N°. 18 1916, Donderdag 10 Februari 103de jaargang. 46 FEUILLErrON„ De verwisselde Eist Buitenland. i}«(Uitg»ve dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en'Vrijdagavond uitgezonderd op feestdagen, .Prijs por kwartaal, In Öooj f O.ïS, buiten Goes, franco f lt88, Afzonderlijke nommers 8 cent, tnaandlBg van advartantiën op Maandag, Woensdag en VÏUJOAS vóór ia uren. Telefoonnummer 81. ©irestasï Gi "W. tam Babmbvsld. Uitgave v*a ds Na»,mi, De prjs der gewone advertoatiStt is van 1-5 regel* 50 ct., elke regel meer 10 et. BJ directe opgaaf van driemaal plaatsing derzalfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Geboorte-, hawoigk- en doodsberichten en do daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden v*n 1—10 regels 1, l,~ bare/kend. SewIratuuMn 5 vent. Ge»?,sits eowaut". Hoofdiedastanr W. J. C. vak Run®». Uit de Pers, Het gebeurde met de Artemis Verschillende bladen bespreken het torpedeeren van de „Artemis" door een Duitsche duikboot en aller oordeel is eenstemmigde daad kan onder geen omstandigheid verontschuldigd worden. Zoo schrijft het Alg. Hbld. Wij sluiten ons geheel aan bij wat de ,/N. R. Ct." gezegd heeft over de wijze van behandeling van de „Arte- mis". Zij is in strijd met elk recht' en een oorlogsdaad tegen een Neder- landsch handelsschip. Onze zeelieden, die zich strikt hielden aan alle hun opgelegde verplichtingen, zijn met dood en ondergang bedreigd en het is waarlijk niet aan de Duitsche marine officieren te danken, dat de bemanning er het leven heeft afgebracht en het schip behouden is. De „N. R. Ct." vraagt oio „spoe dige en afdoende opheldering". Wij meenen, dat wij oor nog iets meer mogen vragen. Reeds na de „Ratwijk8- ramp hebben wij gezegd, dat een vriendelijke verontschuldiging over wat geschied was niet voldoende was. Wij mogen vragen, dat de Duitsche re geering ons belooft, zulke instructies aan haar officieren te geven, dat een herhaling onmogelijk is. Toen wij die meeniug na afloop van de „Katwijk"- ramp uitten, vond zij weinig instem ming in het landwij moesten al blijde zijn met de aangeboden veront schuldigingen en niet te veel vragen. Toch is er waarlijk wel aanleiding, om van de Duitsche regeering te vra gen, dat hpar oorlogsmaatregelen tegen de Engelsche handelsvloot in de prac- tijk niet oorlogsmaatregelen tegen onze schepen worden. Wij hebben kunnen lezen, hoe een Zeppelin een Engel- schen handelsstoomer vernielde en haast de geheele bemanning doodde. Wij laten nu een oogenblik in het midden, dat detze daad in strijd is met elk recht een handelsschip mag slechts vernie tigd worden als de bemanning gelegen heid wordt gegeven, in veiligheid te ko men. Doelt aan dien eiscli wordt reeds zoo lang niet voldaan, dat het weinig zin heeft, daartegen opnieuw onze stem te verheffen. Wij vragen ons echter af hoe heeft die Zeppelin zekerheid kunnen krijgen, een Engelsch schip tegenover of onder zich te hebben De Engel- schen zullen dat toch den Zeppelin-be stuurder niet hebben medegedeeld. Die Zeppelin-aanval beteekent, dat zonder behoorlijk onderzoek, of een schip al dan niet neutraal is, een handelsschip met dood en verderf wordt getroffen. Er zijn Nederlandsche schepen en trawlers weg- Roman, naar hot Engelsch van ROBERT LOUIS STEVENSON. ,Nn, één ding staat tenminste vast,' snauwde Morris, ,dat mijn oom hier werkeigk terag Is, on htj heeft mg bedrogen. Hij is In mijn macht, in elk geval. En de verzekerlngssom komt mij ook toe Ik maak er aan spraak op. Ik geloof vast, dat oom Maeterman dood Is." „Aan die malligheid moet nu eens voor al een eind komen," zei Michael. ,In zekeren zin heb je geljk. Je oom mag als gestorven baschonwd worden en ln dien toestand heeft hg zich reeds lang bevonden, maar met de verze kering heeft dat niets te makenhet is zelfs volstrekt niet onmogelijk, dat hg dia nog zon winnen. Oom Joseph heeft hem vanmorgen gezienhy zal je zeggen, dat mijn vader nog in leven is, maar niet ln het bezit van zijn geestvermogens.' .Hij herkende mg niet eens," zei Joseph, niet zonder eenige aandoening. ,Dns dat was mis, Morrist* grinnikte John. .Goeie hemel, wat kom jj or met een langen neus afl' .Daarom wou ja dus niet tot een vergelijk komen," veronderstelde Mor ris. ,Wal die belachelijke verhouding tusschen jou en oom Joseph betreft, waardoor je beiden een gek figuur gebleven „vermoedelijk, op een mijn ge- stooten en met man en muis vergaan". Hoe weten wij, dat die schepen niet door Zeppelins vernietigd zijn P Wij weten trouwens, dat enkele Nederlandsche schepen ternauwernood aan de schrik kelijke vernietiging door Zeppelinbom- men ontkomen zijn. De „ArtemiV-quaestie kan een aan leiding zijn, ook deze oorlogsmethode, als strijdig met onze rechten en be langen, af te wijzen. De aanval op de „Attends" zelf is zulk een onrecht matige en ongemotiveerde oorlogsdaad tegen onze handelsvloot, dat wij niet twijfelen, of een beleefde verontschul diging voor de vergissing van den ver antwoordelijken zeeofficier zal volgen. En als morgen een ander Duitsch zee officier zich opnieuw vergist, zal een nieuwe verontschuldiging worden aan geboden. Komen wij daarmede echter veel verder liet Nieuws van den Dag zegt o.a. Dit is een zeer ernstige, en voor zoo veel men kan nagaan, door niets te ver ontschuldigen daad tegen een neutraal schip, welks nationaliteit boven allen twijfel vaststond, terwijl bij de vernie ling het leven der opvarenden in ge vaar werd gebracht. Sedert de „Kat wijk", haast een jaar geleden, was iets dergelijks niet voorgekomen, maar bij de Katwijk lag de mogelijkheid eener vergissing voor de hand. Hier kan slechts misverstand bestaan tus schen den gezagvoerder (die, naar 't schijnt, onvereenigbare „orders" kreeg) en den bevelhebber van de tweede flottielje torpedobooten maar die heeren zijn dan wel erg heet gebakerd... Hoe 't zij, de feiten staan in dit geval vastwij nemen aan, dat onze Regee ring even krachtig verzet te Berlijn zal aanteekenen als de vorige malen en dat het Nederlandsche volk daarvan niet wekeu lang onkundig gelaten zal worden, als de vorige malen. En ten slotte Het Volk In de laatste weken zijn er weer een aantal feiten voorgevallen, die ons nil de rust van den oorlogstoe stand hebbeu wakker geschrikt. Al lengs begon men aan het abnormale van den tijd te wennen, regeerings- schelvisch en regeerings-kool te eten, als waren het normale spijzen en in het algemeen op zijn gemak den vrede af te wachten, indien die ooit zou komen. Dat duizenden en nog eens duizenden intusschen langzaam maar zeker wegzinken in het pauperisme, och, ook dat is in Nederland niet iets ongewoons. bebt geslagen," ging Micheal voort, ,'t wordt hoog tijd, dat daaraan een einde komt. li heb voor een behoor lijke overdracht van da zaak gezorgd, dl» jij nu vooreerst maar eens moet teakeaen.' „Wat riep Morris uit, „moet Ik mijn zevenduizend achthonderd pond ook opgeven, èu de lrêrzaak, én wat die nog kan opbrengen Dus alles Dank ja wel 1" ,Je bent wél dankbaar, Morris," glimlachte Michael. „O, dat weet ik wel, van jou heb lk geen goeds te verwachten, advocaat van kwaaie zaken,' brieschte Morris. .Maar in 't bJlsgn van dien vreemden heer, wiens tegenwoordigheid ik niet kan vorklaren, wil lk de waarheid zeggen. Dat geld is m(j ontstolen, toen ik een wees was, een klein kind, dat nog naar school ging. En van dat oogenblik af koesterde ik geen anderen wensch, dan weer in 't bezit te ge- raken van mijn eigendom. Za zullen u veel kwaad van mg vertollen en 't is waar, dat ik soms gehoor gaf aan verkeerde inblazingen. Maar dat maakt m(j juist zoo beklagenswaardig en dat is het, wat ik u wilde uit leggen.' „Morris,' viel Michael hem in de rede, .laat mg nog één woordje in 't midden brengen, want ik vermoed, dat dit van Invloed zal zjjn op je beschouwing van de zaak. 't Is een pathetische omstandigheid, en daar voel je immers veel voor ,Wat dan?" vroeg Morris. ,'t Betreft alleen maar den naam van Maar het ophouden eu doorzoeken van de overzeesche brievenpost schrok velen wakker. Er is niet al te luid tegen geprotesteerdomdat de sym pathie van het grootste deel van het volk aan den kant der entente is maar ais het zoo blijft voortgaan, veroorzaakt deze handelwijze van En geland toch een onzekerheid en een schade, in het bijzonder in de han delswereld, die niet zonder invloed kunnen blijven, ook op de stemming van het volk. Het is of men van Duitsche zijde zich heeft gehaast, een kentering in de sympathieën te stuiten. Opnieuw kozen een of meer, van een aanval op En geland terugkeerende luchtschepen, hun weg over ons land en daarbij komt nu de brute aanval op de „Artemis", op een weerloos neutraal koopvaardijschip. Het een en het ander zal weer aauleiding geven tol heel wat geschrijf heen en weer van de pro's en de con tra's, van diegenen, die het als hun oproeping beschouwen, de sympathie van de massa een bepaalden kant uit te sturen. En daarbij zal, vreezen wij, maar al te zeer het eenige wor den vergeten, wat deze nieuwe feiten ons leereu, dat wij nog steeds tus schen twee strijdende machten in zit ten, dat er nog steeds groote fermheid noodig is, om onze zelfstandigheid te handhaven, dat wij nog altijd worden bedreigd door oorlogsgevaar. De Mlrljd In en b'jlten Europa. Minister van Oorlog te zijn en in het algemeen tot de hoogste militaire autoriteiten te bahooiec, brengt in de laatste tgden een groote verantwoor delijkheid met zich. Ds eenvoudige soldaat in do loop. graven en zgn superieuren te velde, hoe zwaar en afmattend hnn taak ook zijn moge, hebben in het alge meen een vrij eenvoudigen werkkring. Voor alles zgn *ij gedisciplineerde militairen, zij ontvangen van hooger hand verschillende bevelen en voeren die uit, onverschillig wat ze mogen inbonden. Critiok op een beval van hcoger hand is voor hen eenvoudig buiten gesloten. En niemand in het geheele land zal er hen ooit een varwjt van maken, alB later blijken mocht, dat die bevelen nutteloos, of zelfs tegen het belang van hst vaderland zgn geweest. Io het leger gehoorzaamt iaën een voudig. Maar aan het hoofd van hat leger ■taan mannen, welke doze bevelen uitvaardigen. Hen treffen de verantwoording en een der personen, die als getuigen bf! ds zaak sullen optreden, Morris,* zei Michael. „Die heer heet Mos», mijn waarde.' Er volgde een langdurige stilts. ,Ik had wel kunnen gissen, dat jij daar achter zat,* riep Morris uit. ,Nu wil je zeker wel je nssm tea- kenen, niet waar vroeg Mlck&al. „Weet ja wel, wat jij nu doet bulderde Morris. ,Je werkt mede tot een misdadige handeling 1" .Heel gcad, dan zuilen we 't laten, Morris,* zei Michael. .Zoo weinig bo- softa lk nog de strikte rechtschapen heid van je karakter. Ik dacht, dat hst je wel zon aanstaan." .Hoor eens, Michael, dat. Is nu alles goed en wel," mengde John zich ia het diapnut, .maar hoe zal 't met mij sfloopen Met Morris staat het goed, merk ik, maar ik word in den steek gelaten. En lk ben evengoed bestolen ik was ook een wees. En ik ging net zoo goed op school als hg.' „Johnny,' zei Mtehael, .zou ja maar niet 't beste doen, met de zaak aan mg over te laten?" „jg bent mgn man," verklaarde John. „JU zal een armen wees niet be driegen daar ben ik wel zeker van. Morris, teeken jij nu maar een, twee, drie dat stuk anders ga ik een boekje van jou opan doen, en dan zal je staan te kijken." Morris gaf nu gereadeiyk zijn be reidwilligheid te kennen. Een paar klerken werdengeroepen ;de overdracht bad plaats en oom Joseph was weer een vrij man. da vcrwgten, wanneer later mocht blijken, dat hun inzicht in verschil lende zaken niet het juiste is geweest. Begrgpelijk la het, dat in tijden van ernstig gevaar voor land en volk, het militair oppergezag ern buitengewoon groote macht bezit en daarvan op willekeurige w(fz» kan gebruik maken. Niemand veizct zieh in zniko tg don tegen maatregelen, welke da militaire overheid, waarvan men da redding des lands verwacht, als noodzakelijk voor de veiligheid zal uitvaardigen. Maar het is niet alleen in oorlog voerende rijken, maar ook in neutrale staten, zelfs in ons eigen land, ge bleken, dat hoe minder spannend do internationale toestand wordt, hoe meer de bnrgerigke autoriteiten, die zich gepasseerd voelen en ook de parlementsleden, die opnieuw naar medezeggenschap in 's lands zaken verlangen, het hootd omhoog steken. Dan volgt crltiek op velerlei mili taire maatregelen, dan Is de minister van oorlog niet langer de man ln wiens honden het behoud van het vaderland berust en die daarom vol komen vrgheld van har.dalen moet worden gelaten, dan is hij eenvoudig de minister, dia aan het parlement rekening en verantwoording moet af leggen voor al zijn regeeringsdaden. Geen beroep op den opperbevel hebber bewaart ham voor minder aangename moties of openlijke af keuring van zjjn beleid. In den uiloister wordt nu eenmaal gstroffra, wat men in de handelingen van het leger meent te moeten af keuren. Het is oyara! zoo gega-zn, het gaat ook zoo ln Frankrgk. Hoe langer de oorlog duurt, hoe meer het blijkt, dat Frankrijk van Duitsche zgde geon onmiddellijk ge vaar van een algeheels overweldiging te dnchtea heeft, hoe minder man ln het leger ook de alleen nuttige en noodzakaigke organisatie tot behoud van een vrg en welvarend vaderland begint te zien. Maatregelen, van militaire zijde ge nomen, tot voor kort nog door niemand baeritlseerd en waarvoor al het andere moest wijken, werden in den laatsten tgd met wantrouwig oog bekeken. Men vraagt zich niet mear af of de militaire toestand daardoor verbetert, of het leger er krachtiger door wordt, misbruiken daarin worden tegenge gaan en de weerkracht dus des te grooter zal zijn, men gaat thans ook rekening honden met de belangen dar burgers, die door de militaire bevelen schade of overlast zullen ondervinden. De toestand is voor de militairen in zooverre dus in ongunstlgen zin gewijzigd, dat bg leder miiitalr bevel, van koogerhand gegeven, oen bevel, dat niet alleen in het dageigksch loven van den soldaat maar cok in dat van burgers ingrijpt, men nauw keurig nagaat of, wat het leger er door kan winnen, wal opweegt tegen bet nadeel, dat de burgerij er door zal .Ziezoo," zei Michael, ,nn wilde ik een plan ton uitvoer brengen. John en Morris ontvangen bij dezen de ltêrzaak, als compagnons. Ik heb die op den laagBtea prijs geschat, ds oom die Pograra on Jarri* er voor hebben geboden. En de rest van jullie ver mogen ontvang je in dezen wissel. Je ziet, Morris, dat je nu van maat af aan begint, alsof je pas van de school bont g6komen. En daar ja zelf zegt, dat het met de ltêrzaak niet slecht staat, zou 't mg niet verwonderen,als ja binnenkort ging trouwen. Beschouw dit dan als een hnweigkscad au, van een zekeren meneer Mess." Morris werd vuurrood en nam gretig don wissel in ontvangst. ,Ik begrijp er niets van," zei John. ,'t Kliekt haast te mooi, om bet te kunnen geloove»." ,'t Is eenvoudig oen mlnueigke schikking,' verklaarda Michael. ,Ik betaal oom Joseph's schulden als h® eu de verzekeringssom krijgt, behoort die aan mg. En als dat gold mgn vader ten deel valt, krijg lk Eet ln elk geval. Ik sta er dus niet sleeht voor, zooals je ziet." „Morris, naar die verzekering kan je fluiten, ouwe jongen I" lachte John. „Nu, meneer Forsyth,' zei Michael, terwijl hg zich tot zgn zwggenden gast wendde. „U ziet hier al de mis dadigers verzameld, behalve Pitman. Ik wilde hem liever niet storen in zgn bezigheden, maar u kunt hem laten arresteeren aan de schoollk weet wanneer h® lesgeeft. Hier zgn we dns geen aantrekkelijk gezelschap j wat ondervinden. Meer dan te voren is dat dezer da gen weer in het Fransehe parlement gehlekea. Aan den Fransehen minister van oorlog, den bekenden generaal Gallieni, oud commandant v„n Parga, werd meermalen gerapporteerd, dat de hou- ding van de troepen te Marseille veel te wenschen overliet en dat gevallen van dronkenschap en indioipllnair op treden veelvuldig voorkwamen. Uit esn tor plaatse ingesteld onder zoek bleek, dat deze feiten volkomen juist waren en het dus noodzakeigk was, aan deze in oorlogstgd onduld bare wanordeigkheden oen einde te makan. Da minister nam daarom maatrege len, welko doel troffen. Hg gaf aan dan territoriales commandant, in over leg met dsn prefeet van het Bonche- du Rhöue departement, vryheid, alle maatregelen ter plaatse te nemen, welke da locale omstandigheden ver- eischten. Het gevolg was, dat strenge regalen werden getroffsn inzake de toelating van militairen in eafé's, restaurants en kroegen. Het gevolg daarvan was weer, dat de Marseilliar.eche drankBigters een al gemeen protest de wereld inzonden. Zy besloten volstrekt geen rekening ta honden met het af gekocdigde be zei en kwamen ten slotte eenstemmig overeen, tegeiykertgd alle eafé's te sluiten. Het gevolg ïs geweest, dat generaal Gallieni het in de Kamer hard te ver antwoorden heeft gehad. Tal van afgevaardigden, voornamo- ïyk van socialistische zyde, trokken part® voor de verongeigkta drank Bigters en dwongen zelfs den minister, de tribune en de vergaderzaal te verlaten. Generaal Gallieni verklaarde van zyne zyde, zich te beschouwen als de beschermer van de gezondheid zynor soldaten en wees er op, dat velen, wier verwanten gasnenveld zgn, zieh doii toeloop van de militairen naar de 9iyteryen niet konden begrgpen. Hy getuigde, doch tevergeefs, van da oprechtheid zyner bedoelingen en van z(jn goeden wil. Hy betoogde, dat de slijters te Marseille te ver waren gegaan en verdedigde ton slotte den commandant van Marseille, generaal d'Amade, ale een der schitterendste figuren van he* Fransehe leger. Maar juist dit prikkelde do afge vaardigden nog meer, daar generaal d'Amade, na het gebeurdo aan de Dard&nsllen, veel van zgn vroegere populariteit heeft verloren. Verscheidene afgevaardigden be toogden, dat de te Marseille genomen maatregelen niet opgingen, daar men dan in bot gohoels land wel alle schouwburgen en eafé's zou kunnen sluiten. Tal van interrupties werden gehoord en de minister van oorlog verliet de tribune en de vergaderzaal. wilt u met 003 beginnen „Niets ter wereld, meneer Flnsbnry," antwoordde Gideon. „Ik begryp, dat deze heer (hg wees op MorriB) van alias da aanleidende oorzaak 13 en naar hst mg voorkomt, heeft hg al voldoende daarvoor geboet. Werkelyk, om n de waarheid te zeggen, ik zie niet ln, dat iemand asnig voordeel zou hebben door de openbaarmaking j lk ten minste zeker niet. En bovendien ben lk u dank verschuldigd, omdat u mg mgn eerste goede zaak heeft bezorgd'. Mtehael kreeg een kleur. „Dat was nu wel 't minste, dat ik doen kon ln dit geval," zei hg. „Maar één ding heb ik u nog te zegden. Ik wilde niet gaarne, dat u oen onjuiste meenicg opvatte omtrer.t den goeden Pitman, die werkelijk geen maosch kwaad zou doen. Zoudt u vanavond met my wil len direeren on ham ontmoeten, als hU zoo recht ln zijn elemant is, by Verrey bg voorbeeld „Vanavond ben ik vrg, mgnheer Finsbury", antwoordde Gideon, ,en lk zal met genoegen van nw uitnoodi- glng gebruik maken. Maar wat dunkt u, zouden we niets kunnen doen voor dien man, dis de kar met dat ïgk in de piaDO heeft gestolen Op dat punt laat mya geweten ml) geen rust." „Ik vrees, dat we niet anders kun nen doen, dan hem van harte bekla gen," zei Michael. EINDE.

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1916 | | pagina 1