N°. 60 1916
Zaterdag 20 Mei
103de jaargang.
Bij dit no. behoort eeu
Bijvoegsel.
40 FEUILLETON.
Het Geheim
vau de „Neptunus".
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en'Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
PrJ» per kwartaal, In Goes f MjIS, bulten Goes, franco I.XS.
Afzonderlijks nommor» 5 cent,
fansnOiag vsb advertentie» op Masadssr, Woensdag
en VRUOAG vóóï 18 t een.
lelftoMMBMr 83. üttgavs vas du Nam! YeuootMlup t(*«u?»ke Coarait".
Oe prfls der gewone advertentiën is van 1-5 regel» 50 et., elke regel meer 10 ct.
Iï| directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prjjs slechts tweemaal berekend.
Geboorte huweigk- en doodsberichten te. de daarop betrekking hebbands
dankbetuigingen worden van 110 regels fc f 1,— berektnd
r ewfsuutaai*-t 5 sar,
Simtsar Q. V/. «au Baknsveis.
De Provinciale Staten als
kiescollege voor de Eerste Kamer.
Zooals bekend, is de verhouding in
onze Eerste Kamer 31 rechts tegen
19 links.
De beteekenis hiervan is duidelijk.
Zij is deze, dat wanneer deze ver
houding niet gewijzigd wordt, geen
wetsontwerp in liberalen geest de kans
krijgt het Staatsblad te bereiken en
dat de voorgenomen herzieningen onzer
Grondwet nimmer tot stand zullen
komen, waardoor algemeen kiesrecht
voor mannen en de mogelijkheid voor
vrouwenkiesrecht weer voor wellicht
lange jaren onbereikbaar zullen blijven.
De Grondwetsherziening, de Ouder
domswet, doeltreffende financieele ont
werpen, die geen verhooging van liet
tarief vau invoerrechten voorstaan, zij
alle zullen schipbreuk lijden, wanneer
de samenstelling der Eerste Kamer niet
op een voor de vrijzinnigen gunstige
wijze wordt veranderd.
Dat de rechtschen liet met 't gisteren
in de Tweede Kamer aangenomen ont
werp, tot toekeuning eener ouderdoms
rente, niet eens zijn, blijkt ten duide
lijkste uit deu uitslag der stemming.
Zuiver links tegen rechts is bet lang
verbeide wetsontwerp aangenomen.
De voorstanders van een premie-vrij
staatspensioen, allen, die in dit wets
ontwerp de edele strekking zien, de
arme ouden, die na eeu leven vau
ploeteren en ontbering niet meer in
staat zijn, in bun onderhoud te voorzien,
ill deu strijd om het bestaan te hulp
te komen, zij juichen thans, dat eindelijk
liuu streven, voorloopig althans, met
een goeden uitslag werd bekroond.
Maar zij mogen niet te vroeg juichen.
Want als een dreigend spookbeeld
rijst daar de Eerste Kamer op, ons
tloogerhuis, dat zijn veto over het
wetsontwerp kan uitspreken en daardoor
de vrucht van lange jaren van propa
ganda en politieken arbeid meedogenloos
naar de snippermand kan verwijzen.
En dat men rechts, hoe men schijn
baar ook getracht heeft het wetsont
werp door tal van amendementen te
verbeteren, hierop vast rekent, bewees
nog dezer dagen een Kameroverzicht
in een hier ter stede verschijnend
antirevolutionair dagblad, waarin we
als slot der beschouwingen lezen
„Over hel wetsontwerp zelf zal later
gestemd worden.
Met belangstelling zien we nog een
paar fiksche priucipii-ele bestrijdiugen
in den Senaat te geuioet.
Daar moet. het ontwerp den doolhteeh
krijgen".
En daartoe is groote kans als in de
„Dat ls waar," antwoordde Foster,
„maar zy weet ook, dat Vassal!» wal
om geeft. Wat zal daar 't gevolg
van zijn? ZJ zal trachten Vassalla
over te halen, zyn verloving te ver
breken."
„En als hQ welgait
„Wat dan?" riepen helden nit.
„Zie je niet ln, wat er dan zal ge
beuren Mevrouw VerBcboyle zal soo
woedend worden, dat ze er 't hoofd
by verliest. Zfi zullen samen ruzie
krijgen en dat geeft ons kans, Iets
naders omtrent den moord te weten
te komen."
„Maar lk begrijp niet," zei
Bonald.
„Natuurigk begrijp je dat niet," zei
FoBter, „maar als dat onderhoud plaats
heeft, wil ik wedden om al wat je wil,
dat een van ons drieën wat van
mevrouw Versetaoylo zal hooren
want naar haar karakter te oordeelen
zal zij hemel en aarde bewegen, om
dat huweigk te verhinderen."
„Ik hoop hot," zei Carmela bedrukt.
„Z5 doet 't natuurigk," ging Foster
geruststellend voort, „zg zal oer, for
tuin, haar leven zelfs op 't spel zetten,
partijverhouding der Eerste Kamer niet
spoedig verandering gebraclu wordt.
De Provinciale Staten zijn het kies
college voor de Eerste Kamer.
Willen we dus een Eerste Kamer
iu vrijzinnigen geest, dau moeten we
er voor zorg dragen, dat de Provin
ciale Staten vrijzinnige mannen naar
dit college afvaardigen, met andere
woorden, dat de Provinciale Staten
zelf in meerderheid vrijzinnig zijn.
Het kwaad moet bij den wortel
worden aangetast.
De vraag rijst of het mogelijk is,
de Provinciale Staten zoo om te zetten,
dat daarin een linksche meerderheid
wordt verkregen.
Dit is niet mogelijk iu Noord-
Brabant en Limburg, die uitsluitend
katholieken hebben afgevaardigd, het
is voor ons niet noodig in Noord-
Holland, Friesland, Groniugen en
Drenthe, waar alle afgevaardigden libe
raal of sociaal-democraat zijn.
Maar op de andere provincies dient
de aandacht gevestigd te blijven.
De taak der vrijzinnigen iu bet ge-
lieele laud is duidelijk.
In de provincies, waar kans bestaat
de rechtsche meerderheid der Staten
in een linksche om te zetten, inoet dag
en nacht gewerkt worden om de aan
staande verkiezingen een succes voor
de liberalen te doen zijn.
Dit jaar treden 17 leden der Eerste
Kamer af.
Bovendien, na afkondiging der wet,
waarin verklaard wordt, dat er grond
bestaat om eeu voorstel tot Grondwets
wijziging in overweging te nemen,
worden beide Kamers, volgens art. 195
van onze Grondwet, ontbonden, zoodat
de mogelijkheid bestaat, dat een geheel
nieuwe Eerste Kamer zal moeten ge
kozen worden.
Daarom dient onze aandacht meer
dau ooit op de samenstelling van de
kiescolleges der Eerste Kamer gevestigd
te zijn.
lil Zuid-Holland is de verhouding
in de Provinciale Staten 48 rechts
tegen 34 links, in Gelderland 36 rechts
tegen 26 links, in Overijssel 24 rechts
tegen 23 links.
VI'aar voor Zuid- Holland, Gelderland
en Overijssel 7 rechtsche leden der Eerste
Kamer aftreden, is het mogelijk, de
Kamer om te zetten, wanneer de vrij
zinnigen er in slagen, iu de Staten
dezer drie provincies een liberale meer
derheid te brengen.
Hoe staat het nu in Zeeland en boe
is de stand der partijen in de Staten
onzer eigen provincie
Daarover -en over de winstkansen
bij do a.s. verkiezing een volgenden
keer.
om haar doel ts bereiken, als ze een
maal dol verliefd iseen vrouw ala
zij deinst dan voor niets terug en daar
we nn niets meer to bespreken hebben
sou ik voorstellen, naar het salon terug
te kaeran
Toen ze daar binnentraden vroeg
iedereen bun, waar ze zoo lang ge-
woest waren.
„Wa zjn in de rookkamer geweest,"
zei Carmela glimlachend, want zg ge
voelde zich heel wat gelukkiger dan
zy in weken was geweest.
Foster had Bell weer onmiddellijk
opgezocht, dis zeer ingenomen scheen
met de oplettendheid, die de jonge
advocaat haar bewees.
Nadat Pat nog eenige van zUn
Iersche liedjes had gezongeD, was
't tijd om afscheid te nemen.
„Ik kom morgen terug," zei Ronald
by 't afscheid nemen tot Carmela.
„En je zal niet vergeten, wat ik je
gezegd heb vroeg z(j.
„Neen," antwoordde hj, haar de
hand drukkend „en bericht 't my on-
middeligk, als je iets van Vassalla
hoort."
Toen zy in de dogcart huiswaarts
reden, zei FoBter, na eenige oogen-
bllkken stilzwegen»
„Wat ls dia juffrouw Trevor oen
bekooriyk meisje."
„O, ol Je hebt du» ook je hart
verloren?" laehta Ronald.
„Waarom zou ik niet Je bent niet
de eenige, die in staat ls, om verliefd
Buitenland
De afrijd in on buiten Europa.
Er wordt is de laatste dagen weer
meer dan gewoonigk over vrede ge
sproken.
En al is het niet te voorzien wan
neer een staking der vKaudelykhedon
zal itgaau en op welke voorwaarden
een compromis tot stand zon kunnen
komen, dat van verschillende zijden
een vrede onder bepaalde omstandig
heden wenscbaigk geacht wordt, be
wyst, dat de algemeens stemming niet
meer zoo oorlogszuchtig is, als zy wel
gowoest is.
Een vrede kan slechts gesloten
worden als de str{jdvo?rde volken, die
geen van allen beslist overwinnaar
geworden zijn, uit hun oorlogsroes
ontwaken, als zy rond zich zien hoe
veel er door ruw geweld verloren
ging en btdenken, dat door voortzet
ting van den krjjg geen voordooien
vau beteekenis meer knnnen verkre
gen worden.
De meest enthousiasten en minst
voor rede vatbaren mogen den stryd-
kreot daarna nog onverzwakt willen
aanheffen, een groot deel dor meer
bezadlgden begint zich met het vraag
stuk bezig te houden, op welke voor
waarden een overeenkomst tot staking
van den nntteloozen strgdtot stand
kan komen waardoor alle partyen zich
bevredigd knnn6n achten.
Deze periode schgnt ons in den
huldigen wereldoorlog aangebroken
en de geruchten, welke er in de laat-
Bte dagen steeds weer over vredes
voorstellen rondgaan, wyzen or op,
dat wel degeiyk van verschillende
zyden naar een grondslag voor staking
dor vjandelykhodon gezocht wordt.
Evenwel, zoo heel spoedig zal deze
niet te vinden zyn.
Er ls geen mogendtjld b stilst over
winnaar gebleven, er ls van de groote
verbonden ryken geen staat diffnitlet
verslagen.
Nog kan de oorlog maanden en
maanden gerekt worden, nog zyn er
ln alle daaraan deelnemende ryken
te velen, die in eenige poging tot
toenadering van de zjjde hunner re
geering een bewfjB van zwakte en
een prgs geven van de waardigheid
van den staat zien.
De alle» verslindende oorlog heeft
ln alle strgdende staten de behoefte
aan aeu beëindiging van het moor
dend en vernietigend bedrgf, dat
iederen staat van dag tot dag meer
ondermynt, doen gevoelen, maar de
trots der volkeren, de zacht om als
overwinnaar nlt het strydpork te
treden, dost de voorwaarden waarop
men ln het neerleggen dor wapens
wil toestemmen, rog van zeer ver
schillend karakter zyn.
En heel wat tyd, overleg en ge-
geduld zal er noodig zgn om de ver
schillende volkeren er toe te krygen,
wat van hun nationale eerzncht op
te offeren door ln een compromis, dat
de elschen van allen slechts gedeelte-
ïgk inwilligt, toe te stemmen.
Evenwel, er wordt weer gesproken
te worden.
„Ik hoop, dat je gelukkiger in de
liefde zal zyn dan ik," zuchtte Ronald.
„Houd moed, onwe jongen I Je zal
zien, dat alles nog in orde komt. Ik
heb een voorgovoel, dat we wat van
mevrouw Vereehoylo zullen hooren."
„Hou je haar voor schuldig
„Ik weet 't riet, maar schuldig of
onschuldig, ze zal niet dulden, dat
Vassalla haar zuster huwt."
„Maar zg kan 't niet beletten."
„Hoe weet je, dat ze 't niet kan?
Ze weet misschien meer dan wy
donken. Hoe kwam Vassalla'» dolk in
de borat van den vermoorde
„Maar denk je dan" begon Ro
nald, toen Foster hem in de rede viel
„Ik denk niets," zei hy, het paard
een tikje met de zweep gevend, be
halve, dat we van mevrouw Ver-
schoyle het noodlge zullen hooren."
De gebeurtenissen bewezen, dat hy
een goed profeet was, want toen ze
ln 't hotel aankwamen, was er een
brief voor Ronald, dien hg opende en
las, en daarna Foster overreikte.
„Heb ik 't je niet gezegd?» riep de
advocaat nlt, toen hg hem gelezen had.
„Ja - ik geloof ook, dat het einde
dichter bg is dan wg denken."
De brief meldde, dat mevronw
Verschoylo den volgenden dag om
drie uur naar het Crown-hötel te
Marlow zou komen, om meneer Mon-
telth te spreken.
Dus was Foster's voorgevoelen juist
over vrede en dat bewgst, dat wg op
den goeden weg zyn. Want geen
vrede kwam ooit tot staud voordat
korteren of langeren tyd de geruch
ten en besprekingen daarover hun
plaats ln de dagbladen venden.
De vradesgernebten, welke ditmaal
tot ons komen, zyn wel van zeer ver
schillenden aard.
Zy geven alle min oi meer te ken
nen, dat de centraal-Enropessche
rgken ln het bijzonder naar vreedzame
opbouwing van het verwoeste zonden
verlangen, wat in vele gevallen door
officieele uitlatingen weer wordt tegen
gesproken.
Zoo wordt nlt Boedapest van be
voegde zyde tegengesproken, dat men,
zooals sommige Engelecbe bladen
gemeld hadden, in Hongarije vredes
betoogingen zon gehouden hebben.
Dat dit trouwens niet alleen ln
Hongarye mogelijk is, bewees een
dezer dagen verschenen Renter-berieht
waarin werd medegedeeld, dat een
geheime byeenkomst voor den vrede
te Londen door een verwoede menigte
belet ls geworden.
Van het Vatieaan zyn reeds meer
malen bemiddelingspogingen uitge
gaan en kort geleden heeft president
Wilson een verzoek om medewerking
tot by legging der Europeesche ge
schillen van den paus ontvangen.
Thans wordt uit Rome weer ge
seind, dat het Vatieaan druk onder
handelt met den SpaanBchan gezant,
ten einde koning Alfonso er toe te
krygen, het initiatief tothet aanknoo-
pen van vredesonderhandelingen te
nemen.
Volgens het Fransche blad de
Temps zon koning Alfonso dezer da
gen bU do opening der kamer wor-
kelijk den wensch uitgesproken heb
ben, dat de voorzienigheid hem zoo
spoedig mogeiyk de gelegenheid opent
om zijn medewerking aan het sluiten
van den vrede te verleenen.
Hot Journal des debais acht het ook
van belang, dat de oorlog spoedig
eindigt, doch wenscht dit op een
andere wyze dan door onderhande
ling te verkrygen.
Hot blad wyst er op, dat Dnitach-
land met den nitspnttingsoorlog niet
klein te krggen is, waarom het 't
oogenblik voor alle enteate-mogend-
heden gekomen acht om alle krachten
voor groote slagen te vereenigen op
pnnten, waar met zekere waarsehjjr.-
ïykheid op de overwinning kan wor
den gerekend.
Waar Engeland tot deu dienstplicht
besloot en ln Italië weernienwe lich
tingen werden opgeroepen, acht het
blad een gedwongen vrede door de
wapenen niet onmogeiyk, zonder daar-
b(j te bedenken, dat volhouden van
den uitputtingsoorlog op den duur een
vrede moet brengen, waarbg alle ver
zwakte volkeren minder eiscben kan
nen stellen dan bg een thans gesloten
compromis.
Van Duitsche z'jde ls ontegenzeg-
geigk het verlangen naar vrede het
duideigkste uiig- sproken. In dc rede
voeringen van den rijkskanselier van
December 1915 en April 1916, treedt
geweest,
XXIII.
Den volgenden morgen was Ronald
zeer zenuwachtig met het oog op het
aangekondigd bezoek van mevronw
Verschoyle en peinsde er over, wat
de reden ervan kon zgn.
„Ik ben benieuwd, of zy zal wen-
schen, dat ik Carmola huw", dacht
hg, „als zy verliefd la op Vassalla zal
zy haar zuster natuurlijk graag ge
trouwd zien. Ik geloof ook niet, dat
zy den moord bedreef; dan zou ze
niet zoo dwaas zgn, naar Engeland
te komon."
Toen hg gekleed was, ging hy naar
de eetkamer, esn luchtig vertrek met
openslaande denren, die in den tuin
nltkwamen. Ey stak eon slgarette op
en wandelde langzaam de kamer op
en neer. Weldra voegde Foster zich
by hem.
„Had je geen honger vroeg
Gerald, hom op den schondor kloppend.
„Nogal," zei Ronald, „lk begreep
niet, waar je bleef."
„Hy heeft honger en beweevt den
nog verliefd te zgn," lachte Foster.
„O, Cupido, wat is hy een ontronw
vereerder
Ronald lachte. „Je znlt maar eens
zien, als Carmela van al die ellende
bevryd is, dan
„Welnu?" vroeg Foster.
„Dan zal je een trouwer minnaar
te aanschouwen krygen, dan je ooit
de bereidwilligheid voor een eervollen
vrede sterk op den voorgrond. Doch
waar de Dultachers de verzekering
eisjhen van da onbedreigde toekomst
van Dnitschland als voorwaarde voor
de vreedzame ontwikkeling zyner
nationale krachten en bovendien op
hun zegevierende legers wyzen, is
het te begrijpen, dat de Duitsche vre
desvoorstellen nog heel wat gematig
der zullen moeten zgn, willen zg
aan de overzyde weerklank vinden.
President Poinearé biykt nog even
vechtlustig als in het begin van den
oorlog. In een dezer dagen te Nancy
gehouden rede wees hy er op, dat
OoBtenryk en Duitschland openigk om
vrede zullen moeten vragen. Want de
geallieerden willen geen vrede, die
op Europa een eeuwige bedrolging
laat drukker. Zy willen vrede, die
evenwicht en vastheid waarborgt en
zullen niet opbonden daarvoor te
strydeD.
ZUn deze vredesvoorwaarden even
vaag als die, welke vroeger door de
Engelsche staatslieden genlt werden,
een verblydend tsehen is het, dat
meer en meer in Engeland een dui
delijker definitie wordt gegeven van
de voorwaarden waarop men ln een
compromiB zon kannen toestemmen,
In een lntervlenw met een verte
genwoordiger van do Daily News,
heeft sir Edward Grey, de Engelscbe
minister van bniteclandsche zaken,
er op gewezen, dat vóór alles België
en Servië hun volkomen onafhanke-
ïgkheid moeten herkrijgen. Een vrede
zal trouwens slechts in overleg met
alle bondgenooten gesloten kunnen
worden. Niet meer werd als grondslag
daarvoor van esn vernietiging van
Duitschland gesproken,maarde nadruk
werd er op gelegd, dat de vrede de
grondslag moeet »9n van een toena
dering tusschen de volken en een
nieuwen oorlog onmogelijk moest
maken.
Minister Grey wee» er op, dat deze
geheele oorlog door bemiddelende
conferenties inzake het Balkangeschil
voorkomen had kunnen worden en
nitte den wensch naar een vrede, die
recht doet en den eerbied voor het
Internationale recht herstelt, een vrede,
welke slechts door verzoening en niet
door een voortzetting van den strgd,
met het doel den vyand ten onder te
brengen, kon worden verkregen.
Wyst dit op een groote mate van
toenadsilng, dat ook deze minister het
Pruisisch militaire element na den
oorlog in DuitBehl&nd door een regee
ring onder volksinvloed vervangen
hoopt te zion, bewezen de slotwoorden
van het lntervlenw, waarin de mi
nister er op wees, dat de Pruisische
autoriteiten slechts esn yzeren vrede
willen, anderen volken door Dultsch-
Lands oppermacht opgelegd.
Zy begrypen niet, dat vrye mannen
en vrye volken liever zullen Bterven
dan zich te onderwerpen aan bod zoo
danige eerzncht en dat er geen einde
aan don oorlog kan zyn eer zy is
verslagen en verloochend.
Is het spreken over den vrede in
het algemeen een gunstig tesken, de
hebt gezien. Maar laat ons nn gaan
ontbgteo. Ik sterf van honger."
„Ik ben benienwd, wat onze dame
te vertellen zal bebben", zei Ronald.
„Dat big ft voorloopig een raadsel,"
antwoordde de advocaat, „maar lk
denk zeker, dat ze iets aangaande
Vasella zal hebben mee te dealen."
Ronald lachte en ging door met
zyn ontbgt. Hg was sinds gisteren
veel opgewekter en hoopte, dat alles
nog ln orde zou komen.
Toen ze ontbeten hadden gingen
ze wandelen, om den tyd door te
komen, want beldeo waren ze zeer
nieuwsgierig en verlangend de reden,
van mevronw Vsrschoyle's komst te
kennen.
Thuiskomend gebruikten ze een
lichten lunch uit brood, kaas en bier
bestaande. Geen van belden had hon
ger, al hnn gedachten waren op het
naderend onderhond gericht, 't Was
nauweiyks drie nar geslagen, toen
een kellner kwam zeggen, dat er een
dame was om meneer Monteith te
spreken.
„Dat i» ze," riep Ronald opsprin
gend nit.
„Natunriyk," antwoordde Foster.
„We komen. Waar Is de dame?
„In de zitkamer boven, meneer,"
antwoordde de kellner.
Wordt vervolgd.)
