N°. 103 1915 Donderdag 2 September 102de jaargang. FEUILLETON Het Geheim van de Hoeve. Oe uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en'Vrijdagavond uitgezonderd op feestdagen. Frfii per kwartaal, In Goes f 0,7B, huiten Goes, franco f Ie3B. Afzonderlijke nommer» K cent, nuendlnff van advertentie op Maandag, Woensdag en VRIJDAG vóór 12 uren, De prfla der gewone advertentiön is van 1-5 regels 50 ct.: elke regel meer 10 cl. Bfl directe opgaaf van driemaal paatsing derzelfdé advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huwelfik- en doodsberichten ojj de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 1—10 regel? h f 1,— berekend Hew^snummers 6 cent Telefoonnummer 82. Directeur G, W. van Babnïveld. Uitgave vaa do Naaml. VeEnootsckap vGoe&ck8 Courant". Hoofdredacteur W. J, G. van Santin. Nederland. Men zal zich herinneren, dat dr. Kuyper, na in zijn Standaard een serie artikeJen over de antirevolutionaire partij en haar leider geschreven te hebben een serie, welke, wat den duur betreft, veel overeenkomst had met de uitgave van een stuivers-roman naar Weisser Hirsch, bij Dresden, vertrokken is, om daar, in het belang zijner gezondheid, een kuur te volgen. Het schijnt, dat Duitsche journalisten den Minister president van 19011905 hebben willen interviewenalthans aan het Berliner Tageblatt deed hij een brief toekomen, waarin hij verklaarde, dat het hem aangenaam zou wezen, zoo de pers van zijn aanwezigheid op den Weisser Hirsch in het geheel geen notitie neemt, daar hij slechts om ge- zondheids-redenen naar Dresden ge komen is. Hij moet daarbij blijven. Maar dit heeft hem niet verhinderd, op de twee practische vragen, welke de hoofd-redactie van het Berlijnsche blad hem heeft gesteld, kort aldus te ant woorden 1. l)at de beweging, om Nederland er toe te brengen, zijn neutraliteit op te geven en zich bij den Vierbond aan te sluiten, in het geheel niets te betee- kenen heeft. 2. Dat de koloniale kwestie van ons land eerst later kan worden opgelost. Duidelijk zijn voor ons deze ant woorden niet, kunnen ze niet zijn, daar wij niet weten, in we!ken vorm het Berliner Tageblatt de vragen beeft ge steld. Maar dr. Kuyper zegt, dat het slechts eenige Belgen van den tweeden rang waren, die ons trachtten mede te sleepen de hooger staande Belgen begrepen terstond, dat zij onze gast vrijheid niet slechter zouden kunnen beantwoorden, dan door onze neutrali teit in gevaar te brengen. Het antwoord van dr. Kuyper had vollediger kunnen zijn. Nederland zal zich niet in den oorlog storten, om den staten van de Entente in het bij zonder Engeland welgevallig te wezen het zal dit evenmin doen, door zich te scharen aan de zijde van de centraal-Europeesche mogendheden. Nederland verlangt niet anders, dan Nederland te blijven. Dat is de eenige wensch, welken het volk koestert. Het tweede antwoord is ons heel wat onduidelijker. De koloniale kwestie van ons land kan eerst later worden opgelost. Nu is, voor dr. Kuyper, die kwestie alleen terug te brengen tot de bewape - ning. Nederlands positie in Europa is, volgens hem, niet zoodanig, dat wij in Den Haag of Amsterdam de beslissing over onze. kolouiën zouden kunnen af- 32 Toon zy zjn aarzeling bemerkte, .ei ze snel „Het is niet meer dan natuurlijk, dat u ons wantrouwt. Dat ik u vroeg naar Smlthson te komen, haalde n een erge wraakneming op den hals. U meent natuurlijk, dat wij in verbinding staan met die moordenaars. Ik ver zeker n, dat dit niet zoo is. Ik ver zeker u op mijn eer, dat lk do waar heid spreek," voegde zij er 'ojj, hem recht In de oogen ziend. „Gelooft u mij „Dat doe ik," was zjjn antwoord. „Als u dat doet, dan zult u ons helpen, het raadsel op te lossen en de schuldigen aan die barbaarsche mis daad voor deu rechter te brengen „IJ bedoelt dien vrouwen moorde naar „Ja, zij vermoordden haar, doch dit geschiedde zóó snel, zóó weloverleed, dat we als van den donder getroffen waren," „De man, die later in zfjn anto bg me kwam, verborg zijn gelaat. Waarom „H(J kou niet anders. H(j is orze vriend. Binnenkort zult u ham ont- mooteD en dau zal hjj zelf naderen uitleg geven." „Wanneer kan ik hem ontmoeten vroeg Aihbey gretig. „Zoodra ik dat schikken kan. Hij wachten.,,Wij moeten onsin ouzenArclii- pel zelf aldus wapenen,dat wij eiken aan val zouden kunnen afweren."Of de kolo niën door een vloot van Dreadnoughts of door duikbooten moeten worden ver dedigd, laat dr. Kuyper voor het oogen- blik in het midden dat dient nog uit gemaakt te worden. Het is het oude lied, dat de leider van de antirevolutionaire partij reeds zoo vaak gezongen heeft. Het is het lied van den utopist. Wij voor ons hebben de wetenschap, dat Nederland, allegthet zich nog zoo op de bewapening toe, zich nimmer zal kunnen meten met de vloot van Engeland, Duitschlaud of Japan. Wie schepen bouwt, meet ook hetnoodi- ge geschikte personeel hebben, om ze te bemannen. En gelooft dr. Kuyper, dat wij in werkelijkheid daartoe in staat zijn f Wij houden onze koloniën bij de gratie der afgunst van de groote mogendheden. Dit wil niet zeggen, dat wij Gods water maar over Gods akker moeten laten loo- pen. Wij hebben te doen, wat een klein land vermag. Doch propaganda maken voor een zoo uitgebreid militairistisch streven, als dr. Kuyper voorstaat, komt noch het moederland, noch den kolo niën ten goede. Zou men de oplossing der koloniale kwestie niet elders kunnen zoeken De inlandsche bevolking heeft en zonder twijfel met recht over het Nederlandsche gezag meermalen ge klaagd. De band, welke bestaat tusschen Europeaan en inlander, kan veel hechter zijn. De bevolking moet gewonnen wor den niet door een groot militair vertoon, doch door het besef, dat het moederland alles in het werk stelt, om haar zedelijk peil te verhoogen. Door een zoo goed mogelijk verzorgd onderwijs, door de levens-voorwaarden van de inlandsche bevolking aanmerkelijk te verbeteren, zal men meer bereiken dan door het bouwen van een vloot Dreadnoughts of duik booten. Maar daar heeft dr. Kuyper nooit aan gedacht. Zijn liefde is nu eenmaal uitsluitend aan het militairisme verpand. Buitenland. De strijd In en bulten Europa. Een zeker teeken van achteruitgang in den oorlog Is het spreken over zich zelf. Wie den strijd begint vol moed, vol rotsvast vertrouwen op zijn enorme kracht en uithoudingsvermogen, be spreekt in hoofdzaak de positie van zQn tegenstander, daar hij als vast staande aanneemt, dat zijn eigen om standigheden in don loop van dan krbg niet ongunstiger zullen worden. Vandaar bij hot begin van den oorlog, de alom verkondigde voornemers dor kan n meer vertollen dan ik dat wil zeggen, als u er in toestemt, ons te helpen." Dat beloofde Ashbey het msiBje en van dat oogenbltk werd hij haar ge- loovtga slaaf. XII. Ashbey moest dien dag weer naar Gaterham. Geigk hij verwacht had, waren de Schiller's verhuisd. Hjj vernam, dat mevrouw Schiller dienzelfden ochtend baar dienstboden had ontslagen on met twee groote wagens verhuisd was. ZJ had verteld, dat haar man plotseling naar Duttsch- land was teruggeroepen eu dat »'j naar Londen gicg, om samen mot hem op reis te gaan. Da baren hadden daar niet» bij zonders in gezien. Het eenige, waar over mon praatto, was dat mevrouw Schiller haar keukenmeid een groot bedrag in bankbiljetten had gegeven om alle rekeningen te voldoen, zonder zichzelf de moeite te geven, die samen te tellen. Maar de Schiller's golden nu eenmaal voor heel rijk an voor Ietwat excentriek. Om zeven uur was Ashbey weer terug en zat met Hope aan tafel. Hö vertelde hem, wat er in het Buckingham Palaee Hotel was voor gevallen en dat hij de geheimzinnige Ena zijn hulp had toegezegd. Hope trok een leeljjk gezichthat beviel hem maar half. Hü vond, dat Ashbey zich weer had laten betooveren en betwijfelde, of Ellen wel eerlijk spel speelde. Entente mogendheden om van twos zijden het Duitsche rijk binnen te rokken en In Berlgu een daarzamen vrede voor geheel Europa af te kon digen. En evenzeer stammen nit dien tijd de van Duttsebe zijde kenbaar ga- maakte wenschen om regelrecht naar Parjs te mareh6eren en na de over winning in het Westen, met Kusland voor eons en voor alt(jd af te rekenen. Maar en dit ts hst eigenaardige bjj lederen oorlog de tegenstander Is altijd st8rker dan men verwachtte. Het volk, dat men met geestdriftige redevoeringen van de zwakte van den vjand en van de zoo gem&kkelgk te behalen overwinning overtuigd had, wordt, evenais thans in Italië, door de tegenslagen van de eigen troepen eu de hardnekkige verdediging van het vflandelijfc grondgebied, er al heet spoedig van overtuigd, dat de oorlog niet oen militaire wandeling maar een strijd op leven en dood is. Dan 'volgt de ontnuchtering. De striidkreet om mede naar de hoofd stad van den tegenstander op ts trek ken, verstomt. Het Is niet meer de zegevierende Intocht welke men be spreekt en het ongeduldig geworden volk wordt tevreden gesteld met do meest scnsatloneele berichten over den slechten toestand, waarin bevolking, leger en vloot der vijandelijke staten heetea to verkeeren. Hoe dikwijls is. ca eenige maan den strjd, van de zijde der gealli eerden niet reeds voorspeld, dat de overwinning, ondanks de ondervonden tegenslagen, voor de mogendheden det' Eutente nog slechts een kwestie van tijd was, daar het DuUsche flinancleele en economische leven zoo ontwricht waren, dat de abnormale toestand, daaruit geboren, onmogelijk van langen dnnr kon zijn. Heette het niet, maanden geleden reeds, dat de hongorenoed Dutuch land tot dan vrede zou dwingen, daar de graanvoorraad niet voldoende was om tot den komenden oogst de be volking te kunnen voeden en is niet evenzeer lang geleden reeds verkon digd, dat Dnltschlattd de kosten van dezen oorlog niet langer zou kunnen dragen Hoevelo voorspellingen van derge- lijken aard z$n ook niet reeds van Dnitsche zjde tegenover de mogend heden der Entente geuit 1 En toch, Dnitachland en Oostenrijk zijn thans van den Dienwon oogst verzekord, zonder hongersnood ge kend te hebben, hun ammunitie aan maak ondervindt niet de minste ver traging en hnn finaneieele ondergang, ia, evenmin als by hun tegenstanders, in afzienbaren tyd te verwachten. Dan kan er een tijd komen, waarin men minder over den vjj&nd dsn over zich zelf spreekt en zooaio wy by den aanvang van dit overzicht opmerkten, is dit In de metste gevallen een zeker teeken van achteruitgang. De periode waarin het volk geest- „Dus je vindt me een dwaas, Hope „Dat denk lk misschien wel, maar lk zeg het niet, ouwe jongen. Maar ik heb zoo ietwat het idee, dat je naar den vijand bent overgeloopen. Pas toch vooral goed op. Zfj en die nit vinder hebben je tot dusver bedro gen en ze zullen je opnieuw bedrie gen, wees daar zeker van I* Zfln betoog bracht Ashbey aan 't denken, want er was veel waars io. Een feit was het, dat Ellen's houding opeens veranderd was, te zjnen op zichte. HU vertelde Hope, dat Smithson's geheim twes en zeventig mlllioen waard was, en weer glimlachte hg ongeloovig. „Alle nitvindera zyn min of meer krankzinnig," antwoordde hg. „Ze denken allemaal, schatrjk te znllen worden.' „Maar als lk goed begrepen heb, ie de uitvinder niet alléén ln 'tspel en gaat het om beider geheim." „Maar wie is zy Een meisje, dat een reeks vertrekken kan bewonen in het Buckingham Palace Hotel en er een barones op na kan houden als gezelschapsjuffrouw, ls niet de eerste de beste. Maar met geld kan per Blot van rekening iedereen zich zoo Iets veroorloven, zelfs eeD molenaars dochter nit Amerika of de vrouw van een Anstralischen goudgraver." „Wat ben je weer sceptisch, Hope ,Oeb, amice, binnen een maand kun je air Ashbey zfin en in een huls in de moest aristocratische wijk van Lon- woneu, als je er het geld maar voor driftig juichte over de militaire wan deling naar de vgandelyke hoofdstad ls dan lang voorby en evenmin wordt meer de zwakte en den naderenden val van het leger van den tegenstander besproken, wanneer van dag tot dag bigkt, dat men voor dien tegenstander moet wjken en steeds meer grond gebied van het eigen vaderland moet worden prjs gegeven. Dan is do tyd aangebroken om de neerslachtige bevolking moed tn te spreken, ze er van te overtuigen, dat dat men nog niet alles verloren heelt, dat er Integendeel nog zoo heel veel gansttge factoren zyn, die op een spcedlgen ommekeer in het krygsgelnk en in allen gevalle op een langdurig uithoudingsvermogen vrgzen. Dat is de taal, welke thans in Kas l&nd wordt gehoord, ln het groote Czarenrijk, van waarutt de stoomwals naar Beriyn zon rollen, maar waar men thans alle moeite doet, da ont nuchterde bevolking den toestand van eigen land, van eigen leger en vloot nog zoo gunstig mogeiyk voor te stellen. Er ts, zegt de Russische minister Satonof, nimmer net gerlngBto mee- ningsverschil tnssehen de hooge com mando's van de geallieerde legers geweest en nog Bteeds hebben allen een onwankelbaar geloof in den eindelijken uitslag van do campagne in het Westen. Al het mogeigke aldus de minis ter ls gedaan om de munitie voor. raden aan te vollen, opdat de cam pagne mat dezelide hardnekkigheid kar, worden voortgezet. Zoolang er nog eea Duttsch soldaat op Russisch grondgebied is, denkt Kniland er niet aan, een afsonderlQken vrede te sluiten, en alle vaderlandslle vende Rassen bedenken, dat zy door doze berichten te verspreiden, den vijand ln de band werken. Het Russische volk ls ongeschokt, wat betreft het gemeenschappelijk doel om den gebooriegrond te verde digen en niemand kan twyfelen aan het weerstandsvermogen en de vast beradenheid der legers om den oorlog tot eeu goed einde te brengen, al zonden z{j gedwongen zyn, tot het hart van Rusland terug te trekken. Ook de Russische minister van oorlog, Pollvanof, heeft zich zeer op timistisch over de gevechtswaarde der Russische legers uitgesproken en de geruchten over eeu afzonderiyken vrede dwaze praatjes genoemd, slechts te verklaren nit de zenuwachtigheid van een volk, welks gebied door den vijand Is binnengetrokken. Dat de leidende Russische staats lieden zich optimistisch over den 6tand van zaken uitlaten, was te ver wachten. Maar dat zy niet meer pogen, den tegenstander zwakker voor te stellen dan hg in werkeiykheid ls, dat zg zfln gevechtswaarde en de door hem be haalde successen onbesproken laten en er zich toe bepalen, de bevolking hebt." „Denkt je, dat het meisje ryk ls?" „Dat moet wel, als zg ten minste de meesteres en de barones de onder geschikte is. Ik kroeg trouwens gis teravond een zeer goeden indruk van haar. Ze is beslist een dame." „En wat denk je van Smithson Een byiooper, misschien een kwak zalver," antwoordde Hope. .HU lykt ma een kerel, die onder voorwendsel van een gewichtige ontdekking te hebben gedaan, geld zoekt los tokry- gen van juffrouw Gurlltt. Zg was het Immers, die je vertelde, dat zyn ge heim twee en zeventig mtllioen waard was Ashbey zweeg. Hope stond gewoon lijk heel sterk ln zgn beweringen en zyn redeneering overtuigde hem tegen wil en dank. De week, die op dit gesprek volgde, ontmoetten zy Smithion herhasldeigk. Hg woonde in een klein peusion in de Jernoynstraat en was zóó voorko mend voor hen, dat zg moesten er kennen, zich in hnn oorste oordeel over hem vergist te hebben. Hy bleek een aangenaam prater te zyn, die goede manieren had en veel voelde voor een goede kenken en goeden wjn. Eone, toen Ashbey en hg op een namiddag samen door Bondstreet wan delden, vroeg da dokter hem, of hy nooit een pogiDg had gedaan om zijn eigendommen op de hoeve terug te krjgen. Hg znehtte sn antwoordde: „Dat is onmogelijk. Hoe kan ik het wagen, mg nog eens te Stilton te ver slechte op het nog niet verzwakte ver trouwen voor de toekomst en op het vele, dat nog niet verloren ging te wyien, teekent zeer sterk den tegen- woordigen stand van het krggsbedrjjf ln hot groote Enropeesche Czarenrgk. Hardnekkig worden de terugtrek kende Russen door de Duitsche Legers achtervolgd. In het Noorden bezette het leger van Von Hindenburg reeds de linie DombrowoNarewka, in het midden vervolgt Leopold van Beieren de Rnssen krachtig door het bosch van Bjelowjesk en drong tot dicht bg den spoorweg van Brest Litowsk naar Minks door en vannit het Z. naderde Von Mackensen dezen spoorweg en die van Brest Litowsk naar Pinks. De hoofdmacht van het Russische leger trok op Wilna terug, waar eerlang wellicht een beslissende slag is te verwachten. By de vervolging van den vjand braken de Dnltachers thans weer dan tegenstand ten Z.O. van Kowno. Van byzondere beteekenls voor het verdere verloop ven den stryd ls de poging der Dniteehr-rs om de Dunato torceeren en in Lyfl&nd door te drin gen. Reeds sirgdeu de troepen van generaal Below om het brnggehoofd van Friedriebstadt. Belangrgke gedeelten van het terug* gedrongen Russische leger zgn even wel van de hoofdmacht ln Koerland afgesneden en bevinden zich Oostetyk van bet in Dnitsche handen gevallen Brest Litowsk. De poging der Dnltachers en Oos tenrijkers om ten Z. van Wiadimir Wolynski de znldeiyke Russische le gergroep te omsingelen noopte de Kussen in de rlchtlDg van de ln Wol- hynlë gelegen vestingdrlehoek Luzk Rowno—Dubno terug te trekken. Door een poging der Oostenrykers om den terugtochtsweg der Russen af te «njden, weraen dozen genoopt bet laatste door hen bezette gebied in Oost Galicië te ontrnlmen. Zy trekken thans over het geheele 250 K M. laDge front terug naar Wolhyolë en Podollë. Van de Zlota Llpa werden de Russen reeds naar de Strypa, een daarmede evenwydlg loopende zyrivier van den Dnjestr teruggedrongen. Generaal Boehm Ermolll stiet meer N. waarts op sterke stellingen, doch slaagde er in, den vgand op verscheidene punten terug te werpen. Do ln Wolhynië en de in het oer woud van Btalowlcz Btriidende Oosten rykers wonnen opnieuw terrein. De volgende telegrammen geven nog een algemeen overzicht. Parijs. In Argonne werden gevech ten met mynen, bommen en hand granaten geleverd. De Dnitsche loop graven hg Courte Chaussée, Meurls- sonscn Bolaote, zgn zwaar beschadigd. Weenen. Wy drongen tot aan de Strypa door. De vijand bood buiten gewoon hevigen tegenstand aan den benedenloop van de Koropiee. Wy toonen En als ik iemand erheen zond, zon die heel nauwkeurig be spied worden." „Door de politie „Misschien. Maar zeer zeker door onze vijanden, die meer te vreozen zyn dan de hoelo recherche." „Maar het waren toeh dnre machines, niet waar?" vroeg Ashbey. „En die brandkasten „Dto zgn nn nutteloos, want de sleu tels zijn weg genomen," antwoordde hg. „En het l{jk van die vrouw ligt in een ervan, niet „Wie zal het zeggen „Alles wyst erop," zei Ashbey. „Ik voed bloedvlekken vóór da deur van een ervan, vlekken, die weggemaakt zgn door Iemand, die heimelijk terug gekomen is." „Is u daar zeker van vroeg hg snel en zag Ashbey ernstig aan. „Zeker! Als dokter geloof ik niet, dat ik ma daarin vergissen kan." Hg fronste de wenkbrauwen eu bromde tevreden." „Dan is dat de reden, waarom de sleutels weggenomen zyu," zei hg. „Ik begrgp nu de reden, dokter, maar het was alles zoo vernuftig ineengezet, het kwam zoo plotseling, dat ik er in het begin aan gotwgield heb, of wg ooit het geheim zouden ontraadselen. Ellen denkt, dat we met nw hulp de misdaad zullen kunnen reeonstueereu en de schuldigen voor den rechter brengen. Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1915 | | pagina 1