N°. 102 1915 Dinsdag 31 Augustus 102 jaargang. de FEUILLETON Het Geheim van de Hoeve. De uitgave dezer Oonrant geschiedt Maandag-, Woensdag- en'Vrijdagavond nitgexonderd op feestdagen. Prfls por kwartaal, In Goes f 0,75, buiten Goes, franco f l,M. Afzonderlijke nommerx 5 cent, idstenrting van odverteutlër, op Maandag:, Woensdag en VRIJDAG vóór 13 uren. De prfls der gewone advertentiën is van 1-6 regels 60 ct., elke regel meer 10 et. Bfl directe opgaaf van driemaal paatsing derxolfdo advertentie wordt de prfls slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huweigk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebband* dankbetuigingen worden van 1—10 regels i f I,— berekend SawïSöBmmars 5 eaatj Telefoonnummer 8?. Bimteu G. W. va» Baknkvsld. Uitgave van de Nasusl. Vennoots.hap ,G»»sske Coarant". Hoofdiedn.tenr W. J. C. va» Sa»tuk. Uit de Pers, x*#. Alweer mis. Het Volk meeiit, dat zij, die op het dwaze figuur wezeu, dat de S.D.A.P. in het algemeen, en hare Kamerfractie in het bijzonder, met hare actie tegen de „Landstormwet" heeft gemaakt, uit waren op politiek voordeeler was, zoo z^gt het orgaan der S.D.A.P., uit deze zaak „politieke pasmunt" te slaaü, en dus ging zoowel de liberale als clericale pers aan dat werkje. En wij worden in het bijzonder onderhanden genomen, omdat wij schreven, dat na de verande ring van den considerans het ontwerp alles gaf, wat de motie-Ter Laau wilde. Dit heet onjuistRet Volk zegt „De motie-Ter Laan verklaarde, dat de landweer successievelijk naar huis moest worden gezonden, zonder dat anderen in hun plaats werden geroepen. De Landstormwet verklaart... het wordt voorde geleerden later een puzzle, wat zij verklaart. Maar zeker is, dat zij wei de manned van 20 tot 30 jaar, voor zoover zij niet reeds dienstplichtig waren, ter beschikking van den Minister van Oorlog stelt, omtrent de aflossing echter van de landweer niets regelt. Alleen de consi derans zegt, „dat ten einde de onder de wapenen staande landweermannen met verlof te kunnen laten gaan, uitbreiding van den landstorm noodig is." Zoolang nu de heer lloodhuijzen niet kan aan- toonen, dat de motie-Ter Laau de nood zakelijkheid van den landstorm erkende, mist hij het recht om te beweren, dat zij hetzelfde verlangde, als wat de Land storm geeft." Een kat, die in het nauw zit, maakt rare sprongen, zooals wij ook thans weer zien. Hier wordt niet meer of minder beweerd, dan dat de S.D.A.P. het voor hare verantwoording zou genomen heb ben de landweer naar huis te zenden, vdór dat de landstorm hare plaats kon innemen, en dat, desniettegenstaande de Minister reeds meer dan eens verklaard heeft, dat bet allerhoogste landsbelang hem verbiedt, de landweer nairhuiste zenden, zonder dat de daardoor openge- valleu plaatsen worden ingenomen 1 Wij zullen hiervan niets anders zeggen, dan dat de S D.A.P. daarmee geheel in strijd komt met de verklaring door Mr Troel stra op 3 Augustus 1914 afgelegd, waar in hij o. a. zeide „Ik wensch dan allereerst eenige woor den te zeggen naar aanleiding van de militaire maatregelen van de Regeering. Het standpunt, dat wij ten aanzien daar van innemen, is, dat de oproep van troe pen naar de grens niet plaats heeft met 31 „Wie is de barones „Mfln gezellin. Ze kan soms een echte draak z®n en ze heeft erg ouder- wetsehe begrippen. Da minste Inbreuk op de conventioneels vormen is voor haar iets vreesolflks en ze leest me aanhoudend de les. ,Ja,* voegde zfl er schalks aan toe. .die oude Adeline zou wel willen, dat ik me ergens le vend ging begraven. Ze vindt Lon den heelemaal niet goed." ,En dus za! zij wel erg gechoqueerd zUn, dat we hier alleen zitten te pra ten," merkte hy op. „Dat ia ze stellig. Hebt u niet ga- merkt, wat een verweenden blik ze my toewierp, toen ze weg ging? Ik moot allerlei nitvluchten bedenken om alleen uit te kunnen gaan, al was 't maar voor een half uur. En ik hond zoo van Lon en." Ashbey vroeg zich af, wie zo toch wel zijn mocht, dat ze ern barones als chaperons had Toen hy tegenover Ellen zat, be- tooverd door haar aanminnigheid en haar schitterende conversatie, vergat hil, dat hdflr hand hem dien vergif tlgden wfln had gereikt, vergat b{j ook Hope's welgemeende waarschuwing, die hem 's avonds te voren zoo ge- ergerd had. Weer terugkomend op het geheim van Keets' hoeve, dat hfl wilde door- 1 het doel om een oorlog te voeren, maar om Nederland vattin een oorlog medege- sleept te worden te vrijwaren, zoodal ik volkomen overeenstem met de woorden door den geachten afgevaardigde uit Goes gesproken, toen hij de werkelijke bedoe ling van den oproep van onze militaire krachten pacifistisch noemde. Dit zal zeker door het gansche Nederlandscbe volk en door allen, die daartoe uit hun werk zijn getrokken,goed worden beseft." Dit werd gezegd op 8 Augustus 1914, en op 23 Juli 1915 beseft de S.D.A.P. niet eens meer, dat ook die landweer in dienst is om die „pacifistische" taak te vervullen, maarwat veel erger is tracht ze ook dat besef bij die landweer zelve te ondermijnen. Dat de Landstorm wet |n iets regelt om trent de aflossing van de landweer, is waar, maar een kind kan begrijpen, dat zulks onmogelijk is om tot die aflossing over te gaan, moet men eerst de laud- stormreserves hebben. Maar die aflossing is verzekerd tenminste als Nederland buiten den oorlog blijft en dat niet alleen door den verander ien considerans van bet ontwerp, maar ook door het woord van den Minister,die beloofde niet meer landstormmannen in dienst te nemen dan voor aflossing der landweer noodig zullen zijn. Zal er ooit meer noo dig wezen, dan zal hij daarvoor de goed keuring van de Staten-Generaal be hoeven. Hetgeheele verschil tusschen de S.D. A.P. en ons is dus dit Dat wij nu nog, juist zooals in Augustus 1914,de Regee ring niet tot eene gedeeltelijke ontwape ning zouden willen forceeren, die zij on verantwoordelijk acht, en dat de S. D.A.P. dat standpunt prijsgafen dat wel op de goedkoopste manier, daar zij daarin alleeu zou staan. Maar er moest tegen over den landweerman-kiezer mooi weer gespeeld worden. En nil 4at heele politieke spel is ont maskerd, is het wel het toppunt van demagogie ons en anderen te verwijten, dat wij uit deze zaak politieke munt wil len slaan. De beweging tegen de Land stormwet van de S.D.A.P. is even mis lukt als hare wittebroodsactie,over welke mislukking de firma Wessanen en Laan oprechte tranen weent, omdat ze nu nog meer oorlogswinst maaktze is zóó mis lukt, dat, toen eenvoudigen van harten in de vakorganisatie de S.D.A.P. een plezier meenden te doen, door „de actie" tegen de Landstorm voort te zetten, dezen een wrevelig Houdt uw mond toch werd toegeroepen. Toch willen wij bij dit alles als verzachtende omstan digheid voor de S.D.A.P. laten gelden, dat door den oorlog hare keuze van op- zweepmiddelen uiterst beperkt werd. gronden en waar - an de oplossing steeds verder af scheou te wflken, zei hy ,U zei me gisteren, dat de man, die in zyn auto mjj te Wanjford om hnlp kwam vragen, geen vyand, maar een vriend was. Ik dacht, dat hy nw vfland was, afgaande op aw hou ding, toen u ontdekte, dat hy by mfl geweest was." „Ik dacht toen, dat hfl ons verra den had," antwoordde se. ,Wat verraden?" „Ons geheim „Hot geheim vau de hoeve?" Zy knikte, maar zei niets. .Dan hoopt n zeker, dat dit geheim bewaard zal blijven, het geheim van een moord „Neen riep zij snel uit, „Wat dat drama betreft, hebben zoowel Smithson als ik ons uiterste best ge daan, om het geheim ervan te door gronden en den Bchaldige voor het gerecht te brengen, maar tot dnsver zonder succes." „Ik zou nu toch graag tot klaarheid willen komen," zei Ashbey. „Het groote geheim, waarop u doelt, is dus niet het geheim van dien moord „Neen, ik bedoal het geheim van de hoeve zelf, het geheim van Smith- son's proeven." „Is dat geheim dan zóó gewichtig „In geld nitgedrukt, is het precies twee en zeventig mlllioen gulden waard," verklaarde zfl. „En het geheim van die brandkasten in dan kelder „Dat is hetzelfde," antwoordde zfl Buitenland. Da strijd In en bulten Europa. De Russische terugtocht is op de N jemenBoeg linie gelflk trouwens varwacht werd niet tot staan go- komen. In het noorden b® Kowno omvat, in het midden b® Blelsk door broken, en in bet zuiden rechts van de Boeg omvleugeld, kon men gemak- keiyk berekenen, dat de linie den terngtrekkenden Rnsstschen troepen geen steunpunt zou bieden voor een krachtig defensief, laat staan dan voor een nienw offensief, als waarop de geallieerden in het westen gehoopt hadden. De val van Brest Litowsk zal dit ook den meest verstokten optimist in Londen en Parijs duldel®k hebben gemaakt. Dagenlang vormde Brest Litowsk het brandpunt van den stryd. Van verschillende richtingen werden de Kussen daarop teruggedrongen. In het noorden stak het leger van aartshertog Jozef Ferdinand naar den oosteiyken oever van de Boeg over en «telde het zich In het bezit van den Pnlwa-sector. Van het westen en zniden drong het leger van Mackensen op. En in het zuiden breidden de centralen hun actie ook tot den rechteroever van de Boeg uitop twee plaatsen werd deze rivier overschreden, b® Wladimir Wolynski en by Wlodawa en van eerstgenoemd punt uit drong het leger van PHballo door tot hei belangryke spoorweg- knooppunt Kowel. Deze plaats Ugt aan don zuidrand van het moerassig Pol- je«je, 60 KM. ten oosten van de Boeg. Van hieruit gaan spoorwegen in vyf verichillende richtingen. Brest-Lltovsk werd door de bezetting van Kowel van Znld-Rnsland afgesneden, geiyk het van het noorden afgesneden ge worden was door de bezetting van Blelsk. Den bjj Brest saamgedrongen legers bleef dus slechts één spoorweg over voor den verderen terugtocht naar het binnenland, nl. de spoorweg, die naar het oosten voert, met een noor- deiyken tak naar Minsk en Smolensk en met een zuidel®ken tak naar Plnsk en Homol. Met do bezetting van Kowol werd ook scheiding gebracht tusschen de noordel®ke en zuidel®ke Russische legers, welke laatste zich bevinden in den vertin gdriehoek Luzk-Dubno- Rowno, in Oost Gaticië en verder achterwaarts in Podolië en Betsarablë. Van Kowel uit voeren verschillende wegen in noorderiyka richting door Poljesje naar het gebied, datoo«tel®k van BrestLitowsk ligthet was dus mogeiyk van hieruit in den rug te komen van de by Brest opgehoopte Rn8sische legers. Onder al deze omstandigheden kon men de tjjdlge ontrniming van Brest- Litowsk en een verder terugtrekken van het Russische leger naar het oosten slechts ais een kwestie van tyd beschouwen. Zoodra de eigen- openhartig. „Een geheim van twee en zeventig mlllioen. Toen ik merkte, dat de man met de gekwetste hand by u geweest was, dacht ik, dat h® ons verraden had." „En daarom gaf u m® dien w®n „Ik gat u dien zonder de minste bybedoeling," zei ze heel ernstig. „Er be6tond een complot, dokter, u werd daar het slachtoffer van, terw®! het op mfl gemunt was. „Die miimaakte man stond m® niet aan," zei Ashbey openhartig. „Toch zonden we zonder zfln hulp allen gevangen genomen zyn." „Eu dan „Dat zou een sensatie gegeven heb ben door heel Europa." „Is Smithson bevreesd voor de ge vangenis „Natunrl®k." „Dan moesten die proeven op de eenzame hoeve ook stellig dienen, om een ander doel te maskeeren," zei Ashbey. „Vervaardigde hy misschien ontplofbare stoffen en kroeg hfl dasrbfl een ongeluk?" „Neen. H® had geen ontplofbare stoffan op de hoeve. Z®n vijanden trachtten hem door een bom uit den weg te ruimen on hy is daar maar ternauwernood aan ontsnapt." „Kennen die vjjanden nu zyn ge heim „Ik hoop van niet. Als z® daar het flauwste vermoeden van hadden, zou den ze ons b® de politie aangeven en dat zou voor ons beteekoneneen zware gevangenisstraf." „Dus u bent bezig, iets tedoen.dat ïyke bestorming der vesting oen aanvang nam, zag men de Russen dan ook door de openstaande achter deur verdwijnen. Men kan ten aanzien van de vraag, of de jacht der millloenenlegers in het oosten zich nog verder zal uit strekken, slecht gissingen wagen. Oogetw®feld heeft de Russische leger leiding tot heden een streep weten te halen door de hoop der centralen, een aanzieniyk deel van het vflande- l®k leger te kunnen omsingelen. Maar op het moreel van de Rnoslsehe troe pen moet die voortdurende terugtocht toch wel van invloed zfln. Aan den anderen kant nemen de moellflkheden der verzorging van de opmarcheeren- de Duitsche en Oostenrflksche legers met eiken kilometer verder oostwaarts zeker met het kwadraat van den afstand toe. En bovendien zal de Russische winter niet lang op zich laten wachten. Een conp de force als de bezetting van de Russische hoofdstad zou den Dultschers daarom niet onwelkom zyn. Er is al op de mogei®kheld da rvan gezinspeeld. Misschien hebben we in het dezer dagen geleverde zeegevecht in de Golf van Riga, waaromtrent de betichten zoo uiteenloopen, een symp toom te zien van den aanstaanden stryd om Petrograd. Want is het waar, dat de Dultschers in den rug van Riga troepec wilden landen, dan zal hun bedoeling wel geweest z®n, den weg naar de stad aan do-Newa te effenen, terwyi de aanvallen van de Dnitsche oorlogsschepen op de Russische wel beoogd zullen hebben een belangr®ke versperring van den zeeweg naar Petrograd op te mimen. Intusschen kan men op grond van de berichten veilig aannemen, dat die pogingen van de Duitsche zyde voorloopig zyn mislnkt. Op de andere oorlogsterreinen ge beurde weinig van belang. De oor logsverklaring van Italië aan Turk®a heeft nog geen verandering gebracht in den toestand. Italië was tot nog toe alleen maar in oorlog met Oosten- r®k-Hongar®e j thans heeft het de „vrede en vriendschap" opgezegd, welke bet den 18den October 1912 te Lausanne „voor eenwig" met Turkfle had aangegaaneeuwigheden dnren kort in onze dagen, nog korter dan drievoudige varbondon Italië had waariyk grieven tegenover het Ottomaansche ryk, grieven, die nagenoeg allo de niet nakoming van hot vredesverdrag van Lausanne be. troffen. Maar het had in denogaltyd bezette „Twaalf Eilanden" in de Egeïscha Zee een waardevol onderpand in handen. Dat het niettemin den oorlog verkiest, zal dan ook wel dieper ligger.de oorzaken hebben. Het wil natnuriyk b® de verdeeling van den Turkschen bnlt niet met leege handen weggaanzoolang de Italianen op geen anderen staat van dienst kunnen wflzen dan oen veroverde loopgraaf op het platean van Doberdo en de in stryd is met de wetten dei lands," zei Ashbey. Zy glimlachte veelbeteekenend. Welk misdrjjf bon z® wel begaan hebben vroeg Ashbey zich af. Wat voor ge heim kon hot wel zyn, dat tweo en zeventig mlllioen waard was en in die groote brandkasten verborgen lag „Laten w® elkaar nu eens goed begrypen, juffrouw Guriitt," zei hfl ernstig. „Gisterenavond is meneer Smithson b® m® gekomen en heeft gepoogd, zich als een vreemdeling voor te doen. Waarom?" „H® wilde graag enkele dingen weten hoe ver Schiller en diens vrien den gegaan waren o.aou hy wilde u waarschuwen voor hinderlagen. Zyn bezoek wasin ons wederzfldseh belang. „Had hy nlet« slechts in denzin?" vroeg Ashbty vol argwaan, want hoe zeer hy zyn schoono gezellin bewon derde, geheel vertrouwen deed hy haar nog niet „Wat b® wilde, heb ik u reeds ver teld. Hfl verwachtte niet, dat u hem zoudt berkend bebben, of hem gevan gen willen laten nemen. O," voegde zy er by, „hoe gelukkig, dat u dhi niet gedaan hebt Het zon een schandaal veroorzaakt hebben, waarvan u zelf het eerst en het meest spflt zou hebben gehad „Ik begrijp n niet goed," zei ABhbey. „Wat voor een schandaal zou dat ge weest zyn „Een vrouw zou er haar naam en haar eer door verloren hebben." „Welke vrouw?" „Een vrouw, die, hoewel In zeer ?beheersching" van de Adriatlsche Zee, zonden zy by de nienwe ver deeling van Europa weinig hebben in te brengen. Bovendien kan het Italië's belang thans niet meer zyn, do centrale mogendheden te zien winnen. Op welk oorlogsterrein Italië nu verschynen zal, Is nog niet bekend. Maar dat Turkye een harden dobber zal krflgen, nu Italië gaat meedoen, mag men wel aannemen. Aan de Dar- danellen moge het verschynen van een nieuwen vyand niet zoo veel te beteekeneu hebben, geiyk de Tnrken en de DuiUchers ons willen doen gelooven, by een optreden van de op eenlg deel der Klein-Aziatische kust zullen de Tnrken wel voor de vraag gesteld worden, waar de noodige mannetjes vandaan te halen om den nieuwen aanvaller te keeren. En zal ten slotte de oorlogsverkla ring van Italië niet van invloed zyn op enkele nog wankelende Balkan- staten Hieronder laten we enkele telegram men volgen Parijs. Behalve enkele artillerie- gevechten is het batrekkeiyk kalm op het front geweest. Franscho vlieg tuigen hebben het station Chatel In Argonno gebombardeerd. Berlijn. In gevechten ton N.O. van bansk en Scbönberg werden de Rus sen teruggeworpen. Vyaodeiyke aan vallen op de sectoren van ons front tusschen Radziliaki en Swjadosze zfln afgeslagen. De stad Narew is door de Dultschers bezetde vfland wordt tusschen de Bobr en het woud van Bialowiez vervolgd. Onder generaal Bethmer doorbraken Duitsche en OostenrykscheHongaarsche troepen aan de Zlota Lipa, ten N. en ten Z. van Brgezaoy, do Russische stellingen. Weenen. Tusschen Gologary en Brzezany zfln de Russische stellingen over een afstand van 30 K.M. ge nomen. Een tegen-aanval van den vfland word afgeslagen. Ook ten O. van Wladimir Wolynsky is het tot gevechten van grooten omvang ge komen. In de richting van Lnck werd de vfland teruggeworpen. Wesnen. Op het front in de kust- streek heeft de vfland vannacht en bfl 't aanhrekon van den dag getracht op verscheidene punten tot den aanval over te gaan. Hfl is echter overal af geslagen, o.a. ten Oosten van Polazzo en San Martino, op de hoogvlakte van Doberdo en bfl onze hoogtestellingen ton Noorden van het hrnggehoofd van Tolmein. In den sector van Flitsch duurt de strijd voort. In Tirol komen de Italianen ten Noorden van het Lugana dal dichter bfl onze stellingen. buitengewone omstandigheden ver- keerend, even edel en fijn gevoelend is als welke andere vronw ook een vrouw, die haar loven heeft gewaagd voor haar liefde." Ashbey zag, dat er een trotsche gloed lichtte in haar oogen en vroeg zich af, of zfl soms zich zelf bedoelde. „U kunt deze vrouw helpen, dokter," riep z® even later uit. „Voor het oogenbllk moet zfl voor n onbekend blflven. Haar rang veroorlooft haar niet, u te naderen of zich aan u be kend te maken. U hebt geleden, even als zfl zelf ook. Er worden laffe aan slagen tegen haar gesmeed, evenals tegen u ook. Dw beider belangen zfln dozelfde vandaar, dat iedere hulp, din u haar kunt bowflzen, later haar belooning zal krflgen, dat verzeker ik u. Neem m® niet kwalflk, dat ik over belooning Bpreek," liet zfl er snel op volgen, „maarniemands daden, zoo min die van mannen als van vrouwen, blflven geheel vrfl van egoïstische motieven. Toch kan ik niet anders, waarde dokter, dan gelooven, dat u ridderlflk genoeg is, om een vrouw te willen beschermen tegen vflanden, die haar ondergang beoogen." De ernst, waarmede zfl een beroep op hem deod, verbaasde Ashbey. Alleen kon bfl nog steeds niet gissen, of dat beroep ten behoeve van een ander of van haar zelve gedaan werd. (Werd! vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1915 | | pagina 1