N°. 148 1915
Donderdag 16 December
102de jaargang,
23 FEUILLETON
Ge verwisselde Kist,
uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- eo'Vrydagavond
ultgexonderd op feestdagen,
frj a par kwartaal, in Goes f ö,ISs buiten does, franco l|fi.
Afzonderlijke nommeri B cent,
nxandlns van adveetentiëE op Maandag, woensdag
en VRMDAQ vóór 13 aren.
De prjs dargewoneadvertautlSnla ran 1-6 regelsr,0 ci., elka ragal meer lOot.
BJ directe opgaaf van driomaat; paateing dersalfdi advartantla wordt
da prüa slecht* t w a e its a a 1 berekend.
Geboorte-, ituwel,<r- en doodsberichte)! en de daarop betrekking hebband*
dankbetuigingen «rordaa van I—10 rebels 5, 'krnd
SawfsanssKtsiz S vac'.
Telefoeninoamer 38, Sirestsar Q. W. tam Babhuvbu». Uitgave vsa dï Nasal. Yesaootsdutp ,0»s*^5 Coaraat". Eoofdrertastew W. J. C. vab Sanibm.
Hik kwaad wreekt zich op aarde.
Het Volk heeft in het nr. 4811
van Zaterdag 11 December j.l.
een iiooi'ti-artikel, getiteld„Geen
VredeDaarin wordt betreurd, dat
de rede van den Duilschen rijkskanse
lier geen uitzicht op vrede geeft. Met
Het Volk betreuren wij zulks. Docb
alleen zóó ver gaan wij accoord.
Net sociaal-democratische hoofd
orgaan vedcondigt, dat er ook in ons
eigen landje, geen vrede is. En vertelt
den lezers iets. Iets van het groote
rijks-gebouw, waarin het volk al zijn
geestes-schatten heeft bijeengebracht, en
dat nu in brand staat. Aan blusschen
valt niet te denkeu„verwezen van
wanhoop staat de massa rondom de
vuur-zee opgehoopt, verwezen en mach
teloos".
Dan gaat een dieven-bende aan het
stroopeu. „Bij de rijken vindt zij dichte
deuren en brandkast sloten. Want de
rijken hebben de gewoonte, cm vóór
alles op hun hebben en houden te
passen". Maar... de armen zijn weg-
geloopen en zij hebben „buil enkele
kostbaarheden, hun beetje bezit open
en bloot laten liggen. In de buizen
der armen slaan de christelijke dieven
hun slag". Enz., enz.
Zelfs het afgezaagde, wat voor een
modern sprookje geldt: „Un peu de
vérité et toute la reste est liltérature",
kan hier achterwege blijven. De kapi
talisten, die lid zijn van de S.D.A.P.
hun bestaan wordt door ernstige
propagandisten gelukkig niet langer
ontkendhebben óók altoos een
dichte deur en sloten op bun brand
kast. Deugdelijke zelfs. Daarvan kun
nen wij de verzekering geven. En als
het proletariaat, dat de roode vaan
pleegt te volgen, de „enkele kostbaar
heden», liet „beetje bezit open en bloot»
laat „liggen", dan is dat zóér onvoor
zichtig van het proletariaat en wij vin
den, dat het hoog tijd wordt, dat het
proletariaat op deze verregaande onvoor
zichtigheid eens door de socialistische
woordvoerders gewezen wordt. Overigens
constaleeren wij met genoegen, dat de
lieden, die het weten kunnen en
zulks is toch zeker bij de redactie van
Het Volk het geval grif-weg het
proletariaat „enkele kostbaarheden» en
een „beetje bezit» toekennen. Het
woord „bezit-loozen" en hoè werd
er wordt daarmede geschermd moet
dus, al zal het eenige zelf-overwinning
•kunnen kosten, uit het socialistisch
vocabularium geschrapt worden.
Maar nu,die „christelijke die
ven", die bij den brand „hun slag
slaan» f Die hun gouje-zakken vol
pakken met „de poovere weelde der
armen" propos die volle zakken
en die poovere weelde hoe zit dat
onder biddend opzien tot den Heer?
Hoe dat te verstaan f
Soman, naar het Engelich
van ROBERT LOUIS STEVENSON.
„U moot het rnjn vriend niet kwa
lijk nomen," zei Michael. „Hy bezit
na eenmaal niet de gave, een aaneen
geschakeld verslag to doon van zulke
dramatische gebeurtenissen. Do zaak
is trouwens eoDvoudig," ging hij voort.
,Mflu vriend Is hartstochsolUk van
aard en gewond aan oen loven van
patriarchalen eenvoud en strenge zelf-
bebeersching. U kunt n dat natuurlijk
levendig voorBtsllen. De onveraijdo-
jyke reis naar Enropa, gevolgd door
een noodlottige kennismaking met een
zoojenaamden graaf, die oen mooie
dochter heeft. De heer Thomas liet
zich door zijn gevosl meeslepen, deed
een huweHjksvoorste), dat werd aan
genomen, en schreef brieven, vervat
in bewoordingen, die hfi thans
diep betreurt Als die brieven voor de
rechtbank wordea voorgelezen,meneer
Forsyth, la de heer Tnoma» zijn goeden
naam kwijt."
„Dat wil zoggen begon Gideon.
„Mijn waarde heer," zei de Austra
liër met nadruk, „u zult daarover
onmogelijk een oordeel kunnen vellen,
eer U ze gelezen hebt."
.Dat maakt da zaak wel hoogst
Jlet Volk verklaart het: „De ge
slagen coalitie maakt zich op, om de
democratische beslissing van 1913, de
stembus-uitspraak vóór Algemeen Kies
recht en Staatspensioen, te niet te doen».
Dat zal geschieden, als „de democratie
niet tijdig begrijpt, wat er gaat ge
beuren».
Let welde democratie. Br staat
nietde sociaal-democratie.
l)e stembus-uitspraak van 1913 was
trouwens een democratische en geens
zins een sociaal-democratische. Maar-
na die uitspraak lieten de heeren van
de S.D.A.P. de demoeraten vau vrij
zinnigen huize aan hun lot over, ofschoon
toen, even goed als thans, het Algemeen
Kiesrecht en het Staatspensioen op spel
stonden. Nu bet mis kan loopeu
mede door toedoen van de S.D.A.P.
wordt er gelamenteerd. Doch dit
verandert niet het minste aan hun
verkeerde en on-democralische houding,
in 1913 aangenomen.
inderdaad, wij hebben recht, te zeg
gen, dat elk kwaad zich op aarde wreekt.
Buitenland.
De strijd In en bulten Europa.
De geweldige worsteling van de
Europesacbe volkeren neemt zoozeer
de aandacht van alte intelleetneelen in
beslag, dat gebeurtenissen, daarbuiten
vallende, onwillekeurig aan onze aan
dacht dreigen te ontsnappen.
Dat is trouwens niet meer dan na
tuurlijk.
Een gebeurtenis in ons leven kan
van zoo groot belang zijn en onze
aandacht zoozeer in beslag nemen,
dat wij veel over het hoofd zien, dat,
in normale omstandigheden, zeker
onze onverdeelde belangstelling zon
genoten hebben.
En zoozeer heeft alles, wat maar
eenigszin» tot den huidigen massa
moord in verband staat, onze aan
dacht getrekken, dat daarbuiten ai
bijzonder ingrijpende gebeurtenissen
moeten plaats grijpen, willen onze blik
ken oen korten tgd van het tooneel
van den wereldstad afwenden.
Dia Ingrijpende gebeurtenis is er
inmiddels en vraagt onze onverdeelde
aandacht.
Vandaar, dat wij voor ditmaal den
strijd in Europa onbesproken laten en
onze belangstelling geven aan wat In
Oost-Azlë mot de groote Chineesche
rep n bliek is voorgevallen.
Daarvoor is allereerst een korte
terugblik noodzakelijk.
China, het groote aohterlyke rijk
met zijn millloenen en millloenen in-
woners, te groot on te log om op het
pad der ontwikkeling met Japan en
de Europeesehe sta-ea gelijken tred te
houden, was vóór 1912 een keizerrijk
onder de dynastie der Mandsjoes.
In de Jang Toe vallei brak in 1911
een omwenteling uit, welke de toen
bestaande regeering tevergeefs poogde
te onderdrukken.
bedenkelijk," meende Gideon.
Hy wierp een medeiydenden blik
op den schuldige en daar hy op z\jn
gelaat niets dan schromelijke verle
genheid las, wendde hg vol deernis
z(n oogen af.
„En dat zou nog nfet het ergste
zgn," ging de heer Dickson voort,
„maar ik wenschto wel, nit den grond
van mju hart, meneer Forsyth, dat
Ik den heer Thomas naar waarheid
onschuldig mocht noemen. Zgn gedrag
is onverschoonbaar; want hjj was op
dat tijdstip en is nog verloofd
met een andere jonge dame, de belle
van Constantinopel, Ga. Zijn handel
wijze zon zelfs het gedierte desvelds
onwaardig zijn geweest."
„Ga?" herhaalde Gideon vragend.
„Een gebruikelijke samentrekking,"
legde Michael uit. „Ga, in plaats van
Georgia; juist als Co voor Company."
„Ik wist wel, dat het soms zoo ge.
schreven werd," zei Gideon; „maar
niet, dat het zoo werd uitgesproken.'
„Dat is toch inderdaad het geval,"
antwoordde Michael. ,U ziet dus wel,
meneer, dat het lang geen kleinigheid
zal zjju, den stakker er door te helpen.
Maar geld Is er io overvloed en h(j
is tot elke opoffering bereid. Da heer
Thomas zou n morgen aan den dag
honderd dnizend pond kannen ter
hand stellen. En dan komt er nog
iets bi), meneer Forsyth, dat meer
waard is, dan geld. De bnltenlandsche
graaf, die zich Tarnow noemt, had
Algemeen was bet vorstenhui» ge
haat. Hoe achterlijk China ook was,
men voelde toch telkens weer het
vernederende,jom &an de cischen, die
Europeesehe mogendheden, waaraan
de regeering In vele gevallen onder
geschikt was, stelden, toe te geven
Die regeering' had des allerminst
den stenu van het volk en In deze
benarde omstandigheden herinnerde
men zich Joeansjikal, die, in onge-
nade van hot hot verbannen, la zijn
geboortestad leefde.
Toen reeds had Joeansjikal een
groote rol in China gespeeld.
Op 23-jarigen leeftijd vertegenwoor
diger van China op Korea geworden,
streed hij kraehtlg tegen de Japan
ners, voor wie hij na twaalf jaren
moest wijken.
Als gouverneur van Shantung wist
h{ vervolgens, voornam,lijk door zijn
streven naar een krachtig leger, doze
provincie tot een der best b dieerdo
van China te maken. Later trad Joe
ansjikal als minister en rijkskanselier
op en werd hom de opvoeding der
fcelzeiltjko prinsen toevertrouwd.
Toen keizer Kwangsn bem in zijn
plannen betrok, de keizerin-weduwe
gevangen te nemen, schond Joeansji
kal het ln hom gestelds vertrouwen
en dwong den jongen keizer in 1898
tot troonsafstand.
De prins-regent, bevreesd voor den
invloed van den machtigen staatsmar,
zond dezen vervolgens in baliirgéehap,
vanwaar da keizerin moeder hom even
wel b{j da omwenteling ln 1911 terug
riep, om bem een gewichtiger, rogea-
ringspost op te dragen.
Maar da aluwe staatsman begreep
al heel spoedig, dat de dynastie der
Mandsjoe's haar einde naderde en
zag voor zichzelf een schitterende
toekomst weggelegd.
Ofschoon de regseringstroepec den
opstand bedwongen, wist Joeansjikal
de regeering van het noodzakelijke
van onderhandelingen met do leiders
to overtuigen en verzekerde zich te
gelijkertijd den Btenn van tal van
invloedrijke personen en volmacht, om
de verdere betrekkingen ,U8sehen de
Mandsjoes en de opstandelingen te
regelen.
Met groote bekwaamheid leidde bij
vervolgens de republtkeinsche bewe
ging, wist de repnblikelnsohe leiders
in Nanking voor zich te winnen en
dwong de keizerlijke familie, van al
haar rechten afstand te doon, waarna
hij ln 1912 te Nanking dcor de natlo
nale conventie tot voorloopig presi
dent en in 1913 definitief tot president
werd gekozen.
Dus was Joeansjikal president van
da groote Chineesche republiek, maar
aan zijn eerzucht was nog allerminst
voldaan.
Was het wel eerzucht, welke den
grooten staatsman tot opnieuw ingre
pen noopte, of zag hij werkelijk
voor China slechts voordeel ln een
kracht'ge, éénhoofdige leiding?
Het zal later moeten blijken, maar
al spoedig stond het vast, dat Joe
ansjikal zich met dsn presides,istitel
niet tevreden stelde, maar er naar
haakte, om op zijn beurt keizer van
China to worden.
De geschiedenis van de Chineesche
republiek is kort. Zij werd 12 Fe
bruari 1912 geconstitueerd na de open
baarmaking van een edict der keize
rin weduwe, waarmee de Mandejoe-
dynastie einde nam.
Ia Maart van dat jaar werd de
voorloopige constitutie deer dc nati
onale conventie ontworpen Da presi
dent ontbond ln 1913 do nationale
vergadering, bestaande uit oen senaat
en een kamer van afgevaardigden,
waarna het vorig jaar een wetgevend
comité gevormd werd.
Joeansjikai is keizer van China
geworden, al heeft hjj met tact
de kroningsplechtigheid uitgesteld
en meegedeeld, eerst nog eer.igon
tgd als pruBldent te zuilen aanblijven.
De s aangreep van Jooanejlkai Is
voor China van het hoogste belang
en zeker is hij slechts mogelijk ge
weest in deze tijden,nu de Earopsesehe
volken, wier belangen bij China's
welzijn zju betrokken, de handen te
vol hebben, om voldoende aandacht
aan de gebeurtenissen in het verre
Oosten te schenken.
01 Japan met da veranderingen in
China's bestuur ingenomen is, valt te
betwijfelen.
Reeds vroeger bhek, dat Japan
voor Joeansjlkai's plannen niet te
vinden was en dat ook Amerika er
maar half mee wan Ingenomen, al zou
het wsarsehyriyk zich niet openlijk
tegen de trooas-bestygiog van den te
genwoordigon Chir soschen president
verzetten.
Het is te verwachten, dat een gebeur
tenis, voor China van zoo alles over
wegend bel&cg, niet zal plaats hebben,
zonder dat de tegenstanders van een
nieuwe dynastie der Jjeans in de
Zuidelgko centra alles in het werk
zullen stellen, om aan o, stand <e ver
wekken.
Wellicht kan de tegenwoordige
president zich met de hem aanhan
gende machtige legergroepen met
geweld handhaven, maar bovenal mag
met belangstelling worden afgewacht,
of Japan niet thans de gelegenheid
gunstig zal oordeslen, om in China
meer dau tot nu toe de macht in har
den te kr?gen.
Maar Amerika, dat zonder twjjtel
China in de toekomst als afzetgebied
van i(ja prodaeten niet kan missen,
zal er wel voor zorgen, het nieuwe
keizerrykzoovsel mogeiyp aan Japan's
invloed te onttrekken.
En bovendien, waar een krachtige
fiznnr als Joeansjikal het aandurft,
China opnieuw in een keizarry g te
herscheppen, daar msg meo er zeker
van zijn, dat hij alle mogelijke ge
volgen van te voren overzien en be
rekend, heeft en zich krachtig genoeg
voelt om de belagers van het nieuwe
kr.izerrjjk op behoorlijken afstand te
houden.
Voor de gebeurtenissen op h»t oor-
logstoonael, waarvan trouwens alleen
de strijd aan de Grieksehe grens thans
de aandacht trekt, verwijzen wij voor
ditmaal naar onderstaande telegram
men.
Wennen, In het N.O. van Monte
negro maken de vertolgingegevechten
voortgang.
Sofia. Wfj hebben de vervolging
der Fransch-Engelsohe troepen op
beide oevers van de Wardar in do
rl-hting Qewgeli sc Dotran voort
gezet. Wü violen met succes de Fran-
aehen op bet geheele front .san en
namen hsn stellingen.
Op dea linkeroever van do Wardar
oparaeronde afdoelingenverdreven door
ean fonchen aanval de Eugelsch-
Frsesehe trot.pen nit da door hen
versterkte linies. De Eugekchen trok
ken naar hat Z.O. tem», de Fransohen
naar het Z W. De Fransche afdeelin-
gon, welke tusschen de Koslosdere
en de Wardar opereerden, zyn van
de Er,ge!sehen, dia ten Zuiden van
Toerka naar het meer van Dolran
terugtrokken, gescheiden.
Salonlki. Da Griekscbe legerdi
visie te Laogaza ld teruggetrokken
naar Serres en de zone tusschen
Salonlki en Dolrau is vrjj gelaten
voor do bewegingen der troepen van
da bondgonooten.
Parijs. De Frans eken hebbeD, na
Bulgaarsehe aanvallen afgeslagen te
hebben, hun terugtrekkende beweging
voortgezet Zy bereikten met al hot
materiaal da linie Gawgeld—Kilindr.
Berlijn- Ten Z.W. ea ten Z. van
Plewiy braehtea de O. H. troepen den
vijand opnieuw tot wyken.
Binnenland.
Kamerverkiezing Nijmegen.
In het district Nymagen is van
roomsche zijde definitief eaudldaat
gesteld voor het lidmaatschap van da
i'weeae Kamer dor Staten-Gonoiaai
mr. J. C. M. Kolkman, oud-minister
van FihanciëD.
liechtzaken.
Klacht ingediend.
De burgemeester van Kattendjke
beeft een klacht ingediend tegen den
heer G. F. Liadeyer, propagandist van
da S. D A, P. te Vllsaingon, wegens
laster.
Eet in gevaar brengen van de onzijdig
heid van Nederland
Da vierde kamer heeft gisteren uit-
spraak gedaan in da zaak tegen den
hoofdredacteur van De Telegraaf, be
schuldigd van het in gevaar brengen
van do onzijdigheid va a dan Nedar-
landecben Btaat door een artikel in De
Telegraaf van 16 Juni jl., getiteld:
Da schurken van Europa. (Overtre
ding van art. 100 wetb. van strafrecht.)
De rechtbank heeft beklaagde vrij
gesproken, op de overweging, dat,
daargelatoD, of het in do dagvaarding
ten laste gelegde overigens is bewe
zen, niet is komen vaat te staan, dat
beklangde door z?n artikel gevaar als
bedoeld in art. 100 in het laven heeft
indertfd een sigarenwinkeltje in Bays-
water, onder den bescheiden, maar
veelzeggenden naam vau Schmidtnu
zyn dochter als ze dat tenminste
is zyn dochter stond in dat winkeltje
achter do toonbank. Zoo'n vrouw wil
een man trouwen van meneer Thomas'
positie. Begrijpt u? Wy weten, dat zy
op het oogenbllk iets in het schild
voeren en w\j wenseheu hnu vóór ta
zyn. Nu gaat u naar Hampton Court,
waar ze wonen, en ziet, door bedrei
ging, of omkooping, of beide desnoods,
die brieven in handen te krijgen.
Gelukt dit niet, dan moet de zaak in
Godsnaam voor 't gerecht, en het ge
drag van meneer Thomas zal open
baar worden. Zelfs ik zal mij dan van
hem moeten afwenden," voegde hij er
zeer onridderiyk by.
„Er is toen wel't een en ander vóór
te zeggen," zei Gideon. „Was die
Schmidt ooit met de politie ln aan
raking geweest?"
„Dat hopen we," antwoordde Michael.
„We vermoeden zelfs, dat dit het
geval is. Die buurt, moot u denken.
Bays water l Vindt u ook niet, dat
Bays water te denken geeft?"
Gideon kreeg voor do zooveelste
maal gedurende dat zonderlinge ge
sprek het gevoel, dat hy met een gek
te doon had. ,'t Komt natuurlijk, door
dat hy pas hoeft gedéjouneerd", dacht
hij en zei hardop: „Tot hoever zou
Ik dan mogen gaan
„VJfduIzend vooreerst," antwoordde
Michael „Laten we n na niet langer
ophouden, meneerhet wordt al wat
laat op dea middag, ra.-ar er zyn nog
treinen genoBg naar Hampton Court
en ik behoef u het ongedmd van mgn
vriend niet te beschryven. Hter hebt
u een vgf pond voor de eerste uit
gaven, eu hier het adres.' Michael
begon te schrijven, hield op, verscheur
de het papier en stak do stukken in
zijn zak. „Ik zal het u liever dieteernn",
zei hy -, „mtju hand is niet heel vast
op het oogenbllk."
Gideon schreef het adr-a op. Oraaf
Tarnow, Kumaull Villa, Hampton
Court. Daarop schreef hj zelf Iets op
een papiertje. „U cel, dat a geen
procureur kende", zei hj. ,Voor een
geval als dit, hebt u hier 't adres van
den knapsten procureur in heel Lon
den." HJ reikto Michael het papier
over. „Te deksel," riep Michael, toen
hy zyn eigen adres las.
,0, a hebt waarschijnlijk zijn uaam
wol eens hooron noemen in verband
met nog al bedenkeljke zaken," zei
Gideon. „Maar h? is zelf door en door
eoriyk en staat bekend als buitenge
woon knap. Nu, heeren, dan b-hosf
lk alleen nog at tar te weten, waar
ik n zal kannon aantreffen
„Langham Hótel natuurlDk," ant
woordde Miihael. „Tot vanavond."
„Tot vanavond," herhaalde Gideon
glimlachend. „Ik mag u zeker nog
wol vrfi laat komen opzoeken
„Wanneer u maar wilt," riep do
advocaat, terwyi hy da trap afging.
„Die ksral weet zijn woatjo wel," zei
by togen Pitman, zoodra ze op straat
kwamen.
Pitman prevelde iets van een „be
lachelijk flgnnr."
„Alles behalve," vond Michael. „Hy
weet, wie de kuapste procureur in
Londen iedat is meer dan men van
iedereen zeggen kan. 'Aeg, heb ik 't er
niet mooi afgebracht
Pitman gaf geen antwoord.
„Hoe is 't?" vroeg de advocaat,
terwü'l hij stilstond. „Wat scheelt er
aan, Pitman? Is je lankmoedigheid tot
het nlterate beproefd
„U hadt geen recht, zulke dingen
van mö te Z3ggen," sei do kleine man
verontwaardigd, ,'t I» onverantwoor-
delük. U hebt my diep gegriefd."
„Ik heb geen woord kwaad van je
gezegd," antwoordde Michael. „Ik
srrak van den heor Ezra Thomas.
Wees je dan nog niet, dat die niet
bestaat?"
't BI?ft er even onaangenaam om,"
zei Pitman neerslachtig.
Doch thans kwamen ze aan den
hork van de zystraat, waar hun ge
trouwe schoenpoetser met groot ver
toon van waardigheid de paarden
vasthield en do vleugel eenzaam en
verlaten troonde op de kar, terwyi de
regen tegen de onbedekte zyden
kletterde en afdroppelde langs de
mooie, glimmend gewreven pooten.
(Wordt vervolgd).
