N°. 132 1915 Dinsdag 9 November 102de jaargang. 8 FEUILLETON üe verwisselde Kist. Buitenland. 0« Ultg*yedeior Courant geschiedt Maandag-, Wosnidag- ec'Vrydagayonfl uitgesonderd op feestdagen. Pr$§ per kwartaal, in Goal Ö,Ifte baiten Goes, franco j7 1,26» Afsonde?mkt> nommer'e 3 cent. -stzenOinff van «riven©ntlën op Maandag. Woensdag ©ti VBIJDAG vóó* 19 oren. De pr0s der gewone advertontifln is van 1-5 regels 50 cfc., elke regel meer 10 ct B$ directe opgas? van driemaal paafcslng Aersslfde advertentie wordt pry s slechts tweemaal berekend* Geboorte-, huwelp- on doodsberichten sa de daarop bedekking hebbands iankbeiaiglcga?. worden var, 1—IQ ragels berekend dö^fwanmmavs f> eaa*. teletoonnomwer SS. direstovr G, W. va» Babnkvklb. Uitgave yaa de NmssL Ve«üoofcs«kjip aG test fee Cosrant". HooMrediet^nr W. J. 0® va» >3aht*ic. Werk aan den Winkel. In een viertal artikelen hebben wij, zoo beknopt mogelijk, de belasting- ontwerpen van MinisterTreub behandeld en wij vonden danrdoorniet eerderde ge- legeuheid, op de voorstellen tot Grond- wets-herziening, bij de Tweede Kamer der Staten-Generaal bereids ingekomen, de aandacht te vestigen.Van dezen plicht willen wij ons thans kwijten. Ten opzichte van het vrouwen-kies recht geven deze voorstellen weliswaar een niet onbeduidende verbetering, maar geheel bevredigen kunnen zij ons toch niet. Letten wij eerst op den text. De Grondwet zal dit is volkomen waar het vrouwen-kiesrecht niet lan ger in den weg staan. Het zal, om dezen term te bezigen, aan den gewonen wet gever worden overgelaten, de eischen te bepalen, waaraan de vrouwelijke kiezer moet voldoen. Op den meerderen of min deren maatschappelijken welstand bij de toekenning mag niet worden gelet. Maar overigens. De gepubliceerde voorstellen laten tot schier iedere gissing ruimte. Kan de „gewone wetgever" in zake het vrouwen kiesrecht een beslissing nemen, of is hij daartoe veilplicht I it de voorstellen blijkt noch het één, noch het ander. Zij lijden in dit opzicht aan zeer betreurens waardige onduidelijkheid. Vandaar, dat wij niet bevredigd kunnen zijn. Klaar heid van bedoeling behoorde hier aller eerst eisch te wezen. De voorstellen van het Kabinet-Cort van der Linden bevallen evenwel menig punt, waarover wij onze voldoening kun nen uitspreken. Laten wij allereerst 7 en 8 noemen, welke behandelen de eiscbeu van benoem baarheid voor de Tweede en Eerste Ka mer der Staten-Generaal en waarbij ner gens van mannelijke Nederlanders wordt gesproken. Daaruit blijkt onzes inziens logisch, dat de benoembaarheid van vrouwen niet is uitgesloten. Zonder twijfel een overwinning, welke de voor standers vau de wettige gelijkstelling van man en vrouw ten zeerste toejuichen Minder tevreden zijn wij daarentegen wederom over de 1 eet tij ds-grens, welke voor het kiesrecht wordt vastgesteld. Ook hier opnieuw wordt de bevoegdheid aan den „gewonen wetgever" overgelaten en dit lijkt ons een uiet te ontkennen gevaar voor de stabiliteit in onze wet geving, waar het zulk eeu gewichtig punt betreft. Beneden de drie-en-twintig jaar zal de wetgever echter niet mogen gaan. Toch schijnt deze bepaling niet van ganscher harte door het Kabinet ge maakt te zijn. Immers de regeering acht zelfs de grens van vijf-en twintig jaar „eer te laag dan te hoog", wijl zelfs deze leeftijd nog „geen politieke rijp- Roman, naar liet Engelsch van ROBERT LOÜIS STEVENSON ,De bjjbel bevat drie miljoei, »yf- hondei'd-en één dollend, tweehonderd negen en veertig letters en, naar ik mees, bj de achttien duizend verzen Er zijn een massa bybelultgaven. Wiel life was de eerste man, die den bUbel ln Engeland bracht, omstreeks het jaar 1300. De zoogenaamde pa ragrafen-bg bel is zeer bekend en ont leent zpn naam aan het feit, dat hjj in paragrafen is ingedeeld. De bijbel van Breeches mag ook genoemd wor den waarsahjjnijik haatte de man, die hem uitgaf, Breaches of droeg de plaats, waar hfj v.rschsen, dien naam." Ds vrachtrijder zei langs zin neus weg, dat zoo Iets vrel haast van zelf sprak en wfldde vervolgens zijn aan dacht aan een vollen hooiwagen, dien zij moesten paeeseron. Dit was geen gemakkelijk werkje, want de weg was smal en aan beide kanten liep een sloot. ,Ik zie,' begon oom Joseph op nieuw, toen zij den hooiwagen zonder ongelukken voorbij waren, ,dat je de teagols ln één hand hondt. Je zon beter doeo, allebei je handen te ge- brulkon.' Wolzoo I' antwoordde Chandler ilehseljk nijdig. ,En waarom beid waarborgt." De regeering „acht" zulks, doch „be wijst'' het niet. En geen wonder, want zij zou zich,wilde zij het goed recht van haar bewering bewijzen, voor een taak gesleld zien, welke zij niet vervullen .kan. Waar door de wet de één-eu-twintig-jarige leeftijd is vastgesteld voor de meerder jarigheid voor rijpheid voor de wet en haar verplichtingen in den meest uitge breide/1 zin des woor'ls dns begrijpen wij niet, hoe, in zake toekenning van het kiesrecht, plotseling wederom onrijpheid kan intreden. Het algemeen kiesrecht voor man nen belooft dus eindelijk een feit te zullen worden. Het is goed gezien van de regeering, bedeelden en hen, die nalatig zijn geweest, hun belastin gen niet tijdig te voldoen, uiet langer van het kiesrecht uit te sluiten. „Waarom zouden zij, die ondersteuning genieten" dit betrekkelijk de be deelden „minder zelfstandig zijn, dan zij, wier arbeid, wier inkomen vau anderen afhankelijk is?" Zoo vraagt de regeering in haar Memorie van Toelichting. Eu ons dunktterecht. Ook zij, die in staat van faillissement verkeeren, zullen bij de nieuwe voor stellen niet langer van het kiesrecht verstoken blijven. Met genoegen constateeren wij, dat voor de Tweede Kamer, Provinciale Staten en Gemeenteraden de evenredige vertegenwoordiging zal worden inge voerd. Maarwij missen hierbij iets. Zal de evenredige vertegenwoordiging waarlijk effect hebben, dan moet hij vergezeld gaan van stemplicht. Hiertoe wil de regeering /liet besluitenal thans stemplicht wordt niet in de Grondwet vastgelegd. Wederomde „gewone wetgever" kan hem invoeren. En zoo zal liet zeer goed mogelijk blijken, dat in zake evenredige verte genwoordiging slechts half werk wordt verricht. Hetgeen hier zeggen wil slecht werk. Voor liet lidmaatschap van de Tweede Kamer der Staten-Generaal wordt slechts één eisch gesteld men moet den dertig-jarigen leeftijd hebben bereikt. De vereischten voor het lid maatschap van de Eerste Kamer worden met die voor de Tweede Kamer gelijk gesteld. Maar de Provinciale Staten zullen de leden van onzen Senaat blijven aanwijzen eu van een ontbind baarheid van dit college willen de regeeriugs-vooi'stellen niet weten. In dit opzicht gingen de plannen tot (Irondwets herziening van Minister Rink uit het Kabiuel-De Meester verderdeze bewindsman toch wilde de onontbindbaarheid der Provinciale Staten niet langer bij de Grondwet gehandhaafd zien. Wij kunnen, al moesten wij ons het „Ja bagrflpt ma niet. Wat ik je daar zei, is een wetenschappelijk lelt, dat berust op do theorie der het'boo- m»n, een onderdeel van het vak, dat werktuigkunde heet. Er zjjn daarover bslsngrfke boekjes geschreven, die maar een shilling kooien cn waarmee jij je voordeel zou knor.en doen. Maar ik meen te mogen aannemen, dat het niet je opmerkingsgave treurig gostsld i« we rijden nu al oen heeie poos samen en ik herinner me niet, dat je mU ook maar één enkel feit hebt meegedeeld. Dat is niet, zooals het b8hoort, m'n gceie man. Om een voor beeld te nemen, ik wuet niet, of je hebt opgemerkt, dat je bU het passee- ren van dien hooiwagen naar links Uitweek". „Natuurlijk', riep da vrachtrijder uit, dia driftig begon te worden, „anders had hij proces-verbaal tegoa me kunnen laten opmaken'. „In Frank/ijk', ging oom Joseph onverstoord door. „en, naar ik meen, ook in de Vereenlgde Staten van Noord Amerika, zon je naar rechts z|jn Uitgoweken'. „Dat zou ik niet', protesteerde Chandler. „Ik houd altjjd links*. „Ik merk verder", vervolgde oom Jesbph, zonder nader op het onder werp in te gaan, „dat ja kapotte stuk ken van ja talg met toawijsB hebt opgelapt. Ik heb het altoos mijn plicht geacht, op te komen tegen de slordig heid en de onachtzaamheid, die de lagere volksklasse van Engeland nu eenmaal, helaas, eigen i«; In een lozing, één en aniler voorbehouden, over de ingediende voorstellen van het Kabinet- Cort van der Linden echter onze in stemming beluigen. Er wordt een flinke stap in democratische richting gedaan. Een volgend artikel zal voor de sociale wetgeving gereserveerd blijven. De atrljd In en bulten Europa. Griekenland heeft dit jaar een crisis doorgemaakt an. zen tgdperk van onrust gekend, zooals nog zelden in dit r(k is voorgekomen. En nog op dit oogonbllk leeft het Grlekseho volk ia onzekerheid. Het weet niet, wat de naaste toekomst zal brengen, of het van da verschrik kingen van den etrfj l gespaard zal bljvan, dan wel of Griekenland dazd- werkoljk zal ln&rjjpen in den onman- scheiyken massa-moord, welken, men den wereldoorlog noemt. Griekenland, we hebben het kort geleden nitcangszst, staat op de wip. Een stap te linker- of rechterzijde Is ln staat, de eann partij da overwinning in den Balkan, 1® andere do nederlasg ts brengen. Maar tevens wezen wfj er op, dat, hoe langer Griekenland aarzelde, hoe grooter do kans was, dat Servié in- mid dels was verpletterd, waardoor da centraler/ een zoo gunstige positie zonden innemen, dat van vijandelijk heden van Grieksche zyde steeds minder sprake zon zyit. De Grieksche sunt is een oonBtltn- tioneele. Ds mlnialors dragen dns da ver antwoordelijkheid vuor iedere regee- ringsdaad. Keurt de koning da politiek van het kabinet af, dan mag hjj dit ontslaan en een nieuw ministerie benoemen. Maar dit ministerie moet in den geest van het volk rage»ren. Gaat het vo'k niet met de regeering mede, m. a w. kan het ministerie iu de kamer geen meerderheid voor een motie van ver trouwen vinden, dan is het kabinet vrijwel onmogelijk en moet aftreden. Dn koning kan dit ontslag ai dan niet aanvaarden. Is hij er van over- tnigd, dat het kabinet wol rageort naar dan volkswil, dns dat in da bestaande volksvertegen woordiging den wil van het volk niet zuiver tot nitlng kom!, dan kan bij hst kabinet handhaven en de kamer ontbinden. Vindt het ministerie evenwel ook ln do nieuwe kamer geen vertrouwen, dRn moet het aftreden en door een groep mannen met andera politieks denkbeelden worden vervangen. Hierop gelet, is het merkwaardig te constateeren, dat in Griekenland gsraimen tijd, tot nn toe, een kabinet aan het hoofd van het land gestaan heeft, dat in de kamer geen meerder heid kon vinden. Men kent de geschiedenis. Venizeloi, de man, dia niets liever wilde dan Griekenland aan de zyds die ik eens voor een heel belangstel lend pnbllek heb gehouden..." „Het Is geen louw', viel da vracht- roder hein nijdig in de rede. ,'t Is bindgaren." „Ik heb ah-ljd beweerd", ging oom Joseph voort, „dat ds lagers volks klassen hier te lande, zoowel in het huiselijk leven als by hun dogeiyk- sebeu arbeid, bigk geven van verre gaande zorgeloosheid, cnvorsohillig- heid en verkwisting. Iedere dag een draadje „Wie, voor den duivel, bedoel je met ds lagere vclks-klasso interrum peerde Chandler heftig. „Zoo kan ik jon even goed noemen. Als ik gaweten bad, dat jy den grooten meneer wou uithangen, zon ik je niet hebbes laten meerjden I' De man was heel kwaad en het bleek wel, dat hst tweetal heelou/aal niet har monieerde. Zsifs voor den zeer spraak zamer. oom Joseph was bet onmogelijk, hef disconis voort te zetten. Du> haaldn hy een notitie-boekje en een potlood te voorschijn oc was weldra in bereke ningen verdiept. Da vrachtrijder begon met vernieuwde opgewektheid te flui ten en wierp af en toe een blik op zjn metgezel, waarin gemengde ge waarwordingen ta lezen stonden triomf, wfjl hjj er in geslaagd was, die Blnlzen der welsprekendheid te slnlten angst, dat de stroom, door do één of andere toevalligs asnleidlng, opnieuw zon beginnen ta vlooien. Maar zelfs torn z& door aea regenbui worden overvallen, hield het zwjjg-n aan en der entente ln éea wereldstryd be trekken, kwam, ondanks zyn meerder heid in de kamer, in botsing met den Koning, wien het blijkbaar tegen de borst stiet, indirect aan een nederlaag in den Balkan van zjju bloedverwant den DnitBchon keizer tnedo te werken. Het ministerie Venlzelos bood zyn ontslag aan, hetwelk de koning aan vaardde, waarna Zsïmis als minister president optrad. Ztïmis was van oordeel, dat Grie kenland zijn bondgenootschappelijk verdrag met Servië r.let behoefde na to komen, daar Servië niet voldaan had san de verplichting om 150300 man aan de Bnigaartcho grens samen te brengen. Griekenland kon dns, in overeenstemming met 'skouings wtusch, z0n neutraliteit biyven hand haren en een conflict mst de centraal- Europeeiohs mogendheden was uitge sloten. Van dien tyd af tot nn toe dateert de eigenaardige toestand in Grie kenland. Want het ministerie Zalmis vroeg by z|jn optreden niet het vertrouwen van de kamer, wel wetende, dat het dit vertrouwen niet bezat. Venizelos, dia over een meerderheid in de kamer beschikte, bukte zich morrend voor 's koning3 wil en var- klaarde in deze mosilyke tjden hot land niet in onrust te willen brengen, dus het ministerie Zsïmis te zullen steunen. Het gold een krachtproef tusschen Venizelos en den koning. Belden z(jc by het volk gezien, de eerste als diplo maat, die GrlaksDland groote dieDf.ten heeft bewezen, de laatste ais veldheer, die de Grieksche legers met roem uit den ttrjjd bracht. Opsniyk durfde Venizelos blijkbaar niets tegen doe vorst te ondernemen en la dezen tyd van tweestrijd on oorust in het geheels land, regeerde hot kabinet Zsïmis ln een constltu- tloueolo» staat, zonder hst vertrouwen van de meerderheid van het parle ment te bezitten. Do centralon hebben ongetwijfeld de gevaariyke positie, waarin Griekenland zich bevond, begrepen en zich gshaaet, zoo spoedig mogelijk vasteren voet op den Balkan te krijgen, teneinde ieder streven van Grieksche ztj de, om Servië nog te hulp te komon, te beletten. Nu Servië byna geheel verloren Is zoo juist bereikte osb een telegrsm dat Nisj Is gevallen breekt het leng verwachte conflict imnohan kamer en regeering ln Griekenland uit. In de Grieksche kamer werd een ontwerp bosproken tot toekenning van een extra toeslag, gedurende mobili satie of oorlog, aan de officieren. Toen oen van Vonlzclos' aanhangers zich op scherpe wyze uitdrukt®, verliet de minister van oorlog driftig de verga dersaal, waarna, onder groote op schudding, de ministers zich terug trokken om onda llng te overleggen. Na heropsnieg der zitting eisobta Venizelos verontschuldigingen van den minister van oorlog, doch Zsïtnia ze 3weges3 nog steeds, toen do kar over de Btraten van Southampton bolderde. De avond was gevallen hat ltoht uit de winkelramen scheen in de stra ten der oude haveneled. Oom Joseph dacht met welgevallen aan de nacht rust, walke hem wachtte. E(j stak zijn paperassen in den zak, kuchte eens en zag den vrachtrijder met een vragenden blik aan. „Zou u zoo goed willen wezan," vroeg hy, „me ta zeggen, waar ik hier logeeren kau?' Chandler dacht oven na. „Nja," zei hjj toen, „Ik weet niet, of het in de „Tregonweil Arms' zal lakken." „De „Tregonweil Arms" Dat is best," zei oom Joaaph. „Als da mtin- schsn er tonmir.sto beleefd zjjn en het er zindelijk is en niet te dnnr.' Opnieuw peinsde Chandler. „Nja; ik dachtalgeclfkmlnöorsan u. Ik had mear myn vriend Watts, den logement houder, op het oog. Watts is een beste vriend van me hjj beaft me verleden jaar mooi ge holpan, toon Ik in moeilijkheden zat. Maar dat gaat n niet aan. Ik dacht zookan ik het tegenover Watts ver antwoorden, als lk hem zoo'n raren Chinees op zijn dak stuur?" „Luister eens," zei oom Joseph met uadruk. „Het w s een vriendelijkheid va.s je, om me mee te laten rgden, maar dat geeft jou het recht niet, üou'e toon tegen me aan te slaan. Hier heb ja tea shilling voor je moeite ontkende, dat deze noodzakeiyk waren en stelde de vertrouwenskwestie. Toen hield Venizelos zich niet langer in, maar viel, vertrouwende op zgn meerderheid in de kamer, de regeering heftig aan. Hy betreurde het, dat Griekenland Servië laat verpletteren door Bulgarije, dat zich later ongetwijfeld op Grie kenland zelf zal werpen. WyseRjk liet hy den koning buiten het debat wees or alleen op, dat de kroon het tocht heeft, met de verantwoor delijke regeering van meening te ver schillen, als hfl denkt, dat de regeering niet overeenstemt met den wil van hot volk. Maar na de jongste verkiezingen aldus Venizelos is oen dsrgeiyk gebrek aan overeenstemming buiten kwestie. Thans heeft do Kroon niet meer het recht, opnieuw een afwy- kende meening to handhavsc. Het is geen vraagstuk mear van vader landsliefde, doch van oontitutioneele vrijheden. Uitvoerig spiegelde Venizelos ver volgens de Kamsr voor, wat Engeland aan Griekenland in leder geval wilde aanbieden, terwQl de andere aangebo den concessies afbankelQk waren van het al of niet slagen der geallieerden. Daarbfl eischten Engeland en Frank rijk slechts den bystand van kleinere eenheden van de Grieksche vloot. Wei had Servië niet de vereisebte 150000 mao tegen Bulgarije ln het veld gestuurd, waartoe het volgens het Servisch-Grieksche verdrag ver plicht was, doch Servië had thans 120.000 man tegenover da Bulgaren staan, dus slechts 30.000 te weinig. Venizelos betreurde het ten sterkste, dat Griekenland niet dadelijk tegen Bulgarye was opgetrokken. Het gevolg van dit conflict in de kamer ls geweest, dat Za'imio den koning het ontslag van het kabinet heeft aangeboden, dat de koning even wel heeft geweigerd, hoewel Zsïmls verklaarde, niet als minister-president te willen aanblijven. De koning confereerde met de mi nisters en keurde de houding van dec minister van oorlog goed. Waarschyniyk zal een kameront binding het gevolg z'jn. Wel zal een nieuwe verkiezing niet de zuivere volkswil afteekenen, doordat de bur gers, die onder de wapenen zijn daar aan niet kunnen deelnemen, maar in stilte hoopt de regeering natuurlijk een meerderheid voor het biyven handhaven der Grieksche neutraliteit te zullen krijgen. Bovendien vergt een kamerverkie zing eanlgen tyd, waarin de centralen zich nog sterker op den Balkan kun nen vastzetten, wat een optreden van Griekenland seker onwaarschijnlijker zou maken. Teekenend in dezen tyd van onrust eu besluiteloosheid is het zeker, dat Reuter uit Athene seint, dat, behalve Venizelos, de koning de eenige was, die, toen de vergadering der kamer uiteenging, door de bevolking werd en a)c je my bet logement „Tregon weil Arms" niet wil wijzen, dan zal ik het zelf wel vinden." Da vraebtryder was verwonderd en ook wel een boetje in zyn wieken geslagen. HJ bromde een verontschul diging, g»f den shilling terug, reed zwijgend door een warnet van nauwe straten en stegen, hield elndeiyk stil voor do verlichte ramen van een her berg en riep met luider stem omzjn vriend Watts. „Ben jy daar, Jlm klonk een stem uit den stal. „Kom binnen en warm je wat!' „lk stopte hier,' antwoordde Chand ler, „om eeu ouden heer af te zetteD, die va'inaeht hier wil slapen. Maar hou hem in de gaten 1 By hem ver geleken ie een matigheids-apostel nog maar een kleine jongen.' Oom Joseph stapte niet zonder moeite nit, want hg was stQf van het lar.ge zitten en vsu den val, dien h|j i gedaan had bft het spoorweg-ongeluk. De vriendelijk® waard behandelde den ouden heer, ondanks de minder warme aanbeveling van den vraohtrjder, uiterst beleefd en bracht hem naar de achterkamer, waar een lekker vuurtje brandde. Weldra was ook de tsfel gedekt en oom Jcseph werd uitgo i nooöigd, maar toe te tasten- Zfjn avondmaal bestond uit een gekookte kip, welke dien dag zeker Diet voor t de eetste maai op tafel kwam, een i paar boterhammen en een groote I tinnen ken verseh getapt bier. (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1915 | | pagina 1