N°. 69 1916 Zaterdag 10 Juni, 103de jaargang. JAC. WELLË1AN. W A Bij dit no. behoort een Bijvoegsel» Onze Candidaten. Jac, WelSeman, 9e uitgave dezer Courant geschiedt Haandag-, Woensdag- en "Vrijdagavond uitgezonderd op feestdagen. Prja par kwartaal, in Goes f C,ïS, buiten Goal, franco f 1,(9. Afzonderlijke nommerz S cent. naemtlnu van advertentlün op Haandag:, Woensdag en VRIJDAG vddi 12 men. Oa prjs der gewone advertentlën is van 1-5 regels 50 ei., elke regel meer lOct. B| directe opgaaf van driemaal plaatelng derxelfde advertentie wordt de pry« slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huwelSk- en doodiberlcbten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 1—10 regel» it 1,— berekend. 5tw|gnntam»ri 5 «bui. Telefoonnummer 3S. Uitgave va» de NaansL Vovaootsekay „Gsssshs Courant". ditsstaar 0. W. van Babnivilp. Met het oog op het Pinksterfeest zal Maandag avond de,,Ooesche Courant" niet verschijnen. BERICHT.' De moeilijkheden, die de uitgevers van couranten sinds den in 1914- in getreden oorlogstoestand ondervinden, hebben zich ook bij ons geducht doen gevoelen. Daardoor zien wij ons genoodzaakt den maatregel van verhooging van abonnementsgeld, waartoe bijna alle couranten zijn overgegaan, ook toe te passen en brengen wij ter kennis van onze abonné's, dat het abonnements geld in de stad vanaf 1 JULI a.s. met 25 cents per kwartaal zal wor den verhoogd. Deze verhooging vindt haar oorzaak deels in de tijdsomstandigheden, deels in het tot nu bestaande groote verschil tusschen den abonnementsprijs binnen en buiten de stad. Wij vertrouwen, dat het billijke van deze verhooging door ieder zal worden ingezien. Het abonnementsgeld bedraagt dus van af 1 Juli 1916 in Goes f l,per kwartaal, buiten Goes f 1.25 per kwartaal. DE DlllECTlE. De gewichtige dag der stemming nadert. De rechtsche partijen zijn gemobili seerd en bewerken met woord en ge schrift hun kiezers om te verhoeden, dat hun meerderheid in Zeelands Sta ten in een minderheid zal worden oin- gezet. En hun vrees, dat zij niet zullen liehoudeu wat zij hebben, is uiet deukbeeldig, wanneer we nagaan hoe weinig de vrijzinnigen kunnen verliezen, hoeveel zij kunnen winnen. Drie vrijzinnige candidate)) zijn reeds in het district Sluis bij enkele can- didaatstelliug herkozen. Nog geringer is daardoor het aantal vrijzinnige ze tels, welke wij tegen de rechtsche storm- loopen te verdedigen hebben. W&si En het offeusiet van de partijen onder de kleuren der concentratie, zal 1 "feuilleton BH. Historische lioman door M. C. VAN DEN ENDg. (Nadruk verboden.) i. la 1572 werd da Spaansohe krjjg het hefatigst. Mot de verovering van Deu Briel volgden vele steden, die dan vfland verdreven en da prinsen vlag hescbon. Ook VliS9icg6n durfde in 't zeltdo jaar dat voorbeeld voor Zeeland te geven. Alva besloot met krachtige hand do orde van zaken to herstellen, hst oproer in bloed te Bnioren, en do afvallige steden tot gehoorzaamheid aan den vorst te dwingen. Da tegenstand, dien h(j moest ondervinden, vras echter ha dnekklg. Aan beide zflde werd afgewisseld gelukkig gestreden. Do priBB zag in, dat met Vllssingea een groot succes behaald was. Doch, om die stad te kunnen behouden, en de waarde van dat bezit ta verhoogen, diende h(j zich vooral te verzekeren van het sterke Mi4delburg, dat nog altijd in Spaanecho boelen zuchtte. Da trom besloot hS, zoodra h(j mot sSu huldiging In VlUslngen vasten op ile vijandelijke stellingen met nog grooter kracht begonnen kunnen worden. De strijd moet in ons voordeel ein digen. Zooals op het slagveld de legermacht met de heste kanonnen de victorie zal behalen, zoo zullen wij den ou- bloedigeu verkiezingsstrijd met de beste caudidateu moeten winnen. „Het gaat niet om personen, maar om beginselen," verkondigde de Nieuwe Zeeuiosche Courant dezer dagen. Daarin ligt eeu erkenning van de waarde onzer eandidaten, de duidelijk uitgesproken vrees, dat zoo menig rechts kiezer, die niet door dik en dun de voorschriften zijner partij volgt, zich zal afvragen, welke de kenmerkende eigenschappen van goede volksverte genwoordigers zijn en dan zijn stem zal uitbrengen op onze eandidaten. We wisten het wel, dat de Centrale in het district Goes een uiterst geluk kige keuze heeft gedaan. Aau onze eandidaten komt een plaats in de Provinciale vertegenwoor diging toe, niet alleen omdat zij vrij zinnig zijn, maar ook en voornamelijk, omdat zij, juist door hun ware vrij zinnigheid, met ruimen blik de vraag stukken van den dag beschouwen en in hun leven getoond hebben, het be lang van het algemeen hooger te stel len dan het individueele. Wij hebben reeds liet genoegen gehad, de groote verdiensten van de beeren W. Kakebeeke, 1'. I.inileiibergli en A. T. C. Swenuc in het juiste licht te stellen. Thans willen wij een kort woord wijden aan onzen vierden can- didaat, den heer burgemeester van Krabhendijke. Eeu kort woord, zeiden we en wer kelijk, eeu uitvoerige aanbeveling is hier overbodig. Ook in 1913, toen wij een zetel wonnen, is de heer Jac. Weileman eeu onzer eandidaten geweest en bleef toen slechts eenige stemmen achter bij den heer Elenbaas, die bij herstemming weid gekozen. Blijkt hieruit, hoe populair onze candidaat reeds in 1913 was, bij deze verkiezing zal het aantal op hem uit gebrachte stemmen nog grooter kun nen zijn nu, voornamelijk in de laatste jaren, de heer Jac. Weileman telkens weer gelegenheid gehad heeft, zijn or- ganiseerend talent en doeltreffend op treden te doen bewonderen. Vrijzinnig is de heer Jac. Weile man in hart en niereu. Daarvan heeft hij getuigd in woord en geschrift, op liet spreekgestoelte bij politieke bijeenkomsten en in kernachtige stuk ken, welke van zijn hand in de bladen zijn verschenen. De heer Jac. Weileman is iu het voet in Zeeland verkregen had, Mid delburg en Araemnidon krachtdadig aan te tasten. Da atoore, onversaagde Zeeuwen omsingelden de stad, staken de dijken door on sneden voor Middelburg don pas tot gemeenschap met de fcuiten- wcreld volkomen al. Meermalen trachten de Spanjaarden de bezetting dier stad alt dlo benarde, onhoudbare poaitia te verlossen. Van Antwerpen zeilden twintig groote koopvaardfjcchepen aan, met vorGche krijgers en een groote hoeveelheid proviand. Goed en wel blnnengeloopon, kon den se niet terng. Een poging daartoe werd duur betaald. Onbekend met de vaargeulen in de gevaarlijke ondiepe wateren, weken zg voor het geschut van den vgjsnd te veel uit en raakten op de zandbanken vast, waar een groot deel een gemakkelijke prooi der meedoogsnlooze Geuten werd. De prins zette de belegering gestaag voort. Onderwijl had Bequesons den be- velhebborsotaf nit de handen van den .U'zeren hertog' overgenomen, en deze zond den heer van Beauvois mot tachtig zeilen, groot en kle'.a, naar Arnemuiden, want Middelburg, in hongersnood nu, moest ontzet worden. Zo hadden evenwel buiten den wasrd gerekend, of liever, builen den be- kwaaien Geuzen-admiraal Boysot. Deze waakte, politieke leven een zeer gezien mail, een propagandist voor onze vrijzinnige beginselen, die, om zijn correcte wijze vail optreden, ook door zijn tegenstan ders naar waarde gerespecteerd wordt. Een lange reeks van jaren heeft onze candidaat reeds aan het openbare leven deelgenomen, lu 1899 werd hij op jeugdigen leeftijd lid van den gemeen teraad in de plaats zijner inwoning, in 1907 werd hij gekozen tot wethou der en in 1913, na het vertrek vau den heer Elenbaas, was de lieer Jac. Weileman vanzelfsprekend de aange wezen man om als hoofd der ge meente op te treden. Wij behoeven er niet meer aan te herinneren hoe de bevolking van Krab hendijke destijds getoond heeft, dat deze keuze haar onverdeelde sympathie had. De lieer Jac. Weileman is, ua zijn optreden als burgemeester, nog meer een vriend en raadgever zijner gemeente- naren geworden. Vol vertrouwen op zijn welwillendheid en Ier zake kundige voorlichting, hebben talloos velen zieli in de moeilijke crisisjaren niet tever geefs tot hem om steun en raad gewend. En juist in deze jaren vond de heer Jac. Weileman telkens weer gelegen heid, zijn groote organiseerende talenten te toonen, eerst bij den intocht van drommen Belgische vluchtelingen, later bij de zware en langdurige militaire bezettiug in de plaats zijner inwoning. Dank zij het verstandig optreden van den heer Jac. Weileman, is de goede verstandhouding tusschen de burgerij en de te Krabhendijke gestationneerden geen oogenblik versUord geworden. De inwoners zijner gemeente mogen voor een burgemeester als onze candi daat dankbaar zijn. Steeds gaf hij liet voorbeeld waar de nooden van het volk door krachtige maatregelen le niging vroegen. Onmiddellijk na de mobilisatie had de heer Jac. Weileman een steun comité geïnstalleerd, dat zorgde voor de nagelaten betrekkingen der afwezige militairen en zeer spoedig na liet af kondigen der ministreele beschikkingen, had hij er voor zorg gedragen, dat de bevolking ruimschoots van goedkoope levensmiddelen kon profiteeren. Geen wonder, dat onze candidaat ill het openbare leven een voorname plaats bekleedt. De heer Jac.Weilemunis dijkgraaf en gezworen van waterschappen, voorzitter van de afd. Kruiningen der Z.L.M., voorzitter der vereeuiging van oud- leerlingen der R. L. W. S. te Goes, voorzitter der te stichten coöperatieve suikerfabriek voor Zeeland enz. Op liet terrein van den landbouw is ook deze candidaat geen onbekende. Van hem zijn mede de voorstellen tot reorganisatie der Z. L. M. uitge gaan, jarenlang heeft hij gestreden voor Toen op 't fort Kammekeua bfjna de ganschs bezatting zich in de velden bezighield met het opdraven van 't vee der wssrlooze beeren en 't bin nenhalen van den oogst om hen de moeite to besparen, werd da bevelvoe rende hopman hij verrassing gedwon gen tot overgave der sterkte. Met grooter gerustheid nog werd door Boysot de vijandelijke vloot nu afgewacht. 't Volle geschut keerde zich nu tegen Beauvois, die spoedig Inzag, dat bet bereiken van Middelburg laDgs dazen weg geheel onmogelijk geworden was. Daarom zeilde hij langs Wostkapelle eu zette koers naar Vrouwepolder, om vandaar met wagens naar de benauw de stad op te trekken. De toeleg gelukte, dank zjj de onbe dachtzaamheid der Zeeuwen, die van dien kant niets vreesden. Niet alleen was nu voorzien ln de behoefte aan mondvoorraad, doch ook hield de manhafte Mandragon met vijftien vendelen Walen z(jn Intocht in de veste. Zoodra de Genten daarvan echter de treurige zekerheid verkregen hadden, namen zjj afdoende maatre gelen, om den uittocht ln elk geval ta verhinderen. Daarin slaagden zS zoo- zesr, dat Requeienei, uiterst getergd, besloot tot utiruaing eener geweldige vloot te Antwerpen en Bergen op Zoom, en mat spoed, daar Mondragon had doen weten, dat de waakzaamheid der Zeeuwen allen toevoer vau levensmid eeu landbouw-ongevallenwet, voor goede verkeerswegen enz. I it alles blijkl, dat de heer Jac. Weileman, de onvermoeide strijder voor onze beginselen, de democraat, die steeds op de bres stond als de belangen der minderbedeelden bescher ming behoefden, de man met rijpe levenservaring, die zijn talenten telkens weer in dienst van het algemeen be lang heeft, gesteld, een plaats iu onze Provinciale vertegenwoordiging volko men toekomt. Wij brengen dan ook op lfi Juni a.s. zeer zeker onze stem uit op den bekenden voorman onzer partij, den heer Buitenland. De strijd fn en bulten Europa. De dood van lord Kitchener, den bekenden minister van oorlog, is voor Engeland een zware slag. H§ was de groote organisator, de soldaat in merg en been, die door zfjn veeljarige succesvolle loopbaan hst vertrouwen van het Engelsche volk had verworven. De naam Kitchener oefende op de groote menigte een onweerstaanbaren Invloed nit, hij deed het volk terug denken aan do onderwerping van den Soedan en de oude Zuid-Afrl- kaansche republieken en zeer velen zagen in ham den man, die de Eu- galsehe wapenen ook in den strijd tegen Duitschland zou doen zegevieren Hg was, als zoovele En gelachen, een man, die met gevoelskwesties geen rekening hield. HJ zag zjjn doel eu stuurde er reuht op aan, gebruik makend van de geschikte krachten, die hij om zich heen zag, niemand ontziende en meedoogenloos terzijde schuivend,wie hem in deu weg stonden. B{)na zijn geheels leven heeft hij gestreden. In 1870 vocht hij reed» aan Franseho zjjdo tegen de Dnitschors en in de latere jaren werd zijn naam bekend b(j de voldtoehten ia Egypte, Zuid Afrika en Engelseh-lndië. B(j het uitbreken van den grooten oorlog was Kitchener de eenige, die den langen duur daarvan voorspelde. Als vanzelf sprekend was h§ de aan gewezen man om met zijn groot organisatietalent in korten tijd een machtig leger te vormen. Hg is daarin geslaagd en heeft een leger van vrij willigers op de been gebracht, als Engeland nog nimmer gekend heeft. Velen hadden van hem de Invoering van algemeenen dienstplicht verwacht en het mag als zeker worden aarige nomen, dat, wanneer Kitchener dezen maatregel noodzakelijk verklaard had, de algemeene dienstplicht reeds langen tijd tot wet zou geworden zijn. Het Is voor velen een teleurstelling ge weest, dat Kitchener daartoe niet krachtiger heeft mede gewerkt en meermalen is getracht zijn persoon in da oogen van het volk verdacht te delen onmogel(jk maakte en Middel- bnrg zich door honger aan den prins zou moeten overgeven. In Januari 1574 was er nog geen hulp, en kwam die opdagen, dan was da kans om die stad te ontzetten, toch nog ongeveer nihil. En de moed der belegerden taande, naai mate het uitzicht op redden hopeloozer scheen, te meer, daar zQ niet alleen vijanden buiten, maar ook binnen de poorten te bestrijden hadden. Heer Jan van Domburgb zatln het begin van Januari van datzelfde jaar op zgn kamer bij een helder knappend haardvuur, dat de groote ruimte wel lu een fantastisch halfduister hulde, doeh niet tot in de verste hoeken ver mocht te verwarmen, want er woei al eenige dagen achtereen een hevige Oostenwind, die scherpe koude mee bracht. Niet daarom alleen huiverde heer Jan, maar ook wegens een langdutige ongesteldheid, die hem koortsig maakte en noopte z{n kamer te honden. Z(jo gelaat was ernstig. Mat kinderlijke liefde verpleegde zijn lieve, bezorgde dochter Julia hem Zij was het, die 't afkooksel van ge neeskundige kruiden op gezette tijden toediende, die hem door haar opge wektheid zorg en p(jn een wijl kon doen vergeten. Doch heden gelukte haar dat niet en de oorzaak kou zo maar niot te weten komen. HQ bleef verdrietig en maken. Maar de bewondering voor deze militaire figuur was onder het volk zoo groot, het vertrouwen in den ge lukkigen afioop zijner ondernemingen zoo sterk, dat de groote massa hem als een redder des vaderlands bleef vereeren en z(jn positie daardoor bui tengewoon krachtig bleef. Web Kitchener b8 een modernen oorlog als deze voor zijn taak bere kend De strijd in andere werelddaelen, waaruit hfl steeds met de lauwerkrans der overwinning om het hoofd terug keerde, was weer geheel iets anders dan de moderne, verschrikkelijke oor log, die thans de overwinning op het slagveld brengt aan de troepen, die over het beste geschat en de grootste hoeveelheid munitie kunnen beschik ken. Er is oenfgen tijd in Engeland tekort aan granaten en geweren geweest, waarvoor men Kitchener verantwoordelijk stelde. Weldra bleek, dat de EngolBche fabrieken niet op da groote leger- behoeften waren ingericht en werd door de oprichting van een ministerie van munitie de groote verantwoording voor voldoende oorlogsbehoeften aan Kitcheners departement onttrokken. In do lange jaren van zijn militaire loopbaan is Kitchener nimmer bemind, wei gevreesd geweest. HU volgde zUn eigen weg, was weinig spraakzaam, maar deed, wat hj op ieder oogenblik het beste achtte. Het doel heiligde bij hem de mid delen. In Ëritsch Indië en den Soedan was hij do gevreesde hardvochtige Engelsche generaal, die geen middel te wreed, geen maatregel te onmen- icheljk achtte om zijn haan victorie te doen kraaien. Wat de onderwerping van de Zuid Afrikaansche republieken betreft, heeft Kitchener het succes voor zijn vader land met dikwijls onverdedigbare middelen weten te behalen. H(j volgde lord Kobert» als bevel hebber van de Britaehe legermacht op en vond in Zuid-Afrik* de berucht geworden concentratiekampen, waarin vrouwen en kinderen der voor hun vrijheid strijdende Boeren aan do grootste ontberingen waren blootge steld. Deze toestand bleef onder zgn beheer bestendigd en daar, ondanks de ellendige omstandigheden waarin zij verkeerden, vele vrouwen hard nekkig weigerden, hun mannen tot onderwerping aan te sporen, werden nieuwe maatregelen genomen. Vrou wen' en kinderen werden niet meer In kampen gebracht, maar Btelselmatig werd hun alle voedsel onthouden, zoodat de Boeren, voor den ondergang van hun geslacht bevreesd, ten slotte den strijd moesten opgeven. Ook toen reeds heeft Engeland dus door uithongering verkregen, wat het met de wapenen niet kon bereiken. Het bericht van den dood van dezen man, op wiens bevel uitgebreide landstreken van den Vrijstaat en Transvaal verwoest zjn, zal in Zuld- Afrlka zeker met gemengde gevoelens somber. Ook Julia werd ten slotte stil, want de geringe afleiding inhun afgezonderd leven op het kasteel, vooral bj winter, inaakte dat hot nieuws ln weinig woorden te zaggen was. Bovendien hielp het naargeestig geluld der zwiepende boomtakken en 't eentonig golfgeklots der zee weinig mee tot opvroolijklug der eenzame burchtbewoners. Bezoek is daarom bij hen steeds welkom en de gastvrijheid groot. Julia had den haard opnieuw rij kelijk van brandstof voorzien, zoodat het vuur hel opvlamde eu een rossen gloed verspreidde. Daarna zette zij zich tegenover haar vader en begon zwijgend een handwerkje; Heer Jan keek in gedachten verdiept voor zich. Toevallig viel zijn oog op haar bcdrQvlge handen, die met vaar digheid een sierlijke W. op de fijne stof borduurden. Zoo geheel w$dde zjj er haar aan dacht aan, tarwjl een gelukkig lachje om haar lippen Bpeelde, dat zQ niet bemerkte, hoo haar vader verstoord toekeek en al een paar malen een beweging wilde doen, om er zich meester van te maken en het kunst gewrocht ten vure te doornen. (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1916 | | pagina 1