N°. 106 1915
Donderdag 9 September 102de jaargang.
35 FEUILLETON
Het Geheim van de Hoeve.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en'Vrijdagavond
aitgexonderd op feestdagen.
Prfls per kwartaal, In Goes «,ÏB, buiten Goes, franco f 1,13.
Afxondoriyke nommers 8 cent.
'Mending van ndvertoctldn op Maandag, Woeoadag
en VRIJDAG vóóe 12 vren.
De prfla der gewone advertentiSn Is van 1-5 regelsSO et., elke regel meer 10 et.
Bg directe opgaaf van driemaal paatsing derxelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, htiwelgk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbands
dankbetuigingen worden van 1—10 regels k 1,— berekend
Gewlsaammers j6 ssntf
Telefoonnummer 88. Birestsnr 3. W. van Babnkveld. Uitgave va® do NmuhI. Vennootsakap ,G»ea«ke Conrant Hoofdredasteur W. j. C. van Santin.
x*# De roede gekust
Nog eerder dan wij durfden verwach
ten, is de aangekondigde brochure van
mr. Th. Heemskerk verschenen. Zij
draagt tot titel „Een woord over de
genummerde driestarren van dr. Kuyper"
en is verschenen bij de drukkerij „Liber-
tas" te Rotterdam.
Na hetgeen wij schreven in ons artikel
„Te laat beklag", behoeven wij aan mr.
Heeraskerk's brochure weinig meer toe
te voegen. Is zij als een verdediging be
doeld, dan mag zij een mislukking ge-
heeten worden. Op ons toch maakt het
geschrevene meer den indruk van een
nederig excuus.
Uitvoerig staat de lieer Heemskerk stil
bij de crisis, welke den va! van het Kabi-
net-De Meester ten gevolge had. Devoor-
zitter van de auti revolutionaire Kamer
club bracht dat Ministerie niet ten val
uit politieke berekening, zooals dr. Kuy*
per hem bij herhaling verweten heeft,
doch hij stemde tegen de begrooling van
Minister Van Rappard, wijl hij daarvan
verzwakking, desorganisatie van het
defensie-wezen des lands duchtte.
Wanneer dit aldus pertinent door mr.
Heemskerk wordt verklaard, dan heeft
men zulks te aanvaarden, ook al had aan
vankelijk een andere meening postgevat.
Niet aldus dr. Kuyper. Nog in zijn drie
starreu-reeks in De Standaard houdt hij
vol,dat mr. Heemskerk in 1907 met voor
bedachten rade gehandeld heeft.
Zeer terecht schrijft de gewezen Minis
ter-president dan ook: „De voorstelling,
die dr. Kuyper geett, is dus, dat ik, van
de Ministers-tafel daaromtrent verklarin
gen afleggende, heb gelogen."
Nu zou men meenen, dat mr. Heems
kerk een dergelijke voorstelling, volgens
hem absoluut in strijd met de feiten, zoo
maar niet over zijn kant zal laten gaan
en daartegen ernstig meent te moeten pro
testeeren. Niets daarvan. De brochure
blijft even zoet, als hadde dr. Kuyper een
vriendelijkheid aan het adres van mr.
Heemskerk gezegd. „Ik sta dr. Kuyper
niet in den weg", heet het, „ik zit aan
den weg. En al hebbeu de driestarren
ergernis bij mij gewekt, ik koester geen
wrok. Wetende, dat voor ons allen, ook
voor mij, vergeving het leven is, ben ik tot
vergeving bereid. Volhardt hij iu zijn
onrecht, dan hoop ik hein geen bitter
woord toe te voegen."
Na deze slot-apotheose kan het scherm
zakken.
Dat het publiek voldaan de zaal
verlaten zal, durven wij niet aan te
nemen. Mr. Heemskerk wordt beticht
van het spreken van onwaarheid in
's Lands vergaderzaal, als Minister-pre
sident nog wel. Mr. Heemskerk onder
vindt bij herhaling eeu onaangename
XIII.
Veertien dagen waren verloopen
veertien dagen van spanning.
Terwijl Ashbey genoodzaakt was,
nog ala plaatsvervanger in Caterham
dienst te doen, bad Hope zijn Intrek
genomen te Brighton, om dichter bfj
de vrouw te zgndie voor hen heiden
een volslagen raadsel was.
Zonder twijfel was hg buitengewoon
verliefd op Harriet, maar toch bleef
ztj ook voor hem een raadsel. Z(J was
heel intiem met de Schiller's en hoe
wel z{j er niets van los liet, geloofde
Ashbey zeker, dat zij wist, waar z?
zich verborgen hielden.
Ellen woonde nog in het Bucking
ham Palace HÖïol. Ashbey ontmoette
haar dlkwflls, doch over zich zelve
sprak zü zelden. Meer dan eens liet
z(J zich enkele opmerkingen ontvallen,
waaruit bleek, dat zg intiem bekend
was mat hoogs personages, van wier
doen eu laten Ashbey gewoonljk
onderricht werd door de nieuwsbladen.
Soms schrok zij dan ineens en bracht
snel het gesprek op een ander chapiter.
Herhaaldelijk trachtte Ashbey haar
ertoe te brengen, hem ta zeggen, wie
en wat zij was, maar z'j weigerde dat
to doen.
Eens op een avond vertelde hjj haar
Hope's vraemde ontmoeting met Har
riet Swindon te Brighton, waarop zQ,
bleek en angstig, uitriep
,Dus die twee hebben elkaar weer
bejegening van de zijde van dr. Kuyper
zijn Kabinet krijgt voortdurend in De
Standaard allerlei speldeprikkendr.
Kuyper heeft Heemskerk en den zijnen
steeds eenvoudigen steun en saambin-
dende medewerking onthouden„er
was altijd een half verborgen wantrou
wen" ondanks het feit, dat mr. Heems
kerk persoonlijk dr. Kuyper op zijn
dwaling heeft gewezen, acht de laatste
zijn woord ,,als niets"en toch
geen hitter woord zal hij den leider
toevoegen
Dat is niet de houding van een man,
die gevoel van eigen-waarde bezit. Dit.
is opnieuw een bewijs van de slaafsche
onderdanigheid in de anti-revolutio
naire partij aan den leider, welke een
stelsel is geworden. Want al verklaart
mr. Heemskerk in zijn brochure, dat hij
op het oogenblik in het geheel geen
politieke plannen heeft, dat hij buiten
de politiek staat en daarin niet hoopt
terug te treden „tenzij van eeue roeping
daartoe zeer duidelijk en afdoende
mocht blijken", dit is allemaal bij
werk en heeft met de zaak zelve niets
uit te staan. Het gaat hierom dat
dr. Kuyper den heer Heemskerk, vol
gens diens eigen verklaring, voor een
leugenaar heeft uitgemaakt. En slaat
men nu zich zeiven niet véél te laag
aan, wanneer men zegt, den leider,
ondanks deze grove heleediging, geen
bitter woord te zullen toevoegen f
De anti-revolutionaire partij is weder
om een nieuw „vroolijk spel van den huis
lijken haard" rijker geworden.
Maar naar onze overtuiging had mr.
Heemskerk beter gedaan, te zwijgen.
Tusschen het beëindigen van de drie-
starreu-serie in De Standaard en bet
verschijnen van deze brochure is een
vrij geruime tijd verloopen. En als
het resultaat van weken lange overpein
zing het schrijven van deze onbedui
dende oratio pro domo is geweest, dan
meenen wij ons het volste recht te
mogen toeëigenen, van een zeer, zéér
poover resultaat te gewagen.
Buitenland.
De strijd In en bulten Europe.
Plaatsgebrek dwingt ons voor dit
maal tot een beknopt overzicht van
de gebeurtenissen op het gevechts
terrein, vanwaar weinig nlenwe "bij-
zonderheden te melden zfjn.
Een groot voordeel hebben de
Dnitschers ongetwijfeld behaald door
mot hun swaro artillerie het brugge-
hoofd van Frledriehstadt te bombar
deeren en het dientengevolge ln bezit
te nemen, waardoor Riga weer ern
stiger dan vroeger wordt bedreigd.
Tueaehen de Witla en de Swenta is
het Russische offensief eindelijk tot
ontmoet I De wereld is toch maar
klein, dokter Ashbey 1"
,Dat is zoo,* zei deze, verbaasd over
haar houding, ,maar wat weet u van
haar
„Niets in haar voordeel," antwoord
de zt). .Toch was zj het, als ik me
goed herinner, die n voor 8chiller
waarschuwde
„Zeker 1"
,0, dan had z\j daar beslist een
bepaald doel mee. ZfJ doet nooit iets
belangeloos 1"
„Het scheut, dat u niet van haar
houdt,* deed Ashbey haar opmerken.
„Ik heb mfjn redenen, om haar te
wantrouwen," was Ellen's antwoord,
,en heel sterke redenen."
„ZU on Harry hebben elkaar in het
buitenland ontmoet, naar het schijnt.'
„Ik ken die heele geschiedenis," zei
ze openhartig. ,Zfj liet hem, zonder
een woord van uitleg, in den steek.
Dat romannetje was la dien t{jd te
Aken het onderwerp van ieder ge
sprek.'
„Hoe dat? Was dat dan zoo he
kend
„In een bepaalden kring althans
wel. Z(j was van goede familie en
kwade tongen beweerden, dat zij met
een minnaar nlt Aken vlncbtte."
„Wat toch niet waar schijnt te zijn,"
zei Ashbey. „Ik heb gehoord, welke
verklaring zi! eraan gaf."
„Hos was die verklaring dan
„Zg deed ln het geheim een reis
naar Parijs, om iemands leven te red
den."
Ellen glimlachte ongeloovlg.
„En gelooft uw vrionddat?" vroeg zg.
staan gekomen, zonder dat van Rus
sische zijda een voordeel van beteekenis
Is behaald.
Tusschen de Wilia en do Njeman
schgnan de Sussen voor den druk
van Duitscha strijdkrachten te wtjkon.
In Galiclë bigven de Russischs troepen
nog steeds hevig verzet bieden en
deden zg aanvallen op de grens van
Bessarabië en aan de Sereth.
Uit alles bigkt wel, dat de meening,
als zonden de Dnitschers de grenzen
van hun opmarsah bereikt hebben,
volkomen ongegrond Is. Integendeel
schgnt de Russische weerstand op
nieuw gebroken en mag men zich
met belangstelling afvragen, op hoe
veel kilometers meer Oostwaarts van
een nieuw ernstig Russisch verzet
weer sprake kan zgn.
Waar het hoofddoel van de Duitsc'ne
operaties, de vernietiging van het
vgandeigk leger, evenwel, dank zg
de voorzLohtige Russische taktlek om
steeds op het juiste oogenblik terug
te trekken, niet kon worden vorkregen,
dringt zich ongetwijfeld de vraag op
den voorgrond hoever hot Duitscho
legerbestuur het raadzaam acht, het
groote Czarem gk te big ven inrukken.
Deze vraag ia niet te beantwoorden
als man niet weet of Potrograd, Mos
kon, dan wel Klëff' het einddoel van
den Duitschen generalen staf is.
Langs Duna, Berisiea en Dnjepr
kannen de Russen ongetwgfeld nieuwe
en sterke verdedigingslinies innemen
en deze te forceerou zou van Dnitsche
zijde niet alleen opnieuw zware offers
eischen, maar tevens geen overwegen
de voordealen brengen wanneer het
nog steeds niet golnkte, de Ruisen
afdoende te verslaan.
Van de Dultsche legers is tot nu toe
door den krachtigen opmarsch en de
spannende gevechten een enorme
krachtslnpannleg gevergd en geen
legermacht, hoe uitctekend ook geor
ganiseerd, kan dit langen tgd volhou
den. En zonder dat met het Russische
leger volkomen afgerekend kan wor
den, is de behaalde terreinwinst in
Rnsland zeker niet met den daarvoor
betaalden prgs te vergeigken.
Een overwinning als thans behaald
wordt, brengt de Dnitschers ongetwg
feld in een zeer moeiigken toestand.
Van teruggaan kan na de geweldige
offers geen sprake meer z(jn, torwjl
een steeds voorwaarts rukken de ver-
bindicgslpnen van het leger van dag
tot dag verlengd, en de geregelde aan
voer van levensmiddelen en ammu
nitie daardoor voortdurend moaiigker
worden.
Wanneer men er niet in slaagt, de
terugtrekkende en daardoor in betere
conditie komende Russische leger
machten afdoende te verslaan, zal de
veldtocht op goen militair succes, aan
de gebrachte offers evenredig, kunnen
uitloopen.
De volgende telegrammen zullen
nog eenige bijzonderheden meedealen.
„Hfj gelooft er niet zoo heel veel
van, denk lk. Hg is op en top man
van de wereld en het moet een listige
vrouw zgn, die hem om den tuin leidt."
„Uw vriend kent de werkeigke fei
ten niet," zei ze. „En hg zal die waar
schijnlijk ook nooit te wetea komen."
„Dus u bedoelt, dat zg inderdaad
een avonturierster is?"
„Ik bedoel niets,* zei Ellen scherp.
„Ik zeg alleen, dat uw vriend een
dwaas is, als hjj do romantische ver
telsels gelooft, waarop zg hem waar-
schgnigk zal vergasten."
„Maar z$ Is toch intiem bevriend
met de Schiller's eu zg was het, die
mg voor den aanslag op mgn leven
waarschuwde."
„Daar kunnen wg haar beiden dank
baar voor zgn. Zg werd, naar het
schgnt, een verraadster te uwen
behoeve."
Ashbey zei niets. Allerlei gedachten
warrelden bem door het hootd. Harriet
scheen iets te weten van het geheim
zinnige doen en laten van William
SmithBon. Zg was Intiem met Schiller
en Schiller wax ABhbey's vgand,
dns ook de zgne.
Hg durfde er niet aan denken, wat
het resultaat zon zgn van Hope's ver-
bigt te Brighton. Hg was weer doodo-
l«k op haar verliefd. Ashbey wist, dat
zg het geschil bggelegd hadden, of
liever, dat hg haar vrg gebrekkige
uitlegging had aanvaard. Mannen zgn
altoos willooze werktuigen ln de hand
der vrouw, die zg beminnen 1
„Dokter Ashbey I" riep Ellen plot
seling nit, na een lange pauze, „uw
vriend loopt groot gevaar door zgn
Berlijn. Aan de grens van Bos-
sarabtë en ten O. van de uitmonding
van de Sereth In den Dnjestr hebben
de Russen hun hevige tegenaanvallen
herhaald, maar zgn overal terugge
slagen. Op het front aan de Sereth
en op onze linies ten O. van Brody
en ten W. van Dubro zpn de gevech
ten minder hevig geweest. In de
streek van Parnopol wonnen wg terrein.
Ten O. van Luck zgn wg ten N. van
Olyka de moerassige en ondergeloopen
Poetllowka-vlakte overgetrokken. Aan
de boven-Jasiolda kregen wg op ver-
xcheidene punten van den N. oever
vasten voet,
Parijs. Ten N. en ten Z. van
Atreeht, bg Koclinconrt en Breton-
oom t, zgn artilleriegevechten geleverd.
Weenen- In het gebied vsn den
Kreuxberg ontwikkelt de Itallaansehe
artillerie groote bedrgvigheid.
Parijs- Over het geheele front
duren de artillerie-gevechten voort.
Het artillerie-duel in Champagne
is bgzondor hevig geweest.
Berlijn- Een voorwaartsche bewe
ging van de Framchen bg Rondernacb
in de Vogezen mislukte.
Levendige vuurgevechten ontwik
kelden zleh ln Champagne en tusschen
Maas en Moezel.
St. Petersburg. Op het front tns-
schen Riga en Dwinsk en in de rich
ting van Dwinsk niets van beteekenis.
Tusschen de Swenta en de Wille en
tuxschen de Wilia en de Njemen bhjft
de toestand onveranderd.
Aan de midden-Njemen, in de streek
van Mereoz en Peski, hebben de Dnit
schers pogingen aangewend hun offen
sief tot ontwikkeling te brengen. Hier
duren de gevechten voort.
Van den Njemen naar het Z. tot aan
de Prlpet bezetten onze legers dezelfde
stellingen. De voornaamste offensieve
pogingen des vganós openbaren zich
in de streek van Wolkowyik in de
richting van den spoorweg, die van
Sledlec komt, langs de Jaslolda ln de
streek van Chomsk, en langs den
spoorweg naar Pinsk in de streek van
Drohoczin. Al doze.pogingen werden
door onze troepen plaatseigk beperkt.
Ten Z van PoleBië bigft de vgand
zgn voornaamste inspanning ontplooi
en op de wegen naar Dnbno en Rowno.
Aan de Sereth is niets anders ge
beurd, dan dat in do streek waar deze
rivier ln den Dnjestr vloeit, zoowel
de vgand als wg pogingen hebben
gedaan om tot het offensief over te
gaan. Deze pogingen hadden aan geen
van beide kanten een tastbaar re
sultaat.
Ten O. en ten Z O. van Grodno heeft
de vgand front gemaakt van ten W.
van Skidel tot Wolkowyik. Onze troe
pen zgn aan het oprukken door de
sectoren Pyra en Kotra.
Tusschen den Njemen en Wolkowysk
heeft het leger v. Gallwitz op sommige
plaatsen door nachtelijke overrompe-
vriendschap met baar. Wg moeten
hem waarschuwen 1"
„Hem waarschuwen I Hoe zouden
we dat kunnen, terwUl hg zoo ver
liefd op haar is
„Zg onderhoudt betrekkingen met
de Schiller's. Denk eeDS aan den
gemeenen aanslag, dien zg op u ge
pleegd hebben," antwoordde zg ernstig.
„Alweer die Dnitschers 1" riep Ash
bey uit. „Vertel mij toch eens, wat
die voorhebben met hun wraakneming
op onschuldige personen Ik zie daar
de bedoeling niet van in 1"
„Natunrigk niet. Zg hebben een
geheim, waar wg achter moeten komen,
om hun duistere plannen te vergdelen.
Zoowel ik als Smithson verkeeren in
dezelfde gevaarigke positie ais u, al
leen weet ik niet precies, in hoeverre
zg ons openigk zouden durven aan
vallen."
„Waar zitten de Schiller's nu?"
„In ParUs, denk ik. Maar zg hebben
nog handlangers hier."
„U bedoelt Schwarze
„En Harriet Swindon."
„Das is zg een handlangster van
die moordenaars?" vroeg Ashbey ver
baasd.
„Ik wil haar niet openigk veroor-
deelen," zei Ellen op ernstlgen toon.
„Later zult u ln staat zgn, met eigen
oogen te oordeelen."
„Dus u meent, dat rnjn vriend per-
soonigk gevaar loopt, door In Brighton
te bigven
„Zeker. Hg moet bewogen worden,
dadelUk vsn haar weg te gaan."
Ashbey vertelde, dat Harriet in een
pension woonde, zich als 't ware schuil
Hngen den oosteigke oever van den
Rozana-seetor bemachtigd, w&arbg
meer dan 1000 gevangenen gemaakt
werden.
Legergroep Leopold van Beieren
Ook ten Z.O. van Wolkowysk tot
aan het boschgebled ten Z van Gro-
tana, 40 K.M. ten ZW. van Slonim,
aanvaardt de vyand opnieuw den strgd.
De aanval van de legergroep maakt
vorderingen.
Legergroep Mackensen
De vyand la uit zgn Btellingen bg
ChomskDrobyczin geworpen.
Op het Z.O. oorlogtterrein duurt de
strgd aan den Sereth-sector voort.
Binnenland.
Sluiting zitting Staten-Qeneraal.
Bg Kon. besluit van 6 dezer ia be
paald
Art. 1. De tegenwoordige zitting
der Staten-Generaal zal worden ge
sloten op Zaterdag 18 September 1915,
des namiddags te drie uur.
Art. 2. Onze minister van binnen-
landsehe zaken wordt gemachtigd zich
op het art. 1 vermelde tijdstip te
begeven naar de vergadering der
Staten Generaal, ten einde in een
verenigde vergadering der beide
Kamers, de zitting in Onzen naam te
sluiten. (St.Ct.)
School geopend.
Maandag is de marine-machinisten-
■chool te Dordrecht officieel geopend.
De vice-admiraal G. P. Hecklng
Colenbrander, commandant van do
stelling van do Monden van de Maas
en van het Haringvliet, heeft de
openingsrede gehouden.
Gemeenteraad van Goes.
Vergadering van Dinsdagmorgen
9 uur.
Voorzitter de heer J. B. de Beanfort,
burgemeester.
Afwezig de heer Brants met kennis
geving, dat de konlnkiyke goedkeuring
op de aanvaarding van zgn raadslid
maatschap nog niet is verkregen.
Imtallatie.
Door den secretaris worden vervol
gens de bg de laatste stemming ge*
kozen heeren Fransen van de Potte,
Donner, Plazier enKakebeeke binnen
geleid.
Allen loggen in handen vrn den
voorzitter de vereischte eeden af.
De Voorzitter zegt, dat let hem
genoegen doet, de herkozen leden
opnieuw te mogen installecren. Hg
herinnert aan de dienBten, door de
heeren reeds aan de gemeente bewe
zen en is er van overtuigd, dat hun
gaven van hoofd en hart ook thans
weer aan de gemeente dienstbaar
zullen zgn.
De heer Plazier, die nog nimmer
deze raadszaal betrad, wenscht spreker
hield en zich liet doorgaan voor een
getrouwde vrouw, wier man afwezig
was.
„Waarom geeft zg voor, getrouwd
te zgn Zegt dit dan niets aan uw
vriend? Is h(j dan blindt"
„ZU heeft al zUn argwaan ver
dreven," zuchtte Ashbey. „Ik moet
bekennen, dat zg voor mg een raad
sel is."
„U moet nw best doen, hem van
Brighton te doen vertrekken," zei ze
ernstig. „Ze heeft reeds eenmaal valsch
spel met hem gespeeld en zg zal zgn
leven verkoopen, als zg dit met voor
deel kan doen.'
„Zgn leven verkoopen I Wat be
doelt u
„Zg zal hem aan ign vganden ver
raden."
Ellen Bprak met zulk een bigkbaren
wrok, dat Ashbey opeens een ver
moeden kreeg, dat zg bang waB voor
Harriet. Was die soms ooit een mede
minnares geweest vroeg ABhbey
zich af. Maar zU verklaarde, dat Har
riet hun vgandin was, zoowel als van
Hope.
„En wat raadt u, mg te doen? Hoe
zullen wg hen scheiden
„Dat moet uiterst voorzichtig ge
daan worden," zei ze. „Leven en eer
van nw vriend staan op het spel."
„Maar hoe kan ik iets tegen haar
inbrengen, daar ik niets weet van
haar verleden
,U moet bigven zwggen. U vUandig
tegen baar toonen, zou alles in gevaar
brengen," verklaarde zg.
Wordt vervolgd).