N°. 49 1916
Zaterdag 22 April.
103de jaargang.
Bij dit no. behoort een
Bijvoegsel.
PASCHEN.
FEUILLETON,
Het Geheim
van de „Neptunus".
iJe uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woemdag- en'Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prjn per kwartaal, in Goes f bulten Goes, franco f S,SB0
AfsonderiUke nommere S cent.
InEending van adverteiitlëa op Maandag, Woensdag
en VRIJDAG vdó» 13 uien,
ïelcfuonnnmmeif S3.
DeprQt der gewone advertontlBni» van 1-6 regoli50 et., elke regel meer 10 et
Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfda advertentie wordt
de prjjt slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwoljk- en doodiberlcbtes en de daarop .betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels h f 1,— berekend
Sawftnsmmeïs Frwmt.
Uitgave va» de Naaml. VeMootBïfejtp aQ»:s«ke Bosraat". Bireatear G. W. via Baensv2I,v.
89" Met het oog op het
Paaschfeest zal Maandag
avond de „Goesche Courant''
niet verschijnen.
Wij herdenken andermaal I'aschen,
liet feest der opstanding.
Een nieuwe lente heeft nieuw leven
gebracht, hoornen en struiken hebben
zich uit frisch jong groen een kleedje ge
weven en aan de takjes der vrucht-
boomen prijkt reeds de bloesem in
smettelooze reinheid.
De natuur heeft het grauwe winter-
kleed van zich afgeschud en als een
bekoorlijke jonge vrouw, in blank ge
waad, schrijdt zij, in de milde lente
lucht, voort over het bloemtapijt der
weiden.
Het nieuwe voorjaar is gekomen,
het brengt met zich een schat van
zonnestralen van leven en ontwik
keling.
De oude aarde was niet dood, zij
heeft het verborgen zaad tot ontkieming
gebracht en tooit zich nu met het
jonge groen, met bloemen in duizen
derlei kleuren, doet aan ieder takje de
grauwe knoppen barsten en spreidt
er haar waaiertjes van teere-groene
blaadjes.
Er is jong leven, ook in onze
harten.
Wij zien ons leven blijder en zon
niger, wij schatten onze taak lichter,
wij voelen de kracht en de lust om
te arbeiden, wij zien den komenden
zomer als een tijdperk van onverdeeld
genieten.
Wij herdenken het leest der Op
standing.
Wij zien het schijnbaar doode her
leven, wij zien uit naakte takken op
nieuw het jonge leven naar buiten
breken en opbloeien op de plaats, waar
wij het oude zagen afsterven.
Maar te midden van dat ontlui
kende jonge leven gaan millioenen
voort hun soortgenooten te vernieti
gen en verwoesten, wat geslachten, na
rusteloos zoeken, tol glorie der mensch-
heid tot stand wisten te brengen.
Naast de Godin der Lente, waart
de Docd over het slagveld en maait....
Nooit was zijn oogst zoo groot,
nooit lïeeft zijn zeis zoovele jonge levens
tegelijkertijd getroffen.
Op de velden, waar het jonge groen
te voorschijn is gekomen, vallen van
dag lot dag de lichamen van duizen
den jonge mannen en drenken de
dorstige aarde met hun kostbaar bloed.
De verblinde mensch op het slag
veld kent geen winter en geen lente.
Hij ziet slechts de tijden, dat mist
en kou het krijgsbedrijf belemmeren
en de dagen, waarop een heldere zon
een aanval vergemakkelijkt.
De aarde ontwaakt, zij breekt haar
boeien, maar de verblinde massa ziet
het niet.
Het blijde lied der vogelen gaat
verloren onder de schetterende tonen
der trompet en te midden van liet
ontluikende jonge leven stort de mensch
zicli in waanzin op zijn soortgenoot
en drijft hem het moordende staal in
borst en longen.
Het is de tweede maal, dat het feest
der wederopstanding geen feest voor
ons zijn kan.
Millioenen mannen en vrouwen sta
ren in deze gewijde dagen naar de
kampplaats der volkeren en vragen zich
afhoelang nog
Hoelang nog zal het duren eer de
Christen van onze eeuw weer oog
krijgt voor de kleurenpracht, die de
natuur om hem heen toovert, hoe lang
zul het nog duren, eer bij het moor
dende wapen van zich afwerpt en neer
knielt. om het kleine madeliefje te
bewonderen, dat uit het zachte gras
tapijt schuchter zijn kopje heeft op
gestoken.
Eerst dan zullen we met recht het
feest der Opstanding kunnen vieren.
Want eerst dan zal de oude mensch,
do krankzinnige vernietiger van zijn
eigen geslacht, geslorven zijn.
En een ander mensch zal opstaan en
vol schaamte het hoofd buigen en zich
afvragen, waaraan bij het recht ont
leende, te dooden, waar alles cm hem
heen den duide'ijken Wil van leven en
voortplanten openbaart.
30
„Hoogstwsarsohguiyk It hat ge-
schreven in baar eersta vlaag van
wooda, toan zs vernam, dat haar
echtgenoot haar varradoa had; maar
ik verzeker n, dat hem innig lief.
had, in sp{jt van de wijso, waarop hij
haar verongelukte en dikwijls met
genegenheid van hem sprak.'
Te oordeolen naar hetgeen Ver-
Echoyle hem verhaald had en de uit
treksels nit mevrouw Dextar's dag
boek, vond Ronald dit te betwijfelen,
maar weerhield zijn verlangen om dit
te uiten.
,Kwam mevrouw Verschoyle aan
boord, den avond, dat de .Neptunes*
Malta verliet?'
Vassalla keek hem scherp aan.
.Waarom zou ze?"
„Om juffrouw Cotoner vaarwel te
zeggen.'
„Verondersteld, dat z(j aan boord
kwam
„Zy kan dan haar echtgenoot gezien
hebben.'
.Onmogelijk. Ze wist niet, dat hy
aan boord was."
„Dat wist z{j wel. Verschoyle ver
telde me, dat hij haar dien dag in
Valetta had gezien.'
Vassalla trommelde ongeduldig met
Buitenland.
Do strijd In en buiten Europa.
Zooals wij kort geleien mededeel
den, is het Britsche front in hst Wes
ten belangrijk uitgebreid.
Tnsschen de tot voor korten tjd
bestaande twee Britsche fronten, lag
eon Fransch leger, ter dekking van
Atrecht, het Labyrinth, Souchcz en
Nótre Dame da Lorette.
Dit Fraasche leger Is, nadat de slag
bij Verdun een aanvang had genomen,
door Engelscho troepen afgelost, zoo-
dat het Engelsche front thans onaf
gebroken loopt van ten N. van Yperen
tot toe Z. van da Somme en ongeveer
het vjffde deel van ds geheele front
lengte beslaat.
Deze frontverbreeding en de nood
zakelijkheid om de belangrijke verlie
zen in de reeds bsstaande Engelsche
loopgraven door het aanvoeren van
zijn vingers op de tafel en zei toen
kortaf
„Za kwam niet aan boord.'
,01' Ronald was teleurgesteld.
Waren al zijn verdenkingen dan on
gegrond
„Neen, zij bleef heel den avond in
haar kamer opgesloten, wegens zware
hoofdpijn."
Dit lelt kwam, zooals Ronald wist,
overeen met mevrouw Dexter's dag.
boek. BI) begreep, dat het waar moest
zijn en mevrouw Verschoylo niet aan
boord was geweest. Maar wie was dan
de moordenaar?
Vassalla bemerkte de ultdrnkking
van wantrouwen in Moutelth's open
gelaat en stond op.
„Om u te overtuigen', zei h{j, „zal
ik n een brief, dien ik van mjjn nicht
ontving, laten zien".
.Dat 1b niot noodlg", begon Ronald,
maar Vassalla viel hem in ds rede.
.Excuseer, daar is wel degelijk
reden voor", zei by. „Ik wensch u
er van te overtuigen, dat mevrouw
Yersehoyle niet aan boord is geweest,
das haar echtgenoot evenmin gezien
kan hebben of iets kan hebben uit
staan met zijn dood'.
„Dat heb ik ook niet gezegd", viel
Ronald hem haastig in de rede.
„Neen, maar n dacht het', hornam
de markies, de kamer verlatend.
Na eenige oogenbllkken kwam hfl
terng mat een brief en overhandigde
Ronald dien, bem de passage aanwij
zend, welke hij moest lezen.
„Het Bpeet mfl', luidde de brief,
nieuwe manschappen te nentralisee-
ren, Is de oorzaak, dat Engeland in
den laatsten tijd gedwongen is, heel
wat mannen voor clan oorlog op i.et
vasteland beschikbaar te stellen.
Wfl hebben in oen onzer vorige
nummers uitvoerig medegedeeld hoe
Engeland tot du^" r de beschikking
over voldoende menschappen hsnt
gekregen, hoe men ia 't begin van
den oorlog In de werfkantoren handen
ts kort kwam om alle geestdriftigs
vrijwilligers In te schrijven, maar
tevens hoe spoedig een reactie intrad
eu het kabinet in groote moeilijkheden
verkeerde, doordat het aantal van hen,
die zich voor den dienst Heten in
schrijven, veel te garing was.
Toen reeds hielden velar gedachten
zich met invoering van algemeenen
dienstplicht bezig, maar voor men tot
dezen voor het vrgo Engelsche volk
krassen maatregel, durfde overgaan,
besloot Lord Derby, als laatsto red
middel van het vrOwilligerstelsel, z9n
bekenden werftoebt te houden, waarb„
zoowel ongetuwden als gehuwden een
contract tot vrijwillige dienstneming
zou worden voorgelegd.
Vele gehuwden hebban ditcontraet
geteokend, evenwel na de besliste ver
klaring, door Asqaith namens de re-
georirg afgelegd, dat zfi niet voor den
werkelijken dienst zouden worden
opgeroepen voordat alle daartoe In
de termen vallende ongehuwden onder
de waperien zouden zjn gekomen.
Men kent de varwarring, welke
daarop gevolgd is.
Vela gehuwden, die hun oproeplnge-
brief ontvingen, weigerden ns.ar het
front te vertrekken, daar, volgens hen,
hot aantal vrijstellingen voor onge
huwden nog veel te groot was.
Op rumoerige vergaderingen, door
gehuwde dienstplichtigen belegd, Is
daarna dor regeering varweten, dat
zl) haar woord had gebroken en werd
het aftreden van lord Derby geslecht.
Do regearing trachtte dan storm *9
bedaren, gaf op vele punter toe en
beloofde bot aantal vrijstellingen van
ongehuwden opclenw te herzien en
hen, die in het burgerlijk loven niet
persé in 's lands belang behouden
moesten worden, voor den dienst te
velde te zullen aanwgzen.
Ook dat heeft niet tot voldoende
resultaten geleld.
Da zware verliezen op het gevechts
terrein geleden en de uitbreiding van
het Engelsche front eisohton steeds
meer troeponzendingen naar hot vaste
land, de legarautoriteiten drongen van
dag tot dag op het verstrekken van
meordero manschappen aan en ae
voorstanders van algemeenen dienst
plicht in Engeland, niot alleen voor
ongehuwden, maar ook voor gehuw
den, deden hun stem luider dan vroe
ger weerklinken.
Het is volkomen begrUpeiyk,
den tegonwoordigen stand van het
krfigsbedrljfnuiederemaanddulzonden
manschappen ter verdediging v an een
bepaalde frontlengte noodzakeigk zijn,
het vrjj willigere»telsel niet In de be-
dat Ik niet meer kon komen, om u
in Carmela vaarwel te zeggen, maar
ik had zware hoofdpijn, zoodat ik den
heelen avond op mijn kamer bleef
Ronald gaf den brief terug, maar
keek eerst oplettend naar het schrift.
Hat leek ontegenzeygeigk vealopd.t
van het andere briefje, maar hfl kon
zich dat niet voldoende her,nneren,
om dienaangaande zekerheid te
hebben^ oTertnJgd vro9g Vassalla,
den brief in zyn portefeuille stekend
Ja', antwoordde Ronald, „ik ben
overtuigd. Goeden dag, en ik denk
u voor uw welwillendheid, om mijn
vragen te beantwoorden*.
't Was me een genoegen', zei de
markies en hg deed zijn bezoeker uit
geleide, een en al glimlach, die echter
weldra verdwenen, toen de deur
zich achter hem gesloten had.
„Ik wou, dat die bemoeizieke gek
naar den duivel liep', mompelde hij.
„Waarom bemoeit bü zich met ender
mans zaken? Maar ik heb hem nu
cm den tuin geleld en zal we®r
doen, als hij nog tussohenbeide komt
XVI.
Natuurlijk ging Eonil.d
naar Foster's kantoor en bracht daar
verslaK nlt over zijn onderhoud met
Vassaile. Deze luisterde aandachtig en
toen Ronald geëindigd R»d,begon hU
tot diens ergornis mat potlood op een
val nanler te krabbelen.
„Zeg eons, Foster,' zal bfl
„Ik wou, dat je iets beweerde. Je hebt
hoefte aan voldoende menschonvoor-
raad kan voorzien.
Het moet, wanneer de oorlog niet
binnen afzlenbaren tijd is afgeloopen,
ook ln Engeland tot invoering van den
algemsenen dienstplicht komen, maar
het is tevens begrijpelijk, dat een groot
deel van het Engelsche volk, dat den
dwang inzake militaire vraagstukken
niet kent, zich daaraan niet zonder
protesten zal onderwerpen.
Het invoeren van algemeenen dienst
plicht, hoe noodzakelijk ook duor den
langon duur van den oorlog, is iets,
dat niemand by het uitbreken van
den strijd voorzien bad en ln het
Engelsche coalitie-kabinet is nog
een zeer sterke fractie, welke zicb
daartegen tot hot uiterste denkt te
verzetten.
Evenwel, onder do ministers wor
den ook krachtige voorstanders van
dit stelsel geteld, mannen als Lloyd
George, die inzien, dat het nemen
van dezen veel omvattenden maatre
gel, hoe dikwijls zjj ook re;da ver
schoven Is, toch niet te vermijden zal
z{|n en die thans van geen uitstel door
andere proofcemiogen meer willen
weten.
Zg "osteogen, dat het verloop van
strfld onverwijld invoering van den
dienstplicht slicht en vinden dit
tevens een billijken maatregel, daar
slechts op deze wijze volkomen gelijk
heid voor alle manneigke ingezetenen
verkregen kan worden.
Da tegecstandsrs vreezon ever,wel,
dat invoering van don algemeenen
dienstplicht het Engelsche vasteland-
leger te groot zal maken en daardoor
van het land te zware offers zal vergen.
Bovendien voorzien zi) daardoor een
te kort aan arbeidskrachten voor in-
dnstrieele- en handelsondernemingen,
waardoor Engeland op economisch
gebied een zwaren slag zou krijgen.
Zy achten een welvarend Engeland
voor zyn bondgeuootea vau meer be
lang d n een Engeland, dat zich zelf
verzwakt door zijn beschikbare ar
beidekrachten naar het gevechtsfront
te zenden.
De minister-president Aequtth heeft
zich o.a. op dit standpunt geplaatst en
verklaarde zich niet bereid, ook een
dienstplichtwet voor de gehuwde
mannen tot stand te helpen brengen.
Ds groote Engelsche pers heeft
zieh ia d» laatste weken uitvoerig
met ds question biülanto bezig ge
houden, waar by vele bladen, geEtonnd
door diegenen in bot land, die de
huidige coaUHe-regeerlng gaarne ten
val gebracht zagen, op onmiddeligke
invoering van algemeenen dienstplicht
aandringen.
Thans eizcht een sterke fractie
unionisten, onder leiding van Carson,
maar ook een groep liberalen, die de
regeering in haar oorlogibeslulteu te
zwak acht, dat het kabinet zich voor
den dienstplicht zsl uitspreken.
Sir Edward Carsen in het Lagerhuis en
lord Milner in hetHoogerhuls,gaven het
voornemen te kennen, desbetreffende
moties in te dienen, waarna Atqaith
toeh je tong niet verlorenl
„Neen, noch mlja hersens,' ant
woordde Foster, een slgarette op
stokend. „Neem ook eenalg'srette, dat
zal je kalmeeron."
„Ik heb niet noodlg, gekalmeerd te
worden."
„Toeh wel," zei Gerald onverstoor
baar, „probeer er hier eens een van.
't Zyn echte Russen.'
Om syn vriend genoegen te doen,
nam Ronald een slgarette en zat stil-
zwijgend te rooken. Foster keek hem
strak aan en begon toen te praten.
„Wat donk ja nu vaG de zaak
Vroeg hg.
,'t Lgkt me, dat hst spel Is afge-
1 open," zei Ronald mismoedig.
„Integendeel't Wordt nn juist into
1-essant", antwoordde Foster bedaard.
„Wat bedoel je toch vroeg Ronald
verwonderd.
„Ik zei je toch, dat Vassalla me
meedeelde, dat mevrouw Verschoyle
niet aan boord kwam en mo son brief
van haar liet zien, die het bevestigde'.
„Jawel', zei Foster sarcastisch. „Ik
moet bekennen, dat 't zeer goed ver
tonnen is".
Ronald staarde hom in de niterste
verbazing aan.
„Wat is mooi verzonnen
„Het complot".
„Complot? Welk complot?"
„Ik zal je bbeb wat vertollen', zei
Foeter. „De zaak wordt bg elke nieuwe
ontdekking geheimzinniger.Vei Bchoyle
had, zoover wy weten, geen enkelen
vyand dan zju vrouw. We hebben
toezegging van een rogoeringsverkla-
rlng deed.
Inmiddels schynt men, ondanks
talrgka ernstige besprokingen, in het
kabinet, en van het oorlogscomité met
do milltairo autoriteiten, niot tot over
eenstemming te zlin gekomen en het
gevaar is niet denkbeeldig, dat het
op den voorgrond getreden vraagstuk
een scheuring in hot kabinet zal te
weeg brengen en de tegenwoordige
regeering zal doen vallen.
Dis scheuring ontstaat zeker wan
neer Asquith en z$n aanhangers niet
toegeven, maar het gevaar daarvoor
dreigt evenzeer warneer zy dat wel
doen, daar ia dat gevsl de arbeiders-
partg ongetwgfeld uit de coalitie zal
treden.
Woensdag heeft minister Aiqulth
in het Lagerhuis, iratedo van de
aangekondigde regeringsverklaring
af te leggen, medegedeeld, dat er in het
kabinet nog belangrgke geschilpunten
bestaan.
Wanneer deze niet uit den weg
geruimd worden, dreigt het gevaar
van een ontbinding van het kabinet,
wat, volgens Atqnlth, een nationale
ramp zon zyn.
Ds minister president vroeg daarom
andermaal eenige dagen tijd, teneinde
de besprekingen in het kabinet te
kunnen voortzetten en verdaagde het
parlement tot Dinsdag a.s.
Dat men thans ln Engeland in
groote spanning verkeert, valt te be
grijpen.
De parlementaire bsriehtgovers be
vestigen nn eensluidend, dat Lloyd
George aan het kabinet een wetsont
werp heeft voorgelegd nopens den
algemeenen dienstplicht met de be
paling, dat het alleen in werking zal
treden, als de maandeigksche toevoer
van manschappen nit anderen hoofde
beneden oen bepaald getal (volgens
sommigen 50.000) bleef.
Volgens ds Times, had Henderson
tegenover het voorstel van Lloyd
George een tegenvoorstel gedaan.
Henderson betoogde, dat do feiten
geen onmlddeliyke verandering van
politiek wettigden en dat men den
nitslag van andere metboden en een
nieuw beroep op de vaderlandsliefde
van de getrouwde mannen moest
afwachten. Als men dan het vereischte
aantal niet kreeg, zon hg trachten
om de arbeiders tot algemseno dienst
plicht te bekearen.
Wordt een compromis gevonden,
dan bestaat de mogelijkheid, dat het
geheele kabinet aanbiyft, geschiedt
dit niet, dau is er groote kans, dat de
tegenwoordige samenstelling der En
gelsche regeering verandering onder
gaat en een ander kabinet aan hst
hoofd van het land komt, waardoor
Engeland zeer zeker eon nieuwe phase
van den oorlog zal ingaan.
Hoewel de val van Trebizonde voor
hst verloop van den wereldoorlog van
weinig beteekenis Is, is zg voor den
stryd aan de Zwarte Zeo van belang,
daar de tegenstand der Turken ln
een sdhrlfteiyk bewijs, dat zg het plan
koesterde hem te vermoorden en hg
werd vermoord in de plaats, waar zg
verblijf hield. Roper zegt, dat zy het
buis niot verliet. Vassalla zegt, dat
zy niet aan boord kwam. Haar eigen
brlct bevestigt dit. Komaan 1 Ik geloof
niets van dat alles.'
„Denkt ge dan, dat zy aan boord
kwam
„Ik ban er zeker van. Ik vraag n,
als loglBch man, of een jaloersche
vrouw als mevrouw Verschoyle,
wetend, dat haar echtgenoot aan boord
van de „Neptunus" was, de verleiding
zou kunnen weerstaan, daarheen te
gaan, om hem te zien. Onzin 1 Ik ver
zeker n, dat ze er kwam en als Vas
salla bewoert van niet, boft hg daar
syn reden voor.'
„Welke reden kan hy ervoor
hebban
„Hg hoopt haar voor de straf van
haar misdaad ts vrijwaren, ze is zyn
Eioht en bloed is dikker dan water.'
't Kan allemaal waar zyn,' zei Ro
nald, „maar al uw gevolgtrekkingen
sUe slechts theoretisch en we kunnen
niet 't kleinste Bchgntjo van bewlja
kragen, dat zy wel aan boord kwam."
„Hoe weet n, dat wa't niet krygen
kunnen
„Wel, we hebben Roper's brief, haar
eigen brief en Vassalla'» ontkenning.
Wie anders kan bewgzen, dat zy aan
boord kwam?"
„Juffrouw Cotoner."
Wordt vervolgd.)