N°. 89 1916
Zaterdag 29 Juli.
103de jaargang.
W ALTER.
Bij dit no. behoort een
Bijvoegsel.
FEUILLETON.
GOESCHE
Ut Jultgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prjs per kwartaal, In Goes f 1,—bulten Goes, franco f 1,25.
Afzonderiyke Dommer* 5 cent.
icaandlne van advertenties op" Maandag, Woensdag
en VKIJBAG vóór 13 uren.
C011ANT.
De prjjs der gewone advortentlSn is van 1-5 regels 60 ct., elke regel meer 10 et
B{ directe opgaaf van driemaal plaatsing deraelfde advertentie wordt
da prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljk- en doodsbsrlchten en de daarop betrekking hebbands
dankbotalgingon worden van 1—10 regels t 1,— berekend
BewSsnunmers S sent.
Telefoonnummer SS.
Uitgave van ds Naaml. Veuoótsskap „Sdfsthe Cnnrant". Sirsstenr 9. W. van Barnkvblu.
De winkeliers en de distributie.
Het is een wijs besluit van de
Goesche middenstanders geweest, in een
motie vast te leggen, dat zij bij de
distributie van levensmiddelen niet ge
passeerd wenschen te worden.
Onze tijd staat nu eenmaal in liet
leeken der regeerings-bemoeiïug en het
thans aan de orde zijnd ontwerp dis
tributie-wet belooft voor de naaste
toekomst een nog veel sterker ingrijpen
van staat en gemeente in de algemeqne
voorziening aan eerste levensbehoeften.
Waar thans reeds rijst, suiker, visch
en, volgens een onzer middenstanders,
zelfs sajet van gemeentewege voor de
bevolking verkrijgbaar gesteld wordt,
daar is het geen wonder, dat tal van
winkeliers zich met bezorgdheid afvra
gen of de gemeente, die koopt en
verkoopt zonder daarbij allereerst op
den winstfactor te letten, niet de ge
vaarlijkste concurrent is, welke zij ooit
hebbeu moeten dulden.
Wij leven in een zter bijzonderen
tijd en evenals de boeren zich ten bate
van bet algemeen den verbouw van
bepaalde gewassen en den verkoop
hunner producten voor vastgestelde
prijzen moeten getroosten, moeten ook
de winkeliers begrijpen, dat met bet
oog op de dringende behoefte aan
goede en goedkoope voedingsmiddelen,
een ingrijpen van de overheid niet als
een unfaire concurrentie, maar als een
dringende eisch tot bet tegengaan van
ondervoeding en daardoor verzwakking
van ons volk beschouwd moet worden.
Op de Woensdagavond hier ter stede
gehouden bijeenkomst hebben wij met
genoegen geconstateerd, dat dit door
de Goesche middenstanders volkomen
wordt begrepen en gebillijkt.
Men is niet tegen het goedkoop
verkrijgbaar stellen van eerste levens
behoeften, men is slechts gekant tegen
de wijze, waarop dit geschiedt.
De winkelier mag bij de distributie
niet worden uitgeschakeld, aldus bet
standpunt ter vergadering ingenomen.
En dit standpunt is zonder twijfel
een zeer juist.
Geen betere distributie dan door de
winkeliers bier ter stede, zoodat nie
mand meer in een algemeen gedrang
op de Vischmarkt, de Korenbeurs of
de Soepkokerij moet trachten een be
scheiden lepeltje van de regeeringspap
machtig te worden.
Hierdoor juist krijgt bet verkrijgbaar
stellen van goedkoope levensbehoeften
den stempel der bedeeling, waarvoor
velen, die ze b zoo goed kunnen ge
bruiken, zich schamen en daarom uit
den rij der zich voor het gemeente
gebouw verdringenden weg blijven.
20
Historische Roman
door
M. C. VAN DEN ENDE.
(Nadrnk verboden).
Het bijgeloof was dastyds veel
grooter dan tegenwoordig. Niemand
durfde toen het bestaan van geesten,
heksen ol spoken in twijfel trekken,
al werd er door sommigen ook don
spot mee gedreven, omdat de laf-
hartlgen van dergelijke verschijningen
het meest den mond vol hadden.
Daar hst echter nimmer iemand in
de gedachte kwam, veerman Sterck
tot die groep te rekenen, hielden de
aanwezigen zich overtuigd, dat hij da
volmaakte waarheid sprak. Alleen
Krans dacht er anders over.
Eee heel eind volgde hj 't voetpad,
doch toen h{j door de tastbare duister
nis over een greppel struikelde, beving
hem ook de vrees en keerde hl) ge
zwind op zfjn schreden terug.
„Hadt je gemeend, een geest te
kunnen vatten?" vroegen ze hem.
,Ik zie, dat je gelflk hebt gehad,
veerman!" iel Frans, „maar ik ging
me daarvan eerst overtuigen, omdat
k gedurende ons tochtje het dekkleed
Wanneer de winkeliers de distribu
tie in handen hebben is bet cachet van
bedeeling ten eenen male verdwenen.
Ieder koopt dan rustig in eigen winkel
voor de vastgestelde lage prijzen, wat
bij voor zich en zijn gezin denkt noodig
te hebben en eerst op deze wijze ver
krijgt men een goede distributie, daar
eerst dan alle genteenteuaren in staat
gesteld worden, van de voordeelen der
regeerings- of gemeentelijke maatrege
len ten volle te proiiteeren.
Er bleken ter vergadering nog kort-
zichtigen, mannen die, als wijlen den
vader van Pieter Stastok uii de
„Camera obscura", hun partij oortjes
band liever op den zolder zien verrot
ten dan ze een cent beneden de markt
te verkoopen, mannen, die zich met
een bescheiden winst niet tevreden
toouen, die de vrees uitten, dat door
inwegen nog iets van die kleine winst
zou worden verloren.
Gaarne zeggen wij het den oud
secretaris van Handelsbelangen na
bedenkt, dat een hall ei beter is dan
een leege dop.
Verkoop liever met een kleine winst
dau iu het geheel niet.
Ia het eerste geval behoudt gij den
loop uwer klanten en krijgt gij de
gelegenheid, wanneer de tijden weer
normaal zijn, die klanten weer van
eigen voorraden te voorzien.
In het laatste geval ziet gij uw
klanten van u vervreemden. De ge
meente, de groote concurrent, treedt
als winkelierster op en binnen weinige
maanden kan uw magazijn een onaan
zienlijk door ieder voorbijgeloopen
winkeltje zijn, zooals er helaas reeds
te veel in onze achterstraten voorko
men.
Zeer juist mijnbeer De Jonge: Dui
zendmaal liever zonder winst verkocht,
dan dat de klanten uw deur voorbij
en naar de soepkokerij om levensmid
delen gaan.
Buitenland.
De afrijd In en bulten Europe.
We hebben in ons vorig overzicht
opgemerkt, dat twee jarau van moder
nen vornietigingsoorlog het optimisme
als kenmerk van volkskracht, noch
bjj de centralen, noch by de gealli
eerden konden vernietigen.
De pers, die uiting geeft aan de
volksgedachte, getuigt daarvan.
Wat het vertrouwen In het eind
resultaat van den stryd betreft, vinden
wy toch in het bekende Dnltsche blad
de Köln. Zeitung een zeer optimistlch
gesteld overzicht van don oorlogstoe
stand.
De bondgenooten, zchryft het blad,
staan thans voor het vraagstuk van
het derde oorlogsjaar. Die nieuwe oogst
rypt en nog steeds is het niet gelokt,
Dnitschland's vrjheid aan banden te
leggen of de bres te slaan, waardoor
het groote offensief had moeten gs-
dnideiyk heb zien bewegen. Er moest
eens verraad schollen, men weet het
nooit I'
.Je komt wel wat laat mot je ont
dekking aan vond Walter.
,Ja, van achter bezien, zeker, maar
de wind kon 'tveroorzaakt hebben!"
verontschuldigde de knaap zich.
.Wat er ook van zijbracht de
veerman, hersteld, in 't midden, .'tis
voorby en ik zag na maar liever myn
boot geledigd. Pak das aan, ik moet
nog terug!"
Nu werden eenlge zakken en balen
naar binnen versjouwd, waarna de
riemen met kracht gehanteerd warden.
Die groote spoed bezorgde hem last.
Reeds waande hy zich in veiligheid,
toen er een schot werd gelost.
Oogonblikkeiyk wierp h{| zich voor
over in zjjn boot. De schatter meende
zjn doel getroffen te hebben, want er
viel geen geluid meer waar to nemen.
Op 't gerucht kwamen eanige soldaten
naderbfj. Daarop had Sterck gerekend
en hg hield zich stil. Een poosje later
hoorde hij een boot in gereedheid
bresgen, zag hy er met fakkels in
stappen. Zyn ongerustheid steeg ten
top.
Weer roeide hy voort zoo hard hy
kon. Hy werd achtervolgd. Met kraoh-
tige slagen wonnen ze meer en meer
op hem.
Evenwel dnrfden zy niet meer
schieten en elndelflk hem niet verder
broken worden.
De mislukkingen, vervolgt de Kal-
niiche, van hetgeen dn Entente reeds
in hst eerste jaar heeft willen berei
ken, staan op het einde van het tweede
oorlogsjaar op de kaart aangeteekend.
De journalisten en staatslieden der
Entente, die voor eer. vergeiyklng
naar de zeekaart ver ijzen, weten,
dat dit humhng is, omdat de den
doorslag gevende beslissing te land
moet vallen.
De verzorgings- en distribntieorga-
niBatie der centralen wordt na erva
ringen van twee jaar verder afgewerkt
en verbeterd met de tot dusver plaats
gehad hebbende wetensohappeiyke en
technische oorlogsprestaties. De ver
vaardiging van tal van nieuwe tech
nische en wetenschappaiyke fabrica-
ten valt samen met de productie
van oen veevoeder uit stroo en hout
en de bewonderenwaardige nit tech-
nisch-zeemanschap grootsche daad, de
heropening van het handelsverkeer
onderzee met Amerika.
Onze vyanden, aldus het Duitsche
blad, hebben hun voorraden torenhoog
opgestapeld, zy hebben drommen van
menschen van allo rassen byeen ge
gaard, maar d® gave om gericgore
krachten met succes tegen de groote
massa's te werk te stellen, bezitten
zy niet en zullen zy ook in het derde
oorlogsjaar niet tot hun dienst weten
te dwingen.
In dit derde jaar zullen zy niets
anders kunnen pres-«eren dan dat,
wat hun tot dusver geen succes
bracht: het Btellen van de plompe
massa tegenover de innerlyke waarde
van de improvisatie tegenover de
organisatie, van louter geweld tegen
over geest geworden kracht.
Wanneer in den tijd van twee jaar
daarby niets anders vorkregen is dan
een verschrompeling der Fransche
volkskracht, een t,rnletiging van
millloenen Brltsehe menschenlevens,
verlies aan kostbaar landbezit, ves
tingen en steden, zoowel voor Frank-
rjk als Rnsland en aan politiek aan
zien en rjjkdom voor Engeland, boven
dien de waardeloosheid van een bond
genootschap, dat geen toekomst meer
kan hebben, omdat het belang van
geen enkele der bondgenooten het
geSIscht heeft, valt dan nog te
veronderstellen, dat eon derde oorlogs-
jaar iets beters brengen zal?
Met dezelfde zekerheid, aldus het
invloedrijke Dnltsche orgaan, waar
mede w{j tot dusverre by ons overleg
en durf te rade zyn gegaan, beant
woorden wy deze vraag ontkennend.
Willen onze vyanden, nadat de mis
lukking van hun gemeenschappeiyk
oifansief aan het lieht getreden is,
zich nog steeds niet op den grondslag
der feiten plaatsen, om te weten, wat
zy doen moeten voor en aleer over
den vrede kan gesproken worden, dan
zal de op dat punt onwankelbare
eenfc6id van wil van het geheele
Duitaohe volk, zoowel te velde alB in
het vaderland, verder doen en verder
dragen, wat tot dusver gedaan en
gedragen is.
Wanneer een invloedryk orgaan als
dit geacht kan worden de volksstem-
achterna jagen ook, uit vrees voor een
hinderlaag. Zy wenschtsn om dien
enkelen vluchteling niet dj voeten
gespoeld te worden door de bar-
baarsche Zeenwen bulten de poort.
De geuzenvrees redde den waaghals
het leven.
Veel angst had hy in dien korten
tyd uitgestaan. Ook Walter vreesde
't ergste voor den oude.
Het schot had hy vernomen en hy
begreep, wlen 't gold. Binnen een paar
dagen zon hy weten hoe het afgo-
loopen was. Nu moest hy zyn aandacht
bepalen by wat hem te toen stond.
Dc twee mannen hadden de zakken
geopend en wierpen zich als dollen
op den inhond.
Eenlge tarwebrooden werden aan
stukken getrokken, 'n Vrouw schoot
toe met een klaagiyk schreiend kind
op den arm. Zy rukte groote brokken
weg van onder de handen dier man
nen en hnllde van biydschap, toen ze
haar lieveling gretig zag toehappen.
Intusschen deed zy zichzelf te goed,
hongerig als een verscheurend dier.
Walter en Frans beschermden de
drie andere zakken, lieten ze hun
gang gaan en zagen getroffen toe.
.Is de ellende in gansch Middelburg
zóó groot?" vroeg Walter.
De mannen aten, begeerlg naar hun
zak ziende. De vrouw volstond met
een knikje. Ook zy had geen tyd tot
spreken. Onverstandig voerde zy 't
ming wear te geven, dan biykt uit
hot bovenstaande wel, dat het Dnltsche
volk zich nog geenszins verslagen
gevoelt, en integendeel een optimisme
als nlting van kracht valt waar te
nemen, dat de stand van bet krygs.
bedi-yt op militair en economisch
terrein slechts aan de zonnige zyde
beschouwt.
Dultschland zal in dc oogen van
hen, die het liefhebben, overwinnen.
Een nederlaag wordt van die zyde
als een onmogeiyke factor eenvoudig
uitgeschakeld.
Zoowel aan Dnltsche zyde als aan
die der geallieerden treffan we dit
optimisme aan, schreven wy.
Inderdaad, aan de zyde der gealli
eerden wordt na twee jaren van
hardnekkigen stryd even weinig aan
de uiteindeiyke overwinning ge-
twyfeld.
Lloyd George, thans minister van
oorlog, heeft dezer dagen in het
Lagerhuis medegedeeld, dat de mili
taire vooruitzichten gnnstig zyn ie
noemen.
De nieuwe burgerlegeis drukken
een zeer machtigen vyand achteruit,
een vyand, die de bosto hersenen
van het land gedurende twee geslach
ten aan het work heeft gesteld tot
het bestndecren van de oorlogs
wetenschap.
De minister zelde het vertronwen te
koesteren, dat do overwinning is ver
zekerd. Twyfelde men eerst of de
mannen met zeer korte oefening hun
prachtige oorlogsuitrnsting zouden
weten te gebruiken, thans na de
krygsverrichtingen, welke achter ons
liggen, is die twyfel opgeheven.
Het Engelsche volk weet thans, dat
de soldaten te velde al han verstand
en inspanning hebben gewyd aan het
volmaken van hun bedrevenheid, op
zoodanige wyze, dat zy voor hnn land
de overwinning kunnen bevechten.
De getallen en andere hulpmiddelen,
aldus de Engelscbe oorlogsminister,
zyn aan onzen kant. Onze mannen
hebben bewezen, dat Engeland's ryk-
dom aan hulpmiddelen en het Engel-
sche intellect binnen weinige maanden
de overwinning zullen behalen over
wat eens onoverwinneiyk leek.
Deze slag leert, dat wy eenvoudig
hebben door te zetten met alle mate-
rieele hulpmiddelen, die te onzer be
schikking staan en de zege zal ons
zyn.
Ook dezerzyds das treffen wy een
rots van vertrouwen In een beslissende
overwinning aan.
Dit optlcisme, zoowel by de cen
tralen als by de geallieerden leert ons,
dat op dit oogenbllk de weegschaal
der overwinning nog naar geen van
belde zyden eeu merkbaren doorslag
geeft.
Maar hoe zal do volksstemming aan
iedere zyde by het intreden van een
vierde oorlogsjaar zynt
Meer en meer begint Roemenië in
deze phase van den strijd de aandacht
te trokken.
Biykens verschillende berichten,
schynt toch de kans op een spoedig
ingrypen van deze mogendheid by-
jonge kind, dat met graagte bleef
smullen 't zwaar te verteren voedsel.
Walter miste den moed de gelukkige
moeder er op tewyzen. Zoo weldadig
deed het hem aan, de kleine te zien
voederen na lang vasten. Wat pyn
moest die moeder geleden hebben, als
't kindje schreide en vermagerde van
ontbering 1
Een traan welde op in zyn manne-
ïyk oog, Met die mannen had hy ook
te doen, doch die vronw leed zooveel
moer.
Een half uur later schenen zü ver
zadigd en vertoonden zy lnst tot
slapen.
Toen zei Walter: „Maak een zuinig
gebruik van dat weinige voedsel. Over
morgen krygt ge misschien weer. Nog
dezen nacht moeten deze zakken by
Herman, den bakker in de Sint Pieter
straat, bezorgd werden. Na is alles
rustig. Morgen zou 't niet lukken. Laat
ons dus voortmaken. Hier moeder,
neem deze bus vet en deze met melk 1"
Dankbaar als een hond kuste zy
hem de hand. De mannen gaven daar
van anders biyk. Elk stak een paar
brokken in het wambuis by zich als
een schat. Toen werd het overige
zorgvuldig verborgen en namen zy
bereidwillig de pakken op de Behou
ders, gereed hem te volgen.
Slnlpend langs de halzen verlieten
ze achter elkaar de herberg „Het
Anker", waar zoo weinig voedsel ge
zonder groot te zyn.
Hoe grooter het succes der Russen
tegenover da Oostenrykers is, hoe
meer in Roemenië het verlangen tot
nlting komt tot de zgn. bevrjjding der
Roemeensche broeders in Zevenbergen
over te gaan.
Een tactor, welke Roemenië tot
dusverre buiten den oorlog heeft ge-
honden, was een tekort aan munitie
en juist daarin schynen de geallieerden
den laatsten tyd het konlnkryk flink,
te hulp gekomen te zijn.
Verscheidene treinen met mnnitie
zyn althans nit Rusland over de Roe
meeniche grenzen gekomen.
De Entente laat inmiddels niet na,
de Roemeensche regoering en het volk
ten krachtigste te bewerken.
Naar men nit vertrouwbare bron
meldt, maakt men zich In Dultschland
weinig illusie meer, dat het deelnemen
van Roemenië aan den oorlog nog te
voorkomen zal zyn.
Men verwacht binnen een maand
een gezameniyk optrekken van Roe-
meenBch-Russische troepen, terwyi een
Roemeensche veldtocht tegen Bnlga-
ryo gepaard zal gaan met een Fransoh-
Engelache actie van uit Salonlkl.
Inderdaad, deze oorlog toont onz
niet de mooiste zyde van het karakter
der volkeren.
Italië, dat zyn bondgenooten op het
govaariyke oogenbllk In den steek
liet, om zich by de tegenparty te
voegen en Roemenië, dat naar links
en rechts nitkykc naar de verliezende
party, om daar met de volle kracht
van haar nog paraat leger op aan te
vallen, zU geven beide een weinig
hartverheffend schouwspel te zien.
De stryd aan de Somme schynt in
een stadium van stilstand gekomen te
zyn.
De Engelschen zyn thans geheel in
het bezit van Pozières, doch de vor
deringen, welke zjj thans ten N. en
die welke de Franschen ten Z. van
de Somme maken, zyn gering en be
palen zich tot eenlge onbeteekenende
terreinwinst.
In het Oosten biyven de Kuisen
voornameiyk aanvallen, hóewei zy niet
krachtig genoeg biyken, den opmarsch
ten Z. der Fripetmoerasien tot een
succes van beteekenls te maken.
De volgende telegrammen teekenen
den algemeenen toestand.
Berlijn. Wy vernietigden aan het
het kanaal CominesYperen het
groote Engelsche bastion. De Engel
schen honden zich ten N. van de
Somme in Pozières staande. Ten Z.
van do Somme wisten wy hot ver
overde terrein tegen aanvalspogingen
van de Franschen te behouden.
Parijs. Wy namen een aantal
hulzen ten Z. van Estrées.
Berlijn, Russische aanvallen op
het front ten O. en Z O. van Gorodicze
mislukten evenals aanvallen ten N.W.
van BereBteczko.
Weenen. Ten Z. van Leszniow
trokken wy onze troepen voor den
drnk van overmachtige vyandeiyke
vonden word vóór dit beschreven
oogenbllk, dat de mnizen er van den
honger omkwamen, zoodat gasten
tegen goudprijs er geen onthaal konden
krygen.
't Gebrek waB groot in Middelburg.
De stad was als nitgestorven, ten
minste aan deze zyde, nn by de
poorten alles was samengestroomd.
Zonder veel moeite bereikten zy dan
ook de Sint Pleteratraat. Hnn doel
naby, ontmoetten zy plotseling eenlge
ruiters. De hopman Mondragon reed
van do Noordpoort terng met een
klein gevolg.
Hfizell was zoo in gedachten ver
diept, dat hy in de duisternis ons
viertal niet eens opmerkte. Maar de
laatste rniter hield stil, sloeg met zyn
degen op den zak van den achtersten
drager en zei:
„Wat sleep je weg, ganwdlef Open
dien zak als je leven je lief isl"
Frans, want deze was het, maakte
daarmede geen haast.
„Als ik een dief ben, dan is myn
heer d'Avila 't ookl" antwoordde de
knaap kordaat in de Spaansche taal.
„Ga hem vragen, wat ik draag, dan
kom ik 't misschien ook te weten,
hoewel Ik my voor 't overige gewooo-
ïyk weinig druk maak om eens anders
zaken 1"
Wordt vervolgd).
