N°. 42 1916, Donderdag 6 April, 103de jaargang. Dg Regeeringsverklaring. FEUILLETON Het Geheim van de „Neptunus". Be altgave dozer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- sn'Vrijdagavond uitgezonderd op feestdagen. Prja per kwartaal, in Goes f G,ÏB„ buiten Goes, franco f l,S8e Afzonderlijke nommers i cent, luisendlsK van advertsntiëc op Maandag, Woensdag es VRIJDAG vOór 13 urea. De prjjs der gewone advertentlënl» van 1-5 regelifiOtt., elke regel meer lOet •BS directe opgaaf van driemaal plaatsing dorzelfde advertentie wotdt da prijs slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huwoljk- en doodsberichten en én daarop betrekking hebeend* Igingea worden van 5—10 regels berekend BewSssuianter» Sjeest. relefoounttmiBcr SS. Uitgave vn de Newal. Vaaaootsesmp „Ge* se he Coeraat". Bireetsar lAJSNÏVELS. Het comité-generaal der Tweede Kamer heeft plaats gehad. En voor de afgevaardigden van het Nederlandsche vclk 7,al Waarschijnlijk voorzichtig een tipje van den sluier der geheimzinnigheid zijn opgelicht. Maar omdat artikel 120 van het Reglement van Orde voor de Tweede Kamer inhoudt, dat de Kamer, wanneer zij met. gesloten deuren vergadert, j omtrent het aldaar behandelde geheim- houding kan opleggen, is het niet te verwachten, dat wij ooit zullen te weten komen, wat gistermorgen de regeering noodig geoordeeld heeft, aan onze afge vaardigden mede te deelen. Het volk zelf mag zich verdiepen in gissingen, het mag met den kijker der nieuwsgierigheid den schijnbaar helde ren politieken hemel afzoeken, om zelf de donkere wolkjes te ontdekken, die onze regeering blijkbaar in ernstige ongerustheid hebben gebracht. [s er bij het comité generaal door een der afgevaardigden op gewezen, dat ons volk, dat over het algemeen steeds getoond heeft ter handhaving van onze neutraliteit met de regeering te willen samenwerken, toch ook wel recht heeft op een korte aanduiding van den aard van het gevaar, dat ons allen in gelijke mate moet bedreigen Of zou de regeering zelf op de ge dachte zijn gekomen, dat er na de alarmeerende telegrammen van Vrijdag j.l. wel eens een kort woord ter gerust stelling en opheldering mocht worden gesproken Het doet er tenslotte weinig toe, wie in het iluister-gesprek tusschen volksvertegenwoordigers en regeerings- personen één oogenblik aan de begrijpe lijke spanning buiten het parlements gebouw kau gedacht hebben. Want nadat de afgevaardigden, al dan niet voldaan over het hun mee gedeelde, huiswaarts waren gekeerd, is de regeering er toe over gegaan, ter algemeene kennis van het Nederlandsche volk een verklaring te brengen, die, in vaagheid van vorm en inhoud, de alarmeerende tijding van Vrijdag j.l. nog verre overtreft. Het publiek heeft van dag tot dag in spanning naar eenige opheldering uitgezien en zich tevergeefs afgevraagd waarom, terwijl de stand van het krijgs bedrijf geen reden tot ongerustheid geeft, ten opzichte van onze eigen weermacht zulke veelomvattende maat regelen worden getroffen P Men heeft het als een kind, dat zoet gehouden moet worden, na lang wach ten een vrijwel nietszeggende regee ringsverklaring in banden gestopt. Zeker, want de officieele mededeeiing der regeering brengt niet alleen geen 24 Er was geen ondertaekening, noch datum op dit vreemdsoortig document en de twee mannen beschouwden het een oogenblik met aandacht. Toen gei Foster eensklaps ,Boe weet u, dat dit vau zjn vrouw afkomstig is Mevrouw Tauuton wees naar de brieven. ,Ik heb ze natuurlijk niet gelezen", zei ze, ,maar het schrift der adressen komt overeen met het briefje. Kijk maar". Montelth en Foster zagen het ook en kwamen daardoor tot de conclusie, dat zftn vrouw Verschoyie gedood moeit hebben, daar ze hem zelf ge dreigd had, het te dooti en de misdaad werd te Malta, waar zjj woonde, be dreven. De bewijzen waren overtuigend. ,Wat zult u nu doen vroeg me vrouw Taunton ongeduldig. ,Ik heb de hulp van den detective Julian Roper ingeroepen", zei Montelth langzaam. „Als u m5 dit brieije wilt geven, zal ik 'thom lateu zien. Dan moet hij naar Valetta gaan en trachten uit te vorsehen, waar mevrouw Ver schoyie verblijf houdt en nagaan, waar zij zich den avond van de mi» vonkje licht in de duisternis, waarin wij allen rondtasten, zij is tevens ge schikt oui hel tegengestelde teweeg te brengen van wat de regeenug er blijk baar mee bedoeld heeft. Wij hebben bet officieele communiqué voor onze ramen gehangen en met belangstelling afgewacht, wat „de man in de straat'' als zijn opinie daarover ten beste zou geven. En onze bevinding is, dat de ver klaring den algemeenen indruk maakte, dat de regeering haar best gedaan bad, woorden en zinnen zoo te kiezen, dat niemand er iets wijzer door zou wordeu dan hij al was, of, beter gezegd, dan bij niet was. Maar was deze regeeringsverklaring dan inderdaad noodzakelijk f Kon de regeering, die er prijs op zegt te stellen het een en ander mede te deelen, dit communiqué niet beter achterwege gelaten hebben f „Wij stellen er prijs op", zegt de regeering, openlijkte verklaren, dat het schorsen van het verleenen van periodieke verloven een maatregel is van voorzorg, in verband met het on wrikbaar besluit om onze onafhanke lijkheid strikt te handhaven." De inhoud van deze phrase heeft voor ons allerminst eenige waarde. Wij hebben nimmer verwacht, dat de Nederlandsche regeering willekeurig aan een der strijdende staten den oorlog zou verklaren, wij hebben altijd geweten, dat zij het voornemen had, onze neutra liteit hoog te houden en wij hebben dan ook in alle getroffen militaire maatregeieu niets anders gezien dan een actie in het belang van de hand having onzer onzijdigheid. Iets meer licht brengt de verklaring waar zij zegtDie maatregel is niet het gevolg van bestaande politieke ver wikkelingen", maar ook dit was ons bekend en is bovendien door voor ons land vriendelijke artikelen in de Duitsche en Engelsche pers reeds vol doende gebleken. „Maar", zegt de regeeringsverklaring, „de maatregel berust op gegevens, welke een toenemen der gevaren, waar aan ons land blootstaat, doen duchten." Met andere woorden dus, de regeering heeft gegevens, welke er op wijzen, dat het gevaar, dat ons land bedreigt, waarschijnlijk grooter zal worden. Van welken aard zijn die gegevens en in welke richting duiden zij een naderend gevaar aan f i/ De regeering acht het niet in 's lands belang, daarvan mededeeiing te doen." En daarmede wordt voor ons deze verklaring vrijwel waardeloos. Want, waar men zich, zoowel van Duitsche als Engelsche zijde, beijvert, mede te deelen, dat in beide staten de vriendschappelijke gevoelens voor ons vaderland geen wijziging ondergingen daad bevonden heeft". „Hg moet ook eenig schrift van haar zien te krQgen, om 't hiermee te veigaiyken", zei Foster, naar het brieije wijzend. „Wanneer vertrekt hg vroeg mevrouw Taunton. „Morgen", antwoordde Montelth, „sn dan zullen we spoedig nadere bijzonderheden van hem hooren." „Heel goed," zei mevrouw Taunton, kunt het briefje krijgen, om het als bewijs tegen die vrouw aan te voeren, want zg en geen ander heeft mijn breër vermoord. Goedendag heeren", en zO verliet hen en begaf zich naar haar slaapkamer, waar haar overspannen zenuwen tot uitbarsting kwamen en zij in een luid geween uitbarstte. „Wat is zij een moedige vrouw," zei Foster, toen ze hst huis verlieten. „Wat denk je van 't geval?" „Ik denk", antwoordde Montelth, „dat de zaak er donker uitziet voor de vroegere mevrouw Verschoylo. Maar ik zon wel graag zekerheid hebben aangaande haar verwantschap met Carmela." „Dat kan je te weten komen door 't haar te vragen." „Neen, dat doe ik niet," zei de Australiër koppig, „maar Roper kan het in Valetta te weten komen en als zg werkelijk mevrouw Verschoyle's zuster is, zal ik er met Carmela over de misdaad spreken en zien, wat zij er van weet." en waar er in bet buitenland geen conferenties hebben plaatsgehad waarop een veranderde gedragslijn ten opzichte van Nederland is vastgesteld, blijft deze regeeringsverklaring voor ons een onoplosbaar raadsel. Zij is blijkbaar opgesteld met de voorzichtigheid waavmede een grond wetsartikel geformuleerd vordt en wel zoodanig, dat een interpretatie zeer moeilijk is te geven. Duidt soms het „onwrikbaar" besluit om ouze onzijdigheid „strikt" te handha ven op een in vriendschappelijken vorm gedaan verzoek van een der strijdende staten, om het met de handhaving dezer neutraliteit te zijnen opzichte niet zoo nauw te nemen Heeft b.v. Engeland een landing dicht bij onze grenzen op het oog en verwacht het van onze regeering, dat deze onderneming van Hollandsche zijde eenigszins zal worden vergemakkelijkt f Het is slechts een veronderstelling zooals er na een verklaring als deze ongetwijfeld velerlei en van den meest verschillenden inhoud geuit zullen worden. Want het Nederlandsche volk is door de jongste regeeringsverklaring niet gerustgesteld. En het vraagt zich af of het nuttig is, dat de regeering „openlijk" verkla ringen aflegt, als de inhoud daarvan niemand kau bevredigen en slechts de zekerheid geeft, dat de sluier van geheimzinnigheid irog zorgzamer over alle regeeringshandelingen wordt uit gespreid. Buitenland. De strijd in en bulten Europa. De gehuwde mannen in Engeland mcenen reden te hebben tot ernstige ontevredenheid. Talrijk zj>n hun protesten, in en buiten ds pars, en talrjjk ook zjjn de door hou belegde bijeenkomsten, waarop de verontwaardiging tegen lord Derby en do regeering zich op da meeBt heftige wijze uit. Men kent de geschiedenis van het weristelsel in Engeland. De voornaamste zee mogendheid ter wereld was voor haar verdediging uitsinitend op de krachtige oorlogs vloot aangewezen. Nimmer zon een vjand de zelfstan digheid van het Brltsche eilanden ryk kannen bedreigen zonder de kracht van die vloot te hebben gebroken. En in de oogen van lederen En- gelechman was dit iets zoo onmoge lijke, dat niemand zich voor den oorlog in ernst heeft kannen voorstellen, dat een Britsch landleger van vele mll- Ucenen mannon zou noodig zOu om een strijd in de toskomst op een voor Engeland gunstige wijze te beslissen. Maar de tegenwoordige oorlog, niet meer een strgd tusschen afzonderlijke rjjken, maar tusschen combinaties van „En wanneer het bljkt, dat Carmela de zuster vau mevrouw Verschoyie, een moordenares is Zal je haar dan opgeven „Neen" antwoordde hg kortaf. „Ik zie niet in, waarom de esne vrouw gestraft zou worden voor de misdaden van een andere." XIII Over 't geheel was Foster zeer vol daan over den loop der zaken, want men had nu een menigte aanwijzingen verkregen. Vooreerst was het met zekerheid vastgesteld,dat Lionel Ven tin en Leopold Verschoyie dezelfde per soon warenten tweede had mevrouw Verschoyle's brief aangetoond, dat zij het voornemen koesterde, haar echt genoot te dooden. Zy had, naar alle waarschijnlijkheid, dit plan volvoerd, terwijl de „Neptunus" voor Malta lag. ,'t Volgende, wat gedaan moet wor den", zei Foster tot Montelth en Koper, terwgi ze in zgn kantoor bgeen zaten, „ie mevrouw Verschoyle's doen en laten op den avond der misdaad sa te vorsehen. Nu is mgn kijk op de zaak, dat zj) aan boord kwam, om haar zuster uitgeleide te doendat zj] toen haar echtgenoot zag en hoorde, dat hjj je het nummer van zgn hut meedeelde, hem daarheen volgde en zich, na de misdaad bedreven te hebben, onder de menigte mengde en zoodoende ongehinderd vertrok". „Een zeer aannemeigke theorie", zei Ronald op misnoegden toon, „maar staten, heeft alle vroegere theorieën en berekeningen omver geworpen. Door sjja bondgenootschap met andere staten is Engeland thans ge dwongen, den strijd op hst vasteland te roeren, te meer daar een voort rukken vsn Duitsche legermachten naar het Noorden van Frankrijk oen ernstige en onmiddellijke bedreiging van Eegolands Zuidkust zoubeteeke- nen. Deze verrassing heeft de oorlog dus aan het Engelsche volk gebracht, dat do vloot, op wier prestaties zoovele verwachtingen gebouwd waren, door het in veilige haven houden van de Duitsche oorlogsschepen vrflwel wer keloos is gebleven, terwgi de behoefte aan een sterk en machtig landleger zich door den bloodigen strgd aan hot Westfront van dag tot dag sterker doet gevoelen. Hoezeor men het er over oneens kan zjjn, of Engeland voor dezen oorlog al dan niet toegerust was, een feit is het, dat niemand i%het Brltsche Koninkrijk op een strijd onder dezen vorm bedacht Is geweest. Toen de Duitsche vloedgolf naar het Westen moest gekoerd worden, toen er inderhaast een reusachtige dijk van het Zuiden tot hst Noorden door Frankrijk en België werd opgaworpen, moestEngelandzgnaa'üdcelinden strijd nemen on bij den eersten oproep waren dnlzende jonge mannen bereid, han leven voor het vaderland in do waag schaal te stellen. Die stroom hield aan en bg iedere nieuwe uitbarstig van verontwaardi ging in Engeland over de Duitsche wijze van oorlogvoeren, meldden de bladen, dat zich bij de worfkantoren wear zoovele vrjjwiliigari aanboden, dat handen te kort kwamen om hun namen te noteeren. Maar langzamerhand zgn dergelQke berichten in de Engelsche pers schaars geworden. Hat aantal liefhebbers voor den loopgravenkrjjg scheen van dag tot dag minder te worden en weldra kwam er sen tijd, dat de messt uit gebreide reclame in woord en ge schrltt soodzakeigk was om de troe pen aan het Westfront op voldoende sterkte te kannen houden. De oorlog heeft langer geduurd dan iemand verwacht heeft en de verliezen, aan beide zgdeu geleden, zjjn grooter en bloediger dan lomand heeft kunnen voorzien. De Franschen kwamen spoedig voor een heel wat zwaardere taak te staan dan de Eagelschen, die slechts een betrekkelijk klein deel van het Weiteljjk front bezet hielden. Voor alles moest men er op knnnen rekenen, dat ook Engeland een aan zijn krachten evenredig deel van dan land-strjjd voor zjo rekening nam on waar langzamerhand aan de worf kantoren steeds minder vrijwilligers han diensten kwamen aanbieden, be greep de regeering, dat in de naaste toekomst een wet tot algemeenen dienstplicht niet zou kunneu uit blijven. je vergeet, dat je nog te bewOzen hebt, dat mevrouw Verschoyie Car meia's zuster is'. „Dat kan dadelijk geschieden, door het juffrouw Cotoner te vragen". Ronald bewoog zich onrustig in zgn stoel heen een weer. „Ik veronderstel, dat 't daarop wel zal uitloopen," hernam hg, „maar alvorens 't haar te vragen, ljjkt me 't heit, dat Roper naar Malta gaat en alles omtrent mevrouw Verschoyie tracht te weten te komen." „Ik kan morgen vertrekken," zei Roper vaardig „en zoodra ik hebont. dekt, wat u wenscht te weten, zal ik 't u schrgvsn," Daartoe werd besloten. Julian Roper zou den volgenden dag naar Malta vertrekken en Monteit'n kon niets doen, dan gednldlg afwachten, wat hg zou schrjj ven.Hij voelde zich zeer ongeluk kig onder 't gehaele voorval, daar hjj vreesde, dat Carmela er ln betrokken zou worden, en dan wel, hg hield er niet van, over de mogelijkheid, van wat gebeuren kon na te denken. En Carmela? Ze was van haar kant al oven on gelukkig als Ronald, want ze begreep niets van zgn veranderde bonding jegenB haar. Tevoren had hg van elke gelegenheid party getrokken, om in haar gezelschap te kunnen zgnen nu zag ze hem slechte zelden en had hy altijd verontschuldigingen voor zyn afwezig heid. Zo zag echter zeer goed, dat die geveinsd waren, maar was te We hebben «eortyda den strgd van voor- en tegenstanders van den dienst plicht uitvoerig weergegeven en daar- bg doen uitkomen, dat bet der regee ring ten slotte zon gelukken, ren zoodanig wets voorstel er door te krijgen. Maar lord Derby heeft eürst zyn bekende poging willen doen om opdouw de beschikking over vrij willigers voor dea strijd cp het vaste land te krijgen en zijn krachtige propaganda heeft er toe geleld, dat opnieuw zeer velen hun diensten aan het vaderland hebben aange boden. En niet alleen over de ongehuwden heeft lord Derby zgn vfaakzaam oog laten gaan, ook de gehuwden heeft hy aangespoord, een vrgwllliga ver bintenis te teekenon. »- 'Wg hebben vroeger reads uiteen gezet, dat velen daartoe genegen wa ren, mits de regeering do belofte aflegde, dat van hun diensten geen gebruik zou worden gemaakt, voordat al^e daartoe in de termen, vallendo or gehuwde mannen waren opgeroepen. Ia het Lagerhuis heeft minister Asquith destjds deze belofte gegeven. In stryd daarmede zgn, nn het En gelsche front in het We3ten verbreed is en de regeering das over groote troepenmachten most kannen beschik ken, tal van gehuwde mannen onder de wapenen geroepen. En dezs protesteeren thans in woord en geschritt en beleggen vergaderin gen, waarop de heftigste beschuldi gingen tegen de regeering worden geuit. Dit protest vindt niet zgn grond ia onvaderlaudsliovendheid of onwil tot den strgd, doch uitsluitend ia hst fait, dat de gehuwde mannen van meaning zgn, dat de regeering haar woord heeft gebroken door hen onder de wapenen te roepen, terwyi nog dui zenden ongehuwde mannen, die zich nimmer tot den strgd hebben ver bonden, ongemoeid biyven rondloopen. De rtgaeriDg verdedigt zich door mede te deelen, dat velen dezer in bedrgven werkzaam zyn, waarin zy, zonder de weerkkracht van het land te verminderen, niet kannen gemist worden. Maar de gehuwden dringen er te recht op aan, opnieuw eens ernstig na te gaan of deze onmisbaarheid voor zeer vela ongehuwden wel op gaat en is allen gevalle te overwagen of ds betrekkingen van dezen niet door gehuwden of desnoods door vrouwen kunnen worden ingenomen. Ds verontwaardiging tegen lord Derby is algemeen. Men eischt, dat hy in de gegeven omstandigheden zal aftreden en tever geefs tracht de lord zyn standpnnt ln nltvoerige brieven tot verschillende groepen van ontevredenen uiteen te zetten. x In een samenkoms van gehuwden in de Alberthall te Londen werd esn dergeiyk sehryven van lord Derby voorgelezen, maar miste geheel zgn uitwerking en wekte groote ontstsm- trotseh, om te laten bigken, dat ze 't merkte, of er zich iets van aantrok en ging als gewoonigk uit met sir Mark en zyn dochter, woonde bals, comedies on garden-parties by, be zichtigde de merkwaardigheden van Londen en toonde geen enkele maal, hoe diep ze Ronald's verwaarloozlng voelde. Koel, statig en zeifbeheorschend als altyd, zou toch een opmerkzame blik de donkere kringen onder haar oogen en de opvallende bleekheid van haar gezichtje hebben opgemerkt. Bell zag het en sprak er haar vader over, die zich ongerust maakte en besloot, Car mela naar Marlow te brengen. „De uitspanningen van Londen zgn te vermoeiend voor je, lieve", zei hy bezorgd. „Je bent niet gewoon aan dat late uitgaan". „O, ik ben heel wel", antwoordde Carmela met gedwongen vrooljj ahoid. ,'t Is een beetje vermoeidheid. U moet me niet naar Marlow brengen, juist nu ik me zoo amuseer*. „Dwaarheld, die dingen vermaak te noemen", zei Bell. „Ik heb genoeg van die bedompte atraten, volgepropte balzalen en ingebeelde jongelni. Dan is het buitenleven met een helderblauwe lucht en een goed paard wat anderB*. „Dan zullen we gauw naar Marlow gaan', besliste Carmela, haar omhel zende. „Ik zou alleen graag nog een week in Londen biyven en dan ben ik tot je beschikking. Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1916 | | pagina 1