N°. 46 1916
Zaterdag 15 April
103de jaargang.
Bij éit no. behoort een
Bijvoegsel.
Het onderwijsvraagstuk.
FEUILLETON
Het Geheim
van de „Neptunus".
Oruitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en'Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
PrSi per kwartaal, In Goes jT OjïB, bulten Goes, franco f !>S»„
Afzonderlijks nosnmari S cent,
tneendlng van edvertentlSis op Maandag, Waamadagr
en V8HDA0 vóóï 18 urera.
Do prfjs der gewone advertentiSn li van 1-5 regels 50 ct„ elke regel meer 10 at
B| directe opgaat van driemaal plaatsing dorzelfde advertentie wordt
de prU» slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelgk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebband*
dankbetuigingen worden van 1—10 regels i. 1,~ barsksnd.
Bswjsnnfflaers 5.«*ar.
Telefooonsnuaer 33.
Uitgave van ds Naaeil VexBootsskap „UsBseïe Gotuaat". öire«te«r G. W. vak Babnzviih.
7,00 is dan, trots alle sombere voor
spellingen, de slantscouiinissie voor liet
onderwijs, ingesteld op SI December
1918, tot overeenstemming gekomen en
beert met de grootst mogelijke meer
derheid, dus met op één na algemeene
stemmen, een rapport uitgebracht, dat
de grondslagen inhoudt, waarop men
tot een definitieve beëindiging van den
ouden schoolstrijd kan komen.
Wij zullen de eersten zijn om het
toe te juichen, als een onderwerp, dat
in de laatste jaren zoozeer de politieke
hartstochten heeft wakker geroepen,
dat onze natie reeds te lang in twee
elkaar vijandelijke kampen heeft, ver
deeld, voor goed tot ieders tevreden
heid wordt geregeld.
Geen schoolstrijd meer, het beteekent
het dempen van een hreede klove,
die lange jaren onoverkomelijk scheen,
het beteekent een verslapping van den
politiekeu strijd, die ten slotte toch
ons volk inwendig verdeeld houdt en
de kracht der natie naar huiten moet
verzwakken.
De opdracht aan de commissie was
het ontwerpen van wettelijke voor
schriften ten aanzien van de voorziening
in de kosten van het openbaar en het
bijzonder onderwijs, waardoor de deug
delijkheid en de krachtige vooruitgang
van het onderwijs der jeugd wordt
verzekerd, onder behoud van de opvoed
kundige zelfstandigheid van liet bijzon
der onderwijs.
De commissie had tevens tot taak
een redactie te ontwerpen van art. 192
G. W., welke met deze voorschriften
niet in strijd is.
Voorwaar geen gemakkelijke taak.
Want even lastig als het zal zijn,
een algemeen vredesvoorstel ter tafel
te brengen, dat de goedkeuring van
alle strijdende staten zal erlangen, even
lastig scheen hel een nieuw artikel
192 der Grondwet te ontwerpen, dat
door aanhangers van alle politieke
partijen billijk en rechtvaardig zou ge
oordeeld .worden.
Evenwel de commissie heeft zich
met gunstigeu uitslag van haar taak
gekweten en een woord van lof mag
haar deswege niet worden onthouden.
Waar het onderwijs-vraagstuk in
alle lagen der bevolking uit den aard
der zaak steeds de grootste belangstel
ling heeft genoten, zullen wc in korte
trekken het thans uitgebrachte rapport
der bevredigingscommissie in ons blad
weergeven.
De commissie heeft gemeend slechts
een drietal wetsontwerpen te moeten
formuleeren.
28
14 Jnnt. Den volgendan morgen
kwam mevrouw Versohoyle niet aau
't ontbjjt, doch Het zeggen, dat z§
hoofdpCn had. Ik sprak haar later op
den dag en vroeg haar toen, waarom
ze, don avond ts voren, geen antwoord
gegeven had op mijn kloppen. Zi zei,
dat ze sltsp en 't dus Diet gehoord had.
Ik sprak haar niet meer. ZJ hseft
belden, haar zust8r en haar minnaars
verlorenze heeft haar verdiende loon.
Hiorbij eindigen da uittreksels van
het dagboek, die ons van eecig nut
kannen zjn en u zult er nlt zien, dat,
volgens de alleszins betrouwbare ma-
dedeeling van mevrouw Dex'.er, blijkt,
dat mevrouw Versohoyle, don avond,
dat de „Neptunes" afvoer, het huls
niet verliet. Dan kan ze ook niet aan
boord zjjn geweest en is dut onschul
dig aan de misdaad.
Nu Is 't natuurlijk een te betwisten
vraag, of mevrouw Versohoyle wer
kelijk in haar kamer bleef of niet. U
znlt hebben opgemerkt, dat ze wei
gerde te komen dlneeren. Na het
diner ging mevrouw Dcxter naar haar
kamer, dooh vond de deur gesloten
le. Een wetsontwerp lol wijziging
en aanvulling van de wet op het I,. O.
2e. Een wetsontwerp betreffende de
opleiding van onderwijzers voor de
lagere scholen.
3e. Een wetsontwerp tot regeling
van het bewnarschoolonderwijs.
Tevens heeft de commissie een voor
stel gedaan betreffende een nieuwe
redactie van art. 192 der Grondwet,
welke met de uitgewerkte wetsvoor
stellen niet in strijd is.
Zij beveelt ten zeerste aan, deze
voorstellen in hun onderlingen samen
hang tot wet te verheffen, opdat daar
door, naar het gevoelen van onder-
scheidcue leden, lang gedragen onrecht
wordt weggenomen en samenwerking
mogelijk wordt, welke het peil der
volksontwikkeling snel doet stijgen.
Het nieuw voorgestelde art. 192 der
G.W. Juidt als vo'gt
le. Het onderwijs is een voorwerp
van de aanhoudende zorg der regeering.
2e. Het geven van onderwijs is
vrij, behoudens het toezicht der over
heid, en bovendien, voor zoover het
algemeen vormende zoowel lager als
middelbaar onderwijs betreft, behoudens
het onderzoek naar de bekwaamheid
en de zedelijkheid van den onderwijzer;
het een en ander door de wet te
regelen.
3e. Het openbaar onderwijs wordt,
met eerléediging van ieders godsdien
stige begrippen, door de wet geregeld.
4e. Overal in het rijk wordt van over
heidswege de gelegenheid gegeven tot
het ontvangen van voldoend openbaar
algemeen vormend lager onderwijs.
öe. De eischen van deugdelijkheid,
aan het geheel of ten deele uit de
openbare kas te bekostigen onderwijs
te stellen, worden bij de wet geregeld,
met inachtneming voor zoover het bij
zonder onderwijs betreft, van de vrij
heid van richting.
6e. Het bijzonder algemeen vormend
lager onderwijs, dat aan de bij de wet
te stellen voorwaarden voldoet, woidt
naar denzelfden maatstaf als het open
baar onderwijs uit de openbare kas
bekostigd. De wet stelt de voorwaarden
vast, waarop voor het bijzonder alge
meen vormend middelbaar eu voorbe
reidend irooger onderwijs bijdragen uit
de openbare kas worden veHeend.
De koning doet jaarlijks van den
staat van het onderwijs aan de Stateu-
Generaal verslag geven.
Bij deze nieuwe formuleering wordt
dus niet uitsluitend meer van de zorg
voor het /openbaar" onderwijs gespro
ken. De nieuwe redactie „algemeen
vormend", lager en middelbaar onder
wijs sluit het vakonderwijs uitlid 4
biedt de waarborgen, dat het openbaar
algemeen vormend lager onderwijs voor
ieder te verkrijgen islid 5 omvat
zoowel het openbaar als het bijzonder
onderwijs en lid (i brengt de van rechts
ea kreeg geen antwoord. Wat wes
nu gemakkelijker voor mevrouw Ver-
schoyle, dan gedurende het diner alt
haar kamer to sluipen, en, door haar
deur aan den buitenkant te sluiten,
ellen in den waan te laten, dat ajj ar
nog ln wasnaar do boot te gaan om
de misdaad te bedrBvon en weer terug
te komen Ongelukkiger wjzs voor
eni ging mevrouw Dexter vroeg naar
bad, want mevrouwVersohcyle's terug
keer zou aan haar lycx-oogon niet
ontsnapt zijn. Icdlen ajj dus uitging,
zooals ik vermosd let wel, 't Is
slechts een vermoeden kondon de
dienstboden haar hebben zien thuis
komen. Ik ondervroeg hen daarom
trent, maar kon geen enkel voldoend
antwoord bekomen. ZU herinnerden
zich niet» en geld kon evenmin hun
geheugen verscherpen. Ten elode raad
besloot Ik het mevrouw Versohoyle
zalf te vragen. Na het dinar, in den
salon, leidde ik het gesprek op de
goede inrichting onzer hodeudasgseho
stoombooten en vroeg haar, of zU da
„Neptunes" gezien had. Zjj schrok en
kleurde een weinig oa antwoordde
.Neen". Mevrouw Dex er trad als mijn
bondgenoote op en wij hielden het
volgende gesprek.
Mevr. Drxter: .Uw iU3ter ging toch
mat de .Neptunes" naar Engeland"?
Mevr. VersohoyleJa, en mjjn neef,
markies Vassalla, ook, maar daarom
heb ik de boot nog niet gc2ien*.
Ikzelf.Wat Ging u dan
lang verheide bepaling, dat het hijzonder
algemeen vormend lager onderwijs, dat
aan de bij de wet te stellen eischen
voldoet, maar denzelfden maatstaf als
de openbare overeenkomstige scholen
uit de openbare kas wordt bekostigd.
Wat de bijdragen voor het bijzonder
algemeen vormend middelbaar en voor
bereidend liooger onderwijs betreft, is
den wetgever eenige meerdere vrijheid
van beweging gelaten.
In de toelichting tot hare wetsontwer
pen vestigt de commissie er den nadruk
op, dat het bijzonder onderwijs, dat
voor de geldelijke voorziening in aan
merking zal komen, natuurlijk aan
even hooge eischen van deugdelijkheid
moet voldoen als aan het openbaar
onderwijs worden gesteld. De grond
slag van het openbaar onderwijs, het
behoud van de vrijheid van richting
en de opvoedkundige zelfstandigheid
moeten evenwel onaangetast blijven.
De uitgaven voor iedere school wor
den verdeeld in bouw- en inrichtings
kosten, jaarwedden voor het onderwij
zend personeel en overige exploitatie
kosten.
De gemeenten dragen, volgens deze
voorstellen, de zorg en de kosten voor
hel stichten van schoolgebouwen, zoo
wel voor openbare als voor bijzondere
scholen, waarvoor bij den houw met bij
algemeenen maatregel van bestuur vast
te stellen bepalingen zal zijn rekening
te houden.
Begrijpelijkerwijze heeft de commis
sie het gevaar onder de oogen gezien,
dat te kleine of niet noodige scholen
tot stand zouden komen en door het
adviseerend bestuur lichtvaardig een
aanvrage gedaan zou worden.
Daarom worden verschillende waar
borgen geeischt.
De zekerheid moet worden gegeven,
dat de bijzondere school, waarvoor men
een gebouw verlangt, een in de wet
aangegeven getal leerlingen zal tellen,
waarbij de gemeenten in die met meer
dan 100.000 en die met lager zielental
verdeeld worden. In de eerste is het
minimum getal leerlingen 100 in de
kleinere gemeenten 40, inet een uit
zonderingsbepaling voor gemeenten met
minder dan 25000 inwoners.
Bovendien moet het schoolbestuur
een waarborgsom van lo'/o der bouw
kosten in de gemeente-kas storten,
welke eigendom blijft der schoolvsr-
eenigingen, doch geleidelijk eigendom
der gemeente wordt naarmate liet
aantal leerlingen inkrimpt tot heneden
2/a van het getal leerlingen waarvoor
de school gebouwd is. Daalt het cijfer
tot beneden 25 leerlingen, dan vervalt
de waarborgsom geheel aan de ggmeente
en moet de bijzondere school het ge
bouw ontruimen, tenzij de daling eerst
j- na twintig jaren na de opening der
school plaats heeft.
1 Het opmaken van het bouwplan ge
niet san boord, om uw zuster vaar
wel te zeggen?"
Mevr. Varechoyle: .Naon, Ik had
hoofdpijn en verliet mjn kamer niet".
Mevr. Dexter,Ja, dat herinner ik
m(j. Ik klopte asn uw deur en kreeg
geen antwoord".
Movr. Versohoyle: (ving) „Ik Bliep".
Ikzelf: ,'t Is jammer, dat u d«
.Neptunes* niet zag. 't Is zoo'n mooia
boot".
Hiermede eindigde ons gesprek.
U ziet dus, dat mevrouw Versehcyle
ontkende, het buis dien avond ver
laten te hebbenen als dit werksljk
't geval ia, kan zij een alibi bewijzen
en dus niet van de misdaad betohul-
digd worden. Ik ben echter niet
overtnigd door baar ontkenning. Z|j
ontstelde, toen ik van de .Neptunes"
sprakbovendien wist ze, dat haar
echtgenoot aan boord was, daar ze
hem dien dag had gcz'eo, hetgeen
overeenkomt mat da passage in me
vrouw Dexter's dagbosk, dat zs in
razende woede thuis kwam.
Mjc Inziens zgn da eenige perso
nen, dis definitief kunnen zeggen, of
zj aan boord kwam, juffrouw Car-
ruela Cotonar en msrkieB Vassalla,
want als zij aan board is geweest
kan ze niet aan 't oog van haar zuster
ea haar neef ontsnapt zijo. Ik geef
u dus don raad, aan juffrouw Coto
nar of markies Vassalla te vragen, of
mevrouw Versohoyle den avond van
de misdaad aan boord li geweest.
schiodt in overleg met het schoolbe
stuur, dut het gebouw later ten ge-
bruike krijgt.
De jaarwedden van liet onderwijzend
personeel zullen in iedere gemeente
voor de openbare en de bijzondere
scholen gelijk zijn en de uitgaven
deswege worden door liet rijk gedragen.
Voortaan zullen niet de minima-
weddpn, doch de nonnale wedden moe
ten geregeld worden, waarvan niet mag
worden afgeweken.
De regeling der wedden komt tege
moet aan de gerechtvaardigde verlan
gens omtrent salarisvcrbetering. Zij is
voor verschillende groepen van gemeen
ten uiteenloopend geregeld en bevat
een aanvangswedde met periodieke op
klimming, waarbij verhoogiugen komen
voor het bezit der hoofdakte en bij
akten in aan de school onderwezen
vakken.
Voor het hoofdschap komt daarbij
een eveneens naar gelang van den
levensstandaard voor de verschillende
groepen van gemeenten uiteenloopende
bijslag. De vrije woning voor het hoofd,
de tegemoetkoming in huishuur voor
gehuwden boven 28 jaar benevens de
toelage volgens de Toeslagwet 1913
komt te vervallen.
Voor de verdeeling der gemeenten
in groepen wordt rekening gehouden
met de indeeling in klassen volgens
de tabel, behoorende bij de wet op de
personeele belasting.
De overige exploitatiekosten worden
uit de gemeentekas bestreden.
Voorgesteld wordt de opleiding van
de onderwijzers beter te verzorgen en
de exameneischen te verzwaren,
lil het nieuwe systeem zal een advi-
seerende college voor de zaken van het
lager onderwijs worden ingesteld, een
z.g.n. Onderwijsraad, samengesteld uit
mannen met liefde voor en kennis van
het ouderwijs, die den minister zal
voorlichten, en dezen, benevens de col
leges van Ged. Staten, I en aanzien van
allerlei geschillen van advies kan dienen.
Wat het schooltoezicht betreft, wordt
voorgesteld, onder de inspecteurs voort
aan slechts één soort schoolopzieners
te doen werkzaam zijn.
Wat betreft de houding van dit
toezicht ten opzichte van de leerplannen
der gesubsidieerde bijzondere scholen,
is de tusschenweg over en weer te
aanvaarden, volgens welken de wet
zelve duidelijk de eischen aangeeft,
aan welke het leerplan heeft te vol
doen en de aanspraak op vergoeding,
op grond van ondeugdelijkheid van
het leerplan slechts dan verbeurd wordt,
wanneer de Onderwijsraad uitmaakt,
dat het ten opzichte van die wettelijke
eischen te kort schiet.
Het getal kinderen, op 15 Januari
in de school aanwezig, zal voor de
berekening van het aantal leerlingen
niet meer gewicht in de schaal leggei^
Zoo dit 't geval is, kunnen we ons
onderzoek voortzetten zoo niet, dan
moeten we een andere richting ingaan.
Daar alle iclichtirg-in, welke ik
hier verkrijgen kon, nu la mijn bezit
zjja, kom Ik morgan raar Engeland
terug. Ik zal te Gibraltar aan land
ga-n en daar bij de overheid den
dolk opvragen. Ik heb ook eenig
schrift van mevrouw Versohoyle, om
met het briefje, dat u mij gegeven
hebt, te vergelijken en ofschoon 'f op
elkaar lijkt, is 't niet geheel hetzelfde,
doch een band kan In v|Jf of zes jaar
wel eonigszins veranderen, 't Zal dus
het bast zijn, er esa exjert over te
raadplegen, die gemakkelijk zal kan
non zien, cf de beide briefjes door
dezelfde persoon geschreven zijn.
Ik zal dadelijk na mijn aankomst
in Engeland naar meneer Poster's
kantoer komen, om meer uitvoerige
mededeeling te doen.
Uw dleuitwtlllgo,
Julian Ropir."
XV.
Na Roper's brief gelezen to hebban,
ging Ronald naar Foster's kantoor,
om hem dien te laten zien. De advo
caat las hem stilzwijgend en hem op
tafel leggend, zag h(j Ronald door
dringend asn.
,Je ilet dus, dat Ik gelijk had", I0[
iloch wel een gemiddelde van de op
vier verschillende tijdstippen van het
jaar in (1e school aanwezige kinderen.
De leeftijd van toelating blijft voor
het openbaar en bijzonder onderwijs
gelijk, terwijl de gemeenteraden de
minimum-leeftijd voor toelating vast
stellen, goed te keuren door Ged. Staten
met beroep op de Kroon.
liet nieuwe stelsel zal een vermeer
dering van jaarlijksclie uitgaven van
ruim 16 millioen vragen, onverminderd
de meerdere kosten door de reorganisatie
van liet schooltoezicht.
De gemeenten zullen, naar liet nieuwe
stelsel, ontheven worden van alle uit
gaven ten behoeve van de salarieering
van onderwijzers. Zij zullen verder voor
de bekostiging van het openhaar herha-
lingsonderwijs van het Rijk eenebijdrage
ontvangen, berekend naar een gulden
in plaats van naar dertig cents per
lesuur.
De schoolgelden voor de openbare en
ook voor de bijzondere scholen komen
in de gemeentekas.Tegenover deze baten
staan als hoogere uitgaven de kosten
wegens rente en allossiug vangeldleenin-
gen, aan te gaan voor den schoolbouw
voor (1e bijzondere scholen, het gemis
van de bijdrage des Rijks van 25 pCt.
in de bouwkosten van openbare scholen,
de jaarlijksclie vergoeding van de
exploitatiekosten dier bijzondere scholen
en de vergoeding aan de schoolbesturen
voor bijzonder herhalingsonderwijs in
gemeenten, welke aan het openbaar
herhalingsonderwijs meer ten koste
leggen dan het Rijk deswege vergoedt.
Tn hoeverre de gemeenten voordeel
zullen hebben van het stelsel dan wel
daardoor voor zwaardere lasten worden
gesteld, valt in het algemeen niet aan
te geven. Elke gemeente zal dit voor
zich zelve gemakkelijk kunnen becijferen.
Voor het Rijk komen in de eerste
plaats de onderwijzerssalarissen waarvan
het totaal geschat wordt op 38 millioen.
Hier tegenover vervallen de subsidies
aan de gemeente en bijzondere scholen
voor de jaarwedden, voor de kosten van
schoolbouw enz., totaal 22 millioen.
De meerdere kosten voor het Rijk zul
len dus bedragen 16 millioen.
Wat de onderwijzersjaarwedden be
treft wordt voorgesteld, aan iederen
onderwijzer aan een openbare school
een vaste jaarwedde te geven. Die
jaarwedde bedraagt voor een onderwijzer
aan een school
gelegen in een gemeente of gedeelte
eener gemeente, behoorende tot de 7e,
8e of 9e klasse der tabel, bedoeld in
art. 5 der wet lot regeling der personeele
belasting
met minder dan 2 dienstjaren f 600,
en vervolgens tot vier dienstjaren f 700
tot zes f 800 tot acht f 900 tot tien
f 1000 tot dertien f 11 00 daarboven
f 1200.
Onderwijzeressen gaan niet boven
hij, op den brief w|jzend. Juffrouw
Cotoner is de zuster van mevrouw
Versehcyle".
„Ja", hernam Ronald; „maar za
heeft niets met haar gemeen*.
„Ah! Denkt u dat nist? Laat me
eens zien" en hU keek den brief
weer door. „Ze zijn beidon driftig".
.Elke vrouw zou driftig worden,
als ze met zoo'n boezen geest, als
mevrouw Versohoyle, moest hulzen',
zei Ronald, Carmela verdedigend.
„Ze beminden beiden denzelfden
miui".
„Maar Carmela's liefde voor hem
was slechts een meisjesachtigs inge
nomenheid, zooals zQ zelve volgens
movrouw Dexter's dagbosk zegt".
„Ia 't kort," hervatte Foster", je
bent zoo verliefd op haar, datje haar
onvolmaaktheden niet inrlet."
„Ik ben niet zoo verblind, aio je
wel dankt," antwoordde Ronald kop
pig. „Al wat ik weet, is, dat ik
haar llf f heb en denk haar te vragen,
mfln vrouw te worden."
„Wanneer
„Zoodra dit geheim is opgehelderd."
„Ik te grijp je", zei Foster, van z(jn
stoel opstaande en do kamer op en
neer loopand, „maar naar dezen brief
te oordeelen, schijnt die opheldering
even veraf als ooit."
Wordt vervolgd.)
