N°. 9 1916 Donderdag 20 Januari 103d® jaargang. 38 FEUILLETON verwisselde Kist. Dejultg&ve dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en'Vrydagavond uitgezonderd op feestdagen. Prji per kwartaal, In Goss ff O,IS, balten Goes, franco ff 1,29, Afzonderlijke nommers li cent, '.monding van advBrtentlSü op Maandag, Woensdag en VRUDA.O vódif IS uzen. Depris der gewone advertor.tién is van 1-5 regels 50 ct,, elke regel meer 10 et. Bf directe opgaaf van driemaal plaatsing deraelfde advertentie wordt de prQs slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huweljk- en doodsberichten ea de daarop betrekking hebbend» dankbetuigingen worden van 1—10 Mgals 1,— bsriksnd £sw|mttmm«re 5 Telefoonnnnmer 99. Hireeteur Gi W, tak Barnbvbu). üiigave vaa de Nual. Veesootsikap aG»fsske Couraet". Hoofdredacteur W. J. C, va» Sabmih, Wrange vruchten. Wij verheugen ons geenszins in het leed van anderenwij vinden, en zeer zeker ook in pohticis, //Schadenfreude" een onverkwikkelijk iets. Maar één recht hebhen wij toch onmiskenbaar, en wij laten het ons nimmer ontne men de politieke partijen te wijzen op de consequenties van haar leer. A nderen doen het, te recht of ten onrechte dit blijve in het onder havig geval rusten ons. Zouden wij het anderen dan niet mogen doen f De meest kritische partij in ons vaderland en ook daarbuiten is de sociaal-democratische. Zij geeft af op de vrijzinnigen, anti revolutionairen, roomsch-katholieken, christelijk-historischen. Dit, voor zoo ver het de parlementaire partijen be treft. Zij doet zulks, wijl zij aan het eigen wezen het recht daartoe ont leent zij is, volgens zeggen, de meest eerlijke politieke fractiezij houdt het oog op de toekomst gericht zij bepleit, zonder aanzien des persoons, de zaak van recht en van rechtvaardig heid zij wortelt in de werkelijkheid en kent geen politieke fantazieën hddr alleen is het gegeven, de zege ningen te brengen, waarnaar de vol keren en vooral de kleine luyden onder die volkeren reeds zoo lang gesnakt hebben. Dit is de theorie. En de praktijk....? Wat blijft er over vau de vrijheid, het recht der individuen, den waar borg van het vrije woord, de besliste zekerheid, om de stem der kritiek al toos en zonder aanzien des persoons te doen hooren Niets Nog minder, dan er rest van een zeepbel. Men ziet het aan den Duitselien sociaal-democraat Liebkuecht, die uit het verhand der Duitsche Rijksdag fractie gestooten moet worden, wijl hij, voor zich, de consequenties van zijn leer wenseht te aanvaarden en zich verplicht achtte, tegen de on vrijheid der Pruisische politiek, tegen het regime, dat door de jaren heen den sociaal-democraten een doorn in het oog is geweest, verzet aan te tee- kenen. En wat hij nu deed, toeval ligerwijze in oorlogs-tijd, was hel, niet precies hetzelfde, waarop zich de so ciaal-democratie, toevalligerwijze in vredes-tijd, altijd deed vdórstaan Neen in de sociaal-democratie, ge lijk zij ten huidigen dage is, zoeke men liet ideaal der vrijheid, der per soonlijke vrijheid, niet. Verzet tegen de leiding wordt niet geduld,.... ook al is die leiding verkeerd. Wijnkoop en consorten werden in ons land uit gebannen, wijl zij, naar beweerd werd, het wezen der partij trachtten te on dermijnen; Liebkuecht kan in Duitsch- land gaan, omdat hij juist het wezen der partij tracht hdóg te houden. Wie was hef, die zich altijd ver zette tegen de militaire uitgaven, die het scherpst de begrootingen van Bui- tenlandsctie Zaken kritiseerde, die het vredes-ideaal zei te propageeren, die, zij het anders dan in de klassieke tijden, het lied van vrede en welbe hagen in de menschen aanhief? Wie was het, die juist aan „die vervloekte kapitalistische klasse-overbeersching" de ellende van onzen tijd weet Dat was de sociaal-democratie. Met opzet zeggen wij van dit in ternationaal geheeten lichaam was. Zij is het niet meer. Zij heeft zich en met hol-klinkende frazen maakt men zich heusch van de zaak niet af dienstbaar gemaakt aan datgene, dat men te vuur en te zwaard wilde bestrijdeu. Ook bij haar is de natuur boven de leer gegaan. En wie haar herinnert aan de con sequenties harer theorieën, hij wordt uitgestooten. In steil-orthodoxe kringen kan het al niet erger toe gaan. De sociaal-democratie heeft het hoogste willen nastreven. Zij is het diepst gevallen. Zij heeft gedacht te kunnen leven naar in de studeer kamer opgebouwde theorieën. En waar die, noodwendig, moesten vallen, daar viel zij, het kon niet anders, met haar. Buitenland De strijd In en bulten Europa. De Engeleehe vloot is de sterkste ter wereld. Daarom beheatBoht zij da zivën, regslt het verkeer naar eigen goed vinden, leidt den handel in zelf vast gestelde banen en oefent contröle en toezicht nlt, opdat de schepen van geen mogendheid ter wereld de En- gelsche zee-wetten ook maar in het geringste sullen trachten te ontduiken. Engeland voort oorlog tegon Dultssh- land en diens boadgenooteo. Het zag Duitschiands handelsver keer van jaar tot jaar toenemen, het kende de sterkte van den opkomenden concurrent op de wereldmarkt en het besloot, den gevaarigkoa buurstaat voor lange jaren de levenskracht te ontnemen. Het stalde zich aan het hoofd der verbondenen en stroed tot nu toe msde in den wereidstrjd, wiens beëindiging men zich denkt door een totale ver plettering der midden-Europatsehe staten. Mlliloeneu-legers staan tegenover mlUloeuen-legers, van belde zflden zfln ontelbare slachtoffers gevallen, men duwt en rukt aan den deokbealdigen Beman, naar het Engeltch van BOBEBT LOUIS STEVENSON. ,Een Jood," dacht Morris, toen zijn bezoeker was vertrokken. Waarom was die Jood zoo gesteld op een schuldvordering van (hij zag het in zgn kasboek na) 4631.50 tegen de firma FInsbury En waarom bad hü honderd procent betaald Hot be wees, dat Bodgerson niet gewillig had toegegeven. Maar 't bewees even eens, dat Moss er verbazend op ge steld waB. Er scheen haast l>ï de zaak te zfju geweest. Waarom? Die ge schiodenis met Moss scheen wel een soort tegenhanger van het gohelm van Pitman. „En ik begon jutst te hopen, dat alles nog goed zou afloopon",riep Morris uit, terwijl bj met de hand op zijn lessenaar sloeg. Op datzelfde oogenbllk werd do heer Moss aange diend. Da heer Moss was een minzame Hebreër, opvallend knap van ulterljk en onaangenaam beleefd. HJ trad op, naar het bleek, in naam van sen der den persoon, hij wist van de zaak verder niets af, zijn lastgever wenBehte orde op zijn zaken te stellen, maar hg zou genosgen nemen met etn van te voren geteekeaden wissel by v. twee maanden van te voroia als de heer FInsbury dat goedvond. „Ik begrijp or niets van," zei Mor ris. „Waarom hebt u er vandaag hon derd procent voor betaald?' Da heer Mors kon geen nadere in lichting verstrekken, Lij handelde eenvoudig volgens opdracht. ,'tl< totaal tegen den regel,' be weerde Morris, „'t Is volstrekt goen gebrnik om dezen tgd van het jaar. Wat moest u deen, als ik weigerde „Dan moest ik het hoofd van de firma, den heer Joseph FInsbury, vragen te spraken,' antwoordde Moss. „Mij werd opgedragen, daarop aanta dringen en er word mij gezegd, dat u hier goen verantwoordclijko positie bekleedde. U bagrflpt, ik herhaal enkel, wat mfl werd medegedeeld". „U kunt den heer Joseph FInsbury niet sprekenh? ia ziek', zei Mo;ris. „Dan moest ik de zaak in handen stellen van een advocaat. Wie was hot ook wesrHij bladerde in een notitieboek)®, dat, eenfgssics ver dacht, juist bij do goede bladzflde openviel. Juist, meneer Michael Fins bury. Familie van u, zeker? Dan vermoed ik, dat de zaak iu der minne zal kunnen worden geschikt.' In Michael's harden vallen, dat was te erg, dacht Morris. Hij veranderde van toor. Wat beduidde trouwens een wissel, die twee maanden te voren was getsekend Over twen maanden kon hg wel dood zijn of in de gevan genis. HU vroeg den opzichter om een stoel Gn een courant voor menser Moss. „Ik zal den wissel door den hear FInsbury laten teekei.en', zoi hij, „hQ ligt ziek te bed in John- Street." muur, dis iedere lcgerm eht het voort rukken belemmert en het resultaat is, dat de frontlUnen slechts onbetee- kenende wijzigingen oudergaan, maar dat na iedere vergeefschs kracht»- uiting de aarde gedrenkt Is met het bloed van de kostbaarste en voor de voortbrenging ln ieder opzicht meest geschikte individuen. Het resultaat, dat Engeland en zftn bondgesooten tot nu no op militair gebied verkregen, is van geen over wegende boteskenls. Bijna anderhalf jaar is thans van beide zijden met de uiterste verwoed heid gestreden en hoe lang langer zoo meer blijkt, dat er van de voor genomen verplettering van Daitsoh- l-.nd niet alleen niets zal komen, maar dat het zoer wel mogeigk ie, dat de legere d«r eectralen op verschillende belangrijkste gevechtsterreinen hun vganden de baas zullen olijven. Duitschland val, dankzij zijn levens kracht en militair hoogstaand leger, door brute kracht van bulten niet io afilonbaren tijd verpletterd worden. En daardoor dreigt Ecgelands opzet te mislukken. Er zal een tijd komen, ook ln Enge land begint men het meer en meer in to zien, dat hst een flaancleele zelf moord zou zU», den millloenen ver slindenden strijd nog langer voort te zetten. Maar men kent in Duitschland thans de Ecgelsehe bedoelingen en het li te verwachten, dat na den oorlog het Duitsche volk al zijn arbeidskracht en al zUu energie zal gebruiken om het gohate Engeland in ieder opzicht te overvleugelen. Vandaar, dat Engeland alles zal doen om niet geslagen of als slechts gedeelteigk overwinnaar uit des strijd te komen en waar een omiddrllljka bedreiging door de wapenen mislukte, zal hat andere mu.dtlan zoeken om zijn doel te berujter.j co don ge- vreesden concurrent te verstikken. Dank zij Engelands oorlogsvloot kon het da oceanen vau Duitsche schopen zuiveren, Duitschiands over- zeehandel onmogelijk maken en door een dwang tysteem op onzijdige vaar tuigen toe te passen lederen invoer van levensbehoeften voor Duitsch iands bewoners beletten. Het is niet weg te redeneeren, dat een volk van millloenen mannen en vrouwen een ernstige storing in de dageljksche levensbehoeften onder vindt wanneer eensklaps zfln uitge breide overzee-handel wordt Btop gezet. En daarom Is het zeer wel te be grijpen, dat Engelands ulthonderings- polltlek, al bereikt men daarmede ook niet het beoogde doel, op de bevolking der centraio mogendheden een noodlottlgon invloed most hebben. Geen wonder dus, dat men in vele kringen in Engeland er op aandringt, de afsluiting van de vgaudaijko staten zoo volkomen mogeigk te doen zijn. Duitschland moet als een belegerde vesting van alle zijden zoo Ingesloten 't Kwam hem Biecht van pas, een rgtuig te nemen, heeu en terug. HU rekende na, hoeveel hij nog bezat. Wanneer hg met Moss had afgedaan, zou hü nog precies twaalf en een halven stuiver op zak hebben. En wat erger was, hij was genoodzaakt geweest, Bloomsbuty als zijn oom's verblijfplaats op te geven. „Nn beeft John daar in Hampshire ook niets maer te maken", dacht hg. „En hoe we de komedie hier moeten volhouden, gaat mijn begrip te boren. Browndaac ging nog. Maar in Bloomsbury zie ik er geen kans op, hoewel Michael dat toch maar klaat spoelt. Maar die heeft zijn heipers, dat Schotscho wijf en die heele bende. Als Ik maar iemand bad, die mg behulpsaan wasl" Nood leert bidden. Eenmaal ln het nauw gebracht, was Morris zelf ver rast over zijn handigheid, waarmoe hg thans zga oom's schrift nabootste en drie kwartier later reikte hg Moss den wissel over. „Nu zga we, waar we wezen moeten,' zei deze heer, terwgl hj opstond. „Ik moest a zeggen, dat er geen misbruik van zal worden ge maakt, maar u mag wel oppassen.' De kamer draaide met Morris rond. „Watwat bedoelt u rlop hij uit, terwijl hg zich aan tafel vastklemde. Een oogenbllk later besefte h$ eerst, hoe z\jn schrille stem en ziju aseh- grauw gezleht hem verrieden. „Wat wilt a zeggen Geen misbruik 1 Waarvoor moes lk oppassen Wat be duidt die komedie?" „Ik weet het waarlijk niet, meneer worden, dat niets hei volk niecr van bulten af zal kunnen taereiken. Dan is er kans, dat Engeland een volk, dat zich niet door de wapenen liet neerslaan, door uitputting en ge brek tot onderwerping zal brengen. Maar Duitschland grenst aan ver schillende zijden aan neutraal gebied en niemand kan beletten, dat die neutrale staten een te veel aan grond stoffen en voedingsmiddelen met een zoet winstje aan den grooten buurman overdoen. Om dat zoovetl mogel{k te voor komen heeft Engeland den invoer ln de hiervoor in aanmerking komende neutrale staten aan een scherpe con tröle onderworpen en drjjven deze staten tegenwoordig hun overzee- handel nog slechts onder voogdgschap van Engeland en zgn bondgenooten. Steeds meer gaan er in Engeland stemmen op, nog krachtiger tegen de nentralen op te treden, steeds meer wordt de Engelssho rogeering ver weten, dat da onzgdlgen om Duitsch iands insluiting volkomen te maken nog te veel worden ontzien. En zij, die zoo praten, gaan van de in onze oogen zeker eigenaardige stelling uit, dat het ook in het belang der neutralen is, dat Duitschland de nederlaag lei it en dat zij zich dus ook opofferingen zullen moeten ge troosten om dit doel te bereiken. Maar do Engclsohe regesrlng wei felt. Zsker, zij zou niets liever doen dan allen invoer, ook naar Nederland en da Skandlnavisohe landen, stopzetten om lederen doorvoer naar Duitschland onmogelijk te maken, maar zg begrijpt tevens, dat al te strenge maatregelen en een algehaele miskenning van de rechten der neutralen de oorzaak zou den kunnon zgn, dat het aastal van Duitichlands bondgenooten door nieu we staten wordt vermeerderd. Bovendien, al mocht Engeland per slot van rekening de rechten der kleine neutralen geheel willen terzijde stellen, er is nog een andeto onzijdige staat, die mat een dergeigk optreden zeker geen genoegen zou nemen. Het eenige, dat Engeland, steunend op het oorlogsrecht, zou kneuen doen, is een werkelijke blokkade aikondigoD, een blokkade, die ook door Amerika als afdoende moet worden erkend, tevens de lijst van contrabande uit breiden ea door een scherpere toe passing van de beginselen van do voortgezette rets en de eindelUke be stemming, trachten te bereiken, dat Duitschland, vla neutrale staten geen levensbehoeften meer toegevoerd krggt, Zou het dien kant uitgaan? Beeds is immers meegedeeld, dat te Parfls een comlié is gevormd voor de contröle op levensmiddelen, bestemd voor ver bruik ln onzgdige landen. Verschillende Amerik&ansche bladen hebben uit Londen telegrammen ge kregen volgens welke Engeland bin nenkort de thans geldende Koninklijke besluiten, die den handel der onzijdl- met Duitschland regelen, zal vervan gen door de afkondiging van een geregelde blokkade. Meer en meer blijkt Engelands doel, den Dnltseben handel zoo volledig mogelijk te vernietigen en nn resds ls het plan aangekondigd, ook na deu oorlog den Dultschen handel te blijven boycotten. Dit zou er zeker op wijzen, dat Engeland zich het einde van den strgd niet langer door het verpletteren van zyn tegenstanders voorstelt. Ziet Duitschland het dreigend ge vaar van een erkende blokkade en do moeiigkheden, welke een boycotten van zgn handel mot zich zou brengen Hes is zeker opmerkenswaardig, dat juist in den laatston tgd de Duitsche regeering Amerika zelfs door conces sies inzeke den duikbooten-oorlog voor zich tracht te winnen, wat ongetwij feld de bedoeling heeft, dat Amerika van zijn zijde meer dan tot nu toe erlllek op de Engeleehe maatregelen ter zee zal uitoefenen. Heeds heeft, naar althanB van Duitsche zgde gemeld is, de DnltBche gezant in Amerika, graaf Bernstorff, ln den Senaat en ln het Col gres een drnk uitgeoefend, teneinde gedaan te krij gen, dat de Vereenlgde Staten van Engeland een verzachting van de Duitsche blokkade en een verminde ring van de lijst van contrabande- artikelen, vooral van voedingsstoffen, sullen eisch-.n. En inmiddels worden Engelands plannen, den Dultschen handel te vernietigen, ook wanneer Duitschland niet door de wapenen mocht worden bedwongen, hoe langer zoo duideigtter. Namens deEugelscheregeerlog zyn door haar vertegenwoordigers van de Amerlksansche metaalbedrgven, voor namelijk zulke, die zich voornamelijk toeleggen op koparultvoar, uitvoerigs Inlichtingen over huu zaken geëischt, o a. opgave van adi essen en nationa liteit der aandeelhouders en klanten. Waar de Duitschcrs aandaelen in alle belangrijke koper- of metaalonder- nemingen in Amerika hebben, duifden verschillende vennootschappen de ge vraagde inlichtingen niet geven, uit vrees anders door Engeland op de zwarte ïgst te worden geplaatst en de zakengeheimen der Amerik&ansche firma's aan concurrenten in Engeland ln haDden te spelen. De Nero York World heeft rseds het vermoeden uitgesproken, dat Engeland wil trachten, den neutralen handel te dwingen Amerlka&necho exportfirma's hg welke Duiischers zijn betrokken, te boycotten ten gunste van pro- Engelsche Amerik&ansche firma's. Da redevoering, onlangs door Bun- ciman, den Engelsehen minister van handel, gehouden en waarin op boycott vac den Dultschen handel na den oorlog wordt aangedrongen, vindt natuuriyk in Amerika, waar men zich niet door Engelands bazig optreden een groot deel goed betalende klanten FInsbury,' zei de glimlachende Mors. „Het was oen boodschap, die lk u moest overbrengen. De woorden wer den mg in den mond gelegd*. „Hoe heet uw lastgever vroeg Morris. „Dat blijft voorlooplg nog sen ge heim," antwoordde Moss. Morris boog zich naar hem toe. ,U komt toch niet van de bsnk?' fluis terde hg heesch. „Meer mag ik niet openbaren, me neer FInsbury", zei Mosa. „Ik wenach U goeden morgen". Een oogenbllk later greep Morris Zijn hoed en liep ais een gak het kantoor uit. Drie straten verder bleef bij slaan. „Ik had immers kunnen leenen vau den opzichter!' rlop hg uit. „Maar 'tl» nu te laat, 'tigkS te gak, om terug te gaanik ben zoo arm als de eerste de beste bedelaar." Hi) ging naar huls en zat een poos ln de kale eetkamer, met zijn hoofd ln belde handen geleund. ,'tZal wel aan mSn kortzichtigheid liggen", meende hg, terwgi hij weer opsprong, „maar ik houd vol, dat ik onrecht vaardig behandeld word Zooals 't mij tegenloopt ln do wereld, ja zou er een stuk over in do Times willen zotten't is voldoende, om een om wenteling te veroorzaken 1 Eu waar alias per slot van rekening op neer komt, is het feit, dat ik geld moet hebben. Met eer en deugd heb Ik afgedaan, daaraan hecht ik al lang niet meer, maar geld moet er wezen en de eenlgo manier, om er aan te komen, zal zgn, mg tot Bent Pitman te wenden. Dat is een schurk en dus is zga positie in alk geval ongunstig. Hg moet nog wat van die achthon derd pond over hebben1b dat het geval, dan dwing ik hem, met mg te deelen en heeft hij 't opgemaakt, dan vertel lk hem alles van de verzeke ring. Met de hulp van zoo'n schavuit, als die Pitman, die tot alles ln staat is, zou 't al vreemd zgn, als lk niet slaagde." Dat was rn alleB goed en wel. Maar hoe hij Dent Pitman ta pakken zou krggen, tenzij hg sen advertentie in de courant plaatste, was hem een raadsel. En dan nog, in welke be woordingen moest hg zgn voorstel doen, war.n8er en mot walk doel hem oen samenkomst voorstellen Niet in John-Strett, want het zou gevaar- ïyk >y<i, een man ais Dent Pitman te laten weten, waar hg woonde, nog minder bg Pitmen aan huis, zeker zoo'n grnweigk hol ln Holloway, mot een valluik in de bijkeuken, esn huis, waar iemand kon blnneDgaan in een lichte overjas, met verlakte laarzen, om in stukken gehakt in een bood schapmand weer voor den dag te komen. Dat was wel bet beswaar tegen een gooefenden helper, dacht Morris huiverend. „Ik had nooit ge droomd, dat ik nog eens zulk gezel schap zou zoeken', zei hg bg 2iohielf. [Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1916 | | pagina 1