N°. 70 1916 Donderdag 15 Juni, 103 Walter Kakebeske, P. Lindenbergh, A. T. C. Swenne Jac, Welleman Vóór den slag, W ALTER. de Bij dit no. behoort een Bijvoegsel. FEUILLETON GOESCHE Oejuitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en'Vrij dagavond uitgezonderd op feestdagen. Prl» per kwartaal, In Doe* f 0(10) buiten Gooi, franco f lctl> Afzonderlijke noramor» B cent '.unending van advertentifin op Maandag, Woensdag en VRUOAO vóör 18 uien. COURANT. De prB» der gewone aövertentién li van 1-5 regeli 50 ct., elke regel meer 10 ct. Bjj directe opgaaf van driemaal plaatiing derzelfde advertentie wordt de prijs aiechti tweemaal berekend, Geboorte-, buwelfk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden vaa 1—10 regel» k 1,— berekend iew8«tiz»aa#?s 5 sent. releloonnnmneer 33. Uitgave van de Naaai Vaasootsehap .Geasske Courant". - Bimtaar G, W. van Babnïvsm. Wij staan aan den vooravond van belangrijke verkiezingen. In 1913 telden wij, vrijzinnigen, de groote meerderheid der Nederlandscke kiezers onder de blauwe vaan der concentratie. Met hen hebben wij de overwinning behaald en het kabinet Cort van der Linden, dat als gevolg daarvan is opgetreden, heeft zich de verwezenlijking van onze voornaamste wenschen tot taak gesteld Ouderdoms rente en Grondwetsherziening. liet kabinet, dat door den oorlog in hooge mate in zijn arbeid is bemoei lijkt, heeft zich tot nu toe doen kennen als een ministerie, dat geen duimbreed is afgeweken van den weg, dien het zich bij zijn tot stand koming heeft afgebakend. Reeds is het wetsontwerp op de ouder domsrente de Tweede Kamer gepasseerd, steeds meer nadert de tijd, dat ook over de voorstellen tot grondwetsherziening, waarmede een belangrijke uitbreiding van het kiesrecht gepaard gaat, een beslissing genomen moet wordeu. Dit kabinet te steunen moet ons een dure plicht zijn. Wij weten het wel, dat onze tegen standers beweren, dat zij in vele ge vallen aan bet ministerie Cort van der Linden bun steun gegeven hebben, maar we bedenken tevens, dat in de zeer moeilijke positie, waarin ons land zich bevindt, die steun noodzakelijk was, omdat dit kabinet bewezen beeft, dat het roer van het schip van staat in de woelige wateren, die ons omgeven, aan zijn handen het beste kan toe vertrouwd worden. Slechts waar het maatregelen ter algemeeue beveiliging betreft, slechts daar, waar het kabinet Cort van der Linden als ministerie van natiouale verdediging optreedt, vindt het ook van rechts de waardeering, welke men bet van die zijde niet kan onthouden. Maar waar het huidige kabinet de taak volbrengt, welke de meerderheid van het Nederlandsche volk het in 1913 heeft opgedragen, waar het de programpunten der concentratie in wetsontwerpen poogt om te zetten, daar stuit het telkens weer op den onwil der coalitie, die geen gelegenheid laat voorbijgaan om dit ministerie te toonen, dat het slechts bij de gratie van den volkerenoorlog mag regeeren. De uitslag der stemming over bet wetsontwerp tot toekenning eeuer ouderdomsrente, levert daarvoor het beste bewijs. En met dit alles voor oogen, zien wij de ijdele pogingen, welke een blad Historische Roman door M. C. VAN DEN ENDE. (Nadruk verboden.) D&t deed hij evenwel niet, maar h(J besloot toch op een andere manier z(jn ergernis te doen eindigen. .Julia", begon hfl kalm, en toch schrikte z(j en maakte onwillekeurig een beweging, om 't doek voor hem te verbergen, .werkt ge zoo vorig voor uw Hij vervolgde niet, wist evenmin, wat hU verder zou zeggen, maar be reikte volkomen z(jn doel, want hU lokte.hiermee een verklaring uit. „Ik borduur, vader!" zei ze, terwUl een gloeiend rood haar gelaat over- toog nu zU den ernstlgen, uitvorschen- den blik van den ouden heer op zich gericht zag. .Jawel, jawel, kind 1* zei hU, .maar ik »le niet ons wapen, maar alleen een W. en lk begrijp niet recht de beteekeni» daarvan 1" Julia zweeg. Minder bedaard ging h\j daarom voort: .Wellicht kan lk een goede ver als De Standaard in het werk stelt om hare lezers ervan te overtuigen, dat juist het door allen gewaardeerde kabinet Cort van dei Linden door een linksche overwinning gevaar zou dreigen. „Een radicale meerderheid", aldus het voornaamste antirevolutionaire dag- blad, >zal het ministerie Cort van der Linden omverwerpen en in 1917 zal Christelijk Nederland overgeleverd wor den aan de meest drieste willekeur, die verre te boven gaat al wat over moed en willekeur in de vorige eeuw tegen ons dorst bestaan". Veel woorden aan dergelijke taal te besteden is, met het oog op het boven staande, voor onze lezers niet noodig. Wij willen den kiezers iets anders vragen. Bestaat er bij U eenige reden, thaus af te wijken van bet pad, dat ge in 1913 zoo scherp voor u zag afgebakend Heeft het tegenwoordige ministerie het vertrouwen, dat ge daarin gesteld hebt ook maar in eenig opzicht be schaamd en hebt gij dan het recht, dit kabinet thans den steun van de meerderheid van ons volk te onthouden f Wie in 1913 openlijk getoond heeft, dat hij een wijziging in ons kiesrecht- stelsel en eeu sociale wetgeving in vrijzinnigen geest noodzakelijk achtte, beeft thans niet het recht, een kabi net, dat op zoo succesvolle wijze den algemeenen volkswil ten uitvoer brengt, zijn steun weer te ontnemen. Wij zijn tevreden met het optreden van het ministerie Cort van der Linden en onze overwinning zal de binnen- landsche en daardoor de internationale positie van dit kabinet ten krachtigste versterken. Wij weten het, dat de verkiezingen van Vrijdag slechts Provinciale verkie zingen zijn. Maar juist omdat de Provinciale Staten de kiescolleges voor de Eerste Kamer zijn, een ïloogerhuis, dat zich thans als een dreigend spookbeeld op den weg der door ons gewilde sociale wetgeving stelt, daarom is het onze dure plicht, van dit hooge college een lichaam te maken, dat van zijn taak bij de algemeene wetgeving des rijks een andere opvatting heeft dan onze tegenwoordige Eerste Kamer. Wij wenschen, zooals vóór de ont binding onder het ministerie Kujper, een lichaam, dat niet vraagt wie iets voorstelt, maar uitsluitend wat er wordt voorgesteld. tiet is helaas een niet te ontkennen feit, dat onze tegenwoordige Iierste Kamer meer en meer een zuiver poli tiek lichaam is geworden. De eedswet werd in eerste lezing verworpen en zoo vast wordt thans reeds door de rechtsche minderheid in de Tweede Kamer op den steun van de partijgenooten in ons Hoogerhuis gerekend, dat een afgevaardigde als ile heer Rutgers bij de behandeling van klaring vinden in onze nabijheid. Be drieg ik mU niet, dan heeft uw kleur mij uw geheim verraden en kan lk als zeker aannemen, dat werk een •tills hulde inhoudt aan Walter, 't pleegkind van mijn houtvester NoBBa. Ook dat zwUgen is niets anders dan toestemmen, want ik west, dat m\jn Julia te trotsch en te eerlek ls, cm te liegen, en daarom niet wil spreken Julia zou tot antwoorden op het sterke aandringen baars veder» hebben moeten besluiten, toon tot haar geluk het ptjnljk samenzijn onderb.oken werd door de aankondiging van een gast. Dubbel aangenaam was dat be zoek haar nu. En heer Jan had er eveneens vrede mee. HJ nam zich voor z{Jn dochter den volgenden morgen te onderhouden over mis plaatste neiging, die hem op eens duidelijk geworden was, en gaf bevel, don bezoeker voor hem te brengen. Daarop trad een jongeman binneD, die aan den ingang stokstijf staan bleef en eerst naderde na herhaald verzoek. Het was een vaandrig, die uit naam van zQn bevelhebber verschillende Zeeuwscho edelen bezocht. Buigend reikte hij een verzegeld pakket over. Heer Jan van Domburgh beaehouwde aandachtig 't zegel, verbrak het daarna met de bedaardheid van den ouder dom en las. Zeker was 't bericht hem niet heel aangenaam, afgaande op 't de ouderdomswet er openlijk op durfde zinspelen, dat de huidige Eerste Kamer er wel voor zorg zal dragen, dat de duidelijk uitgesproken volkswil nimmer, in wetsontwerpen omgezet, het staats blad zal kunnen bereiken. liet groote gevaar van verwerping dreigt dus in de Eerste Kamer het wetsontwerp op de ouderdomsvoorzie ning het groote gevaar dreigt, dat de actie van duizenden en duizenden voor het staatspensioen, die thans hun wenschen bijna bevredigd zien, door den onwil van enkel rechtsche sena toren voor lange jaren tevergeefs ge bleken zal zijn. En hoe zullen in de Eerste Kamer de voorstellen tot Grondwetsherziening ontvangen worden Het is duidelijk wat ons thans te doen staat. Een omzetting van de Eerste Kamer moet verkregen worden en dit is slechts mogelijk, wanneer wij beginnen, in de Provinciale Staten de rechtsche afge vaardigden door aanhangers van het concentratie-program te vervangen. Elke zetel, welke wij thans winnen, is een bewijs, dat het volk het door zichtige politieke spel, dat de rechter zijde thans speelt, verafschuwt, bet is tevens een steun voor het huidige ministerie, dat daarin een goedkeuring van zijn beleid kan zien. Wij wenschen dit kabinet zoo vrucht baar en krachtig mogelijk, omdat wij het willen behouden, ook dan, als het einde van den oorlog het niet meer als ministerie van nationale verdedi ging noodzakelijk maakt. De eerste plicht, die thans op ons rust, is de omzetting der Provinciale staten, zoodat een liberale meerderheid daarin vrijzinnige leden naar de Eerste Kamer der Staten Generaal zal kunnen afvaardigen. En nu komen wij in hoofdzaak de aandacht vestigen op onze eigen pro vincie en voor onze lezers op het dis- driet, waarvan Goes als de hoofdplaats is aangewezen. Wij hebben een viertal candidaten, waarmede wij den strijd tegen elke andere partij met gerustheid durven opnemen. Op den grondslag der ware vrijzin nigheid, hebben zij hun leven in dienst van het algemeen belang gesteld, heb ben zij door daden getoond mannen te zijn, die bun organiseerende en peda gogische talenten steeds weer teu bate hunner medemenschen hebben aange wend. Wij hebben in een viertal artikelen hun groote persoonlijke verdiensten uiteengezet en wij wachten thans met gerustheid af, of de kiezels van Noord en Zuid-Beveland de mannen, die op een zoo welbesteed leven ten bate van het algemeen kunnen terugzien, met een zetel in onze Provinciale Staten den tol hunner dankbaarheid zullen fronsen van z$n voorhoofd. Julia wilde zich stil verwijderen, doch heer Jan gaf al» zUn weuech te kennen, dat zij wijn zon brengen en dan in zUn tegenwoordigheid zou blUven. Spoedig gehoorzaamde zü,en schonk twee bekers wtjn, die ze den hoeren aanbood zonder spreken, waarover de vaandrig zeer verwonderd was. Ter sluik» keek h(j haar aan, doch 't vol gend oogenblik luisterde h$ aandachtig naar wat de heer van Domburgh hem meedeelde, en gaf zoo duidelijk moge- l(jk antwoord op de hem gestelde vragen. Jnlia zon weldra weten, waaraan zU do zeldzame eer te danken had, van tegenwoordig te mogen zjn bU oen onderhoud van haar vader met een krjgsmao. Niet alleen hadden vrouwen uit dien t(Jd geen recht, ooit over politieke aangelegenheden mee te spreken, zij werden er zelfs geheel bolton gehouden, vooral in dio woelige tijden. Jan van Domburg scheen zijn pijn vergeten. Hoog hief hU de bokaal op en zei„Dat Jacob Bootte, uw heer, geluk mag hebben op ztjn onder neming, jonkman, breng hem mjn beste wenschen over!" Hierop ledigde b{j den beker in één teug, welk voorbeeld dadelijk gevolgd werd door dea vaandrig. Deze wilde zich verder van zUn last kwijten, zijn plicht getrouw, en vroeg betalen. Wij staan aan den vooravond van den grooten slag. Zooals in ieder legerkamp op een dergelijken avond een wapenschouw over de troepen wordt gehouden, een woord ter opwekking en bemoediging klinkt, zoo willen wij vóór onzen storm loop op de zetels onzer tegenstanders een aanvang zal nemen, voor de laatste maal op den plicht wijzen, die ieder onzer bij den strijd van Vrijdag a.s. te vervullen heeft. Gij zult met ons uwe stem uitbrengen op de vrijzinnige candidaten, omdat gij daardoor niet alleen uw steun aan het kabinet en uw gerechtvaardigd protest tegen het optreden van de rechtsche leden der Eerste Kamer zult kenbaar maken, maar ook en vooral, omdat gij daardoor mannen in onzeProvincialeStaten brengt, die hun geheele leven getoond hebben, de kenmerkende eigenschappen van ware volksvertegenwoordigers te bezitten Houdt U gereed Onze wapenschouw mag niet tever- geefscli zijn. Waar een woord van opwekking nog noodig is, dient dit gesproken, waar voorlichting verlangd, die gegeven te worden. Dan zullen wij onder de kleuren der con centratie, nogmaals onder den strijdkreet van staatspensioen en algemeen kiesrecht, den stormloop op de vijandelijke stel lingen met onweerstaanbare kracht kunnen aanvangen. De uitslag van dezen strijd moet over al onze gelederen een schitterende overwinning zijn. Dan zullen wij voor onze candidaten niet tevergeefs door hel vuur gegaan zijn, dan zullen wij getoond hebben, dat de heeren EN niet tevergeefs een beroep op de krachts inspanning hunner geestverwanten heb ben gedaan. Vrijzinnigen, de dag der stemming nadert. Doet Uw plicht en ons zal de zege zijn 1 Buitenland. De strijd in en bulten Europa. Het Italiaanache volk heeft, onder „Mag ik m{jn hopman zeggen, dat heer Roland en zgo luitenant Walter zich aan 't hoofd van hun afdcellng stellen zullen?' „Dat spreekt van zelf. Zoodra moge- lflk zal ik hun 't bericht geven. Al» uw tjd niet te beperkt ia, en een paar uur wachtous geoorloofd is, kunt ge samen met hen de legerplaats be reiken „Hoe gaarne ik de eer van hun ge zelschap genieten zou, heer, toch mag ik niet tcegeven. Mijn opdracht leidt me naar ter Vore, en het zal dus wel diep in den nacht zOd, vóór ik mjn uitgangspunt weer bereik Vergeef mQ dus, wanneer lk het wat kort maak 1' „Plicht gaat bovenal, vaandrig van Vslokenisse, vertrek daarom zonder u op te laten houden, maar vergeet niet, dat op don Domburgh vrienden van u wonen, die van u een lang duriger bezoek verwachten, zoodra er, wat God geve, vooi ons arm land en volk, rustiger tUdeu aanbreken I* Met een z(jdelingiehen blik op de zwijgende Julia, zeldo deze hoffelijk „Heer, van harte neem lk deze vrlondelüke ultuoodiging aan. Dan zullen we, naar Ik vertrouw, de sehoone jonkvrouw aangenamer kun nen bezighouden dan met oorlogs zaken, die haar t eed er hart even pUn- ljjk moeten aandoen als zfi vóórhaar vervelend zQn, om aan te hooren. In den Invloed van mannen als d'An- nunzio, luid om den oorlog geroepen. En het mlnisterle-Salandra, dat In Mei van het vorig jaar 's land» zaken bestuurde, heeft geen pogingen gedaan, dat volk tot andere gedachten te brengen. Het stuurde, door een onverzoenlijke houding tegenover de OostenrUksche voorstellen, mede op een oorlog aan en voornamelijk Salandra zelf ls de man geweest door wiens invloed het uitbreken van den strijd zeer zeker ls verhaart geworden. Eén oogenblik leek bet of de aan hangers van den pacifist Glolitti den vrede voor het land konden bewaren eu het oorlogsministerie-Salandra heeft, onder den invloed van Giolitti's optraden, dan ook het vorig jaar ont slag aangevraagd- Doch zooals bekend, was toen reeds de oorlogs- ross over het volk gekomen. Opge zweept door fanatieke redevoerin gen, riep het luid om afstraffllng van dea vroegeren bondgenoot en Salandra trad, na enkele crisisdageD, weer op den voorgrond en vormde een ministerie, dat, iot heden toe aan het hoofd van het Italiaaasche rijk gestaan heeft. Het volk, en voornamelijk het warm bloedige Zuideljke volk, gedraagt zioh ale een groot kind. In een oogenblik ls het door krijgszuchtige redevoerin gen tot enthousiasme opgezweept, maar de minste teleurstelling ln zjn verwachtingen doet even spoedig weer een gesBt van verslagenheid ontstaan. En ItallS, dat zich geheel vrfiwilllg in den bloedlgsten aller oorlogen heeft gestort, is daarin al bijzonder onge lukkig geweeit. Wat is er geworden van de schit terende voorspiegelingen bij het uit breken van den krijg gedaan, van den voorspelden opmarseh naar Weenen en van de verdeeling van Oosten- r(|kseh gebied, waarop het volk van Itallaanschen bloede „onder het juk der vreemde overheerscbing zuchtte". ItaliS, dat uit eerzuchtige en egoïs tische overwegingen den wereldoorlog noodeloos uitbreidde, heeft zich tot nn toe het hoofd te pletter geloopen tegen de rotsen van bet gebied, dat het niet door minnelijke schikking, maar met geweld van wapenen van den Oosten- rSkaehen buurman te verkrijgen wenschte. Het Itallasnsche volk ls na een jaar vsn strijd ontnuchterd en begint, zooals te verwachten was, het in de dagen van fanatieke opwinding ge nomen oorlogsbeslnlt te betrenren. En allereerst wreekt zich dit nu op de mannen, die het een jaar geleden in den noodlottigen waan brachten, dat alleen de oorlog Italië roem en rUkdom zou brengen. No, Inplaats van een opmarseh der Itallaansche regimenten naar Weenen, de eouranten van dag tot dag van de vorderingen der OostenrUkers op ItallaaDscb gebied spreken, richt zich de verontwaardiging van vele ont nuchterden,ln sn buiten het parlement, tegen Salandra, wiens houding van zeer grooten invloed geweest li op de eertjds door Italië genomen ba- zonniger dagen hopen wj allen, heer, u in goeden welstand weer ta be groeten r Nu hief Julia 't hoofd op, en reikte dea jonker da hand, terwU1 ze sprak: „Vaandrig, ge vergist u, wanneer ge meent, dat lk geen belang zou stellen in 't goede verloop vau den strijd, waaraan onze bloedverwanten en vrienden deelnemen en han leven dagelijks wages. Het gaat de uwen wel 1" Jonker Van Valekenlsse boog en kuste haar fijn, poezelig handje met vuur, doch durfde haar niet aanzien, bevreesd haar verlegenheid op te merken. HU begreep nn, waarom Julia tiet dan 't hoogst noodzakelijke •prak, als de goede opvoeding haar dat gebood. In haar kinderjaren ontstond b(j een feest brand in den bnreht. Zelfs haar kleeren vatten vlam. Met vereende kracht wist men eindelijk den brand te blusscben, en algeheele vernieling te voorkomen. Julia was echter zoo sterk door den schrik aangegrepen, dat zU ernstig ziek werd en einöoljk hersteld zijnde, bleek het den ontstelden ouders, dat zij een lastig spraakgebrek behouden hadzij stotterde. Noch ge neeskundige hulp, noeh een kalme levenswUzs bracht daarin verbetering. {Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1916 | | pagina 1