N°, 59 1916
Donderdag 18 Mei
l()3de jaargang.
Bij dit no* behoort een
Bijvoegsel.
Het Grediet der Armen.
FEUILLETON
Het Geheim
van de „Neptunus".
IJe uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- an Vrijdagavond
uitgezonderd op fcestdagan.
5rj« per kwartaal, In Gaas f B.ïS, bulten Goes, franco f l.tt.
Afzonderlijke nommen S cent,
insesdlng rui advtsrtentlon op Maandag, Woensdag
en VRHDAB vóór 13 usea.
Da prfls der gewone advertontiën M van 1-5 regels 50 et., elke regel meer 10 et.
BJ directe opgaat' van driemaal plaatsing dorzeltda advertentie wordt
«1e prij a slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelflk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 rejrel» A 1, berekend
Bewflsnupiame 5 rest.
Telefoonnummer 28.
Uitgave vak de Kastal. Veaiootszkap „Gzestós Coarast". JHrtstsar G W. vak Baknïvïi,d.
a.
De arbeider is dus, wanneer hij geld
noodig heelt, in den regel verplicht
voorwerpen uit zijn omgeving, die hij
niet of moeilijk kan missen, te ver
panden. We hebben reeds gezegd, dat
het dikwijls heel moeilijk voor hem
wezen meet, die dingen terug te krijgen.
Vooral hierom, omdat hij er niet toe
komen zal deze voorwerpen te beleenen,
voordat een ander middel om staande
te blijven, hem ontvallen is. We be
doelen de gelegenheid tot borgen. Hij
raakt dus dubbel achterop. Zoodra
betere dagen aanbreken, moeien de
leveranciers, die crediet gaven, worden
betaald en de beleende goederen gelost.
Hieruit volgt dus, dat de man vóór
alles tijd moet hebben, om zijn positie
te herstellen. Met andere woorden
belangrijk is voor hem niet in de eerste
plaats het bedrag van de rente, die hij
betalen moet en ook niet, of hij op een
voorwerp een kwartje meer of minder
krijgt, maar voor hoe lang het verpande
voor beul beschikbaar blijft.
Het groote kwaad van zeer vele
buizen van verkoop met recht van
wederinkoop schuilt juist iu den termijn,
dien de pandjesbaas stelt voor de terug
betaling van bet voorschot. Er zijn
bijvoorbeeld personen, die een naai
machine beleenen voor f 7,50, ouder
voorwaarde, dat ze na een week f 1
zullen terugbetalen. De beleeners ge-
looven zelf nog aan de mogelijkheid
daarvan, doch de nuchtere practijk leert,
dat daarvan niets komt.
Terecht is dan ook vroeger iu een
model verordening op de pandjeshuizen,
ontworpen door de nationale vereeniging
tot bestrijding van den woeker, als een
van de voorwaarden, waaronder het
gemeentebestuur aan een particulier
vergunning tot het houden van een
pandjeshuis kan geven, deze bepaling
opgenomen, dat de termijn waariD na
het opvorderbaar worden van de ver
strekte geldsom de voorwerpen nog
kunnen worden ingelost, minstens drie
maanden zal moeten bedragen.
Wij hebben aangetoond, dat de fiuan-
tieel zwakke het moeilijkst aan geld
kan komen, wat ten gevolge heeft, dat
hij bet meeste gevaar loopt om te
worden afgezet.
De manier waarop dat gebeurt, de
vorm waaronder het zich voordoet, is
gewoonlijk zoo wel overlegd, dat hel
39
XXII.
„Ik zal u alles vertellen, wat mij
van Leopold Veriohoyle bekend is,"
zet Carmela, „maar Ik weet niet, of
ik daardoor eeifig licht over de geschie
denis van den moord verspreiden zal.
U kunt luisteren en er dan zelf over
oordeeten."
.Toen lk met Leopold Verschoyle
kennis maakte, was hfl een knap,
innemend johgmenscb en lk een on
ervaren meisje van negentien jaar.
Mfln zuster was vier jaar ouder en
bolden werden we op hem verliefd.
Hfl maakte ons alle twee het hof en
ik denk, dat mün zuster, van dien
tfld af, is begonnen mij te haten,
otschoon zij daartoe geen reden hsd,
want hfl huwde haar en liet mfl ach
ter met een zooals ik toen dacht
gebroken hart. Ik kwam mijn ver
driet echter te boven, en nu zie lk
ln, dat Leopold Verschoyle niet waard
was, bemind te worden en dat hjj,
zoo laag hfl zjjn eigen hartstochten
kon voldoen, niet dacht aan de levens,
die hij verwoestte.
.Toen h(j mijn zuster huwde, schreef
lk hem, ln mfln eerste opwelling van
drift, dit bewuste briefje, maar ik waz
toen verblind door de ondervonden
teleurstelling en meende niet wat lk
schreef. Inderdaad, ik had het briefje
slachtoffer het nauwelijks merkt vóórdat
hij er in zit en niet meer terug kan.
Eu de couranten kunnen wel nu en
dan in algemeene termen den meuschen
toeroepen „vreest toch voorzichtig, let
op met wien ge u inlaat", maar ze
kunnen dat niet iedere week lier-halen.
Daarom zou het goed zijn, wanneer
overal afdeelingetr werden gesticht van
de nationale vereeniging tot bestrijding
van den woeker, opdat menschen, die
in finantieele moeilijkheden zijrr of
daarin zouden kunnen komen, hulp en
raad kunnen vinden bij bet bestuur of
eene speciale, daartoe benoemde com
missie. Op verscheiden plaatsen zijn
reeds zoodanige commissies ingesteld,
die elke week zitting houden ett dait
tientallen menschen bij zich krijgen.
Geld geeft die commissie natuurlijk
niet, alleen goeden raad, door hen te
verwijzen naar solide bankinstellingen,
waaronder ook een bank van leening
behoort, en hen te waarschuwen tegen
woekeradressen, waarvan zij er natuur
lijk vele kennen.
In Den Haag is reeds opgericht eeu
„Credietbank tegen den woeker", een
spaar- en voorschotbank met winstuit-
deeliug volgens de beginselen der boven
genoemde nationale vereeniging. Deze
bank geeft voorschotten van f 25 af.
Nu is Den Haag een groote stad en
daar gaat dus stellig op dit gebied ook
meer om, dan in Goes of op bet platte
land, maar toch zou zeker ook hier
veel goeds kunnen worden gedaan door
de stichting van eene afdeeling der
zoo nuttige vei'eeuiging tot bestrijding
van den woeker.
Juist de kleine man staat zoo zwak
tegenover gevaren van deze soort, niet
enkel omdat hij finanlieel zoo weinig
krachtig is, maar ook omdat bij dikwijls
zoo overdreven goed van vertrouwen
is. Hij ziet niet altijd de klippen,
waarop hij stranden kanhij dient er
derhalve voor gewaarschuwd te worden.
Aan het gemeentelijk initiatief moge
dus de zorg voor een behoorlijke Bank
van leening, ingericht naar de behoefte
der tijden verblijven, aan het particulier
initiatief zij opgedragen de zorg voor
de stichting van eene afdeeliug der
nationale vereeniging tot bestrijding
van den woeker.
Gemeenteraad van Goes,
Ve'gadering van Dinsdagavond 8
nnr.
Voorzitter da heer J. B. de Beaafort,
burgemeester.
Afwezig da heer De Paauw met
kennisgeving en de heer Biseh zonder
deze.
Na vaststelling der notulen wordt
mededeellng gedaan van de
totaal vergeten, tot meneer Montelth
't me liet slee. Waarom Leopold
Verschoyle het bewaarde, weet ik nl6t
misschien om te lachen over mfjn
dwaze opvliegendheid. Na de onder
vonden teleurstelling ging ik naar
Engeland en bleef bij sir Mark Trevor,
maar lk vergeet n te vertellen, dat
\nfln zuster een andere liefde bad,
SJstteo Vsssalla."
.Maar ik dacht, dat hjj jon lief had,
barstte Bonald ontatnimig uit.
.Nit,* hernam zij rustig, „maar
zeven jaar geleden had hij E>fln zus
ter lief en was razend van woede,
toen zfl VerBchoyle huwde. Hy heeft
me meermalen gezegd, dat hjj hem
zon dooden, maar dit zei hjj natuur-
iyk in een uitbarsting van drift,
evenals die, waarin ik het briefje
schreef. Hjj verliet Malta evenoees
en ging een reis maken in 't Oosten.
Voor hy vertrok, gaf ik bem den dolk
als souvenir. We zagen elkaar in
eenige jaren niet, daar ik ln Enge
land bloei.
.Voor het overige weet u alles
omtrent het ongelukkig huwelijks
leven van mfln znsterhoe haar
echtgenoot haar verliet en met Elsie
Macgregor leefdezfl ontdekte zfln
ontrouw en stelde een eisch tot acht.
scheiding in. Hfl ging naar Australië
met Elsie Macgregor en nu
.Is zfl dood, zei Foster langzaam.
,Da ongelukkige vrouw,* zuchtte
Carmela, .maar dut werd iedereen, die
met Leopold Verschoyle ia aanraking
kwam. Toen de echtscheiding was
uitgesproken, vroeg mfln znster me,
met haar te komen samenwonen en
Ingekomen Stukken.
Daartoe behooreu
a. Vaststelling gomeenterekeniug
over 1914 door Ged. Staten.
b. Jaarverslag over 1915 van de
ambachtsschool.
c. Dankbetuiging voor verleende
gratificatie van da onderwijzeres M.
van Effaren.
d. Dankbetuiging v.'.n de agentan
van politie voor de verhooging hun
ner jaarwedden.
e. Schrijven van den onderwijzer
W. Rletdflk, hoadenda bericht van
aanneming zflner benoeming san de
M. L. O. School.
f. Diverse berichten van leden van
het Gafihuiabeatnur betreffende aan
neming hunner bencomlng als zoo
danig.
g. Goedkeuring van 's Raadsbe
sluiten dd. 30 Maart 1916, betreffende:
1. aangaan eener kasleenlng tot
hoogstens f 15000,
2. wflziging der gemeente begroo
ting voor 1916;
3. wflziging der gemesnte-begroo-
ting voor 1915;
4. vastatolling van het primitief
kohier van schoolgeld voor de M. U.
L. O. School.
h. AdrBB van G. de Graauw met
betrekking tot zfln aanslag in den
hoofdelflken omslag.
Mededaeling van de Com. van
Toezicht op het L. O. betreffande vor-
deellsg der bestuursfuncties.
Alle stnkkau .worden voor kennis
geving aangenomen.
Afschrijving vanbelasting en schoolgeld.
Afschrijving van belasting of school
geld wordt toegestaan aan de heeren
Jos van EanenRam, J. Panne, J. C.
van Mastbergen, G. L. Groenendijk,
W. C. Main, P. C. de Gelleke en Mevr.
Watelet—Goemansi.
Af- en overschrijving.
De gemeenta-bsgroo'.lng voor 1916
wordt door af- en overschrijving van
eenige posten gewijzigd. Het betreft
oen bedrag van f1200.
De heer Dekker vraagt waarom de
post bfl de brandweer zoo hoog is.
Da Voorzitter de fit mede, dat het
aoodzakelflke vernieuwingen betreft.
De heer Dekker acht den post toch
to hoog.
Do Voorzitter bsstrfldt dit. De nood
zakelijke vernieuwingen moesten
plaats hebben.
Wijziging qemeente-bigrooting voor 1915.
In do gemeente begrooting voor 1915
wordt eveneens eeu wflzlglng aan
gebracht. De vermeerdering en ver
mindering bedraagt f25.
Ve goeding A. O, de Wit,
Zooals bekend, valt het personeel
ter secretarie niet onder de bepalingen
van de ongevallenwet, zoodat zfl
geenerlel ultkeeriag ontvangen, wan
neer bon in en door den dienst eenig
ongeval mocht overkomen.
daar ik alleen op de wereld stond,
nam ik haar voorstel aan. Maar we
konden 't niet goed samen vinden. Ze
haatte mfl en zei altfld, dat Leopold
't moest van mjj had gebonden."
.Bedreigde ze hem op de een of de
andere manier vroeg Foster.
.Neen, zfl uitte geen bepaalde be
dreiging, maar raasde en tierde den
ga.uschen dag. Ik bleet eenlgen tfld
bfl haar, tot VasBalla naar hui» kwam
en mfl wilde huwenmfln zuster werd
echter verliefd op hem, en verlangde
nu naar hetgeen zfl vroeger verwierp.
Ik hield niet van mfln neet en zei 't
hem, maar hfl Het zich niet ontmoe
digen en dit maakte de verhouding
tusscüea mfln zuster en mfl onhoudbaar.
.Toon de „Neptunus" ln Napels
aankwam, had ik mfln overtocht reeds
besproken, toen Vassalla mfl tot mfln
verbazing meedeelde, dat hfl Malta
ook daoht to verlaten- 't Was te laat
om met oen andere boot te gaan,
anders had ik 't zeker gedaan. Mfln
zuster en lk hadden juist getwist, toen
u ons In Malta zag' zei ze tot Mon
telth. „en ik verliet haar en ging alleen
naar huis. Ik zag haar niet moer dan
aan boord, vóór de boot vertrok.*
,Ze was dus aan boord? vroeg
Ronald.
,Ja, 't is onnoodig, 't nog te ont
kennen zfl kwam aan boord en zag
er opgewonden uit; ze vertelde me,
dat ze Leopold Verschoyle dien dag
in Malta gezien had, maar zei me
niet, dat hfl aan boord van de ,Nep-
tnnns' was. Toen werden Vassalla en
zfl ln 't gedrang van mfl gescheiden
en ik zag haar niet terug. Toen de
Da bode on concierge van het
raadhuis A. C. de Wit, heeft zich voor
eenige weken, bfl het verplaatsen van
een kast met bevolktngskaarten, zoo
danig vertild, dat eene brenk-operat'.e
ln de universiteitskliniek te Utrecht
noodzakelijk bleek.
B. en W. steller daarom voor, aan
dien beambte eene tegemoetkoming
te verleenen in de daarvoor door hem
gemaakte kosten, welke tegemoet
koming zfl gaarne zouden bepaald
zlon op f40.
De Fiaancifiele commissie heeft
tegen dit voorstel geen bezwaar, daar
bet ongeval heelt plaats gehad in
dienst van ds gemeente.
De raad gaat met B. en W. mede.
Aanvraag pacht van gemeente uiater
aan de Oostvest
Door C. M. Rflk alhier, wordt, na
mens de te Goes op te richten Zsonw-
sche mandenmakerfl, het gebrnlk ge
vraagd van een gedeelte water van de
Oostvest, ter grootte van 21 M2,
nabfl den Ganzenpoortbrug, naast bet
spoelhokje van de firma Van der Reit
en zulks voor het doen weeken van
wisschen.
B. en W. meenen, dat tegen de
inwilliging van het verzoek geen be
zwaar kan bestaan en stellen daarom
voor, de gevraagde vergunning tot
wederopzegging te verleenen onder
nadere goedkeuring van Ged. Staten,
tegen betaling van eene jaarlflksehe
retributie van f 2, terwjjl het aange
vraagde gedeelte water door middel
van paalwerk eu draad ten genosge
van B. en W. behoorlflk moet worden
afgescheiden, welke afscheiding steeds
in goeden staat moet worden onder
houden.
Ter bereiking van het afgesloten
gedeelte water, moet uitsluitend ge
bruik worden gemaakt van hot roods
bestaande pad naar het spoelhoek van
de firma wed. Van der Reit.
Een lid van de Fin. commissie merkt
op, dat uit bet request niet blflkt, dat
genoemde industrie speciaal behoefte
heeft aan dat stukje water.
Zoolang dit niet vast staat, kan dit
lid zich niet met bet voorstel van B.
en W. vereenigen. Het zou een ont.
Blaring zfln van de vest, die voor allen,
die van het station komeo, den eerster,
lndrnk geeft van onze stad. Waarom
kan niet gekozen worden een gedeelte
van het water, waarin thans reeds
zooveel hout geborgon wordt, nml.
de Westvest?
V l
De heer Donner apprecieert het zeer,
dat in Goes een nieuwe industrie komt.
Maar spreker Is het met het lid van
de Fin. Com. eens, dat de stad ont
sierd wordt door het gevraagde water
gedeelte in de Oostvest af ta staan.
De Westvest lflkt spreker daarvoor
ook beter.
De Voorzitter wflst er op, dat ter
boot afvoer, vroeg ik Vassalla, waarom
ze mfl niet had vaarwel gezegd en hfl
deelde me mede, dat ze mfl ln die
groota menigte niet had kunnen
terugvinden en op het laatste sein de
boot verliet.*
,Was Vassalla opgewonden, toen
hfl met u sprak vroeg de advocaat
nadenkend.
Neen, even kalm als gcwoonJflk."
«Zei hfl iets, of maakte hfl eenige
opmerking, toen de moord ontdekt
werd
„Neen, hfl vertelde alloen, dat een
passagier, Lionel Ventin genaamd,
vermoord was.*
Zag hfl het lflk?* vroeg Foster,
zich tot Ronald wendend.
„Ik weet 't niet,* zei Ronald aar
zelend, „slechts enkelen hebben het
lflk gezien, maar hfl wist seker, dat
Verschoyle zich aan boord bevond."
„Hoe wist hfl dat
„Omdat Verschoyle bfl de verschan
sing stond te kijken, toen de nieuwe
passagiers aankwamen hfl moet hem
dus herkend hebben, daar mevrouw
Verschoyle hem had verteld, dat zfl
hasr velgen echtgenoot dien dag had
gezien.*
„Ongetwflfeld.* zei Foster naden
kend. „Kunt n ons nog Iets anders
mededeelen, juffrouw Cotoner?"
„Niets.* antwoordde zfl opstaand,
„behalve, dat Vassalla me zei, dat
mfln zuster den moord bedreven had
en mfl dwong te ontkennen, dat lk
haar aan boord bad gezien, hetgeen
ik deed en je schreef," zich tot
Monteith richtend.
„Ja, dat begreep ik," zei hfl vrlen-
plaatse reeds een huisje staat en dat
er ook reeds een pakdje aangelegd Is.
Het hindert daarom Diet zooveel ais
nogmaals een klein gedeelte water in
gebruik genomen wordt. Bovendien
wordt de vergunning tfldelflk gegeven,
zoodat de raad altfld weer op zfln
besluit kan terugkomen.
De heer Brants is van meening, dat
de voorzitter niet op de gestelde vraag
heeft geantwoord. Waarom kunnen
B. en W. niet vooratellen, een gedeelte
water van de Westveei af te staan?
Dat de Oostvest reeds ontsierd is,
is geen reden, daar nog meer plaats
ruimte af te staan.
Spreker stelt zich voor, dat men de
werkplaats zal Inrichten bfl de week-
plaata dor wlsscban. Is dit eenmaal
ge.-chled, dan 1b het moeilijk den be
langhebbenden bat eenmaal afgestane
watergedeelte weer te ontnemen.
De beer Dekker vraagt waarom bfl
een vroegere gelegenheid afwijzend
door B. en W. is beschikt. Toen een
jaar geleden een Inwoner hetzeltda
vroeg als de heer Rflk thans doet,
hebben B. en W. op zfln aanvrage
afwflzend beschikt zonder den raad
daarin te kennen.
De heer Van den Bout wflst er op,
dat de werkplaats reeds gevestigd Is
ln de oude autoverhuurder!!.
Da heer Van der Leeuw heeft er
mandjes gekocht. De werkplaats is
dus reeds uitgezocht.
De heer Brants meent, dat dit nog
niet vaststaat.
De heer Dekker vraagt nogmaals
inlichtingen over ds vroeger inge
komen aanvrage.
De Voorzitter herinnert zieh daarvan
niets meer. In allen gevalle ie de eigen
machtige handeling van B, en W. niet
opzattelflk geschied, wanneer zfl al
gebeurd is.
Da heer Kakebeeke meant, dat ont
siering van de gracht door de aan
vraag toe te staan niet zal plaats
hebber. De wisschen blflven onder
water, soodat het niet op zal vallen,
dat bot water voor Indnstrieole doel
einden gebrnikt wordt. Men zal alleen
de kopjes van palen zien.
Trouwens andere Goesenaren maken
meermalen gebruik van hot vestwater
tot het weofctn van wisschen.
Er 1» g«3n reden, het verzoek thans
af te wijzen, waar zooveel anderen
al toestemmtug verkregen hun hont
ln het vestwater ta leggen.
Bovendlon is de werkplaats reeds
gevestigd, zoodat het moetlflk zal zfln
een andere plek te vinden.
Op grond van een en ander gaat
spreker met B. en W. mede.
Do heer Brants wil nog gaarne
antwoord op zfln vrasg hebben.
De Voorzitter wflst er nogmaals op,
dat B. en W. geen bezwaren tegen
het voorstel hadden.
De hoer Brants meent, dat de Fm.
commissie hare opmerkingen voortaan
wel voor zich kan honden als B. cn
W. daar geen acht op slaan.
delflk on Carmela wierp hem een
dankbaren blik toe.
„Vassalla zei, dat slechts hfl alleen
kon bewflzen, dat mfln zuster da mis
daad bedreef,* ging zfl voort, „en
dwong mij te beloven hem te huwen,
als prfls voor zfln stilzwijgen.*
„Maar dat mag je niet doenl* riep
Montelth uit.
„Wat kan lk Ander» vroeg zo
hulpelooB. „Ik kan toeh niet toelaten,
dat mfln zuster van zoo'n misdaad
beschuldigd wordt, als ik 't kan voor
komen,*
„Hfl zal haar niet beschuldigen,*
ze! Foster beslist-
„Das u houdt haar voor onschuldig,
riep Carmela verruimd uit.
„Ik weet 't niet," antwoordde Fos-
ster. ,Uw zuster en Vassalla lflken
mij de eenige personen, die met de
misdaad in betrekking staan. Vassalla
weet er meer van dan wfl denken. Is
uw zuster alet in Engeland
„Ja-"
„Hobt n haar gezien
„Neen, ik weigerde hasr te ont
moeten, vóór zfl zich van die beBehul-
ging gezuiverd had."
„Weet u, waarom zfl hierheen
kwam
„Neen.*
„Omdat de detective, dien wfl naar
Malta zonden, haar vertelde, dat ds
markies u wenschte te hnwen; zfl
komt om dit huwelijk te belatten.
„Bah," zei Carmela minachtend. Zfl
weet, dat ik niets om Vassalla reet.'
(Wordt vervolgd.)
