N°. 87 1916
Dinsdag 25 Juli, 103de jaargang.
FEUILLETON,
Dejuitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prji per kwartaal, In Goes f 1,buiten Goes, franco f 1,25.
Afzonderlijke nommers 5 een'..
laiondlag ran advertentlSn op; Maandag, Woansdag
en YEIIJJDAO vóón 13 uran.
De prfis der gewone advertontiën U van 1-5 regels 50 et., elke regel moer 10 «t
BJ directe opgaaf van driemaal plaatsing deraelfde advertentie word»
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels i 1,— harekcndi
Bewtamuamars S eert.
'feletoonuRinnier 92.
Uitgave t»ï: de Nataal Veuootsekap «Geasclso Go*r&a6". Birettaur G. W. vak Babnevw-d.
Buitenland.
De strijd in en bulten Europa.
Na twee oorlogsjaren is eindelijk
de samenwerking der geallieerden in
een stadium gekomen, dat van één
grooto legermacht kan worden ge
sproken, die, bij onderlinge overeen
komst, naar één gemeenschappelijk
krijgsplan handelend, voor de contra-
len eon vijand van bcteekenls is
geworden.
Van het Oosten, het Westen en het
Zuiden komen thans de vijanden op
Dultgchland en Ojstenrjjk toestormen.
Door geen troepenverplaatsing kunnen
de contralsn een bedreigd punt meer
versterken, omdat thans op alle fron
ten gelijktijdig, over vele kilometers
afstands, goed uitgeruste legers zich
van de vijandelijke stallingen trachten
messter te maken.
Een gemeenschappelijk offensief ls
de eerste voorwaarde voor een over
winning.
Voornamelijk tusschen Franichen
en Eagelschen is ln de laatste weken
op het Westelijk front een goed geor
ganiseerde samenwerklogtebespcnren.
Wanneer de Britten een sterke
strijdmacht tegenover zich zien, trach
ten steeds weer de Fransohen den
vijand tot troepenverplaatsing te nood
zaken door gelijktijdig tot den aanval
op de vijandelijke stellingen over te
gaan.
B(j den jongsten Eagelschen storm
loop deden de Franseheu tegelijkertijd
een krachtiger aanvul door welke
nieuwe bedreiging de Dultschars ge
noodzaakt waren troepen san het
front van Longueval en Delvilla te
ontnemen.
Slechts daardoor slaagden de Ea
gelschen er in den vijand uit zjjn
voorste loograven te verdrijven.
Ma*r niet alleen op militair gebied,
ook óp economisch terrein komt steeds
duidelijker de samenwerking der ge
allieerden naar voren.
We willen geenszins de op de eco
nomische conferentie te Parijs gehou
den besprekingen ec getroffen maat
regelen goedkeuren, doch ze getuigen
zonder twijfel van oen samenwerking
als nimmer fa voren tot stand gebracht
werd.
Op het gebied van munitlefabrlcage
is deze samenwerking ln de laatste
maanden bijzonder sterk geweest.
Niet alleen ls, voornamelijk door
het krachtig ingrijpen van dan En-
gelachen munilleniicisterLloydGeorge,
een organisatie ln het leven geroepen,
welke de prodnctlo van munitie tot
een ongekende hoogte heeft opgevoerd
en is de noodzakelijkheid, do beschik
king to hebben over voldoende geschat
en projectielen zoozeer tot de groote
massa doorgedrongen, dat alle En-
gelsehe munitie-arbeiders besloten,hun
vaeantiedagen er voor dit jaar asnte
geven, maar door dit voorbeeld aan
gespoord werd ook in Frankrijk en
Rusland hot producseron van oorlugs-
voorraden als een eerste eitch voor
het welslagen van een offensief be
schouwd.
18
W ALTER.
Historische Roman
door
M. C. VAN DEN ENDE.
(Nadruk verboden).
Bij 't vuur, dat ontstoken werd,
kreeg do vijand hem nog beter in
't oog. Zonder dralen wondde h{j zijn
moedig paard en reed terng. De
strjdhengst keerde 't gevaar onwillig
den staart toe.
Zijn knaap kwam terug, en kon
niets melden, dan dat de sluipmoor
denaar nergens te vinden was, os
dat de ruiters don vluchteling nog
steeds zochten.
Hoer Dumont zag toornig rond.
,Ik moet hem in handen krjgen,
levend in handen, versta je, knaap
„Ja, heer 1" antwoordde de knaap
desmoedig.
„Laat de rjzige ruiters ln den
omtrek all" buizen en stallingen on
bergplaatsen doorzoeken, en ga jij,
Onno, naar 't kasteel van der Hooge
navraag deen, of de gevangene Maar-
ten, soms ontsnapt isl"
„Gced heer, doch als ik n er op
merkzaam op mag maken, dan wub
die man met den grijzen baard niet
meester de Mulder met zijn kaalge-
Manner, en vrouwen, die nimmer
eealge fabrieksarbeid verrichtten,
hebben zich voor hat vervaardigen
der moordende projectleleu bosohlk-
baar gesteld.
Tienduizend vrouwen, zelfs uit de
laagste volksklasse, werken in alle
strgdvoerende landen van dag tot dag
aan de fabricage van alles, wat de
legermachten aan het front als een
onontbeerlijke factor voor het wel
slagen van han offensief beschouwen.
De correspondent van bet Eogelsehe
blad de Daily News heeft dezer dagen
een levendige beschrijving gegeven
van do bedrijvigheid, die hjj b'j zgn
bezoek aan eenige munitiefabrieken
aanschouwde.
Ik zag, schrjjfs hg, boerenmeisjes de
tijne roteerende weegmachines be
dienen, die elk van de millloenen
patronen, welke dageigk, deze fabriek
verlaten, nauwkeurig wegen. Ik zag
de kogels, uit de Kern en nikkelen
mantels bestaande, bij duizenden
tegetgk ineen zetten.
Boerenmeisjes met roode doeken om
het hoofd bedienden zeer ingewikkelde
machines die gelgktijdig een afgewo
gen hoeveelheid krolt in iedere hnls
deden en daar de kogels inpersten.
De hulzen, de kogels m het kruit
werden alle drie afzonderlijk cp ver
schillende plaatsen in de machine
gedaan. En aan do andere zjjde kwa
men de patronen geheel gereed in
paren te voorschijn, honderd per
minnut.
In de groote Pofctllof-fabrieken, de
grootste en bekendste wapenfabriek
ln Rusland, dio men met Krupp's,
Creusot's of Armstrong's Inrichting
kan vergelgken, vond lk eveneona
boeren aan den arbeid.
De kleinste projectielen die hier
gemaakt worden zijn de shrappnolls
(granaat kartetBen). Ik heb .slis stadiën
der bewerking gezien. Op de eene
plaats waren mannen bezig do kogels
daarvoor te gieten. Twoe bewegingen
zgn voldoende om de gtetvormeu ge
reed te maken, het lood er in te gieten,
een lange reeks kogels van elkaar te
scheiden en die ln do gereedstaande
kisten te werpen, die achter elkander
weggevoerd werden naar de laadka-
mers.
In een andere kamer hoorde ik een
geluid alsof er gedurend een massa
Behallen weerklonken. Daar werden
de shrappnell.mar.tels op lange r|jen
gezet en gekeurd door mannen, die
misschien eens zeer boroe:nde „bala
laika*- spolers waren en die nu hun
fijn geoefend gehoor gebruiken om
door aantikken der mantels en door
luisteren, de geringste fontea te ontdek
ken.
Dan was daar een zaal, waar ln een
ommezien blokken witgloeiend metaal
ln kanonnen worden vervormd. Ginds
de afdoellngen voor h6t boren en
trekken, het schaven van de buiten
zijden, het Inzetten der Blultetukken.
Elders klonk het ratelend geluid der
kllnktnaehlnes, die de stukzen van de
e ff alten aaneanklonkac.Weor ia andere
Ickalen werden de bekleede zitbankjes
schoren gelaat. Ook zou hj tot zoo'n
gewelddaad nimmer in staat zijn!'
waagde Onno ln 't midden te brengen.
Daar had hij echter gauw berouw
van, want zgn heer voer driftig tegen
hem uit:
„Wat vermeet ge u, knaap, een
pleidooi to leveren voor dien meelzak f
Doe je plicht. Denken zal ik well"
Onno sloop stil weg, en keerde heel
laat met de ruiters terng, onverrichter
zake, met den moed in de schoenen.
Tot zijn geluk was hvt gevecht reels
geëindigd, Heer Dumont was naar
zjn kwartier, waar dezelfde monnik,
broeder Anselmns, hem verhond op
dezelfde hardhandige w{jzo, waarop
hij hear Roland behandelde.
Daarna werd hem rust aanbevolen,
waaraan hij gehoor gaf, want hij was
moe en de wonde ptjnljjk.
Ontio bracht hem bericht, dat nie
mand gevonden wub. Da dader was
spoorloos verdwenen. Messter Maarten
bevond zieh nog in zijn col. Die kon
het derhalve niet geweest zijn. Na dit
verslag zond h(J zgn knaap weg. Deze
verzocht echter te mogen blijven, om
hem te verplegen.
Dit blijk van aanhankelijkheid deed
heer Dumont goed en hjj stond het
hom toe. Intussehen kon hjj den slaap
niet vatteD, geen rust vinden. Vruch
teloos peinsde hij erover, wie den
aanslag kon gepleegd hebben. Welken
vjjand had hjj ln deze streken, behalve
Maarten? Hoe hg ook nadacht, hij
voor de kanonniers gemaakt, wielen
en veeren aangepast en ingezet.
Ten slotte een zaal, waar alles
rustig was en een aantal ververs bezig
was de geheel gereede stukken licht
veldgeschut de khaki-kleur te geven.
Wanneer zij daar vandaan gaan zgn
zij gereed la de tg hunner broeders
hun plaats in ts nemen, die van Riga
tot Transsylvatië den vgand dood
en verderf brengen. Hier een reus
achtig zwaar kanon, ginds de lichtere
veldstnkken of massa's korte, als
afgeknotte, loopgraafmortieren."
Zoo wordt de arbeidskracht van
den mensch van dag tot dag produc
tief gemaakt tot het vervaardigen van
de middelen om zijn geslacht zoo
grondig mogelgk te kuDnen vernieti
ger.
Aan de Somme ls de strijd met
verwoedheid voortgezet.
Een krachtige Engeisoh-Fransche
aanval heeft ten Z. van Soyeowlt
plaats gehad over een front van 40
Kilometers.
Ds Dulisohers werden bg Harde-
conrt nlt een loopgravenstelling der
eerste Unie geworpen. Longueval en
Deltille werden door de Kngelichen
genomen maar later weer gedeeltelgk
door de Dnltschers heroverd, zoodat
van oen groot Bucces der geallieerden
niet kan gesproken worden.
Han hevige aanval heeft hen al
thans slechts weinig vooruitgebraoht.
Ten Z. van Soyecourt wisten de
Fransehen hun stellingen nog wat
nit te breiden.
Op het O. front hebben de Rassen
aan de Styr oonige vorderingen ge
maakt.
De Dultseh-OoBtenrgksehe troepen,
welke de Llpa waren overgetrokken
hebben hun stellingen waer moeten
prgsgeven. Volgens de Rassen leden
hua vgsnden daarbg een belaugrijke
nederlaag.
De volgende telegrammen teekenen
den toestand.
Parijs* Ten Z. van Soyeconrt on
dernam de vgand een tegenaanval
op onzo nieuwe stellingen, wélke even
wel geheel werd afgeslaSen. Bij Ver.
dun groote bsdrelvigheld der artillerie.
Londen. Do slag woedt voort tus
schen de Leipzlgschans en het Del-
villeboseh. Wjj dreven den vijand uit
het Foureauxboseh, behalve uit het
N. deel.
Weenen. In den hoek aan de alt
monding der Llpa deed de vijand een
aanval. Wg hebben onze vooruitsprin
gende stelling, om een dringende om
vatting te voorkomen, in de streek
van Berestoczko teruggenomen.
St. Petersburg. Bjjjde samenvloei
ing van Styr en Llpa maakten wg
ons meester van de overgangen van
de Styr. B
Berlijn. In het Somme-gebled sloe
gen wij op zichzelf staande aanvallen af.
Parijs. In do Vogezen vielen de
Dnitechers onze stellingen ten N. W.
van Saint Dié aan. Zg werden met
wist het niet.
Toen dwaalden zgn koorts-gedachten
In andero richting.
Hij zag zich voor de Langevielopoort.
Satello d'Avila beschimpte hem. En
zgn haat tegen dien man groeide nog.
Vroeger, lang geleden, toen zijn grgs
hoofd nog geen enkel teeken van
klimming in jaren vertoonde, was hg
goed bevriend met hem.
Thelma, een beauté uit dien tgd,
werd door beiden begeerd.
De Spanjaard vergaf 't hem niet,
hoe Dumont de meest gelukkige daarin
was. Van oen kleine woordenwisseling
kwam het tot hooggaanden twist en
de vriendschap verkeerde in haat.
Sedert dien tijd streden ze niet
meer zij aan zij. D'Avila wist te be
werken, dat zgn bende nlt Spanje
verdreven werd. In Frankrijk vond
hg den koning bereid, hem in dienst
te nemen Eens bevocht hg daar de
zege op d'Avila, dien hjj nu doode-
lgk haatte.
In Middelbnrg vond hjj hem terug
als Ingesloteae. Z(jn wraakplannen
zou hjj dus hier ten uitvoer kunnon
leggen.
Met de wgze waarop hield hjj zich
op zgn leger uren lang bezig.
III.
Walter's avonturen in Middelburg,
a. De intocht.
Onder 't donderen van 't geschut,
zware verliezen afgeslagen.
Weenen. Wg hebben nieuwe stel
lingen ten Z. W. van Beresteczko
betrokken.
SI. Peteraburg. Ten Z. van de
Llpa big ven wg den vgand In W,
richting terngdrgven. Aan don linker
vleugel der stellingen van Riga zgn
wg op tal van punten do voorste linie
der Dultiehe verdedigingswerken bin
nengedrongen.
Rome. Wg vermeesterden den
Rolla-pas.
Binnenland.
Erwten en boonen.
De minister van landbouw, ngver-
beld en handel heeft het volgende
bepaald
I. de uitvoer van dnivenbooneu zal
zgn toegestaan onder voorwaarde, dat
voor elke 100 K.G. uit te voeren
boonen 70 K.G. beschikbaar worden
gesteld voor verbruik binnenslands
tegen een prgi van f 13,50 por 100 K.G.
II. de uitvoer van
a. te Amsterdam ot Rotterdam op
ceel liggende groene erwten, grauwe
erwten en capncgners, welke door de
Verplegicgseommlssie ln de Stelling
Amsterdam als depót voor binnen
landse!) gebruik zgn afgekeurd;
b. niet voor da comsumtia ge
schikte bruine en witte boonen,
zal zgn toegestaan, onder voorwaar
de, dat voor elke 100 K.G. nlt te
voeron erwten en boonen worden be
schikbaar gesteld voor bicnenlandsch
verbruik de volgende hoeveelheden
groene erwten, bruine boonen, witte
boonen, kapnegners of granwe erwten -,
65 K G. van eerste quallteit,
of 80 tweede
Onder erwten en boonen van eerste
qaalltoit worden hier verstaan erwten
en boonen, die zgn voor deconsumtle
zeer geschikt, pnlk kokend, alsmede
aatuurdroog en houdbaar.
Penlvrucnten van tweede qnallteit
zgn die, welke zgn voor de consnmtie
desnoods gesi hikt en tevens houdbaar.
Zilveruien en ijalotten.
Ds minister van landbouw, ngver-
beid en handel heeft het volgende
bepaald
de exporteurs van zllveruien en
sjalotten zgn verplicht voor elke 90
K.G. dezer artikelen, waarvoor zg van
heden ai consent aanvragen, ln de
maand October voor binnenlandseh
verbruik, tien kilogram uien van
prima bewaarbare quallteit, op nader
aan te geven wgie, ten genoegen der
Groentencentrsle franco af te leveren
aan een nader aan te wgzen opslag
plaats, tegen den prjjs van 31 /3 cent
per K.G. Zg zullen tot meerdere zeker
heid, dat zg aan hunne verplichtingen
znllen voldoen, alvorens consent te
kunnen verkrggen, voor iedere duizend
kilogram of gedeelte daarvan, waar
voor zg consent aanvragen, een cautie
stellen van 115 in contanten, ten
name der Groentoncentrale, te storten
bg het Agentschap der Nederlandsche
Handelmaatschappg te 's Gravenhage.
onder 't knallen der musketten, on
der 't geschetter der trompetten en
't krggsgedruisch, dat binnen Mid
delbar g's poorten, al wat leefde, naar
do bedreigde zijden deed snellen,
slopen over den bavendgk tweo man
nen een hntje binnen, waar de onde
veerman Sterck woonde. Hg scheen
de bozoekors te wachten, want een
tik met den knop van den degen op
de bouwvallige deur was voldoende.
Terstond ging ze open, en kwam
een grotgebouwd man, doch gebogen
onder den last der jaren, ln wollen
wambnls, naar voren. Zgn groet bleef
onbeantwoord.
Walter en Frane, want zg waren
het, die hun route tot hier hadden
volbracht, om den elgenlgken tocht
te aanvaardeD, waren zoozeer ver
vuld met wat ze te doen haddon, dat
ze goen acht sloegen op complimenten.
Sterck begreep dat en nam die
onachtzaamheid niet kwalgk. Zgn
kalme bedaardheid verloor hg door
hun opgewondenheid geenszins. En
toch zou hg ook een werkzaam aan
deel hebben. Hg had evenwel reeds
zoovee! meegemaakt in zgn arbeid
zaam leven, zooveel gevaren getrot
seerd en stormen 't hoofd geboden,
dat het binnenloodsen der twee jon
gelieden hem, hos bezwaarlgk en
gevaarvol ook, ejn kleinigheid toe
scheen.
„Is alles in gereedheid, oudo?"
vroeg Walter.
Oranjeboek.
Zaterdag is in druk verschenen het
aangekondigde Oranjeboek, waarin de
minister van bnltenlandsehe zaken
een overzicht geeft van door dit
ministerie behandelde aangelegen
heden ln het tgdvak van October 1915
tot Juli 1916.
Dittribuiiewet.
Eet voorloopig verslag is verschenen
over het wetsontwerp tot vaststelling
van bepaÜDgen ln het belang van de
volks* oeding en van eene doelmatige
distributie van goederen.
Aardappelen.
De minister van landbouw, ngver-
held en handel, gezien zgne beschik
king van 28 Juni jl., houdende be
palingen betreffende den uitvoer van
vroege aardappelen, heelt bepaald, dat
het percentage van de dagelgksehe
aanvosren van vroege aardappelen
boven de vastgestelde zeefmaat, dat
volgens de bepaling sub IV der boven
genoemde beschikking op de inge
schreven veilingen voor het binnenland
moet worden geveild, voor de week
van 22—29 dezer vastgesteld worden
als volgtKoksianen en Duke of York
boven een zeefmaat van 40 m M.
nietsandere Muizen en Schoolmees
ters boven een zeefmaat van 40m.M.
40 pCt.
Maïs.
De minister van landbouw, nijver
heid en handel maakt bekend, dat
van Maandag 24 tot en met Zaterdag
29 dezer, de prjjs van mals, uitsluitend
bestemd om aan gemeentebesturen te
worden verstrekt voor ruiling tegen
rogge bedraagt: voor Indische mals
f 225 per last van 2000 kilogram of
f 7.87per 70 kilogram, uitsluitend
te Amsterdam te ontvangen.
Invoer van origineele PetkHser rogge.
Het Nederlandseh Landbouwweek
blad meldt, dat de regeering pogingen
aanwendt, teneinde van de Dultsche
regesring vergunning te krijgen tot
den invoer van origineele Petküser
rogge. Deze pogingen izullen waar
schijnlijk met gunstigen uitslag be
kroond worden. De Koninklijke Ned.
Landbouwvereeniging is aangewezen
als centraal lichaam voor den Invoer
en de distributie,
Alle bestellingen moeten ten spoe
digste, doch alterijk 5 Augustus
schriftelijk gericht worden tot de
Koninklijke Nederlandsche Landbouw
vereeniging' Prins Hendrikplein 11,
Den Haag.
Groenten.
De minister van landbouw, nijver
heid en handel heeft bepaald, dat het
percentage van de dsgeljjksche aan
voeren van groenten ter veiling, dat
volgens do bepaling sub III der voor
noemde beschikking op de Ingeschre
ven groentenveilingen voor het bin
nenland moet worden geveild, tot
nadere beschikking vastgesteld wordt:
voor bloemkool Ista en 2de quallteit,
alsmede uitschot op 80 pCt.voor
peen op 75 pCt.voor doperwten op
50 pCt.voor kropsla op 70 pCt. j
„Wo hebben maar in te stappen,
luitenant 1" luidde 't antwoord, doeh
Walter zei
„Dat znllen we toch niet dadelijk
doen 1* en h(j stapte de hut binnen,
op den voet gevolgd door Frans en
den veerman. Zorgvuldig sloot hjj de
dear, haalde een pak van onder den
mantel en vouwde het open.
„Zie je," zei hj), „hier zullen we
even oen kleine gedaanteverwisse
ling ondergaan. Die zal ons van veel
nnt zijn. F ij onze terugkomst zullen
we onzo eigen kleeding gaarne weer
aantrekken. Nog wilde ik je verzoe
ken, eiken avond tegen negen nnr en
eiken morgen tegen zes nur uw bootje
aan te leggen aan de achterzijde van
de herberg „Tiet Anker". By het kleine
poortje, waar ge ons nn ook znlt
brengen, komt ge ons weer afhalen.
Op nw handigheid kannen wo ver
trouwen als op uw bekende welwil
lendheid
„Daaraan behoett niet te worden
getwijfeld I" verzekerde veerman
Sterok.
Al sprekende had hg niet stilge
zeten. In enkele minuten stond hg als
Spaanech hidalgo klaar. De rimpel-
kraag, de vilten hoed met roode veder,
de wjjde mantel met opgeslagen slip,
't krijgshaftige puntbaardje, met for-
scbe knevels maakten hem niet alleen
volkomen onkenbaar, maar stonden
hem waarljk goed.
(Wordt vervolgd).
