(jOESCH
N°. 74 1916
Zaterdag 24 Juni
103de jaargang.
Bij dit do. behoort een
Bijvoegsel.
Ue uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en'VriJdagavund
uitgezonderd op foestdagbn.
Prgs per kwartaal, in Goes f 0,15, bulten doei, franco 1,55.
Afzonderlijke nommeri 5 cent.
inzending van advartentlön op Maandag, Woensdag
en VRUOA.Q vóór 18 aren.
Telefoonnummer S3 Uitgave vaa de Naaml Veauootsehap „Gcesefce Cueraat".
De pr(ji der gewone advertentlin 1) van 1-5 regeli 50 ct., elke regel meer 10 et
B| directe opgaaf van driemaal plaatilng derxelfde advertentie wordt
de prgs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelgk- en doodibericbten en de daarop betrekking hebband#
dankbetuigingen worden van 1—10 regelt f 1,— berekend
Btw-genummeri i sent.
Directeur G. W. tan Barnzvïlu.
Zij, die zich met ingang van
1 Juli a. s. op ons blad abon-
neeren, ontvangen de tot dien
datum verschijnende nummers
gratis.
Binnenland.
's ft ij fa middelen..
Ook over de maand Mei was de
opbrengst van 's Rijks middelen zeer
bevredigend. Het totaal bedrag beliep
f 19.538.000, tegen f 15.751.000 in
Mei 1915. Doordien ook de vorige
maanden gunstig zijn geweest, is over
de eerste vijf maanden des jaars een
tootaal opbrengst bereikt van niet min
der dan f 78.052.000 tegen f60.636.000
over het tijdvak Jan.Mei van 1915.
Zooals men weet, is bij de raming der
middelen voor het loopeude jaar ge
rekend op accressen als in normale
jaren welnu, de op die wijze verkre
gen raming, die f 76.24-2.000 bedraagt,
is dus plm. f 18 ton lager dan het
verkregen totaal bedrag. De directe
belastingen, waarmede de tabel aan-
vangl, hebben zich ook in Mei goed-
gehouden. Grondbelasting f2.592.000
(tegen f2.378.000),personeel f 1.601.000
(tegen f 1.450.000), inkomstenbelasting
en vermogensbelasting samen f3 719.000
(tegen f 2.44-5.000 als opbrengst der
bedrijfs- en vermogensbelastingen in
Mei 1915). Het schijnt niet zonder
belang bierbij nog aan te teekenen,
dat de Rijksinkomstenbelasting, voor
welker opbrengst over 5 maanden werd
geraamd f 11.917.000, over Jan,Mei,
heeft opgebracht f 17.086 *000.
De rechten op den invoer vertoonen
eeu avans van ruim f4 ton (f 1.617.000
tegen f 1.204.000).
Voor de accijnzen valt in totaal een
vooruitgang te boeken van f 1.402.000
(f6.585.000 tegen f 5.183.000). De
suiker deelt daarin voor ruim f 12 ton
(f 3/255.000 tegen f2.035 000). De
wijnaccijns steeg met f 25.000 (f 45.000
tegen f 20.000)bieren en azijnen met
f 13 000 (f 149.000 tegen f 136.000)
en geslacht met f216.000 (f838.000
tegen f 622.000 dure vleeschprijzen
Daarentegen ging van den gedistilleerd-
accijns de opbrengst achteruit met
f69.000 (f2.117.000 tegen f2.186.000)
en van den zoutaccijns met ruim f 2000.
De stijging van de opbrengst dei-
belasting op gouden en zilveren wer
ken, zijnde vermoedelijk een gevolg
van oorlogswinsten, bleef aanhouden
f 52.000 tegen f 32.000. Over de
eerste vijf maanden is uit dezen hoofde
f98.000 meer ontvangen.
6 FEUILLETON-7
WALTER#
Historischs Roman
door
M. C. VAN DEN ENDS.
(Nadruk verboden.)
,lk ben ai zes en dertig jaar hier",
iel hg dan, .en in al dien tgd was
lk nooit ziek. Steeds doorkruiste ik
de Manteling in lengte en breedte, of
waa op houtveiling of bj aanplanting.
Van morgens vroeg tot 's avonds
laat, ja, dikwgls ook des 's nachts was
Ik op de been. De buitenlucht cn do
vele beweging hebben mg tegen weer
en wind en vermoeienis gehard. Ik
kan daar niet meor buiten. En zie nu
eens naar heer Jan Die sluit zich op,
is bang voor een tochtje en mankeert
geregeld ieti. Niet gaarne zou lk met
hem wisselen. Wat heeft hg aan al
zgn rgkdom
De houtvester wilde niet voor een
oud man versleten worden, wilde niet,
dat men hem zelfs zijdelings liet ge
voelen, dat hg een ondergeschikte van
heer Jan was. In heel den omtrek
werd hg ontzien en gevreesd, omdat
zgn advies door heer Jan bgna steeds
goedgekeurd werd.
Meester Nossa liep zwggend voort,
Behalve het successierecht, dat 4
to'u teil achter bleef (f 1.825.000 tegen
1' 1.725.000), hebben de indirecte be
lastingen alle meer opgebracht en wel:
de zegelrechten f251.000 (f726.000
tegen f475.000), de registratierechten
1'542.000 (f947.000 tegen f405.000)
en de hypotheekrechten f 64.000
(f 113.000 tegen f 49.000).
Terwijl de opbrengst der domeineu
over Mei 1916 f 145.000 was, tegen
f241.000 over Mei 1915, heeft dit
middel over de eerste vijf maanden
van het loopende jaar belangrijk meer
opgebracht (f 949.000 tegen f 443.000).
Het verbod vau de jacht, door de
de militaire autoriteit, in verschillende
streken van het land is oorzaak, dat
wegens akten voor de jacht en visscherij
slechts f462,50 werd ontvangen, tegen
over een raming van f 14.166,66.
Met de loodsgelden gaat het nog niet
naar weusch de scheepvaart wordt te
zeer belemmerd. Opbrengst f69.000
tegen f 96.000 in Mei 1913.
Ten slotte nog de vermelding,
dat de opcenten ten bate van het
leeningfouds 1914, welker opbrengst
in de genoemde cijfers niet is begrepen,
in Mei hebben opgebracht f.3.107.000
en over Jan.Mei f 11.742.000.
Over de opbrengst onzer middelen
kan men over het geheel genomen,
zeer tevreden zijn. Stonden nu maar
niet zulke enorme uitgaven daartegen
over. I)e buitengewone uitgaven, welke
de oorlogscrisis veroorzaakt, bedragen
alleen reeds circa f 20 millioen per
maand!
Buitenland
De etrljd In en bulten Europa.
Is deze oorlog een handeleitrgd,
een oorlog tusschen Daltschl&nd en
Engeland, met hun bondgenooten, om
de eerste plaats op de wereldmarkt
te verkrijgen
Velerlei factoren, ook de rassenhaat
en expaniiazucht, hebban ongetwjfald
samengewerkt, den huldigen wereld
stad te ontketenen, maar niet te
loochenen ls het, dat de onderlinge
natver, de zucht om de eerste te zjn
op industrieel- en handelsgebied, de
groote scheiding tuasohen de volkeren
van Earopa teweeggebracht heeft.
Dnitschland dreigde Engeland op
da wereldmarkt te overvleugelen en
wat Engeland en zjjn bondgenooten
door deien oorlog allereerst pogen te
bereiken, ls het vleugellam slaan van
den tegenstander, het hem toebrengen
van zulke zware slagen, dat zijn
mededinging in de eerstvolgende jaren
ternauwernood ernstig kan genoemd
worden.
Tot nu toe is tevergeefs gepoogd,
Duttsehlands innerlijke kracht door
de wapenen te breken.
De economische oorlog moet thans
en waarschQsljjk met meer succes tot
hot beoogde doel voeren.
Van den toestand waarin Duttsch-
diep ln gedachten verzonken. Plotse
ling hield hg stand, alsof hij iets ver
geten bad.
.Is er iets bijzonders, meester?"
vroeg Roland vorwonderd,
.Dat is te zeggen," gaf de hout
vester ten antwoord, ,ik vroeg mijzelf
af, waarheen heer Roland toch wel op
weg kon zjjn; na een afwezigheid van
eenige dagen zou men verwachten,
dat hg rustig thuis zou bleven, ten
minste voor een wijl!'
.Niets zou me liever geweest zjn,
meester, maar ln oorlogstijd ls men
geen meester over zichzelf Men moet
gehoorzamen, als men geroepen wordt,
wanneer ook. Nog hedenavond moet
lk mij te Brigdamme melden en mg aan
't hoofd mijner afdeeling dapperen
stellen. En wat voor mj] geldt, betreft
ook m-jn vriend Walter. Naar hem
begaf lk mij, om dan samen op te
trekken. Doch vooraf zal Wanda mg
dienen te verbinden, want m(jn arm
is voortdurend pijnlijker geworden I"
Zoo waren xg oen open plek ge
naderd, waar de houtvesterswonlng
lag. De bemoste muren toekenden zich
somber af. Alles scheen in diepe ruit.
En dat was ook zoo. Doch op 't ge
ringste geluld der binnentreden den
ontwaakte de zuster van den hout
vaster, die in den omtrek bekend
stond als Zwarte Wanda, wegens haar
buitengewoon bruine gelaatstint.
Haar slaap was licht. Zg was ge
woon acht te geven op het geringste
land, afgesloten van de wereldzee, op
het oogenbllk verkeert, is door zijn
vijanden reeds een voor hen zeer
nnttlg gebruik gemaakt.
Hoeveel handelsbetrekkingen tua-
scheu Duitschland en overzeesche
gewesten zijn niet reeds verbroken,
hoevele schepen, die vroeger den
steven naar Duitsche havens wendden,
hebben hnn route niet raedB gewijzigd
en hun producten ln Engelsche kust-
steden uitgeladen.
Nog eenige jaren van een oorlog in
deze omstandigheden en de handels
wegen, die uit de geheelo wereld naar
Duitschland liepen, zullen verlegd zijn
en in Engeland tezamen komen.
Dan zal de vrede tot stand komsa
en de Daltsehe handelslieden en In-
duttrleelen zullen van voreu af aan
kunnen beginnen om opnieuw het
msdoogenloos verwoeste gebouw van
de volkswelvaart op de fundamenten
van arbeidskracht en energie te doen
verrazen.
Do oorlog heeft van Duitschland
zeer groote offers gevraagd, maar niet
minder van zjjn tegenstanders.
Van dag tot dag wordt meer en
meer Ingezien, dat, ondanks de tgde-
ljke succes'en van verschillende par
tijen op het slagveld, een volhouden
van den Btrgd een economische uit-
putting voor alle daaraan deelnemende
staten beteekent.
De verzekering, dat men den vijand
alleen door de wapenen zou kunnen
vernietigen, wordt met den dag min
der waarschijnlijk en zeer goed wordt
van alle z(jden Ingezien, dat weldra
de dag van den vrede zal aanbreken,
waarop de uu nog worstelenden elkan
der znllen loslaten en, hijgend van
nitputting, eerst goed hun wonden
en schrammen, hun verscheurde,
havelooze kleeding zullen opmerken.
Dan zal het Duitsche volk de wa
penen van zich afwerpen, dan zal het
ploeg en hamer to. hand nemen en
onmiddellijk met den opbouw van het
verwoeBte een aanvang nemen.
Dan zal het onmiddellijk trachten,
te redden, wat er van 's lands welvaart
nog te redden is, verbroken banden
weer pogen aan te knoopen, verloren
afzetgebieden ln nieuwe gewesten door
andere trachten te vervangen, dan
zullen de machines in alle nu
stilliggende bedrijven weer op gang
gebracht worden en met vlijt en
energie zal het Duitsche volk pogen,
de dieps wonden te heelen, welke het
in d6n economischen strijd door zjn
tegenstanders zijn toegebracht.
Men weet dit ln de aan Duitschland
vijandelijke staten en men beseft meer
en meer, dat na den vrede in weinige
jareu de nu van zjjn bestaansbronnen
afgesneden tegenstander opnieuw naar
bet innemen van een eerste plaats op
de wereldmarkt zal streven.
Wanneer dit niet voor lange jaren
onmogelijk wordt gemaakt, heeft En
geland met zijn bondgenooten tever
geefs gestreden, tevergeefs de zware
offers gebracht, welke de huidige strijd
aan goed en bloed heeft opgseischt.
Ook na den vrede, die een einde
aan de verwoesting van arbeidskrach-
geluld. Zooveel nachten was z(j alleen
in de eenzame houtvesterswonlr g, als
Walter op 't oorlogsveld en moester
Nossa in 't boseh waren.
Ook werd menigmaal voor zieken
en gewonden haar hulp ingeroepen.
Daarom verscheen ze bijna tegelijk
met de twee mannen in het lage ver
trek, dat tot woonkamer in gebruik
genomen werd, en ontstak licht.
Het zag er zeer ongezellig nit.
Alleen 't onmisbare huisraad bevond
zich in de betrekkeljk groote ruimte.
Men zou zoo den Indruk krijgen, dat
hier een gezin laafde ln do grootste
armoede.
Heer Roland was nimmer toegelaten
in de andere vertrekken, ook niet,
toen hjj als kind en als jongmensch
van twintig jaar hier het grootBte deel
zijner dagen doorbracht met spel of
jacht.
En toch wist h'J, dat de particuliere
kamer van meester Nossa rijkdommen
verborg en dat de slaapkamer van
Zwarte Wanda van alle Oostersehe
gemakken vooriien was en weelde
riger ingericht dan het boudoir van
zijn zuster Julia.
Dat had Walter hem eens ln 't ge
heim verteld. Maar nu hij wat ouder
was geworden en wat rondgekeken
had in de wereld en ln zgn omgeving
meer begon op te merken, verwon
derde Roland zich daarover niet.
De houtvester Nossa had 'u Sink
Inkomen, en daarenboven groote bij
ten en materiaal zal maken, moet het j
Dcltscbland onmogelijk worden ge
maakt, zich van de nu toegebrachte
slagen te herstellen.
De ccouomiBche verplettering van
Duitschland is het oorlogsdoel dor
geallieerden. Ook na den vrede zal
alt doel hen voor oogen blijven sts&n.
Op de thans gehouden economische
conferentie te Parijs zijn i.a maatre
gelen besproken, welke na den oorlog,
waarvan men dus bet einde schjjnt te
voorzien zonder een verplettering van
den tegenstander, tegenover Dnitsch
land en diens bondgenooten getroffen
moeten worden.
De vertegenwoordigers van alle
Entente-mogondheden hebben maat
regelen getroffen om Dnitsehland op
economisch terrein tQdcns den oorlog
nog zoo zwaar mogelijk te treffen on
tevens om te beletten, dat dit rilk, na
het tot stand komen van den vrede, de
wereldmarkt opnieuw zal overheer-
schen.
Da invoering van de z.g.n. Engel-
scha zwarte lijst kon den deelnemers
der conferentie tot baken dienen.
Zij hebben dan ook in hoofdzaak
bepaald, dat het gedurende don oorlog
voor onderdanen der Entente-mogend-
hedan verboden is, handel te drijven
met firma's die onder vljandeljkeo
Invloed staan, terwijl contracten met
bewoners uit vijandelijke staten nietig
verklaard worden wanneer da belan
gen der geallieerden daardoor worden
geschaad.
Door nieuwe regelingen te treffen
aangaande uitvoervergunningen naar
neutrale staten, die hot toegezondene
naar den vQacd zouden kunnen door
zenden, wordt de blokkade verscherpt.
De consulaire ambtenaren der gealli
eerden, of lichamen als onze N. O. T.,
zullen voor een strikte opvolging der
verscherpte uitvoerbepallngen moeien
waken.
Na den oorlog sollen de geallieerden
mede werken tot bet economisch her
stel der landen, welke door het oor
logsgeweld zijn geteisterd.
De economische oorlog zal, na dien
door de wapenen, voortgezet worden
door de bepaling, dat het voorrecht
der behandeling als de meest begun
stigde natie gedurende een aantal
jaren niet aan vijandelijke mogend
heden zal worden toegekend. De han
del der vijandelijke mogendheden zal
gedurende een bepaald tijdvak worden
onderworpen aan een blzondere beje
gening. Hun goederen worden onder
worpen aan invoerverboden, terwijl
bijzondere voorwaarden zullen gesteld
worden voor de schepen van vijande
lijke landen.
De geallieerden, inziende, dat zjj
door de wapenen hun doel niet vol
komen znllen bereiken, hebben dus
maatregelen getroffen om na den
strtd door het zwaard, welke ook
van hen te groote offers vraagt, den
economischen oorlog onverzwakt te
kannen voortzetten.
Een nieuw bewijs, dat niet de zgn.
verplettering van het mllltairisme,
maar het vleugellam slaan van een
gevaarlijken concurrent op de wereld-
verdiensten. Da stille, eenvoudige
levenswijze eischte geringe uitgaven.
H(j moest dus wel een aardig ver
mogen hebben na zooveel dienstjaren.
Eens had Roland er zijn vader op ge
wezen, dat Nossa niet ln de afrekening
altjd even ter goeder trouw was,
waarom hij er op aandrong hem onder
handen te nemen en zoo dat niet
helpen mocht, te ontslaan.
Heer Jan nam toen een heel vreemde
houding aan. Tri) duidelijk liet hij
doorschemeren, er volkomen van op
de hoogte te zijn, hoe de houtvester
zieh verrijkte ten zijnen koste. Maar
tevens wilde hg ten eenenmale niets
weten van Roland's inmenging, waar
het zgn zaken betrof. HQ had groote
verplichting aan Nossa en moest hem
ontzien, alsof hij afhankelijk van hem
was.
De persoon ln kwestie was van dit
gesprek door den oen of anderen go-
dlenstigen geest ingelicht.
Dat zette kwaad bloed. Nossa Het
van zgn haat intusachen niets blgken,
ja, verdobbelde zgn vriendelgke voor
komendheid.
Tot heden verkeerde Roland in de
stellige meonlng, dat Nossa hem wel
gezind was.
Evenmin als meester Nossa kende
hij diens zuster Zwarte Wanda. Bij
elke voorkomende gelegenheid trof
hij haar aan all trouwe verpleegster,
als kundige arts, als volgveriga huis
houdster.
markt, het hoofddoel van den oorlog ls.
Engeland, dat geen voorbarlgen
vrede wensohte te sluiten omdat die
niet duurzaam zou kunnen zijn, zal
thans, na het teekenen van het vredes-
traetaat, den economischen strijd
blgvon voortzetten en daardoor zeer
zeker zelf de oorzaak zgn, dat de
vrede niet van duurzamen aard ls.
De strijd op economisch terrein zal,
volgens de geallieerden, op het oogen
bllk van den vrede zijn vollen omvxng
en kracht bereiken.
Daarvan zullen alle staten van
Europa, ook de neutrale rgken, zeer
zeker de nadeelige gevolgen onder
vinden en het ls volkomen te begrijpen,
dat een voortzetten van den oorlog
op economisch terrein binnen zeer
korten tijd weer ln een strijd met de
wapenen zal overgaan.
Waar blgft dan de zoozeer ge-
wensehte dunrzame vrede?
Evenwel, de algemeene beginselen
thans op de conferentie te Parijs vast
gesteld om aan de regeeringen te
worden voorgelegd, znllen hoogst-
waarscbijnlgk nimmer hun voor geheel
Earopa verderfelgken Invloed doen
gevoelen.
Nog altijd ls Duitschland op militair
gebied de meerdere, nog altgd houdt
het naar de O. en de W. zijde belang-
rgke gedeelten van het vgandelljk
grondgebied bezet.
Zul het in een ontruiming daarvan
en een vrede toestemman, wanneer de
economische strijd moet voortduren?
Trouwens, al werd Duitschland tot
vrede gedwongen, dan ls de kans op
een uitvoering der te Pargs getroffen
regeling nog zeer klein.
Na den oorlog wijzigt zich de alge
meene toestand. De combinaties van
thanB vallen uiteen, de handelsbelan
gen treden opnienw op den voorgrond.
Dnitsehland en Oostenrijk zijn nog
altijd twee machtige handelsstaten en
na den oorlog, zullen snecesslevelgk
de oude handelsbetrekkingen tusschen
de vganden van thans weer worden
aangeknoopt.
De Westminster Gazette heeft het
zoo juist uitgedrukt, toen zij betoogde,
dat men, waar Dnitsehland Engeland's
grootste afnemer ls, den Doitsohen
koopman, die met Engeland handelt,
geen slag kan toebrengen zonder dien
tevens tos te brengen aan den Engel-
schen koopman, die met Duitschland
handel drgft.
Het opstellen van besluiten als thans
te Parijs geschied is, ls togen het
belang van de geallieerden zelf, om
dat zg ln Duitschland en Oostenrgk
niet alleen concurrenten, maar ook
groote afnemers hebben.
De Engelsehe bladen en volgens een
Havasberlcht ook de Zwitscheriche,
mogen over het algemeen thans de
genomen maatregelen goedkeuren,
deze maatregelen zijn per slot van
rekening niets anders dan een volks-
rcclame voor de eenheid der gealli
eerden en een erkenning, dat Duitsoh-
land na den oorlog niet de ver
pletterde reus zal zgn, die men in
zgn doodsstrgd gaarne aan de juichen
de schare ten toon gesteld zou hebben.
Ook nu weer betoonde zg zich voor
Roland even bekwaam als hulpvaardig.
Zg ontblootte zijn arm, onderzocht de
wonde, die zij, na den kogel ver
wijderd te hebben, zorgvuldig reinigde.
Na deze behandeling werd hst ver
band gelegd en Roland gevoelde zieh
aanmerkelgk verlicht. Hartelijk waren
de woorden van dank, haar toege
bracht. Meester Nossa verzocht hg,
tegen zgn vader niets van dien aan
slag op zgn leven te zeggen, om hem
niet noodelooa te verontrusten.
De houtvester beloofde dat volgaarne
en wisselde ongemerkt een blik van
verstandhouding met Wanda. Het
spreekt van zelf, dat de kogel nauw
keurig beschouwd werd. Met kennis
van zaken kon Roland daarover mee
praten. Zeer beslist constateerde hij,
dat de kogel was van een pistool. Hij
vroeg zich af, hoe een anno drommel
zoo'n duur vuurwapen ln zgn basit
kon hebben en begon te betwijfelen,
of een wilddief dea aanslag wel ge
pleegd had. En was het een voornamer
vgand, hg zou niet weten, wie 't zgn
kon.
Wanda had onderwijl gelegenheid
gevonden, om Walter te wekken, die
sliep als een os. In zgn vasten slaap
gestoord, verloor hg zgn goede luim
echter niet. Zoodra hem eenlgszlns
was duldetgk gemaakt, wat er te doen
was, sprong hg op, kleedde zich
haastig en stond in een ommezien
reisvazrdlg. Wordt vervolgd
