N° 98 1916 Zaterdag 19 Augustus 103 jaargang. W ALTER. de Ja Bij dit uo. behoort een Bijvoegsel öorlogsueurose in een neutraal land. 29 FEUILLETON Oe uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond uitgezonderd op feestdagen. i?rj« per kwartaal, in Goa- 1,bulten Goes, franco 1,25. Afzonderlijk# nommera 5 cent. van advertentie^. op" Maaadxgr, Woensdag en VTUJDA.G vddl 12 usen. Doprjs der gewone advertentiSni» van 1-5 regalz&O ct., elke regel meer 10 et iljj direots opgaaf vaa driemaal plaatsing datzelfde advertentie wordt de pr\ji sleahts tweemaal berekend. Geboorte-, hnweljk- en doodzberichion en. de daarop beirekking hebbende dankbetuigingen wordaa van 1—ÏC regelt h 1,— bzrekfnd tiswfsaaamers «ent. 'XelsfooEnnmmav S3 Uitgave trx 4e Haaml, Veascotsekap BG»es«lM Coxrzxt". ©iieetexr G. W, va.» Babnxvsu. Er ia hier te lande een kleine be weging gaande gemaakt, onder leiding van mevrouw prof. Nieuweuhuis en den heer Gerard Voorhoeve te Rotter dam, om te trachten aan eenige hon derdtallen Duitsehe kinderen een pret tige vacantie in Holland te bezorgen. Voornamelijk zouden hiervoor worden uitgezocht die kinderen, welke tenge volge van gebrekkige voeding hunne gezondheid bedreigd zagen. Dit sympathieke plau vond van verschillende zijden bijval, en ook zij, die overigens niet pro-Duitsch zijn, wilden hieraan hun steun niet onthou den. Toen men zich dan ook wendde tot het „Genootschap voor kinder herstellingsoorden en vacautiekolonies", had dit genootschap te minder bezwaar, omdat het op verzoek van een Belgisch- Nederl. comité ook reeds een 600-tal Belgische kinderen had ondergebracht, welke na een 4-tal weken worden vervangen door een nieuw contingent van dezelfde sterkte. De .Nederl. Staats- en Ceutraalspoor staan aan deze kinderen en hunne ge leiders vrij reizen toe. Zoo worden dan nu een 70-tal kin dereu uit Duitschland geherbergd bij De Steeg. Ook de directie van Oud-Bussem verklaarde zich bereid mee te werken en op dit groote bedrijf kon op de ruime hooizolders plaats worden ge vonden voor een 500 tal. Woensdag 9 Aug. zijn de eerste 230 kinderen, jongens en meisjes, uit Duisburg, Ilamborn eu Wezel aange komen. Het zal voor ieder kinder vriend een deerniswekkend tooneeltje zijn geweest, dat aankomen van liet groepje ondermijnde kinders, uit het land van honger, en hoe zij zielig eu stumperig aandeden, terwijl zij voort trokken naar hun verblijf, waar hun veische boter, goed brood en de on gekende weelde van worst of vleesch wachtten. Hier zou de beklemming van den oorlog gedurende eenige weken van hun arme kinderzieltjes worden afgenomen, en zullen zij zich zeker altijd blijven herinneren hoe heerlijk het hier in Holland voor hun was. Wie nu mocht denken, dat tegen dezen vorm van philantropie door nie mand wat zou worden ingebracht, en dat bij allen, door het zien van de gevolgen van dit onmeedoogende uit- hougerir.gssysteem, slechts voor een gevoel van medelijden plaats was, hij kent nog niet de verwarring, die er in hoofd en hart van vele Nederlanders heeft plaats gegrepen. Historische Roman door M. C. VAN DEN ENDK. (Nadrnk verboden). Walter had daarin weioig vertrou wen. Roeda ééas was't mlsinfet, door dat ieta uitgelekt was, en toen het op uitvoering van 't stoute plan aankwam, wartn de poorten sterk hewaakt, mossten de burgers hun bedrijf met den dood bekoopen. Hg beloofde ln ieder geval dio be reidwilligheid heer Boysot ta melden. Da waard vervolgde da voorlezing. Da ges-t ouder's vreemie krjigs. volk en 't gebrek, dat er heerschte, boezemden Boysot veel belang in. Daaromtrent wist Walter al heel wat te vertellen, doch zoo erg als die mannen 't ham schilderden, bad hg 't zich toch niet voorgesteld. Honden en katten on allerlei onge dierte, als muizen en ratten, werden gegeten en ten slotte vond men die zelfs niet meer. En wat een zweem van vrengde, verhaalden ds honge- rlgen, dat ds Spaauscbs bezetting luider en luider murmureerde, dat de Dat de „Telegraaf" en enkele van zijn acolyten in de provincie ten hoogste verbolgen zijn over een naastenliefde, die zich ook uitstrekt tot de kinderen, der door lien verfoeide Duitschers, het is begrijpelijk, wanneer wij het stand punt nagaan, dat zij steeds in dezen oorlog hebben ingenomen. Het ver wondert ons dan ook niet in een dier couranten ontboezemingen te vinden als de volgende «Niet minder dan driehonderddui zend (kleine overdrijving) Duitsehe «en naar het heet Belgische «kinderen, die allen in hun vaderlnud „razenden honger lijden, komen van «onze gastvrijheid gebruik maken om «op krachten te komen. Wie de be- «werkers zijn van dezen Duitschen uit- «tocht, al worden niet allen bij name «genoemd, is vrij duidelijkde voor- «naamsten zullen wel zijn de Duitsehe «gezant in Nederland en de groote «vriend der Duitschers Vriend, omdat «zijn lioogheidswaanzin door hen ge- «streeld wordt, Kuyper. en een eind verder «Nemen we aan, dat de helft van «die kinderen jongens zijn. Dan gaan «we dus een leger van honderdvijftig «duizend jongens opkweeken, die ons «later met geweer, bajonet, kanon en «andere moordtuigen hun prachtige «beschaving" zullen opleggen...... uit «dankbaarheid. De schrijver van het hierboven aan gehaalde is ons niet bekend, wel de naam van den uitgever der courant. Wij kunnen dus niet beoordeelen in hoeverre bij dezen man de oorlogs neurose have verwoestingen in zijn zieleleven heeft aangericht, en of hier een onergdeukend en zachtaardig menseh is verworden tot naargeestig hypochon der, dan wel of er nooit voor zachtere gevoelens bij hem plaats is geweest. Laat ons het laatste hopen. Wien wij echter wel kennen en die zich ook een felle tegenstander toont van elke zachtaardige uiting in Duitsehe richting, is prof. dr. D. van Embden. In een ingezonden stuk in het „Alg. Handelsblad" komt ook deze meer wetenschappelijk onderlegde rnau er tegen op, om de door het comité be gonnen arbeid voort te zetten. Hij voert hiervoor drie stellingen aan, die wij in 't kort zullen weergeven. 1. De huisvesting strijdt met de neu traliteit. Aan de vestiug-Duitschland, zooals zij feitelijk ontstaan is en be legerd wordt, wordt nu het verweer door ons vergemakkelijkt. Een der belegeriugsmiddelen, de uood, wordt door ons ingrijpen verzwakt. 2. De huisvesting strijdt met de mo raliteit. Omdat de annexatie-eischen van Duitschland den vrede tegen houden en de liefdadige huisvesting probeert het weerstandsvermogen van dat volk, en indirect dus de regeering, te ver- bevelhebberz ten einde raad werden en over capitulatie dachten, wyi de toestand, zonder uitzicht op hnlp voor- looplg, onhoudbaar werd. Walter glimlachte, hij zelde tot hen, dat Boyiot daarvan onderricht was door Moüdraïon zelf. ,Alle berichten, die hj voor Bergen op Zoom of Ant werpen verzond, kwamen Boysot in handen, ofschoon die ook alle ln ge heimschrift opgesteld waren, dat gaf hem geen bezwaar me9r, sedert Charles Beaulleu uit dan Riethoorn bij de Veersche poort den sleutel vond en 't zonder moeilijkheid kon oplossen. Alle seereto berichten zjjn ons daar door bekend en wj kunnen er naar handelen. Nog Is er een andore voor name lichtzode aan 't geval. Mondra- gon's hnlpgercep bereikt niet het oor dor bezetting van Bergen op Zoom en Antwerpen. Spoedigs bnlp komt daar om niet opdagen. Ea niet lang kan h{ 't meer nlthonden. Houdt das goeden mond, mannen 1 Als de nood, zooals na hier, het hoogst la, is de redding nabij. Hoopt op God, Hij zal u niet verlaten I" Nn volgden een reeks vragen naar vrienden en bekenden, mededeellngen van allerlei aard, een geanimeerd ge- aprek, waarin de Prins van Oranje hemelhoog verheven werd, Boysot's heldendaden werden uitgemeten in Ieogts en breedte, de Spaansche ty rannic kolossaal overdreven werd lengen. 3. De huisvesting strijdt, met ome na tionaliteit. Indien de veroveciugslusten bevredigd mochten worden en met name België zijn schitterende plichtsbetrach ting met politieken ondergang moet boeten, is ook aan Nederland's zelf standigheid weldra het einde bereid. Het is waar, dat geschiedt misschien eerst ten tijde, dat onze gastjes van nu tot Pruisische onderofficieren zijn opgegroeid. Daarnaast is er in elk geval ook dit, dat Duitschland met zijn Tubautia-, Berkelstroom en zooveel andere aan slagen, met zijn hoonend onbeantwoord laten van protesten onzer Regeering, met zijn voortdurende Zeppelin-schen dingen, met zijn willekeurige gevangen zetting van Nederlanders, e.d.m. in minachtende onverschilligheid ons volk blijft grieven en beleedigen. Men moet toch maar den Nederlandschen Joris Goedbloed hebben, om in zulke om- staudigheden nog den onnoozelen kos mopoliet uit te hangen, de arme kin deren onzer eigen achterbuurten voor zooveel voorbij te gaan, en den Tuban- tia-nabnur lievigheid te gaan offreeren. Dat is toch een gebrek aan zelfrespect, dat ons volk ook in vreemder oogeu niet tot roem zal strekken. Kortom, al dit soezig voorbijzien van de militaire en politieke werkelijkheid van de moreele en van de nationale positie, dit terugvallen tot barmhartig heid zonder nadenken, acht ik verre van eerbiedwaardig en in zijn waar schijnlijke gevolgen ten zeerste ver werpelijk. De bewijsvoering van prof. van Bin den draagt meer het karakter van door haat te zijn ingegeven, dan van een kalm en helder betoog. Zijn opvatting van Duitschland als 'belegerde vesting, gaat voor ons zeker niet op. De toegang van Nederland naar Duitschland en omgekeerd is niet door een vijandelijk leger afgesloten en kunnen dus van weerskanten de inwoners zich naar het naburige land begeven, zonder daarin door den vijand te kunnen worden verhinderd. Ieder Duitsch ouderpaar heeft dus volkomen het recht zijn kinderen in Nederland te doen vertoeven. Ieder Nederlander heeft eveneens zelf te beslissen in welke richting hij zijn liefdadigheid wil uitoefenen. Wil hij de hongerige kinderen vau ziju buurman spijzigen, wij zullen hem daarom niet minder achten Dat prof. v. Emden dien buurman een misdadiger vindt en er geen cent aan wil besteden om het hongerige kroost daarvan te oeden, dat hij zelfs liever (en hier slaat hij niet liooger clan de eerstgenoemde anonymus) dit nageslacht niet sterk en krachtig ziet opgroeien u't angst, dat hij la'er zelf het slachtoffer van hun misdadige nei- voorgesteld. Zy vroegen Walter vooral aan te dringen op krachtig optreden en be- loofden op 't eerste sein, tot samen werking gereed te znllen staan. .Maar wij znllen eveneens klaar zön I' riep een barsche stem, achter 't beschot. Op 't hooren van dez s woorden schrikten allen hevig. Zo dachten aan een overval, aan verraad. Zoo ving waren de eersten niet, of de lnlstorvink, er op bedacht zijnde, had gelegenheid gevonden bijtijds zich nlt de voeten te maken. Langer toeven op doze plaats zon de ergste gevolgen kunnen hebben. Na een handdruk ging men uiteen. Stil slopen, als Bohimmen ia den nacht, allen weg ln verschillende richtingen. Ook de vluchteling was ln de duis ternis verdwenen. In korten tqd be reikte hy 't huis, waar Mondrngon zyn intrek genomen had, vrcag den hop man te spreken en werd toegelaten. Hy bracht bericht, dat een bende ln de .drie tonnekens" had vorgaderd en naar do oprniende taal v„n een Spaanich officier geluisterd had, ten minste hy was zoo gekleed, maar de man was niemand anders dan een afgezant van Boysot. „En waarom niet eerder gewaar schuwd, opdat we zj arresteeren konden vroeg Mondragon. „Omdat ik mjjn plaats nletvorlaten kon, voordat zB niteenglngen 1' loog gingen zou worden, dat alles en de heele toon van zijn 3e bewijzen niets voor wat hij wil aantooiien als strijdig te zijn met onze neutra-, mora-, en nati onaliteit. Het eenige wat zij bewijzen is, dat ook hooggeleerdheid niet immuun maakt tegen het gif der lastercampagnes en dat de werkelijke beschaving, zich ken merkende door menschlievendheid en een ruimen, breeden kijk op de gebeur tenissen dezer wereld, niet zijn te verkrijgen door aangeleerde kennis. Wij vertrouwen dan ook, dat aan het verzoek van prof. v. Embden om bewijzen van instemming met de door hem ontwikkelde theorieën door slechts weinigen zal worden gevolg gegeven. B u i t e n 1 a o d. Oe strijd In en buiten Europa. Wanneer wy lezen, hoe !n verschil lende der oorlogvoerende rijken zich teakGnon van onwil bfl de bevolking beginnen te tooïien, waaruit valt op te maken, dat het msnscheiyk uit houdingsvermogen om leed en onge rief te dragen, zjn uiterste grenzen begint te naderen, dan geeft dat ons, neutralen, weer hoop, dat de regee ringen hierdoor znllen worden ge dwongen, hnnne elBchon eens te her zien, waardoor de kans op toenadering groeit. Een der rjken, waar zich deze ontevredenheid op geheimzinnige wijze openbaart, Is Duitschland. Ui; berichten daaromtrent maken wy op, dat er een wijdvertakte vereenigicg bectaat, die zich ten doel stelt door broehnres en pamfietteu de bevolking tot opstand togen het gezag en onte vredenheid over de voortzetting van den oorlog aan te zotten. Over de verspreiding van die pam fletten in Dnltsehland brengt het Ber liner Tageblait een onthulling. Een vrijzinnig lid van den Pruiuschen Landdag kreeg biykbaar by vergissing een brief, waarin te lezen stond „Streng vertrouwelijke medadeeling uit het Sakaenwcud, die na kennis neming verbrand moet worden. Geachte strijdgenoot 1 Als postpakket ontvangt n van eon u onbekenden afzonder een party nationale geschrif ten. W5 verzoeken u die op den dag van de ontvangst uit het ingesloten bedrag elk met pf. te frankoeren en de exemplaren op verschillende uren ln verschillende postkantoren en brie venbussen van nw stad ln kleine par- tjen te bezorgen. Aannemende, dat gij met vrengde dit work, dat tot heil van het vaderland gerchiedt, op u zult nemen, verblijven wjj met Duitschen groet én handslag, drte Dsttschers". „Elke fatsoeniyke Dnltscher', zegt het B T„ „zal over deze perfide, achterbaksche stadwijze tegen de leidlrg der rijkspolitiek op een oogen- blik, dat Dnltsehland om z{jn bestaan vecht, anders donken*. Of deze beweging nu ontstaan is uit den boezem van het volk, dan de verrader, want in werkeigkheid had hy eerst alles willen afluisteren... „Goedl* zei de hopman, „ga den heer Be. uvois verzoeken tot mij te komen, daarna zal ik u voor nw dienst beloonen 1' Mot ijver voldeed h8 aan dien last, verheugd in 't vooruitzicht van eenlgo Karolusguldens. Do omstandigheden wilden 't echter anders. Zyn loon werd hem anders uitbetaald. Nimmer keerdo hfl wesr. De straffende hand der ge rechtigheid greep hem, eer nur verliep. e. Ia 't Zwarte Paard. Een geheel ander tooneel dan „de drietoruaekena", vertoonde „het Zwarte Paard" in do Noordpoortstraat, Daar zat op de bovenverdieping, vervuld mat bange voorgevoelens ea treurige gedachten, het schoone Galelntje. Zy telde de minuten, die traag verliepen. De sandlooper kende geen haast. Zo berekende, hoe lang 't nog duren kon, eer haar Walter van zfin zending zon terugkeeren. By elk gerucht sprong zy angstig op. Elndaljk zat ze moedeloos by ds pakken neer met gebogen hoofd en de handen ln den schoot. Toen de klopper mot zwrar-doffen slag de stilte verbrak, meende ze eerst, dat het Walter kon zijn. Daarom liep ze naar de deur hem tegemoet. Ook hoorde zjj de trap kraken en ds stem van Frans. Deze schoen echter een wel dat zy uitgaat van een party- groepeering, die zich ten doel stelt den rijkskanselier Bethmaun Bollweg weg ts dringon, zal mlBsehlen later bigken. Het eerste gevolg zal wel zqn, dat do censuur wat wordt verlicht en over de vredesvoorwaarden meer openiyk mag worden gesproken. Wat Engeland betreft, heeft Carsoa al san pleidooi gehouden voor parle- mentsontbindlng en nieuwe verkiezin gen met de dnldeiyk uitgesproken bedoeling, de natie te bevryden van do oppermacht van Atqulth eu Grey. De conservatieven begrijpen, dat huana kansen gunstig staan. Geeft Aiqulth aan hnnne politieke eisehen niet toe, dan zal dit het einde voor ham betoekenen. Het aftreden van Sa- sonof, waarover wij in een vorig overzicht ook reeds hebben gespro ken, heeft do positie van het huidig ministerie in Er geland niet versterkt. Volgens de Nation Is deze goede vriend van Engeland het slachtoffer van pro-Dnitsche stemmingen ln Rus sische hofkringen. Ds nieuwe minister Makaroff Is een aartsreactlonnair, hy zou een der onderteekenaars zjn var een verzoek schrift aan den Tsaar om een afzon derijken vrede te sluiten met Dnltseh land. Do Times verzekert, dat SaSotfoff zich steeds met alle kracht heeft moeten verzetten tegen de pro-Duit- sche partj in Rutland. Dientengevolge is hot heengaan van Sasonoff een ernstig verlies voor de entente. Volgens de New Statesman is ook de positie van Grey er niet sterker op geworden. De aanvallen der con servatieven hebben hem veel schade gedaan. Ook zyn oogziekte maakt hem minder geschikt voor zjn moei- ïyke positie Een gunstig verloop van de ope raties op het oerlogsterreln kan nog veel terecht brengon. Mocht dit echter een verkeerde wen ding nemen voor een der bslltgerenten, dan zou dat ook tevens de bicnen- landsshs onrust doen toenemen, en zal een van binnen en bulten in hot nauw gebrachte regeering tot groote concessies geneigd zjn. Voorloopig heeft deze wending nog niet plaats gehad en op het oorlogs- terrein zyn geen vermeldenswaardige gebeurtenissen voorgevallen. Binnenland. Veevoederbureau'e. De minister van landbouw, Dyver- heid en handel heeft vcor verschillende provinciën veevoaderbureau's Inge steld. Het bureau voor de provincies Zuid-Holland, Noord-Brabant en Zee land is govestgd ts Rotterdam. Tot leden van dit bureau zyn benoemd te RotterdamP. Spierenburg, te Rotterdam; J. J. Poortman, te Sche- veningenJ. 0. Ciabbers, te Rotter dam A. P. H. Dsrksen, te Botterdam Tj. B. Kielstra, te Goes; J. van der Eoogh, te Middelt amisJ. H.van vreemde don weg te wyzen. Neen, Walter kon nog niet terug zfjn. Daar trad in de kamer een pater. Haar schrik was nauweiyks ta be- cchryvon. „Men kemt mfl halen I" dacht ze, en ze was een onmacht nabj. „Stel u gerust, hoer Walter zendt ham tot ul* sei Frans, die haar zag verbleeken. „Schrik niet, Galelntje!" zei nu do gewaande monnik, terwjl hy zjn kap terugsloeg, „zie my aan, dit kleed is slechts een middel, om mq aan ver volging te onttrekken. Ik ben Wanda, do pleegmoeder van Walter 1* Meer volkomen kon de geruststelling niet zyn. En toch gevoelde Galeintjo zich heelemaal niet op baar gemak ln 't bijzijn dier vrouw met haar donkere, vnrlge oogen, dia haar onafgewend aanstaarden. Wsnda zette zich, vatte do hand van Galelntje ea zei: „Zoo, zoo, zyt gy na dat meisje, dat Walter trouwen wil? Weet ge wel, dat g3 sehoon zjjt Ik kan me nn begrepen, dat hy geheel onder betoovcring is, dst zjo vorstand niet geraadpleegd kon worden 1* Het meisje begreep dis vronw niet recht. Instinctmatig gevoelde zy, dat de gezindheid niet vriendschappeljk jcgenB haar was. (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1916 | | pagina 1