N°. 136 1915
Donderdag 18 November
102de jaargang.
i2 FEUILLETON.
De verwisselde Kist.
Qe uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- an "Vrydagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prjs per kwartaal, in Goes f Ba16, batten Goes, franco f l,£(.
Afzonderlijke nommeri 8 cent,
inzending vsta advertenflSn op Maasdagr, Woensdag
an VRIJDAG- vóór 13 uren.
Telefoonniuimer 33. Bimteur G) W. var Babnstkld. Uitgave
tras da Naasl. Veaaootacfeap sG*zg$ke
De prgs dergowoneadvertentiëni» ran 1-5 regels 50 ct„ elke regel meer 10 et
BjJ directe opgaaf ran driemaal paatting derxelfde advertentie wordt
de prQt sleeht» tweemaal berekend.
Geboorte-, haweljk- en doodiberiohten en de daarop betrekking hebbend*
dankbetuigingen worden van 1—10 regels h 1,— b*r*krnd
Bcw^anntastari 5 «wat.
Co*ra*t". Hoofdredaetaar W. J. B. vak Sahtim.
Geen overijling.
Kr zal in vrijzinnige kringen zonder
twijfel eeuige verrassing zijn ontstaan
door de motie, welke op de jaar
vergadering van den Vrijzinnig-Demo-
eratischen Bond is aangenomen. De
bewuste motie luidt
„De algeuieeue vergadering enz.,
overwegende, dat voorstellen tot wij
ziging van de Grondwet binnenkort
bij de Staten-Generaal zullen worden
behandeld, en dat die komende Grond-
wets-herziening een einde moet maken
aan den reeds te lang geduurd heb
benden kiesrecht strijd, geeft als haar
overtuiging te kennen, dal, tegelijk met
het algemeen mannen-kiesrecht, alge
meen vrouwen-kiesrecht moet worden
vastgelegd."
Er is zeer zeker reden tot verrassing.
Immersde drie vrijzinnige fracties
zijn wij althans weten niet beter
gehouden aan het program van con
centratie, dat, zonder twijfel, het alge
meen kiesrecht voor mannen eischt,
doch ten aanzien van het kiesrecht
voor de vrouw uit de Grondwet de
staketsels wilde wegnemen. Van een
algeméén vrouwen-kiesrecht werd niet
gesproken. Al was zulks onbedingd
het eind-doel, men wilde niet, door al
te groote voortvarendheid, voor de
zooveelste maal het algemeen kiesrecht
voor mannen in gevaar brengen.
In dien geest hebben wij de kiesrecht-
paragraaf van het concentratie-program
altoos beschouwd. De vrijzinnig-demo
craten wijken daarvan thans af.
Nu kau men zeggen, dat het hier
per slot van rekening slechts om een
motie gaat.
Maar die motie is dan toch, naar
het ons wil voorkomen, weinig in den
gebrnikelijken motie-geest vervat. Er
wordt geen wenschelijkheid in uitge
sproken, doch overtuiging. En men
hoopt niet, dat de komende Grondwets
herziening het algemeen vrouwen-kies
recht zal vastleggen, doch het móét
gebeuren. Wij herhalen hier wordt
de geest van een motie geuiist. Mis
schien tegen den zin van verscheidene
vóór-stemmers is het een resolutie
geworden.
En wie nu vindt, dat de algemeene
vergadering van den Vrijzinnig-Demo-
cratischen Boud voorbarig vooi harig
èn onvoorzichtig heeft gehandeld,
loopt gevaar, wij ontveinzen het niet,
voor een tegenstander van algemeen
vrou wen -kiesrecht ui tgek rel en te worden
En toch is niets minder waar. Wij
achten het onnoodig, te dezen aanzien
nogmaals ons standpunt uiteen te
zettenhet is bekend genoeg. Maar
wij vreezen niets zoo, als overijling.
Qui trop em'orasse, mal étreint, of,
in populair Hollandsch gezegdwie
Roman, naar het Engelsch
van ROBERT LOUIS STEVENSON.
Spoedig kwam ook het andere been
voor den dag en daarna iets, dat wel
op een derde geleek, doch b(j nadere
beschouwing bleek het een rawe
knods te aijn, die op het voet,sink
rustte.
,Een Hercules," zei Gideon For
syth. „We hadden het eigenlijk al
alt zjjn kuiten kannen opmaken. Ik
hond anders wel van mooie beelden,
maar een Hercules valt minder in mfln
smaak. En deze lykt me wei de
grootste en leelvjksta van heel Europa.
Hoe sou dat ding hier In 's hemels
naam gekomen zijn?"
„Ik denk, dat niemand anders hem
hebben won,* opperde Jnll» Hazel tine.
„Wij, voor ons, hebben geen reden,
om erg blQ te zjjn met bet monster.'
„O, zes dat niet,' antwoordde Gi
deon. „Zonder dien Heresies zon ik
niet zoo'n heerlijken middag gehad
hebben."
„U zult hem ook wel zoo gauw
niet vergeten," zal Julia. „Uw hand
zal er u lang genoeg aan herinneren."
„Nu zal ik wel aftcbeid moeten
nemen," zuchtte Forsytb.
„Oeb, neen," zei Julia smeekend.
„Waarom Toe, blijf bi] me thee
drinken."
„Als n werkelijk graag wilt, dat lk
het onderste uit de kan wil liehben,
loopt groot gevaar, het lid op den
neus te krijgen. Jaren en jaren is er
gestreden om het algemeen kiesrecht
voor mannendie eisch staal nu ver
wezenlijkt te worden. Maar zelfs thans
zal het zonder strijd en zonder het
doen van concessies niet gaan. Verlangt
men nu meer in casu het vrou
wenkiesrecht dan zal niet slechts,
en waarschijnlijk weer voor geruimen
tijd, het algemeen kiesrecht voorman
nen tot de vrome wenschen blijven
behooren, maar komt ook de vrouw
bedrogen uit, wijl de Grondwet zich
tegen het verleenen van kiesrecht aan
haar hij voortduring zal verzetten.
Men kan nu eenmaal geen ijzer met
handen brekende voormannen van
den Vrijzinnig-Democratischen Bond
moeten er zeiven van overtuigd zijn.
Wie de staatkundige ontwikkeling van
ons land nagaal, zal dienen te erkennen,
dat het steeds langs den geleidelijken
weg ging en nimmer met groote schok
ken. Wij kunnen onze organisatie beter
maken, onze propaganda intensiever.
Doch het stellen van eischen, welke
slechts tot verwarring leiden kunnen,
belemmert de democratie in haar nor
malen ontwikkelingsgang.
Wij betreuren dit te meer, waar de
drie vrijzinnige fracties pas de nood
zakelijkheid hebben uitgesproken, om
zoo krachtig mogelijk aan de stembus
voor de Provinciale Staten in 1916
saam te werken. Het vrouwenkiesrecht
is zonder twijfel een zaak, welke de
aandacht van alle democraten gaande
dient te houden, doch er staat meer,
véél meer dan dat op het spel. Elke
vrijzinnige hervorming is onmogelijk,
zoo lang de reactie in onzen Senaat
de lakens uitdeelt. Daarom moet, aller
eerst, die Eerste Kamer worden „om"
gezet. En zou men niet meenen, dat alle
krachten van links daartoe noodig zijn
Laat men zich daarom voor over
ijling- hoeden en niet méér eischen,
dan op het oogenhlik gegeven worden
kan. Straks gaan we verder we ver
liezen het eind-doel geenszins uit het
oog. Doen we aldus, dan is de demo
cratie daarbij het beste gediend.
Buitenland.
Da strijd In an bulten Europa.
Do toestand wordt voor do Serviër»
mat den dag ernstiger. Het was te
voorzien, dat zj het niet zouden kun
nen houden tegen de met kracht op
dringende Dnltaoho en Oostenrjjkscha
leger», die thans over hot gebeele front
ten zuiden van de Servische Morava
zijn opgerukt, de Duttsch® troepen in
het centrum, de gemengde Duitich-
Oostenrijksche etrjdkraehten aan de
beide vleugels. De Balgaren hebben
de Bnlgaarsche Morava overschreden
bl(jf..." antwoordde Gideon, terwijl
hi) zfin hoed bekeek. „Ik zou 't
heerlijk vinden."
„Waarom zou ik het anders zeggen
Natuurlijk wil lk het graag. Maar
ik heb ook wat lekkers noodig bij de
thee en er Is niemand, om het te halen.
Hier la de sleutel."
Gideon zette vlug z$c hoed op,
keek nog een» van Julia naar de bee-
nen van den Hercules en ging zQn
boodschap doen. Hi) kwam weldra
terng met een grooten sak lekkere
gebakjes en vond Jnlia bezig, in de
vestibule de thee klaar te zetten.
„De kamers zijn allemaal even on
gezellig," zal ze. „Ik dacht, dat we
het veel prettiger zonden hebben in
de veatibnleO, wat een beerljjke
roomtaart)es I En nu we een beetje
op dreef zfln gekomen, zal ik u Mor
ris' brief eens geven. Lees hem maar
h&rd-op voormisschien heb Ik wol
wat over het hoofd gezien."
Gideon nam den brief aan en las:
„Beet® Julia. Ik schrijf je uit
BrowndeaD, waar we een paar dagen
zullen bljjven logeeree. Oom is nog
wat van streek door don schrik bfl
het spoorwegongeluk; je hebt het
verBlag ervan natuurlijk wol in de
courant gelezen. Morgen laatikbem
hier met John achter en kom alleen
terug. In den loop van den dag zal
je een vat ontvangen met naturallën,
voor een vriend van mij. Je moet
het vooral niet opendoen, maar in de
vestibule laten staan, tot Ik kom. In
haast. Morris FInsfcury.
P.S. Vooral niet aan het vat komen."
en dringen ten noorden van Uskub
in oostelijke richting naar Prlsjtina
voort.
Zonder verzet is dit niet gegaan en
ds krachtigste tegenstabd is door de
Serviërs geboden ten N.O. van Ivan-
jltsa, op den weg, welke naar Kraljewo
leidt. Zij werden ecliter door de ver
bonden legers op den bergrug van
Tejemerno teruggeworpen. Gedurende
de twee wokea, welke zjn gevolgd
op do Inneming van Kraljawo, schijnt
het weerstandsvermogen van het Ser
vische leger aanmerkelijk te zijn ver
slapt. In dan aanvang van het offensief
dor verbonden legers weid er in de
Duitsche en Oostenrijksche eommmii-
qué's met geen woord over den oorlogs
bult of het aantal gevangenen gerept.Do
Serviërs wisten blijkbaar steeds tijdig
te ontkomen en namen alles mee, wat
den vfjand slechts van eanig nnt kon
zijn. Ttans echter bevatten do staf-
berichten der verbondenen degelijks
opgaven van het aantal gevangeuen,
terwijl ook de buit aan kanonnen,
munitie en ander oorlogsmateriaal
stggend is. En met groote voldoening
maken da Duitschors er gewag van,
dat zg in Serv'ë grooto voorraden aan
koper hebben aangetroffen.
Men ziet thans dit gebeuren: in
plaats, dat de toestand in Servië zich
allengs tan gunste van het Servische
leger wgzigt, dat ImmerB ln het Zuiden
den ktachtdadlgen stenn der Franach-
Engelsche hulptroepen ontvangt, wordt
de positie integendeel steeds hachelij
ker, terwgl nieuwe militaire gebeurte
nissen te wachten zijn. Want het
schijnt, dat Italië geenszins meer aar
zelt, wat betreft een interventie in
Servië. Terwijl het bij het uitbreken
vac dcc derden Balkan.oorlog terstond
verklaarde, aan de operaties in Servië
geen deel te zullen nemen, daar het
de handen te vol had met het verslaan
van het Oostenrijksche leger, acht het
schijnbaar thans het oogen'olik gunstig,
zelfs al z(jn de Oostenrijkers nog niet
verslagen, om een expeditie naar
Servië te ondernomen. Hoewel de
overige mogendheden beweerden, het
rechtmatige van Italië's beweegrede
nen te erkennen, zullen zij toch wel
wat verbaasd staan over zooveel
onbaatzuchtigheid. Het blijkt nu, dat
Italië weinig neiging gevoelde, om
ten behoeve van Servië zijn troepen
op te offaren, doeh thans, nu het,
door het offensief der verbondenen
op Montenegro en hst voortdringen
der Bulgaron Ia Albanië, in zijn be
langen wordt bedreigd, niet aarzelt,
om zijn troepen naar den Balkan te
zenden. Trouwens, hetgeen op den
Balkan geschiedt, houdt direct verband
met Italië's belangen en een Baliaansch
hulpleger in Bervlë zou stellig door
de Serviërs met gemengde gevoelens
zün begroet. Italië en Servië zijn
mesdoogenlooxe concurrenten op den
Balkan, met Oostenrijk als gomeen-
sehappolBken doodsvjand. Nu echter
de Bulgaren wellicht Id Albanië een
inval gaan wagen, ziet Italië zich
„Noen", zei Gideon, „daar staat niets
in van eeu standbeeld. Juffrouw Hazol-
tinse, mag ik u een paar vragen doen
„Zeker", antwoordde Julie, „en als
u mij aan het verstand kunt brengen,
waarom Morris een standbeeld van
Hercules stuurt, ln plaats van een vat
met natnraliëa voor een vriend, dan
zal lk u mijn leven lang dankbaar
blijven. Wat zou h(j bedoelen met
naturallën voor een vriend?"
„Ik heb er niet het flauwste idee
van", verklaarde Gideon. „Naturallën
zijn meestal opgezette dieren of stuk
ken steen, maar die zijn dan toch
kleiner dan onze vriend bier. Dat doet
er nu trouwens niet toe. Bent n hier
hcelemaal alleen in dit groote huis?"
„Ja, voorloopig wel," zei Julia, „Ik
ben hier eerder naar toe gegaan, om
het huis in orde te brengen en oen
nieuwe meid te huren. Maar ik heb
nog geen geschikte kunnen vinden."
„U is hier dus heelemaal alleen
herhaalde Gideon verbaasd. „En is u
niet bang V*
„Neen", antwoordde Julia dapper.
„Ik zie niet in, waarom lk eigenlijk
banger zon moeten wezen dan u. Ik
ben natuurlijk niet zoo sterk, maar
toen ik wist, dat ik hier alleen moest
slapen, heb lk voor een prikje een
revolver gekocht en de man in den
winkel heeft me uitgelogd, hoe ik er
mee omspringen moet*.
„Wat zei hg dan?' vroeg Gideon,
die pleizier had in haar dapperheid.
„O," zei ze lachend, „je trekt eerst
dat dingetje bovenaan terug en dan
moet je erg laag mikken, want hjj
genoodzaakt, maatregelen te nemen
ter verdediging van z{|n belangen.
Zoodat wellicht het bernchte Albaan-
sche landje, waaraan zooveel tragi
schs herinneringen verbonden zijn,
het landje, dat in het crisis-jaar, het
welk aan den wereld-oorlog vooraf
ging, zulk een voorname rol heeft
gespeeld, weidra opnieuw een ge
vechtsterrein zal worden, thans echter
voor geen politisken, doch voor een
gewapende:.! strijd.
Het verluidt, dat ook Busland een
exoedltie-leger wil zenden, dat uit
500 000 man bestaan zou.
Inmiddels stellen de Engelsche bla
den den toestand minder wanhopig
voor. Het heet daarin toch, dat het
8orviscUo leger langzaam terugtrekt
en bijna z{jn doel heeft bereikt. Deze
mededooling komt ons raadselachtig
voor. Maar, zoo lezen wi) vorder: de
posities van het leger zijn gelegen in
het bergachtig district, dat vroeger
do Turksch Servische grens vormde
vóór den Balkan oorlog. In lijnrechten
strjjd met de officieel® Dultsohe com-
muniqué's is evenwel de mededeellng,
dat het Servische leger er in geslaagd
zou zün, al het oorlogs-materiaal mede
te nemen. De officieele berichten der
centrale mogendheden leeren ons wel
iets andere.
Van de andere oorlogs terreinen
komt weinig nieuwe. Van hot westeljk
geveohts-terrein hebben w(j vernomen,
dat de Duitschors een onverboedschen
aanval hebben gedaan op het Laby
rinth, b9 Loos, en er in slaagden, ln
de voorste loopgraven-linie dor ge
allieerden door te dringen. BB een
tegen aanval werden zij er weder uit
geworpen en de toestand blijft dus
onveranderd.
Op het oosteljk oorlogs-terreln gaat
het al precies eender. Wij meenen
alzoo, te kunnen volstaan met een
verwijzing naar de hieronder volgende
telegrammen
Parijs (officieel). In Artois, bij
SolB«ons, in de Argonnen en Woëvre
duren de artilleriegevechten voort. De
infanterie bleef buiten gevecht.
Parijs (officieel). Bi) hot Oosterleger
op 13 dezer bij tusschsnpoozen geschut-
vuur in het district Rabrowo en in de
richting vsn Kriwolak. Een hevig ge
vecht ontwikkelde zich aan den linker
oever van de Tsjerna, waar de Bnl-
garen hun vergeefschen aanval voort
zetten.
•De Fransohen hebben nauwe ver
binding gekregen met de Serviërs,
die in da streek van Prilep optreden.
Petrograd (officieel). Ten Noorden
van het Kangermeer hebben wij de
Dultschers opnieuw 6 tot 7 werst
achteruit gedrongen.
Aan de Duna, stoomopwaarts van
Riga, onderscheiden gevechten van
voorposten in de streek van lie en
Daten. Vsrderop, bi) Frledriehstadt
on Jacobstadt, is het rustig. Bij Illoekst
hebben onze troepen op verscheiden
springt omhoog, als je schiet, en dan
trek je dat dingetje beneden af en
dan schiet je net zoo goed als een
man".
„En hebt n hem al eens gebruikt
„Neen, nog niet, natuurlijk. Maar
ik weet toch, hoe ik hem gebrniken
moet en dat geeft me een gevoel van
gerustheid, vooral als ik de latafel
dan nog voor de deur zet."
„Ik ben blij, dat ze gauw terug
komen", zei Gideon, „lk vind het hier
alle» behalve veilig voor u. Als het
langer moest duren, zou lk u een van
m{jn ongetrouwde tantos hebben be
zorgd, of mijn hulshoudster, als u die
liever had."
„Wou n me een tante leenen riep
Julia vroolijk uit. „Dat 1b al heel edel
moedig lk begin half en half te
denken, dat u dien Hercules hebt ge
stuurd."
„01" protesteerde hg, „lk koeitsr
veel te veel bewondering voor n, dan
dat ik met zoo'n monster bg u zou
durven aankomen!"
Julia wilde juist antwoorden, toen
belden opschrokken van een luid
geschel.
„Hemeltje, meneer Forsyth!"
„Wees maar niet bang"zei Gideon,
terwijl hij zgn hand beschermend op
haar arm legde.
„Het is zeker de politie', fluisterde
zij, „In verband met dat beeld".
Het bellen werd herhaald, luider en
ongeduldiger thars.
„Dat Is Morris riep Julia verschrikt
uit en snelde naar de denr.
Het was Inderdaad Morris, die voor
pnnten de moeilijkheden van de strook
der kunstmatige versterkingen over
wonnen en een deel van het kerkhof
van genoemd dorp bezet.
De zware Duitsche artillerie heeft
het dorp Driswiati onder vnur geno
men.
Voor het overige tot aan de Frlpet
rust.
In de streek ten Noorden en ten
Wosten van Tsartorisk heeft de zware
artillerie des vijands In den loop van
van 13den eenige sectoren van ons
front allerhevigst gebombardeerd. In
den avond van dien dag kwam de
vgandten Oosten vanPodgalste vooruit.
De strijd voor de overgangen over
de Styr duurt voort. Verder naar het
Zuiden is het kalm.
Gedurende de afgeloopen maand
hebben onze troepen 674 officieren en
49,200 soldaten gevangen genomen,
21 kanonnen, 118 machinegeweren, 18
bommenwerpers en drie zoeklichten
buitgemaakt.
Rome (officieel.) Een hevige
aanval in de Ledrovallel it afgeslagen.
De Sardiniërs hebben na een hevig
gevecht, dat den geheelen Zondag
aanhield, wederom een loopgraaf op
het Karstplateau veroverd.
Binnenland.
De voornamen-bdaiting.
Thans is verschenen het wetsont
werp tot instellen van een belasting
op het toekennen of aannemen van
meer dan één voornaam.
De belasting bedraagt voor eiken
meerderen voornaam van hen, die niet
of voor minder dan f1000 inkomen
in de inkomstenbelasting zijn aange
slagen f2.50, tot f2000 f5, tot f 3000
f 7.50 enz., tot zij bj f 64 000 Inkomen
of meer f 400 per naam bedraagt. Voor
latere aanneming van meer voornamen
bedraagt de belasting minstens f 100.
Voor verandering of bijvoeging van
een naam aan den geslachtsnaam is
de belasting minstens f250 en hoog
stens f1000. In de toelichting wordt
opgemerkt, dat het aannemen van
meer voornamen vooral in de groote
steden en wel in de meergegoede krin
gen voorkomt en de belasting er dus
eeno op de welvaart Is. De opbrengst
wordt op een half mlllioen geraamd.
Leverumiddelenvoorziening.
Naar Bet Volk verneemt, lijdt de
voorziening van goedkoops groenten
zeer onder het gebrek aan spoorweg-
materiaal. Grooto hoeveelheden be
schikbaar gestelde producten staan in
weer en wind te waehten op verzen
ding, terwijl ln verschillende gemeen
ten gebrek bestaat.
Reeds is geconfereerd met den
generalen staf om meer materiaal vrij
te krijgen.
Tabak.
Renter seint uit Londen, dat tabak
is toegevoegd aan de lijst van artlke-
hen stondniet de Morris, dien zfl ge
woon waren te zien, doch een bleek,
verward wezen, ongeschoren en met
bloed-doorloopen oogen.
„Het vat!" riep hü nit. „Waar is
het vat, dat vanmorgen gekomen is
en hjj staarde de vestibule rond, ter
wijl de oogen hem uit het hoofd puil
den, toen hg de baenen van den Her
cules bemerkte. „Wat beteekent dat?"
raasde hg. „Wat is dat voor een ding
Zeg dan toch iets, idioot schepsel I
Wat Is dat? En waar is het vat,
de waterton
„Er is geen vat gekomen, Morris",
antwoordde Jnlla bedaard. „Dat Is het
eenige, wat ik heb ontvangen".
„Dit?" riep hg nit. „Hier weet lk
niets van
„Het was toeh met jouw hand ge
adresseerd. We moesten het hals haast
afbreken, om dat ding binnen te
krijgen. Meer kan lk er je niet van
zeggen".
Morris Btaardo haar strak aan. Hjj
wreef zich over het voorhoofd, en
leunde tegen den muur, alsof bij bang
was, flauw te zullen vallen. Eindelijk
kwam h(j los en begon geweldig tegen
Julia uit te varen. Het meisje beefde
van sehrik.
„U zult juffrouw Hazoltlne niet op
dien toon toespreken", zei Gideon
kort-sf. „Dat verkies Ik niet."
„Ik zal zeggen, wat me goeddunkt
bulderde Morris. „Ze heeft het ver
diend, dat schepsel!"
(Wordt vervolgd).
