N°. 14 1916
Dinsdag 1 Februari
103de jaargang.
42 FEUILLETON.
De verwisselde Kist.
i)<uitgave dezer Courant geschiedt Baandag-, Woensdag- sn'VrSJdagsvond
uitgezonderd op feestdagen.
FrQf par kwartaal, ln Gooi f e,ÏBs buiten Qoas, franco f
Afzonderlijke noiamer» cent.
inxendlnff ven ssdvestentiër, op Maandag, Woensdag
en VRIJDAG vóór 12 uren.
De prjjs der gewone advertentiSn la van 1-5 regels 50 ct., elke regel meer 10 et.
Bf directe opgaaf van driemaal plaataing derzelfde advertentie wordt
de prijs slaohta tweemaal berekend.
Geboorte-, hnwelfk- en doodsberichten es de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regel» h f 1,— berekend.
'RswSsnumiusri 3 een*.
Telefoonnuaune* 88. Simtrar 0S W. van Barnkvele. Uitgave ni de Na»ml. Veesootsfflsap .Gteealea Courant". Koofdredaetei r W. J. C. vak Sahtik.
Geen vrees
Allen kennen wij er behoeft hier
niet nogmaals aan herinnerd te worden
het gewicht der komende Staten
verkiezingen.
Die verkiezingen zijn op het buiten
gewoon congres derS.D.A.P. het onder
werp eener gewichtige bespreking ge
weest, en het zal velen orthodoxen in
de partij een nachtmerrie zijn, dat zij
voor de zéér groote kans worden ge
steld, in eerste instantie reeds met de
vrijzinnigen met de „burgerlijke"
concentratie, zooals gezegd werd
saam te werken.
Men zal zich aan dat idee hebben
te wennen.
Maar nu wordt, in enkele kleinere
sociaal-democratische organen, uit een
vaatje getapt, waarvan de inhoud ons
al zéér bedenkelijk voorkomt.
Men redeneert aldus nu gaan wij
straks met de vrijzinnigen, die wij -
ja, waarom eigenlijk op meetings
het hardst bestrijden, hand aan hand.
Wij, natuurlijk, zullen, waar de orga
nisatie gesproken heeft, het bevel op
volgen, maar wie zegt ons, dat de
vrijzinnigen even trouw zullen stemmen
op de sociaal-democratische candidaten,
als wij op die van de concentratie
Voor ons is deze vraag absoluut
geen vraag.
Omdat wij, waar het de Statenver
kiezingen betreft, ^met vertrouwen in
zee gaan en wantrouwen ons vreemd is.
Laten wij het elkaar maar eens eer
lijk zeggen er staat voor de vrijzinni
gen hij de aanstaande Staten-verkiezin-
gen minstens even veel op het spel
als voor de sociaal-democraten. Zoo niet
meer.
Het is ons concentratie-program, dat
ten uitvoer moet worden gelegdalge
meen kiesrecht voor manuende bij
de Grondwet uitgesloten mogelijkheid
voor invoering van vrouwenkiesrecht
aanbrengen het Staatspensioen.
Voor deze beginselen hebben wij
in 1913 den strijd aangebonden.
Eu het moge de S. D. A. P. nog
wel eens gezegd worden voor deze
beginselen zullen wij ook in den zomer
van 1916 den strijd aanbinden.
Nu is dit de kwestie wij hebben,
voor de Staten-verkiezingen, de mede
werking van de sociaal.democraten niet
gevraagd.
De S. D. A. P. wil ze ons, blijkens
de uitlatingen [op het buitengewoon
congres te Arnhem, vrijwillig gpgeven.
Wij aanvaarden haar.
Enwaarom ook niet Zij is
toch, in ieder geval, in liet belang der
democratie. En de S.D.A.P. ten onzent
zal goed doen, zeer zeker met dat
belang rekening te houden.
Maar dan is liet nu ook juist
niet de meest geschikte tijd, oin met
verdachtmakingen aan te komen.
Wanneer er vrijzinnigen zijn wij,
voor ons, zijn daarvoor zoo heel be
nauwd niet die in eerste instantie
Roman, naar bet Engelscb
van ROBERT LOUIS STEVENSON.
Morrle' gezicht werd grauwbleek.
,'t Kan mij niet schelen I' riep bij.
„Des te heter, dan behoef lk niet meer
voorzichtig te ztjn. Die man heeft
het geld voor m?n wissel ontvangen
dat Is diefstal; en ik moet het geld
terug hebben."
„Dacht je, dat ik je leugens zou
vertellen, Morris?" vroeg Michael.
„Dat weet ik niet," zei zfjn neef.
„Ik moet mijn geld hebben."
„Ik was de eenige, dlo het lijk heb
aangeraaktbegon Michael.
,jy 1" riep Morris, terwijl hj achter
uit delnade. „Waarom heb je dan het
overlijden niet aangegeven f"
„Wat bedoel je toch In vredes
naam vroeg Mieh&el.
„Ben ik nu gek, of jg?„ riep
Morris.
„Dan Pitman nog eerder," zei
Michael.
De drie heeren zagen elkaar met
groote oogen aan.
„'t I« vreereljk zei Morris. „Afschu
welijk. Ik hegrjp geen woord van wat
mij wordt gezegd."
niet met de sociaal-democraten wenschen
samen te gaan, dan moeten de sociaal
democraten bedenken, dat zij de samen
werking in eerste instantie hebben
gewild, en niet de vrijzinnigen. Van
j ben tocli is in die richting geen enkel
besluit uitgegaan.
Men zij aan socialistischen kant
echter gerust.
De concentratie heeft, ien aanzien
van het Nederlaudsche volk, in 1913
verplichtingen op zich genomen. Zij
is zich die verplichtingen ook heden
zeer goed bewust. En zij zal ze na
komen. Geen zijdelingsche of rechl-
streeksehe aansporing van socialistische
zijde is daartoe noodig.
In trouwe als ae sociaal democratie
zelve altijd éók zoo consequent was,
nu, dan zon het nog wel gaan
Buitenland.
De atrljd In en bulten Europa.
Het is wel een Interessant debat
geweest in het Engelsehe Lagerhuis
deze week over de blokkade van
Duitschlaad en de moeilijkheden met
den handel der onzjjdigen.
Onze lozers kannen nit vroegere
overzichten reeds de kwestie waar
het om gaat.
Engeland ziet meer en meer do
noodzakoigkhoid lu, DuitBchland door
economische maatregelen te treffen,
nu op de verschillende slagvelden de
militaire actie der geallieerden niet
In staat is, den vijand con afdoende
nederlaag toe te brengen.
Dus is er tegenwoordig weer meer
dan gewone belangstelling voor alles,
wat bniten de militaire actie om ver
richt wordt om den v{jand zoo uit te
putten en zfln levensvoorwaarden zoo
tu onderin{Ireo, dat h{j gedwongen
zal zijn, den noodlottlgou strijd zoo
spoedig mogoijjk op te geven
Tal van stemmen zijn er dan ook
den laatston tijd in en buiten het
Engelsehe parlement opgegaan om
aan te dringen op steeds scherpere
maatregelen ten einde den invoer van
goederen in Dultschland tot een mi
nimum ie kunnen beperken.
Maar Dultschland grenst aan ver
schillende zijden aan neutrale staten,
welke aan de vrije zes z0n gelegen.
Dus kwam het er niet alleen op aan,
te zorgen, dat in Duitsohe havens
geen goederen meer gelost werden,
maar ook, dat do voorraden, voor
neutrale staten bestemd, niet voor een
groot gedeelte weer naar den vijand
werden doorgezonden.
Men begreep in Engeland heel goed,
dat men, zoodra verschillende goede
ren in r eutrale havens waren aange
komen, Iedere conti 61e of recht van
tusscheukomst op de verdere bestem
ming miste.
Bet kwam er dus op aan, er zorg
voor te dragen, geen goederen naar
neutrale haven3 te laten passeeron,
wanneer het vermoeden bestond, dat
dese naar vijandelijke staten zouden
worden doorgezonden.
Het eenvoudigste zou dus feitelijk
geweest ztjn, den geheelen handel
„Op mijn woord van eer,ik evenmin,"
zo Michael.
„En waarom d;e bakkebaarden
riep Morris, angstig naar zijn neef
wtjzend.jls dit een gezichtsbegooche
ling Hoe kom je ann dien baard
,0, dat kan ik ja later wol eens
uitleggen," zal Michael.
Onder hst stilzwegen, dat nu volgde,
had Morris een gevoel alsof hij op een
schommel zat, die hem omhoog zwaai
de naar den top van St. Paul's, on
terugviel naar Bakker Street Station.
„Laten we de zaak nogeens bedaard
nagaan," sei Michael.
„Als 't werkelijk een droom Is, wou
ik nu wel, dat Tina m(j kwam roepen
om te ontbijten."
„Deze heer, m{jn vriend Pitman,
heeft een -vat ontvangen, dat, naar
thans is gebleken, voor jou bestemd
was. In dit vat bevond zich hot lijk
van oen man. Hoe of waarom je hem
hobt gedood
„Ik heb hem niet vermoord," zei
Morris heftig. „Dat is juist wat lk
voortdurend vreesde Maar denk
toch eens, Michael, zóó bon Ik immer»
niet, ik heb mijn gebreken, maar
ik zou niemand een haar kannen
krenken; en 't was bovendien puur
verlies vcor mij. Hij hoeft het leven
verloren btj een spoorwegongeluk..
Opeens overviel Michael zulk een
onbedaarlijke lachbui, dat de twee
var. Nederland en de Skandlnavisohe
rijken stop te zetten, doch daar dit
tot zs6r ernstige cc ill'eten en tot
onmiddellijke tusschenki mot van de
V-reecigde Staten zou grieid hebben,
stelden de Engslschen zich tevreden,
een soort voogdijschap over onzen
handel uit to oefenen.
Wfi mochten, en mogen trouwens
nog, slechts datgene invoeren, waar
van wij knnnen aantoonen, dat het
voor ons eigen verbruik bestemd is
en lichamen als do N. O. T., en zoo
noodig de betrokken regeerlngeo,
moeten waarborgen geven, dat onze
invoer niet voor een gedeolte naar
vijandelijk gebied zal worden door
gezonden.
Is dit van Engelseh standpunt te
begrijpen, men ksn het zich eveneens
indenken, dat jde betrokken kleinere
neutrale staten met een dergelijke
buitcnlandsche bemoeizucht alles be
halve zgn ingenomen.
Toch zijn er in Engeland nog zeer
velen, die, mot voorbgzlon van alle
rechten dor neutralen, slechts letten
op het dool, dat Engeland mat het
afsnijden van allen toevoer naar den
vgand voor oogen staat en er daarom
steeds op aandringen, de blokkade zoo
doeltreffend mogelijk te maken, zg het
desnoods, dat de onzydigen daaronder
zouden moeten leiden.
Er zijn er zelfs, dlu zich zoo weinig
kunnen indenken, dat hij de neutralen
ook andere sympathieën dan alleen
voor de entente bestaan, dat zg van
de redeneering uitgaan, dat het na
tuurlijk het verlangen en in het belang
der onzgdigen zal zjjn, dat Engeland
wint.
Dus, zoo redenesrm deze theoretici,
mcetm de neutralen zich, om dat
begeevenBwaardige doel te bereiken,
ook maar eenige mooiigkhodan ge
troosten.
Gelukkig i« do Er gelgch» regeering
verstandiger en ziet zl), dank zg de
talrijke protesten van de rogeerlngen
van verschillende neutrale staten en
de eteeds weer aangeboden nota's van
Amerikaansche zijde in, dat met de
neutralen maar niet op willekeurige
wtjse kan worden omgesprongen, wil
men niet het gevaar locpen, dat Enge-
lands vjanden noodeloos vermeer
deren.
De kwestie ie deze week uitvoerig
in het Engelsehe Lagerhuis behandeld.
De afgevaardigde Shirley Benn
Btelde can motie voor van den vol
genden inhoud; „Het Huis, lettende
op den omvang van den invoer In de
aan vijandeigk gebied grenzende on
zijdige landen, van goederen, die voor
den vgand onontbeerlijk zijn om den
oorlog voort te zetten, dringt bij de
regeering aan op invoering van een
zoo doeltreffend mogelijke blokkade
zonder den normalen invoer te belem
meren van hetgeen deze onzgdige
landen voor hun binnenlandsoh ge
bruik noodig hebben".
In de toelichting word opgemerkt,
dat de regeeririgebnsluiten de on-
zljdigen niet hadden voldaan en
evenmin Dultschland hadden belet
zleh van het nocdige te voorzien.
Een doelmatige blokkade aldus
de voorsteller, dient te worden over-
andara heoren geen oogeobllk twj-
feldon, of by zSn verstand verloren
had. Telkens weer deed hij pogingen
om tot bedaren te komen, en telkens
werd z(jn lachlust hom de baas.
Bj al die onbeschrgfelijke verwar
ring maakte deze vrooljjkheid van
Michael een des te nnargeestlger
Indruk en Pitman en Morris, door
dezelfde vrees bevangen, wisseldon
een blik vol doodeljjken angst.
„Morris," hijgde de advocaat, toen
hij weer behoorlijk spreken kon,
„wees maar bedaard, ik begrjp nu
alles. Ik kan 't ja in een paar woorden
ophelderen. DtUtr zat het op vast. Ik
wist tot op het huidige oogenblik niet,
dat het oom Joseph was.'
Deze opmerking, die Morris groote
verlichting schonk, bracht Pitman nog
veel meer in de war en benam hem
bijna do laatste hoop. Oom Joseph,
dien hij een ncr geleden in Norfolk
Street bezig had gezien met uitknip-
pels van couranten op te plakken, was
nu het ijk? Win was h(j zelf dan?
„Natuurlijk," riep Morris, ,'t Was
immers haast onkenbaar verminkt.
Hoe dom van mij, om dat riet te be
denken 1 Maar dan is nu alles opge
helderd en wl! lk je eens wat zeggen,
Michael, we zgn allebei gered Jg krijgt
het verzekeringekapitaal, ik gun 't
je graag en ik krjg de leerzaek,
dlo er weer bovenop Bchgnt te komen.
wogen, wanr.asr w{ er van overtuigd
zijn, dat zij den oorlog spoediger tot
een einde zal brengen, ook dan zelfs,
wanneer men ons zou beschuldigen
da rechten van onzljdlgen te schenden.
Dn afgevaardigde Leslie Scott en
andere leden steunden de motio
krachtig.
Min liter Grey verdedigd® de tot nu
toe door do regeering gevolgde ge-
dragsign.
Iiy weerlegde het denkbeeld om
een geregelde blokkade volgens Ame
rikaansche precsdenten in plaats van
de koninklijke besluiten tc stallen es
weigerde een beroep op de neutraion
to doen om de gevolgen van hst
aigomeeno beginsel te aanvaarden,
dat Engeland het recht hoi ft om den
handel met Dultschland te verhinderen.
Grey verklaarde, dat Engeland het
recht niet heeft om dan handel van
de neutralen stil te zetten of te ver
hinderen, dat zg hun gewone behoeften
aangeveerd kregen.
Do minister noemde het nu eenmaal
onvermgdelljk, dat het een en ander
naar den vjand doorsPpeldo en wees
er op, dat het onmogeigk Is, de
regeeringsmacht in neutrale staten in
handen ts nemen of smokkelen te
voorkomen.
De oorlog most, aldus Grey, voor
de neutralen noodzakeigfeerwgze on
gerief meebrengen, maar het ls tevens
de plicht van het ministerie van
buitcnlandsche zaken om de wel
willendheid vag de neutralen te ha-
houden.
Indien Engeland te krachtig opge
treden was, zou de oorlog nu al uit
zijn, omdat olie staten tegen Engeland
zonden opgestaan zijn en Engeland en
zgn boudgenooten ineengestort zonden
zijn onder den algcmeenen wrok van
de gehaele wereld. Thans filtreert
Engeland den handol in voldoende
mate. Zoo men scherper maatregelen
zen nemen, zouden zeker conflicten
met da neutralen niet langer ver
hinderd kannen worden.
Grey deed ten slotte een beroep op
alle neutralen, om Engeland den moei
lijken plicht gemakkelijker te maken
en eindigde natuurigk met de mede-
deeling, dat Engeland met z(jn bond-
genooten beBloteu waB, den oorlog tot
het einde toe voort te zetten.
Verschillende bladen melden, dat
Grey'B rede een groot succes was,
doch de Times zet uiteen, dat het
besluit om geen geregelde blokkade
in te vosren vele van Engelands vrien
den In Amerika en da Amerikaansche
regeoricg die nu aan de Engelsehe
willakear ter zoo overgeleverd blijft
teleur zal stellen.
Hoewel Qrey de statistieken van da
voorstanders vaa scherpere bepalin
gen, waarin werd aangetoond hoeveel
de neu'ralen meer dan vroeger van
verschillende voor don vijand nuttige
artikelen en grondstoffen hadden in
gevoerd, uitvoerig weerlegde en daar
bij een dankbaar gebruik maakte van
de dezer dagen door het Londensche
persbureau gepubliceerde gegevens,
waren verschillende parlementsleden
niet voldaan.
Voornamelijk het feit, dat vaartui
gen met ijzererts niet in neutrale
Maak nn maar dadeljk hot overigden
bekendje hoeft aan rnjj niet te dan
ken, doe jij maar aangifte en alles
ts in orde."
„Ja, maar dat kan ik niet," zei
Michael.
„Waarom niet? riep Morris.
„Ik kan het ïgk niet vertooEen,
Morris. Ik heb 't verloren," zei de
advocaat.
„Wat zeg je daar?' riep do laer-
hacdolaar „Hoe kan dat? Dat is niet
mogelijk, Ik ben he'. kwgtgeraakt."
„Ja, zie je, ik ook," zei Michael met
de grootste kalmte. „Daar lk het niet
herkende en de zaak wat verdacht
vond, heb ik het hoe zsl Ik zeggen
maar zoo ving mogelijk wear van
da hand gedaan."
„Van de hand gedaan Hoe kwam
je daarbij kreunde Morris. „Maar je
kunt het toch terugkrijgen Je weet
tocb, waar het i«?"
„Ik won dat hot waar was, Morris,
dat mag je gerust geloóvon, want 't
zou in mijn eigen voordeel zijn," zei
Michael, „maar heilig waar, ik weet
het niet,"
„O goeie God," zei Morris, terwjl
h(j hemel en aarde tot getuige schoen
te roepen, „dan ben lk de leerzaak
kwflt 1"
Michael schudde opeens weer van
het lachen.
„Waarom lach je toch, domkop
wateren aangehouden kunnen worden,
loek zser velen verkeerd.
Do regeering verzekerde evenwel,
dat alle voorzorgsmaatregelen waren
genomen, al eiechten de tgdsomstan-
digheden dan ook, dat deze geheim
gehouden moesten worden.
In het algemeen schflnt Grey's redo
toch wel een gunstlgen indruk ge
maakt te hebben en er bigkt toch
wel uit, dat er van do Engelsehe re
geering in de eerste tijden geen maat
regelen zfin ta verwachten, wolkeden
handel der neutralen nog moor dan
thans zullen belemmeren.
Da voorstanders van scherpere blok-
kadebepalingen zgn natauriyk alles
behalve voldaan.
Zy bigvon de rechten van alle
neutrale staten over het hoofd zien
en nebben ook nu weer getoond, waar
hst om do vernietiging van Dultsch-
lands overzeeschon handel gaat, plus
royallEte que le rol te kunnen zgn.
De stand van het krygsbedrgf vindt
m&n In onderstaande telegrammen.
Parijs. Ten W. van den weg
AtrechtLens 3gn twee pogingen der
Dnitsehers om aan te vallen afgaslagen.
Londen. De vgand deed krachtige
aanvalspogingen tegen een vooruit
springend gedeelte van onze schansen
ton N.O van Loos, doch werd terug
geslagen.
Weenen- Wy hebben nu ook de
streek van Goesslnje bezet en Btnitten
niet op weerstand. De ontwapening
van het MontonogrSneche leger nadert
de voltooiing.
Peking. In Noord Sjansi is een
ernstige beweging nltgebroken. Eenige
dnlzenden bandieten vermeesterden
dezer dagen SaratEi, zgn in Z richting
opgerukt, wisten de regeeringstroepen
te ontwyken en naderen nu Tatoeng
foe. Men gelooft, dat Mongoolsche
en Mantajoesene leiders de beweging
steunen.
Salonlki. Mariniers van Engelsehe,
Fransche, Russische en Italiaansche
oorlogsschepen in de haven zyn op
het schiereiland Rara Boernoe (ten O.
van den ingang van de golf van
Salonlki) geland en hebben het Griek-
sche fort bezet. Het garnizoen bood
geen tegenstand.
Parijs- De terngtocht van de
Servische troepen, die in Albanië
gebleven waren, wordt in goede orde
voortgezet. De Oostenrijkers zenden
een voorhoede naar San Giovanni.
Parijs. Do Dnitsehers vielen ge-
ïgktydig aan ten W. van heuvel 140,
ten Z. van Givenoby, waar zy op
sommige punten vasten voet kregen
en op onze stellingen bg den weg
van Neuviüe naar La Folie. De laatste
aanvallen zyn geheel sfgeBlagen. Te
vens werden aanvallen verhinderd op
onze werken ten N. van Roellncourt
en op den weg St. Lanrant—8t. Ni
colas. Ten Z. van NenvllleSt. Vaast
namen wg een myntrechter. Heftige
tegenaanvallen werden afgeslagen.
Berlijn. Wg bestormden ton N.W.
van de hoeve La Folie, ten N.O. van
Neuville vyandeigke loopgraven over
een uitgestrektheid van 1500 M. By
riep zgn neef. „Je verliest er nog meer
door dan lk. En je hebt den boel nog
erger in de war gestuurd. Als je maar
sen greintje gevoel hadt, zon je op je
boenen staan te beven van ergernis I
Maar dat kan ik je wol vertellen,
dlo achthonderd pond wil ik terug
hebben, die zfln van my, en ja
vriend moet een valscha handteokenlng
hebben gemaakt, om ze in zyn bezit
te krijgen. Geef ze my terng, hier, op
het perron, of ik ga zóó naar Scotland
Yard en vertel de heele geschiedenis
van 't begin tot het einde 1
„Morris," zei Michael, terwgihy de
hand op zijn neef's schouder legde,
„luister toeh naar rede. 't Is onze
schuld niet, 't is een ander, die het op
zy'n geweten heeft. Wg hebben het ïgk
niet een» onderzocht."
„Een ander?" herhaalde Morris.
„Ja, een ander. We deden oom
Joseph aan iemand anders over," iel
Michael
„Wat Je deodt hem over Dat ls
een rate uitdrukking," zei Morris.
„Ja. Ik deed hem over voor een
plano," zei hy leukweg. „Prachtige
volle toon," voegde hy erby.
JPordf vervolgd).