N°. 17 1916 Dinsdag 8 Februari 103de De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- an"Vr(jdag»Toüd uitgezonderd op feestdagen. Fr{i per kwartaal, In Goat e0?fi, buiten Gosi, franco t 3t2»„ Afzonderlijke noscmers 39 «ent .aaenilngr van advertentian op Maandag, Wcensdag en VRIJDAG vöóï- 13 ureis. Telefoonnummer 83. Mmctear Q. W. ta» Babnevsld. - Uitgave vaa de Naaml, VtwootKhap „GmbsIu Courant Do prfis dar gewone advertentién is van 1-5 regels 50 ct., elke regel moor 10 et. BS directe opgaaf van driemaal plaatsing derselfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Geboorte-hawelfk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 1—20 regels a f 1,— berekend. BewsCftsiBine'6 5 tm\. Hoofdrad acteur W. J, C. x*# Tweeërlei moraal. Is nu inderdaad de deugd der neu traliteit zóó moeilijk te betrachten Wij, Nederlanders, wenschen vóór alles buiten den wereld-krijg te blijven. Volkomen begrijpelijk. Wie gezien heeft, wat een overmachtige overrom peling doen kan België is er het voorbeeld van zal, zoo de eigen eer niet in het gedrang komt, alles in het werk stellen, om van een dergelijk lot verschoond te blijven, liet wil ons echter voorkomen, dat de eer de //nationale eer", om den tegen woordig gebruikelijken term te bezi gen ook eenigszins gewicht in de schaal legt. En wie die //nationale eer" aantast, Duitscher of Brit bij dient, en zoo gevoelig mogelijk, op zijn vingers gelikt te worden. Volgens de bladen schijnt het een systeem van de Britsche regeering te zijn, de mails van Nederlandsche schepen ia beslag te nemen. Bij her haling heeft onze regeering daartegen geprotesteerd. Eu zeer terecht. Immers: het is haar zuivere bedoeling, neutraal te blijven en eiken misstap der oorlog voerende partijen, zoo haar eigen be langen in het gedrang komen, naar de volle maat uit te meten. De vraag dringt zich evenwel op den voorgrond, op, wanneer men inder daad, en zonder aanzien des persoons, neutraal wil blijven, het meten ook met verschillende maat toelaatbaar is, Over het aanhouden der mails is het noodige gezegd, cn wij achten ons allerminst geroepen, de Britsche regee ring in bescherming te nemen. Daar tegenover staat ook, dat, hetgeen wij tot heden toe van het Duitsehe regime hebben moeten constateeren, niet van dien aard is, dat wij, in Duitschen zin, tot de... h'ultur-menschen gerekend willen worden. Evenwel terzake. Waur blijft de Nederlandsche pers, om, op even krasse wijze als zij het aan houden en ophouden der mails door de Engelschen afkeurt, het moedwillig torpedeeren van de //Artemis" aan de kaak te stellen Is het neutraal van liet Vaderlandom deze onverschoon bare daad van de Duitschers zoo onge veer goed te praten met de bewering, dat de Engelschen zich de heerschappij ter zee toeschrijven en toch niet konden verhinderen,dat de //Artemis" werd getorpedeerd Is zoo iets nu in waarheid neutraal r Of. is het geprononceerd anti- Engelsch Wij gelooven het laatste. Zekerwij zouden niet gaarne in bescherming willen nemen alles, wat de Engelschen in dezen oorlog hebben gedaan. Maar de Nederlandsche pers heeft het oordeel des onderscheids in acht te nemen en zij mag niet den Engelschen zwaar aanrekenen, wat men den Duitschers licht telt. Dat is neutra liteit, M'aaraau een luchtje zit. Laat men er toch ten ouzeut zich voor hoeden, de Duitschers in huil nu, ja, laten wij maar zeggen.... oor- logs-lilosofie te volgen 1 De Duitscher gaat uit van het standpunt, dat hem in dezen krijg zoo ongeveer alles ge oorloofd is. Hij bombardeert met zijn Zeppelins steden, welke, met den bes ten wil ter wereld, niet voor vestin gen kunnen doorgaan. De neutralen hebben het lijdelijk aangezien, maar, ondanks dat lijdelijk aanzien, keuren zij een dergelijke wijze van oorlog voeren ten strengste af. lïén recht hebben wij, neutralen, toch onafwijs baar de wandaden der verschillende oorlog-voeren de partijen in het licht te stellen. Wanneer dc rekening wordt opgemaakt, komen zonder twijfel de Duitschers er het slechtst af. Iu dit verband wenschen wij deze vraag te stellen hoe verdwaasd moet de Duitsehe en een gedeelte der N_ derlandsche pers toch wel zijn, om het den kapitein van den Engelschen treiler kwalijk te nemen, dat hij de bemanning van de kapotgeschoten L 19 niet in zijn vaartuig opnam, ondanks de toegezegde geldelijke belooning? Het luchtschip was pas teruggekeerd van een nachtelijken moord-tocht boven Engeland. Als een gedeelte der mensch beid zich aan dergelijke daden schuldig maakt, zou men dan, in ernst, van de andere helft kunnen verwachten, dat zij zich als engelen gedraagt Dat is ten moraal, welke wij, met den bes ten wil ter wereld, niet tot de ónze kunnen maken. Om goed verstaan te worden wij wenschen neutraal, of beter gezegd, pio-Nederlandsch te zijn. Zoo iemand dan hebben wij de leuze pro-Neder- landsch tot de oDze gemaakt. Eu juist daaruit vloeit voort, dat wij tegen het meten met twee maten zoo ernstig mogelijk meenen te moeten protesteeren. De Nederlandsche pers, die terecht er tegen protesteerde, wijl de Engelschen onze mail neen, waarlijk niet alleen onze mail aanhielden, waarbij toch inderdaad geen raenschen-levcns op het spel s-tonden, heeft thans, in het waarachtig belaug der neutraliteit van ons land, een eere-schuld te vol doen. Zij zal dienen aan te loonen, dat de zonden van de eóne oorlog voerende. partij niet breeder worden uitgemeten dan die van de andere. 15 FEUILLETON" De verwisselde Kist. Roman, naar hst Engslsch van ROBERT LOÜIS STEVENSON. .Onze hulsbaas?" vroag Morris. Ja, welzeker," zei John. „Hy kwam iu huls rondglnren en wou weten, waar da waterton en da dekers waren gebleven. Ik zei, dat hij voor mfln part naar de maan kon loopen; dat zou j9 ook hebben gezegdwat kon ik anders doen? Toeu zei hij, dat ik ze in den lommerd had gebracht en of ik Wil wist, dat dat strafbaar was Toen heb ik mi) er haudig uit gered. Ik bedacht, dat hij dooi was en hield hem aldoor zachtjes aan de praat, heel beleefd, maar zóó, dat hij geeu woord kon verstaan. ,Ik versta u niet," zei hfj. .Dat west ik wel, miju goeie man, en dat is juist de bedoeling," zei ik, zoo minzaam als een bediende in een manufactuurwinkel. ,lk ben hardhoorend," brulde h{j. ,Dat komt mQ goed te prs," zei Ik, en ik maakte er gebaren 'ojj, alsof ik hem alles uitlegde, 't Was een vermakelijk spelletje, zoolang als het duurde. ,Na," zei hg, ,ik ben ongelukkig te dooi, maar ik wed, dat do politie u wel verstaan zal." Hij ging de deur uit, en ik hem achterna, maar den anderen kant op. Ze vonden niets dan het epirituatoeitel cn het geïllustreerd stuiversblad en eeu godsdienstig blaadje, en nog zoo'n krant, die jjj hebt gestuurd. Je was zeker dronken; Met belangstelling wachten wij af, of zich ook in dit opzicht haar roe- ping getrouw zal weten. B aitenland. Do strijd In en buiten Europo. President Wilson werkt voor de a.s. presidentsverkiezing. Zoo nu en dan honds hg voor eau talrijk publick een redevoering en waar het te pas komt, vlecht hg daarin zijn opmerkingen over den Europee- schen oorlog, zinspeelt op do eer der natie, op de uoodza'ieigkheid, ter wills daarvan voor den krgg gereed te zgn, maar neemt zich bg dat a'los bijzon der ia acht, door geen enkel onvoor zichtige modedeeling te laten uitkomen togen welke staten, combinatie hg in da toekomst een oorlog niet alleen voor mogelijk, maar ook voor waar schijnlijk houdt. Het gevolg is, dat zgn redevoeringen geestdriftig door aanhangers van alle partijen worden toegejuicht. De pro-DuItsohers meoaon er eeu naderend conflict met Engeland, de pro-geallieerden komende moeiigk heden met Dultschland in te ontdekken. En in de Engelschc, zoowel als In de Dnitsche pers verwekken de zin spelingen van den Amerikaanscbea president zoo nu en dan eenlge ongo matheid. In Dultschland herinnert men zieb, dat de president tot nu tos een sterke voorliefde voor de entente beeft ge toond en in Engeland maakt men er zich bezorgd over, dat de duisters toespelingen uit Amerika zeer wol op do mi-lukte onderhandelingen inzake meerdere waarborgen voor dn vrijheid van do neutralen ter zee batrekking kunnen hebben. Da onpartijdige toeschouwer ziet in WIIeodb redevoeringen niets anders dan een pogen, in den a.s. strijd voor het presidentschap met een zoo groot mogelijk stommencgfor uit de hu3 te komen en daarbij ook den steun te genletou van de voorstanders van gewapends tusschenkomst ln Europa, welke zich tot nu toe in geestdriftige bewondering rond den oud president, kolonel Roosevelt gntchaard hebben. Inmiddels zgn er zeer velen, die Wilsons herkiezing trachten tegen te gaan. Er zgn er, die het in beginsel af keuren, dat een president meer dan eenmaal als zoodanig de leiding van 'b lands zaken heeft. Z8 beweren tevens, dat Wilson vroeger van hetzelfde oordoel was en bete huldigen hem thans een plechtig afgelegde belofte to vet loochenen. Indertijd is Wilson toeh gekozen op h«t s.g.n. Baltimore - programma, waarin zfdie dit progremma onder schreven, op grondwetswijziging aen- drongen, wasrbg de president der Ter. Staten niet herkiesbaar zou zgn. da uaam had wel wat san een van die plaatsen, waar oom Joseph vttn vertelde, en er stond niets in dan lange stukken over gedichten en 't ge- b. u'k van de globes. Zoo'n blad, dat niemand dan een gek ooit zon leren. Hoe heette 't nu ook wror Ik weet het nlei meer. Maar Eeere, Hoere, wat een kraut was dat!" „Het Athenaeum, bedoel je," legde Morris uit. ,Hot kan me ook niot schelen, hoe 's heet," zei John, „als ik't maar niet hoef te lezen. Ziezoo, nu ben ik wat opgeknapt. Nu ga ik in den gemak- keigken stoel bg 't vuur zittengeef mij de leldcrQ en de kaas eens aan en de flesch port Neen, een champag neglas gaat meer in. Nou kan jij be. ginurn. Er is nog wat visch en een cotslot en champagne genoeg. Hè," zuchtte John, .Michael geeft een goe den smaak die port ls uitstekend Ik mag Michael graag lijden, die leest ook boeken en het Athe;. asum en zoo wat meer, maar die is niet vervelend, die zanikt niet, zooals andere geleerde lni. Die kerels zonden je zelfs je ple zier kunnen bederven ln een kegel baan. Van Michael gesproken, ik vraag er maar niet eens naar, want ik vest hst wel vooruit. Je hebt den boel aardig in de war gestuurd, niet „Neen, dat heeft Michael gedaan," zei Morris, die vuurrood werd. „Wat gaat ons dat aan P'vroeg John. „Hg heeft het ïgk verloren cn dat gaat ons wal degeigk aan I" riap Morris uit. „Hij 1b 't kwgtgeraakt en lu kan het overlijden clat eens worden aangegeven." „Wacht eens," zei John. ,Ifc dacht juist, dat jg dat niet wou!' ,0, we zijn nu alweer verder, 't Is nu niet meer om de verzekering te doen, maar om de 1- ê-zaak, John; y, ons hebben en houden." „Hond uu op met die praatjes," zei John, „en vertel alles, vau 't begin af." Morris deed,zooals hem gezegd werd. „Nu, wat zei ik je al van te voren riep John uit, toen het verhaal giëlndigd was. „Maar dat weet ik wel, lk laat me mjm rechtmatig eigendom niet afnemen." „Ik zou wel eens willen weten, wat j(j nu wou beginnen," Z6l Morris. „Dat zal lk je vertellen," antwoord de John zeer beslist. „Ik ga mgn be- langen toevertrouwen aan den knap- sten advocaat in Londen en of jg erbij achter slot kemt, kan mij niets scha len.' „Maar Johnny, we zitten in 't zelfde schuitje!" stamelde Morris. „Zoo?" zei zgn broer. „Dat west ik nog niet. Heb ik een valsche hand- teekening gemaakt Heb ik leugens van oom Joseph verleid Heb lk idiote advertenties ln de krant gezet Heb lk andermans teelden kapot geslagen Je durft nog al, Morris, dat moet ik zeggen I Ik heb je te lung den baas laten spelen, maar nu roep ik Mlchaol te bulp. Ik mag Michael graag lijden, en 't wordt tijd, dat ik eens op de hoogte kom, hoe 't met mijn zakon staat." Op datzelfde oogenblik werd er ge beld en Morris, die angstig naar de deur ging, nam een brief aan, waarvan Da candidaat, op dit programma gekozen, moest zich tot dit beginsel verbinden. Een maand voor z?n inhuldiging verklaarde Wilson evenwel, dat een vaste constitutioneele beperking van het presidentschap tot één periode hoogs: willekeurig en onbevredigend zon sgn. Verschillende voorstanders van hes 3»ltimore-prograüima verklaarden na dien, dat de partg niet van meeniag wu3, dat de candidaat, die op het Baltlmora-progratnma werd gekozen, verplicht zou zgn, zich ts bonden aan het. beginsel van hot presidentschap voor één tijdvak. Zelfs indien een hierop batrekking hebbende grondwetswijziging werd aangenomen, kan zg eerst in 1921 in working treden, zoodat ieder vrij zou zijn, iemand, die reeds president ge- woest is, opnieuw te benoemen. Bsgrflpaiykerwgzs sgn evenwel de messingen in de bladon verdeeld, naarmate zg Wilson al dan niet her kozen wenschen te zten. Natuurlijk laat de ex-prosident Roosevelt zich dezer dagen niet on betuigd. Hg olaat de groata trom, verzamelt allen om zich heen, die voorstanders van een onmiddellijk militair optreden zgn ia alle fcwostlss, waarbij de be langen van da Vereenlgde Staten zgn betrokken en breekt den staf over Wilsons lsidlcg en de steeds weer afwachtende houding van de groote republiek. In een dezer dagen uitgegeven geschrift „F3ar God and take your own part", komt hg tot de conctusis, dat men ln Amerika wel heftig rede- neeren kan over „Amerika vooraan", maar dat hot per slot van rekening telkens weer is „Amorlka achteraan*. De staat heelt nu eenmaal als eer sten plicht, zgn burgers tegen moord en geweid te beschermen. Zoowel in Mexico als tijdens den Europeeschen oorlog, schoten de Ver eenlgde Staten telkeai weer in dien plicht tekort. Roosevelt noemt het beginsel van non-interventie even zelfsuchtlg en wreed als de ergste veroveringszucht, het verschilt daarvan alleen doordat bet niet enkel kwaadaardig maar ook l&f is. Da Blapps houding tegenover Mexico wordt, volgenB drn ex president, nog verre orertrcffan door de houding der regasring in den Europeesehen oorlog. Wie Roosevelts sympathieën en an tipathieën kent, weet, dat hg niets liever zou doen dan met kracht tegen iedere Dnitsche onderneming optreden en ook nn weer betoogt hg, in ver band met het Lnsltania-incident, dat do Vereenlgde Staten vrouwen en kinderen maar kal apjes laten cffsren. De Dultseh-Amerikanen hebben, vol gens den oud-president, getoond heela- maal geen Amerikanen, doch slechts Duitschers in Amerika te zgn. het adres door Michael's hard geschre ven was. De inhoud luidde als volgt „Morris Finobnry. Aio deze regelen onder da oogon moehtsn komen van M. Finsbury zal hg iets vernemen, dat in zfln voordeel is te mgnen kantore, Chancery Lane, morgenochtend om tien uur." Zoo diep was Morris tsi neergeslagen, dat hg niet eens wachtte, tot John erom vroeg, maar hem aanstonds den brief toereikte. „Zoo hoort hot!" vond John. „Juist iets voor Michael, om zoo'n brief te schrjjvsn 1" En Morris liet zich niet oom voer- staan op het feit, dat hg Michael hierin was vóórgeweest. XVI. Den volgeaden morgen om tien nar werden de gebroeders FInstury in Chanceiy Lane in een ruim vertrek binnengelatenJohn wel wat bekomen van de uitgestane vermoeienis, maar met één voet in een pantoffelMorris, ofschoon geen bepaalde 6poren van lichamelijk Hjden vertoensud, toch wel tien jaar ouder dan toen hg acht dagen gclodec Bournemouth verliet, met een door d.iepe rimpels doorgroefd voor hoofd cu haar, dat aan de Gapen thans merkbaar was vergrgsd. zg werden ontvangen door een drietal perionen, naast elkander achter een taiel gezeten, Michael in het midden, aan zgn rechterhand Gideon Forsyth en links van hom een oude heer met een bril en wit baar. „Drommels, daar zit oom Joseph I* riep John uit. Hg noemt het van zgn landgenooten laf, neutraal in donken en spreken te bigven en daardoor niet op te komen voor recht en tegen onrecht. Een onkels natie kan nooit de zaak van internationalen vrede en recht bevorderen, ten eg zg door daden be- wgst, dat zg weigert neutraal te bigven ln gevallen van internationaal on recht. Slechts door op te treden tegen den onrechtpleger, treedt zg tegen het onrecht op- Men ziet het, de ond-presldent is niet mak en het is geen wonder, dat alle EngelBch-Amerikanen, die niets liever zonden zien, dan dat Amerika zoo spoedig mogelijk Dultschland een militairen of economischen oorlog ver klaarde, vol bewondering tot hem op zien en er van overtuigd zgn, dat Roosevelt juiBt da man Is, welke Ame rika als president op het oogenblik socdlg heeft. Evenwel, zooals Wilson ia ook Roo sevelt een handig diplomaat en het zou nog zeer de vraag zgn of hg als president werkeigk zou optreden, als hg thans wel wil doen voorkomen. Want het bigft eeu niet te ontken nen telt, dat wansoer esc man als Roosevelt, eenmaal president der Ver. Staten geworden, Dultschland den oorlog zou verklaren, dit ln den toe stand ln Europa zeil al heel weinig vsrandoring zou brengen. De handel op Dultschland is al stop gezet door de entente en kan dus door de Ver. Staten nimmer meer bedreigd worden, torwgi een onmlddeligk mili tair optreden van Amerika tegen Dultschland buitengesloten is. Slechts de entente staten zouden na- tuurigk op Amerika's hulp, ter voor- aleclng in financiën en munitie, op nog grooter schaal dan tot nu toe kunnen rekeneo. Maar daartegenover staat, dat de Dultsch-Amerikanen tegen alle ta ne men maatrogelen zoodanig in opstand zonden komen, dat blnnenlandaehe onlusten de Ver. Staten vry wat na deel zonden berokkenen. En daarom is Wilsons politiek ten slotte zoo dwaas nog niet. Hg wsnscht geen oorlog, hoewel hg het steeds doet voorkomen, dat het oogenblik van partg kiezen is aange broken. D&arby behoudt hg zgn dreigenden invloed omdat zgn toespelingen zoo raadselachtig zgn, dat iedere staten- cumbita' ie in Europa er een bedreiging voor zichzelf ia ziet. Maar zoowel da Duitech-Amerlkanen als de pro-geallieerden bigven in hem den gewemchten man zien, die weldra te hunnen gnnste in het Europeescbe staten-coi fliet tuiiehenbeide zt 1 treden. Dat men zich in Dultschland op alle verrassingen voorbereid houdt, is dezer dagen in de Dnitsche pers gebleken. Alle Berignscha bladen wgden lange hoofdartikelen ran den ernst van den toestand, waarby zy het Duitiche standpunt toelichten. In bet Berliner Doch Morris naderde z$n oom met een bleek gelaat en fonkelende oogen. „Weet u wel, wat u hebt uitgehaald bulderde hy. „D is wedarreehteiyk ontvlucht 1" „Goeden morgen, Morris," zei oom Joseph zeer ernstig, „je ziet er ver bazend slecht uit." „Ik zon nu maar geen drukte meer maken," zei Michael, „en de feiten onder da oogen zien. Je bemerkt nu, dat je oom bg dat ongeluk in 't minst geen letsel beeft bekomen, iemand van jeu menschlievend karakter moest zich daarover, dunkt mg, verheugen." „Als dat zoo Is," riep Morris uit, „wat beduidde dat ïyk dan Je wilt toeh Diet zsggen, dat dat ding, waar mee ik mg zoo heb afgebeuld en dat lk met mgn eigen handen heb helpen vervoeren, het ïgk van esn onbekend» was „Ooh," zei Mlohaal, „dat behoeven we niets osns te beweren. Je kan den man bg zgn leven wel oodb op de so ciëteit hebben ontmoet." Morris viel in een stoel. „Als ik 't in kuis gekregen bad, zou ik 't wel ontdekt hebben," zei hg. „En waarom kreeg ik het niet? Waarom heeft Pitman het ontvangen Met welk recht heeft Pitman bet vat opengemaakt „Wat ékt betreft, wat heb jg met dat beeld van Hercules uitgevoerd?" vrorg Michael. „Hg heeft het met een hakmes kapotgeslagen," zei John. „Het ligt in gruizelementen op de binnenplaats." (Slot volgt).

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1916 | | pagina 1