N° 21 1916 Donderdag 17 Februari 103 de 3 FEUILLETON Het Geheim van de „Neptunus' 3e uitgave dezer Courant geicaiedt Maandag-, Woon «dag- en'Vrijdagavond uitgezonderd op feestdagen. I PrS» per kwartaal, lu Got* f 0,75, bniten Öos», franco f leH. Afzonderiyke nommers cent. ;iE9ndlntr van ndvertenUön op Maandag, Woensdag en VRIJDAG vóór AS turen- loleloonntunxev sa. Birettenr G, W. van Babnkvkld. De prfla der gewone advertentiën 1» van 1-5 regels 50 ot., eikeregel meer 10 ot. (BJ directe opgaaf van driemaal plaatiing deriolfde advertentie wordt de prijs ilachts tweemaal berekend. Geboorte-, hnwelgk- en doodaberlchten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 1—10 regel» h 1,— berekend BswgentiEunar» 5 een'. Uitgave van de Nnwal. Vomaootaekap .Gesseke Gomr&nt". Hoofdiedattsnr W. j. c. van Santbk Schiermonnikoog. Ten bate van een „christelijke" school op Schiermonnikoog wordt door de anti-revolutionairen een actiegevoerd, cdd materialistisch, zóó dóór en dóór corrupt, dat men er niet anders dan weerzin voor kan gevoelen. Wij zouden er van gezwegen hebben, als men niet getracht had, ook in onze provincie de noodige dubbeltjes vast te krijgen door middel van bedel-partij of prik- kaart. liet gaat bij deze actie weer, zooals wij het van rechts gewoon zijn ver dachtmaking, laster neemt de plaats in van iedere argumentatie. Het iu stand houden van de bewuste school werd in het ChristelijkSchoolblad aau bevolen als in het belaug van „de geeste lijke toekomst van het geheele eilaud. Indien schrijvers, zooals D. in het //chris telijk" Schoolbladzich geroepen achten naar hun opvatting besef van „waarheid aan te kweeken, dan kuuneD wij de bevolking van Schiermonnikoog slecht uit den grond van ons hart beklagen Wie nu dacht, dat voor dergelijke stoute beweringen bewijzen zouden worden aangevoerd, vergist zich ten eeneinnaie. En gelijk het „christelijk" Schoolblad, doet liet grootste gedeelte van de brave anti-revolutionaire pers men lastert, zonder eenige kennis van zaken, er lustig op los. Wij achten het daarom goed, hier een en ander over het geestelijk leven op Schier monnikoog mede te deelen de gegevens zijn ons verstrekt uit absoluut betrouw bare bron. In het algemeen gesproken waar is de regel zonder uitzondering is het geestelijk en zedelijk leven der bevolking op Schiermonnikoog vooral niet slechter dan ergens anders. Van een //grof materialisme", dat de waarheid lievende „christelijke" pers heeft ge schetst, valt als „algemeen verschijnsel, als karaktertrek" niets te bemerkcu. De meuscheii, ook de zeelieden en de leerlingen van de Zeevaartschool, komen behoorlijk goed ter kerk. Een van de dingen, welke iederen vreemdeling in het kerkgebouw te Schiermonnikoog treffen, is de zeer groote aandacht, d< zeer groote wijding, welke er heerscht. Het mag zeker ook als een blijk van belangstelling worden aangemerkt, dat de predikant der Ned. Herv. Gemeente, ds. H. H. Baudet Jr., verleden jaar het voorrecht had, onder zijn aannemelingen negentien mannen te tellen, van wie de jongste bijna veertig en de oudste ruim zeventig jaar was. Is dat niet mooi in een kerkelijke gemeente, welke, alles en alles bijeengerekend, even 4-00 zielen heeft Wal te denken van die „onverschillige zeelui", zooals het in .Toen reisde Ik heel Engeland door tn tarwfll ik by oen van mSn vrien den vertoefde, leerde ik de vrouw kennen, die sea boter man vau mg maakte voor een tgd tenminste. Z(J was oaa wues, Elsio Macgregor. Haar vader was als officier in den Erlm-oorlog gesneuveld. Ze was lang en slank, had licht bioada haren on blauwe oogsn. Ik beminde haar innig er. zoodra ik bemerkte, dat zg mgo gevoelens deelde, wilde ik vertrekken, om haar niet ongelukkig te maken. Maar zü raadde met haar scherp vrouwcljjk Instinct, dat er iets niet in orde was en vroeg me, haar alles to bekennen. Ik deed het en zy o, Montelth, wat denk je, dat zy deed 'i ze verliet haar thuis en haar vrienden, trotseerde de minachtende glimlachjes van de wereld en de verachting van allen van haar eigen sekse en volgda my. Zy zag, dat haar hand alleen m{j kon reden en zoo verwoestte zij, om mij te redden, haar eigen leven. We brachten samen een gelukkig jaar door, doch toen hoorde mjjn duHelscho vrouw ervan en stelde dadeiyk oen elect tot echt scheiding ia. Na afloop van hot proces besloten Elela en ik naar Australië te vertrekken We bouwdon allerlei luehtkasteelenover het gelukkig leven, de „christelijke' pers heet, die aan ds Haudet uit eigen beweging vroegen, wekelijks een avond met hen bijeen te komen in de kerk, om de groote gods dienstige en maatschappelijke vraag stukken te bespreken Het vrijzinnig Christendom bloeit op Schiermonnikoog en de gereformeerden zien bet met leede oogen aan. Dat is de kwestie. Wat er over blijft van de lasterlijke aantijging, als zou God daar op de openbare school een groote onbekende wezen, we behoeven daartoe slechts even te wijzen op het feit, dat zoowel het hoofd der school a's de onderwij zer tot de trouwe kerkgangers behooren, terwijl de ouderwijzer tevens aan de Zondagsschool is verbonden. Alle leer lingen der openbare lagere school gaan geregeld ter catechisatie en ter Zon dagsschool. S'laav men weet hel nu eenmaal als politieke „christenen" hun deel willen bereiken, zijn ze niet kieskeurig in het zoeken naar de middelen, welke daartoe leiden. Het meest beproefde middel is en blijft bij hen de laster, de ver dachtmaking. Zoo gaat het ook weer iu liet onderhavig geval. Wij herinneren ons, hoe, voor eenige jaren, ook al in onze provincie werd gewerkt voor de stichting van een bij zondere school iu de huurt van Hee- reuveen. Toen bleek het, «dat de politieke „christenen" er absoluut geen bezwaar in hadden gezien, de desbe- Ireffendejcirculaire te onderteekenen met klinkende namen van mannen, die van de circulaire niets afwisten en met den inhoud geenszins accoord konden gaan. Maar, och, het geweten van tal van ijveraars voorde bijzondeie school is zoo ruim 1Wat zou men er in Zeeland van te weten komen, dat meu iu Friesland, „ter meerdere eere Gods", met ongepaste, misleidende middelen werkt f Toen is het echter toch uit gekomen. Hoe liet met de Schiermonnikoog- kwestie staat, weten wij niet. Doch wel willen wij ernstig waarschuwen geen cent, geen halven zelfs, voor dat doel Het gaat hier widerom niet om het belang van het volks-onderwijshet gaat om een gereformeerde propaganda, waarvan de bedoeling duidelijk genoeg is. Daartegeu te waarschuwen achten wij plicht. Buitenland. Da strijd In en bulten Europa. Da telegramman, welke den atryd op het Weatoljk front weergaven, hebben de laatste dagen van hoogere activiteit getuigd. Torwjjl onze aandacht in Zuid- en dat we daar, waar niemand ons kende, zouden lelden. Ik hoopte, dat Elsie's teer gestel, dat door al die verwikke lingen veel had geleden, daar nieuwe krachten zou bekomen. Maar 't heeft niet mogen zijn. Toen de boot op het punt was af te varen, kwam die Maltezer duivelin aan boord en maakte een verschrikkelijks scène. Ik kan Je de vretBeijjke manier niet beschrjven, waarop ze te keer ging. Elsie hing moer dood dan levend vau schrik aan m9n arm. Ten laatste sprong myn vorige vrouw in een aanval van razende woede op haar toe en gat haar een «lag in 't gelaat 't arme meisje viel bewusteloos neer en da Maltezer furie werd met geweld van de boot vorwydord. WJ vertrokken en ik hoopte, dat Elsie spoedig zou herstellenmaar helaas. Zo kwijnde mo6r ea meer weg en vóór wo Australië bereikten, was ze in zee begraven.* Ventin verborg het gelaat ln de handen en Bocald, z{jn smart eerbie digend, bewaarde het stilzwegen. Na eenige oogenbllkken vervolgde Vertin op gebroken toon: „Ik kwam, naar lichaam en ziel gebreken, la Australië aan, onver schillig voor alios on zonder hoop op geluk in de toekomst. Ik ging reilen en trachtte ln verstrooiing vergetel heid voor myu verdriet te vinden, maar ik slaagde er niet in. Ik dronk, speelde, maar niets hielp. Toeu ging ik, dit rusteloos leven moede, terug naar Australiëdoch ook daar voud lk gean rust on nu zie )e mU hier aan boord, op weg naar Engeland, als oen cynisch man van veertig jaar, Oost Europa geheel in beslag geno men werd, bleef op het Westeiyk front de toestand van dag tot dag onver anderd. Een onkele minder belangryke beschieting, een gevecht met hand granaten of de bezetting van een myntrechter, het waren alle van die os belangryke officicele mededelingen, dio bewezen, dat er nog altyd een westcigke gevecbtslinie bestaat, en tevens, dat de troepen as r. beide zjjden daar te sterk om te wyken, maar te zwak om voort te rakken zyn. Zooals reeds gezegd, is hierin den laatsten tjjd eenige verandering ge komen. De telegrammen van het Westelijk oorlogsterrein zyn uitvoeriger dan in maanden het geval is geweest, op vele plaatsen van die elodelooze linie kwam het tot krachtige aanvallen, tot forsche stooten aan beide zUden van den frontmuur, die er op wjjzen, dat ook in Frankrijk en Belgle de Btrjjd nog steeds niet tot een beslissing ls ge komen. De jongste aanvallen der Duitachers op La Folie, Neuvllle St. Vaast en Fiise wettigen de vet wachting, dat zy de inleiding z(jn tot ernstiger ge -beurtenissen. Volgens de Duitschers evenwel heeft deze actie uitsluitend ten doe), hun stellingen, met hst oog op het door hun tegenstanders aangekondigde of fensief, zoo gunstig mogoiyk af te ronden. Het klinkt niet erg waarschyniyk, eerder nog ziet het er naar uit of de Duitschers door hier en daar een krachtigen stoot op het Fracsche front te doen, het den geallieerden onmoge lijk willen maken, zich rustig met de voorbereiding voor een komend offen sief bezig te houden. Of dit offensief inderdaad zoozeer te vreezen is, is een tweede kwestie. Want tot nu toe is iedere aankon diging van de rjjde rigr.entente, dat een groote ac'ie werd voorbereid en ds Duitschers binnen weinige weken naar eigen grenzen zouden worden teruggedreven, op niets uitgeloopen. Ook het vorige jaar werd Immers met veel ophef van het groote voor jaarsoffensief der geallieerden op het Westelijk front gesproken en het re sultaat was, dat de frontlinie op geen enkele plaats een wyziging van eenige beteekeois onderging. Wat de Duitschers van hunne zijde met een hernieuwde actie op het W. front ook voor mogon hebban, of het hier slechts krachtige openlijke ver kenningen dan wol de voorboreiding tot een offensief geldt, dit is zeker, dat zy ln de laatste dagen niet onbe langrijke voordoelen behaald hebben. Nab{j Neuvllle en La Folio werden Fransuhe loopgraven over aanzienlijke breedte ger-omen, en ton Z. v»n de Somme viel hot geheele dorp Frlse met een gedeelte der stellingen ln Daltsche handen. In verband daarmede wijzen de wiens leven voor altyd verwoest is en dat ailes door het toedoen van één vrouw.* ,Eu wat denk je in Engeland te gaan doen vroeg Ronald, die met de grootste belangstelling had ge luisterd. „Engeland I* mompelde Ventin droo- merig, „misschien bereik lk Engeland wel nooit.* „Wat bedoel je?" riep Ronald ver schrikt uit, daar de gedachte aan zelfmoord hem in 't hoofd ichoot. „Neen, dat niet,' hernam Ventin, die gedachte radende aan Bonalds verschrikt uiteriyk. „Maar tosu ik nog lu Australië was, ontving lk een brief van mijn esteie vrouw, waarin ze m® meldde, dat ze mij vermoorden zou, den eersten keer, dat we elkaar ont moetten.* „Dat zou zc toch niet durven! „Toch v/elze heeft Immers Arabisch bioed ln do aderenals ze razend is van woede zou ze in staat zijn ma to vermoorden, zonder ln haar blinde drift aan do gevolgen te denken.* „Maar ben je zoker, dat de brief van haar was „Van wie kon hg anders zyn zei Ventin, de schouders ophalend. „Hy was niet oudarteekend en styi en schrift verschilden wel iets van de hare, maar toch geloof ik, dat hem schreef.* „Heb je geen andere vijanden?" „Niet één, die my zóó haat, om naar m|jn dood te verlangen. Neen, de brief was van die Malteser duivelin en zO zal haar voornemen uitvoeren, als 't haar mogelijk is.' Fransche bladen er met eenige sp{t op, dat de verdedlglugsllniën der ge allieerden toch nog altyd niet zoo sterk en wtlbawaakt zfln als men thans wel mocht verwachten. De Duitschera concludseren van hunne zfjde, dat van beslissende operaties nog gean sprake is en geven daarbj tevens te kennen, dat z$, evenmin als hst vorige jaar voor het aangekondigde groote voorjaarsoffen sief der geallieerden bevreesd zyn. De. bekende majoor Moraht verge- lijkt in het Berliner Tagtblatt dit lang van te voren aangekondigde offensief met de zwijgzaamheid van Duitsche zyde. De Daltsche veldheeren kon digen nimmer vooraf een grootsche onderneming aan. Z0 handelen plot seling en eerst na het verkregen succos wordt de actie ln en buiten de pers uitvoerig besproken. Het gevolg van deze zwygzaamheid is, dat de Engelsehen absoluut niet kunnen berekenen op welk gevecht»- front en op welke punten daarvan de Duitschers een grooten aanval ln den zin hebben. Da Daltsche kleine ondernemingen, aides een der Engelsche veronder stellingen, kunnen het voorspel syn van ernstige aanvallen, maar kunnen ook zyn bedoeld alB pogingen om ons te misleiden. De Duitschers laten zioh evenwel In geen enkel opzicht uit on doen hun tegenstanders in begrypeiyke spanning het verloop van zaken afwachten. Zal het voorjaar esn hernieuwd krachtig offensief aan het WeBtelJjk front brengen en zoo ja, van welke zjjde zal men zich tot bet offensief en van welke zjjde tot het defensief bep&lon Het Is nog moelljjk te voorspellen. En dit juist wjjot er op, dat op het Weiteiyk front van geen vau belde zyden over een krachtige meerderheid beschikt wordt. Gaat het offensief van de geallieer den uit, dan zal moeten biyken of de lange maanden van voorbereiding voldoende zjjn geweest om ds kractit der Duitschers in het Westen te breken, gaan de laatsten tot den aanval over dan mag dit zeer zeker een bewjjs besten, dat Duitschlands kracht, on danks de actie in het Oosten en Zuiden, op het Westeiyk front nog ongeschokt is. Van Engelsche en Fransche zyde wordt terecht gevreesd, dat, na de jongste succesvolle aanvalien, de Duit- ■chers in het Westen zullen pogen nog sterker stellingen dan vroeger ln te nemen. De laatste telegrammen wjjzen weer op een verhoogde actie aan dit ge vechtsfront. Iu Saloniki is de toestand nog steeds oDgewyzigd. De geallieerden wachten daar nog altyd op den vyand, die maar niet komen wil. De Duitschers verzuimen evenwel „Is zj nog 8tesds te Valetta?* „Ik weet 't niet, maar als ze er nog ls en m(j ontdekt't Kan zy>j, dat ik Engeland levend bereik; maar ik bo twyfel het en 't kan me zoo heel veel niet scheien cot. Ik verwacht toch niets meer van 't leven. Maar kom aan,* zei hy, opstaande. „Ik heb je lang genoeg verveeld voor van avond. Laat ons in de rookkamer nog een pyp gaan opsteken, voorwenaar bed gaan.' Bonald stemde daarmee in en volgde Ventin, nog steeds nadenkend over da vreemde geschiedenis, dia hg ge boord had en den vreemden man, die ze ht m had verteld. „HJ heef: een wonderlijk leven achter den rug," peinsde Monteith, toen zy de rookkamer binnentraden. „Zou 't einde ervan ook zoo wonder- lyk zyn?* Hat bal was afgeloopen en de dames hadden zich in haar hutten terugge trokken. Het electrlsch licht was overal uitgedraaid, behalve lu de rookkamer, waar da heoren >ieh vereenigd hadden. Allen waren ze verhit en opgewonden en ar hearsche een opgewekten toon. Lionel Ventin was do vrooiykste van allen. Hy debiteerde geestigheden en zorg vrooiyko liedjes. Bonald kon nauweiyks gelooven, dat het dezelfde man was, die hem zoo'n treurige ge schiedenis bad verteld. Ventin zag de oogen van zyn vriend in verwondering op zich gericht en, de reden daarvan gissende, naderde hy hem en zei: „Goeden nacht. Ik heb don narrenkap opgezet, zooals je ziet. Gebroken harten zyn in da wereld niets, wat de geallieerden in den waan kan brengen, dat zij ieder oogenblik esn sterke aanval der centralen kun nen verwachten, wat tot de meest tegenstrydige berichten in de pers der entente aanleiding geeft. Inmiddels versterken de geallieerden zich rond Saloniki zoo krachtig moge- ïyk. Aanzieniyko Fransche strydkrach- ten zyn by Tospjln over den Vardar ge trokken en in twee colonnes, ongeveer 12 K M. naar het Weaten opgerukt in de richting van Jsnidsje Vardar, op ongeveer 40 K.M. afstands van Saloniki Opnieuw ziet Griekenland dus een a&nzieniyk deel van zjn grondgebied door vreemde troepen bezet. Volgens de geallieerden heeft deze opmarach hen in hst bezit gebracht van sterke ca'auriyke stellingen, die den vyand anders voor de opstelling van geschut hadden kunnen dienen. Hieruit blijkt wel, dat de expeditie macht te Saloniki, ln plaats van naar den spoorweg naar Konstantinopel op te rukken, zich geducht rondom de havonstad zelf versterkt en dus geen plan schynt te hebben, deze vooreerst te verlaten. En de centralen, die biykbaar van de gedachte uitgaan, dat de vyand in en om Saloniki geen kwaad doet zoolang hy daar maar biyft, doen geen onkele poging om den aanleg van versterkingen, naar welke zyde dan ook, tegen te gaan. Het eenige, wat te dien opzichte op het programma der centralen sehynt te staan, is een nieuwe luchtaanval, waarvoor, naar beweerd wordt, een diietal Zeppelin» en een twintigtal vliegtuigen in gereedheid gebracht worden. Dit ls zeker, dat de projectielen uit deze luchtgevaarten boven Saloniki en omgeving geworpen, meer directe militaire schade kunnen aanrichten, dan die, welke nog maar kort geleden boven Parya en Londen zyn uitge- stroold. Zooals reeds werd medegedeeld biykt het door de Duitschers aan de Sydsehe knst getorpedeerde schip niet de kruiser „Scffren", doch een andere en kleinere Fraoseho krniser „de Amlral Charner" te zyn geweest. De stand van het krygsbedryf bUjkt voldoende uit onderstaande telegram men. Londen. De kruiser „Arethusa" ls op de O.kust van Engeland op een myn geloopen. Men vreest, dat het schip verloren is. Parijs. Het verlies van den krui ser „Amlral Charner" wordt bevestigd. Berlijn, Levendige artilleriegevech ten duren op een groot deel van het tront voort. Ten Z. van de Somme gaven wU een loopgraaf prys. In Champagne zijn vyandeiyko aanvallen afgeslagen. Ten N.W. van Tahure niet in tel cn 't leven ls toch slechts één groote maskarade.' II. 't Was een bonte menigte, die zich in de voornaamite straat van Valetta bewoog. Spanjaarden, Duitschers, Italianen, Hooglanders, met hun bloote knieën en schilderachtige costuums, Mohammedanen uit Tunis en Fez in wyde burnous en daartuischen aardige Engelsche meisjes ln eenvoudige roel- cosiunms, vergezeld vau goed gekiende jonge mannen. Allen beschenen door oen brandende zon aau een helder- blauwen hemel, De „Neptunui" wierp om twee uur in den namiddag bet anker uit en zou, naar een briefje, boven aan de salon- trap aangeplakt, meldde, eerst om negen uur vertrekken. De passagiers maakten gretig van de gelegenheid geb'utk, om zich voor enkele uren aan wal to begeven. Boot na boot, be vracht met vrooiyk lachende passa giers, richtte zich naar den oever. 't Schip ieok, de equipage natuuriyk uitgesloten, wel verlatenslechts één der passagiers was achtergebleven Lionel Ventin, die aan een rustigen dag aan boord met een pyp en een boek de voorkeur gaf boven een be zoek aan de steile Btraten en merk waardige gebouwen van Valetta. „Ik heb genoeg van Malta," zeihy in antwoord op Kouald's overredingen. „Ik ken ieder hoekje ervan en dan* mot een beteekeolsvcl glimlachje „Ik moeBt myn vrouw eens ont moeten JïVonlf vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1916 | | pagina 1