N°. 147 1915 Dinsdag 14 December, 102de FEUILLETON lie verwisselde Kist. Da uitgave dozer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en'Vrijdagavond uitgezonderd op feestdagen. Prgs per kwartaal, lu Goes f B,'ï5a balten Soes, franco f icSS„ Afzonderiyka nommers S cent Tosntidlnfir van advertentlën op Maandag, Woensdag en VRIJDAG vóór 13 uren. ssat1 De prgs der gewone advertentiën is van 1-6 regels 50 et., elke regel moer 10 et. Bg directe opgaaf van driemaal paatslng dsrzelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Geboorte-, imwoiyt- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 1—10 regels a 1,— berekend GewlencBMneri 5 see'. Telefoonnummer 83. UiresSsar Gj W. van Bamwvbij». Uitgave vaa de Nuntl. VemiootMlttp „G«#s«ka Coarait". HoofdredMteor W. J. Q. van Saktb». Uit de Pers, Een duur zeteltje De Controleur meldt, dat een rijk man. uit Indict teruggekeerd, die in Den Haag van zijn werk ging uitrusten, van „een politiek agent' een schrijven kreeg, waarin o. a. de volgeude passa ges voorkomen „Zooals u weet, heeft juist de Tweede Ka uier een groote behoefte aan prac- tische zakenmenschen, aan werkers, die getoond hebben, wat ze waard zijn. U zou ongetwijfeld in ons Parlement een schitterend figuur maken.' Kli dan verder„lu het bedoelde district weid de candidaat der Rechtsche partijen de vorige waal met een zeer kleine meerderheid gekozen. Wordt er thans een vrijzinnige gecandideerd, die zelf voor een groot gedeelte in de kosten van zijn verkiezing kan bijdragen, dan zijn wij van zijn verkiezing verzekerd. Die kosten worden getaxeerd opf60.000". Wanneer men hier nu met een grap penmaker te doen heeft, of met een geval van zenuwoverspanning van den betrokkene, dan is deze „politieke agent' een oplichter, tegen wien niet ernstig genoeg kan worden gewaar schuwd, en De Controleur zal zeker ten goed werk doen met te vermelden, door wien deze brief werd geschreven, die in zijn „werkers, die getoond hebben wat ze waard zijn", reeds toont van beden- keJijken aard te wezen. Politieke agenten kennen de partijen in Nederland niet; de anti-revolutionaire partij; had eens hare politieke agentesse, maar dat was eene uitzondering op den regelden caudidaat zelf te vragen, om bij te dragen in de kosten van de verkiezing, is geen Hollandsche, maar een Engelsche stijl, en dan f 00.000 voor ééne verkiezing, dat is wezenlijk van dien aard, om alle penningmeesters van vevkieziugskassen te doen watertanden en te doen. schaterlachen. Maar hoe duidelijk het ook is, dat men hier óf met mystificatie, óf met poging tot oplichting te doen heeft, de Rechtsche pers is er direct bij, om uit het verhaal een politiek slaadje te slaan. Zoo De Tijd, die zucht, dat Rechts daar niet tegen kan opbieden, en men kan zicli verzekerd houden, dat dit larie-praatje heel den lande door zal gaan en bij de verkiezingen dienst zal moeten doen. Buitenland. De afrijd In en bulten Europe. De redo van den Duitschen r{k«. kanselier, door zoovelen in bin non en buitenland met spanning afgewacht, heeft weinig nieuwe gesichtspnnten geopend. Waar de heer Von Bathmacn Holl- weg son o verlicht gaf van dan «tand van het krSgebedrfjf, kon hg uit den 22 Koinan, naar het Engelreh van ROBERT LOUIS STEVENSON. „Heb ik het genoegen, meneer For syth te spreken?" begon Michael. „Wy zjn gekoxen met bet doel, n over eene zaak te raadplegen. Ik vrees, dat het niet precies ic den vorm ls „Elgenigk hadt u mjj door een pro cureur moeten laten inllchton," zei Gideon. „Dan zoudt n ons misschien iemand kannen aanraden, nietwaar En mor gen zon de zaak dan behoorlijk kun nen worden geregeld," meende Mi chael, terwijl hg een stoel nam en Pitman wenkte, zjn voorbeeld te volgen. „Maar wg wisten toevallig goeu adres van een procureur, terwijl we wèl van u hadden gehoord en er nog al haast bg de zaak Is*. „Maar ik vragen", vroeg Gideon, „aan wien ik die aanbeveling te dan ken heb „Vragen mag u dat gernst", zei de advocaat, met een onnoozel lachje, „maar men heeft mg verzocht, n dat niet mede te deelen, eer de zaak was afgeloopen". „Daar zal mgn oom wel achter zlt- aard dor zaak niets meadaelen, dan wat reeds iedereen uit do oorlogs- j telegrammen bekend moest zijn. Maar toeh we hebben kort ge leden, toen Arqnith zijn groote rede hield, er reeds op gewezenhebben dergelijk} redevoeringen haar nut, daar zy, door een regeeringBvertegen woordigor uitgesproken, do stemming weergovan, waarin land en volk op bepaalde tgden van den oorlog ver- keerec. De rede van den rgkskanseller geeft ons ditmaal niet alleen weer een duideigk beeld van den toestand waarin Dnltschlaud thans verkeert, zj licht ook, hoewel nog zeer weinig, den sluier op, welke tot nu toe Ca toekomstplannen van het groote Ger- m&ansehe r0k voor alle buitenstaan ders verborgen heeft gehouden. Dit was de vraag, welke men zleh alom steldeboe lang denkt Dnltsch laud den strjd nog voort te zetten en wat is, bg eer. voordeellgen vrede aan Dnltsche zijde, hét voornemen van da regeering ten opzichte van het ver overde grondgebied? Duitschland voert geen veroverings oorlog. In Augustus heeft de rgkskanseller dat reeds overduidelijk te kennen gegeven, toen hg er op wees, dafhet slechts Duitschiands doel was, zijn positie zco te bevestigen en te ver sterken, dat een Inalaltingspolltiek in de toekomst ondenkbaar zal zgn. Toen reeds wees de rijkskanselier er op, dat Duitschland ten bate van slle volkeren do bevrgding van de wereldzee wilde verkrjgen en dat het voort zou etryden tot de wereld ver lost zou zyn van vreemde dwingelandg. Dat was het standpunt door Dnitsch- land ln Augustus Ingenomen an terecht waren de vredaavoorstanders benieuwd naar de thans gehouden ryksdagrede, daaruit de huidige opvatting dor re gearing hen nlenwe hoop of teleur stelling zou brengen. Want inderdaad, de massamoord gaat de bevolking in de oorlogvoe rende staten zoo tegenstaan, dat iedere nieuwe rede, Iedere nieuwe projectie van den stand van het krggebodrgf te over of anderer zyde steeds meer aan het vredosbeeld een grootere plaats ruimte waardig kenrt. Ook ln Dnltschlaud, hoezeer men het vaderland Hef heeft en tot het niterste zou willen doorstrijden om hot voor een vernederend vergeigk te bewaren, gaat men van dag tot dag meer inzien hoe een voortzetten van den strgd een bestendiging van den massamoord zou zyn en een vernie tiging van nationaal bezit, waar tegen over geen voordeelen van even groot belang te behalen zUn. Da Duttsehe sociaal democraten, d'o in bnn natuurlijks liefde voor hun vaderland alle ami-oorlogstheorleën over boord wierpen en 2ich in ds eerste rijen van het lege? schaarden, komen, na meer en meer het gevaar voor een Dnltsche nederlaag Is afge wend, tot bezinning en achten zich de eerst aangewezenen om naar den vrede te streven. Scheidemann, een der gematigste ten", dacht Gideon. „Mjjn naam is John Dickson," ging Michael voort, „een welbekende naam in Baliarat en my'n vriend is de heer Ezra Thomas, een groot Amerikaansch fabrikant van gomelastieken over schoenen'. „Wilt u even wachten, dan zal ik dat noteeren," zei Gideon. Aan zijn honding zon men hem voor iemand met een drukke praktyk heb ben aangezien. „U hebt er niets tegen, dat ik rook vroeg Michael By had zich wakker geschud by het binnenkomen, maar zyn boneveldheld es neiging tot grap pen verkoopsn werden hem langza merhand weer de baas en hg hoopte, dat een sigaar hem wat zou opfris- scben. „Zeker," zei Gideon beleefd. „Mag ik n esn van do myne presenteeren f Ze zijn bijzonder goed'. En hij reikte z0n client het kistje toe. „Als ik mg missohion minder dnl- delUk mocht uitdrukken", zei de Australiër, „dan moet n dat maar op rekening schuiven van de omstandig heid, dat ik juist van tafel ben opge staan. Dat kan den beste gebeuren, nietwaar „Zeker, zeker," antwoordde de voor komende jonge rechtsgeleerde. „Maar u behoeft n in 't minst niet te haas ten. Ik ben....' hg keek nadenkend op z0n horloge. „Ja, Ik ben den sociaal-democraten, achtte althans den tijd gekomen, deu rijkskanselier daarover te intsrpelleeren, maar, »1 Is hg een onverdacht voorstander van een spoedigen vrede, de toestand van spanning en het gevoel van overwin, cing, waarin hg met het geheele Dulische volk verkeert, deed hem, ook nameriB de Oostenrgksche partijge- nooten, verklaren, dat Dnitschland niet verkleind uit den oorlog mag komen en dat oumogeiyk kan toegestemd worden in den eisch om Elz&s-Lotha- ringen aan Frankryk af te stasn. Voor do ooafnankoigkheld van het land heeft het Duilsche volk alles over, aldus Scheidemann, maar wy kunnen openigk zeggen, dat wy vrede willen omdat w0 sterk genoeg z0u en ook besloten om ons vaderland te verde digen, wanneer de vijand geen vrede wil. Eén party, de sterkste, moet zich tot vrede geneigd too»en en wy, zeide Scheidemann, wenschen, dat de eerste beslissende stap ter beëindiging van dezen moordenden strijd van Dnltsch laud uitgaat. Maar da regeering heelt hierop een antwoord gegeven, dat alle hoop op een Bpoedlgen vrede vrgwel den bodem Inslaat. Trouwens, dit was te verwachten. Want om vrede te Blnlten is ds goedkeuring van belde partyen noodlg en zoolang de entente nog uitstrooit, dat z0 geen vrede wil eer al het door Duitschland veroverde gebied weer in haar handen Is en de vgand mili tair en economisch verpletterd zal zyn, ia van Dnitschland niet te ver wachten, dat het tot eiken prgs tot den vrede bereid zal zyn. Zeker, zeide de rijkskanselier, ook de regeering zou niets liever zien, dan dat aan dezen verschrikkeigken oorlog zoo spoedig mogelfk een einde komt en wanneer on te tegenstanders tot ons komen met vredesvoorstellen, welke aan de waardigheid van Duitsch land beantwoorden, dan znllen wij ze overwegen. Wy zyn de sterksten ge bleken en van onB kan redeigkerwgze niet verwacht worden, dat w0 de eersten zgn om den vrede aan te bieden. Dat is na juist niet de weg om tot vrede te komen. Want de mogendheden der entente zullen in geen geval erkennen, dat Duitschland de sterkste gebleken ls, zy kunnen Duitschiands succes niet loochenen, maar het als van onderge schikt belang voorstellen omdat, vol gens ben, do toekomst de zege aan hnnne wapenen zal brengen, en daarom achtten zg zich allerminst in de positie om vredesvoorwaarden te vragen, welke bg den huldigen stand van het krygsbedryf bovendien nog alles be halve gunstig voor hen zouden zyn. De tïd ia dus voor vrede nog niet rÜP- Alleen roedB de mededeeling, dat in geen geval Elsas-Lotharingen zou worden afgestaan sou voor Frankrgk reeds een reden zgn, den Btryd niet op te geven. Eindeiyk heeft de rgkskanseller in zgn overzicht den stand van het kr0gB- geheeien middag tot nw dispositie." „De zaak, waarover ik u kom raad plegen," ging do Australiër met veel opgewektheid voort, „is, om u de waar heid te zeggen, verduiveld lastig. Myn vriend, do heer Thomas, die ootspron- keigk van Portngeesche afkomst is, dns niet geheel vertrouwd met onze gewoonten, en een sohatrgk fabrikant van Broadwood-piano's „Broaöwood riep Gideon verbaasd uit. „Is mgnheer Thomas dan lid van de bekende firma F" „Nu ja, gesmokkelde Broadwoods," gaf Michael ten antwoord. „Mgn vriend ls om te zeggen, dG Broadwood van Amerika." „Maar ik meende, dat n mg hadt verteld," zei Gideon, „het staat hier ten minste in mgn aanteekeningen opgeschreven, dat uw vriend fabri kant van gomelastieken overschoenen was." „Het klinkt misschien wat vreemd," zei de Australiër met een vriendeiyken, geruststellenden glimlach, „maar, ziet n, hy ls in belde takken van ngverheld werkzaam. En ia nog heel wat andera bovendien, menige, menige andere...." herhaalde de heer Dickson met zwaar- wiohtigen dronkemansnadruk. „De katoenspinnergen van don heer Tho mas zyn oen der merkwaardigheden van Tallahassa, sflu tabaksplantage de trots van Richmond, Virginia, hg ls, om kort te gaan, mynheer For- bcdryf geteekend, al stelde hy de voordeelen ln den Balkan verkregen, wel Iets te mooi voor. Hg erkende, dat de irontign ln Frankrijk hier en daar een deuk had gekregen an doelde mede, dat de le gers der centrale mogendheden ln Rusland ver vooruitgeschoven en goed versterkte verdedigingsBtellingen in- nomen, die hen in staat stellen, steeds gereed te sgn om verder Rusland ln te trekken. Met reeht verklaarde de rgkskanseller trotsch te zjjn op het geen de centralen, ln tegenstelling met hun vijanden, tot nu toe wisten te bereiken. Dnitschland is zoo sterk en zoo krachtig gebleken, het hoeft nog zulke groote reserves aan manschappen, materieel en levensbehoeften, dat een uitputticgsoorlog den geallieerden in de eerstvolgende jaren meer zou kosten dan zg ooit bj) een vrede vergoed zouden krygen. En wanneer de entente dit niet wil Inzien, wanneer men van beide zyden niet de juiste kracht van den tegenstan der berekent en de nutteloosheid van nieuwe massamoorden erkent, is er minder dan ooit uitzicht op een spoe digen vrede. Duitschland en Oostenryk willen hem als de sterksten accepteeren, doch hnn vyanden achtten zichzelf do sterksten en znllen, evenmin als vroeger, op voor hen nadeellga vredes voorwaarden willen Ingaan. Vestigen wy ten slotte nog even do aandacht op een ander belangrijk punt in de rede van den rykskansolicr, nameigk da passage, waarin hy be spreekt hoe Dnitschland zich tegenover do veroverde landen denkt te gedragen. Noch ln het Oosten, noch in het Westen, aldus de heer Von Betbmann Hollweg, mogen onze tegenwoordige vyanden ln het vervolg over invals poorten beschikken, waardoor zij ons voortaan nog meer kunnen veront rusten. Wy bedreigen de kleine volken niet, wg voeren den ons opgedrongen oorlog niet om vreemde volken te onderwerpen, doch ter bescherming van ons leven en onze vrgheid. Erg duideigk ziin de woorden van den rykBkanselier niet. Maar er ligt toeh in opgesloten, dat het niet Inde bedoeling van de Dnltsche regeering ligt,het veroverde gebied te annsxeeren, al zal Dnitschland de waarborgen tegen nieuwe aanvallen in de toe komst wsarschyniyk ln barrières of bufferstaten zoekenzoodat aan belde zgden het nienwe Dnitschland In een goed verdedigbare linie grenst of door esc on gevaarlijken bufferstaat, als bv. Polen, tegen de ernstige stoten zyner tegenwoordige vyanden gevrij waard wordt. Ook uit de woordeo, door den een- trumsafgovaardigdo Spahn gesproken, valt af te leiden, dat Dnltsehland ln het Westen eerder aan een goed ver dedigbare grens, bv. de Maaslinie, denkt dan aan annexatie van geheel België. De rede van den rykskanselier heeft ons dan ook niet geheel onbevredigd gelaten. In elk der oorlogvoerende staten syth, een van myn beste en oudste vrienden en ik kan n niet zonder ge moedsbeweging mededeelen, wat hem bezwaart." Gideon zag den heer Thomas eens aan en zgn openhartig, hoewel eenigs- zlns bedrukt voorkomen, zoowel als de schroomvallige eenvoud van zgn manleren, maakten op hem een gun- stlgen lodrnk. „Wat een volk toeh, die Amerikanen I" dacht hy. KJk nu zoo'n zenuwachtig, sjofel, simpel kereltje eens aan, met zgn omgeslagen hemdskraag, dat Intusschen toch maar belangen vertegenwoordigt en zaken beheert van den meoBtulteenloopenden aard!" „Zondeo we dan nu maar niet het beste doen," zei hy hardop, „met tot de feiten over te gaan „U is een man van zaken, meneer, dat merk Ik wel," zei de Australiër. „Tot de feiten overgaan. Jnist. Het geldt hier een verbreking van trouw belofte." De ongelukkige Pitman was zoo weinig voorbereid op wat hem hier onverwacht werd ten laste gelegd, dat hy een kreet van afgryzen bijna niet kon onderdrukken. „Ja, ja," zei Gideon, zulke zaken zyn in den regel lastig genoeg. U kunt m'J evenwel alles gerust toever trouwen; als ik n van dienst zal kan nen zgn, is het noodlg, dat n niets voor my verbergt," „Vertel jg 't nu masr," zei Michael, moeten zoo nu en dan de verantwoor delijke regeeringspersonen eens een blik op den stand van het kry'gsbedr0f slaan. Hnn redevoeringen zgn de afspie geling van de stemming waarin land en volk op ieder oogenblik verkeeren en geven den buitenstaander een dui delijker overzicht van den toestand van dagen laug wederkeerendo oor- logatelegrammen dat ooit zullen ver mogen. Het krygsbedr0f geeft ons op het oogenblik geen aanleiding ln uitvoe rige bijzonderheden te treden. Onder den Bnlgaarschen drnk trekken de Franseh-En gelsche expeditie-troepen nog steeds terug. De Bulgaren kun nen een groot succes boeken door de verovering van Demir Kapoe. Wat er met de geallieerden op Grlekseh grondgebied zal gebeuren, mag in spanning worden afgewacht. Want ook de groote oorlogsraad ln Pargs schgnt besloten te hebben, de Saloniki-expedltle nog niet als ver loren te beschouwen en dns de troe pen niet ln te schepen. De volgende telegrammen mogen nog eenlge byzonderheden mededeelen. Weenon. Ten Z. van do N. grens van Montenegro worden de vervol- glngsgcveohten voortgezet. Parijs. (Montenegrynsoh commu niqué). Wy dreven den vgand tot vourby Doebotsjltsa terug. Athene. De bondgenooten sloegen allo Bnlgaarsche aanvallen af. De bondgenooten trokken terug volgens een vooraf beraamd plan. Weenen. Esn Italiaan sche aanval tegen onze stollingen op de Monte Visa is afgeslagen. Londen. Twee Dnitsehe divisies, onder bevel van Von Gallwltz, hebben Gewgeli bezet. Sofia. De vervolging van de En gelsche en Franscb» troepen aan belde zyden van do Ward ar en ln de rich ting van Rabrowo neemt goeden voortgang. Parijs. WJ hebben een front aan do Bojlma bezet, aansluitende aan het Engelseho. Éofla. De Demir kapoe-pas is s geheel in Bnlgaarsche handen, waardoor de expeditie der entente troepen als definitief mislukt kan worden beschouwd. London. De geallieerden z0n be sloten om Salonlki te behouden. Borlijn. Een Fransche aanval op onze Btelllngen ten N. O. van Sousln in afgeslagen. Berlijn. Ten N. van den spoorweg Kowsl—Sarny ls een Russische aanval met groote verliezen voor de aanval- Iers voor de O.H. linie gestuit. Weenen. Onze vooruitgeschoven posten op dan Monto Vies zyn voor overmachtige vyandeigke strydkraeh- ten teruggetrokken. die bigkbaar vond, dat hy na het zyne wel had gedaan. „Myn vriend zal n wel van de zaak op de hoogte bren gen," ging hy, zich tot Gideon wen dend, voort en gaapte verschrikkeiyk. „Neemt n my niet kwaigk, als ik even myn oogen sluit, ik heb den heelen naeht opgezeten bg oen zieken vriend." De ongelukkige Pitman zag wezen loos de kamer rond, radelooa van wan hoop en woede. Gedachten aan vlucht, aan zelfmoord zelfs, rezen by hem op, terwyi de advocaat geduldig zat te •wachten en hy tevergeefs zoeht naar het eenvoudigste zinnetje, waarmee hy voor den dag zon kunnen komen. „Het is een verbreking van trouw belofte," zei hy elndeiyk, heel zachtjes. „Ik Ik word met vervolging be dreigd, wegens verbreken van troaw- belofte." Wanhopig zoekend naar een of andere gelukkige ingeving, greep hj uit gewoonte werktuigeiyk naar zyn baard, maar toen zgn tastende vingers niets anders ontmoetten dan de vreemde leegte van die kaalge schoren kin, ontzonk hem het laatste sprankje hoop of moed, dat hy ooit had bezeten. Bg schudde Michael hard by den arm. „Word dan toeh wakker! riep hy hevig verontwaardigd ntt. „Ik kan 't niet zeggen; dat weet je immers net zoo good als ik.' Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1915 | | pagina 1