N°. 122 1916 Zaterdag 14 October 103d" jaargang. Bij dit no. behoort een Bijvoegsel. Waar het op aankomt. 62 FEUILLETON WALTER. GOESCHE Dp uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woenidag- en Vrijdagavond ultgeaonderd op feestdagen. Prfa per kwartaal, In Goes f I,buiten doei, franco 1,25. AfxonderUik.fi nommers 5 cent. Intending van advertentiën op Maandag:. Woensdag en VRIJDAG vóór 13 uren. leleloonnamnter 28. it gave vaa de NmumI Veanootsebap Gaasake Couraat". Doprfls der gewone advortontlSn la van 1-5 rogels 5U ei., eikeregel meer lüct Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derxelfde advertentie wordt do prU» alechta tweemaal berekend. Geboorte-, huwelijk- en doodiberlchten en de daarop betrekking hebbend* dankbetuigingen worden van 1—10 rage!» 1,— berekend Bewlanummsra sent. Direataar G W. va* Babnivkik. De yBlommersdijk", een Neder- landsch handelsschip met een lading graan, voor een neutralen staat bestemd, uit een Amerikaansche haven gevaren, is willens en wetens door een Duitsche onderzeeboot getorpedeerd. Die daad druischt rechtstreeks in tegen alle volkenrechtelijke bepalingen, die daad is in geen enkel opzicht te verdedigen en kan slechts tot gevolg hebben, dat de ontstemming, welke hier te lande reeds tegen vele handelingen van Duitsche zijde bij een niet geheel onbevooroordeeld publiek bestaat, nog verscherpt woidt en de haat tegen den Duitscher nog sterker wordt dan zij nu reeds in vele kringen tot uiting is gekomen. En omdat tegenover deze voor Duitsch- land groote nadeelen, door het torpe- deereu van de //Blommerdijk" geen enkel voordeel van beteekenis staat, mag men zich met recht afvragen of de zeeofficier, die dit schip tot zinken liet brengen, zich bewust was van de gevolgen van zijn onverantwoordelijke handeling. Die duikbootkapitein, de eerste, die voor de Amerikaansche kust zijn ver nietigende werkzaamheden is aange vangen, kan door de gevaarlijke zeereis, welke hij achter den rug had en door de bijzondere omstandigheden waarin hij verkeerde, eenigszins overspannen zijn geweest. In dat geval was zijn daad die van een ontoerekenbare. Maar in dat geval behoort de Duitsche regeering niet alleen de volle waarde van schip en lading te vergoeden, maar dient zij eveneens zoo spoedig mogelijk haar excuses voor deze onvergeeflijke handeling aan ie bieden en maatregelen te treffen, dat een dergelijke flater niet voor de tweede maal wordt geslagen. Er is evenwel iets anders, dat op het oogenblik voor ons van grooter belang is dan het verlies van dit kostbare graanschip. De Duitsche duikbootcommandant, die de „Blommersdijk* torpedeerde, gaf daarbij de verzekering, dat alle neutrale schepen, welke een Engelsche haven aandoen, hetzelfde lot ten deel zal vallen. Daar nu geen Nederlandsch schip, op weg naar Amerika, de Engel sche kust kan passeeren zonder zich gedwongen in een Engelsche haven te moeten ophouden, beteekende de me- dedeeling van den Duitschen officier niet meer of minder, dan dat onze geheele overzeevaart, en daarmede de geheele voorziening van onzen voedsel voorraad, stop gezet zou worden. Historische Roman door M. C. VAN DEN ENDS. (Nadruk verboden). .Eerwaarde, dit wilde ik gaarne van u weten. Ik dank u voor uw bereidwilligheid, om m{| in dezen zoo van dienst te zün. Uw dienaar I' Biermede zond h(j den pater weg. Galeintje had al dien tfld daarbij gezeten. Over haar werd gesproken, en zQ hoorde, hoe de Spanjaard haar woorden wantrouwde. Heer Saneio d'Avila trad naar de deur, liet den pater vertrekken en zei toen vriende lijk tot haar .Vergeef 't den soldaat, die dage lijks op zQn hobbelig pad kuilen en strikken ontmoet, dat hij zich tevoren van de waarheid overtuigen wil. Du- mont is m(jn bitterste vijand Beden jaren. Gisteren kreeg hij een klein deel van de oude rekening uitbetaald. Maar ge weet, kind, onkruid vergaat niet, bij zal wel weer den kop op steken. Ik wilde niet, dat gij naar hem zoudt terugkeeren, als gij zjjn beminde waart, voor geen geld der wereld. Nu dat niet 't geval is, wilt ge m(j Dienaangaande zekerheid te krijgen, was dan ook een allereerste eisch. De correspondent van de AT. R. Ct. te Berlijn heeft zich onmiddellijk tot de marine-autoriteiten gewend en is van die zijde gemachtigd te verklaren, dat de duikbootkapitein nooit de be wuste mededeeling aan den kapitein van de „Blommersdijk" gedaan kan hebben. Natuurlijk is die uitdrukking te kras. Waar de hoofdadministrateur van de Holland Amerika-lijn uitdrukke lijk verklaard heeft, dat de Duitsche onderzeeboot-commandant er dennadruk op legde, dat zijn instructies waren het schip in den grond te boren, kan er van een vergissing in de uitlatingen van den Duitschen marine-officier geen sprake zijn. Door de mededeeling uit -Berlijn is dan echter gebleken, dat deze officier buiten zijn boekje gegaan is, dat hij de hem gegeven bevelen willens en wetens overtreden heeft en misbruik gemaakt heeft van de explosie middelen, die hem ter vernietiging van vijandelijk eigendom waren toevertrouwd. De Nederlandsche regeering, die zich reeds meermalen in moeilijke oogeu- blikken in staat toonde op waardige en standvastige wijze voor de rechten van ons vaderland op te komen, zal ongetwijfeld de juiste woorden vinden waarmede zij zich thans tot de be voegde Duitsche autoriteiten beeft te wenden. Vóór alles dient thans ook officieel vastgesteld te worden, dat de vrees van velen, als zouden, na de jongste rede van den Rijkskanselier, de Von Tirpitz- inannen, de voorstanders van een duik boot-oorlog zonder pardon en zonder aanzien» des persoons, de overhand gekregen hebben, niet bewaarheid is. Nadrukkelijk moet vastgesteld worden, dat het torpedeeren van een Neder landsch schip, op de vaart tusschen twee neutrale staten, een onrechtmatige daad is, waarvoor de betrokken duikboot- commandant een ernstige terechtwijzing verdient. En daarnaast kan er dan niet genoeg op worden aangedrongen, zee-officieren, die zoo tactloos optreden, die hij voort gezette actie in sterke mate de neutra liteit van een onzijdigen staat in gevaar zouden brengen, zoo spoedig mogelijk door andere, meer bezadigde en zich van bun groote verantwoordelijkheid meer bewuste mauneu te vervangen. Eerst dan zullen ernstige conflicten met de Duitsche marine kunnen uit blijven en eerst dan zullen wij eenige waarde kunnen hechten aan de spon tane verzekeringen van vriendschap en goede nabuurschap, welke ons na elke onrechtmatige daad van Duitsche zijde weer bereiken. wel toestaan, dat ik n begeleid naar do Noordpoort, waar men u wacht!* „Meent go dat, heer? Kan ik naar mijn vader teruggaan V Galeintje vroeg dat zoo ongeloovlg en hoopvol, dat de aanvoerder niet een laeh be dwingen kon. „Wees daarop gerust en volg mg, want we hebben je al lang laten wach ten !- zei hfl. En toen ging ze naast den Spaan- sohen bevelhebber over de Markt en door de Noordstraat, waar alles ge tuigde van ellende en treurigheid. Eik bedrijf lag stil eu ook do maag kreeg te veel rust. ZQ was blijde, de Noordpoort be reikt te hebben, en niet meer overal neerslachtige, lijdende menschen te ontmoeten. Pas kwam ze daar aan, teen Walter, die haar 't eerst gezien had, haar krachtig in zfn sterke armen Bloot. De Spaansche krijgers hadden schik in dat tooneeltje, dat door alle tijden heen a&ntrekkeigk is. Galeintje kon van gelnk en ver wondering geen woord spreken bij het weerzien. Zo hoorde de toedracht der zaak evenwol spoedig. Op zfln aandringen had Seotte hem ter belooning voor zijn gewichtige diensten, toegestaan, om zgn bmidte lossen tegen drie gevangenen van eenige beteekenis. Volgaarne hadden de Spanjaarden ooren naar zijn voor stel. Pas had hij hen gebracht en hg Buitenland De strijd in en bulten Europa. Wg hebben kort geleden een over zicht gegeven van e rede van den Duitschen Rijkskansel r bij deopeulng van den Rijksdag. Zooals gewoonlijk heeft daze verant woordelijke staatsman daarbij een wapenschouw gehouden, een blik ge slagen op alle gevechtsfronten en als zjn algemeenen Indrak van den stand van het krijgsbedrijf te kennen gege ven, dat Dultschiaud nog geenszins verslagen, integendeel op vele pnnten beslist overwinnaar gebleven is. Die rade is een weerspiegeling ge weest van don geest, welke hetDultsche volk nog steeds bezielt, door deze redevoering werden de gevoelens, de verwachtingen eu de hoop van hot groote Germaanscbe volk geuit, dat de ulteindel?ke overwinning, de voor bode van een duurzamen vrede, bet sneees der Duitsche wapenan op de slagvelden eerlang zon bekronen. Andermaal heeft eon verantwoorde- igk staatsman con blik op den stand van hot krijgsbedrijf geslagen. De Engelsche minister president Asquith heeft Woensdag bg de Indie ning van een voorstel om een krediet van driehonderd millioen pond ster ling toe te staan, zijnerzijds een over zicht van don militairen toestand gegeven Het is interessant thans na te gaan in welke stemming het Engelsche volk verkeert, hoe moo var die zijd6 over den stand van het krggsbedrijf oor deelt eu welke verwachtingen ln de rede van den minister president on miskenbaar tot uiting z(jn gekomen. Do ministerpresident vardedtgde allereerst de noodzakelijkheid van de krediet aanvraag en deed daarbjj eenige mededeellngen van de enorme kapitalen, die tot dusver in don muil vau hot ouverzadeigke oorlogsmonstor zgn verdwenen of nog vordwgnen zullen. Het nieuwe crediet brengt de totale uitgaven van het loopendo flaancleele jaar oo 1350 millioen pond en allo kredieten slndB het uitbreken van den oorlog toegestaan op 3132 millioen. De tegenwoordige uitgaven bedra gen, thans per dag oagevear vijf millioen pond sterling. De minister doelde mede, dat de 450 millioen in de bcgrootlng voor loeniogon, aan bondgonooten en kolonies geraamd, wanneer deze leeningen in dezelfde mate bleven stijgen, zeer aanzienlijk worden overschreden, wat hij evenwel niet betreurde. Van 1 April tot 24 Juli had het bedrag van deze leeningen aan de geallieerden 157 millioen pond sterling bedragen. Sindsdlea waren er nog 96 millioen voorgeschoteu. Vervolgens gaf de eerste minister zijnerzijds een overzicht van den militairen toeatand. Hü betoogde, dat er aanzienlijke vorderingen zgu gemaakt mot hot overwinnen van de moeilijkheden, die tot dusver de operatiez in Egypte wachtte haar al gerutmen tijd. De soldenier Parvez had lu hem don Lopez herkend. ,Mgn kop af, mannen, als hü niet de spion is, die ons die leeljjke poets bakte I" zei hg en hg en zijn makkers wilden hem reeds te lijf, doch de wachtcommandant verbood dat. Gis teren zat hg ons op de hielen, maar nn bigven we van hem af, daar bij komt als parlementair 1* zei hg. Zij onderwierpen zich daaraan, maar trachtten toon een weinig don spot met hem te drgven. Bulten scheen men Walter's toeven wat vreemd te gaan vinden, en hij begreep niet, waarom men Galeintje niet spoediger uitleverde. Met groot gejuich werden zg bij aankomst begroet. Hem werd toege staan zijn bruid naar de houtvesters- woning to brengen. VU. Dirk van Valckeniise. De Zeeuwen hadden bij den uitval dor Spanjaarden de overwinning be haald En daarover verheugden zg zich natuurigk Doch evenals met alles op deze wereld, was 't ook met die bigdsohap. Zo was niet algemeen en onver mengd. Waren de gelederen weinig gedund, ze hadden toeh dooden te betreuren. Omtrent twee aan voeders verkeerde hebben belemmerd. Het gevaar voor een aanval op het Snezkanaal was weggenomen en op het Westelijk front in Egypte waren de de Senoessi'c tot machteloosheid gebracht. In Salonikl aldus Asquith hebben de geallieerden versterking gekregen van Itsllaansche cd Russl- sehe strjdkrachten. Gelijktijdig met Russen en Roemenen in Z-venburgen en de Dobroedsja gingen de gealli eerden In Macedonië tot een succesvol offensief over. Aan den rechtervleugel nestelden de Britten zich op den linkeroever van de Stroema, waar zij tal van Bul- gaarsche stellingen namen en bU succesvolle tegenaanvallen den vijand zware verliezen toebraehteo. Op den linkervleugel namen de Russen en Serviërs Fiorina, verjoegen do Bulga ren van de grenshoogten en naderen Monastir. Door dit optreden werd den vjand bolet troepen over te brengen van Macedonië naar de Dobroedzja. Dealgeheele verovering van Daitech Ooet-Atrika, waarbij Asquith do mede- werking der Belgische strgdkrachten prees, noemde hg slechts een kwestie van tgd. Vervolgens besprak da minister het Fransch Engelsch offensief aan bet Westelijk front. Hg wees er met Teehtmatigen trots op, dat de geallieerden hier 7 Engel sche mijl vooruit zijn gekomen over een frontlengte van 9 mijl, waarbij achtereenvolgens een reeks zeer sterk verdedigde linies veroverd waren. De vijand was or met zOn tegenaanval len niet lo geslaagd, de geallieerden te verjagen uit eenige positie door hen vermeosterd. De minister voegde hieraan toe, dat de Britsche artillerie een groots su perioriteit had verkregen over die van den vijand en dat deEngelsche vliegers een volkomen heerschappij in de lueut vermeesti-rd hebben. De vijand werd gedwongen zijn aanval op Verdun te staken en in het Westen een grootore troepoomacht te houden dan de bedoeling was. zoodat do troepen voor het Oostelijk front bestemd niet losgelaten kondon wor den. Het voortdurend terugtrekken heeft, volgens Asquith, een slechten invloed gehad op het moreel en het prestige van hot Duittcbe leger. De geallieerden behaalden in het Westen een belangrijken bult aan gevangenen en materieel dank zü het feit, dat alle wapenen en alle diensten ten volle voor hun taak berekend zgn gebleken. Ten slotte wierp Asquith een blik op de andere oorlogsterrelnen. Hü zelde dagelijks met belangstel ling en trots de prachtige moed, hard nekkigheid en strategische bekwaam heid gade te slaan, die Rusland en Italië voor de gemeenschappelijke zaak der geallieerden betoonen. Volmaakte samenwerking en vertrouwen tusschen de generale staven van de vier mo gendheden, heeft eenheid vau doel en actie tot gevolg. men in pijnlijke onzekerheid. Waar was Dumont En ook heer Roland van den Domburgh was nergens te vindon. Onder de dooden en gewonden had men hem tevergeefs gezocht. Bovendien was die moeite eigenigk al geheel overbodig, daar hi) met zfln atdeellng niet in 't vuur was geweest. Hg toch was dien nacht belast ge waost met de bewaking van verschil lende poorten, waar toen gien vüande- lijkheden voorvielen. Van tüd tot tgd reed hü met zij a knaap of alleen sflr, ronde van Sint Geertepoort tot de Selspoort, nauw gezet nagaand of daar en aan de tnsschenliggende Vlisslngsche en Lan- gevlelepoort de waakzaamheid niets te wenschen overliet. Bg onderzoek bleek, dat de edelman voor 't laatst gezien was omstreek» twee nur in den nacht, toen de don derende stem van den krijgsgod reeds eenigen tijd zweeg en vredige ztiito 't rumoer verving. Diezelfde post bg de Selspoort had een lange, magere gostaite opgemerkt met witten baard, zich op eenigen afstand van hem in dezelfde richting van den aanvoerder voortbewegend mat jeugdige snelheid. Ook wist hj niet, ot deze iets met den heer Roland te doen had gehad. Heer Jacob Scotto achtte het voor alsnog beter den ouden heer van den Domburgh niet met eenig berioht te vei ontrusten. Onze dankbaarheid, zelde Asquith, komt eveneens toe aan, en is even warm voor de kleinere staten, die hebben begrepen, dat zoowel hun be lang als hun plicht hen er toe noop ten, bun aandeel te nemen in den strgd, waarvan hun gansche lot af hangt. België, Servië en thans ook Roemenië welks koning een dui zendvoudig beroep om een laffe en zelfzuchtige neutraliteit te blijven handhaven, heeft in den wind gesla gen hebben zlih voor onze zaak verklaard. Zy storten hun beste bloed voor de bedreigde onafhankelijkheid van kleine naties. Griekenland met »ijc onsterfelijke geschiedenis van standvastigen en ge slaagden tegenstand tegen het op dringen van barbaarsehheid en tyran nic, Griekenland, van welks geluk en vrgheld wü bijna een eenw lang do trouwe verdedigers zün geweest, zou zelis nu nog, wanneer het wgs wordt geleid en geregeerd, een waar dige plaats innemen aan de züde waaraan het gebonden la door al wst er groots en roemrijks is in de tradi tie van zgn geschiedenis. Da minister concludeerde, dat bet thans niet het oogenbltk was om te weifelen. De drnk, dien de oorlog den geallieerden oplegt, de moeilijkheden, die er het gevolg van zijn voor sommige naties, die niet direct bg den strgd zün betrokken, het ver storen van den handel, de vernieling van grondgebied en het te loor gaan van niet te vervangen levens, mogen niet uitloopen in een gebrekkig, wrak, oneervol vergelük, dat zieh met den naam „vrede* zou tooien. Niemand wensehtdezen noodlottigen strgd te verlengen, maar wü zün, aldus Asquith, het verplicht aan hen, die hun loven voor ons hebben ge geven, te zorgen, dat hun hoogste offer niet tevergeeisch zal zün geweest. Ons doei is niet zelfzuchtig en wraak gierig, maar eiseht, dal er een vol doende vergoeding zal zün voor het verleden en oen voldoende waarborg voor de toekomst. Aldus de wapenschouw, door Asquith gehouden, aldus de weerspiegeling van den geest en het verlangen, welke het Britsche volk op dit oogenbltk bezielen. Dat de rede langdurig werd toe- gejuebt en het gevraagde crediet van 300.000.000 pond sterling met alge- meene stemmen werd toegestaan, beboett eigenlijk geen vermelding. Thans nog enkele woorden over een onzijdigen staat, een staat welker regeerlng tot nn toe besloot, de neu traliteit nog ten bate van geen der strijdende combinaties prü's te geven, een staat, welke dus nog altijd ln de zelfde omstandigheden verkeert als Nederland en als Roemenië vóór het zich in den oorlog stortte, ot zooals AsqaUh het uitdrukte ,vóór het een duizendvoudig beroep om een laffe en zelfzuchtige neutraliteit te bRjven handhaven, heelt ln deu wiud ge slagen." We bedoelden Griekenland, van Na enkele dagen, uren misschien, kon heer Roland terecht zgn. Er mocht toch maar niet gezegd worden tot den ouden man: ,uw zoon it ge sneuveld!" en voor het bericht: ,hU is vermist was hot te vroeg- Eu zou dat laatBte niet bg den zwakken vader de gedachte doen ontstaan, dat bg wel dogeiyk gesneuveld was, maar dat men bem nog wat sparen wilde door de waarheid zoo droevig te ver bloemen Die gedachte mocht hg niet krügen, wül men zich terecht beducht maakte, dat by zün wankelende ge zondheid, 't gevaar voor een verhaast einde in niet geringe mate zou ont staan. In dien geest bad heer 8cotte zieh bü 't gepleegd overleg uitgelaten. Anderen rekenden 't verstandiger heer Jan van Domburgh een bode te zenden en met omzichtigheid hem voor te bereiden op trenrlg niouws. Voor deze geheel tegenovergestelde meening werden zooveel goede gron den aangevoerd, dal ze per slot van tekening de beste geacht werd. Heer Pleter van der Hooge zei onder anderen, dat hst gevecht bfi Brlgdamme voor heer Jan natuurlük geen geheim zou blijven, ja, dat het hem naar alle gedachten reeds hekend zon zün. 't Gebulder van 't geschut golft uren ver over de vlakte, do brandende Brlgittakerk en de molen en hutten seinen hem, hoe de oorlog» fakkel woedt., (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1916 | | pagina 1