N°. 126 1915 Dinsdag 26 October 102de jaargang. 2 FEUILLETON De verwisselde Kist. öa Uitgave deaor Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en"Vi*ydagavond nltgesonderd op feestdagen. Fr$s per kwartaal, In Qoes f öp.75, buiten Goes, franco f Svfi». Afzonderlijke nommer* 3 cent. 'neon dinar van advertentiën op Maandag, Woensdag ©n VRIJDAG vóór 13 uren. Oe prfla der gewone advertentiën is van 1-5 regelsöO ct., elke regel meer 10 et* B| directe opgaaf van driemaal paatsing derzelfde advertentie wordt de prils slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huwelfk- en doodsberichten ev de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 1—SO regels i 1,— berekend ^swIöüuaMaairfl tir. Teleloonnumjwer 23. öireetew G. W. yah Barneveld. Uitgave ras de Veuaootszbap ^Gststka Conrait'. Hoofdiodaetem W. J, C. va» ArerecJttsch optreden. Een aantal mannen en vrouwen, aan wie de praktijk des levens blijkbaar absoluut vreemd is, hebben per circu laire tot dienst-weigering aangespoord en pathetisch verkondigd, dat het schoo ner is, zich te laten fusileeren, dan de wapenen op te nemen. Wij hebben van deze circulaire zij dateert waar lijk niet van gisteren of eergisteren geen melding gemaakt, wijl wij er in zagen een uiting van enkele heet-hoof- den, die trachten, in het nuchtere, en waarlijk niet altoos mooie, leven de idealen te stellen boven de praktijk. Vraagt men ons oordeel, dan aarzelen wij niet te zeggen, dat wij de circulaire van die mannen en vrouwen hoogst onschuldig vinden, even onschuldig, als het verlang-1 ij stje, datkinderenopmakeu, als Sint Nicolaas in aantocht is. De militaire en juridische heeien schijnen er echter meer in te zien, dan wij met onze burger-denkbeelden (of burgerlijke deukbeelden, zooals men wil) vermogen. Naar verluidt tocb, zullen de rijks-ambtenaren eu rijks beambten, die den euvelen moed hadden, de kinderlijk-gedachte en even kinderlijk- opgestelde circulaire te onderteekeneu, ontslagen worden. En het //Recht", dat in ons land zoo bijzonder op zijn eer is gesteld en daarom ook wie zou er een inomeut aan durven twijfelen? altoos even rechtvaardig vonnist, staat er op, dat de deugnieten der dienst weigering voor de vierschaar gedaagd zullen worden. Tant de bruit pour une omelette Laat, toch den kinderen hun spel en stoort ze nietAls meneer A. en me juffrouw B. beiden zijn ze vanzelf sprekend wat excentriek aangelegd er pleizier in vinden, dienst-weigering te propageeren, kan men dezen lieden geen slechteren dienst bewijzeu, dan hun propaganda ernstig op te vatten. In hun kinderlijke onschuld hebben zij het zei ven toch ook niet aldus bedoeld Maar sommige Hollaudsche gezagheb bers, die in deze dagen een opvallende zenuwachtigheid aan den dag leggen, vonden het manifest der kinderlijken van-geest zóó ernstig, dat van die zijde op een straf-vervolging werd aange drongen. Bedriegen de teekenen niet, dan zullen zij hun zin krijgen. Or de straf vervolging echter die resultaten zal afwerpen, welke zij er van verwachten, wij wagen het, zulks te betwijfelen. Immers: in de breedste opvatting is het een waarheid, dat het bloed der martelaren het zaad der kerk is. Laat deze idealisten met rust, en hun beweging zal in het zand ver- loopen. Vervolg hen, leg hun desnoods een korte gevangenis-straf op, stoot ze uit hun brood, en de enkelingen, die anders, uit gebrek aan belangstel- Boman, naar het Engeisch van BOBEBT LOUIS STEVENSON. Zoo troonde het viertal In een groot, somber huis in John-street, Blooms bury, schijnbaar een gezinin waar held een financieele onderneming. Julia Hazeltiue en oom Joseph waren de dienstbaren John verdeelde x$n tyd tusschen bars, sport en café-chan- tant; het lief en leed, dat gepaard gaat met een onbeperkte heertchappfl, rustte uitsluitend op de schouders van Morris. Eu het leed overtrof verre het ilef. Hfi spaarde zich zeiven al evenmin als Iemand anderswekte 's morgans do dienstbode; telde de flaasehen sherry onthield, hoeveel beschuitjes aan tsfel overbleven maakte de beleedigde meld standjes over het hooge week- boehje ea trachtte de winkeliers op een stuiver te beknibbelen. Iedereen zag hem voor een vrek aan in eigen oog was hy een bedrogen man. De wereld was hem ten uaaatenby een ton Bchuldig en h{ zou wel zien, het bedrag betaald te krijgen. Maar het sterkst kwam het karakter vau Morris uit In de behandeling van z§n oom. Deze was voor hom niets meer en niets minder dan een geld belegging, on dan nog wel één van ling, hun idealistische propaganda zouden moeten staken, krijgen tiental len, honderdtallen van volgelingen zij bereiken een doel, dat zij zich, in hun stoutste verwachtingen zelfs, nooit "nebben gedroomd. Wij mochten, sinds militairen zich in burgerlijke aangelegenheden gingen mengen, meermalen de handen iueen- slaan en verzuchten, dat toch een ge zonde geest zou leven in een gezond lichaam 1 Tot heden hebben wij daarvan zoo bitter weinig bespeurd. En niet on waarschijnlijk zet de straf vervolging der kinderlijken-van-geest de kroon op het werk. Eu wat voor werk in trouweals het militairisme, waarvoor ons Nedeclandsche volk, ge lukkig, in zijn overgroote meerderheid nooit veel heeft gevoeld, zich op de plaats wil handhaven, welke het inge nomen heeft, dan zou het goed doen, de propaganda der dienst-weigering niet aldus aan te moedigen, liet militairisme kan, door een straf-vervol ging te torceeren, slechts de eigen zaak schaden. Wij aanvaarden het militai risme als een noodzakelijk kwaad misschien, dat, na dezen wereld-oorlog, waarin koelbloedig de bloem van elf Enropeesche naties wordt uitgemoord, de tijd zal aanbreken, dat het militai risme zijn rol heeft uitgespeeld. Wij, voor ons, hopen zulks van ganscher harte. Nu echter kan het nog een toon aangevenook in ons land. Maar wil men hebben, dat, voor zoover het mogelijk is, het militairisme eerbied afdwingt, dan zullen de gezag-hebbers anders op te treden hebben dan zij voornemens zijn te doen tegen de kinderlijke propagandisten der dienst-weigering. WTij verdedigen hen allerminst in de huidige tijds-omstan- digheden, doch zij, die hun beweging au sérieux nemen, zullen oorzaak zijn, dat zij juist aan ongewenschte beteeke- nis winnen gaat. Buitenland Oe strijd In en buiten Europa. Een ooganblik wenden wy den blik van het slagveld af naar een ander, zfi het ook meer vredelievend, strjd- perk. Dat ie h.t Zuiden van Afrika, de Unie, waar desor dagen de groote verkiezingsstrijd voor den volksraad haeft plaats gehad. Beads vroeger vonden wjj gelegen heid, er op te wijzen, dat deze atrjd interessant zon zjn en de wereld oorlog er zleh in zou afspiegelen, omdat het gaan zon voor of tegen Botha, voor of tegen de rechtstreek ache inmenging der Unie in den Brit- achen veroveringskrijg. Een kort overzicht van do samen stelling van den Volksraad, dn ver- onzokeron aard, waarbij heel wat te winnon of te verliezen viel. Morris getroostte zich allo mogelijke moeite, hem niet in waarde te doen vermin deren. De oude man moest, ziek of gezond, eens in de maand een dokter raadplegen. Zijn dieet, zijn kleeding, zijn uitstapjes naar Brighton of Bar- nemonth werden ham voorgeschreven en toegedeeld als pap aan een znigo ling. Met slecht weer mocht oom Joseph niet uit. Als het goed weer was, stond hy om half tien klaar in de vestibule Morris zorgde er voor, dat hj hand schoenen aan had en onderzocht nan n - keurig, of zjjn zilen niet lek waren. Dan toog het paar arm In arm naar den leer winkel. Het was een ver velende toeht, wsnt de verhouding tusschen de belde mannen wa» verre van amicaal. Morris bleef zjjn oom nog steeds diens tekortkomingen ver wijten en zich beklagen over den last, wolken Julia Hazeltlne hem veroor zaakte. Oom Joseph van zijn kant koesterde, by al zfln goedaardigheid, voor zij» neef een gevoel, dat grensde aan afkeer. De terugtocht was echter nog veel onaangenamer, want de winkel, en alles wat daarmede in var band stond, was voldoende om een ieder, die den naam Pinsbnry droeg, het leven zuur te maken. Joseph's naam stond nog boven de denr en bij toekende zelf de wieselsmaar dit was Hechts eetj voorzichtige taktlek van Morris, om de anderen, die op het dading en (ja beginselen der partjen is noodzakelijk. Da volksraad wordt voor vijf jaar in enkelvoudige distrieten gekozen, krachtens de kieswet, voor do Kaap, voor Transvaal, voor den Vrijstaat en voor Natal. In hot parlement worden onder scheiden de Zuid-Air) raaasche partij van Botha, do nationals partij van Herzog, de unionistische party van dr. Smartt, en de arbeiderspartij. De eerste partij streeft er naar, alle blanken iu Zuid Afrika tot een Zuid-Afrikaansche natie te vereenigeo. Zg stelt zich teu doel, het rassenver schil op te heffen on in gezonden Zuid-Afrlkaanscben geest te regeeren. Voor alles volgt zïi in hsar program de s g. eenstroom-poHtiok. De nationale pang daarentegen volgt ds z.g. tweostrcom-polltlsk. Zy erkent het bestaan van twee hoofdgroepen van verschillende natio naliteit en huldigt het beginselZuid- Afrika eerst en dan het rgk. Deze part;j, eerst in 1912 opgericht, won duizenden aanhangers, toen ge- nsraal Botba besloot, m»t de alleen voor de bescherming der Unie inge stelde weermacht een rechlstreekschen inval in Dnitseh Zuid Wast te doen. Z(j nam nog toe in kracht door hot ter dood brengen van Jopie Foarie en de lijdelijke houding der regeering bij de uitspattingen tegen de Duitecho onderdanen. Zij elscht thans amnestio voor de z.g. rebellen en betere bescherming v.in de gegrondveste rechten en vrij heden van hei voik. De nationalisten gaan van het standpunt uit, dat geen regeering het recht heeft, een ander land aan te vallen, en zijn tegen de vermeerdering van da jaarlijksche bijdrage van de Unie aan de Engelsche vloot. De unionistische is een conser vatieve- en voornamelijk imperialis tische party, de arbeiderspartij Btemt vry'wel met die in Engeland overeen. De volksraad zal thans 130 leden tellen, tot nu toe bestond by slechts uit 121 leden en wel uit 78 leden der Z.A. party, waaronder in 1914 ook de Her- zoglanen behoorden, 33 unionisten, 6 leden van de arbsiderspsrty en 4on- afhsDkeljJken. Waar zeer velen van oordeel zfjn, dat over het lot van Duitsch Zuid West iu Europa zal worden beslist, was een veroordeeliog van de Botha-politlek bg deze stemming buitengewoon af hauke- iy kvan deo stand van het krggabedryf in Ent'opa. Gedeeltelik Is de uitslag thans be kend geworden en zy belooft ;een overwinning voor de Botha-party te zullen zgn, voornamelijk door het ver bond van Zuid-Afrlkaanischo partg en unionisten. Botha Is In Pretoria met groote meerderheid ver koten, ovenals minister Smuts iu West-Pretoria, waar hy oen nationalist en een lid van arbeiders- party tegenover zieh had. Zaterdag werd uit Kaapstad goseind, dat de verhouding der partyen te mldier. verzekorings-kapitaal aaiden, te ont moedigen. Feiteiyk stond hy zelf aan bet hoofd van do zaak en hy had er niets dan verdriet van. Hy probeerde haar te verkoopen, doch men bood hem een bclachelgk kleine somhy deed pogingen, om de zaak uit te breiden, doch slaagde er slechts Id, zyn schul den te vermeerderen. Niemand had uit den leerhandel ooit voordeel ge trokken dan do knappe Schot, die na zyn ontslag in de bnurt van Banff ging wonen en van zyn verdiensten een prachtige villa liet bouwen. Morris overlaadde ioderen dag den bedrtege- ïyken Schot met bittere verwyten, als hg in zyn kantoor brieven zat te lezen, en oom Joseph, aan een anderen lessenaar, mopperend wachtte, of hg iets te doen zou krygen, en nydtg zgn h&ndtsekenlng zette onder slakken, van wsiksr inhoud hy niemendal be- greep. De kantooruren waren in de zaak der Flnsbury's tot een minimum terug gebracht zelfs het plichtsgevoel van- Morris was niet groot genoeg, dat het hem bewegen kon, lang binnen die muren te biyven, waarover reeds de ichaduw scheen te vallen van een aanstaand bankroet. Dan bracht hg oom Josephzy n levende geldbelegging, weer als een hondje aan een touw naar John street terug en als hy hem daar had afgeleverd, besteedde hy verder dan geheelen dag met het opsporen van zegelringen, con ware manie van hem. nacht was: Zuid Afrikaansebe party 45, Nationalisten 25, voor het overige onveranderd. Uit Brussel bereikt on3 de tgding van een executie. Een Engelsche verpleegster, miss Cavell, had in haar huis aenlge ge vluchte soldaten verborgen en hen og hun vlucht naar Engeland voort- geholpen. Den Hen October, 's middags om vijf uur, werd zg ter dood veroordeeld en denzelfden nacht, te twee nnr, ge- fnsileerd. Tevergeefs hadden in dien tnsschentyd de Amerlkaansche en d» Spaanscbe gezant op uitstel van exe cutie aangedrongen, teneinde de ver- oordoelde, wier vonnis door den gou verneur in België was bekrachtigd, In de gelegenheid te stellen, gratie aan te vragen by den keizer. Da voorzitter van den Duitscben krggsraad heelt, toen de gezanten hem op den korten tyd tnsschen uit spraak en vonnis wezen, geantwoord, dat zelfs de keizer aan het besluit van don gouverneur niets mser kon ver anderen. Deze geschiedenis wekt in hooge mate onze verwondering over de kort zichtigheid van de hiarby betrokken Dnitacho autoriteiten. Gesteld, dat de vrouw schuldig was, dat zy, als Engelsche verpleegster werkzaam, van haar positie misbruik maakie door vyanden van de troepen, waaronder zj werkto, in de gelegen heid te stellen, opnieuw de wapenen daartegen op te nemen. Dan moest veroordeeling volgen en al lykt ons de doodstraf oen zeer zware, in tyd van oorlog is men nu eenmsal Btrenger dan anders. Of het mlsdrg f door een vrouw of een man wordt gepleegd, doet weinig ter zake. Maar wat wel in acht ge nomen had moeten worden i?, dat iedere ter dood veroordeelde ea voor vrouwen, die slechts naar de uitspraak van hear hart luisterden en gemeend hebben, een menachwaar- dig werk te verrichten, geldt dit in bet byzonder in de gelegenheid moet gesteld worden, gratie aan te vragen. In Znld-Afrika Is onlangs Jopie Fourle gefailleerd, zonder dat hem gelegenheid was gegeven, gratie te verkrijger-. Wy hebben dat indertyd scherp veroordeeld en wfl veroorde3len tnaas evenzeer de handelwijze van den Daitsehen krygsraad. Hoewel de gouverneur van België aan het vonnis zgn goedkeuring hecht te, had, vooral toen verschillende gezanten daarop aandrongen, eer hooger beroep op den keizer moeten openstaan. Deze had ongetwy'feld de macht, de uitvoering van hvt vonnis togen te gaan en zou zeker niet zoo kortzichtig geweest zijn, dit na te laten. Want de groote fout van Duitsche sfjde zit hierin, dat zy thans weer hnn vijanden een wapen te meer ia handen hebben gegeven om hen Oom Joseph stikte by na van ergernis, dat hfj aldus aan den leiband moest loopen, binnen de muren van zga eigen leerwinkel gevangen werd gehouden, voortdurend vernietigende o. merktn- gen over zyn verloden moest hooron en er zieh aan diende te ondorwerpeD, dat zyn kleeren werden nagezien, zyn kraag opgezet, zyn zakken uitgehaald, om te zien of hy zjn dikke hand schoenen wel by zich bad, en ihuis werd gebracht als ea* kleine jongen aan da hand van zijn kindermeid Als hy aan dat alles dacht, sprong by bjna uit zQn vel, stopte haastig hoed en jas en die afschuweiyke handschoe nen weg, om troost te zoeken bfj Julia en zjn aanloekeningcn. In den salon waren zij tenminsto veilig voor Morris, want do salon was hun beider domein. Julia naaide er haar japonnen on de oude man ba- smeerde er zyn b 11 met inkt b'j het opteekenen van onsamenhangende feiten en het berekenen van statistie ken, wasraan geen mensch waarde hechtte. En dan klaagde hy bitter over zgn aandeel in die ongelukkige ver zekering. ,Als het niet déérvoor was," zei hy op een middag, „sou bfl er heelemsal niet op gesteldzyn, my te onderhouden. Dan waB ik een vrij man, Julia. Eu ik zou best mdn brood kunnen var- dioi ei mot hot houden van lezingen." ,Natuuriyk,"antwoordde Julia troos tend. -Ik vind het heel leolflk van hem, om u dat onschuldige genosgen van wreedheid en barbaarschheid te beschuldigen en dat dit middel, voor namelijk in Engeland, zeer zeker zal gebruikt worden om haat aan te wakkeren, de bevolking in veront waardiging te brengen en de recru- teering te bevorderen. En zelfs in de neutrale staten zal een gebeurtenis als deze een voor Duitrchland ongunstiger! it,druk ma ken Wie tal van bladen, ook buiten- landoehe en voornameiyk Engelsche, onder de oogen krygt, zal het dezer dagen bomerken, dat het geval Cavell een machtig middel tot propaganda o li een opwekking is geworden om legen de opnieuw alom verkondigde Duitsche barbaarschheid te velde te trekken. Voor den stand van het krygsbedryf verwijzen wy voor ditmaal naar onder staande telegrammen. Berlijn. Wy bereikten de linie Arnajewo lot het Slatinawerk en drongen door tot Solew&ts, Sawono- wats en Trnowtsa en N. van Eanowats. Hot lager van generaal Bajadjaf dringt ton N. van Kojadzewats verder door. De Balgaren bezetten Kosmanowo en Wales. De vyand is ten Z van8troe- mitsa over de Wardar gedreven. Weensn. Tegen de stelling van Kosmaj oprukkend, namen wfj de ten Z. van de Balja liggende hoogte Sla tin*. De Duitecheri bezetten ds streek ten N. van Palanka en van Petrowats. Londen. Naar de Times van goed in gelichte zyde verneemt, heeit Grieken land een aanbod van Cyprus door Engeland afgewezen. Parijs. Een Duitsche aanval by Givenchy is afgeslagen. Berlijn. Bussche aanvallen ten O. van KoBjany en by Baranowüsj zijn afgeslagen. Ten W. van Tsastorisk wierpen «ij de Bussen terug. Weenen. Bussische aanvallen by Nowo Alikslnlec dwongen ons iets terug te trekken, waar wy, evenais ten O. van Zaloeze, stand hielden. By Tsartorisk wierpen wy den vyand terug. In Llthauen sloegen wy alle asnvailen sf. Weenen. De Italianen ondernemen een nieuwe, algemeens bestorming tegen onze stollingen in het kustgebied. Zy werden overal teruggeslagen. Sofia. Wy bereikten den reebtor- oever van de boven-Tlmok, Fransehe en Engelsche schepen beschoten onze kuat aan de Egeïsohe zee. Rome- Ons groote offensief leidde tot het nemen van tal van stellingen. Berlijn. By Ylsegrad forceerden wy don overgang van de Drin en verdreven den vyand. Wy namen do Btellingen tnsschen da Lakawitsa en de versterkingen van Kosinaj. Wy verdreven de Serviërs uit hun stel lingen op de linie Aleksandrowats— Orljewo en op de linie Kosvetitsa niet seas te gnanen. En onlangs kreeg u zoo'n vriendeiyke uitnoodiging, om eens te komen sprekenHy had u daf.rin best uw zie karnen geven." ,Het is -0D vent zonder eenige ont wikkeling," zei oom Joseph.Alle groo te dinj en op deze wereld gaan onopge merkt zyn garnalen-herseas voorby hy kon even gosd in «yn doodkist liggen. Donk eens aan al de mooie kansen, die ik moot laten voorbygaan I Maar wat baat het, te klagen Die Morris is een egoïst, een kruideniers, ziel, een een ,Maar, oom, u moe; u niet opwinden D weet wel, dat, als u er slecht uit ziet, de dokter weer moet komen .je hobt geiyk, Julia," antwoordde Joseph gedwee. ,Ik zal maar weer afleiding in de studie gaan zoeken." Hij bl&derde in zijn stapels aacteeke- ningen. ,Zou je nn je toch met een handwerkje bezig bezig bent zon je misschien good vinden „Met genoegen, oom 1" riep Julia uit. „Leest u me maar één van uw intereasanle beschavingen voor." Oom Joseph Het sich niet bidden. Met hot geduld van een engel luister de het meisje naar bet onsamenhan gend gebrabbel, dat de oude man ziln „wetsnf.ehappoiyke studiën" noemde; zy wist, hem daarmee een groot ge noegen te doen. Morris had dien dag een inval ge kregen, waarvan hy veel verwachtte. Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1915 | | pagina 1