N°. 23 1916
Dinsdag 22 Februari
103de jaargang.
5 FEUILLETON.
Het Geheim
van de „Neptunus".
Oo uitgave deaor Courant geichiedt Maandag-, Woen«dag- ea'Vrtf dagavond
uitgezonderd op Ifeostdagen.
Prfif por kwartaal, in Goe» f bulten öooi, franco f lvMa
AfsondorUJko nommers 9 cent.
/fUEsndinfi: van advertontiSn op Maandag, WoenBdaff
en VRIJDAG vóór 12 usen,
Telefoonniuxufta.? 82- ilirettear 0« W. tar BalBNevmj?. Uitgave
Onhebbelijk.
Wat de heer Dekker bij de rondvraag
in de jongste vergadering van onzen
Raad heeft in het midden durven bren
gen met betrekking tot den commissa
ris van politie, achten wij van zóó
ernstigen aard, dat de aandacht er wel
even nader op mag worden gevestigd.
Men kan van oordeel wezen, dat
Goes, als kleine gemeente, geen com
missaris van politie noodig beeft. Zoo
als men weet, wordt deze ambtenaar
door de Koningin benoemd, doch de
gemeente moet hem betalen. Acht men
nu deze uitgave te hoog, dan zou men
bij request kunnen verzoeken, om, wan
neer de tegenwoordige titularis een be
noeming naar elders ontvangt, in de
vacature niet meer te voorzien.
Dit zou correct wezen.
Maar om correctheid bekommert de
heer Dekker zich niet bijster veel. En
zijn verzet was dan ook niet gericht
tegen het feit, dat Goes een commis
saris van politie te salarieeren heeft.
Neenhet ging lijnrecht tegen den
ambtenaardie met deze functie is be
last. De heer Dekker toch zeide, dat
de ambtenaar, welke hier is aangesteld,
een onhebbelijken toon over zich heeft.
„Hij stelt zich zoo hoog en is zoo
voornaam, dat de meesten er geen be
grip van hebben. Op de secretarie zou
zoo iemand een toontje lager moeten
zingen". Verder beweerde de heer Dek
ker, dat men voor dezen ambtenaar
niets voelt, om van de andere lieflijk
heden, welke aan het adres van den
commissaris waren gericht, nu maar te
zwijgen.
Het feit is in onze oogen juist daar
om zoo ergerlijk, omdat het gansch en
al een persoonl'j k karakter draagt. De
heer Dekker schijnt niet te kunnen
begrijpen, dat de commissaris bet vol
ste recht heeft te eischen, dat hij baas
zal zijn op eigen terrein. Dit wenscht
het bewuste Raads-lid zelve toch ook,
waar het zijn gebied betreft De com
missaris heeft van den heer Dekker
geen bevelen af te wachtende heer
Dekker mag hem verzoeken. Eu de
commissaris heeft te overwegen, of hij
het verzoek al of niet zal inwilligen.
Is het evenwel geen spotten met het
meest elementaire begrip van fatsoen,
wanneer men dan, misbruik makend
van zijn Raadslidmaatschap, een der
gelijk ambtenaar gaat „afkammen" in
een openbare zitting En is de heer
Dekker in waarheid wel de man, die
een ander mag verwijten, dat hij een
onhebbelijken toon over zich heeft
Ons geheugen is uitstekend in orde
voor den lieer Dekker hopen wij het
zelfde. Is dat zoo, dan zal hij zich de
vraag eens dienen voor te leggen, of
zijn optreden tegenover den burgemees
ter, in een der jongste Raads-vergade-
ringen, zich kenmerkte door een
„hebbelijken toon."
Wie in een glazen huis woont, moet
Za wandelden da stad nog eens door
en gingen naar do markt, waar zo
frnlt kochten en lieten zich, na thee
te hahbea gedronken, naar de boot
terug roeien. Het eerste, wat Ronald
zag, toen ze" de „Neptnnns" naderden,
was Ventin, die, over de verschansing
lennend, naar de nieuw aankomenden
stond te kijken. Ronald begaf zich
dadslijk tot hem.
„Ben je den heelen middag aau
boord gebleven vroeg hg. ;Vantin
schudde het hoofd.
„Neen, ik veranderde van plan en
ben aan land gegaan, kort nadat je
vertrokken was."
„Heb ja haar gesitn?"
„Ja."
Duivels! En zag zU jon?"
„Ik denk het wol."
„Heb je haar gesproken
„Neen, ik was bang voor een «eins
en ging daarom onmiddeligk naar de
boot terug."
„Ze zal na wel niet meer aan boord
komen,* zei Ronald opbeurend, „das
ben je veilig."
Ventin zachtte.
„Niets is zoo zeker all het onver
niet met steenen gooien.
üe commissaris van politie is juist
liet tegenovergestelde van wat de heer
Dekker, om een persoonlijke veete, van
hem meende te mogen zeggen wij, die
met dezen funetionnaris herhaaldelijk
in aanraking komen, kunnen niet anders
dan zijn bereidwilligheid, zijn hulpvaar
digheid prijzen en van een //onhebbe
lijken toon» hebbeu wij nooit iets ge
merkt. Dit wenschen wij even vast te
stellen. En zelfs de mogelijkheid ver
ondersteld zij bestaat evenwel niet
dat de heer Dekker verongelijkt zou
wezen kan deze auti-revolutionair, die
zulk een eerbied voor het gezag zegt
te hebben, bet met dien eerbied overeen
brengen, dat een ambtenaar in het
openbaar aldus besproken wordt en
heeft hij er niet aan gedacht, dat zulks
zijn prestige tegenover de minderen
zeer zeker niet verhoogen kan f
Daarom begrijpen wij niet, dat de
onhebbelijke uitval van den heer Dekker
geen protest van den voorzitter heeft
uitgelokt. Waar men er in den Raad
bet zwijgen aan toedeed, daar stellen
wij er prijs op te constateeren, dat in
de gemeente de opinie des heeren
Dekker geenzins wordt gedeeld ook
niet door de ondergeschikten van den
commissaris. Het wapen der onheb
belijkheid heeft zich integendeel gekeerd
tegen den man, die het hanteerde.
Buitenland.
De strijd In en bulten Europa.
De geheele pers der Entente juicht
en dit valt te begrtypsn.
Erzeroem, het machtige steunpunt
der Turken in den Kaukasus, is, zoo-
als we reads vluchtig gsmeld hebban,
gevallen.
Dat is eon gebeurtenis, welke zon
der twUfel haar invloed oc den loop
van het krijgsbedrijf in het Oosten
zal dosn gevoelen, al is zg, als zoo
vele andere, van onderschikt belang
voor den nit/lag van don grooten
volkerenkrtjg.
Maar da gaallieerden zijn op het
punt van successen niet verwend en
wsnneer na al de groote krijgsver
richtingen dor eentralen ook voor ben
eens een zonnestraaltje door den
dichtbewolkten hamel der mislukkin
gen komt kgken, is het volkomen te
begrgpen, dat zg buiten zichzelf van
vreugde en bewondering geraken.
Hoewel dan ook in de Russische en
Engelseho pers de politieke en mili
taire beteekenis van de verovering
van Erzeroem zonder twijfel overschat
wordt, moot toegegeven worden, dat
de val van deze vesting voor de
Turken een ernstige nodsrlaag be-
teekent.
Erzeroem was het machtige steun
punt in den K&ukasus, een kraehlig
centrum van verdediging, een arsenaal
voor allerlei oorlogsbeuoodlgdheden.
Zoolang Erzeroem in Turksche
handen was, bleef de strgd op het
Kaukasische front van ondergeschikte
hateekenis en was een inval van
wachtc," hernam bg treurig.
De opwinding, veroorzaakt door de
aankomst in een andere plaats, wordt
slechts geëvenaard door de opwinding
van het vertrek en daar de „Neptuuus"
eerst om negen uur zou afvaren, dacht
niemand er aan, naar bed te gaan,
vóór het anker gelicht was.
Het dek was gevuld met passagiers,
die vroolyk babbelden over hun
avonturen, gedurendo den dag beleefd,
en hier en daar zag men een vreemd
gezicht van een nieuw aangekomene.
Van tgd tot tijd weerklonk het schelle
gefluit, om onachtzame passagiers, die
het uur van vertrek vergeten hadden,
te waaroehaweu. Een menigte vrien
den en bekenden hadden de passagiers
vergezeld. Sommigen namen een af-
sehoidsdronk in de bar, anderen
stonden in groepjes te praten, 't Geheel
vormde een levendig tafereel en Ro
nald stond naast Ventin met belang
stelling naar die drukte en dat ge
wemel te kgken.
Ventin echter staarde op droomerige,
onverschillige wijze voor zich nit,
zoodat Ronald niet kon nalaten, hom
naar de oorzaak van zgn neerslachtig
heid te vragen.
„O, niets", zei hij, „maar ik heb dit
allea al zoo dikwgls meegemaakt. Bet
verveelt me."
„Ben je bang, ja vrouw nog te
zien
„Oeh, ik weet 't niet", hernam
Russische troepen lacga deze zijde
niet te vreezen. 1
Door een snellen opmarsch in het
begin van den oorlog raar het Rua
sisehe gebied is do vesting langen
tgd onbedreigd gebleven. Eerst toon
de Turken tot staan gsbraebt waren
en langzaam maar zeker op eigen
grondgebied werden teruggedrongen,
was oen versterking van Erzeroem
driegend noodzakelijk.
„_Da Dultocho bevelhebber, de genie-
officier Fosselt, heeft daarvoor gedaan,
wat in zgn vermogen was.
Zwaar geschut ter plaatse te breugen
was onmogeigk, maar door bergge-
schut en alle hulpmiddelen «er ves
tingverdediging was Erzeroen lang
zamerhand een fortengordoi van niet
te onderschatten beteakonis gewerden.
Dat de vestiDg veroverd is, kan,
gelet op de groote Russische over
macht en het zware gzarhut waarover
da Russische troepen konden beschik
ken, niet bevreemden, wel echter hot
feit, dat dit sterke Turksche steunpunt
zoo goed als zonder strgd en binnen
enkele dagen den vjjand in handen
viel.
Eerst iu het begin van dit jaar is
het Russische offensief met kracht
begouuen. Da Rassen schoven hun
linkervleugel aan het Wan-meer voor
uit, drukten de Turksche troepen daar
van Erzeroen af en drongen als een
wig tusachen het Turksche Kaukasus-
leger en het Turksche Bagdad-leger in.
Meiasjgert werd genomen en de
Turksche rechtervleugel op Moet),
dat thans eveneens gevallen is, terug
geslagen.
Inmiddels ging het Russische cen
trum aan weerszoden van den weg
Kars—Erzeroem tot den aan val over en
werden de Turken golaidaijjk op Er
zeroem teruggedrongen.
De Russische aanval op da vesting
sehgnt, ondanks het feit, dat In een
dikko sneeuwlaag tn by 25° vorst
gevochten moest worden, en de Ras
sen stelle hoogten moesten teklimmen
uiterst verwoed te zvjn geweest.
Up 15 Februari namen da Ratsen
de centrale fortengroap in de le linie
zetten daarna hun offensief in W.
richting naar de Kern van de vesting
voort en openden een aanval op do
flankforten. Reeds in den namiddag
van 16 Februari was do geheele ves
ting in Russische handen.
Siberische regimenten waren erin ge
slaagd, in den vestinggordel door te
dringen en konden zoodoende alie
forten door stormloopen van blnnsn
nemen.
De Turken werden, met achterlating
van groote voorraden, waarvan zfj
slechts het lichte geschut konden mee
voeren, op de vluoht geslagen en on
middeligk krachtig achtervolgd. Op 15
werst afstands van Erzeroem trachtten
zy hnn gelederen te herstellen en op
nieuw weerstand te bieden, maar
moesten andermaal voor dan druk van
Russische strijdkrachten wflken.
Hot garnizoen van Erserotm wordt,
volgens offlcisele Russische berichten,
op 100000 man geschat, waarvan wel
de meeaten ontkomen zijn, maar toch
een groot gedeelte ia het verwoede
Ventin, aan zjn knevel dsa&Iend. „Als
ze denkt, herrie te kunnen maken,
zal zg 't niet achterwege laten. Maar
daar ik hier onder een anderen naam
vcrblfif en zfl onder mjn waren naam
naar mg zal vragen, zal men haar
wasrechgslyk zoggen, dat die persoon
hier niet aan boord is.
„En dan
„O, daar ze me vandaag ia Valotta
gezien heeft, zal ze denkeu, dat ik er
blflf en overal naar mg zooken. Ik
hoop, dat haar geduld beloond zal
worden maar i propos, hoe laat
vaart de boot af?"
„Om negen uur," antwoordde Ronald,
op zfln horloge ziende, „en 't is nu
h&lfneges."
„Dan ga ik maar naar bed," zei
Ventin, do hand uitstekend.
„Wacht ja niet, tot we vertrekken
„Ik heb te voel slaap," geeuwde do
andore.
„Ea als je reisgenoot later naar bad
komt, wor-je wakker."
„Dat is niet mogeigk', zei Ventin.
„Ik heb een hut voor mfl alleen.
Jammer, dat ja zo nooit gezieg hebt.
Ik heb eenlge aardige dingen, waarin
je wel belang zou stellen."
„Welk nummer hob je?"
„Dries en-veertig."
Juist op dat oogenblik liep er iemand
tegen Monteith aan en daardoor
hoorde hg Ventin's antwoord niet.
„Welk nummer zei je
gevecht gedood of krjgsgevangen
gemaakt werd.
Het is zonder twgfel een fout in do
Turksche legerleiding, dat niet beter
op snellere troepenverplaatsing gelet
wordt. Waren da beide Turksche
legercorpsen, die tot versterking van
de bedreigde vesting onderweg zgn
tijdig aangekomen, dan was de val
van dit voor de Turken gewichtige
steunpunt zeker twijfelachtig geweest.
Thans kunnen deze legercorpsen
het verlorene niet meer herwinnen.
Niet alleen missen zg de beschutting
der sterke torten, maar bovendien zgn
zg zonder arti'lerle, daar deze reeds
langs een anderen wegnaar Erzeroem
voornit was gezonden.
Met Erzeroem !s een rgke buit in
Russische handen gevallen. De stad
werd zoo goed als onbeschadigd ge
nomen, slechts de rsgeeringsgebou-
wen waren door de vluchtende Tu-ken
iu brand gestoken. Maar Erzeroem
was, zooals we reeds meldden, tevens
een voorraadplaats van oorlogsbe-
noodtgihede», waarvan by na alles in
den wanordelijken terugtocht moest
achtergelaten worden. De Russische
buit aan kanonnen loopt in de hon
derden.
Na den val der vesting ls de ver
volging van don vgand natuurlek
van Russische zgde met kracht voort
gezet. Overal waar Turksche troepen
tegenover sterkers vjandelljke strgd-
krachttn stonden, werden zg in de
pan gshakt of gavasgen genomen.
Volgens een Russisch legerbericht
werdeo ten N.W. van Erzeroem de
overbigfselen van da 34e Turksche
divisie omsingeld on gevangen ge
nomen, terwgi Mossj en Ahlst in
Russische handen vielen.
Natuurlijk is de geestdrift, voor-
namelflk ia Rusland, voor dit wapen
feit bgzonder groot. Van den Engel
tchen koning en de regeering kwamen
telegrammen van gelnkwensch in.
Overal worden beiooglDgen gehoudeu,
waarin aan den Tsaar, grootvorst
Nlcolaas en het dappere Russische
leger hulde gebracht wordt.
Vooriiamoigk voor grootvorst Nlco
laas, den man, die op het Wosteigk
Russische front voor een ander moest
plaits maken, moet de val der vesting
een groote voldoening gewoeit zgn.
Opnieuw ls gebleken, dat zgn leiding
de troepen tot groote krachtsinspan
ning aanzet en aan zgn onweerstaan
baar en meesterigk aanvalsplan is de
verovering van Ertcroem in een zoo
kort tgdsvorloop dan ook voor een
groot deel te danken.
Natuurlijk heeft zyn belooning niet
iang op zich laten wachten. De Tsaar
heeft hsm, in dank voor het schitte
rende wapenfeit, tot eero hetraan van
de Kozakken in den Kaukasns be
noemd.
De Dnltschs pers neemt, zonder het
gewicht van het gebeurde te onder
schatten, de zaak nog al kalm op,
wgst er op, dat de verdediging vs.n
Erzeroem altgd een zeer moaiigk
vraagstuk voor hot Turksche leger
bestuur is geweest en dat door de
strgd op andere oorlogstooneelen niet
voldoende aandacht aan dezen forten-
gordel is geschonken. Wel is sedert
den oorlog de vesting versterkt, maar
er was groot gebrek aan modern
materiaal.
Zg wgst er tevens op, dat het land
rond de hoogvlakte van Erzeroem
bergachtig is en dns den Tnrken
groote kans biedt, een verderen op-
marsch der Russen tegen te gaan.
Wat het gevolg van den val van
Erzeroem zal zgn, lo nog moeligk te
voorspellen.
Da Russische bladen zgn natnurfljk
bijzonder optimistisch gestemd en de
Settj b.v. ziet daarin de voorbode van
de vernietiging van vgf Russische
legercorpsen van het 3e Turksche
leger.
Of het hiertoe zal komen, ls een
tweede vraag.
Wö durven ons aan dergelijke voor
spellingen niet te wagen. Beter ls het,
eens na te gaan, wat de val der vesting
op het oogonblik boteekent.
Daa dient er al'ereorst op gewezen
te worden, dat Erzeroem een steun
punt van buitengewoon gr.wieht was.
Het beheerscht de wegen van de
Zwarte Z-. e en Kaukasië Daar Armenië
en was de laatste jaren als tnsschen-
Btation voor den handel van Trebl-
zonde en N.W. Pcrzië zeer in bloei
toegenomen.
Wat ia nu hst doel der Russische
strgdkrachten
Het is de groote vraag of zg zich
thans nog verder naar het Zuiden
zullen wagen.
Door den val van Erzeroem hebben
zg thans het groote voordeel verkre
gen van het verbreken van de ver
binding tussohsa de Turksche strgd-
krachten nn van een afleiding van het
front in Mesopotamië. Bovecdlon zullen
de aanvalsplannen togen Egypte voor
ontepaaiden tüd moeten nitgesteld
wordeD.
Ook op andere oorlogsterreinen kan
zich de invloed van deze mislukking
dosn gevoelen.
Do Turken zullen er door van af
kunnen zien om aan de operatlën te
gen Salociki deel te nemen of wel-
lieht bun legermacht aan die zgde
verzwakken. Vullen de Oostenrgkors
dit tekort aan, dan zal het gevolg
van die troepenverplaatsing zgn, dat
dezen weer in de Boekowlna zwakker
komen te etaan.
Het is natuurlijk de groote vraag
of de Turken in staat zullen zUn, de
benoodigde manschappen nit eigen
reserves te betrokken, waarbg niet
over bet hoofd mag gezien worden,
dat na de spoorwegverbinding Berlyn
Konstantlnopcl de eentralen in Btaat
zijn gaweett, de Turksche troepen
voldoende te bewapenen. Dank zQ
dien spoorweg zal het verlies aan
artillerie uit Duitschl&nd weer spoedig
kunnen aangevnld worden.
Van groote beteekenis is het jongste
wapenfeit als reclame-middel en de
geallieerden rekenen er dan ook op,
dat do terugslag van den val der
vesting zich in Griekenland, Roeme
nië, Perzië on Afghanistan zal doen
gevoelen.
Of ze van beteekenis op de gebeur
tenissen in Mesopothsmlë zal zjn, moet
„Drie en vsertig", antwoordde Ven
tin ditmaal luider „Kom morgen eens
kgken en nu, aditu', en hg drukte
den jongen man harteigfc de hand.
„Goeden nacht, msen je", zei Ronald
lachend.
„'t Ie alles hetzelfde", hernam Ven
tin loom. ,'t Kan zgn voor jaren en
't kan zgn voor eeuwig. Goeden
nacht en hg vcrwgderde zich lang
zsam.
Ronald bleef nog wat raw de woelige
drukte staan kgken, torn Pat Ryan
zich b? hem voegde, dia kluchliga
aanmerkingen maakte over de terug-
keerende passagiers.
„Hoeveel valsche juwoelan heb je
gekocht, Chester vroeg hg aan een
jongmenseh, die het dek op kwam
gewaggeld en blykbaar meer had
gedronken dan hg kon verdragen.
Chester stamelde renige onverstaan
bare woorden, waarop Pat uitriep
„Nu zie ik het 1 Je hebt aan cham
pagne je geld verkwist 1 Zoo... ben
je daar ook, Bendey hoeveel jonge
meisjes heb je vandaag nsgeloopen
Ais je «nccas niet grooter is geweest
dan ja kennis van de taal, zal 't wol
niet byzonder zijn geweest. Kijk eens,
Montcith, wat een mooi meisje daar
loopt. Ik hoop, dat ze aan boord bigft.
Kgk haar niet zoo brutaal aan, of ik
za! moeder Pellypop op je afsturen."
Het meisje in kwestie was noch zoo
mooi, noch zoo betooverend, maar als
Pat eens aan 't doorslaan ging, was
er geen honden meer aan. Ronald
wilde juist beproeven, hom mee naar
de har te troonen, de eenige manier
om hem het stiizwggen op te leggen,
torn hot signaal tot vertrek gegeven
werd en er plotseling een hevig ge
drang ontstond, doordat allen, die de
„Neptnnns" nog moesten verlaten, zioh
tegeigk naar de valreep spoedden
daarna werd de ladder opgeheven, de
passagiers riepen, aan rjjen tegen do
verschansing staande, hnn bloedver
wanten en vrienden een laatst vaarwel
toe, het anker werd gelicht en het
gestamp der machines duldde weldra
aan, dat de „Nepmnus" baar reis naar
Engeland hervat had.
„Ik ben benieuwd, of er niemand
is achtergebleven," zei Ronald tot Pat
Ryan, toen zg zich naar de rookkamer
begaven.
„Dan moeten ze toeh wel doof zgn
geweest," antwoordde Pat. „Dat dni-
velecbe gefluit zou zelfs de dooden
dosn ontwaken welnu, amice, wat
zal 't zfln
„Whiskey soda voor mU," zei Ro
nald, toen ze in een gcmakkeigken
stoel in de rookkamer zaten. Door de
openstaande deur zag men de lichten
van Valetta zich langzaam verwgderen.
„Ik volg je voorbeeld." hernam Pat,
zjn pgp opstokend. „Twee whiskey
soda, Stewart, en niet te veel soda."
{.Wordt vervolgd.)
Deprjjs der gewone advertentiën ls van 1-5 regels 50 et., elke regel meer lOet.
|BJ directe opgaaf van driemaal plaatsing derselfde advertentie wordt
de prgs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbands
dankbetuigingen worden van 1—10 regels 1,— berokrud
Bewijsnummers «ay t.
van da Naanal. Veanootstliap .Gaassfeo Conrant". Hoofdredaiteur W. J. G. vast Sakmut,