N°. 13 1916
Zaterdag 29 Januari
103de jaargang.
Bij dit no. behoort een
Bijvoegsel.
D^ultgavo dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prjs per kwartaal, in Goes f 0,78, buiten Goes, franco f S,ze,
Afzonderlijke nommers S cent.
{«sending van advertentlBn op Idaandag, Woenadaa
en VRIJDAG vöóz ia uzon.
De prQs der gewone advertentlgn ia van 1-5 regels 60 ct., elke regel meer 10 ct.
directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelflk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels 4 1,™ berekend.
Bewlsnusameis S gaaf.
Telefoonnummer 88. Birestaur G. W, vam Babnbvkld. Uitgave vae de Naanal, VsuaootseSap ,G«»8«he Couraat". Hoofdredaztenr W. C. vak Sahti».
Beperking der vrije meenings-uitmg.
Niet alleen op de redactie-bureaux
van een bekend dagblad, ook in de
Tweede. Kamer der Staten-Generaal is
een poging gedaan, de vrije meenings-
niting voor velen zeer moeilijk te maken.
Wat toch is het geval
De voorzitter der Kamer wilde zoo
spoedig mogelijk de Ouderdomswet in
openbare behandeling brengen en heeft
in dezen geest een voorstel aan minister
Treub gedaan, die evenwel halsstarrig
weigerde, in de eerstvolgende dagen
tot de behandeling van het ontwerp
mede te werken.
De minister gaat van de gedachte
uiteerst moet er geld zijn en dan kan
vastgesteld worden hoeveel er voor phi-
lanthropische doeleinden beschikbaar
kan worden gesteld.
Eerst moet "over een deel van de
belastingwetten een voorloopig verslag
zijn uitgebracht, dan pas wil de minister
er aan denken, zijn medewerking aan
het tot stand komen der Ouderdoms
wet te verleenen.
Wanneer deze wet bij de Ie Kamer
is, was minister Treub van plan, de
behandeling daar te vertragen, totdat
de voorgestelde belasting-ontwerpen,
tot een bedrag van 80 millioeD, waar
onder 10 millioen voor de ouderdoms
rente, in de He Kamer zullen zijn
aangenomen.
De minister behandelde dus de kamer
ongeveer als een stout kiud, dat een
drankje moet innemen.
Hij hield verlokkend het lekkere
koekje der ouderdoms-rente omhoog
en als de begeerte daarnaar opgewekt
is en het lekkers juist uit zijn viugers
gegrepen zal worden, kwam hij onver
wachts met een lepel levertraan voor
den dagdertig millioen als meerdere
belasting-opbrengst.
Eerst moet de levertraan geslikt,
de lepel zelfs schoongelikt worden,
dan zal het zoete koekje den gewil-
ligen patiënt als belooning worden
toegeworpen.
Eerst dertig millioen belastings-
verhooging, dan het ontwerp Ouder
don) s-wet.
Het is zeer begrijpelijk, dat er velen
wareD, die het met deze verdeeling van
werkzaamheden alles behalve eens zijn,
en dat de tegenstanders voornamelijk
onder hen schuilen, die niet bereid
gevonden worden, den minister op het
punt van belastings-politiek door dik
en dun te volgen.
De meerderheid der lie Kamer scheen
zich dan ook met 's ministers werk
wijze niet te kunnen vereenigen.
En vele afgevaardigden gingen daarbij
van de gedachte uit, dat hier inder
daad door minister Treub de vrije
ineenings-uitiug op ernstige wijze wordt
belemmerd.
Want welke houding moet een ka
merlid, die van Treubs belasting
voorstellen geen bewonderaar is, daar
tegenover aannemen, als hij weet, dat de
zoolang begeerde Ouderdoms-wet niet
tot stand zal komen, als hij zich niet
bereid verklaart, den minister bij diens
financieele plannen volkomen ter wille
te zijn?
De minister heeft nu eenmaal vast
gesteld welken prijs voor de Ouder
domswet betaald zal moeten worden.
Wil de Kamer de gevraagde som
geven, dan is de tot stand koming dier
wet verzekerd en mogen de liberalen
er zooveel bedeelden in betrekken als
zij zelf maar zullen willen, ja, zal
misschien ook den sociaal-democraten
nog een kleine concessie worden gedaan.
Wil de Kamer den losprijs evenwel
niet betalen, dan heeft de minister af
gedaan en het ontwerp ouderdomswet
kan uit de portefeuille genomen worden.
Het antwoord was aan de Kamer.
Dus was thans met de mogelijk
heid rekening te houden dat of de
Kamer zich voor 's ministers wil buigt,
of de minister zijn portefeuille onder
den arm neemt en zich voor verdere
samenwerking niet meer beschikbaar
stelt.
Dit zou voor een man als de heer
Treub, die ongetwijfeld van den morgen
tot den avond gearbeid heeft voor wat
hij in 's lands belang noodzakelijk
achtte, al worden zijn denkbeelden dan
ook door zeer veleu niet gedeeld, een
weinig eervolle en niet verdiende af
tocht geweest zijn.
Het is evenwel niet noodzakelijk
gebleken.
De Kamer is den minister op dit
eritiek oogenblik, door in meerderheid
aan den wenscli der centrale afdeeling
gehoor te geven, welwillend tegemoet
getreden.
De centrale afdeeling toch besloot,
reeds Woensdag a.s. een aauvang te
te maken met het afdeeliugsondcrzoek
van verschillende belastingwetten en
trof tevens maatregelen, om de voor-
loopige verslagen zoo spoedig mogelijk
te doen verschijnen.
De heer De Meester stelde, in ver
band met 's ministers halsstarrige hou
ding en met de geruchten, dat de heer
Treub het er op aan zou leggen, een
conflict met de Kamer uit te lokken,
teneinde het minister-ambt vaarwel te
kunnen zeggen, de vraag, welke zeer
zeker aan de orde moest komen zoekt
de minister een conflict met de Kamer?
De minister ontkende ditslechts
's lands belang bestuurt zijn hande
lingen.
Maar al bleef hij bij zijn halsstar
rige houding volharden, er was toch
wat meer toenadering van zijne zijde
te bespeuren.
Wil de Ouderdomswet in openbare
behandeling komen, dan moet in allen
gevalle het voorloopig verslag van de
voorgestelde pensioen-belasting met een
geraamde opbrengst van 12 millioen
verschenen zijn.
Een verwerping van deze belasting
zal oorzaak zijn, dat de minister aan
de behandeling der Ouderdomswet in
de Kamer uiet zal medewerken.
Dus toch nog een bedreiging.
En de sociaal-democraten, die op de
pensioensbelasting geenszins gesteld
zijn, zullen dus ook genoodzaakt zijn,
dit bittere drankje te slikken, willen
zij niet de zegeningen dfs heeren
Treubs wetgeving voor geruimen tijd
van het politieke programma zien
verdwijnen. A.
Buitenland,
De sfrlld In en bulten Europa.
Wat gebeurt er In do laatste weken
eigenlek in Saloniki?
Volgens de telegrammen, welks van
dag tot dag de b(jïot derheden van
het gevechtsterrein op den Balkan
weergeven, bepaalt zich de strQd In
hoofdzaak tot een aetle ln de lncbt.
Over en weer verschijnen vlieg
tuigen boven de vfjandeljke kampen
en werpen hun projectielen, in de hoop
den tegenstander belangrjke militaire
schade te kannen toebrengen.
Het laatste offfcioele telegram.
Woensdag versohenen, maakt weer
melding van een bezoek van een
eskader van 32 Franeche vliegtuigen
aan Gewgell en Monastlr, welke plaat
sen door honderden projectielen ge
bombardeerd werden.
Maar, door luchtaanvallen alleen ls
nog nimmer ojo goed verschanste
legermacht op de vlucht gedreven en
het is niet to verwachten, dat de ge
allieerden ln het versterkte Saloniki
of de Bulgaren langs de Grleksche
grenzen ln deze lucht-viBltes ooit iets
andors dan vjandeljke uittartingen
zullen zien.
In Saloniki heeft de over de
Grleksche grens ternggeslsgen expe
ditie macht zich inmiddels duchtig
kunnen versterken.
Van dag tot dag zgn nieuwe sol
daten-zendingen ontscheept, een groot
deel van de op Galllptli vrijgekomen
troepen sfjn naar de Grleksche ha
venstad overgebracht en deze zelf ls
ln een goed verdedigbare vesting her
schapen.
Met koortsachtige haast hebben
voornamelijk de Franschon zich hier
geweerd, op het gevechtsterrein voor
de stad loopgraven en verschansingen
gegraven eu versterkingen aange
bracht, waar daaraan op de zwakste
pnnten da grootste behoefte was.
Das is Saloniki, dank z{j het feit,
dat de centralen nog geen poging
gedaan hebben, de Grleksche grens te
overschrijden, een versterkte plaats
geworden, welke voor de centralea
niet dan mot groote opofferingen
op don vijand to vermeesteren zal
zjn.
Evenwel, van een ernstige actie op
dit gevechtsterrein wordt niets meer
vernomen.
Da geallieerden hebben Saloniki
wel versterkt, doch ai dh met groote
kosten aangebrachte v jrdediginge-
werken brengen hen niet vsrdor wan
neer da vijand nog maar steeds op
zich wachten laat.
En het ls begrijpelijk, dat velen
langzamerhand ongednldlg beginnen
te worden en zich afvragen of de
expeditie naar Saloniki alleen ten doel
heeft, een Grleksche,hBVon stad te ver
sterken.
De Tempt maakt zich tot tolk van
die ongednidlgen.
Er zijD, schrijft het blad, thans te
Saloniki een 200 000 A 300 000 Fran-
rchs en Engelache soldaten en eon
20 000 tal Bulgaren tracht deze te
blokkearen door b{j de Grleksche
grenzen loopgraven aan te leggen.
Het groote leger in Saloniki juicht
er over, dat het niet in zee kan worden
gedreven, maar zon het niet veel prac-
tiseher zijn, wanneer het aons totdaden
overging en de Bulgaren het onderste
boven wierp.
In dat geval zouden de Oostenrij
kers er niet langer aan denken, hun
t()d te verliezen door veroveringen ln
Albanië te maken.
Zfl en de Balgaren zijn tbans vor-
cprold over een afstand van 300 E.M.
tneschen Montenegro en Doiran an
zouden onmiddellijk bun tochten naar
de Adrlatlsche zee moeten staken om
eso zeer ernstig gevaar het hootd ie
bieden.
Op het oogenblik zouden de geal
lieerden hen verbrokkeld aantreden
en noch do Dnitschers, die 1b gevecht
zijn met de Russen, noch de Turken
zouden hen te hnlp kunnen snelleo.
OoBtenrijk doet thans in Moutenegro
en Albanië wat het wli en de krachtige
legermacht in Saloniki blQft werkeloos
en laat den vijand rustig zfjn gang
gaan en alles bereiken, wat hij wenscht.
Krachtig spoort de Tempt op een
heid van handelen aan van alle legers
der geallieerden in den Balkan, zoowel
ltsllaansche als Fransche en Engelsche
en zelfs van het Servische, dat weer
geheel gerechtsklaar zou zijn.
Deze redeDeering van het Franscho
blad ls voikomen logisch.
Want wat hebben de geallieerden
aan een sterke Italiaansche cxpedltie-
macht,welke, van de andere geïsoleerd,
in Albanië werkeloos bljlt Wat heb
ben zij aan een opnieuw bewapend
8arvlioh leger en aan de belangrijke
troepenmacht ln Saloniki, zoo er tas-
schen deze geen samenwerking bestaat
en men maar kalm afwacht of de
vijand zoo goed zal wezen, het eens
op een treffen te laten aankomen.
Het is Inderdaad onbegrijpelijk, dat
de entente ztch in deze voor de cen
tralen moeilijke oogenbllkken tot een
rnstlg afwachtsn bljft bepalen.
In deze voor de centralen moeilijke
oogenbllkken, zelden wQ.
En inderdaad, van de centralen is
In da eersten tjjd, dank zj de krach
tige Russische actie aan de Bessarabl
Bche grens, geen offensief tegenover
Saloniki te verwachten.
De Rassen toch zijn hun bondge-
nooten met kracht te hulp gekomen.
Toen aan de Grleksche grenzon do
legermachten der centralen balt biel
den en alvorens het verslagen expe-
dltle-leger der entente op Grieksch
gebied te vernietigen tot een over
eenkomst met Griekenland wilden
geraken, waardoor haar optreden door
de rsgeering van dien staat zou ge
billijkt worden, was de positie der
geallieerden op den Balkan meer dan
hachelijk.
Maar nog altijd zijn de Grleksche
grenzen door de troepen der centra
len niet oversehredon en de entente
heeft thans meer dan tijd kannen
vinden om zich in alle opzichten op
Griekschen bodem te versterken en
ln te graven.
Hot Is natuurlijk mogelijk, dat de
centralen er aan gedaebt hebben, hnn
vijanden ln Saloniki vrij spel te laten.
Ia de havenstad zelf kunnen zfl geen
kwaad doen en een versterking van
Saloniki zal, zoolang de bezettings
troepen slechts op Grloksohan bodem
blijven, do centralen niet ernstig
kannen hinderen.
Maar daar tegenover staat, dat een
versterkt Saloniki, waarin een leger
van 300000 man verblijf houdt, toch
een voortdurende bedreiging van de
spoorlij o Duitsehland-Konstantinopel
ls, de spoorlijn, welke voor succesvolle
operatiën tegen Egypte niet meer
gemist kan worden.
Saloniki is thans de krachtigste
verdedigingsstelling voor Egypte op
het Zuidelijk front.
En daarom lag het voor de hand,
dat Dnitschers, Oostenrijkers en Bul
garen, en wellicht ook Turken, ten
spoedigste een overeenkomst zouden
treffen, teneinde een krachtig en wei-
bewapend leger naar het zuiden af
te secdeu, ter algehaele verdrijving
van de geallieerden van den Balkan.
Tot »u toe is van dezen opmarech
evenwel niets gekomen.
Want Rusland, de machtige logge
vijand, met zfin onnitputtolflken men-
sehenvoorrsad, is zijn bondgenooten
te hulp gesneld en heeft de voor
Griekenland bestemde Dniteche en
Oostenrjjkscbe troepen op bet Bessa-
rablscbe lront dringend noodzakelijk
gemaakt.
Met kracht rokken de Russen nog
steeds aan den front muur, welke hen
in de Boekowlna en Oost-Galicië bet
voortrukken belemmert en alle In
spanning van de zjdo der coutralen
ls noodlg om deze muur niet onder
de mokerslagen van den Ruesischen
valst te zien bezwijken.
De Russen vallen aan, maar worden
met zware verliezen weer op hun
oude stellingen teruggeworpen.
Maar telkens weer, do gebrachte
offers niet tellend, komen zf opzetten
bij duizenden en duizenden.
Zoolang die actie duurt, kan van
een vrS komen van DuitscherB en
Oostenrijkers voor een opmarsch naar
Saloniki geen sprake zijn.
Het Russische optreden aan het
Boisarabi-che front verlamt elk vij
andelijk initiatief elders.
Do Bulgaren alleen zijn te zwak
voor een offensief op Grieksch gebied
en voor elke andere militaire operatie
van beteekenls, soodat de nog in
Albanië aanwezige Servieche strijd
macht van deze zijde ook geen ernstig
gevaar heeft te duchten.
Wat de Italianen eigenlijk uitvoeren,
behalve zich het hoofd te pletter te
loopen tegen de harde rotsen ln het
Oo3tenrjjkscbe gronsgobied, is niet
recht duidelijk.
Italië zon ais aandeel in den Balkan-
veldtocht de zorg voor het Servische
leger op zich nemen.
Evenwel, een ifavas-nericht meldt,
dat zoodra de Servische troepen op
Korfoe ontscheept zijn, zg door Frank
rijk opnieuw verzorgd en uitgerust
zullen worden.
Niet alleen was dus in Montenegro
van Italiaansche hulp geen sprake,
ook Sorvlë zal van de ondersteuning
van Italiaansche zijde verstoken
blijven.
Het ls geen fraaie rol, welke Italië
als bondgenoot speelt, waar het maar
al te duldelgk telkens weer laat uit
komen, dat zgn r-igen belangen op
alle pnnten vóór die zgner strijdmak
kers gaan.
Het is dan ook da vraag of van de
Italiaansche legers op het Baikanter
rein voor do centralen in de naaste
toekomst veel gevaar zal zgn te
dachten.
Wat Saloniki betreft, daar kan de
toestand niet altijd zoo blijven alszU
tbans is, vooral ook omdat dit bij slot
van rekening toch een Griekeche stad
is, welke zonder ernstige conflicten niet
'te langen tijd ln bruikleen kan worden
gebonden.
Er is een oud spreekwoord, dat zegt,
dat als do berg niet naar Mohammed
wil komen, Mohammed wel naar den
berg zal gaan.
En zoo zouden we ook hier kunnen
opmerken, dat als de centralen niet
naar Saloniki willen komen, de daar
gelegerde cxpeditlsmacht den vijand
wel op Servisch en Bulgaarsoh gebied
zal moeten vinden.
Maar dan mag daarmede ook geen
oogenblik langer goaarzeld worden.
Nog tracht do reeds "nggende Rus
met z(jn broeden rug de deur van
de toegangspoort ln Bessarabië open
te duwen en worden van de sQde
der ceutralen alle krachten vereiseht
cm dit te verhinderen.
Geeft binnen enkele dagen de uit-
geputte kolos het karweitje op on
keeren DuHschf.rs en Oostecrgkero In
grooten getale naar de Grleksche
grenzen terug, dan is voor de geal
lieerden do kans verkeken om hun
vijanden op den Balkan in de eerst
volgende weken een nederlaag van
beteekenlB too to brengen.
Uitvoerig debatteeren de Engelsche
bladen nog steeds over het al of niet
noodzakelijke, de blckkade-bepalingen
te verscherpen en den handel der
onzijdigen nog meer te bemoeilijken
dan sn reeds het geval is.
In hot Lagerhuis heeft deze kwestie
tot eenlge voor de onzijdige staten
interessante redevoeringen geleld,
welke wij ln een onzer volgende
nummers aan een nadere beschouwing
hopen te onderwerpen.
De stand aan het krjjgsbedrjf blijkt
voldoende uit de onderstaande tale
grammen.
Weenen. De overeenkomst nopens
het neerleggen der wapenen door de
Montenegrjjnen ls door den gevol
machtigde der Montenegrijnscbe ra-
geering geteekend. De ontwapening
geschiedt zonder bezwaren en is ook
tot de districten Kolosln en Andreje-
witsa uitgebreid.
Berlijn- De Franschen poogden
tevergeefs door talrijke tegenaanval
len de hnn ontnomen loopgraven ten
O. van Neuvllle te heroveren.
Parijs. In ArtoU hebben wij ln
den sector van Neuvllle St. Vaast den
vijand uit een der mijntreehterB ver
jaagd.
Parijs. Militaire kringen eonsta-
teeren, dat de laatste aanvallen der
Duitschers op het W. front z(|n mis
lukt.
Weenen. BB het bruggehoofd van
Gö-z hebben wi) in gevechten met de
Italianen bp Oslavla een deel der
vljaud.-ljke stellingen aldaar genomen.
Op verscheidene andere pnnten van het
front aan de Isonzo zijn ds gevechten
in hevigheid toegenomen. Vjandaljke
aanvalBpogingen op onze stellingen
b{j Fodgora, op den Monte San Miohele
en ten O. van Monfaleone mistakten.
Binnenland
Aftreden van mr W. S. F. P. graaf
van Bylandt.
Mr. W. K. F F. graaf van Bylandt,
lid der Tweede Kamer voor Apeldoorn,
heeft op advies van zijn geneesheer,
die hem over 't algemeen beperking
van z{jn arbeid heeft aangeraden, zfln
ontslag als Kamerlid ingediend.
Ds heer Van ByJandt, die tot de
Chrlstelijk-Hlstoriscbe fractie behoor
de, heeil drie en dertig en een half
jaar onafgebroken zitting in de
Tweede Kamer gehad en heeft ge
durende eenlge jaren het voorzitter
schap der Kamer bekleed. HQ heeft,
daar h(j van heden af niet meer aan
de Ka ner werkzaamheden zal deel
nemen, afscheid van cfln modeleden
genomen.
De heer Snoeck Henkemans, oud-
Kamerltd voor Amsterdam II, zai, naar
de Zutph Ct. verneemt, door de ehr.
hist, partij in de plaats van den heer
Bylandt candidaat gesteld worden.
De ^Telegraaf'-kwestie.
In de Telegraaf hebben de heeren
J. C. Schröder en G. Simons zich
Woensdagavond verdedigd.
De heer Schröder deelt mede, dat
de aanleiding tot het oprichten van
een antl-smokkelburean was gelegen
iu een door hem gemaakte reis langs
de Zuidgrens. Toen de daarover ge
publiceerde berichten veel tegenspraak
uitlokten, nam de heer Holdort de
verantwoordelijkheid van de smokkel-
berlchten op zich en verscheen zijn
naam aan den kop van het blad als
.verantwoordelijk adviseur."
De heer Schröder zegt het artikel
te hebben geschreven, waarvoor bi]
vervolgd werd, doeh daar hij reeds
een dozijn vervolgingen tegen zich
bad loopen, meende hij, dat 't billijk
was als de hasr Boldert het volgende
dozQn voor zijn rekening nam. De
heer Boldert had daartegen goon be
zwaar en werd dus de verantwoorde
lijke persoon.
Do heer Schröder zegt vr(j te zijn
ln zQn meetingsuiting en deelde verder
eenlge bijzonderheden mee over het
veol besproken ontslag der redactea
ren naar aanleiding van het optreden
van den heer Simons als chef-binnen
land op het redactie-bureau.
Hij, de heer Schröder, bad later de
diieetie voor de keuze gosteld den
heer Simons te ontslaan en de ont
slagen redactenren terug te nemen
oi hem zelf ontslag te verleenen. Na
een conferentie nam de heer Simons
ontslag als chef-binnenland en zou
tot zijn vertrek naar het buitenland
