N°. 43 1916,
Zaterdag 8 April,
103de jaargang.
Bij dit no. behoort een
Bijvoegsel,
Een veteraan onwaardig.
25 FEUILLETON,
Het Geheim
van de „Neptunus".
goesche
courant.
De uitgavedozer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en'Vrijdag* vond
nltgeionderd op feestdagen.
Pr®s per kwartaal, In Goes 0,75. buiten Goes, franco f l,U,
AfsondorlUke nommers cent.
Utnendlng ran advertestlën op Maandag, Woensdag
en VRIJDAG vóó* 13 uren.
Telefoonnummer 32. Uitgave vaa de Naaml. Vennootschap ,Ga#sehe Coaraat".
De pr®s der gewone adverteotiin li van 1-5 regels 50 ct., elke regel meer 10 et
iB® directe opgaaf van driemaal plaatsing derselfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwel®k- en doodsberichten on dc daarop betrekking hebbend
dankbetuigingen worden van 1—10 regels fc 1,— berekend
Rew|snuntmars latent.
Sirestear G. W. tam Babnivïm.
Nadat het comité-generaal der Tweede
Kamer had plaats gevonden en de
vergadering niet gesloten denren weer
in een openbare was overgegaan, heeft
de heer De Savomin Lohman van de
algemeene ongerustheid misbruik ge
maakt, door te trachten, daaruit een
politiek fortuintje voor hem en zijn
vrienden te verkrijgen.
Hij rekende er blijkbaar op, dat,
onmiddellijk na de medtdeelingen der
regeering, de afgevaardigden daarvan
onder den indruk zouden zijn en bedacht
dat ook in de politiek het ijzer moet
gesmeed worden, terwijl het nog heet is.
Toen in 1914 de vlammen van den
oorlogsbrand rondom ons omhoog stegen
en de groote mogelijkheid bestond, dat
dat het alles verwoestend vuur zijn voedsel
ook op ons grondgebied zou zoeken,
was het zeer natuurlijk, dat, ter ver
sterking van de innerlijke kracht der
natie, alle parlementaire schermutse
lingen tot nader order werdeD uitgesteld.
Welnu, de toestand werd opnieuw
critiek genoemd en de mogelijkheid
bestond dus, dat een nieuwe politieke
wapenstilstand kon worden gesloten,
waardoor het wetsontwerp tot toeken
ning eener ouderdomsrente, waarvan de
openbare behandeling juist zou aan
vangen, van de agenda kon worden
afgevoerd.
Men weet hoe aan de rechterzijde
over dit wetsontwerp wordt geoordeeld.
Wie de Standaard-driestar in ons
vorig nummer heeft gelezen, kent het
vertrouweu van den schrijver, dat, mocht
ooit dit verderfelijk ontwerp door de
Tweede Kamer worden aangenomen,
de Eerste Kamer zich van haar plicht
bewust zal zijn en het den weg naar
het Staatsblad onherroepelijk zal ver
sperren.
De plotseling ingetreden ernstige
toestand, waarin ons land schijnt te
verkeeren, bracht den heer de Savomin
Lobman op een lumineus idee.
Hij bespeurde troebel water en be
dacht, dat het daarin goed vissehen is.
Dus wierp hij het hengelsnoer uit en
trachtte nog juist bijtijds het snoekje
der ouderdomsrente daaraan vast te
krijgen om het met een kraelitigen
zwaai uit den parlementairen vijver te
doen verdwijnen,
Maar het snoekje wou niet bijten en
de grijze afgevaardigde voor Goes is
zonder politieke vangst naar huis terug
moeten keeren.
De linkerzijde doorzag den opzet van
het spel te goed en was op haar hoede.
Met 51 tegen 41 stemmen werd be
sloten, het ontwerp tot toekenning van
ouderdomsrente niet van de agenda af
te voeren.
De stemming geschiedde zuiver rechts
tegen links, waarbij zich de heer Bichon
van IJsselmonde aan de linkerzijde
schaarde.
Het eigenaardige in den uitslag dezer
stemming is dus, dat alle rechtsche
leden den toestand zoo critiek achtten,
dat zij onmiddellijk verandering in de
werkzaamheid der Kamer wilden bren
gen, terwijl de liberalen en sociaal-
demoeraten tegen het volgen van de
agenda niet het minste bezwaar bleken
te hebben.
Waar bovendien èu de voorzitter der
Kamer èn de tijdelijke voorzitter van
den ministerraad de laatste zienswijze
verklaarden te deelen, bleek zonneklaar,
dat niet de ernst der tijden, maar
uitsluitend de oppositie tegen de ouder
domsrenteden heer De Savorniu Lohman
tot zijn bekende voorstel had gebracht.
Een dergelijk optreden nu, kan niet
scherp genoeg worden geteekend.
Wil een der rechtsche afgevaardigden
een poging doen, een voor zijn partij-
geDooten minder aangenaam wetsont
werp van de agenda te verwijderen,
dan zal niemand hem dit ook maar één
oogenblik ten kwade kunnen duiden.
Maar wanneer hiervoor misbruik
gemaakt wordt van de spanning, waarin
geheel ons volk op een oogenblik ver
keert, dan komt deze handelwijze in een
geheel ander daglicht te staan.
Want, wat zou het gevolg zijn ge
weest als de motie-Loliman was aan
genomen
Het gevolg zou geweest zijn, dat
het geheele Nederlandsche volk, dat
het ons land dreigende gevaar op dat
oogenblik afmat naar de handelingen
der zoo juist door de regeering in
vertrouwen genomen Kamerleden, den
toestand voor ons vaderland zeer critiek
zou hebben geacht.
En wat dit zeggen wil, hebben de
eerste Augustus-dagen in 1914 bewezen,
toen het normale volksleven plotseling
den schok der verbijstering te door
staan had.
Deze toestand andermaal willekeurig
in het leven te roepen, het volk den
indruk te geven van een ous vaderland
onmiddellijk dreigend gevaar, alleen
om een politiek fortuintje voor zijn
partijgenooten te kunnen bemachtigen,
is een daad, een De Savornin Lohman
onwaardig.
Een veteraan als hij, moest weten,
dat men ook in den politieken strijd
zich slechts van edele wapens mag
bedienen.
Buitenland.
Do strijd In en bulten Europa.
Wfi hebben er vroeger al eens op
Hat feit was, dat Carmela nog steeds
de hoop koesterde, dat Bonald bij de
een of andere gelegenheid veranderd
gedrag jegens haar zon ophelderen.
Doeh, ofschoon hij nog verschillende
bezoeken bracht, bleef hij dezelfde
gedwongen houding bewaren,waarvan
z® de reden niet kon gissen.
Bonald kwelde zich op erbarmeljke
wjjze. Was Carmela de zuster van
mevrouw Verschoyle? Zoo ja, dan
moest zfl verliefd z(jn geweest op
Verschoyle. Zijn vriend had 't hem
toeh duideljk gezegd. In dit geval
was hij dns niet haar eerste liefde en
daardoor gevoelde bjj zich zeer on
voldaan.
Een andere reden tot bezorgdheid
was, dat, zoo Carmela don avond van
de afvaart der .Neptunes* naast haar
zuzter had gestaan, z® Verschoyle
moest herkend hebben en, toen de
moord werd ontdekt, haar zuster
daar ongetwijfeld mee in verband
gebracht. En veronderstel, dat ze er
eens alles van wist, doch zweeg om
haar zuster te vrijwaren Hij kon
't niet in haar laken, maar als ze
't deed, wvt ze toch iu zekeren zin
medeplichtig en kon h® een vrouw
huwen, die Diet alleen kennis droeg
van zulk een misdaad, maar in nauwe
verwantschap stond met degene, die
haar bedreef?
Bonald lag meestal 's nachts wak
ker en tobde dan over dat alles, tot
hfl er bijna dol van werd. HU was
razend verliefd op Carmela, maar
hij had ook een zekere mate van
zelfbedwang en besloot, Carmela niet
ten huwelijk te vragen vóór het ge
heim, dat den dood van Ventin óm-
hulde, was ontsluierd. Daarom hield
hij zich op een afstand, want hjj ver
trouwde 't zich niet toe in haar ge
zelschap te zyn, zonder z{n gevoelens
te uiten en haar te huwen zonder
iets in aanmerking te nemen.
Dus waren deze twee jongelieden
in een zonderling ongelukklgen tos
stand, beiden vorlield, belden door
tegenstrijdige gevoelens bestormd.
Carmela maakte zich verdrietig om
Bonald's veranderd optreden en Bo
nald trachtte den twijfel op te lossen,
die, aangaande de vrouw, die hy lief
had, by hem gerezen was.
Wat de rest der passagiers van de
.Neptunes* aangaat, z{j waren her
en derwaarts verspreid. Pat Byan
was naar Ierland vertrokken, om daar
zyn goederen na te zien. die beston
den uit eenige hectaren moerassig
land, aan slecht betalende pachters
verhuurd en, daar Pat te goedhartig
was om heu te vervolgen, werd zyn
gewezen, dat oen parlementaire rede
voering van een der meest vooraan
staande regeéringspersonen In een der
strijdende staten, hoe eenzijdig de
stand van het kr®gsbelr®f daarin ook
mag worden voorgesteld, een afspie
geling geeft van de stemming, waarin
hst volk in dieu staat op dat oogen
blik verkeert.
En zoowel de toespraken van As-
quith in het Lagerhuis als van den
rijkskanselier in don Dultschen rjjks
dag, hebben ons tot nu toe steeds den
Indruk gegeven, dat Ic dezen moor
denden strijd tot nu toe geen enkele
part® zich vershgm voelt.
Vol hoop voor de toekomst, vol
tevredenheid over het reeds tot stand
gebrachte, z\ja tot nu toe van beide
zijden de parlementaire redevoeringen
geweest.
En naarmate men Aequith, dan wel
Von Bethman Hollwog aanhoorde,
was het kr®gsgeluk uitsluitend aan
Britschen of Dultschen kant gebleven
on werd de v®and steeds weer afge-
teekend als een zoo goed als versla-
gene, die nog slechts met z®a laatste
krachten een hopelooze verdediging
bleef volhouden.
Maar w®, neutralen, zagen beter.
WiJ bemerkten niet te eener zijde
een overwinnende, te anderer zijde
een bgna vernietigde combinatie.
W® zagen twee geweldige machten,
die een str®d op leven en dood alt-
vochten, die elkaar van dag tot dag
meer afmatten, steeds meer met eigen
handen afbraken, wat nijvere volken
in den loop der jaren hadden ge
schapen, maar beide van zulk een
reusachtig uithoudingsvermogen, dat
een besliste overwinning of nederlaag
niet in het minst was te voorspellen.
Opnieuw heeft thans de rijkskanse
lier b® do tweede lezing van de
bogrootlng In den Bf'tcudag het woord
genomen en een wapenschouw gehou
den over Duitschlands weerkracht en
over de voordooien tot nn toe door
de wapenen verkregen.
En In die rede treft ons, in legen-
stelling met wat van de *®do der
geallleorden steeds over aenhopeloozen
stand van zaken en de neerslachltge
stemming in het Germaansche rijk is
medegedeeld, een optimisme en een
bewnstz®n van innerl®ke kracht, die
er op wUzen, dat Duitschland zich
geenszins als de verliezende part®
beschouwt.
integendeel, flor w®st Von Bethmann
Hollweg op den voor Duitschland
roem vollen stand van het krijgobed ®f
en op den gunstigen binnenlandschen
toestand, welke door Duitschlands
vijanden steeds als hopeloos werd af
geschilderd.
De r®kskanseller herinnerde thans,
aan het mislukken van de Dardanel-
lec-ondernemlng en de zegevierende
veldtocht tegen Ssrvlë en wees er op,
dat thans ook Montenegro en Noord
Albanië In handen van Duitschlands
bondgenooten z®n.
Hy achtte het Turkscho leger
krachtig genoeg, den Bussischen troe
pen het voortrukken te beletten en
herinnerde er aan, dat, evenals de
inkomen jaar op jaar kleiner. Eate
Lester en haar vader waren naar
Hampshire vertrokken om een bezoek
te brengen aan een r®ken erfoom,
die zeer met Kate was io genomen en
besloten had, haar tot zyn erfgename te
makeneen niet te verwerpen voorstel
voor deze jonge dame. Mevrouw Pel-
lypop was met baar waardigen schoon
zoon naar Marlow vertrokken. De
eenige, die in Londen was gebleven
en weigerde het te verlaten, voor
Carmela vertrok, was Vassalla; want
deze sluwe edelman, ziende, dat er
eeu verwijdering besiond tusschen haar
en den Australiër, besloot er in z®u
eigen voordeel party van te trekken,
altijd insinuaties fluisterende tegen
Monteith tot ze hem eens ronduit
vroeg, wat h® meende.
Je spreekt altijd over meneer Mon
teith," zei ze wrevelig, met een rood
blosje op elke wang. ,lk heb hem
altijd een flink, eerlijk joDgtnensch
gevonden en bovendien, ik heb niets
met hem uit te staan-, waarom zou
lk me druk om hem maken
,Dat ls zeker, nichtje," zei de mar
kies, met welgevallen over zijn baard
strijkend, .maar ik dacht, dat je hem
graag mocht ïyden en dat 't je zou
ipyten, als hij zich slecht gedroeg."
,ZQn gedrag gaat me heelemaal
niet aan,* antwoordde ze bits. „Maar
waarin meen je, dat h® zich mis
draagt
.Cherehez la femme," hernam Vas-
Bussisehe stormloopen in Gallcië ook
de nieuwe a invallen der Italianen
tegen de Isonzo stellingen gestuit z®n.
Von Hindenburg wist de Bussen ln
hot Noorden te keeren en de actie b®
Verdun wa?, volgens dan rijkskanse
lier, het beste bewijs, dat do militaire
kracht van Daltsehland nog niet was
gebroken.
Wat de uithongering van Duitsch
land betreft, zeide de rijkskanselier
niet te kunnen begr®pan, dat nuchter
denkende menschen na de ervaringen
van 1915 nog daaraan vasthouden.
H® wees er cp, hos Duitschland
tegen de grootste moeilijkheden der
verdeeling van levensmiddelen is
opgewassen en betoogde, dat het
Duitsehe volk over een zeer groote
moreele reserve beschikt, die het in
staat heeft gesteld de sterk gestegen
lever-standaard lager te stellen.
De maanden, welke Duitschland
thsnB doorleeft, zijn moeil®k, maar de
geheele bevolking toont zich zeer goed
ln de omstandigheden te kunnen
schikken.
De wintergranen staan goed en het
is vele jaren geleden, dat de stand der
wintergewassen zooveel belootde.
Vervolgens besprak de rflkskante-
lier de inbreuken door Engeland en
z®n bondgenooten ten opzichto van
het volkenrecht begaan en de Bchen-
ding van dte zijde van de rechten der
neutralen,waarb® b® tevens de onlangs
uitgevaardigde Order ln Conncil ter
Bprake bracht.
Geen kalm, nadenkend onzydige,
aldus de rijkskanselier, kan ons het
recht betwisten ons tegen dezen ult-
hocgeringsoorlog te weer te stellen.
Niemand kan van ons verlangen, dat
w® ons, met eerbiediging van de
rechtmatige belangsn der onzüdigen
b® het wereldverkeer, de wapens van
afweer, waarover w® beschikken, uit
de hand laten slaan.
De rijkskanselier memoreerde den
oorlog met Portugal en wees er op,
dat Duitschland zjjn bereidwilligheid
getoond had, over den vrede te spre
ken, doch dat, de redevoeringen in
Londen, Parijs, St. Petersburg en Borne
gehouden, ondubbelzinnig iedere po-
tot onderhandelen afwezen.
Asqulth had de definitieve vernie
tiging der militaire macht van Prnisen
een voorwaarde voor vredesonderhan
delingen genoemd. Op een dergelijke
vredesvoorwaarde kan slechts éèn
antwoord worden gegeven en dat
antwoord, aldus do heer Von Beth
mann Hollweg, geeft ons het zwaard.
Willen Duitschlands tegenstanders de
menschenmoorden verwoesting van
Europa steeds verder laten gaan, soa
treft uitsluitend hen de schuld.
W® weten, vervolgde de rjkskan-
seller, dat onze vjandea ons willen
vernietigen, onze economische kracht
willen breken om ons voor altijd in
boelen te slaan, maar de beteeke-
nis van dezen oorlog is voor ons,
het vaderland zoo sterk te maken,
dat niemand meer in de verzoeking
komt het te willen vernietigen en
leder ons recht op vr®e ontwikkeling
onzer vreedzame krachten moet
salla met een sarcastisch glimlachje.
Carmola's hart stond b®na stil van
schrik. Ze werd doodsbleek, maar
spande haar nlterste krachten in, om
zich goed te houden. Dat was dus de
reden van z®n koelheid jegens haar 1
H® had een andere vrouw liet en had
zich met haar Blechts gedurende de
reis geamuseerd. Met haar, Carmela
Coloner 1 Da gedachte was om dol te
worden en z® wrong de handen, ter-
w®l haar wangen zich purperrood
kleurden.
,Ik geloof 'tniet', zal ze schor.
,Ik kan de waarheid mijner woor
den baw®zen. Ais je mee wilt gaan
naar de Italiaansche tentoonstelling,
zal je hen daar samen zien".
„Hoe weet je dat?" vroeg ze, de
donkere oogen tot hem opslaande.
.Dat Is een geheim, nichtje. Wil je
meegaan
.Neen*.
.Denk er nog eens over na. lk zal
vanmiddag nog eens komen hooren",
en Vassalla verliet haar hötel, aan
vrool®k deuntje nenrlënd.
Hy wist, dat Bonald dien namiddag
op de Italiaansche tentoonstelling zou
z®n, daar hy hem 's morgens toevallig
had ontmoet en Bonald hem had mede
gedeeld, dat h® met een dame daar
heen ging. De geslepen Maltezer be
sloot dit voorval in zijn eigen voordeel
aan te wenden en zoo mogel®k
Carmela's jaloezie op te wekkenals
dit eenmaal gedaan was, had h® alle
erkennen. Naar znlk een Duitschland,
niet naar de vernietiging van vreemds
volken streven wy.
Hadden Duitschlands vijanden van
thans zich niet aaneengesloten, dan
ware de vrede van Europa door de
krachien der stille ontwikkeling ge
vestigd.
Vervolgens besprak de r®kskansslior
in breeda trekken hoe Duitschland
zich tegenover da thans veroverde
landstreken ca den oorlog denkt te
gedragen en wees er op, dat daarbij
meer een bescherming ln da toekomst
van Duitschland tegen invallen van
buiten, dan wel een streven tot ver
meerdering van grondbezit voorzit.
Da vrede, die aan dezen oorlog een
einde maakt, moet duurzaam z®u en
geen kiem van nieuwe oorlogen be
vatten.
De afgevaardigde Llebknocht ver
stoorde de redevoering door talrijke
interrupties doch rqksdagleden van
verschillende partyen brachten den
rijkskanselier hulde.
De rede werd door de afgevaar
digden en op de trlbnnes met groote
aandacht gevolgd en maakte voor
namelijk indruk door de verzekering,
dat Polen en de Oostzee-provinciën
nimmer meer aan Busland terugge
geven zouden worden.
Zooals w® reeds opmerkten, is deze
rede van den rJkBkanseller een af
spiegeling van wat er ln het Dnltsahe
volk bij den tegenwoordlgen stand van
bet krijgsbedrijf omgaat.
En dan is zeker wel gebleken, dat
Duitschland zich allerminst verslagen
maar daarentegen, zoowul in den str®d
door de wapenen, als in dien op eco-
misch terrein sterk genoeg voelt om
den ooi log met dezelfde kracht voort
te zetten tot de eludelQke overwinning,
waaraan, naar de rede van den rijks
kanselier zeker heeft aangeduid, geon
Dultscher soh®nt te twyfelen.
B® Verdun zijn geen veranderingen
van beteekenls te berichten. De Fran-
schen melden, dat hun tegenaanvallen
ten O. van de Kaas hen in staat
stelden, wederom het W. gedeelte van
het dorp Vaux te bezetten en de
Duitschers ln het Bols Caillette een
eind terug te dr®ven.
De Duitschers berichten evenwel,
dat alle Franache tegenaanvallen mis
lukt z®n.
Da stand van het kr®gsbedr®f blijkt
voldoende uit onderstaande telegram
men.
Parijs. Ten O. van de Maas dron
gen wij door in do loopgraven ln hot
N. deel van het Caillettebosch. In
Lotharingen sloegen w® Duitsehe aan
vallen tusschen Arracourt en Bt. Martin
af. In Woëvro hevig artillerievuur.
Petrograd. Ten W. van Tarnopo'
sloegen wjj een vjandelijksn aanval af.
Rome- Wy sloegen een hevigen
Oosieorijkschen aanval af op den
Bauchkofel.
Petrograd- In de kuststreek sloe
gen w® den v®and terug en in het
bekken van de bovea-Tsjorok verdra
ven w® hen uit een reeks sterke
stellingen.
ksns, dat z® hem zou huwen, al was
't alleen uit wrok. H® kende haar ie
goed om te betwijfelen, dat ze zou
meegaan en h® bleek een goed profeet
te z®n, want, toen h® om drie nre aan
het Langham-hótel kwnm, vond h®
haar, gekleed om uit te gaan, op hem
wachten. H® was echter te slim om
Iets te zeggen en, in een rfitulg stap
pend, beval h® den koetsier, hen r aar
de Italiaansche tentoonstelling te
brengen.
Bonald was er ook, daar k® beloofd
had, mevrouw Taunton daarheen te
vergezellen, want het arme vrouwtje
was zoo bedroefd en overspannen door
haar broeders gewelddadigen dood,
dat z® Bonald geen oogenblik rust
liet, maar hom steeds aanzette, voort
gang met de zaak te maken, 't Was
nutteloos, haar te zeggen, dat ze
moesten wachten op een brief uit
Malta, vóór ze verder konden gaan.
Mevrouw Taunton was zoo vreeael®k
ongeduldig en had hem nu ook daar
heen vergezeld, niet zoozeer om da
tentoonstelling te zien a, n om hem
nog eens over de zaak te spreken.
Z® wandelden, geheel ln hnn gesprek
verdiept, rond, niet lettend op de
mensohen rondom hen. Zoodoende
zag Bonald juffrouw Cotoner niet, die
hem, naast den markies staande, met
treurige blikken aanstaarde.
Wordt vervolgd.)
