N°. 50 1916,
Donderdag 11 Mei,
103de jaargang.
Hei Grediet der Armen.
FEUILLETON
Met Geheim
van de „Neptunus".
Buitenland.
«OESCHE
Dajuitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en'Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
PrJ» per kwartaal, in Goes f 0,7», buiten Goes, franco f l,E».
Afzonderlijke nommera S coat,
'czendlng van adveitsntian op Maandag, Woonedaor
en VRIJDAG vdöï 12 uren.
Telefoonnomwer 88.
COURANT.
Da prja der gewone advartsntiin ia van 1-5 regelaSO ot., eika regel maar 10 et.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatalng derxelfde advertentie wordt
de prijs aleohta tweemaal berekend.
Geboorte-, t.vwoljk- en doodaberlchten en de daarop batrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regela ft 1,— berekend
Bew|xnainm»rg 5 eest.
Uitgave van de NsaMl, Vennootsekap ,(3»es«he Courant". 9iresteur 9 W. vak Babnsvslb.
leder mensch kan het gebeuren, dal
hij nu en dan gebrek beeft aan con
tant geld. Zelfs een millionair kan
oogenblikkeu hebben, waarop hij gebrek
heeft aan gangbare munt en dus ge
noodzaakt zijn een gedeelte van zijne
bezittingen te gelde te maken. Daarover
behoeft hij zich echter weinig te be
kommeren. Immers hij bezit effecten,
schuldbekentenissen, die in de officiecle
prijscourant van de Beurs genoteerd
staan en dus een zekeren koers hebben,
een bekende waarde vertegenwoordigen,
die gewoonlijk (behalve bij zoogenaamde
speculaliove fondsen) weinig verandering
ondergaat. Wanneer bij deze waarde
papieren nu bij een bankier of kassier
brengt, geeft men hem er gaarne geld
op, daar hij natuurlijk rente voor be
taalt. Zelfs is hij volstrekt niet ge
noodzaakt, bij een bepaalde firma te
gaan. Vergt deze een naar zijne mee
ning te- hooge rente, dan kan bij de
leening sluiten bij een ander, die bet
goedkooper doet. Ilij beeft dus de keus;
men staat voor hem klaar en heeft bij
weer voldoende contanten liggen, dan
lost hij het beleende effect, betaalt de
verschuldigde rente en de zaak is afge-
loopen.
Menschen uit deu burgerstand hebben
niet altijd effecten om te beleenen.
Krijgen zij behoefte aan een vrij belang
rijk bedrag, dan gaan ze er dikwijls
toe over, bun huis te verpanden, wan
neer ze met bet geld, dat ze daarvoor
ontvangen, meer winst kunnen maken,
dan rente en allossing van de hypotheek
bedragen.
Naarmate we lager afdalen op den
maatschappelijke!) ladder, blijkt het
verkrijgen van geld grooter moeilijk
heden op te leveren. De arbeider, die
over het algemeen niet zooveel verdient,
dat bij een bedrag van beteekenis
spaden kan, heeft op bet oogenblik, dat
hij geld uoodig beef!, noch effecten,
noch onroerend goed, om aan zijn
sehuldeischer in pand te geven, terwijl
bij bovendien onder vrienden of familie
leden maar zelden personen kan vinden
van zoodanige finantieele kracht, dat
een geldschieter met hen als borgen
genoegen 'zou uemeu. Zonder zoodanige
borgen kunnen ze evenwel bij hulp
banken, zeer nuttige instellingen overi
gens van philantropiscben aard, al niet
meer terecht.
Hebben ze evenwel een flinke ver
dienste in eene vaste betrekking, zijn
ze solide menschen, dan kunnen ze wel
terecht bij de eene of andere voor-
37
„Ik twijfel,' zei do detective een
beetje zenuwachtig, „maar maar
ik heb een derde theorie.'
„Zoo?' vroeg Ronald, hem verrast
aanziende.
Koper wand.-lde een paar malen de
kamer op en neer en bleef daarna
voor de beido jonge mannen staan,
die zeer verwonderd waren over z(jn
raadselachtige manleren van doen.
't Is natanrl{jk slechts een theorie,*
zei Koper geagiteerd, „maar ik kan n
slechts zeggen, wat ik denk.*
„Zeg 't ons dan in hemelsnaam.'
„Weina dan, Ik denk, dat juffrouw
Carmela Cotoner da misdaad belreat.'
„Wat 1' Konald sprong driftig op
en liep op den detective toe, maar
Folter hield hem tegen.
„Blijf bedaard, Ronald, bl(j£ be
daard,' zei hij.
,'t Is een lengen 1 Ken gsmeeno
lengen 1" hijgde Konald, „Waar z{jn
uw bew{zen, meneer?'
Koper haalde nit zijn portefenille
het reepje papier, dat mevrouw Taun-
ton hun had gegeven en een brief,
door Carmela aan haar zuster ge
schreven, te voorschijn,
„Dit eeue kroeg ik door bemiddeling
van mevrouw Desier,* zei hg rustig,
belde papleren op de tafel leggend,
»kïk.«
Konald keek er even naar en vlet
toen achterover in Foster's armen.
schotbauk, waar de persoon van den
borg veelal maar een formaliteit is.
Maar, wie op deze manier geld gaat
leeuen, moet meermalen een rente
betalen, die we met een zacht woord
maar onmatig zullen noemen.
M e kregen onlangs een voorbeeld
van zulk een leening onder de oogeu.
Laten we cr echter terstond bijvoegen,
dat het hoofdkantoor van deze voor
schotbank niet in het Goesebe land
was gevestigd.
Een werkman met een Hink vast
loon leent honderd gulden. Hij moet
daarvoor een levensverzekering sluiten,
waaruit de maatschappij, indien de
werkman vóór de terugbetaling mocht
komen te overlijden, zichzelf schadeloos
stellen kan. Men houdt hem de premie
voor een half jaar van de honderd
gulden af.
De rekening zag er aldus uit
Bedrag van het voorschot /lüO,
Af
Rente 3 m. 25 dg. 5 5% f 1,60
Administratiekosten 1,
Contract- en zegelkoslen 4,
7s jaar premie 14,00
Polis1,75
Totaal "722,41
Zoodat de man inplaats van /'100,
maar ƒ77,59 in handen krijgt.
Bovendien was de wijze, waarop de
terugbetaling wordt geregeld, verre van
voordeelig. De geldschietende Bank
namelijk laat hem wissels teekenen, die
van maand tot maand vervallen, samen
vijftien in getal lot een bedrag van
f 130,09.
Dus moet de man voor een som van
ruim zevenenzeventig gulden een bedrag
van ruim honderd en dertig gulden
terug betalen.
Iedereen begrijpt, dat deze werkman
veel duurder geld leent, dan de rijke
man, die een paar van zijn effecten
beleent.
Nu weten wij wel, dat het risico ook
niet gelijk staat, maar het blijft dan
toch maar waar, dat een man, als
bovengenoemd, die om honderd gulden
verlegen zit, het geld wel peperduur
betalen moet.
Natuurlijk houden niet alle voor
schotbanken er zulke tarieven op na,
maar 't blijkt, dat er zoo zijn.
Er bestaan zelfs nog erger dingen
op dit gebied. De nood van arme
menschen heeft slimme lui op het
denkbeeld gebracht, zich voor geld
schieters uit te geven, zonder ooiteen
cent voor te schieten. Ze maken re
clame en cischen van de liefhebbeis,
die er op afkomen, vóóraf ettelijke
guldens voor „kosten van onderzoek"
„MJu God!" snikte hij. „Mijn God I'
Hot handschrift der belde brieven
was hetzelfde.
Foster ging naar het buffet en schonk
Ronald een glas water in, wat Htj hem
dwong uit te drinken.
De jonge Australiër liet zich In een
stoel vallen en bedekte 't gelaat met
do hand.
„Hoe hebt u deze ontdekking ge
daan vroeg Foster den detective.
„Ik wist uit maneer Monteith's ver
haal, dat beide zusters Versehoyle
liefhadden en Ik bedacht eeniklaps,
of 't niet even goed mogelijk was, dat
da jongste de misdaad bedreef ais de
oudste, ofschoon ik dat beken ik
niet den minsten grond had tot dit
vermoeden. Zooals ik u in mijn brief
meldde, kreeg ik eenig schrift van
mevrouw Versehoyle en vond het
vergokkend hierbij hij legde de
hand op het vergeeld roepje papier
„dal, ofschoon 't op elkaar leek, er
toch eenlg verschil bostond. „Dit be
vestigde m{jn theorie eenlgaiins en,
door de hulp van mevrouw Dexter,
kreeg Ik dezen brief van Carmela
Cotoner, en u ziet, dat het schrift
ervan geheel ermee overeenkomt.'
Op dit oogenblik stond Ronald op
en baalde het briefje, dat Carmela hsm
geschroven had, vóór de „Neptunus*
Malta bereikte, uit zijn portefeuille.
Met bevende vingers legde hjj 't naast
de andere papioren en zag onmiddel
lijk, dat 't dezelfde hand was.
,'t Is waar,' zuchtte htj. „Mijn God,
't is waar."
„En wat is nu uw opinie vroeg
Foster.
„Mijn theorie,' verbeterde Koper,
»'.s deze: ik denk zoo; juffrouw Co-
en doen dan aan de reflectanten weten,
dat hun aanvraag is afgewezen. Die
voorloopige kosten zijn verdiend, want
informeeren doen ze natuurlijk niet.
Op deze inauier staau de armen, die
minder dan ieder ander schade kunnen
lijden, het meest aan schade bloot.
Eu hoe gaat het nu mr arbeiders,
die geen vaste betrekking bezitten en
in langdurige perioden van werkloos
heid zelfs wanneer zij zich daar
tegen verzekerd hebben behoefte
krijgen aan een beetje geld
Het eenige bezit, waarop ze geld
kunnen leenen, is hun inboedel.
Bij ieder stuk echter, dat de deur
uitgaat, moeten de mau eu vrouw wel
denken„zullen we het ooit weer
kunnen inlossen f"
Deze menschen staau dus, wanneer
ze geld moeten leenen, het zwakst van
allen, omdat ze daartoe onmiddellijk
afstand moeten doen van voorwerpen,
die ze feitelijk niet kunnen missen.
Het zou dus voor de hand liggen,
dat dezulken het meest werden be
schermd door de gemeenschap.
Iioe het hiermee staat, daarover een
volgende keer.
De strijd in en bulten Europa.
Maakt geen martelaren.
Het is een oude on wijze lea, waar
van de waarheid nog in te vela ge
vallen over het hoofd gozlen wordt.
Keu volksgroep, welke op een
oogenblik, al dan niet door dwepers
opgezweept, naar do wapens grijpt,
en zich tegen het wettelijk gezag keert,
zal In den regel spoedig overmeesterd
kunnen worden.
De regeeringstroepen big ven ln
iedor land do sterkste en beBt ge
oefende.
Maar wanneer de opstand onder
drukt is, de wapenen x(jn ingeleverd
en de leiders der opstandelingen in
gevangenschap z|n weggevoerd, dan
ruBt op de regeering de zeer moeilijke
taak, zoo te straffen, dat do straf niet
de kiem van een nieuw volksoproer
lu zich draagt.
De Eugelschen hebban meermalen
bewezen ln een dergelijk geval zeer
kortzichtige rechters te zjii.
Bij de jongste onlusten in Zuld-
Afrika, bij de poging van velen uit
de oude, vrije republieken, die het
Engelsche juk slechts noodgedwongen
droegen, om opnieuw oen zelfstandig
volk te worden, ia Jople Foure ge-
fusileerd.
En wanneer niet de storm van ver
ontwaardiging, welke daarna is los
gebroken, de verbittering, welke deze
daad ln alle lagen van bet onde Znid-
Afrlkaansche volk gewekt heeft, de
toner zag haar vreegeren geliefde op de
boot en bedreef do misdaad, ver
trouwend op de tegenwoordigheid van
haar zuster, om haar voor de gevolgen
ervan te vrijwaren. Ik geloof, dat
Vassalla ook weet, dat z(j schuldig Is
en haar heeft gedreigd, het te ver
tellen, als ze hem niet huwt.'
„Ja, maar mevrouw Verschoylo
dan
„O, ik deck, dat zij weet, dat Car
mela schuldig is, eu haar dreigt haar
te zullen verraden, als ze niet weigert,
Vassalla te huwen."
't Lijkt alles logisch genoeg,* zei
Foster nadenkend.
„Ja,maar 't zjjn niettemin vervloekte
lengens," riep Konald uit en bleok en
ontdaan was zijn knap gezicht. Hoor
eens, ik hond van juffrouw Cotoner
en ik aeht haar niet schuldigik denk,
dat die dulvelsoho Vassalla t gedaan
heeft. Ik ga naar Marlow, waar Car
mela ls. Ik zal baar daar traohten te
ontdekken. Maar jullie meet mg be
loven, geen stap verder te zetten ia
deze zaak, vóór ik 't u zog.'
„Dat kunnen we niet beloven,' zei
Koper.
„In wiens dienst bent u? vroeg
Konald trotsch. „Zult u doen, wat ik
beveel
„De wet begon Koper.
„Naar den duivel met de wet en
met u eveneens" bulderde Konald.
„Als Carmela schuldig is, kan je haar
toch niet arresteeren, als ja geen
overtuigender bewjjsen hebt, maar ze
is onschuldig onschuldig 1 Ik wil
er m(jn leven onder verwedden. Geef
mg een maand, om de zaak op te
helderen, en het recht mag zijn loop
hebben".
oogen der vorantwoordeigke staats
lieden had geopend, zon ongetwijfeld
de oude generaal Christlaan de Wet
hetzelfde lot gedeeld hebben.
Het bloed der martelaren dreigde
hier het zaad eener volksopstand te
worden en het gevolg daarvan is ge-
we8st, dat men het niet aangedurfd
hesft, den ouden generaal het lor van
Jople Foure te doen deelenen henna
een betrekkelijk korte gevangenisstraf,
de vrijheid heeft ternggegeven.
Is het gebeurde in Zuid-Afrika een
las geweest
Hst schijnt wel, dat de Engelsehe
regeering daarvoor blind is gebleven.
Want in de laatste dager, begaat zy
de onvergefelijke font, da leiders van
den Ierschen opstand op vr\j groote
scbaal te laten fuslleeren.
Wis nagaat hoe do Slnn Fein-vrff-
willlgers, zooals trouwe zeult de jongste
onlusten blijkt, fanatieke personen
zijn, die, opgezweept door hun leiders,
den opstand voorbereidden en ont
ketenden, hoewel zij konden nagaan,
dat deze door de regeeringstroepen
zeer spoedig onderdrnkt zou worden,
zal bsgrgpen hoeveel overleg er noodig
ls, om thans recht over deze opstan
delingen te spreken.
De gedachte moot daarbij voorzitten,
de oorzaak van het kwaad weg to
nemen, door een verstandige en
verdraagzame politiek de oproerige
elementen tot juister inzicht te bren
gen, om zoodoende een herhaling
van hat gabourde ia de toekomst te
voorkomen.
In plaats daarvan werden tot nu tos
reeds tal van leiders van den Iarschen
opstaDd ter dood veroordeeld en on
middellijk gefnsileord, terwijl anderen
tot levenslange tuchthuisstraf werden
veroordeeld.
Niemand zal ontkennen, dat l6iders
van ein blnneclandschen opstand,
voornamelijk in deze voor Engolznd
zoo ernstige ifjdsomBt&ndighedcn, een
strenge straf verdienen, maar een
voorzichtige politiek had hier zeker
geboden, toegefeljk te z(jn, te meer
waar da opstand reeds gedempt was
en dus geen uitbarsting meer was te
vreezen.
Ierland telt onder zjjn bevolking
veel fanatieke elementen en zijn ge
schiedenis bewijst, dat het zoo nu en
dan tot ernstige botsingen kwam.
En als vaststaande kan worden
aangenomen, dat zg, die thans werden
doodgeschoten, voortaan ln Ierland
als martelaren in de herinnering znllen
bijven vcor.leven.
Bovendien schgnen deze terecht
stellingen ook in het buitenlaad, voor
namelijk ln de Vereenigde Staten, waar
zeer vele Ieren wonen, een ongunstl-
gen indruk ts wekken.
Redmond, de leider der Iersche
nationalisten, hesft thans in het Lager
huis den eerst jn minister gevraagd
of het dezen bekend was, dat het
„Aangenomen* zei Koper.
„Ik heb slechts één maand noodig
riep Konald uit „en ik zal baar on
schuld bewijzen. Om een kleine geig-
kenls in schrift, zoudt go haar schul
dig achten. Ik niet I Ik heb haar lief
en ik zal haar onschuld bewflzes, God
helps me
XXI.
't Was een vrooljjk troepje, dat zleh
onder sir Mark Trevor's gastvrij dak
op Beliffeld verzameld had: de mooie
Kate Lester en haar rflko oom; Fat
Byan, die steeds verliefder werd op
bovengemelde jonge dame en Martin
Bubbles, een neef van sir Mark, die
in Oxford studeerde. 'tWas de dag
der groote roelwedstrgdeu en allen
begaven zich erheen. Er werd heel wat
geschertst en gelachen, alleen Carmela
was stil en afgetrokken en zag er
bleek en vermagerd uit.
Toen 't gezelschap na afloop buiten
voor een café zat, zag Pat Kyan eens-
klaps Ronald eu Foster voorbijgaan,
die naar de wedstrgden waren geko
men, in de hoop, er Carmela te ont
moeten. Opspringen en op Konald
toostormen, was voor de levendige
Ier 'twerk van een oogenblik en hij
bracht belde jonge mannen ln triomf
mee.
„Nog een oud-passagier van de
Neptunus', riep «Ir Mark vrooigkult.
„Dat treft prachtig. Mevrouw Pellypop
komt vanavond ook met haar doohter
en schoonzoon dlneeren, dus mag
meneer Montelth niet ontbreken, dan
ls 't reisgezelschap compleet, en me
neer Foster zal me zeker het genoe
gen doen, hom te vergezellen".
Beide jongelieden namen de lnvi-
voortduren van militaire terechtstel
lingen ln Ierland toenemende verbit
tering en woede gaande maakt, zelfs
onder esn groot deel der bevolking,
dat niet de minste sympathie met den
opstand hesft.
Minister Atquith doelde in antwoord
daarop mede, dat met Sir John Max
well, den leider der regeeringstroepen
in Ierland, reeds overleg gepleegd ls.
Zjjn algemeens Instructies lalden
thans, dat de strengste straf zoo spaar
zaam mogelijk dient ts worden toe
gepast en wel alleen ten aanzien van
verantwoordelijke personen, wlen do
grootste schuld aan het gebeurde
treft.
In antwoord op andere vragen heeft
Atqnith evenwel gezegd, dat de te
rechtstellingen door do militaire over
heid zfln gelaat en geweigerd de
verzekering te geven, dat er geen
meer zullen voorkomen vóór het
Lagerhnis iu de gelegenheid is ge
steld, de zaak ts bespreken.
Volgens eau Bsuterbericbt verklaar
de do minister president later in het
Lagerhuis, dat de ter dood brenging
der opstandelingen zal worden beperkt
tot dia verantwoordelijke personen,
welke in do eerste plaats schuldig
zijn.
Het vraagstuk der behandeling van
da groote massa der opstandelingen,
wordt door de regeering met zorg
overwogen.
Ook hierbij heeft de regeering geen
gemakkelijke taak en zal zij anu
middenweg hebben te zoeken, waar
door eenerzgds de schuldigen niet vrff
uitgaan en anderzijds de straf niet de
kiem van ernstige ontevredenheid en
daardoor van nieuwe onlusten ln de
toekomBt met zich draagt.
Wat da verhouding Dnitsc'nlaod-
Amerika aangaat, moesten vfl in hoofd
zaak afgaan op Ran'sr-telegrammen,
welke nit den aard der zaak nu juist
niet van groote onpartijdigheid ge
tuigen.
Waar zj evenwel reeds een voor
Dnitschland waarschijnlijk gunstige
beslissing meldden, was te verwachten,
dat werkelijk de Vereenigde Staten
het niet tct een breuk zouden laten
komen.
Naar verlnldde waren er ln offieieele
kringen duidelijke aanwijzingen, dat
de Amsrikaansche regearlng aan de
Duitsehe zon meededen, dat de goede
verstandhouding tusschen beide rijken
bestendigd kan blijven, zoolang de
nieuwe instructies aan de duikboot
commandanten niet door andere wor
den vervangen.
Da Vereenigde Staten zouden dan
aan de Duitsehe regeering tevens
mededeelen, dat z(j hun betrekkingen
met Engeland niet in het geBchll laten
mengen.
De tekst van da Amerikaansche
tatio volgaarne aan. Ronald had geen
gelegenheid Carmela alleen te spreken,
dceh bemerkte met smart de droevige
uitdrukking op baar lief gezichtje.
Foster, die naast Bell zat, scheen
zich daarentegen uitstekend te amu-
seeren en 'tbsvlel hem allesbehalve,
toen air Mark opstond ea hij met
Konald alleen achterbleef.
Ze vertrokken ook spoedig daarna,
want ze moesten zich nog kleeden
voor het diner.
Toen ze de ruime calon van Bell-
field binnentraden, vormden belde
jongelieden een groot contrast. Konald
had een droevigo, zwaarmoedige uit
drukking op het gelaat, Foster daar
entegen zag er veel vroolUker en
opgewekter uit dan ooit.
Konald kwam aan tafel naast Car
mela te zitten; doch ze spraken heel
welnfg samen.
Carmela hield zleh bezig mot Mar
tin Bubbles aan haar andere zijde en
Konald luisterde naar het gebabbel
van een jong meisje, dat naast hem
zal en hem eigenlijk gruwelflk ver
veelde. Hg dacht, dat er nooit een
einde aan het diner zou komen, maar
eindelijk stond sir Mark op en de
heeren volgden hem naar de rook
kamer. Konald bleef daar, ln gedach
ten verzonken, in een fauteuil zitten.
Eensklaps drongen de tonen der plano
tot hem door en de heeren bealoten,
zich bij de dames in het salon te
voegen. Juist toen ze daar binnentra
den zag Konald, dat Carmola zich
naar de glazen deur, die op het terras
uitkwam, richtte. Hff sprong op,
haalde een shawl en volgde haar.
Wordt vervolgd.)
