N°. 9 1916
Donderdag 20 Januari
103d® jaargang.
38 FEUILLETON
verwisselde Kist.
Dejultg&ve dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en'Vrydagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prji per kwartaal, In Goss ff O,IS, balten Goes, franco ff 1,29,
Afzonderlijke nommers li cent,
'.monding van advBrtentlSü op Maandag, Woensdag
en VRUDA.O vódif IS uzen.
Depris der gewone advertor.tién is van 1-5 regels 50 ct,, elke regel meer 10 et.
Bf directe opgaaf van driemaal plaatsing deraelfde advertentie wordt
de prQs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljk- en doodsberichten ea de daarop betrekking hebbend»
dankbetuigingen worden van 1—10 Mgals 1,— bsriksnd
£sw|mttmm«re 5
Telefoonnnnmer 99. Hireeteur Gi W, tak Barnbvbu). üiigave vaa de Nual. Veesootsikap aG»fsske Couraet". Hoofdredacteur W. J. C, va» Sabmih,
Wrange vruchten.
Wij verheugen ons geenszins in het
leed van anderenwij vinden, en zeer
zeker ook in pohticis, //Schadenfreude"
een onverkwikkelijk iets. Maar één
recht hebhen wij toch onmiskenbaar,
en wij laten het ons nimmer ontne
men de politieke partijen te wijzen
op de consequenties van haar leer.
A nderen doen het, te recht of ten
onrechte dit blijve in het onder
havig geval rusten ons. Zouden
wij het anderen dan niet mogen doen f
De meest kritische partij in ons
vaderland en ook daarbuiten is
de sociaal-democratische.
Zij geeft af op de vrijzinnigen, anti
revolutionairen, roomsch-katholieken,
christelijk-historischen. Dit, voor zoo
ver het de parlementaire partijen be
treft. Zij doet zulks, wijl zij aan het
eigen wezen het recht daartoe ont
leent zij is, volgens zeggen, de meest
eerlijke politieke fractiezij houdt
het oog op de toekomst gericht zij
bepleit, zonder aanzien des persoons,
de zaak van recht en van rechtvaardig
heid zij wortelt in de werkelijkheid
en kent geen politieke fantazieën
hddr alleen is het gegeven, de zege
ningen te brengen, waarnaar de vol
keren en vooral de kleine luyden
onder die volkeren reeds zoo lang
gesnakt hebben.
Dit is de theorie.
En de praktijk....?
Wat blijft er over vau de vrijheid,
het recht der individuen, den waar
borg van het vrije woord, de besliste
zekerheid, om de stem der kritiek al
toos en zonder aanzien des persoons
te doen hooren
Niets Nog minder, dan er rest
van een zeepbel.
Men ziet het aan den Duitselien
sociaal-democraat Liebkuecht, die uit
het verhand der Duitsche Rijksdag
fractie gestooten moet worden, wijl
hij, voor zich, de consequenties van
zijn leer wenseht te aanvaarden en
zich verplicht achtte, tegen de on
vrijheid der Pruisische politiek, tegen
het regime, dat door de jaren heen
den sociaal-democraten een doorn in
het oog is geweest, verzet aan te tee-
kenen. En wat hij nu deed, toeval
ligerwijze in oorlogs-tijd, was hel, niet
precies hetzelfde, waarop zich de so
ciaal-democratie, toevalligerwijze in
vredes-tijd, altijd deed vdórstaan
Neen in de sociaal-democratie, ge
lijk zij ten huidigen dage is, zoeke
men liet ideaal der vrijheid, der per
soonlijke vrijheid, niet. Verzet tegen
de leiding wordt niet geduld,.... ook
al is die leiding verkeerd. Wijnkoop
en consorten werden in ons land uit
gebannen, wijl zij, naar beweerd werd,
het wezen der partij trachtten te on
dermijnen; Liebkuecht kan in Duitsch-
land gaan, omdat hij juist het wezen
der partij tracht hdóg te houden.
Wie was hef, die zich altijd ver
zette tegen de militaire uitgaven, die
het scherpst de begrootingen van Bui-
tenlandsctie Zaken kritiseerde, die het
vredes-ideaal zei te propageeren, die,
zij het anders dan in de klassieke
tijden, het lied van vrede en welbe
hagen in de menschen aanhief? Wie
was het, die juist aan „die vervloekte
kapitalistische klasse-overbeersching"
de ellende van onzen tijd weet
Dat was de sociaal-democratie.
Met opzet zeggen wij van dit in
ternationaal geheeten lichaam was.
Zij is het niet meer. Zij heeft zich
en met hol-klinkende frazen maakt
men zich heusch van de zaak niet af
dienstbaar gemaakt aan datgene,
dat men te vuur en te zwaard wilde
bestrijdeu. Ook bij haar is de natuur
boven de leer gegaan.
En wie haar herinnert aan de con
sequenties harer theorieën, hij
wordt uitgestooten. In steil-orthodoxe
kringen kan het al niet erger toe
gaan.
De sociaal-democratie heeft het
hoogste willen nastreven. Zij is het
diepst gevallen. Zij heeft gedacht te
kunnen leven naar in de studeer
kamer opgebouwde theorieën. En waar
die, noodwendig, moesten vallen, daar
viel zij, het kon niet anders, met
haar.
Buitenland
De strijd In en bulten Europa.
De Engeleehe vloot is de sterkste
ter wereld.
Daarom beheatBoht zij da zivën,
regslt het verkeer naar eigen goed
vinden, leidt den handel in zelf vast
gestelde banen en oefent contröle en
toezicht nlt, opdat de schepen van
geen mogendheid ter wereld de En-
gelsche zee-wetten ook maar in het
geringste sullen trachten te ontduiken.
Engeland voort oorlog tegon Dultssh-
land en diens boadgenooteo.
Het zag Duitschiands handelsver
keer van jaar tot jaar toenemen, het
kende de sterkte van den opkomenden
concurrent op de wereldmarkt en het
besloot, den gevaarigkoa buurstaat
voor lange jaren de levenskracht te
ontnemen.
Het stalde zich aan het hoofd der
verbondenen en stroed tot nu toe msde
in den wereidstrjd, wiens beëindiging
men zich denkt door een totale ver
plettering der midden-Europatsehe
staten.
Mlliloeneu-legers staan tegenover
mlUloeuen-legers, van belde zflden zfln
ontelbare slachtoffers gevallen, men
duwt en rukt aan den deokbealdigen
Beman, naar het Engeltch
van BOBEBT LOUIS STEVENSON.
,Een Jood," dacht Morris, toen zijn
bezoeker was vertrokken. Waarom
was die Jood zoo gesteld op een
schuldvordering van (hij zag
het in zgn kasboek na) 4631.50 tegen
de firma FInsbury En waarom bad
hü honderd procent betaald Hot be
wees, dat Bodgerson niet gewillig
had toegegeven. Maar 't bewees even
eens, dat Moss er verbazend op ge
steld waB. Er scheen haast l>ï de zaak
te zfju geweest. Waarom? Die ge
schiodenis met Moss scheen wel een
soort tegenhanger van het gohelm van
Pitman. „En ik begon jutst te hopen,
dat alles nog goed zou afloopon",riep
Morris uit, terwijl bj met de hand op
zijn lessenaar sloeg. Op datzelfde
oogenbllk werd do heer Moss aange
diend.
Da heer Moss was een minzame
Hebreër, opvallend knap van ulterljk
en onaangenaam beleefd. HJ trad op,
naar het bleek, in naam van sen der
den persoon, hij wist van de zaak
verder niets af, zijn lastgever wenBehte
orde op zijn zaken te stellen, maar hg
zou genosgen nemen met etn van te
voren geteekeaden wissel by v. twee
maanden van te voroia als de heer
FInsbury dat goedvond.
„Ik begrijp or niets van," zei Mor
ris. „Waarom hebt u er vandaag hon
derd procent voor betaald?'
Da heer Mors kon geen nadere in
lichting verstrekken, Lij handelde
eenvoudig volgens opdracht.
,'tl< totaal tegen den regel,' be
weerde Morris, „'t Is volstrekt goen
gebrnik om dezen tgd van het jaar.
Wat moest u deen, als ik weigerde
„Dan moest ik het hoofd van de
firma, den heer Joseph FInsbury,
vragen te spraken,' antwoordde Moss.
„Mij werd opgedragen, daarop aanta
dringen en er word mij gezegd, dat
u hier goen verantwoordclijko positie
bekleedde. U bagrflpt, ik herhaal enkel,
wat mfl werd medegedeeld".
„U kunt den heer Joseph FInsbury
niet sprekenh? ia ziek', zei Mo;ris.
„Dan moest ik de zaak in handen
stellen van een advocaat. Wie was
hot ook wesrHij bladerde in
een notitieboek)®, dat, eenfgssics ver
dacht, juist bij do goede bladzflde
openviel. Juist, meneer Michael Fins
bury. Familie van u, zeker? Dan
vermoed ik, dat de zaak iu der minne
zal kunnen worden geschikt.'
In Michael's harden vallen, dat was
te erg, dacht Morris. Hij veranderde
van toor. Wat beduidde trouwens
een wissel, die twee maanden te voren
was getsekend Over twen maanden
kon hg wel dood zijn of in de gevan
genis. HU vroeg den opzichter om
een stoel Gn een courant voor menser
Moss. „Ik zal den wissel door den
hear FInsbury laten teekei.en', zoi
hij, „hQ ligt ziek te bed in John-
Street."
muur, dis iedere lcgerm eht het voort
rukken belemmert en het resultaat
is, dat de frontlUnen slechts onbetee-
kenende wijzigingen oudergaan, maar
dat na iedere vergeefschs kracht»-
uiting de aarde gedrenkt Is met het
bloed van de kostbaarste en voor de
voortbrenging ln ieder opzicht meest
geschikte individuen.
Het resultaat, dat Engeland en zftn
bondgesooten tot nu no op militair
gebied verkregen, is van geen over
wegende boteskenls.
Bijna anderhalf jaar is thans van
beide zijden met de uiterste verwoed
heid gestreden en hoe lang langer
zoo meer blijkt, dat er van de voor
genomen verplettering van Daitsoh-
l-.nd niet alleen niets zal komen, maar
dat het zoer wel mogeigk ie, dat de
legere d«r eectralen op verschillende
belangrijkste gevechtsterreinen hun
vganden de baas zullen olijven.
Duitschland val, dankzij zijn levens
kracht en militair hoogstaand leger,
door brute kracht van bulten niet io
afilonbaren tijd verpletterd worden.
En daardoor dreigt Ecgelands opzet
te mislukken.
Er zal een tijd komen, ook ln Enge
land begint men het meer en meer in
to zien, dat hst een flaancleele zelf
moord zou zU», den millloenen ver
slindenden strijd nog langer voort te
zetten.
Maar men kent in Duitschland thans
de Ecgelsehe bedoelingen en het li
te verwachten, dat na den oorlog het
Duitsche volk al zijn arbeidskracht en
al zUu energie zal gebruiken om het
gohate Engeland in ieder opzicht te
overvleugelen.
Vandaar, dat Engeland alles zal
doen om niet geslagen of als slechts
gedeelteigk overwinnaar uit des strijd
te komen en waar een omiddrllljka
bedreiging door de wapenen mislukte,
zal hat andere mu.dtlan zoeken om
zijn doel te berujter.j co don ge-
vreesden concurrent te verstikken.
Dank zij Engelands oorlogsvloot
kon het da oceanen vau Duitsche
schopen zuiveren, Duitschiands over-
zeehandel onmogelijk maken en door
een dwang tysteem op onzijdige vaar
tuigen toe te passen lederen invoer
van levensbehoeften voor Duitsch
iands bewoners beletten.
Het is niet weg te redeneeren, dat
een volk van millloenen mannen en
vrouwen een ernstige storing in de
dageljksche levensbehoeften onder
vindt wanneer eensklaps zfln uitge
breide overzee-handel wordt Btop gezet.
En daarom Is het zeer wel te be
grijpen, dat Engelands ulthonderings-
polltlek, al bereikt men daarmede
ook niet het beoogde doel, op de
bevolking der centraio mogendheden
een noodlottlgon invloed most hebben.
Geen wonder dus, dat men in vele
kringen in Engeland er op aandringt,
de afsluiting van de vgaudaijko staten
zoo volkomen mogeigk te doen zijn.
Duitschland moet als een belegerde
vesting van alle zijden zoo Ingesloten
't Kwam hem Biecht van pas, een
rgtuig te nemen, heeu en terug. HU
rekende na, hoeveel hij nog bezat.
Wanneer hg met Moss had afgedaan,
zou hü nog precies twaalf en een
halven stuiver op zak hebben. En
wat erger was, hij was genoodzaakt
geweest, Bloomsbuty als zijn oom's
verblijfplaats op te geven. „Nn beeft
John daar in Hampshire ook niets
maer te maken", dacht hg. „En hoe
we de komedie hier moeten volhouden,
gaat mijn begrip te boren. Browndaac
ging nog. Maar in Bloomsbury zie
ik er geen kans op, hoewel Michael
dat toch maar klaat spoelt. Maar die
heeft zijn heipers, dat Schotscho wijf
en die heele bende. Als Ik maar
iemand bad, die mg behulpsaan wasl"
Nood leert bidden. Eenmaal ln het
nauw gebracht, was Morris zelf ver
rast over zijn handigheid, waarmoe
hg thans zga oom's schrift nabootste
en drie kwartier later reikte hg Moss
den wissel over.
„Nu zga we, waar we wezen
moeten,' zei deze heer, terwgl hj
opstond. „Ik moest a zeggen, dat er
geen misbruik van zal worden ge
maakt, maar u mag wel oppassen.'
De kamer draaide met Morris rond.
„Watwat bedoelt u rlop hij uit,
terwijl hg zich aan tafel vastklemde.
Een oogenbllk later besefte h$ eerst,
hoe z\jn schrille stem en ziju aseh-
grauw gezleht hem verrieden. „Wat
wilt a zeggen Geen misbruik 1
Waarvoor moes lk oppassen Wat be
duidt die komedie?"
„Ik weet het waarlijk niet, meneer
worden, dat niets hei volk niecr van
bulten af zal kunnen taereiken.
Dan is er kans, dat Engeland een
volk, dat zich niet door de wapenen
liet neerslaan, door uitputting en ge
brek tot onderwerping zal brengen.
Maar Duitschland grenst aan ver
schillende zijden aan neutraal gebied
en niemand kan beletten, dat die
neutrale staten een te veel aan grond
stoffen en voedingsmiddelen met een
zoet winstje aan den grooten buurman
overdoen.
Om dat zoovetl mogel{k te voor
komen heeft Engeland den invoer ln
de hiervoor in aanmerking komende
neutrale staten aan een scherpe con
tröle onderworpen en drjjven deze
staten tegenwoordig hun overzee-
handel nog slechts onder voogdgschap
van Engeland en zgn bondgenooten.
Steeds meer gaan er in Engeland
stemmen op, nog krachtiger tegen de
nentralen op te treden, steeds meer
wordt de Engelssho rogeering ver
weten, dat da onzgdlgen om Duitsch
iands insluiting volkomen te maken
nog te veel worden ontzien.
En zij, die zoo praten, gaan van de
in onze oogen zeker eigenaardige
stelling uit, dat het ook in het belang
der neutralen is, dat Duitschland de
nederlaag lei it en dat zij zich dus
ook opofferingen zullen moeten ge
troosten om dit doel te bereiken.
Maar do Engclsohe regesrlng wei
felt.
Zsker, zij zou niets liever doen dan
allen invoer, ook naar Nederland en
da Skandlnavisohe landen, stopzetten
om lederen doorvoer naar Duitschland
onmogelijk te maken, maar zg begrijpt
tevens, dat al te strenge maatregelen
en een algehaele miskenning van de
rechten der neutralen de oorzaak zou
den kunnon zgn, dat het aastal van
Duitichlands bondgenooten door nieu
we staten wordt vermeerderd.
Bovendien, al mocht Engeland per
slot van rekening de rechten der kleine
neutralen geheel willen terzijde stellen,
er is nog een andeto onzijdige staat,
die mat een dergeigk optreden zeker
geen genoegen zou nemen.
Het eenige, dat Engeland, steunend
op het oorlogsrecht, zou kneuen doen,
is een werkelijke blokkade aikondigoD,
een blokkade, die ook door Amerika
als afdoende moet worden erkend,
tevens de lijst van contrabande uit
breiden ea door een scherpere toe
passing van de beginselen van do
voortgezette rets en de eindelUke be
stemming, trachten te bereiken, dat
Duitschland, vla neutrale staten geen
levensbehoeften meer toegevoerd
krggt,
Zou het dien kant uitgaan? Beeds
is immers meegedeeld, dat te Parfls
een comlié is gevormd voor de contröle
op levensmiddelen, bestemd voor ver
bruik ln onzgdige landen.
Verschillende Amerik&ansche bladen
hebben uit Londen telegrammen ge
kregen volgens welke Engeland bin
nenkort de thans geldende Koninklijke
besluiten, die den handel der onzijdl-
met Duitschland regelen, zal vervan
gen door de afkondiging van een
geregelde blokkade.
Meer en meer blijkt Engelands doel,
den Dnltseben handel zoo volledig
mogelijk te vernietigen en nn resds
ls het plan aangekondigd, ook na deu
oorlog den Dultschen handel te blijven
boycotten.
Dit zou er zeker op wijzen, dat
Engeland zich het einde van den strgd
niet langer door het verpletteren van
zyn tegenstanders voorstelt.
Ziet Duitschland het dreigend ge
vaar van een erkende blokkade en
do moeiigkheden, welke een boycotten
van zgn handel mot zich zou brengen
Hes is zeker opmerkenswaardig, dat
juist in den laatston tgd de Duitsche
regeering Amerika zelfs door conces
sies inzeke den duikbooten-oorlog voor
zich tracht te winnen, wat ongetwij
feld de bedoeling heeft, dat Amerika
van zijn zijde meer dan tot nu toe
erlllek op de Engeleehe maatregelen
ter zee zal uitoefenen.
Heeds heeft, naar althanB van Duitsche
zgde gemeld is, de DnltBche gezant in
Amerika, graaf Bernstorff, ln den
Senaat en ln het Col gres een drnk
uitgeoefend, teneinde gedaan te krij
gen, dat de Vereenlgde Staten van
Engeland een verzachting van de
Duitsche blokkade en een verminde
ring van de lijst van contrabande-
artikelen, vooral van voedingsstoffen,
sullen eisch-.n.
En inmiddels worden Engelands
plannen, den Dultschen handel te
vernietigen, ook wanneer Duitschland
niet door de wapenen mocht worden
bedwongen, hoe langer zoo duideigtter.
Namens deEugelscheregeerlog zyn
door haar vertegenwoordigers van de
Amerlksansche metaalbedrgven, voor
namelijk zulke, die zich voornamelijk
toeleggen op koparultvoar, uitvoerigs
Inlichtingen over huu zaken geëischt,
o a. opgave van adi essen en nationa
liteit der aandeelhouders en klanten.
Waar de Duitschcrs aandaelen in alle
belangrijke koper- of metaalonder-
nemingen in Amerika hebben, duifden
verschillende vennootschappen de ge
vraagde inlichtingen niet geven, uit
vrees anders door Engeland op de
zwarte ïgst te worden geplaatst en de
zakengeheimen der Amerik&ansche
firma's aan concurrenten in Engeland
ln haDden te spelen.
De Nero York World heeft rseds het
vermoeden uitgesproken, dat Engeland
wil trachten, den neutralen handel te
dwingen Amerlka&necho exportfirma's
hg welke Duiischers zijn betrokken,
te boycotten ten gunste van pro-
Engelsche Amerik&ansche firma's.
Da redevoering, onlangs door Bun-
ciman, den Engelsehen minister van
handel, gehouden en waarin op boycott
vac den Dultschen handel na den
oorlog wordt aangedrongen, vindt
natuuriyk in Amerika, waar men zich
niet door Engelands bazig optreden
een groot deel goed betalende klanten
FInsbury,' zei de glimlachende Mors.
„Het was oen boodschap, die lk u
moest overbrengen. De woorden wer
den mg in den mond gelegd*.
„Hoe heet uw lastgever vroeg
Morris.
„Dat blijft voorlooplg nog sen ge
heim," antwoordde Moss.
Morris boog zich naar hem toe. ,U
komt toch niet van de bsnk?' fluis
terde hg heesch.
„Meer mag ik niet openbaren, me
neer FInsbury", zei Mosa. „Ik wenach
U goeden morgen".
Een oogenbllk later greep Morris
Zijn hoed en liep ais een gak het
kantoor uit. Drie straten verder bleef
bij slaan. „Ik had immers kunnen
leenen vau den opzichter!' rlop hg
uit. „Maar 'tl» nu te laat, 'tigkS te
gak, om terug te gaanik ben zoo arm
als de eerste de beste bedelaar."
Hi) ging naar huls en zat een poos
ln de kale eetkamer, met zijn hoofd
ln belde handen geleund. ,'tZal wel
aan mSn kortzichtigheid liggen",
meende hg, terwgi hij weer opsprong,
„maar ik houd vol, dat ik onrecht
vaardig behandeld word Zooals 't mij
tegenloopt ln do wereld, ja zou er
een stuk over in do Times willen
zotten't is voldoende, om een om
wenteling te veroorzaken 1 Eu waar
alias per slot van rekening op neer
komt, is het feit, dat ik geld moet
hebben. Met eer en deugd heb Ik
afgedaan, daaraan hecht ik al lang
niet meer, maar geld moet er wezen
en de eenlgo manier, om er aan te
komen, zal zgn, mg tot Bent Pitman
te wenden. Dat is een schurk en dus
is zga positie in alk geval ongunstig.
Hg moet nog wat van die achthon
derd pond over hebben1b dat het
geval, dan dwing ik hem, met mg te
deelen en heeft hij 't opgemaakt, dan
vertel lk hem alles van de verzeke
ring. Met de hulp van zoo'n schavuit,
als die Pitman, die tot alles ln staat
is, zou 't al vreemd zgn, als lk niet
slaagde."
Dat was rn alleB goed en wel.
Maar hoe hij Dent Pitman ta pakken
zou krggen, tenzij hg sen advertentie
in de courant plaatste, was hem een
raadsel. En dan nog, in welke be
woordingen moest hg zgn voorstel
doen, war.n8er en mot walk doel hem
oen samenkomst voorstellen Niet
in John-Strett, want het zou gevaar-
ïyk >y<i, een man ais Dent Pitman te
laten weten, waar hg woonde, nog
minder bg Pitmen aan huis, zeker
zoo'n grnweigk hol ln Holloway, mot
een valluik in de bijkeuken, esn huis,
waar iemand kon blnneDgaan in een
lichte overjas, met verlakte laarzen,
om in stukken gehakt in een bood
schapmand weer voor den dag te
komen. Dat was wel bet beswaar
tegen een gooefenden helper, dacht
Morris huiverend. „Ik had nooit ge
droomd, dat ik nog eens zulk gezel
schap zou zoeken', zei hg bg 2iohielf.
[Wordt vervolgd.)