N°. 101 1915
Zaterdag 2S Augustus
102de jaargang.
FEUILLETON
Het Geheim van de Hoeve.
De uitgAvo dezer Courant geichiedt Maandag-, Woensdag- en'Vrydagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prjji per kwartaal, in Goes f Q075, buiten Goes, franco f I.1S*
Afzonderlijke nommeri cent,
-n&endlcff van adverteatlën op Maandag. Woensdag
en VRIJDAG vóór 13 uren.
De prfls der gewone advertentiên is van 1-5 regels 50 ct., elke regel meer 10 ct,
BJ directe opgaaf van driemaal paatsing derzolfde advertentie wordt
de prys slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelflk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels f 1,— berekend
Bewfcnui&mers 6 scr.t
Teiefoonnumaser 83. directeur G, W. tak Barnivbld. Uitgave vaa de Naar»l. VeaMOotsckap .Gscstke Coaraat". Hoofdredacteur W. J. C. vak Saktbn.
Meu kent het door ons ingenomen
standpuntde pers van ons land be
hoort niet te zijn pro-Duitsch, evenmiu
pro-Engelsch om hiermede de bei le
groote stroomingen in dezen wereld-
krijg te kenschetsen zij behoort te
zijn alléén en uitsluitend pro-Neder-
landsch. Elke agitatie dient te worden
vermedende pers heeft met nauw
gezetheid, met angstvalligheid, zouden
wij bijna willen zeggen, voor de belan
gen van het eigen land te waken. Han
delt zij aldus, dan handelt zij naar den
uitdrukkelijk uitgesproken wensch van
onze regeering. Wil een Duitsch con
sortium duizenden en duizenden be
schikbaar stellen voor een bewerking
der Nederlandsche pers, dan dient
daarop het eenig antwoord te luiden,
dat onze confrater Rinse op een derge
lijk voorstel gaf non possumus. Komt
men van Engelsche zijde om desnoods
tegen een flinke betaling, Engelsch-
gekleurde, dus eenzijdige, artikelen op
te nemen, artikelen, waarvan de bedoe
ling evenmin moeilijk is te raden, dan
past daarop wederom één en hetzelfde
antwoord. Wij laten ons niet van
buiten-af beïuvloeden. Wij zijn niet
te koop. Juist, wijl het besef in ons
levende is, dit we pro-Kederlaudsch
dienen te zien. Niets meer. Niets
minder.
Onze pers heeft dus vóór alles naar
objectiviteit te streven.
Toen de heer Von Bethmann Heil
weg in den Rijksdag zijn bekende groote
redevoering uitspaak, hebben wij, objec
tief, naar de strekking daarvan gezocht
en onze meening weergegeven. Met
de conclusies van bet Algemeen Han
delsblad gingen wij men weet het
geenszins accoord. Wanneer een Von
Bethmann Hollweg, een Millerand, een
Asquith spreekt, dan hebben wij, bui
tenstaanders, wel terdege rekening te
houden met de stemmingwaarin ge
sproken wordt. Of, door welke rede
voering ook, üuitsche, Engelsche of
Fransehe belangen in het gedrang
komen wij hebben hier natuurlijk
alleen op het oog redevoeringen, in
één der oorlog-voerende staten uitge
sproken raakt ons niet. Het gaat
daarbij alleen om de belangen van ons
eigen vaderland.
Juist, omdat wij er zoo over denken,
hebben de woorden des heereu Von
Bethmann Hollweg, dat iu een nieuw
Europa de positie van Duitschland een
„onaantastbaar-sterke" moet wezen, op
ons weinig indruk gemaakt. Men ver-
gete toch vooral niet bet. uur, waarin
zulke woorden werden uitgesproken
Even abnormaal als voor de oorlogvoe
rende staten de tijden zijn, even abnor
maal zijn ook de redevoeringen der lei
dende politici. Wie het anders zou
eischen, kent den menschelijken geest
al zeer slecht.
Met dat feit hield bet Algemeen
30
Waarom zonden wij trachten te
verbergen, wat n even goed weet ale
wijwat n met nw eigen oogeil zag
Zeker, er had een drama plaats, een
lage, afschuwelijke misdaad.*
„Er werd een vrouw vermoord. Wie
was zij?"
„Dat kan ik n nü nog niet zeggen,'
antwoordde Ellen. ,De wereld weet
nog niet, dat zfl dood le. Wordt het
bekend, dan zal lk de waarheid open
baren, een waarheid, waarvan Europa
zal opschrikken.*
Dus hst slachtoffer was een be
kende persoonlflkheid
„Iemand van hoogo geboorte," was
bet antwoord. „ZU, die het met zoo-
veel encces op haar leven aanlegden,
trachten n te vermoorden en mij."
„Wanneer de dame de waarheid
zegt," markte Hope op, „dan hebt n
beiden eenzelfde belang, om die men-
«chen te bestrijden
„Ik heb indirect dokter Ashbey
willen overtuigen, dat we vrienden
moeten zijn en geen vijanden. Smith-
son verloor bijna het leven bij den
bom-aanslag en de dader verloor bijna
het xflDe, omdat zij bang waron, dat
ht) achter de waarheid was gekomen.*
Handelsblad geen rekening, toen het
verkondigde, dat het Duitsche oorlogs
doel, blijkens de uitlatingen van den
rijkskanselier, in lijnrechten strijd is
met Nederlands belangen, ja, dat het
de ondergang van onze werkelijke on
afhankelijkheid zou beteekenen. Zoo
oordeelt alleen een zenuwachtig menscb,
iemand, die ieder woord, door den ver
tegenwoordiger van een krachtige mo
gendheid gesproken, reeds in een daad
omgezet ziet. En waarlijk een weinig
nuchterheid des geestes, vooral bij hen,
die geroepen zijn om door middel van
de pers het publiek voor te lichten,
mag wel gevergd worden.
Toch deed ons de zenuwachtigheid
van het Algemeen Handelsblad weldadi
ger aan, dan de Jan Salie-geest van
Het Nieuws van den Dag, welk orgaan
telkens en telkens weder zijn lezers de
wetenschap tracht bij te brengen, dat
wij, als kleine mogendheid, ons alles
moeten laten welgevallen, als er maar
geen oorlog komt. Neemt één der
strijdende partijen ons een stuk van
Zeeland en Limburg af, als 't u
blieft geen woord van protestwij moe
ten ons deze amputatie met glimlachend
gelaat en een beleefd dank-u-wel laten
welgevallen. Dat is de geest, welke
uit de artikelen van Het Nieuws iian
den Dag spreekt. Gelukkig is het niet
de geest van de meerderheid des Neder-
landschen volks.
Nederland wenscht den oorlog niet
wij prijzen ons daar gelukkig om. De
strijd heeft te dicht bij onze grenzen
gewoed, dan dat wij de verschrikkelijk
heden ervan niet zouden inzien Maar
er is een tijd geweest, dat Het Nieuws
geen woorden genoeg kon vinden, om
de fierheid te roemen vau het kleine
België, dat liever den strijd aanbond
met het {machtige Duitschland, dan af
stand te doen van zijn neutraliteit. Is
de redactie, na twaalf maanden, dit
reeds vergeten En gesteld, dat onze
onzijdigheid zou worden aangetast,
wat dan Toen Engeland, bij de bedrei
ging van Antwerpen, doortocht door de
Schelde verzocht, had toen onze regee
ring óók maar moeten zeggen ,/Gaat
uw gangwij wenschen alles liever dan
oorlog"? Gelukkig was in die dagen
de Nederlandsche regeering verstandi
ger, dan de redactie van Het Nieuws
thans blijkbaar is.
Wij jziju behoeft het nog betoog
tegen den oorlog. En geen aan
bieding, al is ze nog zoo groot, zal ons
kunnen verleiden, ons aan de zijde van
één der oorlog-voerende partijen te
scharen. Wij willen ook in het minst
niet provoceeren en de Trompen en de
De Ruyters mogen rustig in hun graf
blijven. Nederland heeft te heilige
goederen te bewaken, dan dat het zich
zonder de aller-uiterste noodzaak in den
krijg zou storten.
Welnudie noodzaak heeft zich tot
heden niet voorgedaan en wij zullen
„Wat voor proeven nam meneer
Smithion vroeg Aihbey nieuws
gierig, denkend aan de groote brand
kasten in den kelder.
„Ik probeerde een nieuwen electri-
schen motor, waarop ik patent had
genomen,* legde hfl uit. „Had de ont
ploffing een seconde vroeger plaats
gehad, dan was ik verloren geweest."
„Eu u weet nu nog niet, wie uw
vaarden waren?'
„Verscheiden en van hen ken ik,
maar de anderen hebben al hun best
gedaan, om zich niet te doen her
kennen. Ik verzeker u, dat het geen
gewone misdadigers xfln.'
„Dat ichflnt zoo,' zei Ashbey, Dog
maar half overtuigd door wat Smith-
son meedeelde. De zaak bleek zóó
ingewikkeld, dat ze steeds geheim
zinniger werd, hoe meer hfl haar
onderzocht.
Smithson had toegegeven, hem te
willen misleiden.
En Ashbey vroeg zich af, of Ellen
óók geen valsch spel met hem speelde.
Hoewel hun hernieuwde ontmoeting
al z|jn bewondering voor haar opnieuw
had doen opleven, bleef Hope's waar
schuwing hem toch steeds by.
„U herinnert zich, dat er dien racht
een andere patiënt bfl mfl kwam, om
zUn gekwetste hand te laten verbin
den. Ik geloof, dat hfl do man was,
die den aanslag op de hoeve deed en
zelf door de ontploffing gekwetst
vurig blijven hopen, dat zij zich nooit
voordoet óók.
Maar dan willen wij, waar dit zoo is,
er met den meesten uadruk op aan
dringen, dat, in stede van alarm te
roepen of een Jan Salie-geest aan te
kweeken, de Nederlandsche pers een
ander terrein voor haar werkzaamheden
kiest. Noch van het één, noch van
het ander is ons volk gediend. Onze
regeering waakt en zij verdient ons aller
vol vertrouwen. Zij weet, welk een
groote verantwoordelijkheid haar in de
zen moeilijken tijd op de schouders is
gelegd. Laat de Nederlandsche pers in
ieder geval de eerste zijn, die van het
besef is doordrongen, dat alles voor
komen worden moet, om haar de taak
nog zwaarder te maken. Dan blijven
wij op het goede pad.
Buitenland
De sirljd In en bulten Europa.
Toen de Dnitsoheri pas ten stride
togen, wao het hij hen aan geen
twflfel onderhevig, of lij zonden, na
een wandeling door België, binnen
enkele weken de hoofdstad van de
Fransehe republiek in hnn bezit heb
ben Zooals de kreet der Fransohen
In 1870 was: „A Berlin I" zoo was
die der Dnitschers ln 1914„Nach
Paris I* Na, na schier dertien maanden
van oorlog, le Parfls nog steeds niet
door hen bereikt, zfl zijn van het be
geerde doel verder verwflderd dan in
de eerste maanden van den krflg en
voor zeer velen staat het vast, dat
zfl Parfls nimmer bereiken zullen.
Zal nn alle kracht Ingespannen
worden, om bezit te nemen van
Petrograd, de hoofdBtad van het Rus*
sitehe rflk
Dit is eon feitdo Dultsehers vor
deren in het Ooiten heel wat beter
dan ln het Westen. Na ln het Noorden
Kowno is gevallen en in het Znlden
Kowel werd bezet, zal het Russische
leger bestuur wel genoodzaakt zijn,
nog dieper in bet onmetelijke czaron-
rflk terng te trekken. En wat wij van
de strategie der Dnitschers tot heden
toe hebben kunen aanschouwen, wet
tigt de veronderstelling, dat men zoo
maar niet luk of raak te werk gaat,
doch een vast omlijnd plan voor oogen
heeft.
Of dit uu inderdaad is, Petrograd
te bezetten, is een .raag, waarop het
antwoord voor het oogenblik nog niet
te geven ls. In Rusland acht men een
bezetting van Petrograd door de Dult-
Eshers niet onmogelijk; althans, mag
men de Engelsche berichtgeving ge-
looven, wordt met die mogelflkheid
wel terdege rekening gehonden. Maar
nog staan de Dnltiehori ver van de
Russische hoofdstad af.
In Duitschland heelt men zich reeds
vrrtrouwd gemaakt met do gedachte,
dat het Oosten een tweede winter-
campagne vergen zal. Wat dit'zeggen
wil, behooven we niet nader nlteen
te zette i. Het zal een ontzaglijke ln-
spanning en ontelbare offers ver-
elschen. Welnn, waar men znlk een
werd
„Neen," antwoordde zij, „integen
deel. De maD in kwestie was een
vriend van ons en van u 1*
„Die man mfln vriend riep Ashbey
ongeloovig uit. „Dat kkn niet!"
leder nienw feit, dat zfl vernamen,
hielp mee de theorieën omver te wer
pen, die Hope en hfl opgebouwd had
den nooit hadden zfl echter gedacht,
dat er zóóveel geheimzinnigheid
school achter die geschiedenis.
XI.
Hot waren voorzeker buitengewone
omstandigheden, waarin Ashbey den
laatston tfld met twee vrouwen kennis
gemaakt hadde een had hem ver
giftigden wijn doen drinken en de
ander had hem met levensgevaar ge
waarschuwd voor een tegen hem be
raamden aanslag. Hfl gevoelde voor
beiden groote bewondering, maar
Harriet was een getrouwde vrouw en
zoo gingen zijn gedichten nu uit
sluitend naar Ellen nit.
En toch hing er om haar een even
ondoordringbaren sluier van geheim
zinnigheid als om Harriet Mayfteld.
Toen Smithion met haar weggegaan
was, riep Hope uit
„Te drommel, ouwe jongen, werke
lijk een heel lief meisje 1 Ik had niet
gedacht, dat ze er zóó goed alt zou
zien. 't Is een van de knapste meisjes,
die ik van mijn leven ontmoet heb 1"
hoogen Inzet waagt, dient de winst
daarmede in verhouding te kunnen
staan. De val van de Russische hoofd
Btad zou van onschatbare moreele
waarde zijn en, zoo Rusland daardoor
al niet toz den vrede gedwongen werd,
zou het einde van den oorlog in het
Oosten er toch aanmerkelijk door be
spoedigd worden.
Het maakt op ons den indrnk
welk het dool van den generalen staf
ook zij dat de Dnitschers van oor
deel zfln, zich te moeten haasten. De
winter valt in Rusland spoedig in, en
daarmede breekt een tijdperk van
ontbering en ellende aan. Zoo eenlgs-
zina mogelijk, zullen do Dnitschers
een tweede winter campagne in het
Oosten ontwijken vóór dien tijd moet
dus de groote slag geslagen zijn.
De gebeurtenissen op het Oostelijk
front zullen alzoo in de komende dagen
al onze aandacht ln beslag nemen.
De algemeeno torstand op de ver
schillende gevechts-fronton geeft ons
verdor geen aanleiding tot nadere
beschouwing vandaar dat wil kunnen
verwijten, voor zoover het de krijgs
bedrijven betreft, naar onderstaande
telegrammen.
Parijs. Het officieel commuDiqué
van Woensdagmiddag maakt gewag
van artillerie gevechten in België. Op
verschillende gedeelten vau het front
word bijna zonder ophouden met hand
granaten en -bommen gestreden. Fran
sehe vliegers, zeven in getal, bom
bardeerden de stations van Pergnier
en Noyon zij keerden allen behouden
terug. Bommen zijn iu den nacht van
24 op 25 Angnstns geworpen op het
station van Lorrach, in het groot
hertogdom Baden.
Berlijn. (Officieel). In de Vogezen
werd bfl Sehratzm&anele een Fransehe
aanval afgeslagen. Ten Z O van Son-
dernach is een gedeelte van het op
17 Augustus verloren terrein her
overd. Bfl Nlenwpoort werd een Fran
sehe tweedekker neergeschoten.
Berlijn. (Officieel.) De verschil
lende legers op het Oostelijk front
blijven groote aantallen Russen krljge
gevangen maken. De troepen van
generaal Von Gallwltz forceerden aan
den straatweg Sokoly—Bialostock den
overgang van de Narewde linker
vleugel bereikte, nadat de vijand te
ruggeworpen was, de Orlanka. On-
dertusschen trok het leger van gene
raal Von Scholz ten Z. van Tlkotzyn
over de Narew, na Knyszyn veroverd
te hebben. De troepen van Leopold
van Beieren wierpen den vijand, die
de Dnltsche achtervolging tot staan
trachtte te brengen, in het woud van
Biolowieska terug en bereikten da
streek ten O. van Wierchowicze. Op
don oostelljken oever van de Boeg,
N.O. van Wlodava, dringen afdeelln
gen van het leger van generaal Von
Linsingon al vechtend ln noordelflke
richting voort.
Weenen. (officieel). Onder onat-
gebroken gevechten drong het leger
van Von Kövess den vfland in de
richting van de Lesna terng. De tegen
stand der Ratsen tea Z.W. van Brest
LltowBk werd gebroken. Van het be
„En jij bent een kenner, Hope 1*
zei Ashbey lachend.
„Dat zeggon ze", antwoordde bij.
„Maar denk er om, wat ik je al lang
geleden gezegd heb. Pas op voor
haarIk zag aan de manier, waarop
ze naar je keek, dat ze dacht, je onder
den duim te hebben.'
Ashbey vond die opmerking onaan
genaam, maar zei er niets op, en zoo
kwam bun gesprek, alB gewoonlijk,
weer op Smithson. Het was bijna drie
nur, voor zfl naar bed gingen.
Dan volgenden morgen om elf nur
ging Ashbey, zooale de atspraak was,
naar het Buckingham Palace Hotel
en vroeg naar barones Bricka. Hfl
werd ln een elegante spreekkamer
gelaten en een paar minnten later
kwam een korte, vrij bejaarde dame,
in effen zwart gekleed en met een
gonden bril op, binnen en groette hem.
Zfl sprak met een sterk bnitenlandsch
accent; zfl was een Duitsche of
Oostenrflksche. Ashbey kreeg al dade
lflk argwaan tegen haar; hfl had zfln
bekomst van al die vreemden 1
„Mademoiselle weet, dat n hier is
en ze zal binnen een paar minuten
komen,* zei ze aanstonds.
„En meneer Smithson? Is die ook
hisr
„Smithson?* herhaalde zfl, Ashbey
eenlgszini verwonderd aanziend, „wle
is dat?*
Op die vraag kon hfl moeilflk ant
zette Kowel nlt dringen onze troepen
naar Kobrln voort.
Weenen. (officieel). Italiaansche
aanvallen op de hoogvlakte van De-
berdo werden afgeslagen. Voor het
bruggehoofd van Görz en Tolmeln
haerscht betrekkelijke rustdaaren
tegen ontwikkelt de vfland een leven
dige actie voor Flitsch en Balbi. In
het Tiroolsche grensgebied vonden
herhaaldelijk gevechten plaats. Aan
beide kanten van den weg naar Tonale
is oen strfld ontbrand, welke nog
voortduurt.
Londen, (officieel) Van de krijgs
verrichtingen aan de Dardanellen
wordt geme'd, dat er een aanval is
gedaan van Kaap Helles uit In de
richting van Krlthla. Er werd hevig
en bfl voortduriDg gevochtenaan
heide zflden leed mon zware verliezen.
Een aanval, door de Engolschen van
Anzac uit ln de richting van den
bergtop hfl Sari-balr en de Tsjoenoek-
henvelen ondernomen, mislukte. Nadat
echter versterkingen waren aange
voerd, werd een gedeelte van de aan
zienlijk versterkte heuvelen-reeks
bezet.
Berlijn, (officieel) Brest Lltowsk is
gevallen. De DuitsehOosteririjksche
troepen zfln binnengedrongen in de
binnenste vesting, welke door den
vfland was prijsgegeven.
Rome. (Offieleel). In het gebied van
Tonale hebben onze troepen den kop
van het Stino-dal veroverd en den
vfland tot den aftocht gedwongen. Een
tegen-aanval werd met groote verliezen
voor de Oostenrijkers afgeslagen.
Petrograd. (Officieel). Vijandelijke
aanvallen in de richting naar Wilna
zfln afgeslagen. Aan de midden-Njemen
trekken de Russische troepen, die op
den linker-oever opereeren, zieh ge
leidelijk naar de rivier samen. Op het
front tuischen de Bobr en de streek
van Breit Lltowsk (welke vesting,
zooals uit bovenstaand telegram uit
Berlfln blflkt, reeds gevallen is. Red.)
blflft de vfland zeer grooten drnk uit
oefenen op onze stellingen ten W. van
het wond van Bialowicz. Op don rech-
ter-oever van de Boeg spant de vfland
zich ln, om langs dsn straatweg van
Piszcza naar Maloryto voort te trek
ken. Ia de streek van Riga geen ver
andering.
Binnenland.
Landstorm.
De commissarissen der Koningin zUn
nitgenoodigd, over te gaan tot regeling
van de keuring voor de jaarklassen
1914 en 1913 van den landstorm, ln
dier voege, dat die keuring zoo moge
lijk vóór half September afloopt.
De bedoeling is, de manschappen
van de jaarklasse 1914 in werkelflken
dienst te etellen omstreeks 1 October
en die van de jaarklasse 1913 omstreeks
10 November.
Een uitvoer verbod zonder beteekenii.
De vrees, dat de boeren, door het
aangeven van den duur van het uit
voerverbod voor varkens, er toe zou
den gebracht worden, voorlooplg geen
woord geven, want hfl wist het zelf
niet. Das antwoordde hfl alleen maar
„Een kennis van mademoiselle.*
„Ik ken zoo iemand nle't, zei ze
scherp en Ashbey merkte, dat hfl zich
vergaloppeerd had, door dien naam te
noemen. Toch vond hfl het vreemd,
dat de barones den excentrieken uit
vinder niet kende.
Een oogenblik later ging de deur
open en Éllen kwam binnen, keurig
gekleed. Zfl reikte hem glimlachend
de band.
„Heel vriendelijk van u, dat u ge
komen bent, dokter. Ik zie, dat n reeds
kennis heeft gemaakt met de baroneB.*
„Ja*, zei hfl en keek veelbeteekenend
naar haar, toen zfl met een buiging
en een verontschuldiging het vertrek
verliet.
Toen zfl alleen waren, zei Ashbey:
„Ik ben bang, een flater gemaakt te
bebben. Ik vroeg ook naar meneer
Smithson."
„Deed n dat?" riep zfl verbleekend
uit. „Maar u hebt haar toch niet ge
zegd, wie dat is?'
„Neen," antwoordde hfl, „want dat
weet ik zeil niet.'
„De barones kent hem niet, weet
althans niets zekers van hem en zfl
mkg ook niets van hem weten, be
grijpt n
Wordt vervolgd.)