N°, 114 1916
Dinsdag 26 September
103
de
Bij dit no. behoort een
Bijvoegsel
DISTRIBUTIE-WET.
44 FEUILLETON.
W A L T E R.
P« altsave dezer Courant geschiedt Khhc% Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Fr li per kwartaal, In Goer f 1,buiten Goon, franco 1,25.
Afzonderlijke nommeis 5 cent.
Incendlng van sciveiSeatidss op Maandag, Woansdr.g
en VJRIJöAG vóóit 18 a*so.
Do pr{t der gar»one advertentiën li vaa 1-6 regali 60 ct., elke rogel meer 10 ct.
BJ direct# opgaaf van driemaal plaatsing dorzelfde advertentie wordt
de prjjs slechte tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljk- en doodsberichten est de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 rsgsls ft 1,-- berekend
UevFlibeatasH cent.
Telefoonnummer SS§.
Uitgave va* do Naaatl Veuootwlup »@e«stka Courant". Biswtwur G. W, fu Barnsvïlb.
Zij, die zich met I October
op dit blad abonneeren, ontvan
gen de tot dien datum verschij
nende nummers gratis.
De lieer Jac. Welleman, burgemeester
van Krabbendijke schrijft ons
Zoo ooit dan kan wel van deze wet
worden getuigd, dat zij onder endoor de
omstandigheden is geboren Haar werk
kring of liever de uitvoering van deze
wet bepaalt zich dan ook (naar wij
hopen tot deze „buitengewone tijds
omstandigheden." En als zoodanig
moet baast ieder onzer daarmede eiken
dag in aanraking komen. De gemeente
besturen in 't bijzonder zijn „slacht
offers der distributie-wet", vandaar geen
krant of raadsverslagen wijzen U op be
sprekingen, in verband daarmede gehou
den. Het ligt niet in onze bedoeling, deze
distributie-wet te gaan ontleden (mis
schien komen wij daarop binnen enkele
dagen terug, als de Red. ons gastvrij
heid daartoe verleent) wij willen thans
even het oog vestigen op gemeente
lijke maatregelen, die daardoor nood-
ven dig getroffen moeten worden en dit
wel aan de hand van verslagen Yan
den Goesclien Raad en der Goesche
Middenstandsvereenigingen.
De voorzitters van beide gaven in
breede trekken aan doel en strekking
der wet en schoven in het door hen
gedachte stelsel naar voren de
belangen van does in ganschen omvang
Geen wonder, dat de leden der beide
vergaderingen zich schaarden om hun
president. Hun aller recht en, hoe gek
het wellicht ook klinke als „niet-
Goesenaaronzerzijds), wij scharen ons
mede aan hunnen kant, omdat daaruit
voordeel kau vloeien, oo/c voor de ove
rige Zuid-Bevelandsche gemeentenTn
geen geval doen wij dat uit gemak zacht,
wij zien best kans om een en ander voor
onze eigen gemeente op beenen te krij
gen, maar wij doen bet in de volle over
tuiging, dat de gemeenschapin dit geval
Zuid-Bevelanddaarmede zou zijn ge
diend. Gevoelen onze lezers het be
spottelijke, te spreken van gemeenschap
en dan daarbij in één adem het noemen
vanZuid-Beveland, zoo'n klein
brokje van Nederland Maar we leven
nu eenmaal in raren tijd Wie had
ooit gedacht, dat de grenzen, die stre
pen op de kaard zóó lastig konden zijn
Wie bad ooit kunnen vermoeden, dat
ons ganscbe leger op de been moet
wezen, om die grenzen grenzen te
doen blijven? Ten slotte, wie heeft
ooit zich kunnen denken in de ellende
Historische Roman
door
M. C. VAN DEN ENDE,
(Nadruk verboden).
Reeds was 't nacht op Walcheren.
Het eiland was met een donkeren
sluier overtomen, die stad eu land aan
het oog onttrok. Schijnbaar lag al
wat leefde, In e#n diepe rust ge
dompeld. BD een nader onderzoek
zou men In en orn Middelburg de
heele vjandelüke krSgsmschten op
de basn en werkzaam bevonden heb
ben.
Binnen de poorten stond voet- en
paardenvolk, van top tot teen gewa
pend, om den hopman Motdragon
geschaard, die do laatste bevelen gaf
Daarna rukte het leger in de boste
orda en met stille trom voorwaarts.
Beauvols bevond zich aan het hoofd
eenor kleine afdeellng. Kort daarna
volgden de sfderllcgen van Mondragon,
Sancio d'Avila en Jnllaac de Komero.
Op straffe des doods was de dispute
stilte aanbevolen. Stipt hield Ieder
zich daaraan, niet zoozeer, cm die
straf niet op te loopen, als wel, om
dat het krSgivolk gevoelde, dat hun
en overlast, welke dat alles medebrengt?
Grenzen gesloten, uit- en invoer be
perkt, slagboomeu geplaatst, en als
gevolg daarvan schaarschte
gebrek distributie
Moeten er nu nog weer grenzen of
grensjes geschapen worden Moet aan al
die moeilijkheden elke gemeente apart
nog mede doen door ook van haren
kantslagboomen te gaan plaatsen
op hare grenzen Wie even door-
deukt eu niet behept is met laag ëgoisme,
zal zeggen neen eu duizendmaal neen
Gij gevoelt, dat we daardoor terug zou
den gaan op den weg der ontwikkeling,
zooals wij nu in tgrootachteruit loeren.
door het stellen van groote grenzen
Of zoudt ge terug willen naar den tijd,
dat lotelingen uit A. vochten me.t lote-
lingen nit B., louter uit benauwd, be
nepen, eng plaatselijk besef
Ziehier in 't kort de gronden, waarom
wij ons scharen aan de zijde der twee
genoemde Goesche voorzitters, want dan
kunnen de grenzen tenminste ietwat
ruimer worden gesteld Doch niet al
leen op dezen principieelen grond, maar
ook uit overweging van practise/ten aard,
weuschen wij mede te werken om het
„stelsel Goes" in 't leven te roepen.
Met bevreemding hebben wij uit de
couranten vernomen, dat op de verg.
van Burgemeesters en Secretarissen, jl.
Dinsdag te Goes gehouden, met meer
derheid van stemmen werd besloten
tot niet-centraliseering I Wij woonden
deze vergadering niet bij, omdat wij
elders voor 't zelfde doel geroepen
waren, maar het komt ons voor, dat
over deze kwestie le lichtelijk is heenge
stapt Zeker, elke burgemeester kan uit
gegaan zijn vau deze gedachte„Ik speel
liet voor mijne gemeente wel klaar I"
ij zelf gaveu dat ook reeds te ken
nen, maar wij willen toch even aanvoe
ren, dat de klemtoon niet al teveel
moet vallen op de woorden Mijn
gemeente Wij kunnen dat te geruster
doen, omdat wij de voor- of tegen
stemmers uiet kennen en dus geheel
objectief kunnen zijn Zou b.v. Krab-
bendijke alleen voor zichzelf kunnen
zorgen I Neen, deze gemeente zou
noodwendig een accoord moeten aan
gaan met Rilland-Bath, Waarde, en
KruiningénDe gemeente Rilland-
Bath schijnt dienaangaande gunstiger
gelegen, maar zou Bergen op Zoom
haar niet aanklampen Zou Kruinin
gén kunnen buiten Scltore enz. Een
besluit dus „eike gemeente apartmoet
in de practijk neerkomen op accoordjes,
onderling overleg, tusschen aan elkan
der grenzende gemeenten. Daaraan valt
niet te ontkomen, vandaar mijn vraag
Waarom niet gansch Zuid-Beueland in
de regeling betrokken in andere tijden
hebben wij weleeus gewezen op Zeeuw-
sche nadeelen tegenover andere pro
vincies 1 Wat hebben Groningen en
Friesland eene mooie centrumplaats 1
weg niet zonder gevaar was, dat een
moorddadig gevecht het gevolg van
dit uittrekken zou zijn,
Zonder licht te ontsteken, zonder
rumoer, en onder begunstiging der
taatbare duisternis, verlieten de ge-
hamseten de Noordpoort, waar een
sterke wacht ter verdediging op post
bleef. Volgens afspraak zou hoer
Beauvols zich zijwaarts van don weg,
langs moeilQke zijpaden, onttrekken
aan de ontmoeting en zien Veer® te
bereiken, om contact te verkrijgen
met do vloot.
Dat mocht hem gelukken, nu da
betrekkeiak geringe macht samen
getrokken was naar de hoofdpunten,
on de waakzaamheid der Geuzen daar
overbodig geacht werd.
Maar heel voorspoedig kon z(jn reis
niet genoemd worden. Waren destijds
de hoofdwegen slecht onderhouden,
bjj slecht weder menigmaal bij ge
deelten onbegaanbaar, met de binnen
paden was 't meer dan treurig gesteld.
Hobbelig, drassig, modderig slingerden
zij door do velden. Noch te voet, noch
to paard kon msD erlangs. Da boeren
boomden daarom door de wüde, water
rijke r,looien met hun kleine plat-
boomers.
Heer Beauvols bad een onnoemelijk
aantal moeilijkheden uit den weg to
ruimen en hindernissen het hoofd te
bieden.
Dan reisde h{j tot overmaat van
Zeeland mist dat. Elk eiland is a. h.
w. op zichzelf aangewezen. iVn, zouden
wij zeggen, geeft, dat cenig voordeel,
nu hebben wij daardoor scherp afge
ronde „centrum plaatsen", nu kunnen
wij daardoor eene „distri -utie-regeling"
in 't leven roepen speciaal Zeeuwsch
Om tot dergelijke regeling te kunnen
komen, ligt voornamelijk aan de „Cen-
trum-plaatsen" zelf'.ïeker, deze hebben
ruggesteun gekregen door de ministeri-
cele circulaire van 19 Sept. jl. aan de
gemeentebesturen, waarin aan het slot
Z. Ex. zegt
„De grossiers en winkelstand dienen
zooveel mogelijk de plaats te behouden,
welke zij in normale tijden innemen",
maar wij weuschen, om even aan te
halen, een andere zinsnede uit dezelfde
circulaire „Het lijkt me in liet belang
der „ceutruni-gemeenten", dat zij zorg
dragen zich a/s zoodanig te handhaven
(Wij cursiveeren en zetten de woorden
eenigszins om.) Waarin die zorg moet
bestaau, zegt de Minister niet, maar
wij willen dienaangaande wel onge
vraagd onze meeniug kenbaar maken.
De „cenlrum-gemeenten" moeten groot
zijn en niet klein doenZij moeten
door uitlatingen vail bare vertegen
woordigers doen zien, doen gevoelen
zouden wij haast zeggen, dat zij er
prijs op stellen „Centrum-gemeente" te
blijven, dat zij bereid zijn, zich daar
voor eenig offer te getroosten, wat moet
blijken uit hare voorstellen tot over
leg, die in eerste conferentie bij alle
aanwezigen vertrouwen moeten wekken,
want zonder onderling vertrouwen kan
niet in zee worden gegaan
Wij hopen erin te ziju geslaagd, in
korte wooruen hei zwaartepunt te hebben
aangewezen en ineenen derhalve, dat
het aan does zelf zal liggen of Zuid-
Bere/and zich rond haar schaart. Met
belangstelling wachten wij spoedig voor
stellen in deze richting af.
Buitenland.
De strijd In en bulten Europa.
,De strikt rechtvaardige w(jze, waar-
op wjj onze neutraliteit handhaven,
vindt in het buitenland algemeene
waardcsrlng."
Het la ons telkens weer medegedeeld
eu wjj begonnen het langzamerhand
te gelooven.
WQ begonnen langzamerhand te
gslooven, dat niet alleen deregeerln-
gen, maar ook de volkeren der str{jd-
voereade staten ons gunstig gezind
waren, dat onze strikte onpartijdigheid
en de hulp, die wij de armzalige over
onze grenzen gedreven slachtoffers
betoonden, in 'oreeden kring waar
deering haddoa gevonden.
Het beeft niet geheel zoo mogen zijn.
Da afgunst, dat ons land gespaard
bleef, heeft velon ook ona in den
oorlog doen wensohon, de bewering,
dat Nederland de Engolsche blokkade
onvruchtbaar maakt en zelfs, dat
onze neutraliteit niet stecde ten volle
ramp bij nseht langs zulke wegen in
een vjandelgk land. Nu eens bemerkte
hij met zUn ruiters, dat zij een ver
keerd pad volgden, dan weer liep het
wegje dood, zoodat se torugkeeren
moestee op hun schreden en een
andere baan hadden te zoeken.
Bij een hut klopten ze aan en preston
den ontstelden daglooner hun tot gids
te dienen. Toen ging 't voorspoediger.
Ook durfden ze verderop fakkels ont
stoken.
Meer dan vijf uren hadden ze noodlg
gehad, om aan de itad te Veers te
geraken.
Inwendig was Beauvols goediger
vaa aard, dan met de hesrschendo
begrippen over den krügiman van die
dagen overeen te brengen was. Dit
dankbaarheid voor bewezen diensten
schonk hg den boer behalve eon
vriendelijk woord tot aficheid ook nog
een geldelgke belooning, welke deze
diep onderdanig aanusm en zich toen
uit de voeten maakte, alsof hg een
boozen geest ontvlood.
Hg was niet gewoon aan een goede
behandeling dor vreemdelingen en
vertrouwde de zaak maar half. Zij
mochten zich eens bedenken en hem
behalve de gift ook zijn leven ont
nemen.
Beauvois sehesn 's mans gedachten
te raden. Verdrietig schudde hg 't
hoofd.
Toen zocht hg aan de haven een
werd gehandhaafd, doen in vele
bultsnlaadsche kringen gelukkig
niet in dia der regeorlngen tegen
woordig opgeld.
Bladen als de Daily Muil en de
Morning Post, die haar lezers bg tien
duizenden toilsn, gaau onverdroten
voort, ons land ie een slecht daglicht
te plaatsen door de bewering, dut uit
en door ons land te veel levensmidde
len naar Engeland* vganden werden
gezonden.
Do Morning Post kwalificeert telkens
weer de Nederlandscho Overzee Trust
alB een onbetrouwbare Instelling en
hekelt da Engolsche regeering, dat
deze zich met een dergelijk lichaam
in verbinding gesteld heeft.
Al moge het doel dezer invloedrgke
bladen een onaangenaam zgn aan de
Engelsehe regeering wezen, een ver-
wgt van zwakheid en gebrek aan
inzicht tot hot departement van Bulten-
landsche Zaken, dit neemt niet weg,
dat het Engelsehe publiek langzamer
hand doordrongen wordt van de ge
dachte, dat het Hollandsche volk
elgenlgk een verzameling kooplui is,
die om een stuivertje moer te ver
dienen, hun neutraliteit en alles wat
daarmede verband houdt, van tgdtot
tgd eenvoudig als een sinecure be
schouwen.
Nog grlevonder, omdat het hier
eenige onzer gasten geldt, is het oor
deel van sommige Balgen in Zeeuwsch
Vlaanderen.
Toen H. M. de Koningin dezer dagen
na haar vertrek uit Zeeuwsch-Vlaan-
deren aan den burgemeester van Hulst
een telegram deed toekomen, waarin
H. Id. Hare dank betuigde voor de
blijken van trouw en aanhankelijkheid
by Haar komst ondervonden, deed de
burgemeester deze mededeeliDg op
verschillende punten der stad aan
plakken.
Woensdagavond waren de kennis
gevingen opgehangen en Donderdag
morgen waren zij ten dcele bemodderd,
ten daele verscheurd.
Naar aan verschillende bladen in
de omgeving werd medegedeeld, was
tevoren reeds het praatje uitgestrooid,
dat H. M. de Koningin naar Zeeuwsch-
Vlaanderen was gekomen om afscheid
van Bare Zseuwsch-Vlaamsche onder
danen te namen.
Reeds vöór de komst van H. M.
haddon enkele onzer Belgische gasten
In Axel en Hulst zich er over uitge
laten, dat het tijd werd, dat de Ko
ningin nog eenB hier kwam, want dat
het niet lang meer zou duren of
Zeeuwsch-Vlaanderon hoorde aanhon.
Wij behoeven niet nader te be-
sehrSven hoe aangenaam zooiets is
voor hen, die zich beijverd hebben,
de lieden, die dergelijke stellingen
verkondigen, onderdak en levensbe
hoeften te versahaffen.
En hier geldt het dan nog wel
personen, dio van dag tot dag met
eigen oogan kunnen aanschouwen,
hoe ons land zijn plicht doet en een
volkomen neutraliteit handhaaft naar
elke zijde.
Gelukkig, er zijn er slechts weini
gen, die zoo danken en spreken, maar
zij zijn er en met hun bestaan moot
vaartuig te krijgen, waarmee hg aan
boord van 't admiraalschip zou kannen
komen.
Een jonge, ondernemende gast, tuk
op een buitenkansje, bood zich daartoe
aan. Werkelijk wilt hij ze naar de
Spasnsche vloot ta brengen, zonder
door de Geuzen bsmerkt te worden.
Sedert diende Beauvols zijn koning
slechts korten tjd meer. De onge
motiveerde beschuldiging waste zwaar
om te dragen.
Het is zoo gemakkelijk, iemand de
kroon van 't hoofd te stooten, dooh
met geen honderd man zet men ze er
weer op. Hij werd eenmaal er op
aangezien. Treurig boog hj) ten slotte
voor 't lot het hoofd. Van hartzeer
over de hem valscheigk ontnomen
eer, stierf hij korten tijd later.
Een goed eind hadden de mannen,
die de voorhoede uitmaakten van hot
uittrekkende leger, reeds afgelegd, en
geen toeken van leven werden zij
gewaar. De boodschappers, telkens
afgezonden naar de hoofdmacht, kon
den voortdurend ,het terrein veilig"
rapporteerenwant geen vjand was
zichtbaar.
Mondragon werd achterdochtig. Het
bevreemdde hem, dat nu letterlijk
geen enkele Geus te voorschjn kwam.
Van zorgeloosheid had hü bij hen
juist nooit iets gemerkt. En die was
heden sterk.
worden rekening gehondon te meer,
wanneer invloedrijke bladen pogen
het uitgestrooide zaad der verdacht
making onder steeds gunstiger voor
waarden tot ontkieming te breDgen.
In dit verband wijzen wj op een
nieuw artikel In het weekblad John
Buil, waarin wederom den duizenden
lezers wordt voorgebonden welke
onbetrouwbare Individuen de Hol
landers zfjn en welk een goed werk
de Engelsehe regeering er aan zou
doen, tegenover een natie als da ouze
zoo spoedig mogelijk de meest krach
tige militaire maatregelen te treffen.
Gedachtig aan hot frappez toer-
jours, wordt Holland andermaal als
een halve bondgenoot van Engelands
grootsten vijand aangewezen.
Zelfs het fabeltje, dat Duitsche troe
pen, by hnn opmarsch in België, on
gehinderd door een deel van onze
provincie Limburg zijn getrokken, een
sprookje, dat in Frankryk elndeiyk
haoft afgedaan, wordt thans in het
Engelsehe weekblad opnlenw als een
historische bijzonderheid den lezerB
voorgehouden. .Duitsehland, aldus
het blad, heeft in zijn dollen storm
loop naar Pargs niet alleen Luxem
burg en België geBehonden, maar het
is ook door een deel van Nederland
gegaan. Kijk slechts op de kaarten,
let op die kleine strook Nederland aan
de Duitsche grens, waar de stad
Maastricht ligt. Daar is het, waar de
vuile vooten der Hunnen op weg naar
de hoofdstad van Frankryk hebben
geloopen".
De sehrUven zegt verder zich niet
te znllen ophouden met te onderzoeken
of hun inval weerstaan kon zQn, zoo
als de dappere Belgen het hebben
gedaan. Genoeg aebt hg het te zeggen,
dat het niet gebeurde, m.a.w. Neder
land heeft tegenover Duitsehland zyn
neutraliteit niet gehandhaafd. Het blad
wenscht dan ook, dat de Engelsehe
regeering de Nederlandsehe een nota
zal overhandigen, waarin een besliste
verbintenis wordt verlangd, dat deze
zich tegen een verder betreden van
haar grondgebied zal verzetten, des
noods met Engelsehe hulp.
Tovens moet het onze regeoring
volkomen duideljk worden gemaakt,
dat wanneer de verbintenis niet wordt
aangegaan of wordt gelehonden, on-
middeligk tusschen Engeland en Ne
derland een staat van oorlog zal ont
staan.
Inmiddels zou de kleine vloot, die
onlangs aan de Grlekache kust ankerde,
nuttig werk doen met langs de open
kust van Holland te zwerven.
De schrijver van dit fraais zegt
steeds van gevoelen te zgn geweest,
dat van den dag af, dat Duitsehland
de ODzgdighnid van Luxemburg en
België schond, da Engelsehen van
elke verplichting waren ontslagen om
het grondgebied van Nederland te
eerbiedigen en dat zy dadeiyk hnn
troepen er door naar Antwerpen had
den moeten sturen.
Ziedaar een staaltje van de llefeigk-
heden aan ons adres, welke het En
gelsehe blad zyn lezers deze week
weer voorzet.
GelGkkig sailor, de meesten zoo
Zeer behoedzaam trok hy verder.
De Zeenwen hadden hem zoo langen
tgd ingesloten en met nauwgezetheid
alle verbinding met do buitenwereld
voor hem afgesloten, ja, zelfs zyn be
richten weten te onderscheppen, dat
hem de veronderstelling,hen nn slapen
de of niet op hnn post te vinden, wat
al te gewaagd voorkwam. ZJ hadden
hem nooit reden gegeven tot de ver
wachting, dat ze zich hij verrassing
in de pan zouden laten hakken of
hem zonder tegenstand zouden laten
wegtrekken.
Hy verdubbelde zyn opmerkzaam
heid en nam betere voorzorgsmaat
regelen. Vooral toen de voorhoede
geen boden meer afzond, kreeg hy
de stellige zekerheid, dat hem een
strik gespannen was. Hg liet hslt
houden, stuurde weer een vfjft&l sol
deniers ter verkenning vooruit en
wachtte. Ook die keerden niet terug,
terwijl de aehtethoode noodseinen gaf.
Nu was 't hem duideigk, dat alles er
op berekend was, hem aan te tasten.
Maar dan kon 't niet anders, of er
was van dezen nltval iets nitgelekt.
Voor een groot deel kon de hoop op
verbinding met de vloot en daardoor
op reddiug als verkeken beschouwd
worden.
Een vreeseiyke verwenschlng aan
't adres der mniters getuigde van zyn
woede en teleurstelling.
[(Wordt vervolgd)
