N°, 114 1915
Dinsdag 28 September
102de jaargang.
FEUILLETON,
Het Geheim van de Hoeve.
GOESCHE
O» uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en'Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Pr8« per kwartaal, ln Goes 0,75, bulten Goes, franco f 1,15.
Afzonderlijke nommeri C cent.
ncnndlns van advertentlSn op Maandag, Woensdag
en VRIJDAG vóór 13 uren.
De pr5a der gewone advertentlSn Is van 1-5 regeli 50 ct., elke regel meer 10 et.
Bfl directe opgaaf van driemaal paatsing derselfde advertentie wordt
de prjjs slechts tweemaal berekend,
Geboorte-, huwelflk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regelt 1,— berekend
tjswlsnnatmers jé eens!
Teletoonnumiser 88, Birestenr 9. W. tam Babnïvjsld. Uitgave y&a de N&r.mJ, Veaaootsskap ,@e»s«he Courant". Hoofdredueteur W. 3. C. vak Sahtik.
Zij, die zich met ingang
van I October a.s. op ons blad
abonneeren, ontvangen de tot
dien datum verschijnende num
mers gratis.
Het is niet langer de sociaal-demo
cratische pers alléén, welke op gedeel
telijke demobilisatie aandringt. Ook
van andere zijde gaan stemmen op, of
het lands belang inderdaad eischt, dat
een zóó groote weermacht onder de
wapenen blijft. Het Vaderland bevatte
dezer dagen een ingezonden stuk, dat,
naar het oordeel der redactie, om zijn
belangrijkheid de eere-plaats verdiende,
en wij kunnen het slechts betreuren,
dat de schrijver van het zonder twijfel
lezens-waardig artikel er zijn naam niet
aan gegeven heeft. Het zou er geens
zins aan gewicht door hebben ingeboet.
De onbekende schrijver betoogt de
mogelijkheid, dat de huidige oorlog
jaren lang zal kunnen duren en dit
perspectief brengt ook voor Nederland
zijn consequenties met zich, speciaal
wat de mobilisatie betreft. Wordt, zoo
vraagt hij, indien daardoor duizenden
en duizenden gezinnen maatschappelijk
te gronde worden gericht, de econo
mische toestand van ons land niet
bedreigd „Zouden de gevolgen van
het gedurende jaren in volslagen werk
loosheid bijeen houden van een geheel
leger militie, landweer en gedeelte
lijk landstorm zelfs uit zuiver mili
tair oogpunt niet zóó bedenkelijk
worden, dat het juist voor 's lands vei
ligheid raadzamer ware, tot gedeeltelijke
demobilisatie over te gaan
Een rechtstreeksch antwoord op deze
vraag geeft de onbekende schrijver in
Het Vaderland niet. Maar wij behoeven
het onze niet achter te houden de tijd
is reeds laug aangebroken, dat gedeel
telijke mobilisatie haar beslag had kun
nen krijgen. Wij komen daarop meteen
even terug.
Het bewuste jngezonden stuk bevat
evenwel iets, waarop wij de volle aan
dacht willen doen vallen. Er komt een
tijd, zoo heet het, waarop een regee
ring, zelfs de meest hoog gehoudeue,
niet langer kan volstaan met, zonder
uiteenzetting van hare gronden, van
het volk een zoo ongehoorde krachts
inspanning te blijven eischen, als het
volhouden van de mobilisatie gedurende
jaren bcteekent. „Het Nederlandscke
volk heeft in dezen crisis-tijd getoond,
zijn krachtige eu eerlijke regeeriug te
waardeeren en loyaal te steunen. Blinde
lings gehoorzamen ligt echter niet in
43
Na een oogenbllk kwam san kelner
de barones mededeelen, dat de modiste
er was met een japon. De onde dame
was nn wel genoodzaakt, hen alleen
te laten.
„Er ie iets ernstigs gebeurd, vrees
ik', zei Ellen, toen de deur achter de
barones gesloten was. ,Ik ben gisteren
avond b(J n geweest, om het n te
vertellen. Harriet 8wlndon wordt ver
mist."
,Hè Hoe weet n dat
„Meneer Smithson is te Brighton
geweest en misschien ontdekte zj z{|n
aanwezigheid daar en vlnchtte, mis
schien ook Is zjj in banden van haar
vijanden gevallen. Zeker is, dat zij
nlt haar pension verdwenen Is ouder
znlke eigenaardige omstandigheden,
dat de politie een onderzoek instelt."
Ashbey herinnerde zich Hope's
overhaast vertrek en vroeg zich af,
of hfl met Harriet was vertrokken.
.De politie?" herhaalde Ashbey.
.Vertel eens alles, wat n er van
weet. Waar is Smithson
.Weer terug naar Brighton. Zoover
als we de feiten kannen vaststellen,
szhOnt het, dat vier dagen geleden,
om elf nar 's morgens, Harriet zich
aankleedde en naar het eind van de
pier wandelde, waar meneer Hope als
gewoonlijk op haar wachtte. Zg liepen
verscheidene malen op en neer, zaten
een aartje ln het paviljoen en zj) ging
om één nur naar hals terug voor de
ianch hg wandelde een eind met haar
onzen volks-aard en op den duur zal
de regeering het vertrouwen der natie
slechts kunnen behouden, indien zij
deze behandelt als een volk van mon
dige staats-burgers, die er recht op
hebben, in de hoogste belangen van
het land te worden gekend."
Volkomen juist.
Wij kunnen beter accoord gaan met
den onbekeuden schrijver in Het Vader
land dan met den hoofd-redacteur van
dit blad, die, tevens redacteur van
De Vaderlanderofficieel orgaan van
de Liberale Unie, in laatst-genoemd
weekblad schrijft het gaat daar ook
om de kwestie der demobilisatie
„Het liefst ware ons, als er binnens
kamers over deze zaak tusscben Re
geering en Volksvertegenwoordiging
een overleg zou kunnen worden ge
pleegd, dat tot resultaten leidde."
Waarom binuens-kamers
Het woord van den schrijver van het
ingezonden stuk in Het Vaderland-.
dat het aanbeveling verdient voor onze
regeering, de natie te behandelen als
een volk vaD mondige staats-burgers,
die er recht op hebben, in de hoogste
belangen van het land te worden ge
kend, dat woord lijkt ons heel wat
fierder. Met al het respect, dat wij voor
de Volksvertegenwoordiging hebben,
vragen wij ons af, wat voor resultaat
het heeft, zoo binnens-kamers over den
politieken toestand van ons land wordt
beraadslaagd eu de mobilisatie op den
huidigen voet woidt gehandhaafd. Is
het niet juist een eisch van vrijzinnig
heid, de zaken en vooral zulke
ernstige zaken in het openbaar te
bespreken Wij kunnen er al zeer
slecht mee instemmen, het volk van
den wezenlijken toestand cukuudig te
houden.
Wat wij boven zeiden wij achten
het tijdstip reeds lang aangebroken,
dat tot gedeeltelijke demobilisatie kan
worden overgegaan.
Al zijn alle wolken zeer zeker nog
niet van onzen politieken hemel weg
gevaagd, aangenomen mag toch worden
en de jongste Troonrede geeft er
o.i. blijk van dat normale omstan
digheden hoe lnnger zoo meer intreden.
Ongetwijfeld zal aan onze grenzen een
krachtige bezetting noodig blijven, niet
zoo zeer gericht tegen het buitenlaudsch,
dan wel tegen het binnenlandse!) ge
vaar dat der smokkelarij. Maar er zijn
ook bezettingen we mogen natuur
lijk niet zeggen waar welke in den
tegenwoordigen toestand zoo goed als
geen nut hebben. En men kan het
dagelijks zien er wordt niet meer
geoefend, omdat de manschappen oefe
ning van noode hebben, doch alleenlijk,
op.Onderweg ontmoetten zij een schun
nig oud mannetje, dat haar dadelijk
«cheen te herkeunen en een buiten
gewone belangstelling aan den dag
legde voor het paartje. De oude man
volgde haar, terwijl Hope, niets kwaads
vermoedend, naar zfin hötel terug
keerde. Da vreemdeling volgde haar
tot aan haar pension, noteerde het
nnnamer van het huls en ging heen.
Smithson zag dit alles, maar had geen
Idse, dat er Iets kwaads gebrouwen
werd. Om drie uur ging Harriet weer
wandelen naar de Bronswijk Laan,
waar concert gegeven wordt, maar
hoewel dit maar een paar honderd
meter ver ls, ls zg er nooit gekomen."
,Er nooit gekomen Wat bedoelt u?"
.Ze is verdwenen. Zg is nog gezien,
toen ze met een vriendin den hoek
der straat omsloeg, doch daarna is
ieder spoor van haar verloren. Zg
was op weg, om haar aanstaande te
ontmoeten, maar toen zg zich niet
aan de afspraak hield, ging hg na
afloop van het concert naar haar
pension. Hjj hoorde daar, dat ongeveer
een half uur, nadat Harriet wegge
gaan was, een man was gekomen
met een briefje aan haar hospita,
waarin geld om haar schuld af te doen
en de last, om haar bagage met den
brenger mee te goven, daar zij plot
seling Brighton moest verlaten wegens
de ziekte van een vriendin. De dame
had natuurlek aan die verlangens
voldaan. Toen dus meneer Hope kwam
iniormaeren, hoorde h(j tot zfin uiterste
verbazing, dat zijn verlooide gevlucht
was met medeneming van al het hare. Ik
hoor, dat hl) heolemaal bulten zichzelf
was. H|j bleef nog twee dagen te Brigh
ton en hielp de politie bfi haaronderzoek,
om hen wat bezig te houden. Het
gevaar, dat zulks demoraliseerend wer
ken moet, lijkt ons niet denkbeeldig.
De geest onder de manschappen is
waarlijk niet overal zéé, gelijk het in
offlcieele en officieuze bescheiden menig
maal wordt voorgesteld. Zij, die onze
woorden in twijfel wentellen te trekken,
kunnen het gemakkelijk genoeg zeiven
onderzoeken.
Nu van verschillende zijde op ge
deeltelijke demobilisatie wordt aange
drongen, mag men met belangstelling
de houdiug onzer regeering afwachten.
Zal zij aan het rechtmatig verlangen
van duizenden en nogmaals duizenden
gehoor geven, of het oor alleenlijk te
luisteren leggen naar de stem van het
militairisme
Wij weten het niet, maar
vreezen het laatste.
Buitenland.
Da afrijd In en buifan Europa.
Dat de diplomaten der Entente-
mogendheden niets onbeproefd gelaten
hebben om de Balkanrijken er toe
over te halen, de zijde der geallieer
den te kiezen, laat zich begrgpen.
Herhaaldelijk ls bg de verschillende
regeeringen op een krachtig ingtgpen
te hunner gunste aangedrongen, tot
nu toe evenwel te vergeefs.
Want, Bulgarije wilde van gaeu
militaire actie weten, als niet eerst
Macedonië aan dit rijk werd afgestaan
en als niet Griekenland en Roemenië
eveneens bereid waren, de landstreken
terng te geven, dip Bulgarije zich in
de Balkanoorlogen wederrechtelijk ont
nomen acht, Drama, Kawalla en de
Dcbroedsja.
Griekenland en Roemenië, die nog
geheel bulten den strijd staan, denken
er evenwel niet aan, een deel van hun
grondbezit aan Bulgarfie cadeau te
doen en het la zeer goed te begrijpen,
dat Servië, al is het voor dit rgk van
het hoogste belang, dat de andere
Balkanataten zich aan zfin zfide scha
ren, en zeer weinig voor voelt, het zoo
zeer begeerde Maoedonië den (jvor-
zuchtigen buurman vrijwillig iu den
schoot te werpen.
Tan al die mooie plane en komt dus
waarschijnlijk niets.
Wel is Servië vergoeding in Bosnië
en Herzogawlna beloofd, maar dat ls
de hnld van den bear, die eerst nog
geschoten moet worden en ook Roe
menië is zoo verztandlg, op voor
stellen tot afstand van de vroeger
van Bulgarije afgenomen Dobroedsja
niet ln te gaan tegen vergoeding van
Ooetenrfiksch grondgebied, dat eerst
nog op den vgand moet worden ver
overd.
De positie der geallieerden ls toch
op het oogenbllk noch in het Westen,
doch vergeefs. Hjj weef natuurlijk
niets van den schunnlgen vreemdeling,
wiens opdoemen de aanleiding kan
geweest zlju tot haar vlucht."
,Of zou ze valsch spel met hem ge
speeld hebben opperde Ashbey.
„Misschien wel. Maar lk hel eerder
over tot de theorie, dat zg uit eigen
bewoging gevlucht ls."
„Het briefje aan de hospita schgnt
dat te bevestigen," zei Ashbey en
verwonderde zich er over, dat Hope
geen brief voor hem had achtergelaten
„Heeft Smithson uook verteld, wat de
politie van 't geval daebt f"
„Hg zegt, dat zij ten slotte do zaak
eenvoudig beschouwd heeft als een
liefdes-historiedat zo aan meneer
Hope wilde ontsnappen."
Ashbey dacht aan do gsschiedenis
van haar eerste vlucht en haar ge-
helmzlnnlgen medereiziger van toen.
Harriet was, evenals Ellen zelf, een
levend raadsel.
„Voor zoover ik weet, had zij geen
raden, om Hope te ontvluchten," zei
hij. „Zfi waren volmaakt gelukkig in
hnn liefde. Zg had zijn vertrouwen
weer geheel en al herwonnen. Zelf
heeft hjj mü verteld, dat zfi alles op
gehelderd ind en hg inzag, haar ver
keerd beoordeeld te hebben."
„Maar Smithson heeft verdenking
op dien schunnlgen vreemdeling. Hjj
zei, dat dia man Iets boosaardigs had
In zjjn blik. Hg moet haar gevolgd
hebben."
„En toen?"
„Wie zal hot zeggen? Hfi heeft
haar misschien aangesproken en zal
haar iets op de mouw hebben gespeld.
Iemand kan evengoed te Brighton ln
een hinderlaag gelokt worden als te
noch in Rusland, noch b|j de Darda-
nellen zoo schitterend, dat men met
beloften van afstand van nog onver-
overd vjjandeiyk grondgebied veel
zal gedaan krUgen.
Bulgarije elseht onvoorwaardelijk
afstand van Macedonië, Drama, Ka
walla en da Dobroedsja door Servië,
Griekenland en Roemenië als voor
waarde voor zfin partjj kiezen ten
gunste der geallieerden.
Ronmenlë weifelt, al heeft tot nn toe
dit rgk, dc or slechts den doorvoer van
wapens naar Rusland toe te staan,
ongetwijfeld zijn sympathie voor de
geallieerden getoond. Het ziet evenwel
van dag tot dag het succes der eentra
len in Rusland grootor worden, het be
rekent do kans, dat Bulgarije zich bij
Duitsehland en Oostenrgk zal aanslui
ten en vreost in dat geval bg partij kie
zen voor de geallieerden niet alleen ge
heel door vijandige staten te worden
ingesloten maar bovendien ernstig
gevaar voor een inval in de Dobroedsja.
Turkije, dat op hst oogenbllk geen
vijand aan de landzijde verdragen
kan, heeft op aandringen van Duitseh
land en Oostenrgk er in toegestemd,
een deel van het door Bulgarije zoo
zeer begeerd Tracië vrij willig af te
staan.
De overeenkomst, thans bekend ge
worden, houdt ln, dat BnlgarUe, op
voorwaardo, dat dit r(jk tegenover
Tnrkje minstens een welwillende
neutraliteit in aeht zal nemen, debe-
sohikking krggt over het gebied ten
W. van de Toendzja. De grens loopt
ten W. dier rivier tot aan een punt
niet ver van Adrianopel, waar zg
naar het W. ombuigt. Karagatsj wordt
Bulgaarsch, evenals de brug over de
Maritea, die Adrianopel met Karagats
verbindt. Voorbij Adrianopel ovor-
schrgdt de grens de M&ritsa en loopt
op een afstand van twee kilometer
langs den linkeroever tot aan de mon
ding bg Enos. Aan deze onmlddeligko
gebiedsafstand heeft Bnlgarge meer
houvast dan aan alle mooie belotten
der Entente in de toekomst.
Ongetwgfold heeft de diplomatie der
geallieerden hier voor dia der con
treien moeten onderdoen.
Roemenië, waar men zich in stilte
verwijt, dat men niet vóór Burgage
zich bg den vermoedelgken overwin
naar beeft aangesloten, bigft niets
anders over, dan een welwillende on
zijdigheid te betrachten en het ge
mobiliseerde Griekenland, hoezeer het
met Roemenië met lesdo oogen de
waarschgnigkheid berekent, dat Bul-
garg« wel eens op den Balkan de oude
voorname positie van vroeger zou
kunnen hernemen, aeht het bigkbaar
in zijn eigen belang, vooreerst nog
niet se vee! naar de lokstem van den
vogelaar der Entente te luisteren.
Bnlgarge heeft de algemeene mobi
lisatie gelast op het oogenbllk, dat
Dnltschland ea Oostenrijk hnn gzeren
Londen. En als een vrouw verliefd
1b, dan ls het altgd makkelijk om
iudrnk op haar te maken, door haar
een of andere aandoenlijke geschiede
nis te verhalen betreffende haar ver
loofde. Zeker", liet zg er op volgen,
„menige vrouw in Londen zoowol als
daarbuiten U in een valstrik gelokt,
haar gespannen door haar zelfopoffe
rende toewijding voor den man harer
kenze."
„Maar die vreemdeling? Kent nie
mand hem?"
„Smithson heeft hem nooit eerder
gezien. Hg denkt, dat hot oen vreem
deling is, maar ls daar niet geheel
zeker van."
„Die brief aan do hospita ls wellicht
vervalzcht. Die dame heeft waar
schijnlijk haar hand ulet gekend en
zal zich, zoolang zij haar geld kreeg,
verder wel niet om haar bekommerd
hebben."
„Das n denkt, dat zfi het slachtoffer
is geworden van een complot vroeg-
Ellen.
„Ik vermoed alleen, dat dit wel eens
het geval zou kunnen zgn. Maar waar
om ls Smithson Harriet gaan bespie
den
„Op die vraag weet ik geen ant
woord. Ik weet van zijn beweegrede
nen niets af. HU ging een paar dagen
geleden naar Brighton, maar lk heb
geen flanw idee, waarom."
„Als Harriet zijn aanwezigheid daar
ontdekt heeft,zon dat haar dan wellicht
aanleiding hebben gegeven tot haar
vlucht?" vroeg hfi.
Zg aarzelde met haar antwoord.
„Hoe kan ik dat weten?" riep zU
ten slotte nlt, haar schouders ophalend.
„Antwoord mg eens op één vraag
vuisten opnieuw op den Servlschen
deur laten neerkomen, de deur die
men door moet om het geïsoleerde
Turkge met ammunitie en vercche
manschappen nieuwen moed tot vol
houden van den strgd te geven.
Wat kan Bulgarije met deze alge
meene mobilisatie voor hebben
Het ligt voor de hand, dat dit do
verovering van Macedonië zal zgn,
het gebied waarvan Servië tot nu toe
nog geen afstand heeft willen doen.
Thans immers, nu Servië ook in het
Noorden ernstig bedreigd wordt, ls
voor Bnlgarge het oogenbllk gekomen,
zgn eischen door ge-weld van wapenen
kracht bg te zetten.
Maar geenszins behoeft nog een ten
strijde trekken togen Servië voor Bul
garije aansluiting bij do centrale mo
gendheden te beteekenen.
Dat kan natuurigk, maar het behoeft
niet. Want zooals Turkije nu uit be
rekening reeds een deel van Traoië
afstond, zoo zon Servië, wanneer het
over eenigen tjjd ernstig ln hot nanw
gedreven werd, eveneens vrijwillig
kannen doen, waartoe het nu nog niet
bereid is, Macedonië aan Balgarlje af
staan en daardoor dezen gevaarlijken
buurman tevreden stellen.
Eenmaal in het bezit van het be
geerde Macedonische gebied is het
waarsehtjnigk, dat Bnlgarge verder
een welwillende,zfi het ook gewapende,
onzijdigheid zal betrachten.
Op een punt kunnen de eentralen
vrijwel gerust zijn. Bulgarije zal waar-
schljnigk, in tegenstelling met het
geen Roemenië tot nn toe deed, toe-
Btaan, dat wapenen, mnnltie en krggs-
volk naar Turkije doortrekt en waar
het door de hulp der eentralen op
Macedonië rekent, ls deze bereid
willigheid tot doorvoer volkomen te
begrgpen.
De Balkan is een raadselachtig land
on voorspellingen zijn hier uiterst
gewaagd. De mogeigkheld, hoewel zg
op het oogenblik minder waarsehgn-
lljk ïgkt, bigft dan ook bestaan, dat
Bnlgarge, ook na de verovering of de
vrijwillige afstand van Macedonië de
strgd bigft voortzetten en dus openlijk
partg voor de eentralen kiest.
Of dit geschieden zal, hangt in
hooge mate af van de houding welke
Roemenië en het reeds gemobiliseerde
Griekenland zullen aannemen, wan
neer Bulgarije zich binnenkort open-
ïgk tegen Servië keert.
En minder nog dan van Bnlgarge
kan men ten opzichte van Grieken
land en Roemenië voorspellingen doen.
Hier was tot nu toe de stemming zeer
zeker eene ten gunste der Entente,
maar de jongste successen der een
tralen zullen ook hier hun uitwerking
niet gemist hebben. Een, zij het dan
ook gewapende, neutraliteit ls op het
oogenblik het meest waarscbgnigk te
achten, al zal, ook met het oog op
een te machtig Bnlgarge, hun stille
juffrouw Gurlitt, is Smithson naar ds
hoeve terug geweest
„Niet dat ik weet.'
„Dus is de hoeve nog steeds ver
laten
„Ik veronderstel het wel," antwoord
de zg. „H(j zon nooit de aandacht
hebben willen trekken door terug te
gaan. De menschon daar denken, dat
hg een gewoon nitvlnder is, ietwat
excentriek, en b{j laat ze gaarne in
dat geloof."
„Maar wat n me vertelt van Harriet,
heeft me toch verbaasd, zei Ashbey.
„Ik kan me niet voorstellen, dat z{j,
na Hope's vertrouwen pas weer her
wonnen te hebben, dit nu zóó zou
vergooien. Ik heb haar karakter op
mgn gemak kunnen bestudeeren inden
tfid, toen ik haar te Caterham ont
moette en ben overtuigd, dat zg geen
vrouw is, om baar toekomstig geluk
door do vingers te laten glippen, zon
der althans een poging te doen, om
het vast ta grijpen. Zg hondt van
Hope en hfi aanbidt haar. Waarom
zou tg zich dan vrgwillig voor hem
verborgen houden Neen, dat idee
van de politie ls geheel en al mis.
lk voor mfi verdenk dien schunnlgen
ouden man."
„Maar een vrouw kan toch maar
zoo niet op klaarlichten dag aan het
Brightonscho strand verdwijnen, als
zij daar niet zelf toe meewerkt
bracht zg daartegen in.
„Ach," zal Ashbey, „meer dan één
persoon is ln hst hartje van Londen
verdwenen en nooit teruggevonden."
Wordt vervolgd).