N°. 138 1915. Dinsdag 23 November 102de jaargang. De verwisselde Kist. De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woenidag- en'Vrijdagavond uitgezonderd op feestdagen. Prjs per kwartaal, In Gees f 0,76, hulton Goes, franco t 'j** Afzonderlijke Kommer» B cent. Inzending van advertenties op Maandag. Woensdag en VRIJDAG vöOi 13 uren. De prga der gewone advertentiën ia van 1-5 regelt 50 et., elke regel meer 10 et Bg directe opgaaf van driemaal paataing dsrxelfde advertontie wordt de prijs slecht» tweemaal berekend. Geboorte-, hnwelgfe- en doodtberichten en ds daarop betrekking hebband* dankbetuigingen worden van 1—10 regels k J,berekend S«w(snnmmeri 5 «ent. Telfifoonnammer 88. Birestaar G? W. va» Baknbvkub. Uitgave va® és NwukI. YeaaiotseSap „Geesrite Cowast". HooféredMtenr W. 3. C. van Sahteh. GOBCHE COURANT. Uit de Pers, Demobilisatie. Onder bovenstaand opschrift schrijft De Vaderlanderofficieel orgaan van de Liberale Unie De Memorie van Antwoord op Hoofd stuk I der Staatsbegrootiug zal hun, die gehoopt hadden, dat weldra eeu aanzien lijk deel van onze strijdkrachten naar huis zou kunnen worden gezonden, niet veel voldoening geven. Wij moeten het toch met de volgende passage doen De Regeering deelt het gevoelen, dat de vraag of in de tegenwoordige omstan. digheden het nog steeds noodig is, het geheele leger op de been te houden, een vraag is van algemeen regceringsbeleid, die niet uitsluitend de Ministers van Oor log en Marine raakt. De Regeering wenscht zich in geen enkel opzicht aan de op haar rustende verantwoordelijkheid te onttrekken. De financieele en de economische be zwaren, aan de indiensthouding verbon den, en waarop thans opnieuw uitvoerig de aandacht is gevestigd, liggen zoo voor de hand, dat men wel zal willen aan nemen, dat zij aan de aandacht der Regee ring niet zijn ontsnapt, Het zeer groote gewicht dier bezwaren is door haar geen oogenblik onderschat en zij beseft ten volle, dat dat gewicht toeneemt naar mate de oorlogstoestand langer duurt. De moeilijkheid, die is op te lossen, wordt gedeeltelijk beheerscht door de vraag, op welke wijze en binnen hoeveel tijd, indien een gedeelte der weermacht naar huis wordt gezonden, weder over het geheel dier macht zon kunnen wor den beschikt. Die vraag van zuiver tech- nischen aard is niet alleen overwogen, maar de noodige maatregelen zijn tot in kleine détails voor verschillende even tualiteiten uitgewerkt. Veel ernstiger is de vraag, of de Regeering, met het oog op den strate- gischen toestand van ons leger en de verplichtingen, die de handhaving on zer neutraliteit oplegt, de verantwoor delijkheid voor eene min of meer aan zienlijke vermindering der dadelijk be schikbare weermacht zou mogen aan vaarden. Eene vergelijking met andere landen kan ons daarbij weinig dienstig zijn, omdat de geographische en mili taire toestanden geheel anders zijn eu omdat de internationale politieke ver houdingen dier volken grootendeels aan deze beoordeeling ontsnappen. Dat het, ook bij gunstige internationale verhoudingen, risico medebrengt, indien het leger niet ieder oogenblik ten volle i4 FEUILLETON Roman, naar het Engelsoh van ROBERT LOUIS STEVENSON. Nu aarzelde Morris niet langer. De verzekering te laten vallen, alsof het gloeiend iizer was, en zich met alle macht vast te klampen aan de lfêr- zaak en het overblijfsel van z(jn eigen kapitaaltje, het was het werk van een oogenblik. Een seconde later bessits hg eerst ten volle den omvang van de ramp, welkt) hem getroffen bad. Het over lijden van z$n oom aangeven? Het was dood-eenvoudig onmogelijk Nu het ljjk verloren was gegaan, mocht men oom Joseph ia wettigen zin althans onsterfelijk nonmen. Geen rijtuig ter wereld was groot genoeg, om Morris on zijn wanhoop te kunnen bevatten. Hij liet den koet sier balt houden, stapte uit, betaalde hem en Uep sis in eea droom verder. „Ik schijn de zaak te haastig aan gepakt te hebben", dacht hij zuchtend. „Ze was vermoedelijk te Ingewikkeld voor mijn hersens." i En heel goed wist hij, dat het mot zijn financiën treurig was gesteld. Maar even goed ook, dat hy geld moest hebben. „Nu mijn oom dood is," dacht hg, „komt dat geld in de B&nk me toe, of zou althans mjjn eigendom wezen, als ik niet reeds als ongelukkige wees in mijn kinderjaren door het ongeluk was achtervolgd. Ik weet heel goed, wat ieder ander in myn geval zou doen. Elk Christec-mensch paraat is, is wel niet twijfelachtig. Tot dusver heeft de Regeering gemeend, niet meer risico te mogen aanvaarden, daD ook reeds thans aan de gegeven verloven waarvoor het aantal, naar verhouding tot de legersterkte, geleidelijk is opgevoerd, verhonden is,Erkennend, dat de bezwaren voor de natie steeds toenemen, overweegt zij opnieuw, of, en in hoeverre, het moge lijk is, nog meer verlichting van den be- staanden druk aan te brengen. Openlijke bespreking van de motie ven, die de Regeering tot hare beslui ten hebben geleid of in de naaste toe komst zullen leiden, acht zij met 's lands belang niet overeen te brengen. Het ware trouwens te duchten, dat deze bespreking ons van het beoogde doel zou verwijderen. Ook in Comité-Gene raal zou de Regeering niet onbelang rijke terughouding moeten in acht nemen. Het nut van zoodanige bespre king ziet de Regeering niet in. Mocht echter de Kamer tot Comité-Generaal besluiten, dan houdt de Regeering onder gemeld voorbehoud zich te barer beschikking". Men ziet het, wij krijgen niet anders dan de belofte, dat nog meer verlichting van den druk nader zal worden over wogen, en verder vraagt de Regeering onbeperkt, om niet te zeggen blind ver trouwen zelfs in Comité-Generaal kan zij niet mededeelen, waarom zij zoo handelt en niet anders. Het spreekt van zelf, dat, al vraagt de Regeering hier veel, zij zal moeten verkrijgen wat zij vraagtaan haar kun nen en mogen geene maatregelen wor den opgedrongen, die zij met het oog op de handhaving van onze neutrali teit onverantwoord acht, Maar juist omdat de zaak zoo slaat en niet anders, kan het woord toch moeilijk binnenge houden worden, dat de Regeering zich toch vooral wachten moge voor het te sterk spannen van den boog des ver trouwens. Hoe toch staat de zaak Wij stellen daarbij voorop, dat niet, zooals in de Memorie van Antwoord wordt neerge schreven, gedeeltelijke demobilisatie enkel is eeu financieel eu economisch belang, ma.r ook een legerbelang. Een leger, dat maar steeds gemobiliseerd blijft komt in eene mentaliteit, die wei nig strookt met de belangen van onze defensie, en dat te meer, waar de kans op oorlogsgevaar voor ons zoo enorm verminderd is. Wij voor ons zouden wel willen zeggen, dat het on denkbaar lijkt, dat de eene of andere partij ons thans nog in den oorlog zou sleepen, waar ze beiden er zoo groot belang bij hebben, het getal hunner zon een valscha handteekeniog maken, boswel lk eigenlijk niet eens inzie, waarom die valsch zon moeton heston, aangezien oom Joseph zoo dood is als een pier en zijn geld mtj toebe hoort. Als ik er aan denk, dat mUn oom dood is en ik hot niet bewezen kan, komt mijn heele ziel in opstand tegen mik een onrechtvaardigheid." Toen kwam voor Morris de groote vraag, of hg werkeliik in staat zon zjn, een valseha handteakening mat succes te explolteeren. Hij wist één ding: dat ü8 zich in zijn jengdnooit geoefend had in het nabootsen van eens anders schrift. En dat bo. onwdo hem thans bitter Maar één ding troost te hem er zat niets verkeerds in hfi kon het met een gernst geweten ondernemen en zelfs, al werd het ontdekt, dan zon hij het zich nog niet aantrekken, in zedelijken zin althans. „En als het mij gelukt", zoo dacht bil verder, .en die Pitman de zaak niet aangeeft, dan heb ik niets anders te doen, dan een dokter op ta zoeken, die niet al te nauw kjjkt. Zulke lol i zyo er in Londen genoeg te vinden". Morris was na, langs allerlei om- wogen, in de bnart van zgn hals gekomen. Toan hy den üleatol in het slot stak, overviel hem wederom een gevoel van tries tiga onzekerheid. Zelf a dit hals is m\jn eigendom niet, tot ik zijn overigden kan bawgzen", mom pelde hü en sloeg do voordeur zéé hard dicht, dat da zolder-vensters rinkelden. Het was al laat geworden; de lantaarns waren aangestoken en en het licht scheen alt de winkels. In de vestibule was het echter pik donker en tot overmaat van ramp struikelde hij over het voetstuk van den Heroale» en kwam, zoo lang als vijanden niet ie veimeerdeven. Ons leger dient dus thans enkel om de neu traliteit te handhaven, en moet daar voor paraat zijn. (Wat er, tegen dat de vrede in het zicht komt, zou kunnen gebeuren, kan hier buiten beschouwing blijven, daarbij ontwikkelt zich het perspectief niet zoo spel, dat men met minuten of zelfs met enkele uren zou hebben te rekenen). Maar is een leger niet paraat, als de mannen op tijd op hunne plaats zijn, en kan die organi satie niet gemaakt worden 1 -liet wil ons voorkomen, dat de Re geering niet goed doet, bij de vraag, of er niet voor een belangrijk gedeelle gedemobiliseerd kan worden, enkel te rekenen met de Tweede Kamer, die haar zeker niet liet vertrouwen zal ont houden, wat ze vraagt. Er moet ook gerekend worden met het Nederlandsche sche volk, met het leger daarvan in de eerste plaats, dat uit inlichtingen, aan de Tweede Kamer verstrekt, de wetenschap zou kunnen verkrijgen, dat het onder de wapenen blijven van de gansche weermacht al of niet onvermij delijk is. En de Nederlandsche land aard is gelukkig zoo, dat men zich in ons vaderland in het onvermijdelijke weet te schikken. Buitenland De strijd In en bulten Europa. De vraag ts gewettigd, of de diplo maten, toen de Ecropeesche oorlog tot een feit was geworden, wel go uoegza&m habbeu gedacht aan de mogelijkheid, dat de strgd zich meer en moar zon uitbreiden en van het Westen naar het Oosten trekken zou. Nu dit reeds voor een groot gedeelte geboord i», herleven één voor één alia politieke vraagstukken, welke nog slechts weinige jaren geleden de inter nationale staatkunde geheel beheersch- ten. Zoo zien wl) thans, dat de Perzische kwestie wederom op don voorgrond treedt en silo verdragen en overeen komsten, destijds mot dit land afge sloten, worden cu ia do kabinetten der verschillende regeeringen herle zen, terwijl nieuwe verklaringen wor den afgelegd. Een dag of veertien geleden deelde da Engclsobo Minister van Buitenland echo Zaken in het Lagerhuis mede, dat de verklaring van doa Russisehen gezant aan do Perzische regeering, als zou het Engelseh-Russlsche verdrag over de handhaving van da Perzische integriteit en onafhankelijkheid buiten werking worden gesteld, voor het geval Pt-rzlé een verdrag met Dnltaeh- land en TurkQe mocht aangaan, met goedkeuring van de Engolsche regee- h3 was, op den grond terecht. Hg deed zich leeiyk zeer. Bovandlen was hij al In een buitengewoon prikkel bare stemming hst ongeluk wlldo, dat hü by zijn val toevallig den hamer te pakken gekregen had. In een on- redelijkeu drift sloeg hij cu in het wilde naar het beeld, dat hem in den weg stond. Hij hoorde hot geluid van eea vallend brok steen, dat op don •grond in stukken apleei, „Lieve hamel, wat is dat nu weer kreunde Morris cu zocht op den tast naar een kaars. „Nou wordt 't nog mooier", zei hg, toen hij b(j het licht van de kaars stond te kijken naar hot verminkte bean, waarvan hij een stuk kult van minstens een halve kilo had afgesla gen. „Een antiek kunstwerk vernield, dat kan my duizenden kosten.' Plotseling overviel hem een vlaag van uitdagende woede. „Hahal* lachte hy. „Julia is er vandoor; met dien Forsyth heb ik niets meer te maken; die lui van de kar waren dronken en zyn er uit ge trapt. Komaan, nu kan ik voor de tweede maal bewgzen, dat ik zedelS- ken moed bezit. Ik zeg dood gewoon, dat ik van de heels zaak niets afweet." Een oogenblik later stond hij voor den Harcule». Het gelaat, mat zju wulpschsu glimlach, wekte vooral de ergernis van den modernen beeld stormer en togen dat gelaat was dan ook zgn eerste aanval gericht. Twee Uren later was van het beeld niets anders overgebleven dan een warrel klomp van dooreen geworpen ledoma- ten. Nog een half uur verstreek en al dis overblijfselen waren zorgvuldig naar de keuken gesleept en Morris kon met oen gevoel van stille zegepraal het ring is geschied. „Het is dutdeiyk", zei Grey, „dat de Perzische regeering geen verdrag kan sluiten met de vy- anden van Engeland, zonder daar mede den toestand van Perzië in gevaar ta brengen". Hiermede is dus het Perzische vraagstuk wederom actueel geworden. De Duitsche pers is natuurlek van meaning, dat eea ineenstorting van de Engelsch-Rnssiscke overeenkomst aan gaande Porsië, welke in het jaar 1907 afgesloten werd, door de Perzischs regeering geenszins zou worden be treurd. Zulks is mogelijk, doch da tosstanden in het Perzische ryk zyn dermate ingewikkeld, dat er van een eensgezinds „houding" van Perzië bezwaarlik sprake kan zyn. Immers, de bewoDerB van Perzië, wier aantal op ongeveer 9l/2 millioen wordt ge schat, versohillon aanmerkelijk in afkomst, taai en zeden. Men vindt er Turksche Tartaren, Armeniërs, Chal- deeuwen, Israëlieten, Koerden, Ara bieren, Zigeuners, Abosslniërs en Hin doo's. Da meerderheid wordt evenwel gevormd door do Tadejiks, welke de oorspronkelijke ingezetenen zfjn. Wat de politieke beginselen dezer volkeren betreft, het is niet docniyk, deze ts ontleden aan één zQde ia de levenswijze der tallooze stammen op zeer primitieven grondslag gebouwd, terwjl anderzijds het land een mo derne staatsinrichting bezit. Tot voor enkele jaren rogeerde de sjah als absoluut heoraeher over Perzië, pas in 19C6 werd eea volksvertegenwoor diging ingesteld eu werd door Mcasaf. fer-sd-diti-Mirza dagroudwot bezworen- Bet is wel markwaardig, dat het brandpunt van den huldigen wereld oorlog achtereenvolgens van Frankryk naar Rusland en van RuBland naar den Balkan is overgebracht, om wel licht woldra naar het zonnige Oosten te werden verplanet. Perzië is immers ook één dier landen, waar iu don loop der eeuwen tal van bloedige oorlogen zijn gavoerd.Het fantastische,mystieke Iran, waaruit een deel der wonder verhalen van da „Duizend en een Nacht* afkomstig Is; het land van de met goud overladen paleizen, de kost bare gastmalen, de botooverdo tuinen het land der lichtend.-, kleurenpracht dit is het onmetelgke rijk geweest der oudheid, dat onder Xetxe» zyn groot ste uitgebreidheid verkreeg, doch welks macht ten slotte door ds legers van Alexander den Groote werd ver nietigd. Een reeks van oorlogen vrywal één eindelooze volkeren-worsteling versterkte en verzwakte Perzië beur telings. Een eenwlge strSd werd ge voerd tegen de Grieken, da Egypte- naren, de Turken en zelfs de Portu- geezen, terwyi bovendien da volks stammen onderling In voortduren den ktSg w»ren gewikkeld. tooneal van don stryd aanschouwen. Toac Marris zich eindelijk torusten begaf, was hy uitgeput. Zga armeu en schouders deden pyn, zijn hand- palmen waren ontveld door het scho ren van de bijl en één van de tinte lende vingers kon hy büaa niet uit zijn mond houden. Het duurde lang, eer hij dea slaap kon vatten, welke hem bg het aanbreken van den dag reeds weder ontvlood. Het was een gure, regenachtige morgen. Een koude noordoosten-wind giorde door de straten do hagel klet terde bg vlagen tegen da ruiten en onder het aankleeden bliss de tocht uit den open haard Morris kil om de beenen. „Mg dunkt", mopperde hg, ,bg alias, wat lk te dragen heb, had ik toch wel op een beetje fatsoonigker weêr mogen rekeneB." Mopperend zstte hg zich aan het werk, waarvan veel, zoo niet alles, zou afhangen. Maar aldra kwam Morris •tot de ontdekking, dat het namaken van iemands handteokenisg lang niet Ieders wark is. Na een aantal pogingen, welke alle jammerlijk mislukten, staakte hy den arbeid. „De jongste kantoorklerk zou er ma eenvoudig om nitlaohen," zuchtte hg. „Ja, dan zit er niets anders op dan over trekken." Hü wachtte, tot een zware bul was overgedreven en de lucht iets lichter werd. Toen ging hg naar het venster en begot), ten aanschouwe van heel John-street, de handteekenlng van zyn oom tegen de rnit na te trekken. Hot was nog zoo erg mooi niet. „Maar het kan nn eenmaal niet anders," mom pelde hy, met een bedrukten blik Baar het resultaat. „Dood is ls§ in lader geval." Eerst in het midden der negentiende eeuw raakte de staatkunde van Perzië die der groote Europeesche mogend heden en het conflict bleef niet uit. De bezetting van Herat noopte Enge land in 1856, aan Perzië den oorlog te verklaren. Het Khanaat Herat In Afghanistan, aan de coord-oosteigke helling der hoogvlakte van Iran, 1b uit een historisch oogpunt een be- langryk gebied. Het 13 de sleutel van dea grooten weg uit Perzië door Afghanistan naar Indië en voor do belangen van den handel en niet het minst voor don oorlog van groot gewicht. Engeland en Rusland hebben heihaaldeigk Herat in bezit genomenbg den vrede van Parys in 1857 moest Perzië beloven, in alle geschillen met Herat Engeland als scheidsrechter te doen optreden. Van dit tgdstip dateert de invloed der groote mogendheden in Perzië; een invloed, welke in de huidige faza van den wereld-oorlog ten sterkste op den voorgrond treedt. TrouwensPerzië zocht eertyds den stenn dar Europeesche machten, daar het ryk iu veie opzichten In zeer ge- brekkigeu toestand verkeerde. De sjah aeed herhaaldelijk reizen naar Europa en de verwachtingen, welke van Perzië's opbloei werden gekoes terd, bleken zeer hoog te zgn. Een Oostenrgkeche militaire zending ver trok in 1877 naar Perzië ter reorga nisatie der troepenmacht. Doch het verzwakte en hulpbehoevende land trachtte eveneens zgn macht in het Oosten uit te breiden en het is dut- daiyk, dat zulks door Rusland niet werci gedoogd. In 1870 onderwierp Rusland da Achal Teke en bezette het Merw in Turkestan, zoodat het de buurman van Perzië werd. Toen nu het tijdperk van oorlogen voor Perzië was afgesloten, braken er inwendige onlusten uit. In 1908 was door sjah Mohammed Ali de grondwet afgekondigd, dia aanleiding gaf tot oneenlghcld tueschen het par lement en den sjah. Mohammed moest zelfs vluchten, doch wist weldra met behulp der Russiaehe troepen eau reactie te bewerken in absoluut anto- crutiachen zin. Eenige maanden later braken er echter opnieuw onlusten uit, de sjah riep nogmaals de hulp der Russen in en vluchtte zolf in hot Russische gezantschap te Teheran. Eerst op herhaald aandringen van de Rus3ieche en Engelsche gezanten trad hg met de revolutionaire party in onderhandeling. Hg deed afBtandvan de kroon, dia in handen van den 14-jarigen kroonprins Ahmed Mirza overging. Door het voortrukken van de legers der centraal Europeesche mogendhe den, door den reeds jaren geuiten drang naar het Oosten van Dultseh- land en tevens dit vooral niet te Hy vulde den wissel in tot een be drag van een paar duizend gulden en toog er mee naar de Bank. Aan het loket, waar hy wel meer zaken had afgehandeld, bood Morris zoo bedaard mogsiyk zyn vervalschten witsel aan. De bediende scheen eenigs- zins verrast; hg bekeek het papier van allo kanten, ten slotte zelfs door een vergrootglas. De uitslag van het onderzoek bleek niet byster gunstig. Hg verzoet-1 Morris, even te wachten, tot hy terugkwam en verdween. Na geruimen tgd kwam hg weer terug, iu gesprek mat een ouden heer. „Meneer Morris FinBbury?" vroeg deze, terwyi hg hem door zyn lorgnet opnam. „Juist," antwoordde Morris, bevend van angst. „Is er latB niet in orde?" „Ja, ziet u, meneer Flnsbury, om u de waarheid te zeggenw{j zyn eigenlijk wat verwonderd hierover," zei de oude heer, tcrwjl hg mot duim en vinger tegen den wissel knipte. „Er is geen geld meer aanwezig." „Geen geld!" riep Morris uit. „Ik weet zeker, dat er minstens nog dertig duizend gulden moet zyn." „Een-en dertig duizend zevcn-hon- derd-twea-en-taehtig," antwoordde hy. „Maar dit bedrag li gisteren afge haald." „Afgehaald „Door uw oom zelf, meneer." „Dat is wat nieuwsriep Morris met een echorrsn lach uit. „Het is eenvoudig onmogelijk I Mgn oom zit in Bournemouth en is niet in staat, om te reizen 1" Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1915 | | pagina 1