N°. 11 1916.
Dinsdag 25 Januari
103
jaargang.
de
FEUILLETON
De verwisselde Kist.
GOESCH
Dejultgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- on Vrljdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prjs per kwartaal, lu Goes f 0,78, buiten Goes, franco f l,U,
Afzonderlijke nommerc 6 cent.
'naendlnff van advortenUOn op Maandag, Woensdag
en VRIJDAG t óde 13 uren.
Teleloonnasune; 88. $ire»ta«r G. W. ran Barhïvïld. Uitgave vas de Naam!. Vamkootstkap ^Gesseka Coarsat". Hcofdredastenr W. i. C. vak Sahtih
De pr§» der gewone advortentiën ia van 1-6 regels 60 at., elke regel meer 10 et.
BJ directe opgaaf van driemaal plaatsing datzelfde advertentie wordt
de prijs slechte tweemaal berekend.
Geboorte-, huwel{k- en doodsberichten en da daarop betrekking hebbandt
dankbetuigingen worden van 1—10 regels k 1,— berekend
Bew$snumsa«r* A ten'.
Buitenland.
De etrljd In en bulten Europa.
Br wordt heel wat over ons kleine
landje gesproken in den laatsten t{jd.
Want zooais in ern huishonden de
groote broers onderling over Benjamin
den baas willen spelen en ieder van
hen er een eigen meening op naboodt,
woike vrijheden den jongeren zoon des
huizes al dan niet veroorloofd zullen
zijn, zoo wordt er in de staten der
en'ente in den IsatBlen tfjd heftig van
gedachten gewisseld over de vraag of
Nederland niet buiten zijn boekje gaat
en onze invoer wel overeenkomt met
de behoeften, welke men bij een klein
volk als het onze naar schatting
meant te mogen veronderstellen.
Bier ln Nederland zelf bemerkt men
daar niet veel van.
Het laat ons tamGjjk koud of men
onzen invoer over een zeker tijdperk
hooger of niet hooger dan vorige
jaren acht en tot nu toe is v&n offi
cieels zijde dan oek geen poging ge
daan om aan de belangstellenden in
het buitenland betere en vollediger
cijfers van in- en doorvoer te ver
schaffen dan die, welke zij thans
schijnen te bezitten.
Misschien komt dit door de gedachte,
dat onze overzee handel toch al ge
heel en al onder Bngelsche contróle
staat en het ons betrekkelijk vrij
onverschillig kan z{jn of de zeswetten,
waaraan wij te gehoorzamen hebben,
nog wat strenger of minder streng
zullen opgevat worden, misschien ook
zit de meaning voor, dat wB neutraal
en met alle staten bevriend zijn, zoo
dat niemand zich met ons dageljjksch
huishouden heeit to bemoeien.
Maar een feit la het, dat er voor
namelijk in Engeland hevig over ons
gepolimlaeerd wordt en dat er heel
wat achterdochttgen zijn, die in het
kleine Nederland eigenlijk niets an
ders dan een knststrook met eenlge
vrije zeehavens voor het zoo va> alle
zijden Ingesloten vBandelBke Duitsch-
land zien.
Wat helpt het ons, zeggen de ach-
terdochtigen, of wjj al de heerschappij
ter zee hebben, of onze schepen door
onverminderde waakzaamheid de uit
vaart van leder Duitsch vaartuig
beletten en allen toevoer naar vijande
lijke havens onmogelijk maken, als
er reusachtige transporten naar Ne
derland gaan en wij op de ingevoerde
artikelen totaal geen contró'.e meer
hebben, zoodra de schepen bfl IJmui
den of in den Rotterdamscheu water
weg zijn binnengeloopeu.
Ja, dat is voor Engeland zeker een
heel moeilijke kwestie.
Wil het zijn doel, het isoleeren van
Dultschland, bereiken zonder met
neutrale stalen in al te ernslige con
flicten te komen, dan moet het in
leder geval toch toestaan, dat staten
als Nederland en de Skandlnavigche
rijken vrfl Invoeren, wat 20 voor eigen
40
Roman, naar het Engeisch
van HOBEBT LOUIS STEVENSON.
,Zoo Pitman,' zei hy, x{jn boek
neerleggend, ,wat brengt je hier in
dit vroege morgenuur? Je moest in
de kerk zyn, kerel.'
,Aan kerkgaao heb ik vandaag
eigenlijk niet gedacht, meneer Fins-
bury," antwoordde Pitman. „Ik geloof,
dat er iets nieuwe op til is.'
BQ liet de advertentie zien.
Wat is dat rlop Michael nit,
terwSl hij rechtop ging zitten. By
bekeek do advertentie oen oogenblik
met gerimpeld voorhoofd. aPitmant'
zei hy, dat zaakje staat mij volstrekt
niet aan.'
,Ik moot er toch werk van maken,"
vond Pitman.
,Ik dacht, dat je genoeg zou heb
ben van Waterloo,' zei de advocaat.
,Ëen je daar opeens zoo ziekelijk op
vorzot Je bant eigeniyk nooit meer
jezsli geweest, sedert je dien baard
hebt afgeschoren. Ik vrees, dat daar
al je verstand ln zat."
.Meneer Pinsbuiy, ik heb getracht,
ernstig over deze zaak na te denken
en als u 't goed vindt, wilde lk u
vertellen, tot welke slotsom ik ben
gekomen."
.Vertel maar op," zei Michael, .maar
denk er om, Pitman, 't la Zondag, neem
je een beetje in acht."
.Drie dingen zijn mcgeiyk,' begon
gebrnik noodlg maanen te hebben.
En te beletten, dat hiervan een
deel, zB het dan ook een gering deel,
weer over de Dnltsohe grenzen gaat,
Is heel moeityk uitvoerbaar zonder
zich in de binner landsche aangele
genheden der neutrale staten te men
gen.
Zoover mogelijk is Engeland al
gegaan en door deu drang van die
zijde op onzen koophandel uitgeoefend,
ontstonden lichamen als de N. O. T.,
die slechts vry kan handelen wanneer
het zich aan zekere bindende bepa
lingen Inzake de bestemming der
goederen onderwerpt en was het meer
malen noodzakelBk, dat onze regeerlng
de verklaring aflegde, dat de goederen,
wier vrflen toevoer men verlangde,
voor blnnenlasdeoh gebruik bestemd
zonden zijn.
No ls het voor ons klein landje
allesbehalve prettig, onder Engelscbe
voogdy te staan, maar aan de andere
zijde is bet toch ook weer te begrijpen,
dat men zich in Engeland door een
kleinen neutralen staat niet graag de
beste wapenen tegen den machtigen
Dnltschen vyaud uit harden laat
namen.
Watt meer en meer blijkt, dat
Dultschland ln afzien baren tijd niet
door de wapsnen zal worden verslagen,
doch dat Engeland den tegenstander
het snelst en meest afdoende zal
kannen treffen door eooaomlsche maat
regelen.
Vandaar, dat ln den laatsten tijd het
blokkade-vraagstuk meer dan vroeger
op den voorgrond treedt en men zich
in Engeland af vraagt hoe Dultschland
het best geïsoleerd kan worden, zonder
dat men in rechtstreeksch conflict
met de neutrale staten komt.
Waren het slechts de kleinere on-
zBdigen, dan zon er al heel spoedig
in een voor ons minder aaugenamen
zin een beslissing afin gevallen, want
het bleek Immers telkens weer
wat beteekenan de rechten der kleine
neutralen, wanneer de oorlogvoerende
mogendheden door ze to miskennen
zich zelf op economisch of militair
gebied oen voordeel weten te ver
schaffen
Maar Amerika is ook een neutrale
staat en dat machtige overzeesche
gewest ls er veel aan gelegen, dat de
vrSe handel met verschillende Euro
peesche Btaten zoo weinig mogelBk
belemmering ondervindt,
En daarom zoekt men in Engeland
naar een oplossing zonder tot nu toe
een juiste gedragslOn te kunrea vin
den.
Een werkeiyke blokkade van all
Dnltsohe havens on een verscherping
daarby van de contrabandeiyst zon
door Amerika ongetwyfeld geëerbie
digd moeten worden, maar na reeds
wordt opgemerkt, dat het voor Enge
land zeer moeiiyk zal zyo, deze blok
kade »f te kondigen, daar het de
Oostzee niet beheericht en de havens
daaraan gelegen das niet den toevoer
Pitman. Ten eerste kan die adver
tentie ln verband staan met het vat,
ten tweede met bet standbeeld van
den heer SMnltopolis en ten derde kan
zB geplaatst zBn door mUn zwager,
die naar Anstralië Is gegaan. In 't
eerste geval geloof ik, d.t we de zaak
maar moeten laten rusten."
,Het hof is dat met u eens, broeder
Pitman," zei Michael.
,ln het tweede geval," ging Pitman
voort, ,ls het mijn plicht, geen middel
onbeproefd te laten, om het verloren
beeld terug te vinden."
.Hoor eens, Semitopolle heeit je
boten verwachting goed behandeld,
hB heeft het verlies gedragen en is
je verder niet lastig gevallen. Wat
wil je meer?' vroeg de advocaat.
.Neem my niet kwalflk, meneer
Flnsbnry,' antwoordde Pitman, .ik
beschouw het zóó, dat die edel
moedige handelwQze van meneer Se-
mitopolils my de verplichting oplegt,
me tot bet uiterste in te spannen. De
heela zaak was noodlottig en, zooals
ik u niet behoef te zeggen, weder
rechtelijk van den beginne. Maar
des te dringender gevoel ik de nood-
zakeiykheld, om mB in dit geval te
gedragen, als een ecriyk man be
taamt," zei Pitman met verhoogde
kleur.
.Daar kan ik niet veel tegen in
brengen. Ik denk ook wel eens, dat
lk mS graag als een eerlijk man
zou gedragen, maar 'twordt te las
tig, zoolang de wereld en de wets-
praktflk blBven, wat ze zyn."
,In 't derde geval", ging Pitman
voort, ,ali 't oom Tim ia, dan zyn we
nit omliggende streken kan beletten.
Meer dan vroeger is thans het oog
op het kleine Nederland gericht.
Da Morning Pont heeft nltvoercyfers
van Amerika gepubliceerd en de Daily
Mail heeft een opgave verstrekt van
den uitvoer van rytt en cacao uit
Engeland naar Nederland en Bkandl-
navië.
Men is daarby tot d.» verrassende
ontdekking gekomen, dat wy eigenlSk
veel meer Ingevoerd hebben dan voor
ons eigen gebruik, ln vergelijk met
vroegere jaren, noodiakeiyk ls.
Maar de Daily News on de Daily
Chronicle trekken openljk onze party
en wyzen er op, dat wy thans niet
meer als vroeger verschillende artike
len nlt Dultschland zelf kunnen kry-
gen, waardoor natnuriyk de invoer
van de andere zyde grooter moet zijn.
Verder wBst men er op, dat dooreen
op onjuiste inlichtingen berustende
actie neutrale landen heel gemakkeiyk
in de armen van Dultschland gedreven
kannen worden en dat een actie tegen
Zweden reeds tot groote moeilijkheden
aanleiding gegeven hoeft, doordat dit
laud onmiddellijk deu doorvoer uit
Rusland naar Engeland stop zette.
In de Westminster Gazette heeft de
statistikus Morgan Browne een reeks
oyfers gepubliceerd, welke moeten
bewijzen, dat de Amerikaansche tarwe-
uitvoer naar Nederland, Noorwegen,
Zweden en Denemarken is gestegen
van 19 mlliloen bushels in 1913 tot
50 mlliloen ln 1916. waarnlt gecon
cludeerd wordt, dat Engeland tot na
toe maar beei goedig de Amerikaan
sche tarwe doorlaat om Dultschland
te voeden.
Maar deze gevolgtrekking aldus
Browne houdt geen rekening met
de groote waarschynlBkbeld, dat deze
landen, verstoken alu iy zyn van den
toevoer uit Midden Europa, veelmeer
Amerikaansche tarw noodlg hebben
voor eigen gebrnik en dat zB, zelfs met
den grooteren Amerlkaausahen toe
voer, mogeiyk nog minder ontvangen
dan voor den oorlog. Nederland b.v.
voerde ln de eerste negen maanden
van 1913 gemiddeld een aanzienlBke
hoeveelheid meer graan en maïs ln
dan voor de eerste tien maanden van
1916 voor Nederland en Skandinavlë
bB elkaar is opgegeven.
Maar de Morning Post ia ook door
deze bewysvoering niet overtuigd en
vraagt hoe Morgan Brown kan weten,
dat niets van de tarwe, die ln 1913
in Nederland ls Ingevoerd weer naar
Dultschland is uitgevoerd, welke mo
gendheid immers bezig kon zijn, zich
voor den oorlog voor te bereiden. Bet
blad betoogt verder, dat het normale
verbruik in de oszfidige staten over
het gemiddelde van drie of vjf jaar
moet berekend worden en niet, zooals
Morgan Browne doet, over de negen
maanden, waarin Dultschland voor
raden voor den oorlog opstapelde.
De correspondenten te Rotterdam
van de Daily Tel en de Daily News
natnnrlBk er bovenop.'
.Maar 't ls oom Tim niet, verklaar
de de advocaat.
.Hebt u wel gelet op die byzon-
dere uitdrukking, iets dat in zBn
voordeel ls merkte do schrandere
Pitman op.
.0, sukkel,' zei Michael, .dat af
gezaagde deuntje bewBst alleen, dat
de man, die de advertentie plaatste,
een ezel ls. Dat luchtkasteel moet
je eens vooral afbreken. Zou oom
Tim zich vergist hebben ln de spel
ling van je naam? De fout is op
zichzelf niet kwaad, 't klinkt veel
moeier dan de naakte werkeljkheld
en ik ben van plan je voortaan
niet anders dan töó te noemen,
maar ls dat nu niets voor oom
Tim?'
.Neen, dat is waar", gaf Pitman
toe. .Maar hy kan wel zUn verstand
verloren hebben in Ballarat."
„Wat dht betreft, Pitman', zei Mi
chael, ,'t kan wel zBn, dat koning
George de advertentie heeit geplaatst,
met de bedoeling, jon tot ridder
te slaan. Misschien zon je dat niet
onwaarsohSniyk vinden, 't is ten
minste niet in strijd met de natuur
wet. Maar onze bedoeling ls, da
meest waarsonyniyke mogelijkheden
na te gaan en als je 't goed vindt,
zal ik den koning en oom Tim
allebei maar schrappen. Voorts je
tweede onderstelilag, dat de zaak
ln verband zou staan mot bet beeld.
Goed, maar wie plaatst de advertentie
dan? Niet Btcardi, want die weet
je naam niet. De man van den goe
derenwagon, zeg je, in een vlaag van
hebbes hun bladen er op gewezen,
hoe Nederland in den laatsten tBd
meer moeet Invoeren dan anders, ook
met het oog op de mobilisatie vsn het
leger en den steun aan duizenden
vluchtelingen. Ook wat de American
Belief Commission via ons land naar
België zendt, is ln EngtUud eenvou
dig onder den .invoer naar Neder
land' begrepen.
Uit alles blBkt wel, dat de Invoer
in de kleine neutralo staten op het
oogenblik ia Engeland een punt van
ernstig debat is en do Star, dis blijk
baar den voorslohtlgen weg wil volgen,
spoort de regeerlng krachtig aan, de
kwestie in het Lagerhuis te brengen
en aldus eens vooral aan te tconen
hoe valsch de oBfers en statistieken
der doordryvers zyn.
Voor ons ls het natnnrlfik van
belang of Engeland werkeiyk een
effectieve blokkade zal aikondlgen en
of de bewering van de Associated
Pres» waarheid bevat, dat Engeland
voornemens is, Botterdam en andere
havens eenvoudig als Dultsche invoer
havens te beschouwen en daarom by
de blokkade te betrekken.
Evenwel, zoo ver ls het nog niet
en mocht bet ooit daartoe komen, dan
kunnen wfl er van overtuigd zfln,
dat van Amerikaansche zyde alles ln
het werk gesteld zal worden om aan een
dergelflken onwottlgen maatregel zoo
spoedig mogolflk een einde te doen
maken.
Wat er eigeniyk jmet Montenegro
gebeurt, is na do telegrammen, dat
Montenegro zal doorvechten niet
byzonder duideiyk, vooral daar de
centrslen volhouden, dat het veroverde
koalnkrBkje in nadere ouderhandelin
gen heeft toegestemd.
De Petit Parisien geeft een oplos
sing, die wellicht juist zal zyn. Het
blad meldt, dat koning Nicolaas tot
bet noderleggen der wapens had be
sloten en den leider der oorlogspartij
als minister-president door een ander
verving met de opdracht, de onder
handelingen aan te knoopen.
In het leger wekte dit besluit groote
ontevredenheid en generaal Martlno-
wlts plaatste zich aan het hoofd van
een fractie, die den stryd wenscht
voort te zetten tot de algemeene vrede
zal zyn gesloten. Aan deze z|jde staat
de koningin, die een broer van den
afgezetlen mtnlster-prcBident is.
Thans worden de Montenegrijnsche
troepen verzameld om zich aan te
slnlten by de overblBfselen van het
Servische leger.
In boeverre deze lezing juist is, zal
dezer dagen nader moeten bikken.
De stand van het krflgsbedrBf wordt
in onderstaande tri-grammen weer
gegeven.
Keulen- Volgens doKolnische Volki
zeitung zfl n de Itallaansche berichten
over het intrekken van alle aanbie
dingen door koning Niklta sterk
helderziendheid. Aan 't station bunnen
ze hom je naam verkeerd hebben
opgegeven en mogelijk kon bB je
adres niet gewaarworden. Dat kan,
dat geef lk toe. Maar nu is 't de
vraagben je er op gesteld, hem te
ontmoeten
.Waarom niet?' vroeg Pitman.
,Ale hf ja spreken wil,' zei Mtchsrl,
.moet je h a-om denken. BB heet'
natuurlijk zBn adresboek teruggevon
den, ls naar het huls gegaan, waar
hij het beeld bezorgd heeft enlet
well handelt op last van den
moordenaar.'
.Dat zou wol ongelukkig treffen,"
meende Pitman, .maar 't Is mjjn plicht
tegenover den heer Semitopolls."
.Pitman," viel MIchsel hem ln da
redo, .zoo gaat h6t niet langer. Je
mag niet wyzer wiilen zjja dan je
rechtskundig adviseur. Ik wil er een
goed diner om verwedden, dat ik weet,
wat je denkt. Je gelooft nog steeds,
dat het oom Tim ls".
.Meneer Flnsbnry," iel Pitman
blozend, ,u verkiert niet in behoef
tige omstandigheden en u is gaen
vader van een gezin. Gwendolln is
nu een meisje, ze is verladen jaar be
vestigd en mij dunkt, u zult u ln mBn
gevoelens, als vader, kunnen ver
plaatsen, als u hoort, dat zB niet eens
dansles heeft gehad. De jongens gaan
op de lagere school, die heel goed is
in haar snortik zal de laatste zijn
om op de instellingen van mBn land
laag neer te zien Maar ik had eeD
stille hoop gekoesterd, dat Harold voor
de muziek mocht wordrn opgeleid en
kleine Otto heeft bepaald aanleg, om
overdreven. Het sehflnt juist te ttjjo,
dat zich belemmeringen by de onder
handelingen hebben voorgedasn cn
dat een deel van bet MontenogrBnsche
leger geweigerd heeft, do wapens neer
te leggen. De vredesonderhandelingen
worden evenwel voortgezet.
Parijs. Da MontenegrBneehe troe
pen blijven verwoede gevechten leve
ren tegen do Oostenrykers.
Rome. Koningin Mllena van Mon
tenegro en de prinsessen zfln uit
Brindlsi te Rome aangekomen en van
daar naar Lyon vertrokken, waarheen
zieh ook de diplomaten, bij het hof
van Montenegro geaccrediteerd, zullen
begeven.
Rome- In de strenk van Bofana
beeft een onzer afdeelingen vijarde-
lBke secties gedwongen terng te trek
ken, na hun aanzienlBke verliezen te
hebben toegebracht.
Rome. De correspondent van de
Idea Nazionale te San Giovanni dl
Medna meldt, dat generaal Martlnowlts
do MontenogrBnen aanvoert. HB hoeft
de Oostenrykers bB Berane terugge
slagen. Koning Nicolaas heeft in een
proolamatie aan zyn volk gezegd, dat
het beter was om te sterven, dan een
vredesvoorstel van Oostenryk aan te
nemen.
Berlijn, Volgens de Vois. Zeitung
is ook de vyfde poging der Rassen
om ln het gebied van Toporoutz door
te breken, volkomen mislukt.
Pelrograd-In de kuststreek hebben
de Turken over een breed front ge
tracht, onze troepen achteruit te
dringen, maar zy zyn met groote
verliezen teruggeworpen. WB ver
volgden den vijand en namen de stad
Hassankala. De v$acd vlnchtte tot
aan de forten van de vesting Erzeroem.
Brlndisl- De koning van Montene
gro en prins Peter zijn bier aange
komen, op weg naar Lyon. Prins
Mirko en 3 leden der regeerlng biy ven
ln Montenegro op verzoek van het
leger, dat den stryd voortzet.
Wesnen. De O.-H. troepen zyn op
marsch naar het Montenegrynsche
binnenland om het nederlaggon der
wapenen te regelen. Wie tegenstand
biedt, wordt krygsgevangen gemaakt.
Keulen. De Sölnische Polkezeitung
schrift, dat nu alle Montenagr'Jnsche
micisters uit Cattlnje vertrokken zijn,
daar gaen regeerlng meer ls, die het
gezag en de macht bealt om de aan
genomen voorwaardon van O H nlt
to voeren. De O.-H. regeerlng heeft
nu a«n termijn gesteld, waar binnen
de voorwaardelijks neerlegging der
wapenen moet geschieden. Na afloop
zullen de OostenrSkers opnieuw tot
dadon overgaan.
Weenen- De vijand hervatte zBn
aanvallen tegen gedeelten van oca
Bessarabisch front, maar werd terug
gedreven.
voor dominee te studseren. Ik ben
niet eerzuchtig
.Ja, ja," ltclite Michael, .zeg 't
maar liever ronduit. Je denkt, dat het
oom Tim is.'
,'t Zou kunnen zBn,* Meld Pitman
vol, ,en als dat zoo was, en ik de
gelegenheid liet voorbijgaan, zon ik
dan myn kinderen ooit weer in de
oogen durven zien Om van myn
vrouw niet te spreken
.Neen, die iaat je er sltyd bulten,'
zei Mlcn&ul.
„Maar als haar eigen broer u'.t Bal
larat terugkomt
„Intusachen gek geworden
moende da advocaat.
„Torugkomt uit Ballarat, ln 't bezit
van een groot fortuin, dan kan men
zich gemskkelBk vooratollen, dat zfi
verlangen zou, hem te ontmoeten,"
besloot Pitman.
.Best," zei Michael, .dan zullen we
't maar geloovec. En wat won je nu
doen
,Ik ga nair Waterloo," besliste
Pitman, „in mijn vermomming'.
„Heel tl'eenvroeg de advocaat.
,No, lk hoop, dat het goed afloopt.
Stuur mB vooral een boodachap, als
je in 't poll lebareau zit opgesloten.'
,0, meneer Flnsbnry, ik bad half
gehoopt, dat udat lk u zou kun
nen overhalen, om mee te gaan,"
stotterde Pitman.
.Mij verkleeden op Zondag?' riep
Michael Uit. ,Wat weet je toch nog
weinig van de strengheid mij Der
beginselen I*
(Wordt vervolgd.)