toch eerder
den stempel van een tegemoetkoming
aan de nooden der ouderwijzers dan
die van een duurzame positieregeling
voor de toekomst dragen.
De hnancieele commissie grondt haar
advies op tweeërlei overweging.
le. dat f 650 voor iemand, die de
practijk van zijn vak nog moet leeren,
voldoende is.
2e. dat er een streven moet zijn
personeel te krijgen, dat reeds eenige
dienstjaren heeft.
Tegen het eerste argument zouden
we eenvoudig het feit willen stellen,
dat iemand, die als „mijnheer" voor de
klas moet staan, in dezen tijd van f 650
niet kan rondkomen, onverschillig of
hij de practijk van zijn vak al dan niet
nog moet leeren.
Eu wat het tweede argument betreft,
zonden we willen vragen, wat de pas
geslaagde onderwijzers beginnen moeien,
wanneer iedere gemeente het stelsel
ondergeschikte werd aangedaan
Onheilspellend schitterden de oogen
van Nossa, toen h(J deze woorden
hoorde. Doch slechts een oogenbltk,
waarna hy luidkeels lachte.
.Jonkmanzei bg, en hg liet het
paard zwenken, ,ga en zeg mijnheer
gebieder, dat ik hem bg gelegenheid
eens zal bezoeken, om hem aan te
raden het aantjl boschwachters te
versterken, noodig tot kraebtiger op
treden, als men houtvester Not sa niet
naar z(jn wil eerbiedigt in zfjn bos-
ichon I' Na deze woorden verdween
h(] in 't dichtst van het bosch.
.By Sint Joris, die brutile vlegel
verdient een degeigke kastyding. En
als 't aan m(j ligt, zal hem die weldra
toegediend worden ook I* mompelde
heer Dirk en spoorslags reed hy nu
op den Domburg aan, gehesl onte
vreden over dese onaangename ont
moeting.
Kort by 't slot verhelderde een
vriendeigke glimlach zg stroef gelaat,
plooide een big trekje 6m den mond,
want hg sag, dat jonkvrouwe Jnlia
niet ver van hem af huiswaarts keerde.
Niet alleen beschouwde hjj 't als een
goed voorteekec, dat hy het meisje,
dat hy in stilte beminde, van 't eerste
oogenblik, dat hy haar zag, zoo spoe
dig kreeg te zien, het deed hem ook
wonderveel genoegen.
Hy deecjzyn paard direct stilstaan,
steeg at en kwam haar met een diepe
buiging begroeten. Julia had hem
ging huldigen, slechts onderwijzend
personeel aan te stellen dat reeds eenige
dienstjaren achter deiy rug heeft.
Van een districtsschoolopziener, die
ook de belangen van di jonge onder
wijzers moet behartigen, hadden wij
althans andere argumenten verwacht.
De fiuancieele commissie grondt haar
advies om slechts f650 roe te kennen
op de bewering, dat deze som ook door
de bevredigiugscoinuussie als aanvangs
salaris voor gemeenten-1 als Goes vol
doende is genoemd. r
Wij willen er thauS niet op ingaan,
dat een salaris, dat vroeger voldoende
geacht werd, in deze abnormale tijden,
waarin het bedrag voor noodzakelijk
levensonderhoud zeer snel stijgt, na
weinige maanden tijds reeds ontoe
reikend kan worden genoemd, zoodat
aan een norm, door de bevredigings
commissie gesteld, thans niet meer kan
worden vastgehouden.
Wij willen slechts een blik slaan op
de practijk en daarom ten slotte een
lijstje van onderwijzerssalarissen geven,
zooals zij in onderscheidene gemeenten,
na wijziging in de Iartsle maanden,
zijn vastgesteld.
Dan zien wij Naarden met een aan
vangssalaris van f700 met 7 tweejaar-
lijksche verhoogingen van f 100, bene
vens f 100 vergoeding voor huishuur
Zeist f 700, met 1 tweejaarl. en 13
jaarl. verhoogingeu van f 50 Hilversum
f700 met 9 tweejaarl. verhoogingen
van f 100 en f 200 voor huishuur
Alkmaar f 750 met 6 driejaarl. ver
hoogingen van f 100 en f150 voor
huishuur; Enschedé f 700, na 2 jaar
f 100, na 4 jaar 50, daarna 6 twee
jaarl. verhoogingeu van f100 en 1
tweejaarl. van f 50, benevens f 100 voor
huishuur, Franeker f7<00 met 5 drie
jaarl. verhoogingen vun f100 en
huur voor allen boven de 28 jaar
f150; Gorcum f 700, na 3, 6, 9,
12, 15 en 18 jaren f 750, f 825, f 900,
f 1000, f 1100 en f1200, benevens
huishuur voor gehuwden op 25jarigen
leeftijd tot een bedrag van f 125.
Houden wij het oog op deze salaris
regelingen, dan komt het ons voor,
dat de voorstellen van Burg. en Weth.
zeer zeker een eerste stap in de goede
richting kunnen genoemd worden.
Buitenland.
De strijd in en bulten Europa.
Nederland Is niet de eenige itaat,
die de sadeellge gevolgen van den
oorlog voor zyn overzeehandel onder
vindt.
Ook Noorwegen bemerkt van dag
tot dag tot zijn groote schade, dat
Engeland nog steeds beheerscher der
zee is en Duitschland ln het bezit is
v«n dnikbooten, wier commandanten
zich menigmaal al heel weinig aan
de regels van bet volkerenrecht schlj-
ook erkend en trad hem levendig
tegemoet, en lachte hem vriendelijk
toe. Voor een oogenblik maakte baar
bleekheid plaats voor een levendlgen
blo». Dirk merkte dat op met ver
rukking en begon daarop de meest
gewaagde, voor hom vleiende veron
derstellingen te bonwen.
Hoe bitter zon de teleurstelling zUr,
hoe verkillend de wreede ontnuchte
ring voor zijn warm kloppend hart.
Welke vronw is niet vereerd door
bewondering en hulde van den man
Ook de jonkvrouw was er niet on
verschillig voor, te minder, waar die
golden voor een jong, welgebouwd
edelman.
En zl) bloosde.
Maar slechts even, want zy wilde
den jongen man geen leed doen, door
hem valsche hoop te schenken. Zg
bedacht, hoe pgnljk een dergeigke
teleurstelling is, hos moeiiyk zoo'n
wonde geneest, nadat ze gemakkeigk
geslagen ls.
Zonder haar geheim prji te geven,
wilde ze hem kenbaar maken, dat zy
haar hart had weggeschonken aan
een ander.
Hos slecht zon haar dat afgaan
Bovendien had heer Dirk reeds een
vei moeden. Gedachten komen snel
op bg menigte, verdringen vaak elkan
der. Zoo ging 't ook met Jnlia. In
een oogwenk had ze een plan ge
vormd, om hem zonder wreed te zOn,
alle hoop op haar hand te benemen.
nen te storen.
Voornameigfc de Noorsche handels
schepen ichynen een geliefd doelwit
voor de projectielen der Dnitache
onderzeeërs te zyn en, ondanks alle
protesten, verdwijnt telkenmale weer
een Noorsch vaartuig ln de golven,
waaiby verlies aan menschenlsvens
tot na toe niet uitgesloten is geweest.
Langzamerhand ls men dan ook in
Noorwogen tot do overtuiging geko
men, dat van toeval geen sprake ls
en dat werkeiyk de Daitsche dnik
booten ia de Noorsche wateren een
gevaar oplevereD, dat niet langer
onderschat kan worden.
De Noorsche r6geering, van helde
atrgdende partyen afhankaigk en niet,
zooals Zweden, ln de gntistlge om
standigheid represaillemaatregelen te
kunnen nemen, hseit tot nn toe ge
tracht, naar belde zijden te schipperen,
om ongewenschts onaangenaamheden
zooveel mogeigk te voorkomen.
Velen in deu lande dringen thans
op een krachtige bonding van de
Noorsche regeering aan, voornamelijk
na da verklaring van de zyde dier
regeerlng, betreffende het torpedeeren
van Noorsche handelsvaartuigen in
de Noordelijke IJszee.
Ais protest hiertegen seb(jnt toeh
de regeering eenvondlg verzocht te
hebben, de Noorsche zeelnl, bfl oven-
tnsele torpedeering van schepen, zoo
veel mogelijk te sparen.
Inmiddels is bet der Noorsche re
geering toch bigkbaar gcwenscht
voorgekomen het vraagstuk te onder
zoeken, om door nieuwe bepalingen
den toegang voor dnikbooten tot
Noorsoh zeeterrltorium te beperken.
Tot groote verontwaardiging van
de Daitsobe pers, ln het bijzonder van
de Mtlachener Neaeste Nachrichten,
beeft Noorwegen thans de wensehen
van Engeland inzake het verblijf ran
militaire- en baudelsonderzecërs in
onzijdige havens hootdzakeigk Inge
willigd.
Reeds vroeger hebben wy d3 hou
ding van Amerika tegenover dezen
eisch der geallieerden besproken.
Amerika heeft ondanks den overlast,
welken het van de zyde derDnitsche
ondersesërs den laatsten tyd voor
zfjo kast ondervonden heeft, besloten,
op de oisahen der entente niet in te
gaan.
Noorwegen treedt dus soherper op
dan Amerika en men kan dit als een
onvriendschappelijks daad tegenover
Duitschland beschouwen, daar het
genomen beslnlt toch regelrecht het
weren van Dnitsche onderzeebooten
betreft.
Evenwel, wie nagaat hoe de Noor
sche handelsvloot de laatste tyden van
de Cultsche onderzeebooten heeft
te ïgden gehad, zal het besluit der
Noorsche rogeering niet anders dan
verstandig knnnen noemen.
Het bovenaangehaalde Dultscbe blad
verklaart dit besluit uit de politieke
en economische onafhankelijkheid,
waarin Noorwegen zich tegenover
Engeland bevindt en nlt do Noorsche
handelsbelangen, welke door het op
treden van Dnitsche dnikbooten ernstig
En toen de jongelieden tegenover
elkanderj stondeo en een harteiykea
groet en handdruk wiisolden, w»b het
meisje zoo mogelijk nog bleekor dan
te voren. Zg zag er ongelukkig,
ïydend uit. Maar ze had ook veel
geleden in de laatste dagen.
Wat bad ze ln stilte geweend in
haar vertrekken om Walter, die haar
liefde had versmaad en dat wel om
een deerne nlt de heffe des volks.
Zy had haar geilen, die zich da
bruid van Walter noemde, en moest
bekennen, dat ze schoon was by uit'
nemendheid.
Maar was Julia dan misdeeld P Kon
hy haar niet overal met trots ver
toonen Haar spraakgebrek was hom
Immers niet hlnderiyk, volgens zgn
zeggen
O, kon ze de liefde voor dien on
waardige, die met haar durfde spBlen,
uit haar hart rukken 1 Dat gelakte
baar niet. Zy gevoelde, dat zy hem
nimmer zon kunnen vergeten, dat xe
hem nog sterker beminde, nu by haar
niet begeerde.
Zg sidderde om bem, als 't geluld
van 'trollend geschutsgedonder inde
nachteigke stilte haar ooren trof.
Weemoedig snikkend zat ze nren on-
bewesgigk met de handen in den
schoot, denkend aan hem.
Alles was tegen haar. Heer Jan,
haar vader zou nooit de toestemming
geven tot een verbintenis met Walter,
i en deze zou de toestemming niet eens
worden getroffen.
Dnikbooten, welke aan eene oorlog
voerende mogendheid bohooren en
voor oorlogigebruik zün Ingericht,
mogen zich niet in de Noorsche wa
teren bewegen of ophouden. Doen
zij dit toch, dan loopen zy gevaar met
geweld van wapenen te worden aan
gevallen.
Sieohts wegens zwaar weer of averU
mag een vreemde duikboot Noorsch
gebied opzoeken, doch moet dan boven
water varen en de nationale vlag
zichtbaar dragen.
De drie Skandinaviiche landen
Noorwegen, Zweden en Denemarken
z(|n gewoon, wat de bnltenlandsche
politiek betreft, voortdurend overleg
te plegen.
Nog kort geleden zyn de minister
presidenten van deze drie mogend
heden bijeen gekomen, om gemeen-
schappelijke maatregelen tot verweer
te treffen.
Niet alleen tegen Dnitschland gaan
de grieven dezer Noorsche ryken,
voornamelijk zyn zg gericht tegen
Engeland.
Deze atrgdende mogendheid heeft
toch van zijn overmacht ter zee mis
bruik gemaakt door de Noorsche
rjjken op nog schraler rantsoen te
stellen dan zij het Nederland tot nu
toe reeds gedaan heeft.
Engeland werkt den toevoer van
grondstoffen en levensmiddelen naar
Skandlnavlë zoo krachtig mogeiyk
tegen.
Het heeft zich bey verd een geheele
reeks uitvoerverboden uit te vaardi
gen voor artikelen waaraan Noorwe
gen dringend behoefte heeft omdat
het bang is, dat deze artikelen weer
naar Duitschland zullen doorgevoerd
worden.
Daar Noorwegen voor een groot
deel van Engeland afhankelijk is, en
zyn handelsvloot gedeelteigk in En-
gelands dienst is, neemt Engeland,
wat de Noorsche overzee handel be
treft, eenvoudig de maatregelen, welke
het in zyn eigen belang nnttig en
noodig oordeelt. En Noorwegen, op
welks protesten geen acht mei - wordt
geslagen, schikt zich in den nieuwen
gang van zaken zooals ook ons land
zich zeer veel elsehen heeft laten
welgevallen, van welker inwilliging ln
normale tgden natuurigk geen sprake
zou zyn geweest.
Van het oorlogsterrein weinig nieuwe
byzonderheden. De Fransehen brach
ten het Z. gedeelte van hnn nieuwe
linie ten Z. van de Somme iets vooruit.
De Esgelschen maakten eenlgen voort
gang ten N. van Thiopval en ten N.O.
van Guendecourt. Wat sedert eenige
weken niet meer voorkwam, ls thanB
weer te vermelden. De Dultsehere
zijn er nameiyk, zfj het dan ook
slechts tydeigk, in geslaagd een ge
deelte van het verloren terrein weer
te heroveren.
Ten N. van de Somme heroverden
de Duitschers eenig terrein by hot
bosch St. Pierre Vaast.
Van het Oostelijk oorlogsterroln geen
berichten van beteekenii.
vragen.
Neen, ze wilde niet meer aan hem
denken, die 't zoet gevoel der liefde,
misschien onbewust, ontwaken deed
met kracht en nu alle zonnesebgn en
vreugde, alle levensgeluk haar benam.
Diep medeiyden vervulde haar, als
zy heer Dirk van Valekenlsse voor
zich zag staan, cn zy zag er tegen
op, om hem ook dat groote leed aan
te doen, 't welk haar deel was.
Do jonkman zag haar met bezorgd
heid aan en vroeg, terwyi hy nog
Bteeds haar poezelig handje ln de zyne
hield
.Gevoelt ge n minder goed, jonk
vrouw
Julia antwoordde hem met aan-
vankeiyk haperende stem, doch steeds
vlotter
„Ik dank a voer nw vrlendeiyke
belangstelling, beer. Mjj gaat het wel.
Doch de onrast der laat3te dagen door
de gebeurtenissen werkt op ledereen
in en doet haar Invloed gelden, vooral,
waar bloedverwanten en vrienden er
rechtstreeks ln betrokken zQn, zooals
by mg. Myn vader en ik dachten aan
Roland en zyn vriend en ook aan u.
Iet» naders te hooren, zal ons dus
welkom zyn en de berichtgever niet
minder. De tgd valt zoo lang als men
nieuws met ongeduld tegemoet ziet.
Ten einde de uren wat te korten, ging
lk ln den omtrek een paar arme
zieken bezoeken 1*
(Wordt vervolgd.)