N°. 35 1916, Dinsdag 21 Maart, 103do jaargang. Een rechtsch plan-de-campagne v. iT FEUILLETON, Het Geheim van de „Neptunus". Buitenland. goeschr «Xü courant. Oe.ultgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en'VrUdagavoud tl v ia De prjs der gewone advertentlSn is Tan 1-5 regels 50 ot., elke regel meer 10 et. uitgezonderd op feestdagen. i3S£j(|i| xLfABï directe opgaaf van driemaal plaatsing derielfde advertentie wordt Prjs por kwartaal, In Goes f 0,75, buiten Goes, franco f 1,!9, jfii'ds PrU" slechts tweemaal berekend. Afzonderigke nommers 6 cent. Geboorte-, huweigk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende oaendlng van sdvartenUen op Maandag, Woeundag dankbetuigingen worden van 1—10 regels 1 1,— berekend en VRIJDAG vóór 13 uïoct. Bowïsnamaiers! 5 ten'. Telefoonnummer 88. Direstasr G. W. tas Barhkvsld. Uitgave 7a» de Naaial. Yemttootstkap ,G»es«fce Courant". Hoofdredazteur W. C. vak Saktbk. Zij, die zich met ingang van I April a.s op ons blad abon- neeren, ontvangen de tot dien datum verschijnende nummers gratis. Professor Diepenhorst, die het plan- de-campagne voor de rechterzijde met betrekking tot de aanstaande Staten verkiezingen heeft gereed gemaakt, wil verder beweren, dat de politiek van het Kabinet-Cort van der Linden lijn recht tegen de christelijke leer indruischt blijkens de „onchristelijke" stuwa doors-wet. Ook daarover wenschen wij het een en ander te zeggen. Vooraf dient medegedeeld, dat onder stuwadoors arbeid volgens de wet wordt verstaan het brengen van goederen in een zee schip, of het halen van goederen daaruit; het in onmiddellijk verband daarmede verwerken der in het schip te brengen goederen op deu wai of in het vaartuig, van waaruit zij rechtstreeks worden gebracht, of het tegenovergestelde daarvan het stuwen van goederen in het zeeschip of daaruitéén en ander met inbegrip van het bedienen van machinaal gedreven inrichtingen ten behoeve der zoo-even genoemde werk zaamheden, doch met uitzondering van het nemen van monsters. Volgens de wet is wijders een haven-arbeider ieder, die stuwadoors-arbeid verricht, en niet behoort tot de bemanning van het zeeschip. Waarom wordt deze wet een „on christelijke" gcheeten f Prof. mr. Die penhorst heeft het maar voor het zeggen liet ontwerp-Trcub verschilde in drieërlei opzicht van het ontwerp-ïalma. De heer Talma toch eischte, dat voor het uitoefenen van het stuwadoors- bedrijf vergunning zou noodig zijn, zooals bijvoorbeeld voor den verkoop van sterken drank. De heer Treub was daar tegen, wijl hij de bedrijfs- vrijheid niet aan banden wenschte te leggen. Tevergeefs zoekeu wij hier de anti these tusschen de zoogenaamde „chris telijke" en „onchristelijke" politiek. Dan wilde dit in de tweede plaats de heer Talma, voor het stuwadoors-bedrijf, arbeids-boekjes, met al den aankleve daarvan, ingevoerd ziende heer Treub daarentegen ver klaarde zich véér de invoering van de zeer eenvoudig werkendearbeids-kaarteu. Het systeem-Treub werd, zooals men zich herinneren zal, door de Tweede Kamer der Staten-Generaal aanvaard. Ook in deze regeling zien wij niets „onchristelijks" of „christelijks". Pro- .Hm", zei hg peinzend, naar het plafond starend. „U hebt een zware beschuldiging tegen zijn Maltezer vronw Ingebracht cn er zijn een massa aanwijzingen, die op haar schuld duiden, doch geen enkel bewijs". „Wie anders kan 't gedaan hebben „Een man kan de misdaad bedre ven hebben": „Maar om welke reden?" „Omdat men hem zei, het te doen". „Maar ik zie niet in „Natuurlijk ziet u 'tniet in", zei Foster koeltjes, .maar mij dunkt, dat, naar hetgeen u me van mevrouw Ventin laat ons haar vooiioopig zoo noemen, daar we haar naam niet weten hebt verteld, zjj een zeer hartstochtelijke vrouw moet geweest zijn. I» het dan waarschijnlijk, dat zulk een vrouw haar echtgenoot trouw blijft Neen, lk ben zeker van niet. Dus zal ze opnieuw getrouwd zijn en in dat geval zou zy de misdaad zelf bedreven hebben, want een man waagt zgn hall niet voor zgn vrouw, ai is ze nog zoo mooi, maar iemand kan op haar verliefd geweest zijn en om fessor Diepenhorst zal er dan ook, in een ernstig debat, niet dieper op in kunnen gaan. Maar.... het derde verschil-punt Dat moet het hem doen! Het ging om de Zondags-rust in het haven-bedrijf. Het ontwerp-Treub schreef voor, dat er een algemeen verbod van stuwa doors-arbeid zou wezen tusschen Zater dagavond 12 uur en Maandagmorgen 6 uur. Drieërlei uitzonderingen zouden echter mogelijk mogelijk zijn. De ver gunning toch, om op Zondag arbeid te verrichten, kon worden verleend door den Minister, voor den tijd van ten hoogste één jaar voor bepaald aange geven zeeschepen, b.v. lijnbooten; ook voor bepaalde werkzaamheden, waarvoor van eea bepaalde inrichting kan wor den gebruik gemaakt. Bovendien kon, wanneer, naar het oordeel van den ambtelijken adviseur in deze aange legenheid, bijzondere omstandigheden Zondags-arbeid noodzakelijk maken, voor ieder van zulk een geval ver gunning worden gegeven. Schakelde nu het ontwerp-Talma op de meest besliste wijze den Zondags- arbeid in het stuwadoors-bedrijf uit f Het leek er niet naar De heer Talma wilde alleen den Zondags-arbeid beperken, door een extra-hoog loon vast te stellen voor hen, die bereid waren, op den dag des Heereu, gelijk het werd uitgedrukt, werk te verrichten. Geen verbod dus. Integendeeleen premie op den Zondags-arbeid En zoo iets kwam van politiek- „christelijke" zijde De heer Treub wilde er, volkomen terecht, niet aan. Maar toch werd van „christelijken" kant een poging gedaan, om die merkwaardige „Zondags-heili ging" in de stuwadoors-wet op te nemen. De heer Van der Voort van Zijp toch diende een amendement in, om een verhoogd loon bij arbeid op Zondag voor te schrijven. Tiet werd verworpen met 50 tegen 30 stemmen. Als professor Diepenhorst nu beweert, dat de stuwadoors-wet een stuk „on christelijke" wetgeving kan worden ge noemd, dat ten laste komt van het Kabinet-Cort van der Linden, begrijpen wij zijn waardeering van Zondags-rust en Zondags-heiliging allerminst. Maar wat zegt deze anti-revolutionaire pro fessor er van, dat tegen het amende- ment-Vaa der Voort van Zijp stemden.... drie christelijk historischen en vier roomsch-katholieken f Natuurlijk niets De strijd in en bulten Europa. Er zgn, sedert het uitbreken van den oorlog, al heel wat staatslieden in strijdende rijken door anderen harentwil den moord hebben bedreven „Dat alles is heel wel mogeljk, doch we moeten ons niet tevreden stellen met vage veronderstellingen, maar een leiddraad trachten te vinden. Hos denkt n met het onderzoek te be ginnen „Ik denk, dat bet idee van kapitein Templeton, om het echtseheldings- proces na te zien, het beste is", zei Foster nadenkend. herinnert het zieh niet?" „Neen, er hebben elk jaar dozijnen echtscheidingen plaats. We zfln zoo'n moreele natie, ziet o. Ik kan ze niet alle onthouden, maar ik zal ze nazien". „En dan „Dan zal ik mij tot de advocaten begeven, die de zaak in handen heb ben gehad en hun alles omtrent Ven tin vragen. Z(j kennen den man en a kent hem ook. Das, als ow beschrij vingen kloppen, zullen wjj zjjn iden titeit hebben vastgesteld". „Dat is waar", zei Ronald ongedul dig, „maar verder". „Dan moeten we trachten uit te vorichen, waar zQn Maltezer vrouw verbl{ft". „In Malta'. „Ze zal daar misschien niet meer zfjn, als we den waren naam van haar echtgenoot hebben ontdekt", hernam de advocaat, „maar maak u daarom trent geen zorg. Als we ontdekt heb ben, waar ze is, moeten we een detec- vervangen. De kabinetten, die in 1914 over oorlog of vrede te beslissen hadden, wier leden de draden van het on zichtbare ret der Earopeosche diplo matie in handen hielden, zgn ver vormd en hebben daardoor een ander karakter gekregen- Staatslieden ginger en kwamen, do regeeringen, welke de vredes voorwaarden zullen besproken, zijn andere dsn die destijds tot den oorlog hebben besloten. Enkele bekende, vooraanstaande ügnren zijn gebleven. Grry, de Er.- geleche minister van buitenlandsche zaken, al gaat juist dezerjdagen het ge rucht, dat hij om gezondheidsredenen zal aftrcöon en door den onderkoning van Indlë, zal worden vervanger, is nog steeds op zgn verantwoordeigken post en nasst hem staan mannen als Atqalth en Lloyd George, figuren, die het kabinet teekenen cn zooder welke we ons de EDgelsche regeering eigea- ifik niet goed moor kannen in denken. Ieder kabinet draagt den stempel van eenige leidende krachten, die voor ons, buitenstaanders, als 't ware de verpersoonlijking van volk en regeating zgn. Sasonof, Salsndra, Briand, Von Bethmann Hollweg, vertegenwoordi gen voor ons den staat aan wier iioofd zg geplaatst zijn, hun namen te noemen, is in ons denken de ver schillende volkeren nasr voren bren gen met al hun eigeuaardigo karakter trekken. Naast hen staan anderen, in den volksmond minder genoemd, maar daarom dlkwgis niat minder personen, die zijdelings oi dlrocthUD machtigen invloed voor en na den oorlog hebben aangewend, die het uitbreken van den wereldkrjjg verhaast of verhoogd hebben naar de ov«-tui ging, welke zg zgn toegedaan. Er zgn er die ver vooruitzagen in het wereldgebeuren en intyds hun maatregelen troffen om gereed te zgn als het vaderland in moeiigkheden mocht komen, mannen als Lord Fisher, Gallléni Joffre en Von Tirpitz. Wat wisten wij tot nu toe van Gal lléni anders dan dat hg een bekwaam generaal was, zoosls er zoo vele waren in het Fransohe leger. Joffre, de zwUgzaose vechtgeneraal, was de aangewezen opperbevelhebber, maar Gallléni, tot voor kort comman- daut van Pargs, had eveneens een uitstekenden staat van dienst achter den mg, was een man, die niet blind was voor vele fonten in het Fransche leger en die zijn wil wist door te drijven waar hg inzag, dat verbete ringen dringend noodzakelijk waren. Hg was de aangewezen opvolger van Millerand, tot ook hg nu weer heengaat en door een ander wordt vervangen. Dat uit don kring van leidende staatslieden verdwijnen van mannen van erkende bekwaamheid is onze belangstelling zeker waard. Waarom trekt een bekend staatsman zich soms plotseling in het particuliere leven terng tive daarheen sturen, om te onder zoeken, waar zg den nacht, waarin de misdaad plaats had, heeft doorge bracht. Als zg haar alibi kan bewgzen, vervalt uw theorie". „Maar als zg 't niet kan Foster haalde de schonders op. „Dan moeten we ons laten leiden door de omstandigheden. We mogen iemand niet arresteeren op zulke losse gronden, 't Is oen moeiigk geval en we moeten zeer voorzichtig te werk gaan., „Wanneer gaat u het echtscheidlugs- proces nazien „Vandaag nog, en ik zal n morgen alles, wat lk dienaangaande ben te weten gekomen, mededeelen. Hebt u soms plezier, om mot mg in mgn club te gaan lunchen „Heel graag," zei Ronald, „als U mij tenminste toestaat, mg onmiddeligk erna te verwgderen, want Ik moet om drie uur een bezoek gaan brengen. „Zeker," antwoordde Foster, zgn bezoeker in het open gelaat ziende. „Ik wed, dat hg een bezoek gaat brengen aan een meisje," dacht hg, „men kan 't aan zgn gezicht zien.' IX Nadat hg met Foster geluncht had begaf Ronald zich naar zgn hölel, om zich te kleeden voor zgn bezoek. Hg huurde ook een loge in een der schouw- burgen en, den smaak zgnor aange- Gezondheidsredenen is meestal het motief waarmede zoo heel velen zich een eervollen aftocht verzekeren, maar daar achter schulit In den regel iets anders, een mislukking van plan nen, een verandering van inzichten, een teleurstelling, door de handelingen van een regeeringsperaoon in het leven geroepen. Waarom is na de eerste oorlogs maanden Von Moltke, de chef van den Dnitschen geceralen staf, om gezondheidsredenen verdwenen? Waar- om is grootvorst Nlcolsas naar den Kankasus gezonden en Chnrchil's macht in hei Engelsche parlement gebroken De ware redenen keDnen in den regel slechts enkele leidende personen. Da groote menigte, buiten de plan nen en inzichten der regsering staan de, kan alechis gissen. Thans wordt ens het verdwijnen van twee bekends staatslieden ge meld. Generaal Gallléni heeft zgn ontslag aangevraagd om gezondheidsredenen, admiraal Von Tripitz boogstwaar- cchgnigk om politieke redenen. Toeh big ft het hier ook slechts gissen. Galliéni deelt in zgn ontslagaan vraag mede, dat zgn geneasheeren hem volstrekte rn3t hebben voorge schreven en de ministerpresident Briand heeft by het aanvaarden van het ontslag zgn beste wenschen voor den ïyder uitgesproken. Het is dus voor het oog heel na- tuui'igk, maar, weer als vroeger by Von Moltke, vragen wU ons tbans weer af, of werkeiyk de ziekte van den generaal zoo ernstig en van lan gen duur zal zgn als hg nog betrek- kolyk kort geleden niet het minste bezwaar maakte, do portefeuille van oorlog in deze moeitevolle tUden van den aftredenden Millerand over te neman. Hat is moeiigk met zekerheid te zeggen waarom Galliéni door generaal Rcques moet vervangen worden, nog moeiigker waarom de Dultsche groot admiraal Von Tirpitz, de schepper van de Dnltsche vloot, thans het veld moet mimen voor een minder bekende flgnnr als admiraal Von Cappelle. Hier zgn het geen gezondheidsrede nen, welke naar voren gebracht kun nen worden, het is een systeem, een opvatting, welke heeft moeten wgken voor een andere. Von Tirpitz was een zeeman, een militair in hart en nieten, met al de goede maar ook de verkeerde eigen schappen van den Dnltsehen soldaat. Hjj was een man van kracht, te trotsch om iets in zgn houding te veranderen, hg zag zgn weg voor zich, de wyze waarop de Dnltsche vloot moest gebruikt worden, zonder pardon voor den vgand. HQ was de man zooals thans weer gebleken is, dat verschillende groepen in den Bgkedag, de centrum-groep, de conservatieven en nstlonaal-liberalen, het hoofd der marine wenschen, de dulkbooten ge bruikende zonder iets van den vgand meer te ontzien. Dnitsebland, strgdende voor zgn bedena niet kennend, beoordeelde hg hem naar dien van hem en koos toen den Frivolliy-sohouwburg, waar komische stukken worden gegeven Onderweg ontmoette hg Pat Ryan, dlo ook een bezoek ging brengen aan mevrouw Pollypop en juffrouw Lester. Toen zg samen aan het Langham-hötel kwamen, vonden zg daar mevrouw Pel- lypop, Kate Lester, Carmela en den mar kies, die gezellig samen thee dronken. Sir Mark en Bell Trevor waren ook aan wezig en 't gezelschap scheen hnn best te bevallen. De komst van Pat en Ronald werd met vreugde begroet door allen, behalve door den markies. Carmela begroette Monteith met een vrlendeiyk glimlachje, schonk hem een kop thee in en ze begonnen te praten. „Waar bent u en meneer Ryan gis terenavond geweest, meneer Mon teith vroeg mevrouw Pellypop. „O," zei Ronald onschuldig, geen acht gevend op Pat's wanhopige ge baren, „we zgn naar 't Alhambra- theater geweest.' Mevrouw Pellypop zette haar thee kopje met een gebaar van afschuw neer. „Foei, die vreeseigke plaats," zei ze, Pat streng aanziende. „En u vertelde ons, naar Exeter-Hall te zgn gegaan." Iedereen lachte en Pat mompelde iets van een vergissing. „Maar 't Alhambra is zoo slecht niet," deed Sir Mark opmerken. „De bestsan, Iaat de gzeren vnist neerko men op al wat onder zgn bereik komt en kan zich geen tgd moor gunnen een gedragsign te overwegen wanneer zyn vgander, misbruik makende van da rechten der neutralen, hun eigen dommen trachten te beschermen. Zoo denken zoo heel velen bg de Dultsche marine er over. Een Engelsch schip, dat een Dultsche dnikboot ont moet, zal in den grond geboord wor den, si is het ook volgestopt met Amerikanen. Von Tirpitz de schipper der mag altgd machtige Dultsche vloot, nog een kranig admiraal zgn, oen diplo maat toont hg zich niet. De rgkBkanseiler Von Bentbmann Hollweg volgt een andere richting. Hg begint in te zien, en met bem zeer vele anderen, dst Dultschland machtig en groot en sterk mag zgn, maar dat iedere vgand meer in hot stadium waarin de oorlog thans is gekomen, een hinderpaal voor een spoedigsn vrede kan zgn. Von Bethmann Hollweg neemt wel degeigk notitie van de stemming in Amerika en bg andere neutralen. Hg volgt den diplomaten-weg, weert drei gende gevaren af, stelt uit, schikt, zendt nota's, en antwoord-nota's en tracht met de pen te winnen, wat mannen als Von Tirpitz alleen door de torpedobnis te bedwingen achten. Wat zegt nu het aftreden van Von Tirpitz. Het kan wel niet anders beteekenen dat dat zgn opvatting voor die van den rgkskanseller heeft moeten wijken en de keizer hem opgeofferd heeft, zooals zoovelen gingen voor hem. Op den dag van Von Tirpitz heen gaan wordt de „Tuhantia" door een waarschgniyk Dultsche torpedo ge troffen. Is het een afscheid van de oude of een verwelkoming door den nieuwen marine minister De reden waarom Von Tirpitz heen gaat, doet het eerste vermoeden. En de tgd zal 't moeten leeren, of de veranderde Dultsche denkbeelden in de wgze van oorlogvoeren ter zee voor de neutralen werkeiyk van zoo groot belang zgn als thans wel in leidende kringen gedacht en gehoopt wordt. Het nu weer voorgevallene met de „Palembang* voorspelt nog niet veel goeds. Bg Verdun nog steeds geen veran- dering.Volgens Frans jho telegrammen zgn alle Dultsche pogingen, om op het front In de streek van Vaux aan te vallen, mislukt. Het artillerievuur schgnt een groote rol te spelen, maar van vooruitgang kan noch aan Dult sche noch aan Fransche zgde worden melding gemaakt. De volgende telegrammen teekenen het krggsbedryf. Parijs- De beschieting tusschen Bithinoourt en Cnmléres, ten W. van de Maas is verflauwd. Ten O. van de Maas ondernamen de Duitschers een reeks hevige aanvallen op onze stel lingen van het dorp en het fort Vans. balletten zgn er prachtig." „Daar zou ik toch den blssehop niet graag zien heengaan I* zei mevrouw Pellypop ngdig. ,'c Is ook de plaats niet voor een bisschop," zei Carmela spottend. „'t Spijt me, dat n niet van comedie houdt,'begon Ronald tegen de matrone, „want „Ik ihoud wel van comedie," ant woordde mevrouw Pellypop, „als er stukken van Shakespeare worden op gevoerd bgvoorbeeld.' „Ze spelen daar nu juist wel geen stukken van Shakespeare," zei Ronald droogjes, „maar lk heb een loge ge nomen in den Frivollty-ichouwburg. Ik dacht, dat de dames er misschien plezier in zouden hebben daarheen te gaan," vervolgde hg, Carmela strak aanziende. „U kent Londen zeker niet," zei Vassalla sarcastisch, „anders zondt u zoo iets niet voorstellen. Het Frivolity- theater is even slecht, zoo niet erger, dan een café chantant. „Dan heb ik onwetend gedwaald," hernam Ronald, „want ik vind een café-chantant zoo heel erg niet en bovendien, zoover ik er over kan oordeeleu, is uw kennis van Londen ook zoo uitgestrekt niet, markies, om u in staat te stellen, mg de les te mogen lezen." (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1916 | | pagina 1