N°. 19 i'916
Zaterdag 12
Februari
103de jaargang.
Bij dit no. behoort een
Bijvoegsel.
FEUILLETON
Het Geheim
van de „Neptunus".
11 fi SIIIIE
Oa uitgave dezer Courant geiohiedt Maandag-, Woenidag- en'Vrijdagavond
altgesonderd op feestdagen,
Prji per kwartaal, in Goei f 0,7S, holten Goei, franco f l,ti.
AfsonderllJke nommers 6 cent.
-usendlng van advertenttdn op Maandag, Woensdag
en VRIJDAG vóói ISI tueen.
De prQi der gewone advertentlSn ii van X-5 regeli SO ct., elke regel meer 10 ct.
BJ directe opgaaf van driemaal plaatiing derxelfde advertentie wordt
de pryi sloohtt tweemaal berekend.
Geboorte-, hnwelgk- en doodiberichten en da daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—IQ regeli X 1,— berekend
Sewjautasaors sant.
-«s»-
Teleloonnomaier 88. Biri«te»r G, W, vak Bahnkveld. Uitgave va# de Naatal. Vemaooteibap ,Gees«fee Goaraat". Hcofdredaiteur W. J. 0. vak Sahtbn
Uit de Pers,
De nieuwe Minister van Financiën
De Nieuive Ct. schrijft, dat in een
ministerie, dat geheel en al buiten de
partijen staat, buiten de partijen in de
Kamer, maar dat niettemin aan de
hoofdgedachte van het constitutioneele
stelsel, dat de richting wordt bepaald
door de richting van de kiezers, vol
deed, de figuur van mr. Treub's op
volger wellicht nog beter past dan deze
zelf.
z/Mr. Van Gijn kan, hoewel liberaal
van zuiver gehalte, in geen enkel op
zicht als vertegenwoordiger van een der
vrijzinnige partijgroepen beschouwd
worden en zijn politiek verleden is
bovendien heel wat minder scherp ge
kleurd dan dat van den heer Treub.
Hij is een man van bijzondere be
kwaamheid op het gebied van de staat
huishoudkunde en zoowel door zijn
studie als door zijn meer dan tienjarige
ambtsvervulling aan het hoofd der
Generale Thesaurie, meer in het bij
zonder vertrouwd met dat gedeelte van
bet terrein der economische wetenschap
en praktijk, waar het financie-wezen
huist. In dit opzicht dus zeker Treub's
evenknie, wiens verlies voor den mi
nisterraad hij wellicht niet geheel zal
vermogen te vergoeden.
De aard der verandering in het
ministerie, ten gevolge van het plaats
maken van mr. Treub voor mr. Van
Gijn, wordt scherp aangeduid door dc
daarmee gepaard gaande weder-afschei-
ding der afdeeling Arbeidersverzekering
van het Dep. vau Financiën. De ver-
eeniging droeg voor den korten tijd,
dat zij bestaan heeft, louter het karakter
eener „personeele unie". Eigenaardig
genoeg keert //Arbeiders-verzekering",
die ook de politiek zoo hoogst actueele
ouderdomsrente omvat, thans niet naar
haar eigen huis, het Departement van
Landbouw, Nijverheid en Handel terug,
maar gaat opnieuw uit logeeren, dit
maal bij Waterstaat, waar haar oude
peetvader, dr. Lely, de tijdelijk minst
beslommerde van onze ministers, ge
reed staat om haar te ontvangen".
De N. li. Ct. oppert de vraag of,
nu de crisis zoo spoedig bezworen werd,
Minister Cort van der Linden vooraf
geweten heeft, dat zij komen zou en
gaat dan verder
z/Hoe dit zij, het eind van de crisis
is gauw gekomen zonder evenwel
het kenmerk van overijling te dragen.
Da oplossing lijkt goed. Wat de nood
zakelijk geworden aauvulling van het
i.
Het was een kalme, zuideljka nacht,
met zilveren maneschijn aan een wol-
keloozen hemel en over de glinsteren
de oppervlakte van den oceaan stoomde
de „Naptunui," op weg van Brlndli
naar Malta. Da passagiers, ongeveer
driehonderd in getal, waren allen
vrooiyk gestemd. Z{| hadden van Aas
traliS af een voorspoedige reis gehad
en verheugden zich er nn reeds
op, den volgenden dig In Valetta te
arriveeron.
Kan Iemand, die ooit een zeereis
maakte, tegenspreken, dat het nergens
gezelliger is, dan aan boord van een
mooie stoomboot in prettig gezelschap P
Dezen godaeiyken nacht werd aan
boord van de „Neptonns* een bal
gegeven. Het dek was, met behulp
van vlaggen en planten, in een aller
aardigste balzaal herschapen. Miss
Kate Lester, de .belle' van de boot
een voorrecht, waarvan ze zich
heel goed bewust was, speelde de
Valse Bleue. De lichte toilletjas der
dames en de donkere coitunms der
hoeren vormden, met de levendige
kleuren der vlaggen, beschenen door
de electrlsche lampen, een aardig
tafreel.
Kabinet aangaat, daarmede is de heer
'Cort van der Linden gebleven binnen
de gedachte, die aan zijn geheele Mi
nisterie ten grondslag gelegd is. Ook
mr. Van Gijn, de nieuwe Minister van
Financiën, is extra-parlementair. Wij
hadden het geen doodzoude gevonden,
indien de Regeering ditmaal geoordeeld
had, ook uit het Parlement een opvolger
van mr. Treub te mogen betrekken
wie zou dat, in de gegeven omstandig
heden, euvel hebben geduid f maar
nu het niet zoo is uitgevallen, blijven
wellicht kleine gevoeligheden, die anders
konden zijn opgewekt, sluimeren, en
dit is ontegenzeggelijk een voordeel.
De taak, die het Kabinet zichzelf heeft
afgebakend, is zwaar door de be
noeming van den nieuwen Minister
buiten den kring der Kamer blijft het
gevaar afgewend, dat de werkzaamheid
van het Kabinet door politieken of
persoonlijken naijver zal worden door
kruist».
Mr. Van Gijn kent het financieel
program als waarschijnlijk geen tweede
en
„Alles bijeen zal dus de kortston
dige crisis geen streep door de rekening
van het Kabinet worden. Men kan
er niet rouwig om zijn, dat de Kamer
of mr. Treub al naar men het
nemen wilmr. Treub wil het echter
niet hebben gedaan deze crisis thans
maar heeft uitgelokt. Dat zij komen
zou, was zeker. Wie de discussiën van
Vrijdag voor een week nog eens door
leest, twijfelt daaraan geen oogenblik.
De stemming over de motie-Schaper
moge uiterlijk over de formeele vraag
van het onverbrekelijk verband tusschen
Ouderdomsrente en Peusioenbelasting
gegaan zijn, de kern van de moeilijk
heid lag dieper. Het was een botsing
tusschen mr. Treub, die aan zijn niet-
gedenatureerde pensioenbelasting vast
hield, en de Kamer, die, in meerder
heid, ja misschien wel voor een pen
sioenbelasting te vinden zou zijn, maar
dan toch voor een, die van een geheel
anderen aard moest wezen, dan die
van mr. Treub.»
De hoefijzer-correspondent van liet
HU. schrijft:
„Het is bekend, dat de heer Van
Gijn in 19)3 de portefeuille van Fi
nanciën heeft geweigerd, maar htl is
minder Lekend, dat hij ook nog zeer
kort geleden na het ontstaan der crisis
tegenover vrienden stellig had te ken
nen gegeven, dat hij zich ook thans
niet voor dit ambt beschikbaar stelde.
Het zal hem dus ongetwijfeld heel wat
zelfoverwinning hebben gekost en er
zal heel wat aandrarg op hem moeten
zijn geoefend om hem te doen beslui
ten, zijn weerzin toch nog op te geven.
De nieuwe Minister begint dan ook
Ronald Montelth dacht er tenminste
zoo over. Eu Montoith was een goed
rechter inzake schoonheid, vooral waar
't vrouwelijke betrof. H(J leunde on
gedwongen togen de verschansing en
beiehonwde het vrool(Jk gewoel vóór
zleh met een glimlachje op zijn wel
besneden gelaat, maar sloeg geen acht
op de talrijke blikken, welke hem
door lehliterende oogen werden toe
geworpen. Flink en rank gebouwd,
met blond haar en knevel, en een
door de zon gebronsde gelaatiklenr,
zag Ronald Montoith er ontegenzeg
gelijk knap uit. Zün vader, een rijk
land ontginner ln Australië, had hem
op rele gezonden, om de wereld te
zien.
By had verscheidene Introductie
brieven en was rükeljk van geld
voorzienh\j had dui alle reden om
zleh te amuieeren. Menig aardig
meisje aan boord zou hem gaarne voor
goed aan zleh gekluisterd hebben, doch
h? flirtte met allen, maar met geen
enkele meende h\J 't ermtlg.
Hij was nn jutit niet, wat men
noemt, heel ontwikkeld, maar h{J kon
goed paardrijden, schieten, zwemmen
en boksen en had een oprecht, eerlijk
karakter en een goed hart.
Terwijl hij daar stond te kQken,
met zichzelf oneenB, of h(J 't zou
wagen, by een temperatnnr van 80
graden te gaan danien, naderde hem
een jonge man, Patrick Ryan, en
sloeg hem op den schouder.
,Kom, ga wat met me drinken,
onwe jongen,' zei Bytn. „Ik ben op
zijn nieuwe loopbaan met een schoone
daad bij heeft 's lands belang gesteld
boven persoonlijke voorkeur. Want
's lands belang is met deze benoeming
ongetwijfeld gebaat.
Dat de Tweede Kamer het den
nieuwen Minister zoo gt.iakkelijk mo
gelijk zal maken, mag men waarlijk
wel aannemen. Zij heeft door haar
votum, dat de crisis uitlokte, een
uiterst zware verantwoordelijkheid op
zich geladen en zal, uit de adres-be-
weging-Van Aalst, wel hebben ontwaard,
dat, in de oogen van een belangrijk
deel van het Nederlandsche volk, haar
aanzien niet alleen met het intrekken
van beslissingen kan zijn gemoeid.
Zoo'n „reuzebof" als haar nu is be
zorgd in den persoon des heeren Van
Gijn waarlijk, men kan hier een
bekend Fransch gezegde varieeren
„II y a un dieu pour les enfants et
les politiciens" zou haar een tweede
maal niet licht meer overkomen, zoodat
in parlementair opzicht de nieuwe
Minister allicht op rozen zal gaan."
Buitenland.
De strijd In en buiten Europa.
Er li in de laatste dagen in de
Engelsche pers uitvoerig gediscu
teerd over de vraag, of de jongite
Zeppelin aanvallen der eentralen op
Parjs en Londen, van de zfjde der
entente niet een schitterende wraak
neming noodzakelijk maken.
Duitsche luchtschepen hebben op
nachtelijke tochten, zoo hoog, dat geen
militaire actio hen dit koD beletten,
hun moordende projectielen gestrooid
op dicht bevolkte steden.
Wij hebben daarover reeds onze
meenlng gezegd.
Zelfs al is het doel van een derge-
ïyken tocht het vernielen van militaire
weikeu, dan li dcor ledereen te be
grijpen, dat bommen ln donkeren nacht
op 3000 M. hoogte boven Londen of
Pargs geworpen, in negen en negentig
van de honderd gevallen leven en
eigendom van weerlooze burgers
znllen treffen.
Een dergelijke actie Is geen militaire
daad, het li een laffe aanval, die geen
enkel gevolg kan hebban dan dat
de verbittering ln de harten der strij
dende volken toeneemt, de onderlinge
haat wordt vergroot en het wereld
conflict steeds verder van een oplos
sing wordt gebracht.
Een aanval uit de lneht op zoo
groote hoogte, dat de aanvallers self
buiten gevaar zfjn, is laf en da on-
schuldigen, welke daarvan het slacht
offer worden, zijn de martelaren wier
bloed den huldigen itrjjd ln hevigheid
zal doen toenemen.
Wy keuren daarom het werpen van
hommen op dichtbevolkte centra on-
voorwaardeiyk af, de Zeppelin-aan
vallen op Londen en Fargs, maar
evengoed do vlieger-aanvallen van
van het dansen, zonder nog te spreken
van de lsngens, die tk den meisjes op
de monw most speldsn, om het ze
naar den zin te meken."
„Waarom doe je 't ook?' vroeg
Ronald, terwfll ze naar de bar gingen.
„Wel, de meisjes zonden zich de
haren nltrnkken en de myne misschien
eveneens, als ik me niet met ze bezig
hield. Jö kunt alleen ter opluistering
dienen, maar dat ls met m|J niet
't gevaldoch 't ls heter goed te zijn
dan mooi, heb ik wel eens gehoord,
en dat troost me.'
Pat Ryan was heelemaal niet knap,
daar hy kort en tameiyk gezet was,
maar hy was geestig en spraakzaam
HQ babbelde van den morgen tot den
avond cd daar hy aardig zong, allerlei
spellen speelde, verzen maakte en er
slag van had,den dames complimentjes
te geven, mocht iedereen aan boord
hem graag.
„Ga nn ook even mee dansen,* zei
hjj tot Ronald, toen ze nlt de bar
weer aan het dek gekomen waren.
,'t Is my te warm," antwoordde
Ronald.
„Denk je, dat je m|j zoo lots wyi
maakt vroeg Fat spottend. „Ik heb
je dag aan dag paard zien rQden ln
de brandende zon en je deelt het wat
graag. En nn ik je verzoek, met een
aardig meiije te dansen, zou je het te
warm vinden?
„Welk mooi meisje bedoel je?'
vroeg de Australiër, met Iets meer
belangstelling.
„Niemand minder dan Kate Lester.*
de zyde der entente op steden als
Metz en Freiburg.
Vau belde zyden heeft men zleh
aan onverdedigbare handelingen tchul-
dig gemaakt.
En dit ia nu het eigenaardige, dat
men zoowel in Daitachland als in
Engeland ou Fiankryfc ook zeer goec.
beseft, dat hetgeen men doet nlt geen
enkel oogpunt te verdedigen 1».
Hoort slechts do verontwaardiging
van Germaansehe zflde wanneer Dult-
leha vrouwen en kinderen can de
projectielen nlt vliegtuigen der entente
ten offer vallen en herlees tevens de
algemeene verontwaardiging In Fran-
sehe en EngelBche bladen na de jong
ste vlneht der Zeppelins.
Van weerszijden scheldt men elkan
der voor barbaren maar dit s
geen beletsel om deze onedele actie
na kortoren of langoren t?d op de
zelfde wflzo te herhalen.
Natuurlijk zyn er in Dultsehland,
evengoed als in Frankryk en Enge
land, mensehen, dia een dergelijke
wyze van oorlogvoeren ton sterkste
afkeuren.
Zy vooral bogrypen, dat de oorlog
daardoor niet tot een oplossing komt
en zien bovendien zoo juist hot on-
menscheiyke in een dergeiyke z g.r.
militaire operatie, dat z|j van de eigen
rageering vragen, een misdaad alB de
jongste Zeppelingstoeht niet met een
eelUksoortige aetie te beantwoorden.
In de Engelsche pers is het dezer
dagen weer gebleken, dat ook in
Engeland zeer verschillend over deze
wjze van oorlogvoeren wordt ge-
oordeeld.
Zeor velen, en voornameiyk worden
zt) aangetroffen onder hen, die met
de meeste verontwaardiging op het
vermoorden van weerlooze vrouwen
eu kinderen hebben gewezen, roepen
om wraak.
Zy willen, dat luchtschepen of
vliegtuigen van ban vaderland een
dergeiykon tocht boven vfjaudeiyk ge
bied znllen ondernemen.
Het 13 tot nn toe dan ook telkens
waer voorgekomen, dat als antwoord
op het werpen van bommen door
Duitsche luchtschepen, de vliegtuigen
der entente met dezelfde bedoelingen
een tocht boven vijandelijk gebied
hebben gemaakt.
Is de open stad Frelbnrg niet ge
bombardeerd en heeft een eskader van
Fransche vliegers niet kort geleden
een regen van bommen op Metz ge-
W°Zü.0dle slechts door wraakgedaehten
bezield worden, die voor iedere bom
op oen Fransobe of Engelsche Etad
er twee op een Dnltseha verlangen,
missen alle reeht om, met een beroep
op hat dooden van weerlooze burgers,
over een onmenscheiyke wyse van
oorlogvoeren te spreken.
Maar er z{n nog groepen van an-
dersdsDkendon in Engeland.
Er zyn er, zooals de oude maar
schalk Wood, die van de gedachte
uitgaan, dat de Dnltsehe luchtschepen
slechts de bedoeling hebben, militaire
„Ik dacht, dat ja zelf verliefd op
ha&lk ben verliefd op alle meisjes aan
boord, m'n waarde haar groote
aantal houdt me in evenwicht - en
ik voel evenveel voor kwantiteit ais
voor kwaliteit.'
Je redeneert me te zwaar op de
hand,' zei Ronald, een groote pijP
voorsehfin halend
„Nn nog een pflp ook 1 Weet je wel,
dat een pyp da grootste vSand van
do vrouw is?'
„En de beste vriend van den man,
lachte Ronald.
Pat ging moedig weer naar de ge
improviseerde balzaal terug en vroeg
mevrouw Pellypop de „Lanolers te
spelen. Mevrouw Pellypop, groot, statig
en onhebbelijk deugdzaam, was de
schoonmoeder van een ^schop, op
weg om haar dochter een bezoek te
Taan brengen, welk voorval door den
waardlgen prelaat met alles behalve
ongemengde vreugde werd tegemoet
gezien. Ze hield er een fsee k main
op na - zeer krachtdadig om ver
waande personen te verpletteren
eon verachtelijk glimlachenden mond
en strenge opvattingen aangaande
haar eigen waardigheid kortom, zy
was het type van al wat deugdzaam
f>n on aan een aam ls.
Terwfll de anderen vrooiyk dansten,
wandelde Ronald, zfln pUp rookend,
het dek op en neer; na eenlge minu ,an
bleef ho by de ver.chans ngsUan en
keek met droomorige blikken in do
diepte beneden. Een Uoht tikje op z{n
werken te treffen en dat het dooden
van burgers daarbij een niet te ver
mijden kwaad is.
Toeh weegt by hen het laatste zoo
sterk, dat z{ om het dooden van
woeriooze burgers te voorkomen met
nadrak bepleiten, dat da er.tente door
haar eigen vliegtuigen geen ooortge-
ïyko vergeldiugsmaatregolen mag
treffen.
Er zyn er, en hun aantal ls geluk
kig groot, al zyn *8 nog in de min
derheid, wier menscheiyk gevoel hen
verbiedt, voor een laffe daad een
even laffe wraak te nemen.
Zy keuren den luchtoorlog ln dezen
vorm mot zoo groote verontwaardi
ging af, dat zy er niet aan denken
willen, tot represaille maatregelen van
dezelfde strekking over te gaan.
ZJ gaan van da gtdachte nlt, dat
het niemand vergund is, een moor
denaar te dooden omdat hy, wie dit
doet, zich aan dezelfde euveldaad
schuldig maakt.
Het Engeleehe blad, de Sunday
Times, heeft over het vrsagstnk de
uitspraak van zes en twintig bekende
personen gepuhlioeerd, waarvan er
slecht» tien tegan represaille-maat
regelen zSn.
„Twee kwaden maken geen goed
zeggen een tweetal Inzenders en een
ander noemt het een betrourenswaar-
dlgnn misslag, Indien men zich zou
overgeven aan bruut en onmensche-
18k moorden op onschuldige burgers,
door middel van aanvallen, die geen
militaire waards hebben.
Wel doet het eenigsdos vreemd aan,
dat do kwestie in Eogelseho en Fran
sche bladen besproken wordt alsof
men voor het eerot een militaire lucht*
actie tegen Dultsehland overweegt en
prsoies doet alsof de vliegers der
entente nog nimmer hun moordende
projectielen hoven Duitsche steden
hebben uitgeworpen.
Het feit, dat verscheidene maatre
gelen van Dnltsehe zydi, gasaanval
len en dergelijke, voor hoe barhaarsch
ze ook zjn uitgekreten, na kortoren of
langoren tydaan het front der entente
toepassing vonden omdat men do doo-
dende krseht er van besefte, doet zeer
velen er aan twjfelen of de Engelsche
regeering, wanneer zj besluit om geen
vergeldlngsmaatregellngen te nemen,
dit wel nlt monicheljke overwegin
gen doet.
Velen, natunriyk ln Dultsehland,
maar ook wel in neutrale staten, zien
in een dergeljk bssluit slechts een
gebrek of te kort aan luchtschepen
en vl'.egtulgen, welke een schitterende
wraakneming boven DuitBeh grondge
bied nu eenmaal onmogelijk maakt.
Wat ook de reden zy, een telegram,
Woensdag nlt de Engelsche hoofdstad
verzonden, meldt, dat op hot hoogste
gezag kan beveBtigd worden, dat de
regeering geen reden ziot om een
politiek van wedervergelding tegan
Zeppelins toe te passen.
Er zal een minister voor luchtvaart
benoemd worden, teneinde de diensten
van leger en vloot te bestieren.
arm wekte hem nlt z8n droomerj en,
opziende, zag hj een zijner beste
kennlsson naast zleh staan.
„Wel Ven tin,' zei hy, z8u geliefde
pyp voor een oogenblik in den steek
latend, „waarom ben jy niet aan hot
dansen?'
„Omdat ik er een hekel aan heb,"
antwoordde Ventio korzelig. „Ik heb
't land aan dat eeuwigdurend getingel
van die vervelende piano, aan mej.
Lester's geflirt, aan moeder Pellypop's
dengden. Ik heb het land aan dec
heelen boel en lk won, dat de reis
achter dan mg was."
„Ik niet", zei Ronald, terwgl hy ln
een dekstoel glrg zitten, ,'t Is hier
jntst heel gezellig, dunkt me.'
„Ja, voor jon, dat ge'oof lk, Jy
bent jong en rijk en ds wereld staat
voor je open. Maar ik ben oud.'
„Nonsens 1'
„Zoo al niet in jaren, dan toeh ln
ondervinding. Ik heb al myn illusies
verloren en verwacht niets meer van
het levenjü staat nog aan 't begin
van een gelukkige loopbaan, En ik
kan slechts terngzien of een verwoest
leven."
Ronald zag zijn vriend, terwjl hy
zoo sprak, belangstellend aan. Hy had
wol een sympathiek gezicht, maar holle
wangen, doorploegd met tallooze rim
pels en em paar donkere, tuiteloos-
flikkerende oogen, zwart haar, licht
gryzend aaD do slapen, dnnne, vast
opeengeklemde lippen en esn donkoren
knevel.
(Wordt vervolgd.)