N°. 20 1916,
Dinsdag 15 Februari
103de jaargang.
2 FEUILLETON
Het Geheim
van de „Neptunus".
Buitenland.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woenadag- en'Vrijdagavond
uitgezonderd op feeatdagee.
Prgs per kwartaal, in Goea f *3, f5, bnitsn Goes, franco f 1,18.
Afzonderlijke nommen 8 cent,
istaondlns vah advsrteutlën op Maandag, Woensdag
en VRIJDAG vóór 18 uren.
De prfls der gewone advertentiin ia van 1-5 regela 50 ct„ elke regel meer 10 et.
1B5 directe opgaaf van driemaal plaataing derzelfde advertentie word!
de pry a slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodaberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—IC rogela a S,— berekend
B:t7]snummeru 5 ssnf.
Teleioonnumater 88. Birestaw G. W. tak Babnbvslb. Uitgave vaa de Nastsl. Veaaootaehap .Gteseke Coaramt". Hoofdredaetenr W. J. C. vah Saktin
Houdt braaf stand.
In De Gids heeft mr. De Meester
een artikel geschreven, dat te denken
geeft. De oud-Minister van Financiën
aanvaardt daarin het denkbeeld van
een pensioen-belasting. Dit op zich
zelf laat zich natuurlijk volkomen ver
klaren niet alleen de vrijzinnigen, ook
de sociaal-democraten zullen huu stem
geven aan een pensioen-belasting, welke
ten doel heeft, den ouden-van-dagen
ten goede te komen. Daarom hebben
wij ook van meet af aan geadviseerd
laat die belasting progressief zijn en
laat niemand er aan betalen, wiens
inkomsten de twaalf honderd gulden
per jaar niet overschrijden.
Mr. De Meester schijnt er, blijkens
zijn Gids-artikel, niet aldus over te
denken. Hij houdt, althans naar onze
innige overtuiging, voor een democraat
te veel van een pensioen-belasting,
waaraan elk democratisch karakter
vreemd is. Hij aanvaardt toch het
denkbeeld van een dergelijke belas
ting en dat in dezen zin, dat de druk
in hoogere mate mag worden gelegd
op de kleinere aanslagen dan bij de
inkomsten-belasting, wijl de opbrengst
van de pensioen-belasting moet dienen
voor de betaling der ouderdoms
renten.
liet betoog van den heer De Meester
kunnen wij niet anders uitleggen.
Maar boe zit dat nu zouden wij
willen vragen.
De heer De Meester was in 1918
candidaat van de vrijzinnige concen
tratie. Hij heeft het program ten volle
onderschreven. Overtuigde Staatspen-
siouueerders zijn er op uitgetrokken,
om zijn caudidatuur te verdedigen.
De heer De Meester, even goed als
de propagandisten, die in zijn belang
werkzaam waren, was tegen de wet-
Talma, tegen premie betaling, openlijk
en verkapt.
En nu krijgt men zulk een Gids~
artikel te lezen
De heer De Meester daarvoor
kennen wij hem te goed gaat niet
uit van het denkbeeld in de electorale
campagne ptaat ik mijn kiezers naar
den mond later zet ik in een weten
schappelijk en letterkundig tijdschrift
wel eens uileen, hoe ik eigenlijk over
de zaken denk.
Maar wat heeft hem dan toch geleid
tot het schrijven van het vreemde,
on-democratische (?zV/.s-artikel
Dat mr. De Meester er andere
ideeën op nahoudt dan in 1913,
wij hebben het nooit gehoord. De
afgevaardigde voor Den Helder heeft
zich ook nimmer in zulk een zin uit
gelaten.
Wat dan evenwel
Beseft hij niet, hoe moeilijk hij het
optreden voor de jongeren maakt door
het schrijven van een dergelijk artikel P
InderdaadLionel Ventin was wel
knap, maar toch iemand, die door
vrouwen veeleer govretsd dan be
wonderd zon worden. Ronald had een
jaar geladen in Melbourne met hom
kennis gemaakt en hem daarna uit
het oog verloren, weinig denkend,
hem nog ooit weer te zullen ont
moeten doch de eerste, dien h|j aan
boord van de „Neptunus* zag, was
Ventin en sinds dien t(jd had een
nauws vriendschap hen verbonden,
die velen verwonderde, daar hun
karakters aanmerkelijk uiteenliepen.
Vantin echter hield van Ronald's vroo-
ljjk, open karakter en Mcnteith koes
terde voor den ander die sterke be
wondering, welke een jonge man altjd
gevoelt voor iemand, die onder is en
meer van de wereld gezien heelt, dan
hijzelf. Ventin was overal geweest en
had alleB gezien. Hij had gejaagd op
olifanten in Afrika en op tijgers in
Indië, kende Londen, Parijs en Weenen
door en door, en, als hij 't verkoos,
was h|| een gezellig prator.
Dien avond oohtsr was hij rusteloos
en opgewonden, wat Ronald min of
meer verwonderde, daar h|j gewond
was aan zQn koele onverschilligheid.
De politieke tegenstanders hebben er
reeds munt uitgeslagen. Laten wij
hopen ten onrechte. Want wij mogen
verwachleu, dat mr. De Meester zich
zoo spoedig mogelijk duidelijk zal
verklaren.
liet gebeurde is ons, jongeren, echter
een les laten wij braaf stand houden
en niet dulden, nooit en van niemand,
dat het concentratie-program van 1913
in discrediet wordt gebracht
De strijd In en buiten Europa.
De Dultcche rsgeerlng heeft asn
da diplomatieke vertegenwoordigers
van de onzijdige mogendheden oen
momorla overhandigd betreffende de
behandeling van gewapende koop
vaardijschepen.
Dasrln deelt z$ mede, dat reeds
voor het uitbreken van don oorlog
de Engolsche regeering de Eugelseho
raoderijeo in de gelegenheid gesteld
hoeft, haar koopvaardijschepen met
kanonnen te bewapenen. ZIJ wilde
zelfs voor deze 6chepan kanonnen, mu
nitie en personeel tot africhting van
bedioningsmanschappen afstaan.
Volgensde Duitsche regeering gaven
do Engelsche reeder|jen daaraan ge
willig gehoor en spoedig na het alt-
breken van den oorlog constateerden
Duitsche kruisers dan ook, dat En-
gelsoha koopvaardijschepen bewapend
waren.
De Engolsehe regeering nam daarbij
het standpunt in, dat zulke schepen
zoolang het karakter van vreedzame
handelsvaartuigen behouden als zQ
hun geschut slechts voor "ardedlglngs-
doaleindan gebruiken. De Engelsche
gezant heelt aan de Amorikaansebe
regeering destijds de verzekering
gegeven, dat deze koopvaardijschepen
nooit tot aanvalsdoelciadeo maar
slechts tot verdediging zonden be
wapend worden en dus ook nimmer
zouden vuren voordat zQ werden
aangevallen.
Echter stelde de Engeleehe rogee-
ring zich, wat betreft bewapende
schepen van andere nationaliteit, op
het standpunt, dat deze schepen als
oorlogsschepen moeten behandeld
worden-
De Duitsche regeering na gaat van
de gedachte uit, dat een koopvaardij
schip door bewapening met kanonnen,
waartoe deze ook gebruikt mochten
worden, het karakter van een oor
logsvaartuig krijgt. Z|j acht Iedere
krijgsverrichting van een vijandelijk
koopvaardijschip in strQd met het
volkenrecht en behandelt de beman-
ningdier schepen als oorlogvoerenden.
De oczO'JJge mogendheden deel
den gedeeltelijk in dsza kwestie de
Engelsche zienswijze, gedeeltelijk ook
hebben zij bewapende koopvaardij,
schepen van oorlogvoerenden asn do
voor oorlogsschepen geldende bepalin
gen ter handhaving der onzijdigheid
onderworpon.
In den loop van den oorlog nsm
,Ik weet waarachtig niet, waarom
Ik jo in m(jn vertrouwen zou nemen,*
zei Yen tin,naast Ronald plaats nemend,
terwjl ham doordringend aankeek.
Wij z|jn slechts reisgoaooten en 't is
rniJa gewoonte niet, mededeelzaam te
zijn. Vanavond gevoel ik evenwel
behoefte, m|jn hart voor je uit te
storten.*
„Vooruit dan, ouwe jongen,* ant
woordde Ronald, een dikke rookwolk
Uitblazend. „Jo lijkt m\j een man met
een geschiedenis."
„Gelnkkig de natie, die geen ge
schiedenis hselt,* mompelde Ventin
cynisch, „en ik veronderstel, dat deze
opmerking ook van toepassing ls op
een menschenleven. M|jn geschiedenis
begint in dat vervloekte Malta, want
daar leerde lk haar kennen."
„Ahal Een vrouw In 't spoil"
„Natutfrlijk. De geschiedenis van do
moeste mannen begint en eindigt mat
een vrouwdaarom juist is z|j zoo
eentonig.* HQ bewoog alch onrustig
ln zjn stoel. „Ik kan jon wel
zeggen, dat Ventin slechts een
aangenomen naam is, maar ik zie niet
in, waarom ik je m|ju waren naam
zou noemen. Het dient tot niets. Ik
heb ham niet veel eer aangedaan, toen
lk hem droeg en lk vrees, dat mQa
tegenwoordige ook niet zoo heel on
berispelijk is. Bah! Ik zou sentimen
teel worden! Veertig jaar lpven moes
ten dat alles te niet gedaan hebben."
„Je bant toch nog geen veertig?'
vroeg Ronald, terwijl hij hem oplet-
de bewapening van Engelsche koop
vaardijschepen voortdurend tee en tal
rijke gavellen werden bekend, waarin
Engelsche koopvaardijschepen niet
alleen Dultsehn oorlogsschepen gewa-
penden tegenstand boden, maar ook,
dikwijls onder valsche vlag, tot een
aanval op deze schepen overgingen.
Zoo deden ook menigmaal de schepen
van Engelands bocdgencotcn.
Een beknopt overheb' van derge
lijke gevallen heelt do Dnltscho re-
gcering aan de memorie toegevoegd.
Het is gebleken, aldus de me
morie dat aan boord van vele En
gelsche koopvaardij tehepon geheime
aanwijzingen van de Engelsche admi
raliteit waren, waarin uitvoerig uit
eengezet werd hoe esa duikboot het
best tot zinken kon gebracht worden,
en tevens aanwijzingen werden go-
geven om het aanwezig z|jn van ka
nonnen en kanonniers voor buiten
staanders verborgen te houden.
Hlornlt blijkt, dat deze bewapende
sehepen ds dnikbooten zonder meor
moesten aanvallen. In deze bevelen,
die ln alle zeeën moeten wordon opge
volgd, wordt op geheimhouding den
grootsten nadrnk gelegd.
Da Dnitsche regeering constateert
dus, dat bewapende vijandelijke koop
vaardijschepen opdracht hebben ge
kregen om Duitsche dnikbooten overal
arglistig te overvallen.
Daarom is de regeering tot de over
tuiging gekomen, dat vjjandelgko, met
kanonnen bewapende koopvaardij
schepen, geen recht meer hebben als
koopvaarders te worden bejegend. De
Dnitsche strijdmachten ter zee zullen
daarom na een korte periode, waarin
rekening wordt gebonden mat de be
langen der neutralen, dergelijke sche
pen als oorlogvoerends» behandelen.
De Duitsche regeering stelt de on-
zjjtiige mogendheden hiervan la
kennis, opdat zQ hun onderdanen
kannen waarschuw a. voortaan hnn
persoon of goederen niet meer toe te
vertrouwen aan bewapende koop
vaardijschepen van met Dnltschland
in oorlog verkesronde landen.
Natuurlijk wordt deze memorie ln
de Dnitsche pers met Ingenomenheid
begroet en een stap van groote be-
teekenis genoemd.
De gepentlonneerde kapitein ter zee
Fersins. schrijft in het Btrliner Tage-
blatt, dat van nu af aan da weg voor
de Dnitsche onderzeeboot® j tegen be
wapende vijandelijke koopvaardijsche
pen wat vrijer open ligt en de Dnit
sche bemanning haar taak thans weer
met grooter vrijheid kan volvoeren.
In de VouiiQhe Zsitung constateert
Gaorg Bernhard, dat da verscherpte
dnlkbootoorlog thans overal gevoerd
zal wordon, waar da Brltseho vlag
wappert op bewapende koopvaardij
schepen.
Volgens de Kreuzteitung heeft ook
de Oostenrijksche rrgeering haar
vroeger standpunt laten varen. Met
de mogelijkheid om bewapende koop
vaardijschepen voor torpedeeren te
beschermen door er een paar Ameri-
kaansche passagiers op te zetten,wordt
tend aanzag.
„Waarom niet? Dsnk je, dat deze
rimpels moeten worden toegeschreven
aan ouderdom ot losbandigheid Aan
beide maar ik vrees tooh meer aan
't laatste dan aan 't eerste."
Ze zwegen eenlgo oogenblikken en
het regelmatig gestamp der machire,
de muziek, vermengd met het gepraat
en gelach der dansenden, drong tot
hen door.
Daarna begon Ventin op langzamen,
afgemeten toon, geheel verschillend
van zijn gewone manier van Bprekon,
te vertellen.
„Ik ben nooit een braaf, solled
menaeh geweest,* zei b8 cynisch j
„maar lk geloof toch, dat Ik niet veel
slechter was dan do meesten. Geef
een jongmonsch geld in cvei-vloed en
plaats hem midden in do verleidingen
van Londen. Negen van de tien zullen
er in ten onder gaan. Misschien heef!
h|j een vriend, die de wereld door en
door kent en hom goeden raad geeft
öf, hï verliest z||n geld en ls wel
verplicht het rozenpad te verlaten,
öf hij trouwt een goede vrouw en haar
invloed redt hem van zijn ergBton
vijand, zichzelf. Als wj Elechts wilden
beseffen, van hoeveel waarde de liefde
van een goede, reine vronw voor ons
is hos z3 onze beschermengel kan
zijn en ons, te midden van de grootste
verleidingen, braaf en eervol kan
honden. Doch w|j begrepen gewoonlijk
eerst de waarde van dien schat, als 't
te laat is, maar komaan" met een
definitief gebroken. De Oostenrijksche
Dota meldt, dal de termijn, weiketen
gunste van de neutrale schepen is
gesteld, op 29 Fobrunri zal afloopen.
Daardoor zullen schepen ln de vaart
waarop zich neutralen bevinden, tot
dien datum nog ln havens onder de
eude bepalingen knnnan binsenloopen.
Juist nadat Duitschl&nd en Amerika
inzake de „Lusitanla'-kwestlo tot een
ep'osslng z'jn gekomen, werbj de
Amerikanen conBtateeren, dat Dnitsch-
lacd wel niet ten volle de onwettig
heid zijner handeling heefttoegegeven,
doch erkend heeft, dat h|) niet het recht
heeft, onzjjdigen te betrekken in de
politiek van vergelding, woidt thans
deze memorie den vertegenwoordigers
der onzijdige staten overhandigd.
Volgens de Times zon Duitsehland
Inzake de „Lu»itaria"-kwestie tevens
voor Amerika de belofte herhaald heb
ben, dat ongewapende koopvaardij
schepen niet ln den grond zullon
worden geboord zonder voorafgaande
waarschuwing of wanneer de voillg-
heid van passagiers en bemanning
niet kan worden vorzokerd, aange
nomen natuurlijk, d»t de schepen geen
poging doen om te ontkomen of tegen
stand bieden.
In Engeland ls men van meening,
dat de Duitsche memorie geen feite
lijke wjjtiging ln den bestaanden
toestand brengt. Daar Duitsche en
Oostenrijksche dnikbooten reeds koop
vaardijschepen zonder waarschuwing
torpedeeren, zonder zich ervan to ver
gewissen of zjj al dan niet gewapend
ziin, is het karakter, dat de Duitschors
aan dia schepen toekennen als s|j op
den bodem der zee liggen, naar En
gelscha meening, van gean bateekenls.
Men gelooft in Engeland niet, dat een
koopvaardflichtp door de Dultschers
zal worden gespaard omdat het on
gewapend is.
Engelsche marine-autoriteiten ver
dedigen do bewapening van koop
vaardijschepen en hnn recht, zich te
verdedigen en meenen, dat de eiach
naar ontwapening niet er jib tig kan
worden opgevat, zoolang Duitsehland
zich Diet vei bindt om uit deze ont
wapening geen voordeel te trekken.
In sommige Dnitsche bladen wordt
thans do meening verkondigd, dat de
onzfjdigen feitelijk verplicht zouden
zijn van nu af aan allo gewapende
koopvaardijschepen der entente als
oorlogsvaartuigen te beschouwen. ZQ
zonden er dan voor moeten zorgen,
dat bowapende koopvaarders van een
der oorlogvoerende staten zich niet
langer dan 24 nur binnen bun havens,
reeden of kustwateren ophouden, ter
wijl tevens- de levering van steen
kool aan beperkingen zon onderhevig
zQn.
Da te dezer zake door verschillende
staten destijds gesloten overeenkomst
geldt evenwel slechts tnsschen de
verdragsluitende mogendheden en
alleen dan wanneer alle oorlogvoe
renden daartoe behooren. Daar Frank-
r(jk en Engeland het verdrag niet
teekenden staat het den onzijdlgen
vrij, zich ten aanzien van het aty.'-
onderdrukten snik „ik word weer
sentimenteel laat me mijn geschie
denls vervolgen.
.Ik verloor mijn belde ouders, toen
ik twintig jaar oud was en ging naar
Londen, rijkelijk vooreien van geld en
zonder iemand,om m|j tersijdo te staan.
Ik moest dns de werold loeren kennen
door eigen ondervinding en betaalde
die helaas duur genoeg.
„Dertien jaar ln Londen maakten
me tot een onverschillig, cynisch man.
van de wereld en toen ja, mijn
geld was er beter tegen bestand dan
m$n gezondheid en ik werd ernstig
ziek zóó ernstig, dat de doktoren
m|j naar Malta zonden, om er genezing
te zoeken. Onwetend raakte ik daar
van den regen ln den drup. Inderdaad
genas de heerlijke lucht en de zachte
temperatuur van Malta mij van mijn
kwaal, maar ongelukkigerwijze liep
ik er een andere op, die niet zoo
gemakkelijk te bestijden viel lk
werd verliefd.
„Ik maakte kennis met twee aardige,
bijzonder mooie meisjes, die drie en
twintig en negentien jaar oud waren
en vergeef rail mijn oogensch0nl8ko
pretentie belden werden ze verliefd
op mi). Ik had het ongeluk, verkeord
te kiezen en trouwde do oudste. Je
kan je geen grootere furie voorstellen
dan eon teleurgestelde vronwde
jongste vatte een hevlgen haat tegen
mij op, verliet Malta en vertrok naar
Engeland. Ik huwda do vrouw mijner
keuze en toen begon mijn straf.
recht van gewapende koopvaardQ-
schepen te gedragen zooals zij willen.
Do memorie van de Dnitsche re-
geering, 't zfl deze al of niet ouder
Amerlkaansehe pressie is tot stand
gekomen, kan o.l. slechts de goed
keuring ven alle onztjdigon weg
dragen,
Hoevele betreurenswaardige con
flicten deden zich niet reeds voor,
wanneer onbewapende koopvaardij-
schepon zonder waarschuwing in don
grond geboord werden.
Blijft dit voortaan achterwege, dan
zullen we onze verontwaardiging nim
mer kunnen uiten, wanneer een ge
wapende Engelsche koopvaarder het
slachtoffer eensr duikboot wordt.
Wil de Dnitsche regeering deze
schepen als oorlogsvaartuigen be
schouwen, dan staat haar dit vol
komen vr|j.
Door deze schepen te bowapenen,
loopen de oorlogvoerende staten der
entente vrijwillig de risico ze te ver
liezen.
En het leven van onzjdigen zal ter
zes betrekkelijk veilig sfln, wanneer
z(j zich niet meer op gewapende koop
vaarders, liefst kaelemaal niet op
koopvaarders van Dnitsehlands tegen
standers wagen.
Gaan op de eerste hnn levens ver
loren, geen mogendheid zal na de
gepubliceerde memorie van Dnitsche
zijde er toe overgaan, de daders daar
voor ter verantwoording te roepen.
Dnltschland bereikt daarmee, dat
voortaan z|jn dnikbooten zich niet
meer angstvallig bij leder vflandeiyk
bewapend schip van de nationaliteit
der opvarenden behoeft te overtuigen,
uit vrees, dat, zooals tot nu tos, een
enkele torpedo tot maandenlange wis
seling van nota's kan aanleiding geven.
Roods wordt nlt Washington geseind,
dat de Amerlkaansehe regsering, die
er nu b.8 da entente op aandringt, de
koopvaardjfchepen te ontwapenen,
een waarschuwing tot de Amerikaan-
Eche onderdanen zal richten om niet
met bewapende koopvaard|jichepen
van Dnltschland v Jan den te reizen.
Dit kan dan Dnitsehlands eerBta vol
doening over de jongste memorie zjjn.
Het gaat de geallieerden ds laatste
dagen op zee niet voor den wind. Na
het verlleB van een Engelich oorlog
schip b|j Doggersbank, waarvan de
Dnittchers beweren, dat het een krui
ser, de Engelsehon, dat het een mijn-
veger gold, komt de tijding, dat een
Dnitsche duikboot fc|j de Syrische
kust een Fransch slagschip van 12750
ton tot zinken beeft gebracht.
Do stand van het krijgsbedrijf wordt
in onderstaande telegrammen weer
gegeven.
Berlijn. In den nacht van 10 op 11
Februari treffen Dnitsche torpedoboo
ten bi) Doggersbank, op ongeveer 120
zeemijlen O. van de Engelsche kust
verscheidene Engelsche kruisers, die
spoedig op de vlucht gingen. Wij ver
volgden ze, boorden den nieuwen
Engelschen kruiser „Arabic" in den
was een echte duivelin en had geen
enkele goede eigenschap haar schoon
heid was alles. Van vaderszijde had
ze Arabisch bloed ln do aderen en
het is mijn vsBte overtuiging, dat die
voorvader de duivel in eigen persoon
geweest is. Meermalen dieigdezemij,
me te zullen d ioden om éda of ander
onbeduidend voorval en lk geloof
zeker, dat zo 't gedaan zou hebben,
had niet de vrees voor de gevolgen
haar ervan teruggehoadon. Als ik
maar eau andere vrouw duride aanzien,
volgde er een stroom van verwijten
als ik een dag afwezig was, vond
haar jaloersche geest honderden ou-
trouwheden uit, in 't kort, ons huwe
lijksleven was een hel op aarde. Ten
laatste, na esn jaar van dit bestaan
als kat en hond, besloot ik hasr te
verlaten. Na veel redeneeren werden
we 't eens en lk verplichtte me, haar
een ruim jaargeld te betalen, op
voorwaarde, dat z(j te Valetta zou
blflven wonen. Na een stormachtig
afscheid vertrok lk naar Engeland en
leoide daar als een somber, ontevre
den man.
„Heb je do andere zustor nooit
meer ontmoet 'vroeg Ronald.
„Neen," hernam hj, „lk zag haar
nooit meor. ZS was een lief, goed
meisje en ik beken, dat ik haar slecht
behandelde, door haar in den waan
te brengen, dat ik haar liefhad.
(Wordt vervslgd.)