Na twee jaren oorlog. N°. 92 1916 Zaterdag 5 Augustus, 103de jaargang. WALTER. Bij dit no. behoort een Bijvoegsel, FEUILLETON. De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond nitgexonderd op feestdagen. Pr|s per kwartaal, In Goes f 1,buiten Goes, franco 1,25. Afzonderlijk* nommers 5 cent, ixuseadlng van advortentlën op: Maandag, Woenndag en VRIJDAG vóó* 13 ursu. De prfls der gewone advertantlSn Is van 1-6 regels 60 ct., elke regel meer 10 ct By directe opgaaf van driemaal plaatsing derielfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huweljk- en doodsberichten en do daarop betrekking hebbende dankbetuigingen wordea van 1—10 regels k berekend BswSznunimers 5 rent. Telrfoannnmnter 88. Uitgave vak de Kaamt V«*aoots«k*p „Gteeashe Courant". Birestear G2 W. va» Babnivsm. Het lid dei Tweede Kamer, de heer W. de Jong, verzoekt ons opname van het volgende Twee jareu liggen reeds achter ons sinds het oogeublik, dat het wereld conflict losbarstte. Twee jaren, dat op het Oostelijk en Westelijk front mitrailleuses en snelvuurkanonnen huil moordend werk verrichten en honderd duizenden in den bloei der jeugd, in de kracht van den inannelijken leeftijd wegmaaien. Toen het Oosten rij ksche ultimatum aan Servië de naaste aan leiding werd tot den wereld-oorlog, over welks diepere oorzaken wij zullen zwijgen, werd voorspeld, dat binnen enkele maanden het pleit zou zijn beslist. En thans? Na twee jaren van onafge broken krijg staan de partijen feller dan ooit tegenover elkander en strijden den kamp met onverminderde woede. De welvaart der volkeren, in moeizamen arbeid gewrocht, gaat onder in de vloekbare heerschappij van den militairen Moloch. Wat de eeuwen spaarden aan kunstgewrochten en wonderen van bouw kunst, heeft het snelvuur-kanon in enkele momenten tot puin vernield. Yperen's lakenhallen,Ro'ins' kathedraal, zij vielen ten offer aan het wapengeweld. Welvarende streken zijn in woestenijen herschapen. Loodzwaar zal tot in het verre uageslacht de milliardenschuld, door den oorlog gebracht, drukken op oorlogvoerende naties. Sociale hervor mingen zullen uitblijven, omdat de oorlogs-cijns alle inkomsten vordert, liet staats-crediet der volkeren wankelt en niemand weet, hoe de tot duizeling wekkende hoogte gestegen staatsschuld ooit zal worden gedelgd. Rouw schrijnt in de harten van duizenden, door stad en dorp strompelen de invaliden, meii- sehelijke wrakken slechts, de droefste, meest tragische aanklacht tegen den oorlog, die deze ontzettende rampen over de menschheid uitstortte. Zoo is het in de oorlogvoerende staten. Daar waar de oorlogsfakkel vetie bleef van de grenzen en het land niet in den oorlog werd betrokken, drukt niettemin de oorlogstoestand zwaar op de bevolking. In geen neutraal land ontkwam men aan enorme .stijging der prijzen van nagenoeg alle levensbehoef ten. Bloeiende bedrijven werden tot stilstand gedoemd, ondervoeding en een karig bestaan werden het deel van honderdduizenden nijvere werkers, die, hoe gaarne hun sterke arm den arbeid wilde, lot werkloosheid werden gedoemd. Kon het anders of er moest in de neutrale staten ecu krachtige drang 28 Historischs Roman door M. C. VAN DEN ENDE. (Nadruk verboden). Als een gevangens geroeide ze helmwee naar 't verloren paradfls, waaruit het slangachtig, vreemde bendehoofd haar verdreven had. In haar droef gepeins werd ze gestoord door de komst der oude mater. „Mijn dochter zei ze, „de dienst maagd van nw oom verlangt u te spreken t* Verrast sprong Galelntje op. ,De dienstmaagd vroeg ze verwonderd. .Zeker, kind, die znlt u toch wel kennen .Waarlijk eerwaarde moeder I* zei Galelntje en ze wilde vervolgen, dat het haar onbekend was, of haar oom nog een dienstbode had, ja en neen, daar zij er een paar dagen geleden geen ten zijnen huize gezien of ge hoord had. Daarvoor werd haar echter do tjjd niet gelaten. De mater ging terng, terwijl ze zei: ,Ik zal ze by u laten, ofschoon 't een wondorljk vrouws persoon li. Maar 't Is niet ln ztrjd ontstaan naar een spoedige» en duur zame» vrede Is het niet volkomen natuurlijk, dat meerdere organisatie's zoeken naar de middelen om er toe te komen, dat tusscken de natiën gerezen conflicten langs scheidsrechter lijken weg worden opgelost en het zwaard blijft rusten in de scheede O, wij weten het wel, dat de toekomst, als het zwaard zal zijn omgesmeed in het kouter van den ploeg, nog ligt als een zwak lichtende ster in oneindig ver verschiet. Wij maken dus geen illusion, dat wij de wereld op eenmaal zullen hervormen en den wereldvrede zoo maar dadelijk zullen verkrijgen. Doch wat wij weten, is dit, dat organisatie's als de Anti-Oorlograad bij de krachtige actie, die zij in de neutrale landen ontplooien, om tot een duurzamen vrede te komen, een zegenrijken arbeid ver richten. Oindat zij de overtuiging ver levendigen bij duizenden, dat interna tionale regelingen, internationalescheids- gerechten beter en menschwaardiger instituten zijn om over conHicten te beslissen dan het zwaard, dat eenmaal getrokken uit de scheede, hardvochtige heerscher wordt, die op het oorlogs altaar welvaart en bestaan der volkeren offert zonder mededoogen. Onvermoeid is de Anti-Oorlograad met soortgelijke organisatie's in andere neutrale staten en met de Neutrale Conferentie te Stockholm werkzaam, om een duurzamen vrede voor te be reiden. Op den eersten Augustus 1916 hebben, met steun van genoemde Neu trale Conferentie, tot dit doel vredesbe- toogingen plaats gehad in alle neutrale landen. Hoe grootjook de tegenwerking vaak was, de vredes-organisatie's hebben den moed niet verloren en in de neutrale staten getracht elkander te vinden om de vereende actie steeds sterker te doen worden. Dat herdenken wij op 1 Augustus. Droef, in-droef'is die herdenkingsdag, als wij terugdenken aan al het leed, dat het wereldgebeuren over het oude Europa heeft gebracht. Met het Excelsior in het vaandel zetten de voorstanders van den Anti- Oorlograad nun strijd voort, begrijpend, dat slechts dan een betere toekomst gloort, als het leeft in het rechtsbewust zijn der volkeren, dat nimmermeer aan den Oorlogsdemon de heerschappij mag worden gegund. Waarom bieden de pogingen, om den toekomstige» vrede te bestendigen, meer resultaat, als zij komen uit de neutrale staten Omdat verbittering noodwendig zal heerschen tusschen de oorlogvoerende partijen, die elkander thans in ongekende felheid bekampen. Van hen is veel minder te wachten, dat vredespogingen zullen slagen dan wanneer zij komen van neutrale landen. Zegt niet, dat het toch SecretariaatTheresiastraat 51, 's Gravenhage. met onxe regelen, dm Dat iQ een brood en wat melk meebracht, uit naam van den meester, doet me goed. Laat haar daarvoor onzen dank over brengen I Zoo was ze verdwenen, of een Walchersche boerin kwam binnen. Er was aan 't menich weinig vrouwelijks. Dan kwam ze aanstappen in zoo'n onbeholpen houding, dat Galelntje om die zotte verschoning een lachje niet terugdringen kon. De meld nam haar dat niet kwalijk, ja, schepte blijkbaar mede behagen ln haar vroolijkheld. Daar da bezoek ster geen woord sprak, «tonden ze belden een poosje met lachend gelaat tegenover elkaar, tot de dienstmaagd daaraan een eind maakte door te leggen.Herkent ge m(j dan niet, Galelntje?" Een paar schreden voor waarts doende met uitgestrekte armen, ving zij Galelntje op, die zich aan haar borst wiorp. ,0, Walter, wat waag je veel voor mfjl' riep ze uit, „lk beef als ik denk aan je lot, dat je bij herkenning wacht. Eerst breng je me hier, dan kom je me zien, vrees je dan geen ontdek king, lieveling ,En wat ion ik bevreesd behoeven te zijn, kind, daar m(jn dierbaar Galelntje mU niet kende, terwijl ik al een poosje voor haar stond iel Walter, want deze was het, dlo zich ln 't kleod eener dienstbare had ver- niets geeft. Begrijpt, dal slechts dan een beweging kans van slagen heeft, als zij steunl op de overtuiging der massa. Sluit L daarom op den droevige» herdenkingsdag van het uitbreken van de wereldramp aan bij de vredes beweging. Steunt in ons land de orga nisatie, die het krachtigst de actie voert, sluit 1 aan bij den Anti-Oorlog raad. Buitenland De strijd In en bulten Europa. Groote verontwaardiging heeracht op het oogenbllk In Engeland over het fasileeren van den door de Dult- echers gevangen genomen Engelschen scheepskapitein Fryatt. De Daltschers zeggen daarvoor hun bijzondere redenen to hebben. Blijkens een Inscriptie in zijn hor loge, was tooh Piyattde kapitein van de .Brussels", welk schip op 28 Maart 1915 een Dullsche duikboot, welke het voor een onderzoek naderde, op zettelijk poogde te rammen en in den grond te boren. Dit mislukte evenwel. De duikboot met lijn bemanning ontkwam, maar kapitein Fryatt keerde zegevierend met zijn schip naar Londen terug, waar de Engelsehe regeering hem hulde bracht en voor zQn moedige daad een passend geschenk aanbood. Deze man is nu in Daitsehe handen gevallen on dat de Dultschers niet geaarzeld hebben, het doodvonnis over hem uit te spreken, laat zich begrijpen. De gronden, waarop dit vonnis be rust worden natuurlijk in de aan Dultsehland vjandnlljke staten ten zeerste afgekeurd. Minister Arquith heeft in het Lager huis den moord, zooals hU het noemde, van kapitein Fryatt oevestigd en te kennen gegeven, dat de Engelsehe regeering deze misdaad, zoodra de tyd daartoe gekomen zal zijn, zal bestraften. Reeds houdt de regeering zich bezig met de vraag, welke stappen zij thans onmlddeliyk moet doen. Sir Edward Carson wilde het bnis een wet doen aannemen, waaruit dui delijk bl(jkt, dat Engeland weigert, het Duitsehe volk in de gemeenschap der naties op te nemen, totdat mis daden, als het ter dood brengon van kapitein Fryatt, gebcet zullen zijn. Van Engelsehe zQde tracht men er den nadruk op te leggen, dat de kapitein onschuldig ter dood gobracht is, daar hU volkomen het recht had, zich, ter zelfverdediging, op de hem naderende duikboot te werpen. De Dultschers beweren evenwel, dat de kapitein ia het geheel niet getracht heeft, een zonder waarschuwing on dernomen duikbootaanval te voor komen. De Duitsehe duikboot zou geheel boven water geweest zijn en het En gelsehe schip tot stoppan aangemaand hebben. Er was dus geen enkele reden voor kapitein Fryatt, zich plot seling op het Duitsehe oorlogsvaartuig stoken by deze gelegenheid. ,'t Is waarl" antwoordde zijn be minde opgewekt, „maar Ik bemerkte aan al jo bewegingen en ja gehoele houding, dat de boerin een in 't oog- loopend zonderling schepsel is. Er was niets gewoons ln. Vooral een vrouw ziet dat dadelijk. Maar ach, als je in handen der Spanjaarden viel, Walter, lk wist geen raadl" sprak ze droeviger wordend, doch zij vervolgde Bohalks „Ook geloof Ik niet, dat je als vrouw veel veroveringen zondt maken ,Dan ben ik er gerust op mijn Galelntje, dat de Spanjaarden my met des te grooter onverschilligheid voor bij zullen gaan. En tevens kan ik zonder argwaan te wekken, hier mjn lieve, schoone bruid aan mijn hart drukken. De mater meende, dat het gesprek reeds lang genoeg geduurd had en ging waarschuwen. Een zacht gekraak op de traptreden deed de geliefden verschrikt niteen stuiven. Walter had direct zijn tegenwoor digheid van geest, xjjn rol als dienst bode voort te epelen. .Houd je nu goed, liefste 1" fluisterde hij nog haastig, binnenkort zal alles anders zjn. Je brave vader laat je groeten 1" De deur ging open en de mater stak 't hoofd naar binnen. .Volg de eerwaarde moeder, Geer- trutda!" zei Galelntja nu, .want u te werpen. De kapitein liet de duik boot, welke zjjn aehip wilde onder zoeken, dlchtby komen met het doel, deze plotseling te rammen en tot zinken te brengen om een premie te kannen verdienen. Dit noemt men ln Dultschland het werk van een franc-tlrenr en als zoo danig ls kapitein Fryatt dan ook door den krijgsraad, welke zyn vonnis geveld heeft, behandeld. Van Duitsehe zjde betoogt men, dat do kapitein niet maar zoo koelbloedig neergeschoten is, maar na een nauw gezet onderzoek door den krijgsraad ter dood is veroordeeld. Dultschland, zoo wordt gezegd, zal ook in de toekomst van het oorlogs recht gebruik maken om zijn duik bootbemanning niet ten offer te laten vallen aan franc tireurs op zee. Dat de Engelsehe pers zich niet onbetuigd laat, is te begrijpen. De „Daily Graphie" schuilt alle schuld op den rug van den keizer, die voor de geheels reeks misdaden verantwoordoljk is en daarom den moordenaaradood moot sterven voor alle doorhem goedgekeurdo moorden. De meer praetisihaangelegde .Daily Mail" dringt er op aan, onmiddellijk over te gaan tot het in beslag nemen van alle Duitsohe eigendommen ln het Britsehe ryk, terwijl de „Times* don raad geelt, met reine handen tot het laatste door te vechten en geen Duit sehe gevangenen by wQze vau re presaille-maatregel neer te schleteo of Duitsehe eigendommen te confis- qieeren. De geschiedenis van het ter dood brengen van gevangenen als kapitein Fryatt bewijst eens te meer hoe ge vaarlek en nutteloos het ls, martelaren te maken. Met een langdurige gevangenis- of vestingstraf had men ook in dit geval kannen volstasD, en niemand zou daarover zijn bijzondere verontwaar diging geuit hebben. Slechts door executies worden mar telaren geschapen. Het in leven laten van den Engel schen scheepskapitein had den Dult schers geen noemenswaardig nadeel opgeleverd. Z(jn tnsilade zal evenwel de oorzaak zjjn, dat zij ln alle vjjan- delQko staten opnieuw als onbezonnen wreedaards gekenschetst worden. Uit Baltimore wordt gemeld, dat het Daitsehe onderzee-handelsschip „Deutsehland" vertrokken is. Zooals een telegram meldt,Is sir Roger Casement, ondanks do pogin gen om gratie voor him te verkrijgen, terecht gesteld. De Daily Neuit, die verwaehtto, da t aan Casement geen gratie vertoond zou worden, zegt in een kort artiksl, ovortulgd te zjn, dat de regeering in deze aangelegenheid onverstandig heeft gehandeld. Van het oorlogsterreln zelf komen weinig belangrijke berichten. Ia hot Westen weten do Dultschers de krachtige aanvallen hunner vijan den vrijwel te stuiten. komt zeker waarschuwen, dat de tijd verstreken is, niet waar ,Ik mag 't niet langer meer toe staan volgons onze voorschriften, doch mocht ge nog een en ander te zeggen of te vragen hebben, zoo zal ik meester Herman ditmaal ter wille zijn, w{jl hij een goed werk aan ons deed!' Met dize woorden sloop ze weer stil heen, even atll als ze gekomen was. Nu vatte Walter da hand zijner bruid on zal teeder: »W(j moeten schelden. Nog eenlge dagen, en Mou- dragon zal moeten capltuleeren. Dan gaan we blijder tyden tegemoet. Met het voorjaar zullen we voor 't altaar vereenlgd worden. En zoodra Middelburg is overgegaan naar de zQde van den Prins en 't jak der vreemden heeft afgeschud, dan zal ik u als mijn brnid overal heen voeren. Uw vader vindt het zeker goed, hfl weet het nujeedB, al werd tot heden over onze verhouding niet gesproken. O.k van de toestemming mïner pleegouders houd Ik mij over- tnlgd. Zeer waarschijnlijk gaan we tegelijk met hoer Roland van Dom- burgh ten trouw, want hij verloofde zich gisteren met jonkvrouw Geraldlce van SchongonI O, wat zalik biy zjjn, als het zooverre is, en lk ja niet meer voor dien vreemden huurling achter gewyde muren behoef te verstoppen. Maar tot dien tyd reken lk mij ge lukkig je hier veilig te weien tegen By Verdun hebben zjj door een krachtig tegenoffensief eenlg terrein gewonnen by Vanx, Chapitre en in Chenols. Ten N. van de Somme bezetten de Franschon tusscben het Hem-bosch en de hoeve Monaco een sterke v{jande- ïyka stelling. In hst Oosten biedon de Dnltschers krachfigen tegenstand by Lamberg en Kowel. Alleen ln Galiclê, ten N. van den Dnjestr, zfln de Rassen de laatste dagen vooruitgekomen. Ten W. van Buczaoz trokken zjj over de Koroplce. In Wolhynlë doen de eentralen krachtige tegenaanvallen. De volgende telegrammen teekenen den toestand. Parija. Ten N. van de Somme hebben de Franschen een door de Dultschers geweldig versterkt werk genomen tnscehen het boich van Hem en de hoeve Monaeu. Ten Z. van de rivier ia het den Franschen by een aanval in de streek van Etré -i gelukt een Duitsehe loop graaf ten N, van Denieeourt te be zetten en gevangenen te maken, Op den rechter Maasoever ls de strijd aan het tront Vanx—Chapitre Chenols met woede voortgezet en heeft zich O.waarts uitgebreid tot vlak by de streek vau Damloup. De Dultschers hebben na een reeks vruchtelooze aanvallen, waarvan er enkele met ontwikkeling van stikgas gepaard gingen, een weinig terrein gewonnen in de bosschen van Vanx, Chapitre en Chenols. Elders zyn alle aanvallen door het Fransche vuur tot staan gebracht. Londen. Wy z{jn verder opgescho ten ten O. van Pozlères. Weenon lu O. Galioië zjn ten Z.W. van Bnezaez, by VVlsnlowczyk en ten Z, Z.W. en W. van Brody verschei dene, tan dooie krachtige, aanvallen der Rnssen verydeld. Alle pogingen van den vijand, om tnssohen de boven-Turya en den spoorweg Kowel—Rowno het front der verbonden troepen te doorbreken, zyn eveneens mislnkt. Datzelfde lot hebben ton slotte verscheidene krach tige voorwaartsche bewegingen van den vyand la de knlebaeht van de Stochod, bj Koszowka, ondergaan. Londen- Sir Roger Casement is Donderdag opgehangen. Publiek werd niet by de voltrekking van het von nis toegelaten. Berlijn. Ten N. van de Somme kwam het tengevolge van ons afslul- tlngsvuur slechts door in tyd en rnlmte beperkte, maar zware gevechten. Aan weerskanten van den weg Bapaume- Albert en ten O. van het Trones-bosch braken krachtige aanvallen van de Engelschen. Tusschen Maurepas en de Somme herhaalden de Franschen hun stormloop tot zeven maal toe. In een taaie worsteling bleven onze troepen meester van hun stellingen. Alleen ln de hoeve Monaeu en in een loopgraaf- gedeelte ten N. daarvan is de tegen stander binnengedrongen. Ten Z. van zyn lage vervolging!" Met het blozend kopje f.an zjn borst geleund, luisterde Galelntje naar zyn taal ais naar liefelyko muziek. „En jonkvrouw Julia, zal zü niet diep ongelukkig zyn, Walter Zy be mint je met alle kracht, ze is schoon en r$k. Zou ook je eigen belang niet meebrengen, dat ge haar de voorkeur gaaft boven het arme, eenvoudige muldersdochtertje Als 't jo later eens berouwde,dien stap gedaan te hebben? Wie weet of gy zelf niet van adel lijke Tot zooverre had hy haar laten uit spreken, nn belette hy haar verder aldus voort te gaan, door de linker hand op den moad te leggen, torwyi hy haar met de rechter omvatte. Hy keek haar diep In de oogen en zei op ernstigen toon „Lieveling, wy beminnen elkaar, en al doet het mij hartgrondig leed om de gcede Julia, dat neemt niet weg, dat alt meeiydon wy allo drie niet ongelukkig gemaakt mogen worden. Ook passen wjj beter by elkander. Is niet myn geboorte dnister Maar laat ons daarover niet verder uitweiden. Zeg my, Galelntje, welke boodschappen gy voor uw vader hebt moe te geven, want hy is bran dend nieuwsgierig naar uw welstand l" „Zeg hom, Walter, dat ik het wel maak, dat wy hier geen gebrek hebben l" {Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1916 | | pagina 1