N°. 55 1916
Dinsdag 9 Mei,
103de jaargang.
FEUILLETON,
Het Geheim
van de „Neptunus".
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en'Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prj|s por kwartaal, In Goes O.ïS, balten Goes, franeo f l„H.
AfzonderUjke nommers 6 cent.
1 oa ending vara advertentldn op Metmdag, Woensdag
en VRIJDAG vóór ia uren.
m 1
De prO» der gewone advertenttSnls van 1-5 regels 50 et., elke regel raesr lOet
|BJ direete opgaaf van driemaal plaatsing deraslfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, hnweljk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbend*
dankbetuigingen worden van 1—10 regels h f 1,— berekend.
Bcwfsnumui*» I sast.
Telefoonnummer S3.
Uitgave van de Naaml. Vennootsekap „Getaake Conrast". Sireeteuï G W. van Bahnsvud,
Buitenland.
De etrl|d in en bulten Europa.
Het is eenlfivig Btnk, de nota, welke
de Dnltsche regeering aan den Ame-
rikaaneehen gezant ter band heeft
doen stellen.
Het is een stak, waarin Duitschland
ten krachtigste voor zijn vermeend
goed recht opkomt, waarin het vol
komen toegeeft, dat met zlju voor
naamste wapen, de duikboot, in vele
gevallen te kras !s opgetreden, maar
waarin het zich daarvoor beroept op
de noodzakelijkheid tot kraohtig ver
weer met het oog op Engelands poging
tot uithongering van een volk van
vele millioeuen zieles.
Wanneer de Eogelsche w(jzo van
Etrijdvoeren ter zee verandert, beeft
de Dnltsche regeering er niet het
minste bezwaar tegen, den duikboot-
oorlog binnen de voorschriften van
het volkenrecht te blij ven voeren.
Krijgt evenwel de president der
Vereenlgde Staten dit niet van Enge
land gedaan, dan heeft de Dnltsche
regeering geen enkele reden, zich
haar bette wapen nit handen te laten
nemen en behoudt zij zich dan ook
volle vrijheid van hande'ea voor.
In het algemeen treft ons in deze
nota een fiere, zelfbewuste taal, de
taal van een staat, die zich niet over
wonnen voelt, dio gaarne tot conces
sies bereid is, mits deze met zBD
waardigheid ove eenkomen en daar
door tevens do vijand tot een recht
vaardiger wijze van strüdvoeren ge
dwongen wordt.
De nota zelf, een der voornaamste
diplomatieke stnkken, ooit tusschen
Dnltschland en de Vereenlgde Staten
gewisseld, vraagt ongetwgfeld de volle
belangstelling van allen, die in de
geschiedenis van den volkerenatrijd
belang stellen.
De Daitsehe regaering komt aller
eerst in zooverre op haar verklarin
gen inzake het torpedeeraa van de
„Sussex" terng, dat zü meedeelt, na
hst onderzoek dar marine-autoriteiten
zich de mogelijkheid niet te ontvein
zen, dat het schip, dat vroeger getor
pedeerd werd, met de „Sussox" iden
tiek 1b.
Indien binnenkort mocht blijken,
dat de meening van den gezagvoerder,
dat hü een oorlogsschip voor zich had,
onjuist was, dan zal de Dnltsche re
geering da daaruit voortvloeiende
gevolgtrekkingen maken.
ZJ ontkent, dat het geval van de
.Sussex" een voorbeeld is van de
weloverwogen methode der Dnltsche
daikbooten, om zonder onderscheid
schepen van elke nationaliteit te ver
nietigen, maar zal, waar de Ameri
kaansche regeerirg deze bewering Diet
met concrete feiten gestaafd heeft, van
36
,J», Carmela zou den Australiër
gehuwd hebben, maar ik haatte hem
en verlangde haar voor mijzelf. Hij
hoeft een onderzoek ingesteld naar
den moord van Verscboyle en allo
aanwijzingen spreken tegen u. Hij
vroeg me, of je dien avond aan boord
kwam. Ik zei neen en toonde hem je
brief. Hij vroeg 't Carmela. Ze zei ja."
,Dle gekkin 1"
„Ik Het haar een brief schrijven,
waarin ze het ontkende. Ze zal om
jou het stilzwijgen bewaren. Niemand
dan ik kan bewijzen, dat je aan boord
kwam. Ik zal zwijgen op voorwaarde,
dat lk Carmela kan hnwen. Ze heeft
me aangenomen en j(j zal je toestem
ming niet weigeron."
„Dat zal ik wel."
„Dat zal je niet."
„Schurk 1 Laat me gaan."
„Niet voor je toestemt."
„Neen
Vassalla liet haar los en ging naar
de deur. „Ik kom dadelijk terug," zei
hfl. „Als je toestemt en belooft me
niets in den weg te leggen, zal lk je
reiden. Zoo niet, dan moet je de ge
volgen maar dragen," en bij ging de
kamer nit. Bianca ging naar het
buffet, schonk zich een glas water in
en dronk het achtereen uit. Ze wan
delde toen de kamer door tot ze aan
het tafeltje kwam, waarop Vasalla'a
een ln bjzonderheden afdalende weer
legging afzien.
Da Dnltsche regeering heeft nit con
sideratie voor de belangen der onzfldl-
gen zich vérgaande beperkingen in het
gebruik van het wapen der duikboot
opgelegd, welke ook haar vijanden ten
goede moeten komen.
De duikboot-oorlog wordt aldus
de nota gevoerd volgens de alge-
meene beginselen van het volkenrecht
ton opzichte van het aanbonden, door
zoeken on vernietigen van handels
schepen met uitzondering van den
handelsoorlog tegen vijandelgkevracht-
schepen, in Engelsch oorlogsgebied
aangetroffen.
Vergissingen, zooals er metterdaad
zija voorgekomen, zijn bij geen wjze
van oorlogvoeren geheel te vermijden
en in een zeeoorlog tegen een vijand,
die zich van allo geoorloofde en on
geoorloofde listen bedient, verklaar
baar.
Natuurlijk bestaat er altijd gevaar
voor neutrale personen en goederen,
welko ln het gevechtsgebled komen
en de Daitsehe regeering heeft, hoe
wel tot nu toe tevergeefs, aan de
Amerikaansche herhaaldelijk voorstel
len gedaan, met het doel om de on
vermijdelijke gevaren van den zee
oorlog voor Amerikaansche reizigers
en goederen tot een minimum terug
te brengen.
De Dnltsche regeering handhaaft
ook nu nog het aanbod om vaste
afspraken in deze richting te treilen.
Van de duikboot als wapen, ook in
den handelsoorlog, kan de Daitsehe
regeering evenwel niet aizieD.
Zjj kent het hooge gebod der men-
seheiykhoid geen geringer bateekenis
to» dan de regeering van de Veree
nlgde Staten en ls er zich van bewust,
dat het volkenrecht de grootst moge-
ljke beveiliging vraagt van non-com
battanten tegen do verschrikkingen
van den oorlog.
Tegenover het beroep van de V. St.
op do heilige grondbeginselen van
de menscbeiykheid, moet de Daitsehe
regeering evenwel opnieuw met allen
nadruk vaststellen, dat het doEngel-
sche regeering was, die den oorlog
met de verachting van alle rechtsrege
len op leven en eigendom der non
combattanten heeft uitgebreid, zonder
de minste notitie te nemen van de
daardoor zwaar ljdende belangen
en rechten der neutralen en non-
oombattanten. Io zijn strijd om hst
bestaan van het Dnltsche volk heeft
de Dultsche oorlogsleiding dan ook
tot het harde maar werkzame middel
van den duik bootoorlog haar toevlucht
moeten nemen.
De Duiteche regeering spreekt er
opnieuw haar leedwezen over nit, dat
de humane gevoelens van de Ame
rikaansche regeering niet met even
grooto warmte uitgaan naar do vele
portefeuille lag. Ze zag Carmela's brief
en las hem met een van woede ver
wrongen gezicht haastig door. Toea
doorsnuffelde z8 de portefeuille. „Zou
h0 er ln zjn mompelde zij. Ha
eenige oogenblikken slaakte ze eens
klaps een vreugdekreet, nam een brief
en liet dien vlug in haar zak glijden.
Spoedig daarop hoorde z(j Vassalla
naderen. Ze legde de portefeuille op
haar plaats terug «n ging voor den
spiegel staan. Vassslia kwam, geheel
gekleed om nit te gaan, terug.
„Je antwoord?" vroeg hij.
„Ik moet wel toegeven. Ja."
Hfj keek haar achterdochtig aan.
„Is 't je ernst?"
„Op conditie, dat je mg beschermt
t8gen dien bloedhond."
„Aangenomen. Ik ga nu uit."
„Waar is Carmela vroeg ie, toon
ze de kamer verlieten.
„Te Marlow, bjj Sir Mark Trevor.
Wenscb je haar te spreken
„Neea, voor het ooganbiik niet. A
propos, waar woont die bloedhond
„Waarom wil je dat weten?" vroeg
hü scherp.
„Je behoeft 't me niet te zeggen,"
zei ze trotsch, „lk vroeg 't slechts uit
nieuwsgierigheid."
„Ik geloof, dat hü in het Tavistock-
hó-.ol logeert." Gedurende dit gesprek
waren ze den uitgang van het taötel
genaderd, waar Blanca's rütulg stond
te wachten. Vassalla hielp haar be
leefd bB 't instjgen. Toen het portier
was dichtgeslagen en hü zich verwij
derd had, kreeg Bianca's gelaat een
triomfeerende uitdrukking.
„Je denkt het spel gewonnen te
hebben", mompelde z{j. „Maar dat kon
wel eens tegenvallen 1"
millioenen vrouwen en kinderen, die
naar het uitgesproken voornemen vaa
de EDgelsehe regeering ln deu honger
worden gejaagd, teneinde door hun
hongerlijden de overwinnende legers
van de centrale mogendheden tot een
amadelfjke capitulatie te dwingen. De
Duiftche regeering en het Dnltsche
volk met haar, begrijpen dit verschil
in gevoeligheid te minder, waar zU
zich herhaaldelijk uitdrukkelijk heb
ben bereid verklaard, zichgestrengelijk
te houden aan de vóór den oorlog
erkende volkenrechtelijke normen,
Indien zij ook Engeland bereid vin
den, diezelfde normen tot grond
slag te nemen voor zün oorlogvoering.
Tot nu toe heeft de Amerikaansche
regeering tevergeefs gepoogd, de
Eogelsche hiertoe over te halen.
Engeland heeft de eene overtreding
van het volkenrecht op de andere
gestapeld. De maatregel tegenover de
onzljdlgen Inzake de Dnltsche bunker
kolen is een poging om door ocd
ongehoorden dwang de tonnenmaat
der neutralen ln dienst te stellen van
do Britsohe handelskringen.
Het Dnltsche volk verkeert thans
onder den indrnk, dat de V. Stdie
den oorlog in den zin van menachel$k-
heid en volkenrecht tot de strijdkrach
ten der oorlogvoerende naties kunnen
beperken, van Dnltschland een beper
king wenachen in het gebruik van zün
doeltreffendste wapen, terwül zij zich
tegenover 't mot het volkenrecht
strijdige optreden van Dnltschland*
v(Ja»<5en tevredeD stellen met pro
testen.
Het Dnltsche volk weet in hoe
grooten omvang zfln vüanden nit de
V. St. van oorlogstuig van allerlei aard
worden voorzien.
Onder deze omstandigheden zal men
begrijpen, dat een beroep op het
volkenrecht en het g voe) van men
schelükbeid bj het Dnltsche volk niet
dien weerklank zal vinden, waarvan
zoo'n beroep in andere omstandig
heden zeker zon kunnen zün.
Gedachtig aan de moer dan hon
derdjarige vriendschap tusschen de
twee groote volken en aan het zware
noodlot, waarmee uitbreiding en ver
lenging van dezen vreesslfjken en
bloedigen oorlog de ganBche beschaaf
de mensehheld bedreigt, is de Dult
sche regaering evenwel tot een uiterste
concessie bereid.
Zü heeft zich, in het bewustzijn
van haar kracht, veroorloofd, tweemaal
in de laatste maanden haar bereid
willigheid te kennen te geven tot een
vrede, waarbü Dultscblands levensbe
langen worden gewaarborgd.
ZO kan het dau ook in geen geval
verantwoorden en wenscht het te
voorkomen, dat, na 21 maanden oorlog,
de kwestie over den duikbootoorlog
een wending neemt, die den vrede
tusiohen het Amerikaansche en het
XX.
Jnlian Koter, alias signor Clement,
was naar Londen gekomen met de
zelfde boot als mevrouw Verschoyle
en had zich den tüd van den over
tocht te nutte gemaakt, om de jaloerach-
beld dier dame op te wekken.
Den morgen na zjjrs aankomst begaf
hü zich naar Foster's kamers, om ver
slag uit te brengen. Ronald Monteith
bevond zich daar en verkeerde in een
allesbehalve prettige stemming. HO
wsb zeer terneergeslagen door het
bericht van Carmela's verloving met
Vassalla, ofschoon Foster alles in 't
werk stelde, om hem te troosten.
„Ze is ertoe gedwongen, amice,"
zei Gerald. „Vasalla heeft haar ge
zegd, dat haar zuster de moordenares
is van haar echtgenoot en heeft haar
hand als prys van zün stilzwijgen
geëischt".
„Hoe weet hfl, dat mevrouw Ver
schoyle schuldig ls?" vroeg Ronald.
„We kunnen nieta bewijzen".
„Mfln waarde", zei Foster, de schou
ders ophalend, „al hebben we slechts
aanwijzingen, je zal toch moeten
toegeven, dat 'ter voor mevrouw
Verschoyle donker uitziet".
„Waarom ben ik er ook mee begon
nen, te trachten den moordenaar van
Leopold VerBcboyle te vinden riep
Ronald wanhopig uit.
„Zeg liever, „waarom ben ik ooit op
Carmela Cotoner verliefd geworden
antwoordde Foster.
„Laat ons er niet meer over spreken,
vóór we Koper gehoord hebben*.
Foster ging aan 't werk en liet
Ronald aan zQn treurige gedachten
over.
Dnltsche volk ernstig zou bedreigen.
TegelOkertüd wil zjj het uiterste
doen om, zoolang de oorlog nog voort
duurt, de beperking tot de «trOdkrach-
ten der oorlogvoerenden mogelOk te
maken en deelt mee,dat de Duitsche
zeemacht bevelen heeft ontvangen,
nopeoB de inachtneming van dealge-
meone beginselen van het volkenrecht,
betreffende het aanhouden, doorzoeken
en vernielen van handelsvaartuigen.
Ook blnnenhet zeeoorlogsgebied zullen
koopvaardQschepen niet zonder waar-
schnwing en redding van menechen-
levens in dan grond megan worden
geboord, tenzU zü mochten vlochten
of tegenstand bieden.
De neutralen kunnen evenwel niet
vergen, dat Duttschland zich om hun
belangen te ontzien, een onthouding
van 't bezigen van een doeltreffend
wapen zal laten opleggen, Indien het
den tegenstanders vergund blflft, van
hun kant naar willekenr middelen te
blflven bezigen, die met het volkeu-
reoht in strijd zün. De Daitsehe re
geering, overtuigd van het voornemen
der Amerikaansche om tegenover alle
oorlogvoerenden de geschonden vrfle
zeevaart weer te doen eerbiedigen,
verwaoht, dat de nieuwe Duitsche
Instructies alle beletselen voor de ver
wezenlijking van de op 23 Juli 1915
aangeboden samenwerking, tot de nog
gedurende den loop van dezen oorlog
te herstellen vrQe vaart ter zee, zullen
hebben uit den weg geruimd.
Zü twijfelt er niet aan, dat de Ame
rikaansche regeering thans ook van
de Britsche onverwijld en met allen
nadruk da Inachtneming zal elschen
en zal weten af te dwingen van de
vóór den oorlog algemeen erkende
volkenrechtelijke bepalingen en ln het
bOzonder van die, vervat in de
vroegere nota's der Amerikaansche
regeering aan de Britsche.
Mocht dit niet tot bet gewenechte
succes lolden om aan de wetten der
menscheiykheid bü alle oorlogvoerende
naties gezag te verscbaffen, dan zon
de regeering zich tegenover een nieu
wen toestand geplaatst zien, voor
welken zü zieh volledige vrüheid van
besluiten moet voorbehouden-
Ziedaar In het kort de inhoud der
Duitsche antwoord-nota.
Dat z8 in de Europeesche en Ame-
rlkaacsoho pers, naarmate deze pro-
entente gezind dan wel voor de een
tralan Is, zeer verschillend beoordeeld
wordt, laat zich begrüpen.
Deze uitlatingen hier weer te geven
zou ons overzicht te nitvoerig doen
worden. Genoeg zü het te couBtatee-
ren, dat de Duitsch gezinde bladen
de nota prOzen als een volkomen en
met de Dultscho waardigheid over
eenstemmend antwoord, terwyi de
Engelsch gezinde bladen, die inzien,'
dat een bteuk tusschen Amerika en
Weldra werd Julian Roper aange
diend en met vreugde door de beide
jonge mannen begroet. Hü merkte,
met zün scherpen blik, onmlddellük
de lOdcnde nltdrukking in Ronald's
trekken op.
,U ziet er niet goed uit, meneer
Monteith', deed hQ opmerken.
„Bah, wat komt er dat op aan
zei Ronald onverschillig. „Vertel ons
liever uw wedervaren".
„Ik heb niet veel meer te vertellen",
beweerde Roper. „U hebt mUn brief
gelezen'.
„Ja," zei Foster. „We lazen, dat
mevrouw Dexter bewesrde, dat me
vrouw Verschoyle het huls niet ver
liet. Monteith sprak Vassalla, die
hetzelfde beweerde en hem een brief
van mevrouw Verschoyle toonde, die
het feit bevestigde, maar
„Ga door", zei Roper. „Ik houd
van maren. En is altüd kans, om iets
nieuwB te hoeren, als „maar" ter Bprake
komt. Wat deed u, nadat u Vassalla
gesproken hadt?" vroeg hg zloh tot
den Australiër richtend.
„Ik ging naar juffrouw Cotoner,"
barstte Ronald nit.
„En ze zei?"
„Dat mevrouw Verschoyle wél aan
boord was geweest."
„Ik dacht 'twel".
„En later ontkende zO het".
„Inderdaad Op wiens bevel
„Op dat van Vassalla," zei Foster,
vóór Ronald iets kon zeggen.
„Dat dacht ik óók wel'" zei de
detective kalm.
„Waarom dacht n dat?' vroeg Ro
nald ongeduldig.
„In de eerste plaats', antwoordde
Roper, „had lk de eer naar huis te
Duitschland er althans voorlooplg
door verüdeld zal worden, hun onver
holen afkeer van dit diplomatieke
stuk uitspreken.
Vooral ln Amerika zelf betoogen z8
ten krachtigste, dat de Amerlkaansehe
regeling den moerddadigen zeeoorlog
der Dorische» nimmer in verband
mag orengen met do critlek, die de
V. St. mochten hebben uit te oefenen
op belemmeringen van den zeehandel
door Engeland.
Wat de Amerikaansche regeering
thans zal besluiten, mag met groote
belangstelling afgewacht worden.
Uit Washington komt het bericht,
dat na ontvangst van den offlclëelen
tekst van de Dnltsche nota te verstaan
ia gegeven, dat president Wilson
waarachjniyk niet voor de volgende
week een besluit zal nemen en dat,
hoewel de meeste regeeringspersonen
den toon der Daitsehe nota betreuren,
zü van oordeel züu, dat de woorden
keus van geen belang ls, wanneer de
verzekeringen waarachtig blükrn.
Als vaststaande mag wel worden
aangenomen, dat de Amerikaansche
regeering een break met de Daitsehe
zal vermOdeo, wanneer dit sleohts
eenlgszlna mogelijk kan zjjn.
Voor ons, neutralen, ls het natuur 10k
de groote vraag, of president Wilson
genegen zal zün, ook Engeland
om concessies te vragen en of En
geland ln dat geval, in ruil voor
cc Duitsche tegemoetkoming, tot een
billijker behandeling der neutralen
bereid is.
Waar een zoo streng mogelijk door
gevoerde blokkade van Dultschlands
havens, door het afsnQden van allen
voedseltoevoor naar den vjand, voor
Engeland van even groot belang is als
het gebruik van de duikboot voor
Duitschland, is het te vreezen, dat
Engeland niet spoedig genegen zal
zOn, zün overmaoht ter zee niet langer
in haar volle kracht te doen gelden.
En zoodra, ói Amerika weigert als
middelaar tusschen de belde grootste
vOandelüke rijken op te treden, öt
Engeland weigert, aan de Amerikaan
sche eischen te voldoen, heeft de
Dultschenota geen ander resultaat, dan
dat z8 voorlooplg een breuk tusschen
Duitschland en Amerika minder waar-
schünlOk maakt.
De opstand ln Ierland zal velen in
Amerika ook de oogen hebben ge
opend voor de uitgebreide onlusten,
welke bü een breuk met Duitschland
in Amerika met zyn millioenen Dait
sehe inwoners te wachten zün.
Voor ons, neutralen, ls de Duitsche
nota hoewel deze de mogelijkheid van
Amerikaansche bemiddeling Inzake
vredesvoorstellen opent, in zooverre
ontmoedigend, dat er onomwonden
ln wordt uitgesproken, dat de duik
bootcommandanten slechts na ten
tegemoetkomende houding van En
komen met dezelfde boot, als mevrouw
Verschoyleten tweede maakte ik
als signor Clement kennis met haar
en ze mocht mü heel graag lOden. Ik
had menig gesprek met haar en ver
haalde haar, dat lk een vriend van
Vassalla was."
„Maar u kent hem niet," zei Ronald.
Alles is geoorloofd in liefde, oorlog
en detective-werk. Ik vertelde
mevrouw Verschoyle dia, naar ik
uit mevrouw Dexter's dagboek weet,
verliefd ls op Vassalla dat de mar
kies wenschte Carmela Cotoner te
hnwen".
„Dat is maar al te waar", zei,Foster,
„bü is nu met haar verloofd."
„Het resultaat daarvan was, dat lij
razend jaloerseh werd en zwoer, dit
huwelOk te verhinderen."
„Maar hoe vroeg Ronald gejaagd,
zich als een drankellDg aan een stroo-
halm vasthoudend.
„Dat kon ik niet te weten komen,"
zei Roper, nadenkend„ze zeido, dat
zo 't het huweiyk kon verhinderen
en dat Vassalla verplicht zou zün,
haar te gehoorzamen. Welke gevolg
trekking maakt u hieruit?"
„Dat Vassalla den moord bedreef",
zei Ronald.
„Dat juist niet," antwoordde Roper
droogjes, „maar wel dit, dat, als Vas
salla wist, dat zü dien avond aan
boord kwam, hO 't ook moet weten,
als zü den moord bedreefdoch haar
beslnit, om dit huweiyk te verhinde
ren, toont ook aan, dat sü macht over
hem heeft; bestaat die macht nn hier
in, dat hü Ventiu vermoordde?"
Welko van de twee theorieën houdt
u voor de ware?"
Wordt vervolgd.)